Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak 1 en 2, Naamloze Vennootschap, Stichting en Vereniging

Transcriptie

1 Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak 1 en 2, Naamloze Vennootschap, Stichting en Vereniging Samenvatting door A woorden 26 mei ,6 5 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Eenmanszaak deel 1 Hoofdstuk 1 De persoonlijke lening De persoonlijke lening is een lening aan een consument voor de aanschaf van duurzame consumptiegoederen zoals auto s. Je kunt een persoonlijke lening krijgen indien je meerderjarig bent en over regelmatig inkomen beschikt. De omvang van de lening is afhankelijk van de hoogte van je inkomen. Het doorlopend krediet Met de bank wordt een bepaald bedrag afgesproken dat maximaal geleend mag worden. Dit kredietlimiet is afhankelijk van het netto-inkomen van de kredietnemer. Er wordt alleen rente betaald over de opgenomen bedragen. Je hoeft niet gelijk af te lossen dit kan ook in termijnen. Huurkoop en koop op afbetaling Bij koop op afbetaling wordt een goed gekocht, geleverd en nadat er een aanbetaling is gedaan wordt de rest naderhand betaald in termijnen; de koper wordt meteen eigenaar. Bij huurkoop wordt er ook een aanbetaling gedaan en wordt de rest betaald in termijnen maar nu krijgt de koper het Pagina 1 van 25

2 goed pas in eigendom nadat de laatste termijn is betaald. Hypothecaire lening Een hypotheek lening is een lening die je krijgt op een onderpand van onroerend goed. De eigenaar van het onroerend goed geeft bij het sluiten van een hypotheek het onroerend goed in onderpand. Als hij zijn verplichtingen niet nakomt dan kan de schuldeiser zijn vordering verhalen uit de opbrengst van het onroerend goed. Zo heeft de geldgever extra zekerheid dat hij zijn uitgeleende geld terugontvangt. De eigenaar van het onroerend goed is de hypotheekgever en de bank de hypotheeknemer. Er zijn verschillende hypotheekvormen: - De lineaire hypotheek - De spaarhypotheek - De annuïteitenhypotheek Lineaire hypothecaire lening Er wordt elk jaar een vast bedrag afgelost en er wordt rente betaald over het nog niet afgeloste deel van de hypotheeklening. Omdat de schuld elk jaar met een vast bedrag afneemt, neemt ook het bedrag dat aan rente betaald moet worden elk jaar af. Spaarhypotheek Bij de spaarhypotheek wordt gedurende de looptijd van de lening niets afgelost, en wordt er gedurende de looptijd rente over het totale hypotheekbedrag betaald. Doordat de hypotheekrente voor de belasting aftrekbaar is, geniet je tijdens de hele looptijd van een maximale fiscale renteaftrek. Je betaald naast de hypotheekrente een spaarpremie en een overlijdensrisicoverzekering. Met het gespaarde bedrag van de maandelijkse spaarpremies en de bijgeboekte rente heb je precies voldoende om aan het einde van de looptijd de hypotheek af te lossen. Pagina 2 van 25

3 Annuïteitenlening Bij een annuïteitenhypotheek blijft het totale bedrag dat elke periode aan rente en aflossing betaald moet worden steeds gelijk. Alleen bestaat dit vaste bedrag gedurende de eerste jaren meer uit rente dan uit aflossing en gedurende de laatste jaren is dat net andersom. Enkelvoudige interest en Samengestelde interest Bij enkelvoudige interest wordt de interest steeds berekend over de hoofdsom. Bij samengestelde interest wordt de interest berekend over de hoofdsom plus de bijgeschreven interest uit eerdere jaren, men spreekt daarom ook wel van rente over rente. Hoofdstuk 2 De btw Belasting op de Toegevoegde Waarde, ook wel omzetbelasting genoemd. Verkoopprijs exclusief btw = 100% + BTW = 19% Verkoopprijs inclusief btw = 119% De investeringsbegroting Hier staan alle zaken op die aangeschaft moeten worden om een bedrijf te beginnen. De investeringsbegroting is nodig om de financieringsbehoefte vaste te stellen. Hoofdstuk Pagina 3 van 25

4 3 Een eenmanszaak heeft maar één eigenaar. Wanneer er een andere eigenaar bijkomt zou je een andere rechtsvorm moeten kiezen. Een mogelijke rechtsvorm is de vennootschap onder firma. Dit is een overeenkomst waarbij twee of meer personen afspreken samen een bedrijf uit te oefenen onder een gemeenschappelijke naam met als doel de winst met elkaar te delen. Elk van deze firmanten zorgt voor een gedeelte van het eigen vermogen. Verschillen tussen eenmanszaak en een vennootschap onder firma: 1. Aansprakelijkheid 2. De leiding en de besluitvorming 3. De financiering 4. De publicatieplicht 5. De continuïteit 6. De fiscale aspecten 1 De aansprakelijkheid De eigenaar van een eenmanszaak is aansprakelijk voor alle schulden. Bij faillissement loopt daardoor niet alleen het zakelijk maar ook het privévermogen gevaar. Bij een vennootschap onder firma zijn alle firmanten aansprakelijk met hun gehele vermogen. 2 De leiding Bij de eenmanszaak is de eigenaar ondernemer en leider met als gevolg dat de beslissingen snel genomen kunnen worden, er is alleen geen overleg mogelijk. En advies van deskundigen kost veel tijd en geld. Bij een vennootschap onder firma zijn alle firmanten eigenaar, ondernemer en leider. Meestal worden de taken verdeeld. Beslissingen kunnen pas genomen worden nadat er overleg heeft plaatsgevonden. Als firmanten het niet met elkaar Pagina 4 van 25

5 eens zijn kan er ruzie ontstaan. 3 De financiering Bij een eenmanszaak zorgt één persoon voor het eigen vermogen met als gevolg dat dit meestal geen groot bedrag. Zo kan er waarschijnlijk ook minder geleend worden. Bij een vennootschap onder firma zal het eigen vermogen groter zijn omdat alle firmanten hun eigen vermogen inleggen. Zo zullen ze makkelijker een hogere lening aan kunnen gaan. 4 De publicatieplicht Zowel bij een eenmanszaak als bij de vennootschap onder firma hoeven de jaarstukken niet gepubliceerd te worden volgens de wet. 5 De continuïteit Bij een eenmanszaak ontstaan er grote problemen bij ziekte van de eigenaar of bij het overleiden van de eigenaar houdt de eenmanszaak zelfs op te bestaan. Bij een vennootschap onder firma kan de medefirmant de taken van de zieke firmant overnemen en kan het bedrijf gewoon blijven doordraaien. 6 De fiscale aspecten Voor de fiscus maakt het geen verschil of iemand eigenaar is van een eenmanszaak dan wel firmant is van een vennootschap onder firma. In beide gevallen wordt er inkomstenbelasting geheven over de nettowinst. Bij de eenmanszaak wordt de gehele nettowinst belast bij de eigenaar van de eenmanszaak. Bij de vennootschap onder firma krijgt elke firmant een deel van de nettowinst. Dit deel wordt dan als het inkomen van de firmant beschouwd en daarover moet inkomstenbelasting worden betaald. Hoofdstuk 4 Verandering eigen Pagina 5 van 25

6 vermogen = nettowinst + privé-stortingen privé-opnamen De volksverzekeringen - De AOW (Algemene Ouderdoms Wet). Iedereen die 65 jaar of ouder is krijgt een AOWuitkering. Het betreft een minimum uitkering die voor bijvoorbeeld een echtpaar gelijk is aan het minimumloon. - De ANW (Algemene Nabestaanden Wet). Iemand waarvan de partner overlijdt, krijgt een ANW-uitkering die afhankelijk is van het inkomen en die maximaal gelijk is aan 70% van het minimumloon. Wezen krijgen een kleine uitkering tot aan hun zevenentwintigste jaar. - De AKW (Algemene Kinderbijslag Wet). Iedereen in Nederland die kinderen heeft krijgt kinderbijslag. Hoe ouder de kinderen, hoe meer men krijgt per kind. In het algemeen houdt de kinderbijslag op wanneer het kind 18 jaar wordt, want daarna krijgt het kind de kinderbijslag in de vorm van een basisbeurs. - De AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). De bijzondere ziektekosten zoals de ziekenhuiskosten indien men langer dan 1 jaar in een ziekenhuis ligt, worden vergoed met behulp van deze wet. De werknemersverzekeringen Pagina 6 van 25

7 - De WW (Werkloosheids Wet). Elke werknemer die onvrijwillig werkloos wordt en die aan bepaalde voorwaarden voldoet (arbeidsverleden) krijgt een WW-uitkering van 70% van het laatste loon. Hoe lang de uitkering precies duurt, is afhankelijk van het arbeidsverleden en de leeftijd. - De WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen). Een werknemer die na 2 jaar ziekte nog steeds arbeidsongeschikt is krijgt op grond van deze wet een uitkering. Als de werknemer volledig wordt afgekeurd (dat betekent dat hij niet meer dan 20% van zijn loon kan opbrengen) dan valt hij onder de IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) en krijgt hij 70% van het laatste loon. - De ZVW (ZorgVerzekeringsWet). Iedereen in Nederland moet zich verplicht verzekeren tegen ziektekosten en daarom zou je kunnen spreken van een volksverzekering. Omdat de werkgever verplicht is om een deel van de premie voor zijn werknemers te betalen is de ZVW hier geplaatst bij werknemersverzekeringen. Hoofdstuk 5 De liquiditeitsbegroting Liquiditeit is de mate waarin een onderneming op de korte termijn in staat is zijn kort vreemd vermogen te betalen. Een onderneming is liquide als de som van het liquide Pagina 7 van 25

8 kapitaal en het vlottend kapitaal groter is dan het kort vreemd vermogen. Om de liquiditeit in de toekomst te kunnen beoordelen stel je een liquiditeitsbegroting op. Een liquiditeitsbegroting is een overzicht van alle verwachte en betalingen in de komende periode. De resultatenbegroting Een resultatenbegroting is een overzicht van alle opbrengsten en kosten van een onderneming in de toekomstige periode. De resultatenbegroting geeft aan of de onderneming in de toekomst winst of verlies gaat maken. Eenmanszaak Deel 2 Hoofdstuk 1 Overheadkosten = verkoopkosten + algemene kosten + financieringskosten Bedrijfskosten = overheadkosten + inkoopkosten Totale kosten = bedrijfskosten + inkoopwaarde van de omzet De voorcalculatie Begrote afzet x verkoopprijs = Begrote omzet Begrote afzet x inkoopprijs = Begrote inkoopwaarde omzet Begrote omzet Begrote inkoopwaarde omzet = verwachte brutowinst - Begrote bedrijfskosten + begrote overige opbrengst = verwachte nettowinst Pagina 8 van 25

9 De verkoopprijs per product Inkoopprijs + Opslag brutowinst = Verkoopprijs excl. Btw Verkoopprijs excl. Btw + btw = Verkoopprijs incl. btw Stel: Brutowinst is 37,2% Van de inkoopprijs: Inkoopprijs + 100% Opslag brutowinst 37,2% Verkoopprijs excl. Btw 137,2% Van de verkoopprijs: Inkoopprijs + 62,8% Opslag brutowinst 37,2% Verkoopprijs excl. Btw 100% De nacalculatie Je hanteert het zelfde schema als bij de voorcalculatie. Alleen in plaats van verwachte of begrote grootheden ga je nu uit van werkelijke of gerealiseerde grootheden. Hoofdstuk 2 Economische voorraad = technische voorraad + voorinkopen voorverkopen De voorraad die feitelijk in het magazijn of de winkel aanwezig is, wordt de technische voorraad genoemd, terwijl de voorraad waarover de ondernemer een prijsrisico loopt de economische voorraad genoemd wordt. Pagina 9 van 25

10 De voorraadwaardering Afzet x verkoopprijs = omzet Afzet x historische inkoopprijs = inkoopwaarde van de omzet Omzet inkoopwaarde van de omzet = brutowinst Voorraadwaardering kan berekend worden op verschillende manieren: 1. De FIFO-methode 2. De LIFO-methode 3. De VVP-methode De FIFO-methode Bij het FIFO systeem gaat men ervan uit dat de goederen die het eerst ingekocht zijn ook het eerst verkocht worden. Bij een verkoop wordt, bij toepassing van het FIFO systeem, de inkoopwaarde van de verkoop vastgesteld door eerst de inkoopprijs van de oudste partij goederen te nemen. Als deze oudste partij goederen ontoereikend is, gaat men voor wat men tekort komt, over op de inkoopprijs van de op één na oudste partij, enz. De LIFO-methode Bij het LIFO systeem gaat men ervan uit dat de goederen die het laatst zijn ingekocht het eerst verkocht worden. Bij een verkoop hanteert men als inkoopprijs eerst de inkoopprijs van de laatste partij goederen, pas als deze partij ontoereikend is neemt men voor het tekort de inkoopprijs van de op één na laatste partij goederen, enz. De VVP-methode Bij de LIFO en de FIFO methode kijkt men naar het verleden, naar de werkelijk betaalde of historische inkoopprijzen. Bij de VVP methode kijkt men naar de toekomst, naar de verwachte gemiddelde inkoopprijs in het komende jaar. Het verschil tussen de werkelijke inkoopprijs en de vvp noem je het prijsverschil. Pagina 10 van 25

11 Hoofdstuk 3 De kosten die niet veranderen wanneer de productie of de omzet verandert, noem je de constante of vaste kosten. De kosten die wel veranderen wanneer de productie of de omzet verandert, noem je de variabele kosten. Variabele kosten zijn er in 3 soorten: 1. De proportioneel variabele kosten, deze veranderen rechtevenredig met de productie. De procentuele toe of afname van de variabele kosten zijn gelijk aan de procentuele toe of afname van de productie. 2. Degressief variabele kosten, minder dan evenredig met de productie veranderen. De procentuele toe of afname van de variabele kosten is dan kleiner dan de procentuele toe of afname van de productie. 3. De progressief variabele kosten, meer dan evenredig met de productie veranderen. De procentuele toe of afname van deze kosten is groter dan de procentuele toe of afname van de productie. Hoofdstuk 4 De kostprijs Opslagpercentage x geschatte inkoopprijs= Opslag inkoopkosten Opslagpercentage x vaste verrekenprijs= Opslag overhead kosten Geschatte inkoopprijs + opslag inkoopkosten = vaste verrekenprijs vaste verrekenprijs + opslag overheadkosten = kostprijs Pagina 11 van 25

12 De naamloze vennootschap Hoofdstuk 1 Rechten en plichten van een aandeel 1. Je bent mede-eigenaar van een nv en als zodanig heb je stemrecht op de algemene vergadering van aandeelhouders die minimaal één keer per jaar gehouden moet worden. Aan elk aandeel is één stem verbonden. 2. Je bent beperkt aansprakelijk, namelijk tot het bedrag van aandelen dat je bezit. 3. Je hebt recht op een aandeel in winst, dat uitgekeerd wordt in de vorm van dividend. Daarnaast heb je, indien je een aandeel bezit, kans op koerswinst of koersverlies. Effectenbeurs Effecten zijn waardepapieren, de belangrijkste zijn aandelen en obligaties. Een obligatie is een schuldbewijs van een nv, het is een bewijs dat je geld geleend hebt aan een onderneming. Aandelen en obligaties kunnen verhandeld worden op de effectenbeurs, dat is de plaats waar vraag naar en aanbod van effecten elkaar ontmoeten met als resultaat dat er een koers tot stand komt. Wanneer er veel vraag is naar een aandeel, bijvoorbeeld omdat de winstverwachting van een nv gunstig is, zal de koers stijgen; indien daarentegen veel aanbod is en weinig vraag zal de koers van het aandeel zakken. Pagina 12 van 25

13 De vermogensmarkt De vermogensmarkt is het geheel van vraag naar en aanbod van vermogen. De vermogensmarkt is een voorbeeld van een abstracte markt; het is dus geen concrete markt waar je naar toe kunt gaan en waar je vragers en aanbieders kunt zien die bezig zijn met kopen en verkopen. De vermogensmarkt wordt onderverdeeld in de geldmarkt, waar vermogen wordt (uit)geleend voor een termijn korter dan een jaar, en de kapitaalmarkt waar permanent (aandelen) en langdurig tijdelijk vermogen worden aangeboden en gevraagd. De kapitaalmarkt wordt onderverdeeld in een openbare en onderhandse kapitaalmarkt. Op de openbare kapitaalmarkt is er sprake van één geldnemer en vele geldgevers. Op deze markt proberen met name de overheid en de bedrijven aan geld te komen via het plaatsen van aandelen of (staats)obligaties. Op de onderhandse kapitaalmarkt treedt daarentegen meestal slechts één geldgever in contact met één geldnemer. Dit is bijvoorbeeld het geval indien een bedrijf naar een bank stapt en daar onderhandelt over de omvang, de looptijd en de rente van een lening. De leiding van een NV De directie heeft als taak: - de dagelijkse leiding - het optreden namens de nv - het beheren van het vermogen - het bijeenroepen en leiden van de algemene vergadering van aandeelhouders - het opstellen van de jaarrekening De algemene aandeelhouders vergadering heeft de volgende bevoegdheden: - de vaststelling van de jaarrekening Pagina 13 van 25

14 - het benoemen van een registeraccountant die de jaarrekening controleert - het benoemen en het ontslaan van de directie - het wijzigen van de statuten - het ontbinden van de nv Voor en nadelen van de NV 1. Aansprakelijkheid: Bij een nv zijn de aandeelhouders beperkt aansprakelijk. Dat wil zeggen dat de aandeelhouders bij een faillissement van de nv nooit meer kan verliezen dat het bedrag waarvoor hij aandelen bezit. Bij de nv is het zakelijk vermogen dus volledig gescheiden van het privé vermogen. 2. De leiding: Bij een nv is er een volledige scheiding van leiding en eigendom mogelijk. De directie van een nv behoeft in het geheel geen aandelen te bezitten. Dit heeft als voordeel dat de directie kan worden samengesteld uit personen de over goede ondernemerskwaliteiten beschikken, immers niet elke aandeelhouder is een goed ondernemer. Daarnaast komt de continuïteit van de leiding niet in gevaar omdat de samenstelling van de directie niet verandert doordat er steeds andere personen aandeelhouder kunnen worden. 3. De financiering: Bij een nv wordt het eigen vermogen verschaft door een groot aantal personen. Iedereen kan aandeelhouder worden en daarmee eigen vermogen verschaffen. In theorie kan het eigen vermogen van een nv onbeperkt worden uitgebreid. Omdat het eigen vermogen groot is, zal het aantrekken van vreemd vermogen relatief gemakkelijk zijn. Bij een faillissement beschikt de nv immers over een flinke buffer: het eigen vermogen. Bovendien kan een nv obligaties uitgeven, wat voor beleggers een aantrekkelijke vorm van vreemd vermogen is. 4. De publicatieplicht: Een nv moet de jaarrekening publiceren. 5. De continuïteit: Pagina 14 van 25

15 Bij een nv zijn leiding en eigendom in principe al gescheiden. Het voortbestaan van de nv is daardoor onafhankelijk van het leven van bepaalde personen, immers de nv is een onpersoonlijke onderneming, zij is zelf een rechtspersoon. Bovendien kan het eigen vermogen van een nv niet worden aangetast door privé-opnamen. Een aandeelhouder kan normaal gesproken zijn aandelen niet terug verkopen aan de nv, hij kan ze slechts via de beurs verkopen aan een ander. Omdat het eigen vermogen van een nv niet kan worden aangetast door privé-opnamen zal de continuïteit van een nv beter gewaarborgd zijn. 6. De fiscale aspecten: De winst van een nv wordt belast met vennootschapsbelasting. Het tarief kan oplopen tot 25%. De directie van een nv of bv leeft niet van de winst maar staat op de loonlijst en zijn salaris zorgt er dus voor dat de kosten hoger zijn en de winst lager is. Als de directeur 5% of meer van de aandelen bezit dan heeft deze een zogenaamd aanmerkelijk belang. Hoofdstuk 2 Het aandelenvermogen Maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille = geplaatst aandelen vermogen De aandelenemissie Het laten drukken en in portefeuille nemen van aandelen noem je het creëren van aandelen. Het in omloop brengen van de aandelen wordt een emissie genoemd. Je hebt drie verschillende emissies: - De aandelenemissie a pari - De emissie van aandelen boven pari - De emissie van aandelen beneden pari A pari Pagina 15 van 25

16 Indien de aandelen tegen een koers geplaatst worden die gelijk is aan de nominale waarde van het aandeel, noem je dat een aandelenemissie a pari. Pari betekent 100%. De uitgiftekoers is in zo n geval 100% van de nominale waarde van het aandeel, ofwel de koers is gelijk aan de nominale waarde. Boven pari De nv plaatst aandelen tegen een hogere koers dan de nominale waarde. De emissiekoers is in zo n geval hoger dan 100%. De nv ontvangt nu meer dan de nominale waarde. De meerderheid van deze waarde vind je terug op de balans bij agioreserve. Beneden pari Een verlieslijdende nv die toch eigen vermogen nodig heeft, kan waarschijnlijk zijn aandelen niet kwijtraken voor de nominale waarde en al zeker niet boven pari. In zo n geval mag de nv de uitgiftekoers ook lager vaststellen dan de nominale waarde. Hier zijn strikte voorwaarden aan gesteld. Het bedrag wat men minder binnen krijgt bij zo n emissie staat bij de disagio. nettodividend = brutodividend dividendbelasting dividendperecentage = brutodividend per aandeel/nominale waarde van een aandeel x100% of totale brutodividend/nominaal geplaatst aandelenkapitaal x 100% Hoofdstuk 3 Vreemd vermogen van de NV Vormen van lang vreemd vermogen: - De hypothecaire lening - De onderhandse lening Pagina 16 van 25

17 - De achtergestelde lening Vormen van kort vreemd vermogen: - Het rekening-courantkrediet - Het leverancierskrediet - Het afnemerskrediet - Aflossing van een langlopende schuld binnen 1 jaar - Koop op afbetaling - Huurkoop Hoofdstuk 4 De activa van de NV Vaste activa: Omlooptijd van het geïnvesteerde vermogen is langer dan 1 jaar. Bij slijtende duurzame productiemiddelen wordt er afgeschreven. Er zijn: - Materiële vaste activa, deze zijn tastbaar (gebouwen, auto s, inventaris, machines) - Immateriële vaste activa, niet tastbaar (vergunningen, geactiveerde kosten) - Financiële vaste activa, verstrekte hypotheeklening, een verstrekte onderhandse lening Vlottende en liquide activa: Omlooptijd van het geïnvesteerde vermogen is korter dan 1 jaar. Voorbeelden van vlottende activa zijn voorraden, goederen, debiteuren, nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen. De laatste twee noem je ook wel overlopende activa of transitorische activa. Geld belegd in actieve aandelen rekent men tot de liquide activa. Het komt voor dat men de liquide activa tot de vlottende activa rekent. Hoofdstuk 5 Pagina 17 van 25

18 Het management en de cijfers Ontwikkelen van het beleid Bij het ontwikkelen van beleid worden er doelstellingen vastgesteld en wordt aangegeven welke activiteiten ondernomen moeten worden om die doelstelling te bereiken. Dit klinkt eenvoudig maar is in werkelijkheid erg moeilijk omdat je dit ook moet zien in samenhang met de andere taken van het management. Het beleid wordt in het algemeen neergelegd in een plan. Organiseren Als er een bepaalde planning is vastgesteld dan is het de taak van het management om alle middelen te verdelen over de verschillende activiteiten waarmee de doelstellingen kunnen worden bereikt. De directie moet ervoor zorgen dat een bepaalde activiteit van de grond komt of geïnvesteerd wordt. Er moeten werknemers worden aangewezen die zich gaan bezighouden met de activiteit, er moet worden bepaald wat de taken van die werknemers zijn, er moet worden bepaald wie de baas is van deze werknemers en wie welke bevoegdheden heeft. Besturen Besturen of leiding geven bestaat voornamelijk uit het beïnvloeden van het gedrag van werknemers op een zodanige manier dat de beleidsdoelstellingen kunnen worden bereikt. Een ondernemer die de omzet wil vergroten, zal proberen zijn personeel extra te motiveren met geld of met andere middelen. Controleren Tijdens de uitvoering van het beleid door de werknemers zal de manager steeds alle activiteiten, die worden ondernomen om de geformuleerde doelstellingen te bereiken, moeten bewaken. De interne verslaggeving kan daarbij zeer behulpzaak zijn door bijvoorbeeld de cijfers uit te splitsen naar de afdelingen waarin de activiteiten plaatsvinden. Hoofdstuk 6 De liquiditeit VA = vaste activa VLA = vlottende activa Pagina 18 van 25

19 LA = liquide activa EV = eigen vermogen LVV = lang vreemd vermogen KVV = kort vreemd vermogen current ratio = (LA+VLA) / KVV of VLA / KVV quick ratio = (LA + VLA Voorraden) / KVV Totale vermogen = vreemd vermogen + eigen vermogen Vreemd vermogen = kort vreemd vermogen + lang vreemd vermogen Solvabiliteitsratio = TV/ VV of EV / VV rentabiliteit eigen vermogen = nettowinst / gemiddeld eigen vermogen x 100% gemiddeld eigen vermogen = (EV beginbalans + EV eindbalans) / 2 rentabiliteit totaal eigen vermogen = (nettowinst + interestkosten) / gemiddeld totaal vermogen x 100% gemiddeld totaal vermogen = (TV beginbalans + TV eindbalans) / 2 cashflow = bruto dividend + ingehouden winst + afschrijvingen of nettowinst na belasting + afschrijvingen Pagina 19 van 25

20 Stichting en Vereniging Hoofdstuk 1 De stichting en de vereniging zijn organisaties die een bepaald niet-commercieel doel willen bereiken. Niet het maken van winst maar het realiseren van het doel is hun belangrijkste bestaansgrond. Commerciële organisaties willen wel zoveel mogelijk winst behalen: - De naamloze vennootschap - De besloten vennootschap - De eenmanszaak Rechtspersonen zijn organisaties met een rechtspersoonlijkheid. De eenmanszaak heeft als enigste geen rechtspersoonlijkheid, de eigenaar gaat rechten en plichten aan, is volledig aansprakelijk voor de schulden van zijn onderneming, met ook zijn privé-bezit. De stichting De stichting is een rechtspersoon en kent geen leden. Volgens de wet neemt het bestuur alle besluiten. De vereniging De vereniging is een samenwerkingsvorm tussen twee of meerdere personen. Deze worden leden genoemd. Leden nemen deel aan de besluitvorm van de organisatie. Verenigingen worden opgericht voor onbepaalde tijd en zijn in hun voortbestaan niet afhankelijk van één of enkele personen. Inputfinanciering: Financiering waarbij men eerst kijkt naar wat er nodig is om een bepaalde dienst te Pagina 20 van 25

21 verzorgen. Daarna wordt er vervolgens geld beschikbaar gesteld. Outputfinanciering: Financiering waarbij men een vergoeding van het rijk krijgt op basis van de prestaties die men levert, bestaande uit: - Lumpsum financiering: Financiering waarbij een organisatie per prestatie een bepaald bedrag krijgt toegewezen waarbij de organisatie zelf mag beslissen waar ze het bepaalde bedrag uitgeeft. - Budget financiering: Financiering waarbij een organisatie vooraf een vast bedrag krijgt waarmee ze bepaalde prestaties moet leveren. Eventuele tekorten moet de organisatie zelf aanvullen, en eventuele overschotten mag de organisatie houden. Operational Lease - De lessor (verhuurder) blijft juridisch & economisch eigenaar - De verhuurder betaalt het risico veroudering, onderhoud, verzekering etc. - Lessee (huurder) kan het contract tussentijds opzeggen Financial Lease - Meestal een lange looptijd die niet tussentijds opzegbaar is - Komt op de balans van de huurder - De huurder is economisch eigenaar, en betaalt dus de risico s als veroudering etc. - De verhuurder blijft juridisch eigenaar - De huurder is verplicht om aan het einde het geleasde object te kopen - Looptijd van het huurcontract is gelijk aan de levensduur van het geleasde object. Hoofdstuk 2 De jaarrekening bestaat uit de balans, een overzicht van ontvangsten en uitgaven, en een toelichting Pagina 21 van 25

22 hiervan. De balans De balans geeft een overzicht van de bezitten en van het vermogen waarmee die bezittingen zijn gefinancierd op één bepaald tijdstip. Debet Credit Bezittingen Eigen Vermogen Schulden De debetzijde wordt ook wel de Activa genoemd, bestaande uit: - Vaste activa: bezittingen die langer mee moeten dan één jaar (auto s, bedrijfspanden etc.) - Vlottende activa: bezittingen met een looptijd korter dan één jaar (voorraden) - Liquide activa: bezittingen waarmee je kunt betalen (bank & kas) De creditzijde wordt ook wel de Passiva genoemd, bestaande uit: - Eigen vermogen, geld waarover de vereniging altijd kan beschikken - Vreemd vermogen, geleend geld wat de vereniging moet terugbetalen, bestaande uit: - Lang vreemd vermogen (hypothecaire lening, onderhandse lening, achtergestelde lening) - Kort vreemd vermogen (rekening courant-krediet, vooruit ontvangen bedragen, nog te betalen bedragen) Pagina 22 van 25

23 Overzicht van ontvangsten en uitgaven Een overzicht van ontvangsten en uitgaven is een samenvatting van de ontvangsten en uitgaven per kas of bank in één bepaalde periode, meestal één jaar. Het overzicht geeft een verklaring voor de verandering van de liquide middelen in de voorbije periode. Een overzicht van ontvangsten en uitgaven: - Heeft betrekking op financiele feiten die een verandering in kas of bank veroorzaken - Heeft betrekking op een bepaalde periode - Heeft betrekking op een voorbije periode -Geeft een verklaring voor de verandering in liquide middelen in een bepaalde periode De begroting van ontvangsten en uitgaven Een begroting van ontvangsten en uitgaven: - Heeft betrekking op financiele feiten die een verandering in kas of bank veroorzaken - Heeft betrekking op een bepaalde periode - Heeft betrekking op een toekomstige periode - Geeft een verklaring voor de te verwachten verandering in de liquide middelen in een bepaalde periode De liquiditeitsbegroting Op een begroting staan de verwachte ontvangsten en uitgaven voor het nieuwe jaar. In een liquiditeitsbegroting staat per maand of per kwartaal vermeld wat de ontvangsten en uitgaven zijn. De liquiditeitsbegroting wordt meestal voor de periode van een jaar opgemaakt waarbij het jaar wordt opgedeeld in kwartalen of maanden. Liquiditeit is de mate waarin een organisatie in staat is haar korte termijn Pagina 23 van 25

24 schulden op korte termijn te betalen. Hoofdstuk 3 Het kasstelsel Een administratie waarbij alleen maar financiële feiten worden vastgelegd die leiden tot een verandering van de liquide middelen noemen we een financiële verslaggeving op kasbasis. Voordelen: - Eenvoudig, alleen binnenkomende en uitgaande geldstromen worden geadministreerd. - Objectief, vaste activa worden tegen de aanschafprijs op de balans opgenomen Nadelen: - Geeft geen goed inzicht van de financiële situatie van een organisatie - Geeft geen goed inzicht in de vermogenspositie van een organisatie Baten en lasten Het verschil tussen baten en lasten en ontvangsten en uitgaven: - Ontvangsten en uitgaven vinden plaats op één tijdstip - Ontvangsten en uitgaven veroorzaken een verandering van de liquide middelen - Baten en lasten worden uitgedrukt in een bepaald bedrag per periode of per stuk - Baten en lasten veroorzaken een verandering in het eigen vermogen Het periodetoerekingsstelsel Een systeem van administreren waarbij: - Baten worden geboekt in het jaar dat de leden lid zijn van de vereniging en dus niet op het moment van betaling. Pagina 24 van 25

25 - Lasten worden geboekt als de vereniging de diensten heeft laten verrichten. Niet op het moment van betaling. Pagina 25 van 25