Van Foutjes Leren. 25 november 2009 Chris Jiskoot, bedrijfsarts / duikerarts B

Transcriptie

1 Van Foutjes Leren 25 november 2009 Chris Jiskoot, bedrijfsarts / duikerarts B

2 parcours Achtergrond Incidenten dodelijke ongevallen Mens-factor Keuring Paniek, PTSS Om over na te denken 25 november

3 Achtergrond Bedrijfsarts (1986) Betrokken bij brandweerkorpsen in Zeeland sinds 1982 Bedrijfsarts met kennis DZ sinds 1983, sinds 2003 duikerarts B Belastingsonderzoek brandweerlieden bij training Onderzoek De uitgebluste brandweerman 6 jr WAO-uitval Hart- en vaatconsulent / bedrijfsarts Expertisecentrum Werk onder Overdruk Vlissingen Arbo Unie Begeleiding Westerschelde tunnel Begeleiding Haagse tramtunnel Begeleiding Noord-Zuidlijn Amsterdam Ongevalsanalyse duikongeval Terneuzen Wetenschappelijke onderzoek ism AMC RI&E warm, koud en nat Onderzoek naar paniek bij duikers... brandweerlieden 25 november

4 parcours Achtergrond Incidenten dodelijke ongevallen Mens-factor Keuring Paniek, PTSS Om over na te denken 25 november

5 25 november IJsberg theorie

6 Problematiek bij duiken (t/m juni) 25 november

7 Problematiek bij brandweer (t/m juni) 25 november

8 Duik Ongevallen Statistiek en Analyse (DOSA) dodelijk ongeval, ernstig accident die de dood ten gevolge had; ongeval, accident waarbij medische behandeling noodzakelijk was incident, gebeurtenis tijdens uitoefenen van duikactiviteiten, of de voorbereiding hiervan, die direct of indirect leidde tot een verhoogd risico, in die betekenis dat redelijkerwijs kan worden aangenomen dat het een ongeval en/of dodelijk ongeval als omschreven bij "dodelijk ongeval" en "ongeval" ten gevolge had kunnen hebben. 25 november

9 25 november Duikongeval??? Meldingsbereidheid???

10 Te onderzoeken na bestudering duikongevallen bij brandweer of soortgelijke Factor mens Factor procedures Factor apparatuur 25 november

11 Onderzoeksstructuur in Nederland Arbeidsinspectie Openbaar Ministerie Onderzoeksraad voor Veiligheid Inspectie Openbare Orde en Veiligheid NFI, DDS, DMC, Nbbe, NDC, Nifv, NVBR, OTC Genie, Landelijk Platform Bestrijding Waterongevallen door de Brandweer Expertisecentrum Arbeid onder Overdruk 25 november

12 parcours Achtergrond Incidenten dodelijke ongevallen Mens-factor Keuring Paniek, PTSS Om over na te denken 25 november

13 Factor mens Goed gekeurd Inspanningstolerantie (VO 2 max) Trainingsachterstand Intermitterende ziekte Middelen / alcohol Accident prones Motivatie / drijfveer Training / Certificering Geschikt versus bekwaam Medisch - + Obductierapport Angst Paniek gevoelig 25 november

14 Onderwerpen voor in de spreekkamer Keuringen ( geschikt of bekwaam ) Inkeuring Herkeuring Arbeidsomstandigheden spreekuur (verzoek korpsleiding bv) Verzuimbegeleiding (WVP) Reïntegratie na ongeval (WVP) 25 november

15 VO2 max/kg/min VO2 max brandweerkorps leeftijd 25 november

16 BMI BodyMassIndex brandweerkorps leeftijd 25 november

17 25 november

18 Knelpunten uit de spreekkamer Nieuwe brandweerlieden moeten ook gaan duiken Goedkeuren of goed keuren Fysieke tests en (bv EDTC) normering Geen psychologische tests in gebruik (selectie?) Middelengebruikers PTSS 25 november

19 parcours Achtergrond Incidenten dodelijke ongevallen Mens-factor Keuring Paniek, PTSS Om over na te denken 25 november

20 Veel voorkomende problemen bij gerapporteerde incidenten elders Moeilijkheden met ademen w.o. verhoogde ademweerstand Geen lucht meer Masker afgetrokken Vast komen te zitten Loodgordel niet afgeworpen Veiligheidssystemen onbenut Geoefendheid beperkt Explosie van luchtbellen Ongelukkige omstandigheden (donker, slecht zicht, storm) 25 november

21 Alle reden om paniek als oorzaak te benoemen Gezonde spanning Opwinding Ongezonde spanning Vrees Bang Angst PANIEK 25 november

22 Paniek Een van de meest basale en krachtige emoties, evolutionairbiologisch verklaarbaar Angstreactie vermogen tot overleven Bliksemsnelle onbewust verlopende respons Via angstcircuit in hersenen zonder tijdverlies ingenieus rampenplan in drang tot overleven Fight or flight (hartslag en luchtverbruik ) Luchthonger kan leiden tot afzetten van masker 25 november

23 THE HIERARCHICAL DEFENSE SYSTEM DEFENSIVE AVOIDANCE DEFENSIVE APPROACH ANTERIOR CINGULATE Discriminated Avoidance POSTERIOR CINGULATE Discriminated Avoidance AMYGDALA Active Avoidance SEPTO- HIPPOCAMPAL S. Passive Avoidance MEDIAL HYPO- THALAMUS Directed Escape PERIAQUEDUCTAL GRAY Undirected Escape DEFENSIVE DISTANCE 25 november Gray & McNaughton 2000

24 25 november

25 PET Anticipatie angst 25 november Boshuisen et al 2002

26 25 november

27 Exploring fear Results Spider Phobics: spiders > neutral > Amygdala, Insula Anterior Cingulate 25 november L R P A

28 25 november

29 DSM-IV: Paniekaanval Een begrensde periode van intense angst of gevoel van onbehagen, waarbij 4 of meer van de volgenden symptomen plotseling ontstaan en binnen 10 min een piek bereiken: 1) Hartkloppingen, bonzend hart of versnelde hartactie 2) Transpireren 3) Trillen of beven 4) Gevoel van ademnood of verstikking 5) Naar adem snakken 6) Pijn of een onaangenaam gevoel op de borst 7) Misselijkheid of buikklachten 8) Gevoel van duizeligheid, onvastheid, licht in het hoofd of flauwte 9) Derealisatie of depersonalisatie 10) Angst de zelfbeheersing te verliezen of gek te worden 11) Angst dood te gaan 12) Paresthesieën 13) Opvliegers en koude rillingen. 25 november

30 Paniekstoornis: Differentiaal Diagnose Intoxicaties: Amfetamines Cocaïne Marihuana Theofylline Marihuana Nicotine Cafeïne Onttrekking: Sedativa / Hypnotica Alcohol Opiaten Antihypertensiva 25 november

31 Interoceptieve conditionering Ongeconditioneerde stimulus (OS) ongeconditionerde reactie (OR) OS + CS ongeconditioneerde reactie Conditionele stimulus (CS) conditionele reactie (CR) 25 november

32 DSM-IV:PostTraumatische stress-stoornis A De betrokkene is blootgesteld aan een traumatische ervaring; 1) Feitelijke dood of bedreiging voor leven of fysieke integriteit 2) intense angst of hulpeloosheid B De traumatische ervaring wordt herbeleefd op 1 van volgende 1) Herinneringen 2) nachtmerries 3) flashbacks 4) bij blootstellig psychisch lijden 5) bij blootstelling fysiologische reacties C Aanhoudende vermijding of afstomping van reactiveit zoals blijkt uit 3 van volgende 1) gedachten, gevoelens, gesprekken 2) activiteiten, plaatsen of mensen 3) geheugenverlies mbt delen van trauma 4) verminderde belangstelling 5) onthechting 6) beperkt spectrum van gevoelens 7) gevoel een beperkte toekomst te hebben D Aanhoudenden symptomen van prikkelbaarheid zoals blijkt uit 2 van volgende 1) slaapproblemen 2) prikkelbaarheid of woedeuitbarstingen 3) moeite met concentreren 4) overmatige waakzaamheid 5) overdreven schikreacties E Duur is langer dan 1 maand F Significant lijden aanwezig of beperkingen 25 november

33 PTSS Wat zijn normale reacties? Herinneringen vermijding verhoogde angst neemt af met de tijd Wat zijn bijkomende verschijnselen of beelden? Depressieve episode 48% Paniekstoornis 10% Alcohol 52% Drugs 35% 25 november

34 Kan PTSS worden voorkomen? Niet via Debriefing!! Beter is: Empathie Informatie trauma en gevolgen Contact toekomst Steun sociale structuur at-risk personen in de gaten houden Langs bedrijfsarts bij twijfel 25 november

35 parcours Achtergrond Incidenten dodelijke ongevallen Mens-factor Keuring Paniek, PTSS Om over na te denken 25 november

36 Ideeën om over na te denken Veilige incidentmeldingen centraliseren Leer van foutjes Socratische beslissingsproces rondom casuïstiek Bij ongevallen ook inmenging van t.z.k. bedrijfsarts Aggregeren van geanonimiseerde gegevens Bron aanpak, monkey prove Realistischer oefenen Heldere verantwoordelijkheidsstructuur Vergeet de Mens-factor niet 25 november

37 25 november Nablussen?