E M D R een inleiding

Transcriptie

1 E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl

2 Wat haal je uit deze workshop PTSS Indicatiestelling EMDR: verwijzen naar EMDR therapeut Enthousiasme mogelijkheden EMDR als behandeling Enthousiasme voor basisopleiding EMDR 2

3 EMDR: een inleiding 1. PTSS 2. EMDR wat en hoe 3. Werking en Effecten 4. Indicaties en contra-indicaties 5. EMDR en ouderen 6. Opleiding EMDR 3

4 P A R T I Ë L E P T S S OF C O M P L E X E P T S S Patiënt is blootgesteld aan een traumatische ervaring. Er doen zich 4 kenmerken voor: 1. Reactie van intense angst, hulpeloosheid of afschuw 2. Voortdurende herbeleving op één of meer manieren:» Terugkerende zich opdringende herinneringen» Terugkerende nachtmerries» Herbelevingen: handelen of voelen alsof de gebeurtenis opnieuw plaatsvindt» Intens psychisch lijden / fysiologische reactie bij stimuli die lijken op gebeurtenis 3. Aanhoudende vermijding van gerelateerde prikkels of toename van passiviteit 4. Verhoogde prikkelbaarheid» Moeite met inslapen of doorslapen» Prikkelbaarheid» Moeite met concentreren» Overmatige waakzaamheid» Overdreven schrikreacties 4

5 PTSS en ouderen Hoe jonger de leeftijd ten tijde van trauma Hoe meer traumatische gebeurtenissen Stressvolle levensgebeurtenissen na het trauma» Secundair traumatisering: sex. Misbruik kerk, tv-beelden oorlog» Veroudering: balans opmaken en meer piekertijd» En vaak leven lang gezwegen: het geheim PTSS 1. angst, hulpeloosheid, afschuw 2. herbeleving 3. vermijding prikkels / passiviteit 4. prikkelbaarheid 5

6 EMDR: een inleiding 1. PTSS 2. EMDR wat en hoe 3. Werking en Effecten 4. Indicaties en contra-indicaties 5. EMDR en ouderen 6. Opleiding EMDR 6

7 FILM korte introductie op EMDR

8 Eye Movement Desensitisation Reprocessing wil de beschadigende ervaring desensitiseren. Nieuwe therapie Uitgangspunt Beschadigende ervaring kenmerk Kort Geprotocolleerde, evidence based behandelprocedure Weinig interactie: doel is proces op gang houden Van PTSS tot persoonlijkheidsstoornis doel Desensitiseren Andere betekenisverlening 8

9 EMDR het proces (1/2) Therapeut volgt een strikt protocol (voorlezen) De cliënt beschrijft filmpje van de traumatische gebeurtenis en maakt daar een stilstaand beeld van. Veel lading, heel vervelend moment voor cliënt (vergelijk met exposure) Cliënt benoemt de gedachte over zichzelf, die bij dit beeld hoort: bv. ik ben waardeloos, ik kan het niet aan om ernaar te kijken, ik ben schuldig Afleidende stimulus: vingerbeweging (links en rechts, geen ruitenwisser ) Therapeut vraag naar associaties. Alles is goed (proces) 9

10 EMDR het proces (2/2) Na maximaal 5 minuten terug naar beginplaatje; cliënt geeft lading plaatje aan Zoeken naar aspect dat lading geeft Nieuw setje stimuli Doorgaan tot lading 0 is Dan positieve gedachte installeren: ik ben goed zoals ik ben, ik ben onschuldig etc. 10

11 FILM een praktijkvoorbeeld

12 EMDR: een inleiding 1. PTSS 2. EMDR wat en hoe 3. Werking en Effecten 4. Indicaties en contra-indicaties 5. EMDR en ouderen 6. Opleiding EMDR 12

13 EMDR werking De Werkgeheugentheorie geniet de meeste empirische steun Werkgeheugentheorie pleit voor gebruik vingerbeweging i.p.v. koptelefoon 13

14 EMDR is evidence based voor PTSS. EMDR voor posttraumatische stress-stoornis effectief? JA in verscheidene gerandomiseerde, gecontroleerde studies vastgesteld. De Multidisciplinaire richtlijn Angststoornissen, 2003: EMDR is één van de meest in aanmerking komende psychologische interventies bij PTSS. De methode is effectief en wordt door zijn aard door veel patiënten en therapeuten als relatief weinig emotioneel belastend ervaren. 14

15 Effecten EMDR in de praktijk korte termijn In de spreekkamer: Hoofdpijn Moeheid Licht in hoofd Plaatje verdwijnt/vager Ontspanning/opluchting Hoop 15

16 Effecten EMDR in de praktijk langere termijn Geen spanning meer bij nare plaatje en daarmee verdwijnen/verminderen klachten (verlies lading) Ontstaan nieuwe inzichten/gedachten Nieuwe herinneringen 16

17 EMDR: een inleiding 1. PTSS 2. EMDR wat en hoe 3. Werking en Effecten 4. Indicaties en contra-indicaties 5. EMDR en ouderen 6. Opleiding EMDR 17

18 Indicaties EMDR angst: paniekstoornis, sociale angst, fobie rouw (schuld) partiële PTSS PTSS (vaak gekoppeld aan eenmalig trauma) complexe PTSS (meervoudig trauma) 18

19 Contra-indicaties EMDR Actuele stressor/onveiligheid continueert Overmatig gebruik van sederende medicatie/alcohol Onvoldoende pijn kunnen verdragen Cliënt durft (nog) niet geheel eerlijk/open te zijn 19

20 EMDR: een inleiding 1. PTSS 2. EMDR wat en hoe 3. Werking en Effecten 4. Indicaties en contra-indicaties 5. EMDR en ouderen 6. Opleiding EMDR 20

21 EMDR en ouderen EMDR en dementie Een leven lang = veel filmlades: goed zoeken Sociale steun en afleiding: aandacht voor hebben Exposure effect: grote stap Aanpassing tempo oogbeweging en herstellen oogbeweging Andere vormen van afleiding Meer vermijdend, ook tijdens EMDR Ouderen staan niet stil bij betekenis van effect EMDR: gelijk normaal dat klachten verdwenen zijn EMDR kan ook bij ouderen met beperkte IQ toegepast worden Er is weinig (wetenschappelijke) ervaring. Kansen en mogelijkheden verdienen onderzoek. 21

22 FILM een praktijkvoorbeeld

23 Casuïstiek welke patiënt/bewoner ga je aanmelden voor EMDR? 23

24 EMDR: een inleiding 1. PTSS 2. EMDR wat en hoe 3. Werking en Effecten 4. Indicaties en contra-indicaties 5. EMDR en ouderen 6. Opleiding EMDR 24

25 Zelf behandelen met EMDR? Leuk! Opleiding via EMDR vereniging Nederland: De erkende EMDR-opleiding is voor GZ psychologen, psychotherapeuten en psychiaters Een basisopleiding van 4 dagen Vervolgens supervisie, daarna vervolgopleiding van 4 dagen 25

26 De hoofdpunten uit deze workshop PTSS Indicatiestelling EMDR: verwijzen naar EMDR therapeut Enthousiasme mogelijkheden EMDR als behandeling Enthousiasme voor basisopleiding EMDR 26

27 Bedankt voor jullie aandacht! E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl