Psychosociale begeleiding

Transcriptie

1 Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle

2 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en reacties op - Verschillen van persoon tot persoon - Wisselen elkaar af Normale gevoelens en reacties op een ingrijpende gebeurtenis

3 Meest voorkomende gevoelens Verdriet Angst Machteloos Schuldig Onbegrip Boos Hoopvol

4 Meest voorkomende reacties Herbeleven Vermijden (zelfbescherming) - Gedachten en gevoelens - Niet meer huilen, boos of angstig zijn - Activiteiten of situaties vermijden Terugtrekken - Niemand willen zien - Nergens zin in hebben - Gevoel geen deel uit te maken van de wereld - Gevoelens niet meer delen met anderen (niet weten hoe of geen last willen zijn)

5 Meest voorkomende reacties Verhoogde prikkelbaarheid - Slaapproblemen In- en doorslaapproblemen - Overdreven waakzaamheid Prikkelbaarder Minder geduld - Lichamelijke reacties Zweten Spierspanning Hartkloppingen Snellere ademhaling Zenuwachtig gevoel

6 Verwerking Kanker vergt een aanpassingsproces En een verwerking van vele veranderingen confrontatie met levensbedreigende ziekte eisen in de behandeling zorgen in persoonlijke en sociale leven

7 Impact van kanker Somatische gevolgen Pijn, verminking, vermoeidheid, haaruitval, Psychologische gevolgen Gevoelens van angst en depressie, onzekerheid, verdriet, verstoord zelfbeeld, Sociale gevolgen Invloed op gezin, in relatie met partner, werk financiën,

8 De impact van kanker Bij kanker steeds een verstoring tussen draagkracht en draaglast

9 Psychosociale begeleiding 1/3 behoefte aan professionele psychosociale begeleiding Helpt bij: - aanpassen aan je nieuwe levenssituatie Gericht op: - de praktische, emotionele, psychologische en relationele gevolgen van het ziek zijn Door: - bvb een borstverpleegkundige, een maatschappelijk werker of psycholoog

10 Wanneer is psychologische begeleiding aangewezen? De emotionele gevoelens en reacties - te lang en te sterk aanwezig blijven - je belemmeren in je dagelijkse leven Er niemand is bij wie je terecht kan om over je beleving te praten en je dit graag zou willen Volgende klachten geruime tijd aanwezig blijven:

11 Klachten lichamelijke reacties - gespannenheid of intense vermoeidheid gevoelens van somberheid, wanhoop slaapproblemen of nachtmerries herbelevingen van de gebeurtenis nergens meer zin in hebt of een verdoofd of leeg gevoel hebt woede-aanvallen hebt of agressief reageert je eenzaam voelt actief moet zijn om gevoelens niet te hoeven voelen paniekaanvallen hebt of dingen niet meer durft - naar buiten gaan of het openbaar vervoer nemen regelmatig meer alcohol drinkt problemen in je relatie(s) hebt de gedachte hebt was ik maar dood de ziekte moeilijk kan verwerken

12 Onderzoek naar psychische klachten 25% van de groep patiënten met een diagnose chronische en/of levensbedreigende ziekte ontwikkelt psychische klachten (Schrameier,1992; Gualtherie van Weezel, 1995; Alter, 1996) De meest voorkomende psychische klachten hebben te maken met de aanpassingsstoornissen, depressie en angst

13 Onderzoek in België Prof. Dr. Razavi emotionele nood angst depressie hoge gemiddelde lage hoge gemiddelde lage hoge gemiddelde lage

14 Psychosociale moeilijkheden Zorgen op het w erk Relaties met de kinderen Bezorgdheid Angst tegenover de medische Relaties met de vrienden Communicatie met de partner Cognitief functionneren Psychologische nood Lichaamsbeeld

15 Bij wie kan je terecht voor psychosociale begeleiding? In het ziekenhuis waar je wordt behandeld: - de borstverpleegkundige - de maatschappelijk werkster - de psychologe je kan steeds een gesprek met hen aanvragen Buiten het ziekenhuis: - de huisarts - zelfhulp organisaties: VLK, AKIO, NABORAM etc

16 Soorten begeleiding Individuele - zowel kortdurend als langdurend Inhoud van begeleiding variëert: - jezelf informeren omtrent hoe je (klein)kinderen te vertellen dat je kanker hebt - het ervaren van een steunend contact - meer zelfinzicht krijgen - leren omgaan met je ziekte - antwoorden vinden op je financiële en/of praktische vraagstukken

17 Soorten begeleiding Samen met je partner Diagnose van kanker heeft invloed op relatie en rolpatronen Inhoud van de begeleiding bestaat uit het zoeken naar manieren waarop je elkaar kan steunen en met elkaar kan blijven communiceren

18 Soorten begeleiding Samen met je gezin Bespreekbaar maken van de gezinsveranderingen door de ziekte Gedurende de begeleiding zoeken we samen met je partner en kinderen uit hoe je elkaar best kan ondersteunen en trachten we begrip te creëren voor de manier waarop ieder de ziekte beleeft

19 Soorten begeleiding Samen met lotgenoten: Gespreksgroep Beter in Balans met Borstkanker Het oncologisch revalidatieprogramma i.s.m Iridium Kankernetwerk Zo vroeg mogelijk in het behandelingsproces starten met het herstelproces van lichaam en geest

20 Referentie: - Helen Dowling Instituut: Diagnose kanker: overleven na een schokkende gebeurtenis. - Met dank aan Lina Grootaers, psychologe AZ Klina