Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist

Transcriptie

1 Ulcus Cruris de ins & outs Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist

2 Ulcus cruris Letterlijk: zweer aan het onderbeen Oorzaken onder andere: Veneus Arterieel Trauma of maligniteit

3 Chronisch veneuze insufficiëntie en veneuze ulcera

4

5

6 Het veneuze systeem Terugbrengen van bloed richting het hart Venen zijn voorzien van kleppen om terugvloeien van bloed naar de voeten te voorkomen Spieren in kuit en voet helpen door middel van pompfunctie (tijdens mobiliseren) om de afvoer van bloed en vocht te bevorderen

7

8 Chronisch veneuze insufficiëntie Complex van symptomen veroorzaakt door het tekort schieten van het veneuze systeem

9 Chronisch veneuze insufficiëntie Defect kleppensysteem Aangeboren Oppervlakkige of diepe varices Diep veneuze trombose Insufficiëntie van de veneuze spierpomp Inactiviteit of immobiliteit Spierparesen (= verlammingen) Orthopedische afwijkingen

10 Varices

11

12 Diep veneuze trombose

13 Klachten bij chronisch veneuze insufficiëntie Vermoeid gevoel Nachtelijke krampen Onrustige benen

14 Symptomen chronisch veneuze insufficiëntie Pitting oedeem Corona phlebectatica paraplantaris Droge huid / eczeem Hyperpigmentatie Lipodermatosclerosis Atrophie blanche Ulcus cruris

15 Pitting oedeem

16 Corona phlebectatica paraplantaris

17 Droge huid / craquelé eczeem

18 Nattend eczeem

19 Hyperpigmentatie

20 Lipodermatosclerosis

21 Atrophie blanche

22 Ulcus cruris

23

24 Prevalentie ulcus cruris venosum 1% van de bevolking Personen > 80 jaar 4 5% Vrouwen 2 3 keer zo vaak Bron: Richtlijn Veneuze Pathologie, 2014

25 Behandeling veneuze ulcera Wondzorg en pijnbestrijding Compressietherapie Aanpassing leefstijl Behandeling onderliggend lijden

26 Doel compressietherapie Verbetering kuitspierpomp Afname veneus volume Daling veneuze druk Snellere afvoer bloed en lymfe uit onderste extremiteiten Verbetering microcirculatie

27 Compressietherapie Zwachtels Verbandkniekousen Therapeutisch elastische kousen

28 Iedereen kan zwachtelen?

29 Iedereen kan zwachtelen?

30 Iedereen kan zwachtelen?

31 Iedereen kan zwachtelen?

32 Compressie m.b.v. verbandkous

33 Therapeutisch elastische kousen

34 Leefregels Zoveel mogelijk lopen waardoor de spierpomp in de kuit en de voet goed werken Voet goed afwikkelen Stevige platte schoenen

35 Oefenen Oefeningen om de spierpomp in de kuit te stimuleren: Kringetjes draaien met de voet De voet op en neer bewegen in het enkelgewricht Op de tenen gaan staan en langzaam terug

36 Huidverzorging Voor het zwachtelen het been wassen en insmeren met emolliens Bij eczeem smeren met corticosteroïd Nooit insmeren voor het aantrekken van de steunkousen

37 Behandeling onderliggend lijden Behandeling varices door middel van Scleroseren wegspuiten EVLT laserbehandeling Spataderoperatie

38 Ulcus cruris bij arteriële insufficiëntie

39

40 Arteriële insufficiëntie Arteriële insufficiëntie: onvoldoende bloedtoevoer naar het door een bepaalde slagader verzorgde gebied Perifeer arterieel vaatlijden: vaatvernauwing in armen en benen Belangrijkste veroorzaker: atherosclerose

41 Atherosclerose Een sluipend ziekteproces van vetophoping in de binnenbekleding van slagaders Doordat de vaatwand vervolgens steeds dikker wordt, raken de slagaders langzaam vernauwd en wordt de doorstroming gehinderd

42 Risicofactoren Hypercholesterolemie Hypertensie Roken Diabetes mellitus

43 Symptomen perifeer arterieel vaatlijden Claudicatio klachten Rustpijn Slecht genezende pijnlijke ulcera Koude blauw/witte voeten Weinig of geen beharing Zwakke of afwezige pulsaties Afwijkende enkel-armindex

44 Claudicatio klachten = etalagebenen Perioden van pijn in de benen bij het lopen, met name in de kuiten, als gevolg van te weinig zuurstof in de spieren

45 Rustpijn Ernstige circulatiestoornissen in rust, vaak s nachts De bloedvoorziening in de voeten daalt tot beneden een kritieke grens waardoor pijn ontstaat

46 Slecht genezende pijnlijke ulcera Ischemische ulcera: ischemie = plaatselijke bloedeloosheid door belemmering van de bloedtoevoer Dus ook belemmering van aanvoer zuurstof en voedingsstoffen Daardoor weinig / geen beharing

47 Koude blauw/witte voeten Door onvoldoende doorbloeding Verminderde capillaire refill

48 Zwakke of afwezige pulsaties Te voelen of horen aan de bovenzijde van de voet (arteria dorsales pedis) of aan de binnenzijde van de enkel (arteria tibialis posterior) Door vaatvernauwing zwak of afwezig

49 Afwijkende enkel-arm index

50 Enkel-armindex Een vergelijking van: de hoogst gemeten bloeddruk aan beide armen met de bloeddruk gemeten aan het been

51 Enkel-armindex Rekenvoorbeeld EAI linker been Hoogste systolische druk arm: 160 Systolische druk linker been: 100 EAI = 100 / 160 = De enkel-armindex is 63% NB: bij patiënten met DM mogelijk geen betrouwbare uitslag!

52 Arterieel ulcus, klinische verschijnselen Meestal geen oedeem Meestal weinig exsudaat Locatie: scheenbeen, voorvoet, tenen, soms circulair, soms aan de enkel Diepe wond, slecht / niet genezend Scherpbegrensde wondranden

53 Behandeling arterieel ulcus Wondzorg Compressietherapie? Pijnbestrijding Indien mogelijk looptraining Verbetering lichamelijke conditie

54 Compressietherapie? Absolute contra-indicaties voor de toepassing van compressietherapie: Systolische druk < 60mmHg en/of Enkel/armindex < 0.52 Bron: Expertdocument Compressietherapie aan de onderste extremiteiten, 2015

55 Levensverwachting Perifeer arterieel vaatlijden is een uiting van gegeneraliseerd vaatlijden 30% van patiënten met claudicatio klachten overlijdt binnen 5 jaar Met veneuze insufficiëntie kun je oud worden Bron: Richtlijn diagnostiek en behandeling van patiënten met perifeer arterieel vaatlijden van de onderste extremiteit. 2015

56 Ulcus cruris door maligniteit

57 Maligniteit? Langbestaand ulcus dat snel recidiveert na genezing zonder duidelijke oorzaak Niet genezend ulcus Atypisch ulcus Niet pluisgevoel

58 Basaalcelcarcinoom

59 Basaalcelcarcinoom

60 Plaveiselcelcarcinoom

61