Weet wat u doet bij de diabetische voet

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Weet wat u doet bij de diabetische voet"

Jasper Abbink
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Weet wat u doet bij de diabetische voet W O R K S H O P C L A U D I C A T I O N E T J A A R C O N G R E S B A R T - J E R O E N P E T R I

2 Definitie diabetische voet De verscheidenheid aan voetafwijkingen die ontstaan ten gevolge van neuropathie, macro-angiopathie, limited joint mobility en andere gevolgen van metabole stoornissen, die meestal in combinatie voorkomen bij patiënten met diabetes mellitus. (Richtlijn)

joint mobility en andere gevolgen van metabole stoornissen, die

3 3 Een scala aan problemen Neuropathie Limited joint mobility Macro-angiopathie Micro-angiopathie Of een combinatie van bovenstaande afwijkingen

4 Diabetische polyneuropathie Een bilaterale, distale, symmetrisch optredende vorm van sensibele, motorische en perifere autonome neuropathie. -Geen gevoel in de huid -Geen gevoel in de diepere weefsels

5 Patronen van neuropathie 5

6 6 Limited joint mobility Stoornissen in de eiwitstofwisseling op gewrichtsniveau waardoor verstijving ontstaat Gevolg: abnormale voetpositie Hamertenen

7 7 Limited joint mobility Deformatie van de teen gewrichten door afwijkingen aan de motorische zenuwbanen Verschuiving van de drukpunten op de bal van de voet Verschuiving van de natuurlijke demping

zenuwbanen Verschuiving van de drukpunten op de

8 Voet van Charcot Genoemd naar een Frans chirurg Fragmentatie, resorptie van het bot door stofwisselingsstoornissen Gaat gepaard met ontstekingsverschijnselen Deformatie van de voet

10 Diabetische macro-angiopathie 1. Vroegtijdig optredend obstructief atherosclerotisch vaatlijden dat histologisch niet is te onderscheiden van de atherosclerose zoals die voorkomt bij patiënten zonder diabetes mellitus.

vaatlijden dat histologisch niet is te onderscheiden

11 Diabetische macro-angiopathie 2. Naast het obstructief atherosclerotisch vaatlijden komen vasculaire calcificaties voor, zoals mediasclerose (Mönckeberg-arteriosclerose). Deze afwijking, die nauw samenhangt met neuropathie, leidt waarschijnlijk niet tot obstructie van bloedvaten.

calcificaties voor, zoals mediasclerose (Mönckeberg-arteriosclerose).

12 Macro angiopathie Gedeeltelijke of complete afsluiting van een of meer arteriën, meestal van het bekken of de onderste extremiteiten, veroorzaakt door atherosclerose Aanhechting vettige stoffen (cholesterol plaques) binnenste vaatwand Verharding van middelste wand arteriën (Mönckebergsclerose of mediasclerose)

door atherosclerose Aanhechting vettige stoffen (cholesterol plaques)

13 Opbouw van de vaatwand Lumen= holte of binnenzijde van een buis Tunica intima bestaat uit: -endotheel samengehouden door polysacchariden -elastisch bindweefsel Tunica media bestaat uit glad spierweefsel, aangestuurd door het onwillekeurig zenuwstelsel Tunica adventitia bestaat uit vezels en bindweefsel, hierin lopen zenuwcellen en bloedvaten om het bloedvat te voorzien van voedingsstoffen Fibroblasten genereren vezels en bindweefsel

aangestuurd door het onwillekeurig zenuwstelsel Tunica adventitia bestaat uit vezels en bindweefsel, hierin

14 14 Micro angiopathie Beide benen Verstoorde capillaire refill Blauw verkleuring van tenen Koude voeten Oedeem

15 Diabetisch voet ulcus Een bij een diabetes patiënt ontstaand huiddefect (incl. huidnecrose en gangreen) onder de enkel, ongeacht de bestaansduur van de wond.

16 16 Oorzaken van een voetulcus The Pathogenic Triad neuropathie trauma ischemie

17 Pathofysiologie 1. Neuropathie (50-60%) Abnormaal looppatroon met verhoogde druk- en schuifkrachten (eeltvorming) Verminderde zweetsecretie (droge en kwetsbare huid) Verstoorde regulatie van de doorbloeding (warme voet met oedeemvorming)

18 Pathofysiologie 2. Perifeer vaatlijden Ischemisch ulcus (vaak in combinatie met een klein trauma) Pijnlijk! 3. Combinatie Neuro-ischemisch ulcus Meestal niet pijnlijk

19 Diagnostiek 1. Anamnese Basislijden (neuropatisch, ischemisch of beide) Claudicatio, rustpijn Luxerend moment (trauma?)

20 Diagnostiek 2. Lichamelijk onderzoek Lokalisatie Oppervlakkig (subcutis) of diep ulcus, eventueel necrose verwijderen of sonderen Infectie (roodheid, pijn, warm, pus) Deformiteiten van de voet Eelt (wijst op verkeerde belasting) Altijd pulsaties palperen en EAI meten

ulcus, eventueel necrose verwijderen of sonderen Infectie

21 Stemvork Monofilament Reflexhamer Veer

22 Diagnostiek 3. Enkel-arm index Systolische enkeldruk gedeeld door de systolische arteria brachialis druk < 0,9 = Perifeer vaatlijden Bij diabeten vaak vals-positief verhoogde enkeldrukken (EAI > 1,15) als gevolg van mediasclerose (Mönckebergarteriosclerose). Non-compressable vessels

23 Diagnostiek 4. Aanvullend onderzoek Teendrukmeting MRA of angiografie Kweken van geinfecteerde ulcera Meestal Staphylococcus aureus of hemolytische streptokokken oorzaak acute infectie Rontgenfoto (verdenking osteomyelitis)

24 Onderdelen behandeling Diabetische Voet Herstel van gestoorde weefselperfusie Drukontlasting / mechanische off-loading Behandeling van infectie Diabetesregulatie en behandeling comorbiditeit Wondbehandeling Instructie van patiënt en omgeving Preventie van recidief ( & NIV)

25 Herstel van gestoorde weefselperfusie Adequate weefselperfusie essentieel voor wondgenezing Revascularisatie (percutane angioplastiek / bypass) Laatste optie = amputatie

26 Drukontlasting / mechanische off-loading Volledige drukontlasting en beperking van mobiliteit zijn noodzakelijk voor genezing Aanpassingen van schoeisel, een verbandschoen of een voorlopige orthopedische schoen Total Contact Cast (TCC, gipsimmobilisatie)

27 Behandeling van infectie Wond beoordelen op klinische symptomen van infectie NA debridement (oppervlakkige kweken niet betrouwbaar t.a.v. veroorzaker infectie, diepe kweken beter!) Diagnostiek t.a.v. osteomyelitis Altijd antibiotica!! (Mate van infectie bepaald duur (1-4 weken; osteomyelitis 6 weken) en vorm: opname en intraveneus of poliklinisch en oraal)

28 Diabetesregulatie en behandeling comorbiditeit Hyperglycemie ongunstig voor wondgenezing en beloop infectie Normoglykemie nastreven Andere factoren nadelig voor wondgenezing ook behandelen (slechte voedingstoestand, oedeem, cardiovasculaire factoren)

29 Wondbehandeling Necrotisch weefsel chirurgisch verwijderen Keuze van wondbedekkers afstemmen op vochtbalans en genezingsfase van de wond (hydrateren reguleren absorberen; antiseptische producten) Geen occlusieve verbanden (i.v.m. bacterie-groei) Oedeem behandelen / callus verwijderen

30 Instructie aan patiënt en omgeving Instructies t.a.v. adequate zelfzorg herkennen / handelen bij alarmsymptomen (koorts, veranderingen wond, hyperglykemie)

31 Multidisciplinair probleem -Vaatchirurg -Internist -Revalidatie arts -Microbioloog -Wondverpleegkundige

32 Preventie - Ziekte-inzicht en besef bij patiënt - Ongelukken vermijden - Dagelijkse voetinspectie - Voet hygiëne inclusief nagels - Keuze van sokken en schoeisel

33 Ziekte-inzicht en besef bij patiënt Herkennen van risicofactoren Patiënten zien vaak slecht en moeten daarom zelf om hulp vragen

34 Ongelukken vermijden Nooit op blote voeten lopen Kijk in schoenen voordat ze aangetrokken worden Niet aan chemische stoffen blootstellen Niet aan koude en warmte blootstellen. Geen nagels bijten/ pulken aan eelt

35 Dagelijkse voetinspectie Kijken en voelen. Gebruik de spiegel erbij Tussen de tenen Veranderingen van vorm Eeltvorming Wondjes

36 Voet hygiëne inclusief nagels Schoon en droog houden Dagelijks wassen Droog deppen en voorzichtig drogen tussen de tenen Houd de huid soepel (bv skin moisturizer zonder alcohol/ parfum) Nagels recht knippen

37 Keuze van sokken en schoeisel Draag sokken. Dunne goedpassende. Elke dag schone/ droge sokken Stevige schoen (beschermend) Geen hakken. Ruimte voor tenen. Open schoen voor minder zweten Passend schoeisel

38 Ook hier een teameffort De patiënt zelf!!!!! Maar ook: - familie/ vrienden - Paramedici

Vergelijkbare documenten

Diabetische voet. Ellie Lenselink Wond consulent. Inhoud

Diabetische voet. Ellie Lenselink Wond consulent. Inhoud Diabetische voet Ellie Lenselink Wond consulent Inhoud Inleiding Anatomie / fysiologie Pathologie Multidisciplinaire behandeling Wondbehandeling Preventie Transmurale richtlijn Diabetische voet 2012 Deze