Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet"

Michiel Jansen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet Door Monique Gouw Doelstelling Herkennen van een diabetische voet, op de juiste wijze een screening uitvoeren en wanneer nodig doorverwijzen naar de discipline die de juiste zorg kan bieden. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

screening uitvoeren en wanneer nodig doorverwijzen naar de discipline

2 Feiten en cijfers mensen hebben DM type mensen hebben DM type 1 Per jaar is er een stijging van 10% mensen weten niet dat ze DM 2 hebben 25% van deze mensen krijgt een diabetische voet ( de overige 75% is Simm s 0) Feiten en Cijfers 15 % van mensen met diabetische voet ontwikkelt een ulcus. 4 % daarvan krijgt een amputatie. Meer dan 70 % van alle amputaties van tenen/voeten/onderbeen komen voor bij DM 85 % begint met een ulcus. Meer dan 70 % van de mensen die een amputatie hebben ondergaan overlijdt binnen 5 jaar. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

mensen met diabetische voet ontwikkelt een ulcus. 4 % daarvan krijgt een amputatie.

3 Wat is een diabetische voet? Een verscheidenheid aan voetafwijkingen die ontstaan ten gevolge van neuropathie, angiopathie en limited joint mobility. Eerste signaal van sensibele neuropathie Diabetische Neuropathie Symptomen score Instabiel looppatroon Brandende stekende pijn of gevoeligheid Prikkelende sensaties Dof gevoel in de voeten /het gevoel op watten te lopen. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

4 Sensibele neuropathie Verlies van protectieve sensibiliteit (PS): Vermindering pijn-, temperatuur- en tastzin. Meest belangrijke vorm van neuropathie Verlies van proprioceptie Zorgt voor een instabiel looppatroon Motorische Neuropathie Uitval van zenuwbanen waarbij de intrinsieke voetmusculatuur uitvalt en de extrinsieke voetmusculatuur de overhand krijgt. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

Meest belangrijke vorm van neuropathie Verlies van proprioceptie Zorgt voor een instabiel looppatroon

5 Autonome neuropathie Uitval sympathische zenuwvezels waardoor de zweetsecretie vermindert en de bloedstroomregulatie verandert. Angiopathie Microangiopathie: Aandoening van de capillairen met als oorzaak niet goed functionerende AV-shunts: Uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen schiet tekort. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

Angiopathie Microangiopathie: Aandoening van de capillairen met als oorzaak niet goed

6 Angiopathie Macro-angiopathie Arteriosclerose = aderverkalking Pijn in de kuiten of kramp? Atherosclerose Monkebergsclerose Limited Joint Mobility LJM of beperkte gewrichtsbeweeglijkheid ontstaat door verkleving van bindweefselcellen NIET alleen de gewrichten van de voet zijn aangedaan, maar ook andere gewrichten Grootste consequentie: afwikkelen van de voet verloopt gestoord --> eeltvorming = mechanische stress 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

verkleving van bindweefselcellen NIET alleen de gewrichten van de voet zijn aangedaan, maar ook andere gewrichten

7 Mw Janssen Komt voor het jaarlijkse voetonderzoek HA of POH Wat onderzoeken wij? De staande patiënt: Inspectie enkel en voetstand De zittende patiënt: Inspectie huid Temperatuursverschil vaststellen Pulsaties palperen Test sensibiliteit met monofilament en stemvork Test LJM 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

huid Temperatuursverschil vaststellen Pulsaties palperen Test sensibiliteit met

8 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

9 Screenen staande patiënt Screenen staande patiënt 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

10 Herkennen van verschillende voettypen De holvoet De normale voet De platvoet Let op! Bij een diabetes patiënt gaat het er om dat men signaleert of de voet van vorm veranderd. Een platvoet of holvoet leveren niet per definitie meer klachten op dan een normale voet Screenen zittende patient Inspecteren van de huid Let op: Rode/blauwe verkleuringen Zwelling Overmatige callus vorming Structuur van de huid 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

Een platvoet of holvoet leveren niet per definitie meer klachten op dan een normale voet Screenen zittende

11 Test temperatuursverschil Moeilijk! Houd een vaste volgorde aan Temperatuursverschil tussen beide voeten is belangrijk Screenen Palperen: A.dorsalis pedis Palperen A. tibialis posterior 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

beide voeten is belangrijk Screenen Palperen: A.

12 Test voor aanwezigheid PAV Meten van de enkel/armindex EAI < 0.9 geeft slechte genezingstendens EAI > 1.15 duidt op M-sclerose Screenen Sensibele neuropathie Verlies van het oppervlakkige gevoel: Test: Monofilament van 10 gram 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

15 duidt op M-sclerose Screenen Sensibele neuropathie Verlies van

13 Test: Stemvork 128 Herz Screenen Sensibele neuropathie Screenen LJM 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

14 Welke informatie levert het voetonderzoek ons op? Het geeft ons informatie over: Verandering van de voetvorm De aanwezigheid van angiopathie en neuropathie Het afwikkelvermogen van de voet Vooral geeft het ons vroegtijdig informatie over de mogelijke bedreiging van de gezondheid van de voet Risico classificatie: Simm s SIMM s classificatie Controle frequentie 0 = Geen verlies Protectieve Sensibiliteit, geen PAV 1x per jaar 1 = Verlies van PS of wel PAV, zonder tekenen van lokaal 1x per 6 mdn verhoogde druk 2 = 1. verlies van PS in combinatie met PAV of, 2. verlies van PS in combinatie met verhoogde druk of, 3. verlies van PS in combinatie met PAV en verhoogde druk. 1x per 3 mdn 3 = Ulcus of amputatie in voorgeschiedenis 1x per 1-3 mdn 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

mogelijke bedreiging van de gezondheid van de voet Risico classificatie: Simm s SIMM s classificatie Controle frequentie 0 = Geen verlies Protectieve Sensibiliteit, geen PAV 1x per jaar 1 = Verlies

15 Mechanische stress Interne factoren Limited Joint Mobility Vormverandering van de voet: Pes cavus, pes plano valgus Verlies van het oppervlakkige gevoel Eeltvorming Onychomycose: vervorming nagelplaat, geeft subungeale druk Mechanische stress Externe factoren Verkeerd schoeisel Het lopen op sokken of blote voeten Steentje, legoblokje, ijzeren haak in de schoen Naden van sokken Te warm water 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

druk Mechanische stress Externe factoren Verkeerd schoeisel Het lopen op sokken of blote voeten Steentje,

16 Allerbelangrijkste!! Mechanische stress maakt dat de huid van een voet kapot gaat! Er vallen nooit zomaar gaten in een voet! Voorbeeld: Mogelijke gevolgen Het ontstaan van een ulcus of zelfs uiteindelijke amputatie. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

17 Begripsbepaling Diabetisch ulcus onderbreking van de huid, die langer bestaat van 1 week en nauwelijks tot geen genezingstendens vertoont Ischemische ulcera Hoe herkent men deze? Pijnlijk Geen pulsaties Erytemateuse ring Losse schilferige eeltige rand Verlaagde bloedstroom Necrose Koud 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

18 Neuropatische ulcera Hoe herkent men deze? Pijnloos Pulsaties Witte rand (fibrose) Rand hyperkeratose Overdrukplekken Verhoogde bloedstroom Minder necrose Warm Droog Wanneer moet een DM 2 patiënt naar de podotherapeut worden verwezen SIMM s 0 en 1: Bij een standsafwijking en klachten SIMM s 2: 1. verlies van PS in combinatie met PAV of, 2. verlies van PS in combinatie met verhoogde druk of 3. verlies van PS in combinatie met PAV en verhoogde druk SIMM s 3: Tweede lijn. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

moet een DM 2 patiënt naar de podotherapeut worden verwezen SIMM s 0 en 1: Bij een standsafwijking en klachten SIMM s 2: 1.

19 Als er dan toch een ulcus ontstaan is wat voor behandeling kan de podotherapeut dan nog uitvoeren Uitgebreid onderzoek Hyperkeratose verwijderen Vilt bandages aanleggen Ontlastende en drukverdelende orthese of zooltherapie toepassen Schoenaanpassingen Adviezen!! Einde Dank u wel voor uw aandacht! Hopende op een goede samenwerking in de toekomst. 2e Terugkomdag Diabetes Ketenzorg 5 juni

drukverdelende orthese of zooltherapie toepassen Schoenaanpassingen Adviezen!

Vergelijkbare documenten

Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus

Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus Monique Janssen en Monique Gouw Programma 20.00: Presentatie: Wanneer spreekt men van een diabetische voet? Wat zijn de risico s die de voeten dan lopen?