DE EENMANSZAAK DEEL 1 VWO SAMENVATTING. Jannes Timmers. De Eenmanszaak deel 1 VWO

Transcriptie

1 De Eenmanszaak deel 1 VWO DE EENMANSZAAK DEEL 1 VWO SAMENVATTING Jannes Timmers Copyright Jannes Timmers 2015 Niets uit deze samenvatting mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op een andere website dan

2 Annuïteitenlening (vaak gebruikt bij: persoonlijke lening, hypothecaire lening) Periodiek gelijkblijvend bedrag. Eerste perioden: meer interest dan aflossing. Daarna: aflossing steeds groter, interest kleiner. Te gebruiken bij: persoonlijke lening, hypothecaire lening, doorlopend krediet. Persoonlijke lening Lening aan een consument voor de aanschaf van duurzame consumptiegoederen, zoals auto s, meubels, tv s enzovoort. Eisen: meerderjarig zijn en regelmatig inkomen hebben. Meteen beginnen met afbetalen in termijnen. Doorlopend krediet: Consumptief krediet (net als persoonlijke lening). Kredietlimiet (maximaal te lenen bedrag), afhankelijk van netto-inkomen. Je mag zoveel geld opnemen als je maar wilt, mits je binnen je limiet blijft. Huurkoop en koop op afbetaling: Koop op afbetaling: goed gekocht, geleverd en nadat er een aanbetaling is gedaan, wordt de rest naderhand betaald in termijnen; de koper wordt meteen eigenaar. Huurkoop: zelfde verhaal alleen de koper wordt pas eigenaar nadat de laatste termijn is betaald. Deze kredietvormen komen vooral voor bij impulsaankopen. Voordeel voor geldnemer: hij kan iets kopen zonder over geld te beschikken. Nadeel voor geldnemer: de hoge rente die hij moet betalen en het feit dat hij soms jaren vast zit aan aflossingen. Voordeel geldgever: de rente. Nadeel geldgever: sommige geldnemers lenen te veel en kunnen het geleende geld soms niet terugbetalen. Hypothecaire lening: Lening die je krijgt op onderpand van onroerend goed. Als de lener zijn verplichtingen niet nakomt, kan de schuldeiser zijn vordering verhalen uit de opbrengst van het onroerend goed. Door deze zekerheid kan de interestvoet lager zijn dan bij de andere leningen. Gedekt krediet: lening met een vorm van zekerheid. Ongedekt of blanco krediet: lening zonder een vorm van zekerheid. Twee soorten zekerheidstellingen: o Persoonlijke zekerheidstelling: één persoon verbindt zich om de schuld te betalen indien de schuldenaar zelf dit om de een of andere reden niet kan. Deze persoon wordt de borg genoemd en de overeenkomst waarin de persoonlijke zekerheidsstelling wordt vastgelegd heet de borgtocht. o Zakelijke zekerheidsstelling: de roerende of onroerende zaken worden in onderpand gegeven. Wanneer de schuldenaar in gebreke blijft kan de schuldeiser het onderpand verkopen en zich uit de opbrengst schadeloos stellen. Eigenaar onroerend goed: hypotheekgever. Bank: hypotheeknemer.

3 In de hypotheekakte staat: looptijd, te betalen rentepercentage, periode gedurende welke het rentepercentage wordt vastgelegd. Hoogte van lening: gebaseerd op executiewaarde van het onroerend goed. Executiewaarde: opbrengst van het onroerend goed op een veiling. Lening die bank verstrekt: 75 tot 90% van executiewaarde = basishypotheek Hogere lening: tophypotheek. Lineaire hypotheek: Elk jaar vast bedrag aflossen. Rente betalen over het nog niet afgeloste deel. Spaarhypotheek: Gedurende looptijd wordt er niks afgelost. Gedurende looptijd wordt er rente over het totale hypotheekbedrag betaald. Je betaalt maandelijks een premie voor een verzekering. Deze premie bestaat uit een spaarpremie en een premie voor een overlijdensrisicoverzekering. Voordeel: hypotheekrente fiscaal aftrekbaar: de rente mag je in mindering brengen op je inkomen waardoor je over een lager inkomen belasting betaalt met als gevolg dat je minder belasting hoeft te betalen. Annuïteitenhypotheek: Totale bedrag dat elke periode aan rente en aflossing wordt betaald, blijft gelijk. Eerste jaren: meer rente dan aflossing en later andersom. Voordeel: als geldnemer heb je steeds te maken met vaste lasten als je dit vergelijkt met een lineaire lening. Enkelvoudige interest: Interest wordt steeds berekend over de hoofdsom. Samengestelde interest: Tijdlijn: De interest wordt steeds berekend over het kapitaal zelf plus over de al gevormde interest. Het eindbedrag (beginkapitaal plus alle gevormde interest) heet de eindwaarde. Eindwaarde: Kn = K0 (1+ p 100 )n n = aantal perioden, p = interestpercentage 31 december 2012 = 1 januari augustus 1990 = 1 september Denk er dus aan: als je schuld (na aflossing) op 31 december is, dan is je schuld op 1 januari 2011 ook Contante waarde: Wat is een vast bedrag in de toekomst op dit moment waard, rekening houdend met samengestelde interest. Kn Contante waarde: K0 = (1+ p 100 )n

4 Somformule: S = a x rn -1 r-1 a = eerste getal van de rij. r = constante factor (reden). n = aantal getallen van de rij. Procedure voor oprichten eenmanszaak: BTW: 1. De vestigingsvergunning; 2. Toestemming voor de vestigingsplaats; 3. Speciale vergunningen; 4. Inschrijven in het Handelsregister; 5. De administratie; 6. De vestigingsplaats; 7. De investeringsbegroting; 8. De resultatenbegroting; 9. De liquiditeitsbegroting; 10. De rechtsvorm (juridische vorm waarin een bedrijf gedreven wordt en is bepalend voor hoe je belasting moet betalen en hoe de aansprakelijkheid is geregeld en wie er overeenkomsten mag sluiten); 11. De verzekeringen; 12. De financiering; 13. Diversen. 6%-tarief: noodzakelijke levensbehoeften. 21%-tarief: luxe goederen. 0%-tarief: goederen en diensten die geëxporteerd worden. Een ondernemer ontvangt btw van de afnemer. Deze ontvangen btw moet hij afdragen aan de belastingdienst. Wanneer de ondernemer zelf afnemer is, moet hij btw aan zijn leverancier betalen. Deze betaalde btw krijgt hij terug van de fiscus. Het verschil tussen wat hij moet betalen aan de fiscus omdat hij goederen verkocht heeft en wat hij mag terugvorderen van de fiscus omdat hij goederen heeft ingekocht, moet hij afdragen aan de belastingdienst. Vaste activa (vast kapitaal): Goederen waarin geld voor langer dan één jaar wordt vastgelegd. Het rekening houden met de waardevermindering van vaste activa noemen we afschrijven. Vlottende activa (vlottend kapitaal): Bezittingen waarin geld niet langer dan één jaar wordt vastgelegd. Voorraden: voorraden heb je om op korte termijn te verkopen, het geld dat ligt opgesloten in de voorraden komt binnen een jaar weer vrij. Debiteuren: afnemers/klanten van wie een bedrijf nog geld tegoed heeft. De post debiteuren behoort tot het zogenaamde verstrekt leverancierskrediet.

5 Nog te ontvangen bedragen: bijvoorbeeld huur die nog ontvangen moet worden. Vooruitbetaalde bedragen: stel je huurt een bestelwagen en je moet de huur voor een jaar vooruitbetalen, dan zou dit vooruitbetaalde bedrag tot de vlottende activa behoren. Te vorderen btw: bij de inkoop betaalt de ondernemer btw aan zijn leverancier, deze betaalde btw kan hij terugvorderen van de fiscus. Omdat de btw één keer in het kwartaal wordt afgerekend, ontstaat er een vordering op de fiscus die je te vorderen btw of te vorderen omzetbelasting noemt. Liquide activa (liquide kapitaal): Geldmiddelen die je nodig hebt om dagelijkse betalingen te doen. Bestaan uit het geld dat je in kas hebt en het geld dat op je bankrekening staat. Financiering: Eigen vermogen is geschikt voor het financieren van vaste activa, omdat je eigen vermogen altijd (dus langer dan 1 jaar) tot je beschikking hebt. Deze activa kunnen ook gefinancierd worden met leningen die een looptijd van langer dan één jaar hebben. Deze leningen noem je lang vreemd vermogen. Voor de financiering van vlottende activa heb je geen geld nodig dat langer dan 1 jaar vastligt en daarom kun je deze activa financieren met leningen waarvan de looptijd korter dan één jaar is. Deze leningen noem je kort vreemd vermogen. Ook de liquide activa behoren tot dat vermogen. Lang vreemd vermogen: De hypotheeklening of hypothecaire lening. De onderhandse lening: lening waarbij er persoonlijk contact bestaat tussen de geldgever en de geldnemer (familie, vrienden). Bij leningen kom je vaak de toevoeging o/g (opgenomen geld) tegen; er is dus sprake van een schuld. Soms kom je ook de toevoeging u/g (uitgeleend geld) tegen; er is dus sprake van een bezitting. Kort vreemd vermogen: Rekening-courantkrediet: krediet waarbij de onderneming tot een bepaald maximum bedrag geld mag opnemen bij de bank. Vooral wanneer een onderneming een wisselende behoefte aan geld heeft, is zo n krediet ideaal. Ontvangen leverancierskrediet: krediet dat je van je leveranciers krijgt. Wanneer de leverancier goederen aan een onderneming levert en deze onderneming de goederen pas over een maand hoeft te betalen dan leent de leverancier in feite geld uit aan deze onderneming. Die schuld wordt (ontvangen) leverancierskrediet genoemd. Ook wel crediteuren genoemd. Ontvangen afnemerskrediet: krediet dat je van een afnemer ontvangt. De klant betaalt vooruit en krijgt de goederen pas later geleverd. Het betreft hier een schuld want als de ondernemer niet levert, dan moet hij het ontvangen krediet terugbetalen. Vooruit ontvangen bedragen: als je een woning verhuurd en de huurder moet op 1 januari de huur een jaar vooruit betalen, wordt deze huur tot het kort vreemd vermogen gerekend. Immers, als de huurder na 1 maand de huur opzegt, moet de verhuurder de huur die vooruitbetaald is terugbetalen (in dit geval dus 11 maanden). Nog te betalen bedragen: bedragen die de ondernemer nog moet betalen. Denk aan: huur, energienota, abonnementen op tijdschriften enz.

6 Te betalen btw: het zou onzinnig zijn wanneer een ondernemer na iedere verkoop de ontvangen btw van de klant zou overmaken naar de fiscus. De btw wordt daarom meestal één keer per kwartaal afgerekend met de fiscus. In de loop van zo n kwartaal krijgt de ondernemer iedere keer als hij btw ontvangt van een klant een steeds grotere schuld aan de fiscus. De btw die hij moet betalen behoort tot het kort vreemd vermogen en noemt met te betalen btw of te betalen omzetbelasting. Voorbeeld van een balans: Debet (investeringsbegroting) Credit (financieringsbegroting) vaste activa: gebouw eigen vermogen: lang vreemd vermogen: afschrijving gebouw hypotheeklening inventaris onderhandse lening vlottende activa: voorraad bedrijfskrediet kort vreemd vermogen: debiteuren crediteuren liquide activa: kas te betalen btw ontvangen afnemerskrediet giro Totaal: Totaal: Omdat een balans altijd in evenwicht is, geldt steeds het volgende: Bezittingen (debetzijde) = eigen vermogen + vreemd vermogen (creditzijde) Verschillen eenmanszaak en vennootschap onder firma (VOF): 1. De aansprakelijkheid: o Eenmanszaak (voor het gemak EMZ): eigenaar verantwoordelijk voor alle schulden (ook privévermogen loopt dus gevaar). o VOF: alle firmanten hoofdelijk aansprakelijk. Iedere firmant is dus aansprakelijk met zijn gehele vermogen (privé en zakelijk) voor alle schulden. 2. De leiding: o EMZ: eigenaar zowel ondernemer als leider Voordeel: snel beslissingen nemen. Nadeel: voor advies naar externe deskundigen; wat tijd en geld kost. o VOF: alle firmanten eigenaar. Voordeel: beter onderbouwde beslissingen omdat de firmanten eerst overleggen. Geen advies van buitenaf nodig. Nadeel: beslissingen pas na overleg; wat tijd en geld kost. Bovendien kan er ruzie ontstaan over het juiste beleid. 3. De financiering: o EMZ: Nadeel: eigen vermogen vaak klein van omvang; verschaffers vreemd vermogen kijken naar omvang van het eigen vermogen; wanneer de omvang klein is, zullen zij niet bereid zijn veel geld aan de onderneming te lenen (dus vragen ze onderpand). o VOF: Voordeel: eigen vermogen groot, alle firmanten hoofdelijk aansprakelijk: grotere mogelijkheid om vreemd vermogen aan te trekken.

7 4. Publicatieplicht: o Bij beiden hoeven de jaarstukken (balans, verlies- en winstrekening en de toelichting) niet gepubliceerd te worden. 5. De continuïteit: o EMZ: bij het overlijden van de eigenaar, stopt de onderneming. o VOF: een andere firmant kan de taken van een zieke firmant overnemen. Bij het overlijden van een van de firmanten houdt de VOF op te bestaan tenzij er een overnemingsbeding is opgenomen in de akte van oprichting. 6. De fiscale aspecten: o De fiscus maakt tussen beiden geen verschil. In beide gevallen wordt er inkomstenbelasting geheven over de nettowinst. Bij de EMZ wordt de gehele nettowinst belast bij de eigenaar van de EMZ. Bij de VOF krijgt elke firmant een deel van de nettowinst. Zaken in een akte van oprichting van VOF: 1. De naam van de firma; 2. Het doel van de firma; 3. De namen van de firmanten; 4. De inbreng van de firmanten; 5. De winstregeling Het resultaat: Bruto verkoopresultaat: verkoopopbrengst inkoopwaarde verkochte goederen. Nettoresultaat: bruto resultaat bedrijfskosten (lonen, huren, afschrijving). Bij een positief resultaat spreek je van nettowinst. Met het bedrag van deze nettowinst neemt het eigen vermogen op de balans toe. Verandering EV = nettowinst + privéstortingen privéopnamen. Functies berekenen van de kosten functies kostenberekening kostprijsberekening hulpmiddel bij resultaatbepaling en balanswaardering hulpmiddel bij het nemen van beslissingen - bepaling verkoopprijs - planning - beheersing o.a. investerings- en productiebeslissingen

8 Kosten, betalingen en permanentie: Een betaling is altijd aan een bepaald tijdstip gebonden; het is een tijdstipgrootheid. Kosten zijn niet gekoppeld aan een bepaald tijdstip maar aan een periode; het is een stroomgrootheid. Als een ondernemer elke maand zijn resultaat wil bepalen dan zul je de kosten en opbrengsten moeten verdelen over de maanden van het jaar. Het opnemen in een resultatenoverzicht van de kosten en opbrengsten die ook daadwerkelijk toebehoren aan de periode waarover het resultatenoverzicht verslag doet, wordt de permanentie genoemd. Door het toepassen van de permanentie is de ondernemer voortdurend (permanent) in staat om voor een bepaalde periode een juist resultaat te bepalen. Door toepassing van de permanentie krijg je op de balans te maken met zogenaamde overlopende posten. Kostensoorten: Categoriale kostenverdeling: o 1. De kosten van het vermogen (interest, provisie bank, notariskosten i.v.m. afsluiten lening); o 2. De kosten van grond (pacht grond); o 3. De kosten van arbeid (loon werknemer, sociale lasten); o 4. De kosten van diensten van derden (vrachtkosten, huur gebouw, onderhoudskosten, assurantiekosten); o 5. De (inkoop)kosten van de verkochte producten (inkoopkosten van de omzet); o 6. De kosten van duurzame productiemiddelen (afschrijvingskosten); o 7. De kostprijsverhogende belastingen (invoerrechten, milieuheffingen, motorrijtuigenbelasting, onroerend zaakbelasting). De volksverzekeringen: AOW (Algemene OuderdomsWet): krijg je wanneer je 65 jaar of ouder bent. ANW (Algemene Nabestaanden Wet): iemand waarvan de partner overlijdt, krijgt zo n uitkering die afhankelijk is van het inkomen en die maximaal gelijk is aan 70% van het minimuminkomen. AKW (Algemene KinderbijslagWet): iedereen met kinderen krijgt deze bijslag. AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten): ziekenhuiskostenvergoeding voor mensen die langer dan 1 jaar in een ziekenhuis liggen. Voor bovenstaande vier verzekeringen moeten premies betaald worden. De werknemersverzekeringen: WW (WerkloosheidsWet): elke werknemer die onvrijwillig werkloos wordt krijgt een WW-uitkering van 70% van het laatste loon. WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen): een werknemer die na 2 jaar ziekte nog steeds arbeidsongeschikt is, krijgt deze uitkering. ZVW (ZorgVerzekeringsWet): iedereen in Nederland moet zich verplicht verzekeren tegen ziektekosten en daarom kun je van een volksverzekering spelen. Echter, de werkgever is verplicht een deel van de premie voor zijn werknemers te betalen en daarom staat de ZVW bij de werknemersverzekeringen.

9 loonkosten brutoloon werkgeversaandeel premies werknemersverzekeringen pensioenpremie werkgever nettoloon inhoudingen brutoloon loonbelasting + premies volksverzekeringen werknemersaandeel premies werknemersverzekeringen pensioenpremie werknemer Afschrijvingskosten: (aankoopprijs+installatiekosten)-restwaarde economische levensduur Eventuele sloopkosten moeten in mindering worden gebracht op de restwaarde. Technische levensduur: periode gedurende welke het productiemiddel prestaties levert. Economische levensduur: periode gedurende welke het duurzaam productiemiddel winstgevende prestaties levert voor de onderneming. Het verschil tussen de aanschaffingsprijs en de som van alle gedane afschrijvingen noemt men de boekwaarde. Soms wordt er gewerkt met een aparte afschrijvingsrekening. Geen afschrijvingsrekening Het duurzaam productiemiddel staat voor de boekwaarde op de balans. Afschrijvingen komen steeds in mindering op deze boekwaarde. Wel afschrijvingsrekening Het duurzame productiemiddel staat voor de aanschaffingsprijs op de balans. Afschrijvingen verhogen het bedrag dat op de afschrijvingsrekening staat. Op de afschrijvingsrekening staat wat er tot dan toe is afgeschreven op het productiemiddel. Bedrag duurzaam productiemiddel minus bedrag afschrijvingskosten is de boekwaarde.

10 Matching-beginsel: Volgens het matching-beginsel worden de kosten altijd toegerekend aan de producten die in een bepaalde periode worden verkocht. Begrotingen: Liquiditeitsbegroting te verwachten ontvangsten/uitgaven wel BTW wel aflossing geen afschrijvingskosten geen inkoopwaarde vd. omzet doel: onderzoeken of de onderneming in staat is op de korte termijn zijn KVV te betalen met zijn liquide activa. wel rente nadeel: geeft liquiditeit op één bepaald tijdstip weer. wel crediteuren Resultatenbegroting te verwachten opbrengsten/kosten geen BTW geen aflossing wel afschrijvingskosten wel inkoopwaarde vd. omzet doel: geeft aan of de onderneming in de toekomst winst of verlies zal maken. wel rente geen crediteuren Verbanden tussen beginbalans, eindbalans, resultaten- en liquiditeitsbegroting: EV eindbalans = EV beginbalans + begrote nettoresultaat + begrote privéstortingen begrote privéopnamen. Het begrote nettoresultaat is het saldo van de resultatenbegroting en de begrote privéstortingen- en opnamen vind je terug in de liquiditeitsbegroting. Liquide middelen eindbalans = liquide middelen beginbalans + saldo liquiditeitsbegroting. Voorraad eindbalans = voorraad beginbalans + inkopen (excl. btw) inkoopwaarde verkopen. Debiteuren eindbalans = debiteuren beginbalans + verkopen op rekening (incl. btw) ontvangsten debiteuren. Crediteuren eindbalans = crediteuren beginbalans + inkopen op rekening (incl. btw) betalingen crediteuren. Vaste activa eindbalans = vaste activa beginbalans - afschrijvingen + aanschaf vaste activa verkoop vaste activa. Lening eindbalans = lening beginbalans aflossingen + opnemen nieuwe lening. Te betalen huur eindbalans = te betalen huur beginbalans + huurkosten huuruitgaven. De huurkosten vind je terug op de resultatenbegroting en de huuruitgaven op de liquiditeitsbegroting.