Diabetische voet. Ellie Lenselink Wond consulent. Inhoud

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Diabetische voet. Ellie Lenselink Wond consulent. Inhoud"

Transcriptie

1 Diabetische voet Ellie Lenselink Wond consulent Inhoud Inleiding Anatomie / fysiologie Pathologie Multidisciplinaire behandeling Wondbehandeling Preventie Transmurale richtlijn Diabetische voet 2012 Deze presentatie kan schokkend beeldmateriaal bevatten 1

2 Definitie diabetische voet Nederland Een verscheidenheid aan voetafwijkingen die ontstaan ten gevolge van neuropathie, macro-angiopathie, limited joint mobility en andere gevolgen van metabole stoornissen, die meestal in combinatie voorkomen met diabetes mellitus Epidemiologie De feiten; Diabetische voet: 85% alle amputaties beginnen met een ulcus 60% van ulcera starten met PAD en/of PNP Mortaliteit:Na amputatie, 10% rond amputatie, 30% < 1 jaar, 50% < 3 jr, 70% < 5 jaar 2

3 Incidentie en prevalentie 4% van de Nederlandse bevolking suikerziekte. Meer dan 20% van deze groep lijdt aan polyneuropathie 3,0% van de patiënten met diabetes type 2 heeft een voetwond. 25% recidiveert en 23% ondergaat een amputatie. Bron: Centraal Planbureau Statistiek 2009, Richtlijn diabetische voet 2006, Muller et al 2006, Reiber et al 1999 Oorzaak Het ontstaan van voetwonden wordt veroorzaakt door neuropathie, voettrauma en voetdeformiteiten en in mindere mate door oedeem en callusformatie 3

4 Anatomie voet Vaatstelsel voet Bron: Sobotta atlas 4

5 Pathofysiologie Perifere polyneuropathie Angiopathie Limited joint mobility Voetdeformatie en callus vorming Infecties Neuropathie Sensibele neuropathie Motorische neuropathie Autonome neuropathie 5

6 Callus (eelt) Deformiteiten veroorzaken drukplekken bij dragen van schoenen. Hierdoor ontstaat abnormale verdikking van de epidermis (callus) Callus vergroot de druk op onderliggend weefsel Bron WCS wondenboek Motorische neuropathie Holvoet en klauwtenen zijn het klassieke beeld van motorische neuropathie Bron WCS wondenboek 6

7 Limited joint mobility Stoornis in eiwitstofwisseling waardoor verstijving van gewricht Mn MTP gewricht leidt tot gestoorde afwikkeling van de voet (verhoogde druk) Bron WCS wondenboek Neuropatisch ulcus Neuropatisch ulcus ontstaat door combinatie van neuropathie en druk 7

8 Angiopathie Prevalentie 20-40% Zowel micro als macroangiopathie Verminderde zuurstof voorziening in bloed door hoge concentratie glucose gebonden aan hemoglobine Glucosering kleine vaten Mediasclerose grote vaten (30%) Bron WCS wondenboek Angiopathie 2 Dunne glazige huid Afwezigheid haargroei distaal Atrofie weke delen en spieren Donkerrode tot blauwe huidskleur Afwezigheid voet pulsaties Claudicatio klachten Bron WCS wondenboek 8

9 Infectie grotere gevoeligheid voor infectie o.a. door: vertraagde migratie en verminderde fagocytose granulocyten Bron WCS wondenboek Infectie verschijnselen Symptomen: uitscheiding purulent vocht, erytheem, zwelling, warmte, geur Vaak afwezigheid van pijn! Bron WCS wondenboek 9

10 Charcot / neuro-osteoarthropathie Misvorming van de voet ontstaan door autonome neuropathie met botontkalking. Door kleine trauma s of overbelasting fracturen en luxaties Bron WCS wondenboek Multidisciplinair voetenteam We treat the whole patiënt instead of the hole in the patiënt (Keith Harding) 10

11 Diagnostiek Classificeer ulcus (texas) Beoordeel vaatstatus Beoordeel sensibele neuropathie Beoordeel systemische en lokale tekenen van infectie Glucose,HbA1c, creat, comorbiditeit Beoordeel schoeisel / off loading Bron: richtlijn diabetische voet 2006, wcs wondenboek Behandeling PAV Bij EAI < 0,9 en/of niet comprimeerbare vaten: verdere vaatanalyse Bij kritieke ischemie vasculaire reconstructie Bron: richtlijn diabetische voet

12 Behandeling infectie Bij oppervlakkige infectie orale antibiotica gericht op gram pos kokken Intraveneuse toediening bij systemische tekenen van infectie Bij diepe infectie breedspectrum i.v. AB tevens gericht op gram negatieven Bron: richtlijn diabetische voet 2006 Behandeling algemeen Streef normoglykemie en optimale lichamelijke conditie voor wondgenezing na Verricht nooit amputatie zonder revascularisatie overwogen te hebben Bron: richtlijn diabetische voet 2006, int. Richtlijn

13 Wondbeleid Debridement (tenzij droge necrose) Bescherm ulcus tegen druk en schuifkrachten (off-loading) OFF-LOADING Keuze van wondbedekker afstemmen op genezingsfase wond, mate van bacteriële contaminatie en vochtbalans van de wond (geen internationale consensus) Bron: richtlijn diabetische voet 2006, int. Richtlijn 2011 Wondbeleid 2 Droge wonden: vochtinbrengende producten Vochtige wonden: vochtregulerende producten Sterk exudatieve wonden vocht absorberende producten Bij teken van infectie: antiseptische producten Bron: richtlijn diabetische voet

14 Preventie Jaarlijks onderzoek ter herkenning van de voet met een verhoogd risico Nader onderzoek bij afwijkingen Maak risico classificatie en neem maatregelen bij Simm > 1 Bron: richtlijn diabetische voet 2006 Gemodificeerde Simm s classificatie 0 Geen neuropathie Geen perifeer arterieel vaatlijden 1 Neuropathie of perifeer arterieel vaatlijden 2 Neuropathie in combinatie met perifeer arterieel vaatlijden en/of tekenen van lokaal verhoogde druk 3 Ulcus of amputatie in anamnese 1x per 12 maanden 1x per 6 maanden 1x per 3 maanden 1x per 1-3 maanden 14

15 Verwijs naar: Pedicure met diabetes aantekening / podotherapeut voor behandeling nagels en huid pathologie Podotherapeut bij Simm s > 2 en verhoogde druk voor orthese of andere kleine aanpassingen Revalidatie arts indien confectie schoeisel te krap is door deformiteiten Multidisciplinair voeten team voor advies Bron: richtlijn diabetische voet 2006 Verpleegkundige aandachtspunten Dagelijks inspectie van voeten + schoeisel Basis voetzorg Uitvoeren wond behandelplan 15

16 Transmurale richtlijn Samenvatting Richtlijn Diabetische Voet Screeningsfrequentie diabetespatiënt zonder acuut voetprobleem:simms classificatiemodel Verwijzing diabetespatiënt met acuut voetprobleem: Bij een diabetische voet met ulcus Spoedverwijzing naar de vaatchirurg/ VS/ PA/ wondconsulent 16

17 Preventie De vijf hoekstenen in de preventie van een voetulcus zijn:» 1. Jaarlijks onderzoek en herkenning van de voet met een verhoogd risico» 2. Gericht (voet) onderzoek bij patiënten met een verhoogd risico» 3. Schoeisel en andere hulpmiddelen bij abnormale belasting van de voet» 4. Follow-up en educatie afhankelijk van het risicoprofiel» 5. Regelmatige voetzorg bij een verhoogd risico Behandeling: De basisprincipes voor de behandeling van diabetische voetwonden zijn:» 1. Behandeling van perifeer arterieel vaatlijden» 2. De behandeling van infectie» 3. Streven naar normoglycemie» 4. De behandeling van comorbiditeiten» 5. Off-loading van de wond» 6. Wondmanagement die genezing bevordert 17

18 Verpleegkundige in verpleeg- en verzorgingshuizen en in de thuiszorg:» - Dagelijkse inspectie van de voeten, sokken en schoenen indien de patiënt of mantelzorger dit niet zelf kan» - Uitvoeren van voorgeschreven (wond- )behandeling» - Bij nieuwe afwijkingen of verandering van wond, (roodheid, overmatig callus) contact opnemen met de behandelaar» - Educatie en voorlichting 18

Diabetische voet. V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet

Diabetische voet. V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet Diabetische voet V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet Commissie diabetische voet Anke Wijlens Docent podotherapie, Saxion hogeschool, Enschede Bela Pagrach

Nadere informatie

Weet wat u doet bij de diabetische voet

Weet wat u doet bij de diabetische voet Weet wat u doet bij de diabetische voet W O R K S H O P C L A U D I C A T I O N E T J A A R C O N G R E S 2 0 1 5 B A R T - J E R O E N P E T R I 12-03- 2 0 1 5 Definitie diabetische voet De verscheidenheid

Nadere informatie

De diabetische voet; chirurgische aspecten

De diabetische voet; chirurgische aspecten De diabetische voet; chirurgische aspecten Nascholing Wondzorg voor huisartsen, Gouda, 4 juli 2019 Waar is Dr Hoogma? Diabetische voet Infectie, ulceratie en/of destructie van het dieper gelegen weefsel

Nadere informatie

WCS congres Wondzorg verbindt. De diabetische voet

WCS congres Wondzorg verbindt. De diabetische voet WCS congres Wondzorg verbindt De diabetische voet Screening en herkenning 26 november 2013 Eveline de Greef Verpleegkundig specialist vaatchirurgie/diabetische voet Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen

Nadere informatie

Anatomisch en fysiologisch belang van schoeisel en voetverzorging bij diabetespatiënten Voetpreventie: Denk aan je onderdanen Eva Goethals Bachelor in de podologie Diabetes CHRONISCHE COMPLICATIES Complicaties

Nadere informatie

Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet

Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet Door Monique Gouw Doelstelling Herkennen van een diabetische voet, op de juiste wijze een screening uitvoeren en wanneer nodig doorverwijzen naar de

Nadere informatie

Diabetische Voet. Presentatie. - Achtergrond. - Hoe ontstaat diabetische voet. - Diagnostiek. - De behandeling van vaat/ infectie problemen

Diabetische Voet. Presentatie. - Achtergrond. - Hoe ontstaat diabetische voet. - Diagnostiek. - De behandeling van vaat/ infectie problemen Diabetische Voet Dr. R.G.S. van Eps Afdeling Heelkunde en Vaatexpertisecentrum Voetenpoli Wondzorg Symposium 2012 Presentatie - Achtergrond - Hoe ontstaat diabetische voet - Diagnostiek - De behandeling

Nadere informatie

De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het?

De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het? De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het? Diabetes mellitus is een ziektebeeld waarbij het evenwicht in de bloedsuikerspiegel verstoord is (suikerziekte). Veel mensen met diabetes mellitus krijgen

Nadere informatie

Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut

Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut Introductie. Bas Meijer, podotherapeut Anderhalvelijns zorgcentrum Luc van Driel Judith Ensink 02 Inhoud. Podotherapeut? Samenwerkende disciplines Specialisaties

Nadere informatie

Voetzorg bij diabetes

Voetzorg bij diabetes Voetzorg bij diabetes Voetzorg 2015 Internist hoofdbehandelaar Wat is er anders in 2015? Mieke Pero 24-02-2015 Agenda Welkom De diabetische voet College Voor Zorgverzekeringen (CVZ, tegenwoordig ZIN) Zorgmodule

Nadere informatie

Diabetische Voetulcus. Ingrid Hulst, Ma-ANP/RVS Vaatchirurgie/ diabetische voet

Diabetische Voetulcus. Ingrid Hulst, Ma-ANP/RVS Vaatchirurgie/ diabetische voet Diabetische Voetulcus Ingrid Hulst, Ma-ANP/RVS Vaatchirurgie/ diabetische voet DISCLOSURE : GEEN Inhoud Richtlijn Transmuraal Den Haag Diabetische voet Ontstaan van diabetische voet Wanneer verwijzen Diabetische

Nadere informatie

De voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie. Gelijk maar een vraag! Simm s Klasse 0.

De voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie. Gelijk maar een vraag! Simm s Klasse 0. De voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie Gelijk maar een vraag! Vindt U dat type 2 diabetes patiënten zonder risicovoeten kunnen volstaan met minder uitgebreid

Nadere informatie

DiHAG-statement voetzorg. Inleiding

DiHAG-statement voetzorg. Inleiding DiHAG-statement voetzorg Secretariaat: p/a Nederlands Huisartsen Genootschap Mercatorlaan 1200 Postbus 3231 3502 GE Utrecht Tel. 030 2823500 Fax 030 2823501 E-mail: dihag@nhg.org www.dihag.nl KvK: 41261381

Nadere informatie

Decubitus, diabetes voetulcus of

Decubitus, diabetes voetulcus of Decubitus, diabetes voetulcus of ischemisch ulcus? What s in a Name Peter Quataert Verpleegkundig Specialist WEC ZorgSaam IGZ prestatieindicatorenset IGZ Ziekenhuis verhult veel gevallen van doorliggen

Nadere informatie

Laatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus. Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda

Laatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus. Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda Laatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda Programma 1. Inleiding 2. Anamnese 3. Preventie 4. Beoordelen voetulcus

Nadere informatie

Wondherkenning. valkuilen in de dagelijkse pedicure praktijk. René Ottens diabetespodotherapeut

Wondherkenning. valkuilen in de dagelijkse pedicure praktijk. René Ottens diabetespodotherapeut Wondherkenning valkuilen in de dagelijkse pedicure praktijk René Ottens diabetespodotherapeut Ingestuurde casus In mijn praktijk kwam een dochter met moeders voor een voetbehandeling, dochter had afspraak

Nadere informatie

Dm voet. 21 november 2012 Mini-symposium DM

Dm voet. 21 november 2012 Mini-symposium DM Dm voet 21 november 2012 Mini-symposium DM Agenda Ø Definitie van de dm voet Ø Wie wat hoe Ø Simmsclassificatie Ø Voetonderzoek Ø Verwijzing Ø Take-homemessage Defenitie DM Voet Ø Verscheidenheid aan voetafwijkingen

Nadere informatie

Algemeen Doorverwijzing Verwijzing naar internist en overige specialisten Contracten pedicures en podotherapeuten...

Algemeen Doorverwijzing Verwijzing naar internist en overige specialisten Contracten pedicures en podotherapeuten... 5.2 Voetzorg Algemeen... 1 Doorverwijzing... 4 Verwijzing naar internist en overige specialisten... 5 Contracten pedicures en podotherapeuten... 5 Algemeen De gebruikelijke voetscreening wordt verricht

Nadere informatie

Simms classificatie, voetverzorging en vergoedingen. Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg!

Simms classificatie, voetverzorging en vergoedingen. Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg! Simms classificatie, voetverzorging en vergoedingen Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg! René Ottens, Diabetes podotherapeut Geen (potentiële) Disclosure belangenverstrengeling Niet in sponsoring.

Nadere informatie

3.3. Behandeling arteriële insufficiëntie

3.3. Behandeling arteriële insufficiëntie 3.2.3 Lokalisatie en aspect vd ulcera Tthv acra (tenen, voeten, hielen), pretibiaal Diep uitgeponste ulcera, met scherpe randen Klein tot zeer groot Diep tot op pezen of bot Ulcusbodem is atoon, meestal

Nadere informatie

Chirurgie/Vaatcentrum Diabetische voeten poli

Chirurgie/Vaatcentrum Diabetische voeten poli Chirurgie/Vaatcentrum Diabetische voeten poli 2 Diabetes en voetproblemen Mensen met diabetes (suikerziekte) hebben een vergrote kans op voetproblemen. Deze problemen worden vaak onderschat, terwijl ze

Nadere informatie

verbinden en verbanden leggen De voet is de basis Paul Scholten Verpleegkundig specialist Orthopedie UMC- Groningen

verbinden en verbanden leggen De voet is de basis Paul Scholten Verpleegkundig specialist Orthopedie UMC- Groningen verbinden en verbanden leggen De voet is de basis Paul Scholten Verpleegkundig specialist Orthopedie UMC- Groningen 70 jarige heeft gemiddeld 2x rond de wereld gelopen de voet is een ingewikkeld deel van

Nadere informatie

Protocol voetonderzoek bij diabetes mellitus

Protocol voetonderzoek bij diabetes mellitus Naam van de praktijk Logo van de praktijk Protocol voetonderzoek bij diabetes mellitus Protocolnummer: Versie: Auteur: Vaststellingsdatum: Beheerder (naam): Herzieningsdatum: Bestemd voor (functie(s)):

Nadere informatie

Het is van belang uitleg aan de patiënt te geven waarbij een voetverzorgings- en schoenadvies niet mag ontbreken.

Het is van belang uitleg aan de patiënt te geven waarbij een voetverzorgings- en schoenadvies niet mag ontbreken. 5.2 Voetzorg De gebruikelijke voetscreening wordt verricht door de POH. De frequentie van voetonderzoek hangt af van de Simm's classificatie en het zorgprofiel. naar pedicure en podotherapeut vindt plaats

Nadere informatie

Wondsymposium Mary-Ann el Sharouni AIOS Dermatologie UMCU

Wondsymposium Mary-Ann el Sharouni AIOS Dermatologie UMCU Wondsymposium 31-10-2018 Mary-Ann el Sharouni AIOS Dermatologie UMCU Hoe zou je deze wond beschrijven? Leren kijken Even meekijken Dermatologie = Leren kijken = Actief! Waar gaan we het over hebben? Anatomie

Nadere informatie

Basiskennis wonden en wondgenezing

Basiskennis wonden en wondgenezing Basiskennis wonden en wondgenezing Annelies van Zandbergen, verpleegkundig specialist i.o. Wond Expertise Centrum GHZ ZorgBrug Opzet workshop - werkwijze WEC - soorten wonden/wondgenezing - anamnese -

Nadere informatie

Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus

Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus Monique Janssen en Monique Gouw Programma 20.00: Presentatie: Wanneer spreekt men van een diabetische voet? Wat zijn de risico s die de voeten dan lopen?

Nadere informatie

Diabetische voet. Inleiding. Dr. J.R. Mekkes

Diabetische voet. Inleiding. Dr. J.R. Mekkes 102 10 Diabetische voet Dr. J.R. Mekkes De richtlijn dateert uit 2006. Onderstaande samenvatting is herzien in 2014, zonder dat de essentie van de richtlijn is gewijzigd. Inleiding De richtlijn betreft

Nadere informatie

Hieldecubitus of toch niet? Peter Quataert Verpleegkundig specialist intensieve zorg WCS Decubitus

Hieldecubitus of toch niet? Peter Quataert Verpleegkundig specialist intensieve zorg WCS Decubitus Hieldecubitus of toch niet? Peter Quataert Verpleegkundig specialist intensieve zorg WCS Decubitus Disclosure belangen spreker IGZ prestatieindicatorenset IGZ indicatoren decubitus Ziekenhuis verhult veel

Nadere informatie

Voetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht

Voetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht ARTIKEL Voetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht Monique Gouw, medisch directeur en podotherapeut Podotherapeutisch Centrum RondOm te Leusden Elke praktijkondersteuner en praktijkverpleegkundige

Nadere informatie

Transmurale Richtlijn Diabetische Voet

Transmurale Richtlijn Diabetische Voet Transmurale Richtlijn Diabetische Voet December 2012 e.v. Inleiding Om de kwaliteit van wondzorg in de regio Haaglanden te vergroten is onder verantwoordelijkheid van de Stichting Transmurale Zorg Den

Nadere informatie

De diabetische voet en de Simm s classificatie

De diabetische voet en de Simm s classificatie De diabetische voet en de Simm s classificatie B. den Boogert * In 1988 publiceerde David Sims jr. samen met de Amerikaanse onderzoekers Peter Cavannagh en Jan Ulbrecht een artikel met de titel Risk factors

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Diabetische voetwondenpoli

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Diabetische voetwondenpoli Diabetische voetwondenpoli DIABETISCHE VOETWONDENPOLI INLEIDING U heeft een verwijzing gekregen naar het spreekuur van de diabetische voetwondenpoli. Het spreekuur is bedoeld voor mensen met diabetes mellitus

Nadere informatie

De diabetische. voet 27/02/2018. voet in cijfers. Wat mag je verwachten? Een samenwerking tussen thuiszorg en de multidisciplinaire voetkliniek

De diabetische. voet 27/02/2018. voet in cijfers. Wat mag je verwachten? Een samenwerking tussen thuiszorg en de multidisciplinaire voetkliniek De diabetische voet Een samenwerking tussen thuiszorg en de multidisciplinaire voetkliniek 22-02-2018 Vinck Geert Wondverpleegkundige AZ KlinaBrasschaat Wat mag je verwachten? De diabetische voet in cijfers.

Nadere informatie

Sterrencursus Diabetes Mellitus type 2

Sterrencursus Diabetes Mellitus type 2 Sterrencursus Diabetes Mellitus type 2 Een cursus voor huisartsen die sterke interesse in diabeteszorg hebben en/of een sleutelrol kunnen spelen in deze zorg door de huisarts 1 Diabetische voet Dr. R.P.J.

Nadere informatie

VOETZORGEN. Woensdag 15 april Jan van Herpen, kaderhuisarts DM2 Marlies Dennemann, podotherapeute René Ottens, podotherapeut

VOETZORGEN. Woensdag 15 april Jan van Herpen, kaderhuisarts DM2 Marlies Dennemann, podotherapeute René Ottens, podotherapeut VOETZORGEN Woensdag 15 april Jan van Herpen, kaderhuisarts DM2 Marlies Dennemann, podotherapeute René Ottens, podotherapeut Voetenzorg binnen OCE Onderzoek en classificaties van Simm s en zorgprofiel:

Nadere informatie

Samenwerken in de voetzorg. Samenwerken in de voetzorg. Hoe groot is het probleem? DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering. Programma 31-3-2014

Samenwerken in de voetzorg. Samenwerken in de voetzorg. Hoe groot is het probleem? DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering. Programma 31-3-2014 Samenwerken in de voetzorg R.Bakx R.Metz L.Eijsackers DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering en Ondersteuning Kwaliteitsbeleid Huisartsenpraktijken Noordwest-Nederland ISO 9001 gecertificeerd Huisarts

Nadere informatie

Diabetes voetzorg in de organisatie

Diabetes voetzorg in de organisatie Diabetes voetzorg in de organisatie Prof Dr Randon C Dienst thoracale en vasculaire heelkunde, UZ Gent Verantwoordelijke diabetes voetkliniek UZ Gent Voorzitster commissie diabetische voet, Diabetes Liga

Nadere informatie

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS Avondsymposium VOET2013 23 april 2013 Inhoud Deel 1: pathofysiologie van ischemie... 2 Deel 2: Pathofysiologie van het voetulcus... 4 Deel 1:

Nadere informatie

Wat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD DIABETISCH VOET. 1) Fysiopathologie. Complicaties van diabetes die leiden tot voetulcus:

Wat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD DIABETISCH VOET. 1) Fysiopathologie. Complicaties van diabetes die leiden tot voetulcus: Wat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD Veerle Mys Wondverpleegkundige diabeteseducator AZ Sint-Blasius Dendermonde DIABETISCH VOET 1) Fysiopathologie 2) Belang van diabetisch voet 4) Educatie

Nadere informatie

Diabetische voet en vaten. Patricia van Mierlo, Verpleegkundig Specialist Vaatchirurgie George Akkersdijk, Vaatchirurg

Diabetische voet en vaten. Patricia van Mierlo, Verpleegkundig Specialist Vaatchirurgie George Akkersdijk, Vaatchirurg Diabetische voet en vaten Patricia van Mierlo, Verpleegkundig Specialist Vaatchirurgie George Akkersdijk, Vaatchirurg Disclosure belangen beide sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

diabetische voet fysiopathologisch nadenken: behandeling - preventie

diabetische voet fysiopathologisch nadenken: behandeling - preventie diabetische voet fysiopathologisch nadenken: behandeling - preventie Dr Frank Nobels, Dr. Jan Rumbaut DPA jaarthema VOET diabetes complications in Germany Every 12 minutes a stroke 19 minutes a myocardial

Nadere informatie

Preventie diabetische voetulcera Jaar 2015

Preventie diabetische voetulcera Jaar 2015 Preventie diabetische voetulcera Jaar 2015 Auteur: Eigenaar: M. Jacobs J. van Herpen Ingangsdatum: 1 januari 2015 Aangepast door: M. Jacobs en J. Theloesen Versie 3.2: d.d. 9 september 2015 Geautoriseerd

Nadere informatie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie 00 Diabetische voetpoli Poli Chirurgie 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld (gaan) worden op de Diabetische voetpoli. In deze folder staat algemene informatie. Uw situatie kan anders zijn

Nadere informatie

Diabetische voetzorg

Diabetische voetzorg Diabetische voetzorg Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker! Michel Boerrigter, diabetespodotherapeut Programma Theoretisch deel Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera 2014 Perifeer arterieel

Nadere informatie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie 00 Diabetische voetpoli Poli Chirurgie Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld (gaan) worden op de Diabetische voetpoli. In deze folder staat algemene informatie. Uw situatie kan anders zijn dan

Nadere informatie

H.40021.0516. Wondzorgboek

H.40021.0516. Wondzorgboek H.40021.0516 Wondzorgboek Inleiding Voor u ligt het wondzorgboek van de Saxenburgh Groep. Het is een leidraad voor verpleegkundigen, artsen en andere hulpverleners bij de behandeling van uw wond. Met

Nadere informatie

Diabetische voetwond

Diabetische voetwond Uw arts of specialist heeft u doorgestuurd naar de diabetische voetpolikliniek. In deze folder geven wij u informatie over uw voetwond en onze polikliniek. Uw persoonlijke situatie kan anders zijn dan

Nadere informatie

Workshop Neuropathie Wat gaan we vandaag bespreken. Neuropathie. Inleiding. Neuropathie. Brandende voeten. Neuropathie Angiopathie

Workshop Neuropathie Wat gaan we vandaag bespreken. Neuropathie. Inleiding. Neuropathie. Brandende voeten. Neuropathie Angiopathie Wat gaan we vandaag bespreken Workshop Angiopathie Testen voor neuropathie Stemvork Monofilament Verschil temperatuur Scherp/stomp Inleiding 1 op de 15 mensen in NLD heeft diabetes mellitus 25% krijgt

Nadere informatie

Diabetes Voet. Dr. S. Nauwelaers

Diabetes Voet. Dr. S. Nauwelaers Diabetes Voet Dr. S. Nauwelaers Inleiding Diabetes mellitus is een van de meest frequent voorkomende chronische aandoeningen wereldwijd In 2000: 171 miljoen mensen Tegen 2030: verdubbeling (333 miljoen)

Nadere informatie

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Patiënteninformatie 1233085PR/1-2015 Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ontstaan en voorkomen van voetwonden

Nadere informatie

NDF diabetes standaard

NDF diabetes standaard Deze presentatie behandelt.. DM voetzorg Samen sterker!! Een korte terugblik waar we vandaan komen Waar staan we nu En..waargaan we naar toe NDF diabetes standaard Pakketscan Diabetes CVZ 2008 Pakket a

Nadere informatie

DIABETISCHE VOET GIPSKAMER

DIABETISCHE VOET GIPSKAMER DIABETISCHE VOET GIPSKAMER Inleiding U komt met een diabetische voet op het Voetenspreekuur. Deze folder geeft een overzicht van adviezen en een uitleg over de behandeling met gips. Het is goed u te realiseren

Nadere informatie

Diabetes, Total contact cast en de huid

Diabetes, Total contact cast en de huid Diabetes, Total contact cast en de huid Dr. Jan Rumbaut CNPV Torhout 23 februari2018 Diabetes in België 2001 -- 2011 : 319.000 -- 542.000 pt elk jaar +5 % verwachting in 2030 :1.3 miljoen + 65 j: 20 %

Nadere informatie

Diabetische voetenpolikliniek

Diabetische voetenpolikliniek Diabetische voetenpolikliniek In verband met een slecht genezende diabetische wond aan uw voet bent u door uw huisarts of medisch specialist doorverwezen naar de diabetische voetenpolikliniek van het WEC

Nadere informatie

Wie werken er op de voetenpoli?

Wie werken er op de voetenpoli? Voetenpoli In verband met voetklachten bent u door uw huisarts of specialist doorverwezen naar de voetenpoli van Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland. In deze folder vindt u informatie over de

Nadere informatie

De diabetische voet en de Simm s classificatie

De diabetische voet en de Simm s classificatie De diabetische voet en de Simm s classificatie De diabetische voet en de Simm s classificatie Margreet van Putten Houten 2012 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Ulcus cruris venosum. Otto Dankerlui Dermatoloog

Ulcus cruris venosum. Otto Dankerlui Dermatoloog Ulcus cruris venosum Otto Dankerlui Dermatoloog TweeSteden ziekenhuis Vestiging Tilburg Indeling Inleiding Epidemiologie Etiologie Symptomatologie Diagnostiek Inleiding Inleiding Oorzaken Ulcus Cruris

Nadere informatie

Diabetische voetkliniek. Paul Arnouts Frans Boonen. AZ Turnhout Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout

Diabetische voetkliniek. Paul Arnouts Frans Boonen. AZ Turnhout Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout Diabetische voetkliniek Paul Arnouts Frans Boonen AZ Turnhout Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout diabetes mellitus frequentste oorzaak van blindheid bij volwassen frequentste oorzaak

Nadere informatie

Voorwoord. Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera

Voorwoord. Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera Voorwoord Voorwoord Voor u ligt de. De Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP www.podotherapie.nl) heeft in de zomer van 2010 het initiatief genomen deze zorgmodule te ontwerpen en is daartoe

Nadere informatie

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ontstaan en voorkomen van voetwonden bij suikerziekte (diabetes mellitus). Ook krijgt u advies over wat u kunt

Nadere informatie

De diabetische voet HAND-OUT. 18 november Alysis Zorggroep/STMG 1. Inhoud. Inleiding definitie

De diabetische voet HAND-OUT. 18 november Alysis Zorggroep/STMG 1. Inhoud. Inleiding definitie De 18 november 2010 Luuk Smeets Inleiding Pathofysiologie - Amputatie Charcot Preventie Organisatie van zorg Toekomst Vragen Inhoud Inleiding definitie : De verscheidenheid aan voetafwijkingen die ontstaan

Nadere informatie

Voorwoord. Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera 2014

Voorwoord. Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera 2014 Voorwoord Voor u ligt de Zorgmodule Preventie Diabetisch Voetulcera 2014. Hierin zijn, op basis van voortschrijdend inzicht en nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen, alle eerdere hoofdstukken kritisch

Nadere informatie

DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER

DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER 17631 Inleiding U komt met een diabetische voet op het Voetenspreekuur. Deze folder geeft een overzicht van adviezen en een uitleg over de behandeling met gips.

Nadere informatie

Diabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier. Dr. Ingrid Schoemaker

Diabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier. Dr. Ingrid Schoemaker Diabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier Dr. Ingrid Schoemaker Diabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier Opgericht in januari 2001 Erkend door het RIZIV sinds 21 februari 2011 Eén n van de

Nadere informatie

Diabetisch ulcus en diabetische voet

Diabetisch ulcus en diabetische voet Diabetisch ulcus en diabetische voet ASz vaatevent 7 februari 2014 Jurgen Avontuur, vaatchirurg Albert Schweitzer ziekenhuis Dordrecht Definitie Diabetische Voet Infectie, ulceratie en/of destructie van

Nadere informatie

zijn: definities en criteria, epidemiologie

zijn: definities en criteria, epidemiologie JAARGANG 28 NR 2 JUNI 2012 39 INTERNATIONALE RICHTLIJN DIABETISCHE VOET E Lenselink, V Oostendorp* INLEIDING De nieuwste internationale richtlijn 2011, voluit International Consensus on the Diabetic Foot

Nadere informatie

Diabetische voetenpoli

Diabetische voetenpoli Diabetische voetenpoli U heeft een afspraak op het diabetische voetenspreekuur in Rijnstate Arnhem. In deze folder leest u informatie over de diabetische voet en hoe wij de (poliklinische) behandeling

Nadere informatie

Consensus in de Sims classificatie

Consensus in de Sims classificatie Consensus in de Sims classificatie Wanneer leidt eelt bij de diabetische voet tot medisch noodzakelijke voetzorg? Delphi-studie Richtlijn diabetische voet 2017 Voorstellen Sandra Verhagen Karin Schaafstra

Nadere informatie

Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling. Richtlijn diabetische voet samengevat

Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling. Richtlijn diabetische voet samengevat Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling Richtlijn diabetische voet samengevat www.dvn.nl/voeten December 2018 Voetproblemen door diabetes In 2017 is de zogenaamde Richtlijn diabetische

Nadere informatie

Voetscreeningsprotocol Isala Klinieken

Voetscreeningsprotocol Isala Klinieken Ponsplaatje Voetscreeningsprotocol Isala Klinieken Arts: DV:. Invullen: noteer Ja of Nee in de hokjes Datum Anamnese Rechts Links Rechts Links Rechts Links 1. voorgeschiedenis: ulcus of amputatie 2. claudicatio

Nadere informatie

Voorwoord. Namens ProVoet: Mw. L. Lemmens, beleidsmedewerker ProVoet Mw. T. Mennen, medisch pedicure Mw. E. Wesselink, medisch pedicure

Voorwoord. Namens ProVoet: Mw. L. Lemmens, beleidsmedewerker ProVoet Mw. T. Mennen, medisch pedicure Mw. E. Wesselink, medisch pedicure Pagina 1 van 42 Voorwoord Voor u ligt de Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera. De Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP www.podotherapie.nl) heeft in de zomer van 2010 het initiatief

Nadere informatie

Enkel- druk Decubitus aan de onderste extremiteiten

Enkel- druk Decubitus aan de onderste extremiteiten Enkel- druk Decubitus aan de onderste extremiteiten Marc Vos, RN, wondconsulent, BBeterzorg Expertise Centrum Wondzorg Expertise Centrum Wondzorg Heerlen Maastricht Veldhoven Inhoud Voorwoord Decubitus

Nadere informatie

Soorten voetulcera? Wondzorg Diabetische voet. Neuropatisch Ulcus. Neuro-ischemisch ulcus. Neuropatisch Ulcus. Inhoud

Soorten voetulcera? Wondzorg Diabetische voet. Neuropatisch Ulcus. Neuro-ischemisch ulcus. Neuropatisch Ulcus. Inhoud Wondzorg Diabetische voet Inhoud Soorten ulcera Diagnostiek: - risicofactoren/oorzaken - lichamelijk onderzoek Aanvullend onderzoek Behandeling Debridement Classificatie Texas Evidence wondbehandeling

Nadere informatie

Richtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE

Richtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE Richtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE Editie 2003 Richtlijn Diabetische Neuropathie pagina 1 Verantwoording en aansprakelijkheid De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) heeft deze richtlijnen en adviezen met

Nadere informatie

Waar diabetes type 2 wordt benoemd dient diabetes type 1 en 2 gelezen te worden binnen het gehele document.

Waar diabetes type 2 wordt benoemd dient diabetes type 1 en 2 gelezen te worden binnen het gehele document. Addendum Algemeen Waar diabetes type 2 wordt benoemd dient diabetes type 1 en 2 gelezen te worden binnen het gehele document. Schema pagina 12 Het schema en toelichting op pagina 12 wordt vervangen door

Nadere informatie

Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist

Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist Ulcus Cruris de ins & outs Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist Ulcus cruris Letterlijk: zweer aan het onderbeen Oorzaken onder andere: Veneus Arterieel Trauma of maligniteit Chronisch veneuze

Nadere informatie

Spreekuur diabetische voet

Spreekuur diabetische voet Spreekuur diabetische voet 2 Het spreekuur U heeft een afspraak gekregen op het spreekuur diabetische voet. Dit spreekuur wordt ook wel de voetenpoli genoemd en wordt gehouden op de polikliniek heelkunde

Nadere informatie

Orthopedische ingrepen voor diabetische voetproblematiek

Orthopedische ingrepen voor diabetische voetproblematiek Orthopedische ingrepen voor diabetische voetproblematiek Dr Sander van den Heuvel Voet- en enkelchirurg AZ KLINA Diabetische voet Een diabetische voet is de uitdrukking van de vasculaire en neuropathische

Nadere informatie

Workshop dialyse en diabetes

Workshop dialyse en diabetes Workshop dialyse en diabetes Pretest: 5 minuten Inge Dempsey,, diabetesverpleegkundige EADV Paul Leurs, nefroloog 14 februari 2008 Beatrixhal Utrecht Prevalentie ESRD bij DM in US Prevalentie diabetes

Nadere informatie

Ketenzorg DM2 voetzorg. Instructie voetscreening in de huisartsenpraktijk

Ketenzorg DM2 voetzorg. Instructie voetscreening in de huisartsenpraktijk Ketenzorg DM2 voetzorg Instructie voetscreening in de huisartsenpraktijk ZIO, Zorg in ontwikkeling VERSIE 3.0, 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Jaarlijkse voetscreening...4 Het vaststellen

Nadere informatie

Diabetische Voetproblemen en behandeling Lieveke Luyckx Podoloog

Diabetische Voetproblemen en behandeling Lieveke Luyckx Podoloog Diabetische Voetproblemen en behandeling Lieveke Luyckx Podoloog Navorming diabetische voet 26 november Ekeren 2.1. Screening Inspectie van de volledige voet (huid, nagels, misvormingen) Opsporing sensorische

Nadere informatie

Spreekuur diabetische voet

Spreekuur diabetische voet Spreekuur diabetische voet Het spreekuur U heeft een afspraak gekregen op het spreekuur diabetische voet. Dit spreekuur wordt ook wel de voetenpoli genoemd en wordt gehouden op de polikliniek heelkunde

Nadere informatie

Voetafwijkingen bij diabetes mellitus Diabetische voet

Voetafwijkingen bij diabetes mellitus Diabetische voet Voetafwijkingen bij diabetes mellitus Diabetische voet Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Algemeen 1 Wat is een diabetische voet? 1 Oorzaken diabetische voet 1 Het ontstaan van een

Nadere informatie

2006 Richtlijn Diabetische voet. Richtlijn Diabetische Voet

2006 Richtlijn Diabetische voet. Richtlijn Diabetische Voet Richtlijn Diabetische Voet 1 INHOUDSOPGAVE Voorwoord Samenstelling van de werkgroep Op kaart: Kernpunten en aanbevelingen van de richtlijn Samenvatting Richtlijn diabetische voet Inleiding Definities Pathofysiologie

Nadere informatie

Open been: vocht eruit, wond dicht

Open been: vocht eruit, wond dicht Open been: vocht eruit, wond dicht Vice Versa speciale editie voor doktersassistentes. 22 maart 2016 Stef Menting, Dermatologie, OLVG Oost Programma 17.30-18.30: soorten wonden en behandeling» Stef Menting

Nadere informatie

Weet wat u doet bij de diabetische voet!

Weet wat u doet bij de diabetische voet! Weet wat u doet bij de diabetische voet! Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.

Nadere informatie

BEHANDELING VAN DE DIABETISCHE VOET

BEHANDELING VAN DE DIABETISCHE VOET BEHANDELING VAN DE DIABETISCHE VOET FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U heeft een afspraak gekregen voor het diabetisch voetenspreekuur. In deze folder leest u wat een diabetische voet is, wat u van het spreekuur

Nadere informatie

Voorwoord 8 1 De diabetische voet en classifi caties 1 0 2 De Simm s classifi catie en de Zorgmodule 1 8 3 Perifere diabetische neuropathie 2 8

Voorwoord 8 1 De diabetische voet en classifi caties 1 0 2 De Simm s classifi catie en de Zorgmodule 1 8 3 Perifere diabetische neuropathie 2 8 Inhoud Voorwoord 8 1 De diabetische voet en classificaties 1 0 1.1 Inleiding 1 0 1.2 Diabetes mellitus in cijfers 1 0 1.3 Preventie en College voor zorgverzekeringen (CVZ) 1 2 1.4 De risicoclassificatie

Nadere informatie

Diabetische voetenpoli in het St. Anna Ziekenhuis

Diabetische voetenpoli in het St. Anna Ziekenhuis Diabetische voetenpoli in het St. Anna Ziekenhuis U bent verwezen naar de diabetische voetenpolikliniek van het St. Anna Ziekenhuis te Geldrop. Deze polikliniek is bedoeld voor mensen met diabetes en een

Nadere informatie

Naar lokale podotherapeut. De voet bij DM Type 2: Wanneer naar de lokale podotherapeut en wanneer naar het voetenteam? Naar het voetenteam

Naar lokale podotherapeut. De voet bij DM Type 2: Wanneer naar de lokale podotherapeut en wanneer naar het voetenteam? Naar het voetenteam De voet bij DM Type 2: Wanneer naar de lokale podotherapeut en wanneer naar het voetenteam? Margreet van Putten m.vanputten@fontys.nl Naar lokale podotherapeut Bij Sims 2 en 3, vastgesteld onder supervisie

Nadere informatie

Diabetische voet. Transmuraal 30 oktober 2012 Den Haag. Ingrid Hulst, MA-ANP/ RVS vaatchirurgie/ diabetische voet

Diabetische voet. Transmuraal 30 oktober 2012 Den Haag. Ingrid Hulst, MA-ANP/ RVS vaatchirurgie/ diabetische voet Diabetische voet Transmuraal 30 oktober 2012 Den Haag Ingrid Hulst, MA-ANP/ RVS vaatchirurgie/ diabetische voet Inhoud Definitie, endo en exogene factoren Diagnostiek Behandeling en preventie 1 Definitie

Nadere informatie

Richtlijn diabetische voetwond

Richtlijn diabetische voetwond WONDZORG Richtlijn diabetische voetwond Ketenwondzorg Zeeland B. Baars 24-1-2017 In dit document staan beschreven de afspraken die onderling gemaakt zijn met ADRZ, Huisartsen, Dermateam, Zorgstroom, Allerzorg,

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting - 133

Samenvatting. Samenvatting - 133 Samenvatting Het diabetische voet syndroom is een invaliderende en frequent voorkomende lange termijn complicatie van diabetes mellitus (DM). Het betreft een verscheidenheid aan afwijkingen van de voeten

Nadere informatie

Preventie diabetische voetulcera Jaar 2017

Preventie diabetische voetulcera Jaar 2017 Preventie diabetische voetulcera Jaar 2017 Auteur: Eigenaar: M. Jacobs J. van Herpen Ingangsdatum: 1-1-2017 Aangepast door: J. Theloesen Versie 3.3: d.d. november 2016 Geautoriseerd door : J. van Herpen

Nadere informatie

De conservatieve en operatieve behandeling van de diabetische voet. J.P.S. Hermus, orthopaedisch chirurg

De conservatieve en operatieve behandeling van de diabetische voet. J.P.S. Hermus, orthopaedisch chirurg De conservatieve en operatieve behandeling van de diabetische voet J.P.S. Hermus, orthopaedisch chirurg Chirurgische interventies bij diabetische patiënten Orthopedische deformiteiten Hallux valgus Hallux

Nadere informatie

Voetzorg bij diabetes mellitus: Wat kunt u zelf doen?!

Voetzorg bij diabetes mellitus: Wat kunt u zelf doen?! Voetzorg bij diabetes mellitus: Wat kunt u zelf doen?! 2 Diabetes mellitus is een ziektebeeld waarbij het evenwicht in de bloedsuikerspiegel verstoord is (suikerziekte). Veel mensen met diabetes mellitus

Nadere informatie

Diabetische voet in gips: Het vergroot de mobiliteit, verlaagt de druk, vermindert het oedeem, verbetert de circulatie en beschermt tegen stoten.

Diabetische voet in gips: Het vergroot de mobiliteit, verlaagt de druk, vermindert het oedeem, verbetert de circulatie en beschermt tegen stoten. Diabetische voet in gips: Het vergroot de mobiliteit, verlaagt de druk, vermindert het oedeem, verbetert de circulatie en beschermt tegen stoten. Auteur: R. van der Most Vertaald/bijgewerkt: Nieuwsbrief:

Nadere informatie

Richtlijn. Diabetische voet

Richtlijn. Diabetische voet Richtlijn Diabetische voet Colofon Richtlijn Diabetische voet ISBN-10: 90-8523-142-6 ISBN-13: 978-90-8523-142-4 2007 Nederlandsche Internisten Vereeniging Postbus 20066, 3502 LB Utrecht Uitgever Van Zuiden

Nadere informatie

Weet wat u doet bij de diabetische voet

Weet wat u doet bij de diabetische voet Weet wat u doet bij de diabetische voet Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.

Nadere informatie