Studenten+ informeren. Wat willen zij zelf?

Transcriptie

1 Studenten+ informeren Wat willen zij zelf? 1

2 Intro Om succesvol te studeren is voorlichting aan studenten met een functiebeperking (voortaan student+) noodzakelijk. Uit de Nationale Studenten Enquête blijkt dat studenten+ de informatievoorziening en voorlichting over de mogelijkheden die er voor hen zijn binnen de verschillende opleidingen al een aantal jaren op rij nog weinig waarderen. Ook de Landelijke Studenten Vakbond - die jaarlijks onderzoekt hoe hoger onderwijsinstellingen studenten voorlichten (via hun opleidingspagina s) - concludeert dat de voorlichting ondanks grote verbeteringen nog veel te wensen overlaat. 1 Auteurs: Judith Jansen en Evelien Westerbeek van Eerten Hoe kunnen we studenten+ beter informeren binnen het hoger onderwijs? Deze vraag stond centraal tijdens de regiobijeenkomsten Ben ik in beeld? die handicap + studie in maart 2016 organiseerde bij Hogeschool Leiden, Katholieke Pabo Zwolle en Tilburg University. Het antwoord op de vraag hoe de informatie aan studenten+ verbeterd kan worden, gaven de studenten daar zelf. Betrek ons op voorhand bij het ontwerp, de organisatie van de voorlichting en het informatiemateriaal. Wij weten wat we willen weten. En hoe we dat het liefst willen. Om nog beter inzicht te krijgen in hoe en waarover studenten+ geïnformeerd willen worden door hun hogeschool of universiteit legde Expertisecentrum handicap + studie een online enquête voor aan studenten+. Zevenveertig studenten+ vulden deze enquête in. Driekwart van deze studenten studeert aan Hogeschool Windesheim. De anderen studeren aan Hogeschool Utrecht, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Hogeschool Rotterdam, Saxion, Hogeschool Inholland, Hogeschool Leiden, Hanzehogeschool Groningen, Erasmus Universiteit, TU Delft en Universiteit van Amsterdam. Welke informatie willen zij krijgen voor en tijdens de studie? Wanneer zijn zij tevreden? 1 Betere Voorlichting, Betere Keuze, Betere Match Voorlichtingsonderzoek , LSVb, juli

3 Wat willen studenten+? Om te weten hoe en waarover studenten+ geïnformeerd willen worden door hun hogeschool of universiteit legde handicap + studie studenten+ een online enquête voor. Wat willen studenten+ weten? Wat werkt volgens hen wel en niet en waar zijn zij mee geholpen? Weten wie wat te bieden heeft De grootste behoefte aan informatie over studeren met een functiebeperking tijdens de studiekeuze verschilt niet veel van de informatie die studenten+ tijdens de studie willen ontvangen, zo blijkt uit deze enquête. Meer dan 80% van de studenten+ geeft aan zowel voor als tijdens de studie te willen weten bij wie zij terecht kunnen en welke faciliteiten de opleiding biedt. Tijdens de studiekeuze scoort informatie over de haalbaarheid van de opleiding hoog: bijna 60% van de studenten+ geeft aan hier behoefte aan te hebben. Zodra de student met de studie start, wordt de behoefte aan informatie over de aanpassing van tentamens groot, aldus 80% van de studenten+. Volgens een derde van de studenten+ zijn de ervaringen van andere studenten ook welkom, zowel tijdens de studiekeuze als tijdens het studeren. Graag persoonlijk contact Over de voorkeur voor de manier van communiceren en communicatiekanalen steekt er één met kop en schouders bovenuit: het persoonlijke contact. Ruim 80% van de studenten+ geeft aan hier het meeste behoefte aan te hebben. De informatie op de website van de opleiding volgt op afstand met 65%. Andere communicatiekanalen, zoals brochures en informatiebijeenkomsten, scoren niet hoger dan 35%. Mogelijkheden zelf uitzoeken Meer dan de helft van de studenten+ (55%) geeft aan een beetje bereid te zijn om zelf uit te zoeken wat de opleiding biedt aan mogelijkheden voor studeren met een functiebeperking, 28% van de studenten+ geeft aan hier helemaal toe bereid te zijn. Van de studenten+ wil ruim 70% dat de opleiding zorgt voor aanpassingen, onder de voorwaarde dat de opleiding aan de student mag vragen dat hij of zij de instelling op tijd informeert en de afspraken nakomt. Een krappe derde van de studenten+ geeft aan zelf actief op zoek te gaan naar de mogelijkheden, onder voorwaarde dat de informatie daarover wel te vinden moet zijn. Functiebeperking gebruiken Van de studenten+ herkent 63% zich in de term functiebeperking, en 37% niet. Zij geven de voorkeur aan het gebruik van termen als gewoon student, dyslectisch, student met een andere manier van denken of student met ondersteuningsbehoefte. Tevreden over informatie Wat maakt studenten tevreden? Studenten geven aan tevreden te zijn als de informatie over studeren met een functiebeperking aan deze kenmerken voldoet: Informatie is goed vindbaar. Informatie is juist en betrouwbaar. Er is één aanspreekpunt: iemand met verstand van zaken die goede informatie geeft en goed bereikbaar is. Er wordt met je meegedacht en je wordt begrepen. Informatie de ruimte laat voor persoonlijk maatwerk, keuzemogelijkheid en eigen inbreng. Studenten geven aan ontevreden te zijn over informatievoorziening met deze kenmerken: Onduidelijke informatie: zowel informatie die niet duidelijk, eenduidig en concreet is als informatie die niet duidelijk maakt hoe iets geregeld moet worden of bij wie. Informatie vol onbegrip. De informatie moet overal en nergens vandaan worden gehaald. Het is onduidelijk wie je waarvoor moet hebben. Informatie over de mogelijkheden ontbreekt, ook voor docenten. Informatie die klopt Waardoor voel je je als student+ geholpen binnen je opleiding? Studenten+ geven aan dat zij het meest geholpen zijn door: informatie die klopt, extra tijd, persoonlijke betrokkenheid en dat zaken in goed overleg geregeld worden en dat de student en begeleider daarin samen bepalen. Lees verder over wat studenten+ melden over de informatievoorziening van hun opleiding. 3

4 1. Informatie tijdens studiekeuze Wat willen studenten+ te weten komen als zij zich oriënteren op hun studie? De studenten konden bij deze vraag kiezen uit zeven antwoorden en konden hieruit onbeperkt kiezen. Zo ontstaat deze top 7 van dat wat studenten+ het meest willen weten over studeren met een functie beperking voordat zij gaan studeren. Bij Andere informatie noemden studenten een vertrouwens persoon om mee te praten over waar je tegenaan loopt in contact met anderen en de opties die er zijn als de functiebeperking problemen oplevert, zoals langdurige afwezigheid. Wat wil ik weten voordat mijn studie begint? Wat wil ik weten voordat mijn studie begint? 1. Welke faciliteiten 2. Bij wie ik terecht kan 3. Haalbaarheid opleiding 4. Uitnodiging voor gesprek 5. Ervaringen andere studenten 6. Ervaringen alumni 7. Andere informatie 36% 45% 57% 17% 4% 81% 89% 2. Informatie tijdens de studie Wat willen studenten+ weten als zij eenmaal begonnen zijn met studeren? Verschilt dat van hun informatiewensen tijdens de studiekeuze? Bij deze vraag konden de studenten onbeperkt kiezen uit vijf antwoorden. Zo ontstaat deze top 5 van dat wat studenten+ het meest willen weten over studeren met een functiebeperking tijdens hun studie. Bij Andere informatie noemde een student informatie over waar je recht op hebt. 3. Manieren van informeren Via welke communicatiekanalen willen studenten+ informatie ontvangen? Bij deze vraag konden de studenten onbeperkt kiezen uit acht antwoorden. Zo ontstaat deze top 8 van hoe studenten+ het liefst informatie over studeren met een functiebeperking willen ontvangen. Bij Anders noemden studenten onder andere via de mail en bij aanmelding voor de opleiding. Hoe wil ik informatie ontvangen? Hoe wil ik informatie ontvangen? 1. Door persoonlijk contact 2. Via website opleiding 3. Via portal of intranet 4. Via brochure 5. Via informatiebijeenkomst 6. Anders 7. Via medestudenten 8. Via sociale media 4. Bereid om zelf uit te zoeken wat opleiding biedt Studenten worden geacht zelfstandig te studeren. Zijn studenten+ bereid om zelf uit te zoeken wat hun opleiding kan bieden aan voorzieningen en mogelijkheden? Bij de beantwoording konden studenten aangeven in welke mate ze daartoe bereid zijn. Studenten noemen in de toelichting op hun antwoord dat zij hiertoe bereid zijn, maar dat zij door hun dyslexie liever niet op het internet zoeken, dat de informatie wel goed te vinden moet zijn, gepromoot wordt en altijd beschikbaar is en niet alleen op aanvraag. Een contactpersoon moet na het uitzoeken eenvoudig te benaderen zijn voor een persoonlijk consult. 28% 35% 9% 7% 4% 30% 65% 83% Wat wil ik weten tijdens mijn studie? Wat wil ik weten tijdens mijn studie? 30% 2% 1. Bij wie ik terecht kan 2. Welke faciliteiten 3. Aanpassingen tentamens 83% 87% Ben ik bereid om zelf uit te zoeken wat mijn opleiding kan Ben ik bereid om zelf uit te zoeken wat mijn opleiding bieden aan voorzieningen en mogelijkheden? kan bieden aan voorzieningen en mogelijkheden? 28% 55% 17% 4. Ervaringen andere studenten 5. Andere informatie 85% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Helemaal bereid Beetje bereid Neutraal 4

5 5. Tegen studenten+ aankijken Hoe willen studenten dat de opleiding aankijkt tegen studenten+? Studenten konden in antwoord op deze vraag onbeperkt kiezen uit drie antwoorden over hun rol als student hierin. Hoe Hoe wil wil je je dat dat de de opleiding opleiding tegen tegen je aankijkt? je aankijkt? 29% 18% 71% De opleiding zorgt voor aanpassingen en vraagt van mij dat ik tijdig informeer en afspraken nakom. De informatie moet er zijn maar ik zoek zelf actief naar de mogelijkheden. Anders 6. Herkennen in term functiebeperking Herken je jezelf in de term functiebeperking? Ja of nee? Zo niet, waardoor voel je je dan meer aangesproken? Daarbij gaven de meeste studenten aan, gewoon student. Anderen noemden langzame lezer, dyslectisch, student met een andere manier van denken, student met een concentratieprobleem, student met specifieke problemen, niet achterlijk of student met ondersteuningsbehoefte. Een student antwoordde: Ik realiseer me dat ik een functiebeperking heb maar ik ondervind hier momenteel geen problemen van. Herken Herken je je jezelf jezelf in in de term term 'functiebeperking'? functiebeperking? Bij Anders noemden de studenten dat het advies op maat geven wordt, dat het erom gaat om samen naar mogelijkheden te zoeken, dat studenten zelf aangeven dat er sprake is van een functiebeperking en dat de opleiding meedenkt over een gepaste oplossing binnen de mogelijkheden van de opleiding, dat de opleiding op de hoogte is van de informatie en mogelijkheden, dat er één aanspreekpunt is en dat opleidingsbegeleiders zich ook een beetje verdiepen in de functiebeperking. 63% 37% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Ja Nee 5

6 7. Waarom tevreden over informatievoorziening van opleiding? Wat maakt dat je tevreden bent over de informatie voorziening van je opleiding? Studenten konden als antwoord op deze vraag vijf eigen voorbeelden noemen van informatieverstrekking waar zij blij van worden. Duidelijke, toegankelijk informatie: waar kun je informatie krijgen, is die informatie veelzijdig en is de informatie vrijblijvend? Informatie is goed te vinden is op de website, en de website heeft een goede zoekfunctie. De studentendecaan heeft verstand van zaken, denkt open en actief mee, geeft de nodige informatie en is goed bereikbaar. Concrete voorbeelden van extra voorzieningen die mogelijk zijn, zoals extra tentamentijd, een opdeling van het schooljaar of alternatieve vraagstelling om leesfouten te voorkomen. Mensen denken mee naar oplossingen met respect en begrip, weten dat uitzonderingen mogelijk zijn en houden rekening met beperkingen. Daarbij heb je eigen inbreng in de keuze voor de voorzieningen en krijg je deze niet automatisch. Informatie die op tijd komt, antwoorden op vragen via de mail worden snel gegeven en er wordt tijdig een mail gestuurd over de aanmeldingsprocedure voor voorzieningen. Persoonlijke informatie: een persoonlijke afspraak en persoonlijke inbreng is mogelijk en er wordt gecheckt of alles duidelijk is. Een uitnodiging voor een gesprek aan de start van de opleiding én de mogelijkheid om een gesprek aan te vragen indien nodig. En tweede gesprek aan het einde van de periode. Een met alle informatie overzichtelijk opgeschreven of mails met daarin concrete, duidelijke informatie over bijvoorbeeld het lokaal waar je tentamen moet doen, over mogelijkheden voor extra ondersteuning bij excursies als je die nodig hebt en adressen van hulpverleners aan het begin van het jaar. Gesprekken met studiecoach of SLB er die oplossingen weten, goed kunnen doorverwijzen en zelf ook informatie bieden. Er is één aanspreekpunt, er zijn heldere richtlijnen vanuit het decanaat en er is genoeg hulp als dat nodig is. Trainingen en bijeenkomsten. Het is mogelijk om bij inschrijving je functiebeperking aan te geven. 6

7 8. Waarom ontevreden over informatievoorziening van opleiding? Wat maakt dat je niet tevreden bent over de informatie voorziening van je opleiding? Studenten konden als antwoord op deze vraag drie eigen voorbeelden noemen van ergernissen. Onjuiste informatie overal en nergens, onbegrip en advies op basis van vooroordelen. Toetsing: van onzorgvuldige informatie over mogelijke alternatieven tot onduidelijkheid over hoe dat te regelen is. Onduidelijke begeleiding, van het kastje naar de muur verwezen worden en te lange wachttijd voor afspraken. Als student moet je overal zelf naar vragen en je weet niet met wie je het hierover moet hebben. Docenten die onvoldoende worden geïnformeerd. Dat de opleiding niet op de hoogte is van mogelijkheden en richtlijnen. Te weinig tot geen informatie op de website, laat staan persoonlijke informatie. Belangrijke informatie die eenmalig en te laat via de mail wordt verstuurd. Informatie is moeilijk te vinden vanwege eigen regels van instituten en gebrek aan één duidelijke visie. Informatiebijeenkomsten worden tijdens vakanties georganiseerd en cursussen worden niet meer gegeven. 9. Waardoor geholpen? Waardoor voel je je geholpen binnen je opleiding? Studenten konden bij deze vraag een eigen antwoord geven. Extra tijd voor een tentamen en een rustige ruimte hiervoor. Betrokkenheid van meerdere personen: een begripvolle studentendecaan, SLB-ers die luisteren, goede begeleiding door het studiesuccescentrum, docenten die problemen oppakken en oplossingen aanbieden, surveillanten die begrip tonen. Persoonlijke aandacht, een goed gesprek en als normaal behandeld worden. Naast zelf actief zoeken naar oplossingen; een hogeschool die meedenkt, een probleem dat zo snel mogelijk wordt opgelost en iemand die oplost waar ík tegenaan loop. Informatie die klopt. In goed overleg samen zoeken naar gepaste voorzieningen en dat er gekeken wordt naar mogelijkheden. Extra bijles Nederlands door een dyslexiespecialist. 7

8 Tot slot Wat willen studenten+? Studenten+ willen weten wat opleidingen te bieden hebben. Bij wie kunnen zij terecht met vragen en welke faciliteiten biedt de opleiding? Hoe haalbaar is de opleiding? En eenmaal gestart, hoe kunnen bijvoorbeeld examens aangepast worden? Studenten+ zijn best bereid om de mogelijkheden zelf uit te zoeken, als de informatie maar klopt, beschikbaar en betrouwbaar is. Bij het informeren speelt volgens de studenten+ persoonlijk contact een cruciale rol: wie kan mij hierover informeren en hoe kan ik diegene snel en goed bereiken? Eenmaal in contact zijn studenten+ tevreden als het iemand is met verstand van zaken die goede informatie geeft, goed bereikbaar is en ruimte biedt zodat de student zelf kan meebepalen. Een andere tool die handicap + studie ontwikkelde om instellingen in het hoger onder wijs te helpen bij het opzetten van een heldere communicatie met betrekking tot studeren met een functie beperking is het stappenplan: 7 stappen naar een communicatieplan studeren met een functie beperking. Dit werkboek leidt medewerkers in 7 stappen naar een communicatie plan om de informatie voor studenten met een functiebeperking te verbeteren. Het kan worden gedownload van de website van handicap + studie: studie.nl > informatievoorziening en voorlichting > stappen naar communicatieplan. Tijdens de regiobijeenkomsten Ben ik in beeld? die handicap + studie in maart 2016 organiseerde gaven studenten+ aan dat zij graag betrokken worden bij het ontwerp en de organisatie van de voorlichting en het informatiemateriaal. Wij weten wat we willen weten. En hoe we dat het liefst willen. Handicap + studie verwerkt de uitkomsten van deze enquête in een online checklist waarmee elke hogeschool en universiteit eenvoudig de eigen informatievoorziening kan checken en kan nalopen wat er beter kan. Deze checklist is vanaf eind 2016 te vinden op 8

9 Meer weten? Neem contact op met: Judith Jansen Senior consultant Judith Jansen is als allround project manager betrokken bij uiteenlopende projecten, die zij uitvoert in samen werking met hoger onderwijs instellingen. Door haar jarenlange ervaring bij handicap + studie heeft zij kennis van veel verschillende aspecten van het studeren met een functie beperking. Haar expertise ligt op het gebied van beeldvorming en flexibele leerroutes (Universal Design for Learning UDL). Ze zet zich graag in voor innovatieve projecten, waarbij ze kunst, participatie en wetenschap kan inzetten om het doel bijvoorbeeld het creëren van bewustwording van onderwijsprofessionals te verwezenlijken. Evelien Westerbeek van Eerten Consultant evelien.westerbeekvaneerten@handicap-studie.nl Evelien Westerbeek van Eerten is een gedreven organisator en trainer, die door goed te luisteren en scherpe vragen te stellen snel kan achterhalen waar het daadwerkelijk om draait. Ze heeft binnen groepsprocessen oog voor de kennis en kunde van het individu en gebruikt deze om problemen gezamenlijk op te lossen. Evelien is daarnaast het eerste aanspreekpunt bij onderwerpen over psychische klachten en autisme. Vanuit haar achtergrond als coördinator van verschillende platforms, adviseert en ondersteunt zij studentenplatforms (in oprichting) en betrekt zij studenten actief bij projecten van handicap + studie. 11

10 Expertisecentrum handicap + studie Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. Zodat jongeren met een functiebeperking succesvol kunnen studeren in een opleiding van hun keuze in het hoger onderwijs. In samenwerking met het hoger onderwijs ontwikkelt en implementeert handicap + studie innovatieve en praktische oplossingen voor inclusiever hoger onderwijs. Bezoekadres Stationsplein AP s-hertogenbosch Postadres Postbus BP s-hertogenbosch Telefoon algemeen@handicap-studie.nl Website Expertisecentrum handicap + studie 2016 Overname van teksten, ideeën en resultaten uit deze publicatie is vrij toegestaan, mits met bronvermelding. 12 Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking.