Instroom en studiekeuze
|
|
- Pieter Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studeren met een functiebeperking Instroom en studiekeuze December 2012 Expertisecentrum handicap + studie
2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Cijfers Uitval Aanvraag voorzieningen Intakegesprek Melden functiebeperking Wel of niet studeren Mogelijke maatregelen Studiekeuze Eerlijke voorlichting Rondkijken Studiekeuzetrajecten Studiekeuzetesten Melden Privacy Andere vormen van registreren Intakegesprekken Onderwijscontract Intake bij dyslexie Warme overdracht Projecten warme overdracht handicap + studie en instroom Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
3 1. Inleiding Een goede studiekeuze voorkomt studievertraging. Dit geldt in nog sterkere mate voor studenten met een functiebeperking. Daarnaast kunnen ook een intake en een warme overdracht van voorbereidend onderwijs naar hogeschool en universiteit zorgen voor een vlotte start op de nieuwe opleiding. Begeleiding bij studiekeuze en de overstap van toeleidend naar hoger onderwijs passen bij de aandacht die er volgens het rapport Meer Mogelijk Maken besteed moet worden aan de informatievoorziening en voorlichting voor studenten met een functiebeperking. Daarnaast kan een goede registratie van de student het begin zijn van een goede organisatie van de begeleiding van de student, een ander aandachtspunt uit het rapport. Dit artikel geeft cijfers die een indicatie geven van het belang van deze maatregelen voor studenten met een functiebeperking. Daarnaast worden mogelijke maatregelen beschreven die een goed begin van de studie kunnen stimuleren. In de beschrijving van deze maatregelen is steeds onderscheid gemaakt tussen maatregelen die onderdeel zijn van voorzieningen voor alle studenten en maatregelen die specifiek bedoeld zijn voor studenten met een functiebeperking. Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
4 2. Cijfers Levert de studiekeuze en instroom voor studenten met een functiebeperking (meer) problemen op? Uit het onderzoek Maken zij meer mogelijk? van ITS/ResearchNed (2011) blijkt van wel. Dit onderzoek naar eerstejaars in het hoger onderwijs concludeert dat er grote verschillen bestaan tussen studenten met en zonder functiebeperking Uitval Ten eerste is er een groot verschil in uitval. 25% van alle studenten valt uit in het eerste jaar van zijn studie. Dit hoge percentage is voor veel hogescholen en universiteiten een reden om extra aandacht aan voorlichting te besteden. Van studenten met een functiebeperking stopt echter 33% met hun studie, wat betekent dat hier misschien extra verbeteringen mogelijk en nodig zijn Aanvraag voorzieningen Er is de laatste tijd veel verbeterd in de voorzieningen voor studenten met een functiebeperking. Vaak kunnen zij hulpmiddelen en extra begeleiding krijgen en dankzij de Wet Gelijke Behandeling hebben zij daar zelfs recht op. Vaak weten zij dit echter niet, waardoor ze geen gebruik maken van voorzieningen die er wel zijn. 44% van de eerstejaars studenten met een functiebeperking weet niet bij wie hij of zij terecht kan om voorzieningen aan te vragen Intakegesprek Een mogelijke voorziening voor studenten met een functiebeperking is het intakegesprek. Het grootste deel van de instellingen voor hoger onderwijs biedt iets dergelijks aan. Sommige onderwijsinstellingen benaderen de student daar actief voor. De meesten kiezen ervoor om dit van de student af te laten hangen. In totaal had 36% van de studenten met een functiebeperking een intakesprek. Het grootste deel van deze groep had dit gesprek omdat ze dit zelf had aangevraagd (26%). 10% van de studenten had dit gesprek omdat ze hiervoor was uitgenodigd. 6% van de uitgenodigde studenten wees een gesprek af ondanks de uitnodiging Melden functiebeperking Het uitnodigen van studenten hangt sterk af van of de student zijn functiebeperking meldt of niet. 44% van de studenten deed dat. Opvallend hierbij is dat maar 14% van de studenten met dyslexie en 20% van de studenten met ASS hun functiebeperking aan het begin van hun studie melden. Dit is bijzonder omdat deze twee groepen tijdens hun vooropleiding juist het vaakst gebruik maakten van extra ondersteuning (79% en 76%) die zij, omdat zij hun beperking niet melden, in het hoger onderwijs niet meer krijgen. Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
5 2.5. Wel of niet studeren Een laatste verschil waarbij voorlichting een belangrijke rol kan spelen is de keuze om wel of niet over te stappen naar het hoger onderwijs. Studenten met een functiebeperking (51%) doen dit minder vaak dan studenten zonder een beperking (58%). Deze studenten geven aan dat hulp bij de keuze voor een opleiding (49%) en goede informatie over studeren (38%) hen had kunnen overtuigen om wel voor een hogeschool of universiteit te kiezen. Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
6 3. Mogelijke maatregelen De studievertraging en uitval van eerstejaars is in het geval van studenten met een functiebeperking nog hoger dan voor de hele groep. Projecten rondom een goede studiekeuze, voorlichting en de instroom worden door veel universiteiten al ingezet om de vertraging en uitval van eerstejaars te beperken. Door in deze projecten ruimte te maken voor de specifieke doelgroep studenten met een functiebeperking kunnen deze reguliere voorzieningen een belangrijke bijdrage leveren aan een goede studiestart van studenten met een functiebeperking. Een aantal extra maatregelen die specifiek bedoeld zijn voor deze studenten kan de uitval en studievertraging verder beperken. In dit hoofdstuk worden een aantal maatregelen genoemd die hieraan bij kunnen dragen Studiekeuze Net als andere jongeren hebben studenten met een functiebeperking moeite met het maken van een planning voor de lange termijn. Als zij een studie kiezen, dan kijken ze vooral naar wat er op dit moment leuk uitziet. Geregeld kiezen zij daardoor studies (of beroepen) die slecht overeenkomen met hun talenten, interesses en beperkingen. Voor studenten met een functiebeperking is de kans nog groter dat zij door een impulsieve keuze een studie (of beroep) kiezen dat niet bij hen past. Hun beperkingen, en daardoor het aantal mogelijke belemmeringen om de studie af te ronden, is nou eenmaal groter Eerlijke voorlichting Om aanstaande studenten een eerlijk beeld te geven van de opleiding en de onderwijsinstelling kiezen steeds meer hogescholen en universiteiten voor minder wervende en meer informerende voorlichting. Hierdoor krijgen studenten inzicht in de verschillende, realistische voor- en nadelen van de studie. Toch beoordeelt de LSVB (Landelijke Studentenvakbond) de brochures van de meeste universitaire bacheloropleiding nog met een onvoldoende: en In hun onderzoeken geven zij aan dat universiteiten nog objectiever kunnen zijn in hun voorlichting aan studenten. Voor studenten met een functiebeperking is dit nog belangrijker dan voor andere studenten, omdat zij via eerlijke voorlichting een goede inschatting kunnen maken of hun talenten en belemmeringen inderdaad aansluiten bij de studie van hun voorkeur Rondkijken Door de nadruk te leggen op proefstuderen en meeloopdagen krijgt de aanstaande student een duidelijk beeld van wat hij kan verwachten. Proefstuderen en meeloopdagen zijn van groot belang voor de student met een functiebeperking. Op deze manier ontdekt hij niet alleen of hij zelf de studie aankan, maar ook of de hogeschool of universiteit de voorzieningen biedt die hij Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
7 nodig heeft om te studeren. Daarnaast ziet hij in de praktijk hoe docenten, begeleiders en studenten omgaan met zijn beperking. Op deze dagen krijgen studenten met een functiebeperking niet alleen een beeld van de inhoud, maar ook van de vorm van het onderwijs. Dit is belangrijk omdat deze studenten dan een inschatting kunnen maken of deze onderwijsvormen goed bij zijn talenten en belemmeringen passen, of dat, een heel anders ingerichte, zelfde studie aan een andere hogeschool of universiteit meer iets voor hen is. Het verstrekken van specifieke informatie over studeren met een functiebeperking is een extra voorziening tijdens open dagen, proefstuderen en meeloopdagen. Omdat de drempel voor aanstaande studenten hoog is om over hun beperking te beginnen, is het belangrijk dat de drempel om informatie in te winnen laag is. Een stand van het decanaat met uitgebreide informatie, een opleidingskraam waar ook de folder over studeren met een functiebeperking ligt of een docent, student of begeleider die het onderwerp bespreekt zorgen ervoor dat de aanstaande student ontdekt welke mogelijkheden er zijn, zonder dat hij zijn beperking al bekend hoeft te maken Studiekeuzetrajecten Speciaal voor studenten met ASS (autismespectrumstoornis) en AD(H)D biedt Spectrum Brabant studiekeuzetrajecten aan ( Zij begeleiden dan aanstaande studenten bij het maken van de juiste studiekeuze. SARR gaat voor studenten met ASS doet ditzelfde in haar eigen regio voor studenten met ASS ( Studiekeuzetesten Studie- en beroepskeuzetesten zijn voor alle studenten een belangrijke eerste tool om zich te oriënteren op hun studiekeuze. In deze paragraaf volgen een aantal hulpmiddelen die studenten met een functiebeperking iets extra s opleveren. is een goed startpunt voor iedere student. Voor aanstaande studenten met een functiebeperking dus zeker ook. Speciaal voor hen zijn de gegevens uit de NSE over studeren met een functiebeperking toegevoegd aan de informatie over elke universiteit en hogeschool. Hierdoor krijgen zij inzicht in hoe studenten met een functiebeperking hun onderwijsinstelling beoordelen. De (betaalde) beroepentest van Icares ( heeft een speciale module voor aanstaande studenten met een functiebeperking. Ze vullen dezelfde beroepentest in als andere studenten, maar als zij hun functiebeperking vermelden, krijgen zij een advies of een beroep geschikt, mogelijk of lastig is in verband met de belemmeringen ten gevolge van hun functiebeperking. Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
8 Aanstaande studenten met een functiebeperking die wel weten wat ze willen studeren, maar nog geen hogeschool of universiteit hebben gekozen, kunnen verwezen worden naar de website van handicap + studie. Op vinden zij per onderwijsinstelling een lijst met contactpersonen en mogelijke voorzieningen. Deze contactpersonen weten precies wat er op hun universiteit of hogeschool standaard en op maat mogelijk is voor studenten met een functiebeperking. Ook staan op deze website weer de oordelen van studenten met een functiebeperking over hun onderwijsinstelling (uit de Nationale Studentenenquête) Melden Steeds meer hogescholen en universiteiten laten studenten bij hun inschrijving via StudieLink aangeven of zij een functiebeperking hebben. Door een vraag over functiebeperkingen op te nemen in het reguliere inschrijfformulier krijgt elke student die zich (opnieuw) inschrijft de vraag onder ogen. Een voorbeeld van een dergelijke vraag is: Heb je een functiebeperking (bijvoorbeeld: dyslexie, ADHD, ASS, een psychische of lichamelijke beperking of een chronische ziekte)? Ja/Nee Omdat veel studenten met dyslexie zich niet herkennen in de term functiebeperking, is het aan te raden hiernaar in een aparte vraag te informeren. De vragen zouden dan als volgt kunnen worden gesteld: Heb je last van dyslexie? Ja/Nee Ben je in het bezit van een dyslexieverklaring? Ja/Nee Heb je een andere functiebeperking (bijvoorbeeld: ADHD, ASS, een psychische of lichamelijke beperking of een chronische ziekte)? Ja/Nee Privacy Belangrijk is om bij deze vragen te vermelden wat met de gegevens wordt gedaan, in verband met de privacy van de student. Daarnaast kan een extra vraag toegevoegd worden waarmee de student met een functiebeperking toestemming geeft aan de studentendecaan om zijn functiebeperking door te geven aan de betrokken opleiding. Door aan te geven wat het melden van een functiebeperking de student kan opleveren, wordt de kans nog groter dat deze dit doet. Het is daarom ook belangrijk om een beschrijving te geven van mogelijke voorzieningen waarop studenten die zich melden recht hebben Andere vormen van registreren Als een vraag op het inschrijfformulier geen optie is, maar registratie van studenten met een functiebeperking wel gewenst, dan is een apart formulier een mogelijkheid. Dit speciale formulier kan bijvoorbeeld deel uitmaken van een Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
9 informatiepakket dat de student krijgt als hij informatie opvraagt over de opleiding, zich ingeschreven heeft of wat hij krijgt tijdens de introductiedagen van de opleiding. Door ervoor te zorgen dat elke student dit formulier automatisch minstens één keer in handen krijgt, is de drempel lager dan wanneer de student het zelf moet downloaden of aanvragen Intakegesprekken Steeds meer hogescholen en universiteiten kiezen voor studiekeuzegesprekken om samen met de aanstaande student een nog beter beeld te krijgen van de match tussen de student en de opleiding. Uit de pilot Studiekeuzegesprekken van SURF is al gebleken dat dit een positieve invloed heeft op uitval en studievertraging. Een regulier studiekeuzegesprek kan een student met een beperking ook veel opleveren. Hij krijgt hierdoor een beter beeld van de opleiding en mogelijke belemmeringen in verband met zijn functiebeperking. Daarnaast kan het gesprek het begin zijn van de aanvraag van benodigde voorzieningen en begeleiding van de student. Belangrijk hierbij is wel dat de student zich uitgenodigd voelt om zijn beperking te bespreken. De gespreksleider moet daarbij een realistisch beeld hebben van wat mogelijk is voor de student (niet te negatief, maar ook niet te positief) en eventueel een afspraak maken voor de student bij de studentendecaan of de student doorverwijzen. Hiervoor heeft deze gespreksleider kennis nodig over studeren met een functiebeperking. In dat kader heeft handicap + studie een training gemaakt waarvan de verschillende blokken heel simpel toegevoegd kunnen worden aan het reguliere trainingsprogramma. Hierdoor kan er uitgebreid maar ook kort aandacht aan het onderwerp worden besteed: Voor instellingen die geen studiekeuzegesprekken houden, is een intakegesprek een aanrader. Studenten die bij hun inschrijving hebben aangegeven een functiebeperking te hebben, kunnen hiervoor uitgenodigd worden. Een tweede optie is om de student zichzelf te laten melden. Als studenten het gesprek zelf moeten aanvragen, is de opkomst echter significant lager! Welke zaken worden er besproken tijdens dit intakegesprek? Belemmeringen die de student denkt tegen te komen tijdens zijn studie Mogelijke oplossingen en aanpassingen daarvoor De voorzieningen die de student gebruikte tijdens zijn vooropleiding Afspraken over evaluatie/voortgangsgesprekken in de toekomst Bij het intakegesprek kan een registratieformulier (bijlage 1) gebruikt worden, dat, in overleg met de student, gedeeld en besproken wordt met zijn Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
10 studieadviseur of studieloopbaanbegeleider. Een bijzonderheid aan zulke gesprekken kan zijn dat de student zijn ouder(s), (voormalig) ambulant begeleider of docent meeneemt. Dit is in het hoger onderwijs niet gebruikelijk. Omdat studenten om verschillende redenen door hun beperking minder zelfstandig zijn dan hun leeftijdsgenoten, levert dit soms extra, nuttige, informatie op Onderwijscontract Een deel van de hogescholen en universiteiten stelt naar aanleiding van dit intakegesprek een onderwijscontract op voor studenten met een functiebeperking. Hierin zijn alle afgesproken voorzieningen voor de student, de afspraken met betrekking tot begeleiding en de evaluatiemomenten vastgelegd. Hierdoor heeft de student op papier welke afspraken gelden. Dit kan hij gebruiken om bijvoorbeeld docenten te overtuigen van de noodzaak om bepaalde aanpassingen te maken. Voor de onderwijsinstelling is het contract het bewijs dat ze in overleg met de student het onderwijs zo toegankelijk en studeerbaar mogelijk voor hem willen maken. Een voorbeeld van een onderwijscontract is opgenomen in bijlage Intake bij dyslexie Vanwege de vele studenten met dyslexie (vooral op technische opleidingen) wordt soms gekozen voor een andere manier van intake. Eerstejaars met dyslexie kunnen in dit geval tijdens de introductie deelnemen aan een bijeenkomst waarin ze kennismaken met de standaardvoorzieningen voor dyslexie. Deze groep krijgt op die manier in de meeste gevallen voldoende informatie. Een bijkomend voordeel van de eerder genoemde aparte vragen over dyslexie bij inschrijving, is dat deze groep studenten dan selectief voor deze bijeenkomst kan worden uitgenodigd Warme overdracht Bij een warme overdracht is er contact tussen het toeleidend onderwijs (voortgezet onderwijs of mbo) en de nieuwe hogeschool of universiteit. Samen met de student (en zijn ouders) draagt de oude school good practices, aanwijzingen en informatie over mogelijke aanpassingen over aan de nieuwe opleiding. Warme overdracht vindt tot nog toe alleen plaats in het geval van studenten met bijzondere behoeften, voor reguliere studenten is dit niet mogelijk. Deze overdracht kan via een gesprek verlopen, maar schriftelijk kan ook. In in de bijlage is een voorbeeld van een transitiedocument toegevoegd. Dit wordt ingevuld door het toeleidend onderwijs en geeft informatie over de bijzonderheden van de aanstaande student en de voorzieningen waarvan hij tot nog toe gebruik heeft gemaakt. Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
11 Projecten warme overdracht De Hanzehogeschool, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Radboud Universiteit doen projecten met betrekking tot warme overdracht van studenten met een functiebeperking in samenwerking met het toeleverend onderwijs. De HAN en de Radboud Universiteit hebben een project dat werkt met een verlenging van de ambulant begeleiding van de student, waardoor de student tijdens zijn studiekeuze, de intake en de eerste maanden van zijn studie nog begeleiding krijgt. De Hanzehogeschool wordt ondersteund door het LOB-project van de VO-raad en biedt extra loopbaanondersteuning voor studenten met een beperking. Meer informatie over het project van de Hanzehogeschool: B4CEBC185C46/0/Informatiemapwarmeoverdrachtdef.pdf Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
12 4. handicap + studie en instroom Expertisecentrum handicap + studie stimuleert dat het onderwijs toegankelijk en studeerbaar wordt en blijft voor Studenten met een functiebeperking. Functiebeperking wordt hierbij gezien in de meest brede zin: van studenten met autisme en dyslexie, tot studenten met reuma, niet aangeboren hersenletsel, visuele en motorische beperkingen: iedereen die vanwege fysieke, psychische of cognitieve beperkingen belemmeringen ondervindt tijdens zijn studie in het hoger onderwijs. Daarbij maakt handicap + studie zoveel mogelijk gebruik van inclusieve oplossingen, omdat vaak kleine aanpassingen in communicatie, werkvormen en onderwijs heel veel opleveren, niet alleen voor studenten met een functiebeperking, maar ook voor andere studenten. Hierdoor zijn minder aanpassingen en extra begeleiding nodig. Dit betekent wel dat niet alleen studentendecanen, studieadviseurs en studieloopbaanbegeleiders kennis nodig hebben van het thema studeren met een beperking, maar ook andere onderwijsprofessionals moeten weten hoe zij hun diensten voor studenten toegankelijker kunnen maken. Deze paper is één van de producten die handicap + studie in dat kader ontwikkelt. handicap + studie biedt meer op het gebied van instroom en studiekeuze, bijvoorbeeld expertisemiddagen, (korte) trainingen en advies op maat. Wilt u graag meer weten of heeft u een vraag, dan kunt u contact opnemen met Liesbeth Geling: of Liesbeth.Geling@handicap-studie.nl. Op vindt u meer informatie over de werkzaamheden van handicap + studie. Instroom en Studiekeuze, handicap + studie,
o Vallen er veel studenten uit? o Zijn er veel moeilijke vakken, zo ja, welke? o Hoeveel contacturen zijn er / hoeveel zelfstudie moet je doen?
Gaan studeren Wil je na je havo-, vwo- of mbo-diploma graag verder studeren aan een hogeschool of universiteit? Maar weet je niet zeker of dat kan vanwege je functiebeperking? Dan helpt deze folder je
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Informatie voor aspirant-studenten 1 Studiesuccescentrum Windesheim Inhoud Studeren met een functiebeperking, informatie voor aspirant-studenten... 1 Studeren met een
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
CIJFERS Studeren met een functiebeperking Gebaseerd op het onderzoek Studeren met een functiebeperking 2012 door ResearchNed/ITS in opdracht van het Ministerie van OCW. 1 De 10 meest voorkomende functiebeperkingen
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
Studeren met een Functiebeperking Weten hoe jij zo optimaal mogelijk studeert? Maak een afspraak met de studentendecaan om je situatie te bespreken Windesheim zet kennis in werking Inhoud Pag 4 Studeren
Nadere informatieExpertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een
Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. In deze folder leest u wat Expertisecentrum
Nadere informatieStuderen met een. functiebeperking
Studeren met een functiebeperking OPTIMAAL STUDEREN AAN DE CHE! Vaak heb je geen hulp nodig, maar soms is een duwtje in de rug prettig! 2 Wat is een functiebeperking? Waarschijnlijk denk jij bij het woord
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking NHL Hogeschool. Vergroot je perspectief. Haal het beste uit jezelf! NHL Hogeschool helpt studenten om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen. Dat op zich is al een uitdaging,
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
STUDEREN Studeren met een Functiebeperking BESPREEK DE MOGELIJKHEDEN Maak een afspraak met de studentendecaan Windesheim zet kennis in werking Informatie voor ouders Een goede start is belangrijk om te
Nadere informatieSuccesvol studeren met psychische klachten?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische klachten
Succesvol studeren met psychische?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische Sietske Sportel, adviseur Expertisecentrum handicap + studie Participatie door educatie,
Nadere informatieHet einde van passend onderwijs: Gaan studeren!
Het einde van passend onderwijs: Gaan studeren! Hannelore Veltman, Judith Jansen Voorstellen Hannelore Veltman Expertisecentrum handicap + studie Hannelore.veltman@handicap studie.nl +31 6 54675596 Judith
Nadere informatieKlik om de stijl te bewerken. Studie en psyche. Studiemiddag Ervaringswijzer 20 januari 2015 Sietske Sportel handicap + studie
Klik om de stijl te bewerken Studie en psyche Studiemiddag Ervaringswijzer 20 januari 2015 Sietske Sportel handicap + studie Klik om de stijl te bewerken uit het hoger onderwijs Rollen 2014/2015 Klik om
Nadere informatieWarme overdracht voor studenten met een functiebeperking. Liesbeth Geling 2011
Warme overdracht voor studenten met een functiebeperking Liesbeth Geling 2011 Programma Introductie Facts & figures Wettelijk kader Wat maakt een student succesvol Instroom warme overdracht Vragen handicap
Nadere informatiePROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN
PROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN Preambule Dit protocol is bedoeld om duidelijkheid te bieden over de mogelijkheden van het studeren met een functiebeperking binnen
Nadere informatieStichting prof. dr. G.C. Heringa-Fonds. Activiteitenoverzicht 2015
Stichting prof. dr. G.C. Heringa-Fonds Activiteitenoverzicht 2015 Colofon Titel Activiteitenoverzicht 2015 Stichting prof. dr. G.C. Heringa-Fonds Auteur Patricia Defesche, Marian de Groot Expertisecentrum
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Een student met dyslexie of autisme?! Wat betekent dat voor mij als docent? RU Onderwijsdag 2013 WELKOM! 1 Kennismaking Hanke van Buren Judith Jansen André Baars Jeroen
Nadere informatieRegelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs
Regelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs Bronnen: Nel Hofmeester Ontwikkel je eigen leerstijl bijeenkomst 4 Expertisecentrum handicap + studie Regeringsbeleid leren/studeren met een
Nadere informatieDe term functiebeperking wordt gebruikt als verzamelbegrip en omvat chronische ziekte, psychische of lichamelijke klachten, dyslexie en dyscalculie.
Inleiding Deze brochure is bedoeld voor (aspirant) studenten met een functiebeperking. Studeren met een functiebeperking is vaak niet eenvoudig. Zo kan een chronische ziekte vermoeidheid en pijn veroorzaken
Nadere informatieStudenten met een functiebeperking helpen naar succes!
Studenten met een functiebeperking helpen naar succes! Fontys Hogescholen Dienst Studentenvoorzieningen Presentatie: André Rozendaal, teamleider Decanen & Psychologen Onderwerpen - Overgang van VO naar
Nadere informatieWarme overdracht procedure en documenten
Warme overdracht procedure en documenten Warme Overdracht procedure en documenten 1 Inhoud Inleiding 3 1. De procedure in een stroomschema 4 2. Brief aan mentoren 7 3. Brief aan ouders/verzorgers 9 4.
Nadere informatieIntroductiebijeenkomst. Welkom bij [naam eigen onderwijsinstelling]
Introductiebijeenkomst Welkom bij [naam eigen onderwijsinstelling] Vandaag + Algemene opening - Op onderwijsinstelling - Studentenplatform - Ervaring + Informatiemarkt of rondleiding Welkom > Programma
Nadere informatieNaar een inclusiever hoger onderwijs. Gezamenlijke Ambitie Studentenwelzijn
Naar een inclusiever hoger onderwijs Gezamenlijke Ambitie Studentenwelzijn 1 Preambule In het hoger onderwijs is aandacht voor studentenwelzijn. Hogescholen en universiteiten bieden (financiële) ondersteuning.
Nadere informatieHANZEHOGESCHOOL GRONINGEN
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN www.hanze.nl Warme Overdracht procedure en documenten 1 Inhoud Inleiding 3 1. De procedure in een stroomschema 4 2. Brief aan mentoren 7 3. Brief aan ouders/verzorgers 9 4. Overdrachtsformulier
Nadere informatieHet portfolio kan met betrekking tot de fasen en stappen uit het protocol de volgende functies vervullen:
Bijlage 3 Portfolio 1 Handleiding persoonlijk coach 1.1 Doel van een portfolio Op steeds meer scholen voor voortgezet onderwijs en vervolgopleidingen wordt gewerkt met portfolio s. Met het portfolio laat
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking. www.windesheimflevoland.nl. Windesheim Flevoland 1
Studeren met een functiebeperking www.windesheimflevoland.nl Windesheim Flevoland 1 Inhoudsopgave Inleiding Inleiding pag. 3 Studentendecaan pag. 4 Rechten en plichten geregeld pag. 6 Voorzieningen en
Nadere informatieKeuze opleiding Geef hieronder de opleiding van je voorkeur aan (markeer dit met een x) Civiele Techniek (CT) Verkeerskunde (VK)
Windesheim, Het studiekeuzegesprek: een schakel in de keten Bijlage 5: School of Built Environment & Transport, digitale vragenlijst studiekeuzegesprekken Beste (toekomstige) student, Stuur de volledig
Nadere informatieGood practise: Uitgebreide zorgintake bij KWC1'
Good practise: Uitgebreide zorgintake bij KWC1' Good practise Het koning willem 1 college in Den Bosch heeft, naast de reguliere intake voor alle leerlingen, een aparte zorgintake voor leerlingen met een
Nadere informatieVoorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen
3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis
Nadere informatieSuccesvolle overgang van vo naar ho. voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte
Succesvolle overgang van vo naar ho voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte Programma + Welkom + Aanleiding - Ervaringen - Cijfers + Handreiking + Dialoog Aanleiding Ervaringen en cijfers
Nadere informatieStudentendecanaat. De Topsportregeling. het gebeurt op windesheim
Studentendecanaat De Topsportregeling het gebeurt op windesheim Colofon Deze informatiebrochure is uitgegeven door het Studentendecanaat van Christelijke Hogeschool Windesheim. Redactie: Marketing en Communicatie
Nadere informatieAANMELDING VERVOLGOPLEIDING NA STUDIEKEUZE. Belangrijke informatie voor alle leerlingen (en ouders) van leerjaar 5 Havo De Hof!
AANMELDING VERVOLGOPLEIDING NA STUDIEKEUZE Belangrijke informatie voor alle leerlingen (en ouders) van leerjaar 5 Havo De Hof! Inhoud Hoe maak je een goede studiekeuze?... 3 Aanmelden... 3 Na je aanmelding:
Nadere informatiePleysier College Westerbeek, decanaat en uitstroom
Pleysier College Westerbeek, decanaat en uitstroom Beste leerlingen, Na het Pleysier College Westerbeek naar het MBO, HBO of universiteit? Of liever werken en leren tegelijk? Misschien wil je ICT er worden
Nadere informatieAANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016
AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016 Instructie Leuk dat je interesse hebt voor de opleiding Toegepaste Psychologie
Nadere informatie41 OER Aeres Hogeschool (Dronten/Almere) Studeren met een Functiebeperking
41 OER Aeres Hogeschool (Dronten/Almere) Studeren met een Functiebeperking Wegwijs aan Aeres Hogeschool Dronten en Almere Maart 2017 27 OER Aeres Hogeschool (DR/AL) Studeren met een functiebeperking 1
Nadere informatieStuderen met een Specifieke Hulpvraag. André Bartels Studentendecaan
Studeren met een Specifieke Hulpvraag André Bartels Studentendecaan Kader / achtergrond 2007: start maatjesproject voor studenten met ASS (subsidie OC&W) 2009: presentatie projectresultaten + uitbreidingsplannen,
Nadere informatieStuderen aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Studeren aan het hbo Inhoud van de presentatie Kenmerken van het hbo Verschil tussen havo en hbo Verschil hbo en universiteit Opbouw van een hbo-opleiding Studieresultaten en begeleiding Toelating en aanmelding
Nadere informatieInhoud. Aanmelding HBO. Toestemmingsverklaring. Open dagen. Scholen Hogeschool Rotterdam. Scheepvaart- en transportcollege. InHolland Hogeschool
HBO Wijzer 1 Inhoud Aanmelding HBO Toestemmingsverklaring Open dagen Scholen Hogeschool Rotterdam Scheepvaart- en transportcollege InHolland Hogeschool De Haagse Hogeschool 2 Aanmelding Bron: www.studielink.nl
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Postbus EA..DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod
6 sept Studeren met dyslexie en dyscalculie Studeren met dyslexie of dyscalculie: wat is het, wat doet het en hoe worden studenten met dyslexie of dyscalculie belemmerd in hun studie? Welke oplossingen
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking 15 oktober 2013 Directie Hoger onderwijs en studiefinanciering Ministerie van OCW Anja van den Broek, Marjolein Muskens & Jeroen Winkels Meerjarig onderzoek 2008-2012
Nadere informatieStudentenwelzijn opdracht handicap + studie. 29 januari Utrecht
Studentenwelzijn opdracht handicap + studie 29 januari 2019 - Utrecht Aandacht voor studentenwelzijn (1) + Signalen studenten(bonden) + RVS-rapport Recept voor maatschappelijk probleem 2017 + Onderzoek
Nadere informatieStuderen met een handicap in 2005
Verwey-Jonker Instituut Drs. Esther Plemper Studeren met een handicap in 2005 Belemmeringen van studenten met een lichamelijke beperking, psychische klachten of dyslexie in het hoger onderwijs SAMENVATTING
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking 1. Vooraf De Inspectie van het Onderwijs en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben in de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de toegankelijkheid
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG.. Datum 25 oktober 2018 Profileringsfonds hoger onderwijs
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG.. Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking. Decanaat
Studeren met een functiebeperking Decanaat Studeren met een functiebeperking Bij een functiebeperking wordt vaak gedacht aan een zichtbare handicap, zoals een visuele, auditieve of motorische beperking.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid Nr. 665 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van
Nadere informatieLokaal Opleiding: A Zaal 2/
Welkom op de open dag Vrijdag 27 januari van is er weer een open dag voor voltijdopleidingen. Om je goed te kunnen voorbereiden vind je hier de printversie van het programma (zorg er wel voor dat je je
Nadere informatieZoek het uit! Studiekeuze123
Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen
Nadere informatieGaan studeren met een functiebeperking
Gaan studeren met een functiebeperking Anita Dingelstad, studentendecaan bij Student & Career Support Ouderavond 1 Inhoud presentatie Introductie Studeren met een functiebeperking (fube) Wettelijk kader
Nadere informatieOpen huis. Oudervoorlichting opleiding Chemie. Marja Krosenbrink onderwijsmanager opleiding Chemie.
Open huis Oudervoorlichting opleiding Chemie Marja Krosenbrink onderwijsmanager opleiding Chemie www.hsleiden.nl/chemie-ouders 13 oktober 2018 Waarom voorlichting voor ouders? Gesprek op weg naar huis
Nadere informatieAnnelies Hak decaan HAVO
Voorlichting HAVO klas 5 schooljaar 2015-2016 Annelies Hak decaan HAVO hak@hetlyceumvos.nl Studie is geen last minute vakantie Wat kan ik na de HAVO doen? Studeren HBO, MBO Werken Uitstel van studie eventueel
Nadere informatieInclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking
Inclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking SOP 2-daagse Diversiteit en inclusiviteit in het hoger onderwijs, 30 juni 2017 Even voorstellen Expertisecentrum handicap + studie
Nadere informatieFunctiebeperking Van verzoek tot voorziening
Functiebeperking Van verzoek tot voorziening Van beperkingen naar mogelijkheden Een handreiking voor alle betrokkenen bij de toekenning en uitvoering van een voorziening voor studenten met een functiebeperking
Nadere informatieKlik om de stijl te bewerken. Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies.
Klik om de stijl te bewerken Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies 9 maart 2016 VSNU Klik om de stijl te (even bewerken voorstellen) Lex Jansen
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking aan de Radboud Universiteit
Studeren met een functiebeperking aan de Radboud Universiteit Strategisch Plan An invitation to change perspective Zittende studenten kunnen een beroep doen op studiebegeleiding en advies Studenten met
Nadere informatieAnnelies Hak decaan HAVO
Voorlichting HAVO klas 5 schooljaar 2014-2015 Annelies Hak decaan HAVO hak@hetlyceumvos.nl Studie is geen last minute vakantie Wat kan ik na de HAVO doen? Studeren HBO, MBO Werken Uitstel van studie eventueel
Nadere informatieWe vragen je om in ieder geval twee documenten te lezen. Deze kun je via de volgende linkjes downloaden.
Voorbereidingsopdracht Selectie & Plaatsing HAN Fysiotherapie voor iedereen die met deze opleiding wil starten in september 2018 (studiejaar 2018-2019) In dit document vind je een groot deel van de vragen,
Nadere informatieVeelgestelde vragen over Matching
Veelgestelde vragen over Matching Voor de meest actuele versie zie www.uu.nl/matching 1. Waarom voert de Universiteit Utrecht matching in? Om jou als aankomend student te laten beginnen aan een opleiding
Nadere informatieOUDERAVOND 5 HAVO. 14 september 2015
DECANAAT OUDERAVOND 5 HAVO 14 september 2015 Even voorstellen. De decaan W. Bardoul Je studententijd = méér dan studeren alleen! Je feest met je jaarclubje, sport fanatiek in de avonduren, vult vakken
Nadere informatieProgramma 19 september: uur. Tweede Fase Overstappen 5h-5v Maatwerk Aansluiting VO-HO Rol ouders
Programma 19 september: 20.15-20.45 uur Tweede Fase Overstappen 5h-5v Maatwerk Aansluiting VO-HO Rol ouders Taken decaan Anne-Marie Rijsdijk: a.rijsdijk@beekdallyceum.nl Ondersteunt mentoren bij LOB Begeleidt
Nadere informatieKies voor jezelf! Welke studie past bij jou? Hulp nodig bij het kiezen? Check ons filmpje!
Kies voor jezelf! Welke studie past bij jou? Hulp nodig bij het kiezen? Check ons filmpje! Aan de slag! Het maken van een goede studiekeuze is belangrijk en kan best lastig zijn. Er zijn immers ruim 1750
Nadere informatieRegiobijeenkomst: Instroom en privacy. Studeren met een functiebeperking
Regiobijeenkomst: Instroom en privacy Studeren met een functiebeperking Doelstellingen + Instroom voor studenten met een functiebeperking versterken + Kennis delen over cijfers en ontwikkelingen op het
Nadere informatieIn hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren)
In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren) Ik ben daar heel erg mee bezig 39,4% Ik ben daar redelijk mee bezig 50,4% Ik ben daar niet zo mee
Nadere informatieAdviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor
Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor Conclusies en aanbevelingen op basis van jaarlijks onderzoek naar studiekeuze en studiesucces Jules Warps ResearchNed mei 2012 2012 ResearchNed
Nadere informatieIk heb, ik heb wat jij niet ziet...
Ik heb, ik heb wat jij niet ziet... Linda Bas Karim Charlene Studeren met een functiebeperking Voor sommige mensen is gewoon studeren bij een hogeschool niet vanzelfsprekend, maar dat zie je vaak niet
Nadere informatievzw OpWeg Infobrochure rechtstreeks toegankelijke hulp
vzw OpWeg Infobrochure rechtstreeks toegankelijke hulp 1 WIE ZIJN WIJ vzw OpWeg is een ambulante dienst voor volwassenen met een beperking, erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen
Nadere informatieNeeds Assessment. Postcode Woonplaats Telefoonnummer. Huidige opleiding Opleiding(en) daarvoor. Voorkeur begindatum Voorkeur einddatum Stageduur
Needs Assessment Stage Wat is een Needs Assessment? Een Needs Assessment is een vragenlijst die samen met de kandidaat ingevuld wordt om inzicht te krijgen in benodigde aanpassingen en/of ondersteuning
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS MBO
DOORSTROOMDOSSIER VOORTGEZET ONDERWIJS MBO 2007-2008 Achternaam: Adres: Woonplaats: Mobiel nummer: Voornaam: Postcode: Tel. nummer: E-mail: Gewenste opleiding: Crebonummer: Naam college: Instroom leerjaar:
Nadere informatieToetsen, niet minder maar anders
Toetsen, niet minder maar anders Tips voor een soepel proces van aanvraag Toelichting Begrippen Handicap + studie heeft deze tool ontworpen als aanvulling op het Referentiemodel Toetsing niet Het proces
Nadere informatieStuderen naar vermogen. Succesvol studeren passend bij jouw mogelijkheden. www.reacollegenederland.nl
Studeren naar vermogen Succesvol studeren passend bij jouw mogelijkheden www.reacollegenederland.nl Zoek je ondersteuning bij het kiezen of volgen van een studie en de route naar werk? Voor studenten met
Nadere informatieHavo 5 11 september Voorlichting vervolgstudie en aanmelding
Havo 5 11 september 2018 Voorlichting vervolgstudie en aanmelding Decaan havo Maaike van de Wetering Decaan havo Docente geschiedenis Bereikbaar via m.vande.wetering@t-atrium.nl Leerlingen worden begeleid
Nadere informatieZoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl
Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123.nl Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is niet gemakkelijk. Er zijn zoveel mogelijkheden, maar welke studie past goed bij jou? Misschien weet je al jaren
Nadere informatieSchoolondersteuning AB Het Spectrum
Per wanneer: Waar: Voor wie: Aanmelden: Start bij tenminste 10 aanmeldingen. Mogelijk van maandag tot en met vrijdag van 15.00-18.00 uur. AB Het Spectrum, Radonweg 24 te Amersfoort Leerlingen met een vorm
Nadere informatieDe overgang van vwo naar wo
De overgang van vwo naar wo Voorlichting voor ouders Inez Vereijken Beleidsmedewerker onderwijs 29 november 2016 Even voorstellen Agenda Aansluiting vwo-universiteit: wat, hoe en waarom? Praktische zaken:
Nadere informatieEEN OPEN DAG BEZOEKEN
Activiteit voor in de les: EEN BEZOEKEN Middels dit document wil De Haagse Hogeschool de aankomende studenten tools geven om zich goed voor te bereiden op hun studiekeuze via het bezoeken van een Open
Nadere informatieInhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Doelgroep... 3 3. Opstellen deelnemerslijst... 3
Een succesvolle HBO-carrière, Hogeschool Arnhem en Nijmegen - Draaiboek Inhoudsopgave. Inleiding.... Doelgroep.... Opstellen deelnemerslijst.... Benodigd materiaal... 4. Maken van afspraken met studenten
Nadere informatieFaculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten
m UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Faculteit der Rechtsgeleerdheid Bindend Studieadvies (BSA) 2018-2019 student. uva.nl/ rechten Het (negatief bindend) studieadvies Als je als voltijd bachelorstudent staat ingeschreven
Nadere informatieWelkom op de informatieavond voor havo-5
Kandinsky College informatie-avond havo-5 Welkom op de informatieavond voor havo-5 Ineke van der Meijden Afdelingsleider bovenbouw havo Kandinsky College informatie-avond havo-5 Programma vanavond Het
Nadere informatieA. Persoonlijke gegevens
Windesheim, Gesprek op afstand Zelfevalutie/feedbackformulier Beste (aankomende) student, Hartelijk dank voor het invullen en versturen van het Intakeformulier Afstandsleren School of Education. Per e-mail
Nadere informatie100 DAGEN HR RAPPORTAGE
Concernstaf 100 DAGEN HR RAPPORTAGE Instituut/Dienst Auteur(s) Functie auteur(s) Concernstaf Claudia Gomes Beleidsonderzoeker Datum April 2016 (c) Hogeschool Rotterdam 2016 INHOUDSOPGAVE Samenvattende
Nadere informatieDOORSTROOMFORMULIER van VMBO naar MBO Van: VMBO
DOORSTROOMFORMULIER van VMBO naar MBO Van: VMBO Naam leerling: Sofinr.leerling: Naam school: Adres school: Postcode en plaats: Telefoonnummer: Contactpersoon: Naar: MBO Naam school: Adres school: Postcode
Nadere informatieAls studeren niet vanzelf gaat
Als studeren niet vanzelf gaat Studeren met een lichamelijke of psychische functiebeperking, chronische ziekte of dyslexie Inhoudsopgave Inleiding p.3 Wat is een functiebeperking? p.3 Wie zijn wij? p.4
Nadere informatieSterk LOB in havo en vwo belang en urgentie actuele beleidsontwikkelingen
Sterk LOB in havo en vwo belang en urgentie actuele beleidsontwikkelingen Masterclass LOB in havo/vwo 29 november 2012 Janina van Hees en Karen Oostvogel Programma Korte introductie project Stimulering
Nadere informatieExpertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening
Expertisecentrum Begeleid Leren Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Ê Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen
Nadere informatieVerslag studenten+ bijeenkomst 2 april Utrecht
Verslag studenten+ bijeenkomst 2 april Utrecht Aanwezige organisaties/studenten+ Ieder(in) Handicap + studie LSVb ISO Signo Ergo Sum Platform Onbeperkt Studeren (Universiteit Utrecht) SOLGU Student Disability
Nadere informatieOnderzoek: Studiekeuze
Onderzoek: Studiekeuze Publicatiedatum: 31-01- 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 t/m 31 januari 2014, deden 712 scholieren en 1064 studenten mee. De uitslag van de peiling
Nadere informatieCASTRICUM. Thema: Jong Volwassenheid
Dinsdag 25 januari 2011 CASTRICUM Thema: Jong Volwassenheid HANDIGE WEBSITES: STUDIE, WERK, WONEN. STUDIE http://www.meenwh.nl/viewobje.asp?ac=show&obj_id=417 Deze brochure mbt autisme in het onderwijs.
Nadere informatieRegeling Studiekeuzecheck Avans Hogeschool 2017/2018
Regeling Studiekeuzecheck Avans Hogeschool 2017/2018 pagina 2 van 4 Inleiding Het hoger onderwijs biedt aanstaande studenten verschillende activiteiten aan om hen te ondersteunen in hun studieoriëntatie-
Nadere informatieWIE VOERT DE REGIE? STUDENT OF INSTELLING?
WIE VOERT DE REGIE? STUDENT OF INSTELLING? handicap + studie Linda Nieuwenhuijsen Nationale dyslexie conferentie 2010 13 oktober 2010 WIE IS VERANTWOORDELIJK? STUDENT, INSTELLING OF OVERHEID? handicap
Nadere informatieInhoud. Inleiding 15 Waar kun je dit boek voor gebruiken? 15 Voor wie is dit boek? 15 Hoe werkt dit boek? 16
Inhoud Inleiding 15 Waar kun je dit boek voor gebruiken? 15 Voor wie is dit boek? 15 Hoe werkt dit boek? 16 1 MBO, HBO of universiteit 19 MBO: Middelbaar Beroepsonderwijs 20 Toelating 20 Locatie 21 HBO:
Nadere informatieWat wil ik na het Pax Christi College gaan doen??
Wat wil ik na het Pax Christi College gaan doen?? Decaan F. Kerkhof september 2015 Het keuzeproces : hoe zit dat in elkaar? Havo 4 en vwo 5 oriënteren door middel van: - www.studiekeuze123.nl - www.startstuderen.nl
Nadere informatier ipboek voor ouders over studiekeuze
s t r ipboek voor ouders over studiekeuze Uw kind gaat kiezen, hoe kunt u helpen? Studeren Werken Eigen Bedrijf Start Index Uw kind gaat kiezen. Wat kunt u doen als ouder? Hebt u vragen? Mail of bel mij.
Nadere informatieAlgemene informatie. Beste aanstaande student,
Algemene informatie Beste aanstaande student, Ter voorbereiding op het gesprek vragen we je een korte enquête in te vullen. Met het invullen bevestig je tegelijk je komst naar het kennismakingsgesprek,
Nadere informatieDocentenhandleiding Digitale les Studiekeuze123
Docentenhandleiding Digitale les Studiekeuze Elk jaar staan veel scholieren voor een belangrijke keuze in hun leven: welke studie ga ik volgen als ik mijn diploma straks op zak heb? Dit lespakket is ontwikkeld
Nadere informatieRapportage Enquête StudieKeuze 2015
Rapportage Enquête StudieKeuze 2015 www.qompas.nl Februari 2016 Surrounded by Talent Inleiding In deze rapportage laten we de resultaten zien van een enquête onder eerstejaars studenten welke met de Qompas
Nadere informatieStuderen met een Specifieke Hulpvraag.
Studeren met een Specifieke Hulpvraag http://www.ru.nl/studenten/tijdensstudie/begeleiding/oud/studeren-specifieke-hulpvraag/ SmeSH-doelen Verbeteren van de overgang van vooropleiding (VWO) naar RU Aanbieden
Nadere informatieJouw toekomst. Havo 5
Jouw toekomst. Havo 5 2011-2012 LOB havo 5 Havo 5 Fase 4 = Beslissen: Deze fase ga je in als je in Havo 5 zit. Je stelt nu je definitieve top 2 vast. Je gaat nog een keer naar de beroepenavond, je organiseert
Nadere informatieDE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN)
DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN) OPZET WORKSHOP Kaders. Wat is de studiekeuzecheck? SKC bij NHL Stenden SKC bij Hanzehogeschool
Nadere informatietraining van basis naar brug
training van basis naar brug een extra steuntje in de rug voor kinderen met autisme bij de overstap van de basisschool naar de brugklas een aanbod van de Polikliniek in Doorwerth informatie voor cliënten,
Nadere informatieVerzoek Voorziening beroepsonderwijs bij arbeidsongeschiktheid of bijzondere omstandigheden
Verzoek Voorziening beroepsonderwijs bij arbeidsongeschiktheid of bijzondere omstandigheden Dit formulier Heb je door arbeidsongeschiktheid of bijzondere omstandigheden studievertraging opgelopen en kun
Nadere informatie