2. Het in de Stadsrekening verantwoorde voordelig saldo van toe te voegen aan de saldireserve.

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Vaststellen stadsrekening 2013 Programma / Programmanummer Bestuur & Middelen / 1042 BW-nummer Portefeuillehouder B. Jeene Samenvatting Het voorstel aan de Raad inzake vaststelling van De Stadsrekening 2013 ligt nu voor. Aangegeven is welke beslispunten aan de Raad worden voorgelegd. Het concept accountantsrapport is als bijlage bijgevoegd. Het rapport wordt door de accountant definitief gemaakt na vaststelling door het College van de voorliggende stadsrekening. En vervolgens door de accountant aan de Raad verzonden. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. FA20, Peggy van Gemert, 3187 Datum ambtelijk voorstel 8 april 2014 Registratienummer B Ter besluitvorming door het college Aan de Raad voor te stellen 1. De Stadsrekening 2013 vast te stellen. Paraaf akkoord Datum 2. Het in de Stadsrekening verantwoorde voordelig saldo van toe te voegen aan de saldireserve. 3. De reserve Medische heroïneverstrekking, welke eind 2013 een saldo van 0 heeft, op te heffen. 4. De reserve afbouw gesubsidieerde arbeid in te stellen onder gelijktijdig opheffen van de voorziening gesubsidieerde arbeid. 5. De reserve citymarketing in te stellen overeenkomstig doelstelling raadsbesluit bij de najaarsnota 2013 Programmamanager R.van Wamel Programmadirecteur R. van Wuijtswinkel 6. begrotingswijzing waarin de ophoging cq vrijval en de overheveling van kredieten is opgenomen. (BW-01317) vast te stellen Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. 8 april 2014 nummer: 3.1 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel.docx

2 Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 14 mei 2014 / 40/2014 Fatale termijn: besluitvorming vóór: Onderwerp Vaststellen jaarstukken 2013 Programma / Programmanummer Bestuur & Middelen / 1042 Portefeuillehouder B. Jeene Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 8 april 2014 Samenvatting De jaarstukken 2013 worden hierbij ter vaststelling aan Uw Raad aangeboden. Ten behoeve van de behandeling en besluitvorming over de Stadsrekening wordt in het voorliggende voorstel een analyse gegeven. In deze jaarstukken wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van de stadsbegroting 2013 en de daarmee gepaard gaande activiteiten van de gemeente. In 2013 zijn vooral planexploitaties geraakt door de economische crisis en de effecten daarvan, die reeds in het VGP van december 2013 waren opgenomen, zijn in deze rekening verwerkt. De jaarrekening laat uiteindelijk een voordelig resultaat zien van 0,7 miljoen. Voor de planexploitaties hebben we forse verliezen genomen van 25 miljoen en deze verliezen zijn grotendeels afgewikkeld via de saldireserve. Voorstel om te besluiten 1. De Stadsrekening 2013 vast te stellen. 2. Het in de Stadsrekening verantwoorde voordelig saldo van toe te voegen aan de saldireserve. 3. De reserve Medische heroïneverstrekking, welke eind 2013 een saldo van 0 heeft, op te heffen. 4. De reserve afbouw gesubsidieerde arbeid in te stellen onder gelijktijdig opheffen van de voorziening gesubsidieerde arbeid. 5. De reserve citymarketing in te stellen overeenkomstig doelstelling raadsbesluit bij de najaarsnota begrotingswijzing waarin de ophoging cq vrijval en de overheveling van kredieten is opgenomen. (BW-01317) vast te stellen Raadsvoorstel.docx

3 Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding De jaarstukken 2013 liggen ter vaststelling voor.met deze jaarstukken leggen wij verantwoording af over het uitgevoerde beleid in De jaarrekening is door de accountant voorzien van een accountantsverklaring. Wij hebben wederom een goedkeurende verklaring voor zowel de getrouwheid als de rechtmatigheid. In het jaar 2013 zijn de gevolgen van de economische crisis duidelijk voelbaar geweest. We hebben daarover meermaals aan uw raad gerapporteerd. De crisis heeft vooral op de ontwikkelingen binnen de grondexploitaties een forse impact gehad. Dit raadsvoorstel gaat in op het behaalde rekeningresultaat 2013, de vermogenspositie eind 2013 en de voorgestelde resultaatbestemming over Alle voorgestelde beslispunten bij de jaarstukken 2013 lichten wij in dit voorstel afzonderlijk toe. De accountant heeft de jaarrekening gecontroleerd en een rapport van bevindingen uitgebracht. Dit rapport is door de accountant separaat aan u verstrekt. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader Op grond van de gemeentewet, het besluit Begroten en Verantwoorden alsmede de verordening ex artikel 212 leggen wij de stadsrekening als verantwoordingsdocument ter vaststelling aan uw Raad voor. 1.2 Relatie met programma De stadsrekening heeft een relatie met alle programma s, aangezien in dit verantwoordingsdocument over alle programma s verantwoording wordt afgelegd. 2 Doelstelling n.v.t. 3 Argumenten Gevraagd wordt de jaarstukken vast te stellen en hiermee ons College décharge te verlenen. Verder leggen wij een resultaatbestemmingsvoorstel ter besluitvorming aan uw Raad voor. De toelichting is als volgt opgebouwd: A. toelichting beslispunten; B. financiële analyse van het rekeningresultaat; C. analyse van de vermogenspositie; D. het rapport van Bevindingen van de Accountant. A. Toelichting beslispunten Onderstaand treft u per beslispunt een korte toelichting: Beslispunt 1 inzake vaststelling Stadsrekening 2013 Hiermee stelt u de Stadsrekening 2013 vast en verleent u décharge aan ons College. 2

4 Beslispunt 2. inzake resultaatbestemming In de jaarrekening zijn de lasten en baten opgenomen vóór mutaties in de reserves. Vervolgens zijn de mutaties in de reserves verwerkt waartoe reeds, door uw Raad is besloten bij begrotingsbehandeling, dan wel bij een afzonderlijk raadsvoorstel. Deze mutaties worden de eerste resultaatsbestemming genoemd.. Deze wijze van verantwoording is in overeenstemming met de wettelijke regelgeving, het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) de zogenaamde boekhoudregels voor gemeenten. Vervolgens wordt in de jaarrekening het resultaat na reservemutaties gepresenteerd. Het rekeningresultaat in tabelvorm Rekeningresultaat primitieve dynamische X begroting begroting Realisatie Uitgaven Inkomsten Resultaat voor reservemutaties Per saldo onttrekking uit reserves Resultaat na reservemutaties nadelig nadelig voordelig 717 Wij stellen u voor om het rekeningresultaat geheel toe te voegen aan de saldireserve. Er zijn twee reden om het saldo geheel toe te voegen aan de saldireserve. Op de eerste plaats doen wij het voorstel bij deze stadsrekening als College uit de periode vóór de gemeenteraadsverkiezingen. Wij willen geen voorschot nemen op het te voeren beleid door de nieuwe raad, door nu alvast een inhoudelijk winstbestemmingsvoorstel te doen. Verder hebben wij als College ingezet op versterking van het weerstandsvermogen van de gemeente en vinden het dan ook een logische keuze om het voordelig saldo toe te voegen aan de saldireserve die hiermee op 63 miljoen uitkomt en daarmee een dekking van ruim 74 % geeft van het risicoprofiel van 85 miljoen. Beslispunt 3. De reserve Medische heroïneverstrekking, welke eind 2013 een saldo van 0 heeft, op te heffen. De reserve Medische heroïneverstrekking was bedoeld om de middelen welke beschikbaar waren voor de medische heroïneverstrekking in te kunnen zetten in de jaren 2012 en De middelen zijn geheel besteed en daarmee kan de reserve nu opgeheven worden. Volgens de vastgestelde spelregels is instellen en opheffen een raadsbevoegdheid, vandaar dit beslispunt. Beslispunt 4. De reserve afbouw gesubsidieerde arbeid in te stellen onder gelijktijdig opheffen van de voorziening gesubsidieerde arbeid. Door uw Raad zijn in 2012 middelen beschikbaar gesteld voor de afbouw gesubsidieerde arbeid. Deze middelen zijn in 2012 in een voorziening vastgehouden ten behoeve van de uitvoering van dit vastgestelde beleid. Aangezien het beschikbare gemeentelijke middelen betreft, heeft deze voorziening meer het karakter van een bestemmingsreserve. Omdat reserves alleen formeel door uw Raad kunnen worden ingesteld, stellen wij u voor deze bestemmingsreserve in te stellen en 3

5 de voorziening op te heffen.. De middelen zijn in deze reserve opgenomen en blijven daarmee beschikbaar voor het gestelde doel. Beslispunt 5. De reserve citymarketing in te stellen overeenkomstig doelstelling raadsbesluit bij de najaarsnota 2013 In de najaarsnota 2013 is opgenomen dat de vrijgemaakte middelen voor citymarketing geëgaliseerd kunnen worden over de jaren door het instellen van een reserve. Aangezien reserves alleen ingesteld kunnen worden ten tijde van stadsbegroting of stadsrekening, stellen wij u bij deze voor de reserve Citymarketing in te stellen. De beschikbaar gestelde middelen zijn in deze reserve opgenomen.. Beslispunt 6. De begrotingswijzing waarin de ophoging cq vrijval en de overheveling van kredieten is opgenomen. (BW-01307) vast te stellen Voor investeringen worden door uw Raad kredieten beschikbaar gesteld. De uitgaven die op deze kredieten worden gedaan, lopen over het algemeen over de jaargrenzen heen. Wanneer een investering opgeleverd wordt, wordt gekeken of er een overschrijding is geweest van het krediet, of dat er nog middelen over zijn. In de stadsrekening is op pagina 81 een overzicht opgenomen van de kredieten, de uitgaven, wat nog beschikbaar moet blijven als krediet en welke kredieten over- dan wel onderschrijdingen laten zien. In de begrotingswijziging BW is dit verwerkt. Per saldo is er bij de gereedgekomen investeringen een overschrijding ten opzichte van de kredieten geweest van De met deze overschrijding samenhangende kapitaallasten (ongeveer ) worden in de Voorjaarsnota 2014 verwerkt. Hiervoor is binnen het totale kapitaallastenbudget ruimte. B. Financiële analyse van het rekeningresultaat De primitieve begroting 2013 sloot met een nadelig saldo van 2,2 miljoen. In de Voorjaarsnota is al een nadeel van 0,5 miljoen gemeld en verwerkt in de cijfers. Als gevolg hiervan is bij de Voorjaarsnota besloten in het verdere verloop van het jaar een zorgvuldig financieel beleid te voeren, teneinde in het najaar en bij deze rekening met een zo gunstig mogelijk resultaat te komen. Dat heeft geresulteerd in een positieve melding bij de najaarsnota van ruim 0,3 miljoen. Hiermee werd het geprognosticeerd tekort in de najaarsnota teruggebracht naar 2,4 miljoen (dynamische begroting). Op realisatiebasis is een voordeel gerealiseerd van 0,7 miljoen. Verder wordt nog opgemerkt dat de voorgenomen bezuinigingen in 2013 van 4,9 miljoen nagenoeg geheel gerealiseerd zijn en bovendien in de coalitieperiode een bezuinigingstaakstelling van bijna 37 miljoen is gerealiseerd. De programma s met afwijkingen groter dan worden onderstaand genoemd. 4

6 Programma Dynamische Realisatie 2013 afwijking In begroting 2013 Klimaat en Energie V Ruimte & cultuurhistorie N Grondbeleid N Bestuur & Middelen V Zorg & Welzijn V Werk & Inkomen V De overige programma s N V V Voor een toelichting op de afwijkingen verwijzen wij u graag naar de stadsrekening. Op pagina 18 tot en met 20 is een samenvatting gegeven van de analyse van bovenvermelde afwijkingen. C. Analyse van de vermogenspositie In de Stadsrekening wordt uitgebreid ingegaan op de vermogenspositie. In dit raadsvoorstel beperken wij ons dan ook tot een aanduiding van de reservepositie. Het eigen vermogen bestaat uit de Algemene reserves, de Bestemmingsreserve en het Rekeningresultaat. In 2013 is het eigen vermogen met bijna 27 miljoen afgenomen, van 107 miljoen naar bijna 80 miljoen. Deze afname is vooral veroorzaakt door het vormen van verliesvoorzieningen voor planexploitaties. Hierdoor is de saldireserve afgenomen, is ook het risicoprofiel afgenomen en zijn de voorzieningen verhoogd. Het eigen vermogen is niet vrij besteedbaar. Feitelijk kan alleen de Saldireserve ingezet worden als afdekking van algemene risico s. Voor de besteedbaarheid van de bestemmingsreserves geldt dat deze middelen, door de daarover genomen raadsbesluiten, geheel bestemd zijn. Bestemmingsreserves zijn uiteraard wel door middel van een raadsbesluit inzetbaar, wanneer zich een calamiteit zou voordoen. Het weerstandsvermogen geeft aan in welke mate de gemeente in staat is om het hoofd te bieden aan nadelen die kunnen ontstaan bij de uitvoering van onze gemeentelijke taken. Het gewenste weerstandsvermogen wordt berekend met behulp van ons risicobeheersingssysteem. De afspraken rondom zekerheidspercentages en risicobeheersing hebben wij vastgelegd in de kadernota "risicomanagement en weerstandsvermogen" welke in november 2013 door de Raad is vastgesteld. Wij kunnen met 80% zekerheid zeggen dat wij om de risico's van zowel de programma's ( 12 miljoen) als van de planexploitaties ( 73 miljoen) af te dekken een weerstandsvermogen nodig hebben van 85 miljoen. Op dit moment is de saldireserve nog niet van voldoende omvang om alle risico's af te dekken. In onderstaande grafiek is echter aangegeven hoe de saldireserve zich in de loop van de tijd ontwikkelt. 5

7 Bijzonderheid bij de optelsom van begrotingsrisico's (12 miljoen) en planexploitatierisico's (73 miljoen) is de verschillende spreiding in de tijd. De planexploitaties hebben een horizon die zo'n 15 jaar verder kan liggen, bijvoorbeeld de oplevering van de Waalsprong is nu berekend op 2028/2029. De bijsturingsmogelijkheden en externe invloeden op het risicoprofiel zijn voor planexploitaties dan ook veel groter dan van de programmarisico's. Dat is dan ook de reden dat wij het verantwoord achten om een groeipad voor de saldireserve uit te stippelen, zodat de saldireserve op termijn op niveau is om alle risico's af te kunnen dekken. Ook willen wij u nog een bijzonderheid bij de analyse van het weerstandsvermogen meegeven. Voor dekking van toekomstige verliezen in de planexploitaties zijn voorzieningen gevormd. Voorzieningen worden gevormd door het nemen van verliezen( in deze stadsrekening is een bedrag van ruim 25 miljoen als verlies genomen) en deze bedragen opzij te zetten in een voorziening. Mocht op termijn blijken dat de verwachte verliezen zich positief ontwikkelen, dan vallen deze bedragen weer vrij. Populair gezegd hebben we naast de spaarpot die saldireserve heet, nog een andere spaarpot in de vorm van voorzieningen.(voorzieningen voor planexploitaties 60 miljoen eind 2013) Alleen heeft deze laatste spaarpot een stevig slot en mag enkel en alleen besteed worden om de verliezen in planexploitaties op te vangen saldireserve risicoprofiel ondergrens De conclusie is dat de Saldireserve in 2018 op het niveau van het risicoprofiel komt, als er geen nieuwe onttrekkingen nodig zijn. Aan rente en aan structurele bijdragen uit de begroting gaan de komende jaren jaarlijks bedragen van 8 miljoen, oplopend naar 10 miljoen naar de Saldireserve. Dat maakt dat de huidige stand toereikend is om de risico s op te vangen. D. Het verslag van Bevindingen van de accountant Wij zijn verheugd dat wij een goedkeurende verklaring hebben ontvangen op zowel getrouwheid en rechtmatigheid. Het verslag van bevindingen wordt via de griffie aangeboden aan uw Raad. 6

8 4 Risico s Het niet tijdig behandelen van deze Stadsrekening betekent dat deze niet tijdig naar provincie, CBS en Rijk gestuurd kan worden met als mogelijk gevolg dat wij gekort worden op de Gemeentefondsuitkering. 5 Financiën Vaststellen van bijgevoegde begrotingswijziging BW Communicatie De afdeling Communicatie zorgt voor een persbericht. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F.Bruls drs. B. van der Ploeg Bijlage(n): Stadsrekening 2013, Accountantsrapport 7

9 Financiele bijsluiter begrotingswijziging: BW Totaal effect wijziging Baten 2013 Lasten Saldo Baten 2014 Lasten Saldo Baten 2015 Lasten Saldo Baten 2016 Lasten Saldo Programma: 1062 Openbare ruimte Product: 1P Integraal beheer openbare ruimte Baten 2013 Lasten Saldo Baten 2014 Lasten Saldo Baten 2015 Lasten Saldo Baten was Lasten Saldo Invest.2013-overheveling Totaal 1P Integraal beheer openbare ruimte apr :37:40

10 stadsrekening 2013 jaarverslag jaarrekening

11

12

13 Jaarverslag

14

15 Voorwoord De stadsrekening 2013 bestaat uit twee onderdelen. Het Jaarverslag en de Jaarrekening. In deze Stadsrekening zijn de programmaverantwoordingen samengevat in een verantwoording per portefeuillehouder, de zogenoemde bestuursagenda. De uitgebreide programmaverantwoording over de dingen die in Nijmegen zoal gedaan zijn en waarover in de Stadsrekening verantwoording wordt afgelegd, is uitgebracht als web versie. Dit biedt de mogelijkheid om vanuit programma's in te zoomen op de onderliggende producten. Verder zijn in de webversie meer uitgebreide toelichtingen opgenomen over de paragrafen, zoals bijvoorbeeld inzicht in de stand van zaken per investering. Dit jaar is de webversie op een gebruiksvriendelijke wijze ontsloten voor zowel PC als tablet via Het College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen 5

16 6

17 Inhoudsopgave JAARVERSLAG 3 Voorwoord 5 Inhoudsopgave 7 Samenvatting 9 Samenstelling van het bestuur 13 Nijmegen in cijfers 17 Nijmegen financieel Bestuursagenda 33 Paragrafen 89 Paragraaf Investeringen 91 Paragraaf Lokale heffingen 109 Paragraaf Bedrijfsvoering 115 Paragraaf Verbonden partijen 131 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen 149 Paragraaf Grondbeleid 155 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing 161 Paragraaf Financiering 171 JAARREKENING 175 Balans 177 Programmarekening 180 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 183 Toelichting op de Balans 189 Activa 189 Passiva 196 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 211 Toelichting programmarekening 213 Overzicht algemene dekkingsmiddelen 231 Begrotingsrechtmatigheid 233 Sisa bijlage 237 Lijst met afkortingen 239 Colofon 245 7

18

19 Samenvatting Deze Stadsrekening 2013 is de laatste van het huidige college. Het coalitieakkoord Werken aan een duurzame toekomst dateert uit Intussen is de financiële tegenwind nog groter dan al werd voorzien. De economische crisis die begon in 2008 heeft veel langer aangehouden dan verwacht. Pas nu begint, heel voorzichtig, enig licht te gloren. De gemeente heeft te maken met massieve ombuigingen die het Rijk doorvoert. Deze gaan gepaard met meer taken en minder inkomsten voor de gemeente. Daarnaast heeft de vastgelopen woningmarkt en tegenvallende bedrijvigheid geleid tot grote financiële tegenvallers in planexploitaties. Nadat in 2012 al een verlies van 70 miljoen is genomen op planexploitaties, is over 2013 een verdere verlies reservering van ongeveer 25 miljoen opzij gezet. De gemeente is daarom met omvangrijke ombuigingen en bezuinigen bezig. De feitelijke realisatie hiervan verloopt goed. De geplande bezuinigingsopdracht van 37 miljoen over de periode is nagenoeg volledig gerealiseerd. Een flink deel van de besparingen heeft het college gezocht in de gemeentelijke organisatie. Dit om Nijmegen en de voorzieningen voor Nijmegenaren zo veel mogelijk te ontzien. De gemeentebelastingen zijn beperkt gestegen. Voor bedrijven heeft het college een trendbreuk doorgezet waarbij de lasten zijn verminderd. Hiermee wil Nijmegen een beter imago als vestigingsstad voor ondernemers bewerkstelligen om de werkgelegenheid te bevorderen. Voor huurders is Nijmegen nog steeds de goedkoopste gemeente van Nederland. De ombuigingen in de organisatie hebben onder andere geleid tot het vertrek van 115 ambtenaren op grond van een aangeboden vertrekarrangement. Behalve een besparing op loonkosten creëert de gemeente hiermee ook ruimte voor jongere medewerkers. Verder heeft het vertrek van de gemeentelijke brandweer naar de veiligheidsregio en de overgang van medewerkers omgevingskwaliteit naar de ODRN gezorgd voor een reductie van de ambtelijke formatie met zo'n 190 mensen. Met financieel terughoudend beleid heeft de gemeente een door de accountant goedgekeurde jaarrekening die afsluit met een voordeel van 0,7 miljoen. Toch is het niet alleen maar bezuinigen en ombuigen geblazen. In 2013 zijn veel zaken gerealiseerd die Nijmegen sterker maken. De nieuwe stadsbrug de Oversteek is op 23 november geopend. Hierbij bleef de gemeente binnen de planning die er voor stond en ook binnen het vastgestelde budget. Inmiddels is ook de start van de bouw van 534 woningen van de Handelskade mogelijk gemaakt als onderdeel van het Waalfront. Na de periode van stagnatie op de woningmarkt een hoopgevend signaal voor woningzoekenden. En in het centrum nadert Plein 1944 zijn voltooiing als aantrekkelijk stedelijk plein. De eerste winkels en woningen zijn opgeleverd, de fietsenstalling is geopend. Dat Nijmegen werkt aan het project Ruimte voor de Waal en de infrastructurele ontsluiting aan de noordzijde van de stad met onder andere station Lent zal niemand ontgaan. Op het sociale veiligheidsdomein staat de aanpak van veelvoorkomende criminaliteit en ernstige overlast centraal. Hierbij wordt intensief samengewerkt tussen gemeente, strafrechtpartners, zorg- en hulpverleners en soms ook de burger. Het Veiligheidshuis speelt hierin een centrale rol. Daarnaast wil de gemeente dat politie en toezichthouders zichtbaar aanwezig zijn. Er is geïnvesteerd in de inzet van straatcoaches en Veiliger Wijkteams. Zij zoeken het contact met wijkbewoners en investeren in contact, begrip en onderling vertrouwen. 9

20 Met de vorming van de Regionale Brandweer en van de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) is krachtig geïnvesteerd in een verbetering van de efficiëntie en de kwaliteit van de vergunning- en handhavingsprocessen. Ondanks de moeizame woningmarkt heeft Nijmegen in 2013 duizend woningen gebouwd, 329 koopwoningen en 671 huurwoningen. Daarvan zijn er 130 met een zorgaanbod. Ook zijn afgelopen jaar 850 eenheden in aanbouw genomen voor studerende jongeren.. Het energieverbruik in de stad is over de periode met zeven procent afgenomen. Vooral het aardgasverbruik van particulieren neemt gestaag af. De aanleg van het Warmtenet staat op het punt te beginnen. Hiermee zullen bestaande woningen en nog te bouwen woningen in de Waalsprong en Waalfront duurzaam worden verwarmd. Ter bevordering van schone lucht is een begin gemaakt op de Waalkade met voorzieningen voor walstroom waardoor de cruisevaart geen dieselaggregaten meer hoeft te gebruiken wanneer boten aangemeerd zijn. Heumensoord is in erfpacht gegeven aan Natuurmonumenten en een deel van Heumensoord verkocht aan Vitens. Beheer vindt plaats op basis van een samenhangende visie voor het gehele bosgebied. De gemeente is toegetreden tot de Gemeenschappelijke Regeling Park Lingezegen. Dit is van belang voor het realiseren van De Waaijer (de voormalige Landschapszone). In de Ooijpolder is de ecologische en recreatieve verbindingszone tussen de Stuwwal en de Oude Waal opgeleverd. Voor iedereen zichtbaar is ook de voetgangersbrug Ooijpoort gerealiseerd. De besluitvorming rond het geplande cultuur- en natuurhistorisch centrum De Bastei is afgerond. De Ooijpoort en Bastei verbinden het Valkhofkwartier en de Nijmeegse binnenstad met de Ooijpolder. Samen met de Stichting St. Stevenskerk zijn de plannen voor de renovatie van de St. Stevenskerk en -toren ter hand genomen. Eind 2013 hebben we hier ook provinciale subsidie voor gekregen. Op Novio Tech Campus (NTC) is gebouw M officieel geopend. NTC is de nieuwe locatie op bedrijventerrein Winkelsteeg voor innovatieve bedrijven op de plaats van het verouderde deel van het NXP-complex. Het beleid voor bedrijventerreinen is aangepast rekening houdend met de marktsituatie van dit moment en de nabije toekomst. Op het gebied van maatschappelijke ondersteuning zijn nieuwe lijnen uitgezet. De gemeente gaat daarbij sterker uit van het stimuleren van zelfredzaamheid. De gemeente heeft de regionale aanbesteding Huishoudelijke Hulp goed afgerond ondanks rechtszaken en veel publiciteit. Een grote groep thuiszorgmedewerkers behoudt hun werk met dezelfde arbeidsvoorwaarden. De gemeente heeft goede kwaliteitsafspraken gemaakt met de nieuwe aanbieders tegen behoorlijk lagere tarieven. De overgang is voor bijna alle klanten goed verlopen. Het thema Zorg en wonen kreeg in 2013 steeds meer aandacht. In Dukenburg zijn de eerste stappen door Standvast gezet door het eerste project kleinschalig beschermd wonen in Dukenburg te bouwen. Samen met Groesbeek en Wijchen heeft Nijmegen een bidbook voorbereid met als doel om de Nationale Special Olympics, een groot meerdaags evenement voor mensen met een verstandelijke beperking, in de zomer van 2016 naar de regio te halen. 10

21 Het Erica Terpstra zwembad is in gebruik genomen. De mogelijkheden om Talent Centraal te realiseren op sportpark De Dennen zijn verbeterd met de subsidie van de provincie voor het plan dat is opgesteld samen met de Stichting Top Judo Nijmegen, Gymnastiek- en Turnvereniging De Hazenkamp, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Topsport Gelderland en St. Maartenskliniek. De verslechterde situatie op de arbeidsmarkt hebben geleid tot meer Nijmegenaren in de bijstand. Begin 2013 ging het om mensen, eind 2013 waren dit er Met deze stijging van 5,4% loopt Nijmegen in de pas met vergelijkbare gemeenten in Nederland. Uit de bijstand zijn 550 mensen aan het werk gegaan, waarvan circa tweehonderd personen jonger zijn dan 27 jaar. Bovenop dit aantal zijn nog eens 70 jongeren met een startersbeurs aan het werk gegaan. In 2013 is de vorming van één regionaal Werkbedrijf dichterbij gekomen. Hierin gaan behalve de regiogemeenten, ook het SW-bedrijf Breed werken aan arbeidsbemiddeling, bedrijfsdienstverlening en kandidaatsbenadering. In 2013 heeft de gemeente in het document Mee(r) Doen onze inhoudelijke ambities voor de participatie in de wijken voor de komende jaren vastgelegd. Dit in vervolg op het in 2012 vastgestelde ambitiedocument burgerparticipatie. Rode draad daarin is de veranderende rolverdeling tussen overheid en burgers. Hierin gaat Nijmegen uit van de eigen kracht van bewoners. Verder staan centraal het experimenteren met wijkondernemerschap, kennisuitwisseling tussen bewoners(organisaties) onderling en een beter gebruik van social media. Het college legt deze Stadsrekening 2013 voor aan uw raad en ziet de komende jaren met vertrouwen tegemoet. 11

22

23 Samenstelling van het bestuur De raad in Nijmegen heeft 39 leden. Het college bestaat uit de burgemeester en zes wethouders. De gemeentesecretaris is altijd aanwezig bij collegevergaderingen als adviseur. Hubert Bruls is burgemeester van de gemeente Nijmegen. De burgemeester is niet alleen voorzitter van de raad, maar ook van het Presidium. Uiteindelijk is de burgemeester hoofdverantwoordelijke voor het functioneren van de raad. De na de verkiezingen gevormde coalitie bestaat uit: GroenLinks, PvdA en D66. SAMENSTELLING COLLEGE In 2013 was de samenstelling van ons College Burgemeester de heer drs. H.M.F.(Hubert) Bruls Portefeuille: Openbare orde & Veiligheid, Burger & Bestuur, Communicatie en Citymarketing & Externe betrekkingen Wethouder de heer J.W.M. (Jan) van der Meer, GroenLinks, 1e loco-burgemeester Portefeuille: Ruimtelijke Ontwikkeling Waalsprong, Wonen, Klimaat & Energie en Groen & Water Wethouder mevrouw J.G. (Hannie) Kunst, PvdA, 2e loco-burgemeester Portefeuille: Stedelijke Ontwikkeling, Cultuurhistorie, Maatschappelijk Vastgoed en P&O Wethouder de heer B.G. (Bert) Jeene, D66, 3e loco-burgemeester Portefeuille:Financiën, Economie & Toerisme en Stadsregio Wethouder de heer L.C.M. ( Bert) Frings, GroenLinks, 4e loco-burgemeester Portefeuille: Zorg & Welzijn, Sport Wethouder de heer T. (Turgay) Tankir, PvdA, 5e loco-burgemeester Portefeuille: Werk & Inkomen, Openbare Ruimte en Wijken Wethouder de heer H.A.M. (Henk) Beerten, D66, 6e loco-burgemeester Portefeuille: Cultuur, Mobiliteit en Onderwijs Gemeentesecretaris de heer B. (Berend) van der Ploeg 13

24 Samenstelling gemeenteraad 2013 Hieronder vindt u een kort overzicht van de zetelverdeling in de Raad Politieke partij zetelverdeling Partij van de Arbeid 8 GroenLinks 7 D66 6 Socialistische partij 5 VVD 4 De Nijmeegse Fractie 4 Gewoon Nijmegen 2 CDA 1 Verenigde Senioren Partij 1 Fractie Witsenhuijsen 1 Totaal 39 PvdA (8) de heer R.S. Zwart, fractievoorzitter mevrouw A. Arzbach mevrouw H. de Baedts-El Karouni de heer M. van der Gaag mevrouw J.M. Hendrix de heer F. Heukelom de heer M. Janssen de heer M.J.M. M. van Nijnatten GL (7) de heer P.H.J. Boekhorst, fractievoorzitter mevrouw I. Aksakal de heer P.R. Oomen de heer M.L.H.J. Nooijen de heer J. Reinhoudt de heer N.P. Vergunst de heer M.F. Zouay D66 (6) de heer R.A.A. Jetten, fractievoorzitter mevrouw R.M.G. Brouwer de heer. T.F.A. van Elferen mevrouw C.B.M. Lamers mevrouw A.M. van Putten de heer P.de Wit SP (5) de heer J.W.H. van Hooft jr., fractievoorzitter de heer B.K. van Berkel mevrouw R. Helmer-Englebert de heer C. van Norel de heer B.J.H.M. Velthuis 14

25 VVD (4) de heer H.S. Veldman, fractievoorzitter de heer P. Huliselan de heer F.A.J. Peters de heer K.W.A. Wools De Nijmeegse Fractie (4) de heer H.B.W. van Hees, fractievoorzitter de heer J.A.R. Brom de heer L.J.F.P. Busschops de heer A.H.W. Hillen Gewoon Nijmegen (2) de heer J.L.J. Janssen, fractievoorzitter de heer R.A.P. Klein Hemmink CDA (1) mevrouw C.B.A. Teunissen, fractievoorzitter Verenigde Senioren Partij (1) de heer M.J.I. Hulskorte, fractievoorzitter Fractie Witsenhuijsen (1) mevrouw S.Y.R. Witsenhuijsen De gemeenteraad bestaat uit 10 vrouwen en 29 mannen. 15

26

27 Nijmegen in cijfers Bevolking Leeftijd jaar jaar jaar jaar jaar e.o Geslacht vrouwen mannen Totaal Bron: (Stadsgetallen/bevolking) Bevolking - etniciteit Herkomst Nederland Westerse landen Niet-Westerse landen Totaal Bron: (Stadsgetallen/bevolking) Etnische herkomst Etnische Herkomst Nederland Suriname Antillen/Aruba Turkije Marokko Overige Totaal Bron: (Stadsgetallen/bevolking) De etnische herkomst volgens de CBS-definitie wordt bepaald door het geboorteland van de persoon zelf en van de ouders van deze persoon. Bouwen en wonen - woningvoorraad - voorraad naar soort woongelegenheid woningvoorraad Nieuwbouw koop: - laagbouw - etage Nieuwbouw huur: - laagbouw - etage Totaal woningen per 1 jan (CBS) Wooneenheden per 1 jan (CBS) Woonschepen

28 Woonwagens Totaal Bron: (Stadsgetallen/woningmarkt) Huishoudens naar soort Huishoudens Alleenwonend Echtpaar/samenwonend oudergezin oudergezin Vrij huis anders Totaal Bron: (Stadsgetallen/woningmarkt/voorraad) Scholing en vorming - wetenschappelijk onderwijs - hoger beroepsonderwijs Onderwijs HBO-studenten Gezondheid Economie Educatie Techniek Communicatie Totaal HBO-studenten WO-studenten A-faculteiten B-faculteiten C-faculteiten Overig en onbekend Totaal WO-studenten Totaal studenten Nijmeegse studenten HBO Nijmeegse studenten WO Nijmeegse studenten: volgen een studie in Nijmegen en zijn woonachtig in Nijmegen Bron: (Stadsgetallen/onderwijs) 18

29 Nijmegen financieel 2013 In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe Nijmegen er in 2013 financieel voorstaat. We gaan in op het behaalde financiële resultaat en de analyse ten opzichte van de begroting, de verwachting in de voorjaarsnota en het geprognosticeerde resultaat bij de najaarsnota. Daarnaast behandelen we de vermogenspositie ultimo 2013 en geven een doorkijk naar het weerstandsvermogen voor de komende jaren. Tenslotte geven we een analyse van de personeelskosten en inhuur alsmede de gerealiseerde bezuinigingen in In 2013 is de stadsrekening afgesloten met een positief saldo van 0,7 miljoen. Ten tijde van de najaarsnota dachten we nog af te gaan sluiten met een nadelig saldo van 2,4 miljoen, maar door verschillende mee- en tegenvallers van per saldo 5,7 miljoen voordelig hebben we de jaarrekening af kunnen sluiten met genoemde 0,7 miljoen. FINANCIËLE ANALYSE De begroting 2013 sloot met een nadeel van 2,2 miljoen. In de voorjaarsnota is een nadeel van per saldo 0,5 miljoen gemeld en verwerkt. Van de daar gemelde voor- en nadelen had een bedrag van 1,4 miljoen betrekking op een nadeel op parkeren en kende financiering een voordeel van 2,1 miljoen.naast deze gemelde nadelen zijn er ook risico's gemeld bij Werk en Inkomen, mobiliteit inzake parkeren, heffingen en bouwleges. Deze risico's zijn verder niet financieel verwerkt omdat er nog bijstuur mogelijkheden werden gezien. Er is dan ook een zorgvuldig financieel beleid gevoerd teneinde in het najaar en bij deze rekening met een zo gunstig mogelijk resultaat te komen. Dit heeft geresulteerd in een positieve melding bij de najaarsnota van en hiermee sloot de dynamische begroting uiteindelijk met een tekort van 2,4 miljoen. De meevallers in de najaarsnota hadden ondermeer betrekking op voordelen bij heffingen, btw voordelen, positieve afwikkeling boete storingen parkeerautomaten en een voordeel van 2,7 miljoen op de individuele voorzieningen bij Zorg en Welzijn. Enkele risico's uit de voorjaarsnota zijn bewaarheid en hebben een nadeel opgeleverd. Het gaat dan om een nadeel op de parkeeromzet van 1 miljoenen een nadeel op bouwleges van 0,7 miljoen. Een ander nadeel betrof een verwachte verlaging gemeentefondsuitkering van 3,3 miljoen. Naast deze voor- en nadelen zijn ook nog risico's gemeld. Bovenop de risico's bij werk en inkomen is vooral het risico bij het ontwikkelbedrijf van invloed geweest. In het najaar van 2013 is de risiconota Ontwikkelingsbedrijf 2013 uitgebracht en hierin zijn de parameters voor de herziening grondexploitaties vastgesteld en de risico's benoemd. De verwachting was toen dat we verliezen op grondexploitaties zouden moeten nemen van 19,4 miljoen. Een afzonderlijk raadsbesluit inzake parkeren Hezelpoort heeft dit verlies nog met een miljoen verhoogd. Dit verlies is inderdaad opgetreden en is bij het vaststellen van het VGP verrekend met de saldireserve. Gevolg hiervan is een lagere saldireserve dan was geraamd ten tijde van de begroting. 19

30 Samenvattend zien we de volgende ontwikkeling in het financiële beeld. Van de raming in de primitieve stadsbegroting van 2,2 miljoen tekort, via de voorjaarsnota met 2,7 miljoen nadeel, zien we een najaarsnota die sluit met een tekort van 2,4 en ten slotte de stadsrekening met een overschot van 0,7 miljoen. Wanneer dit overschot afgezet wordt tegen het begrote nadelig saldo van 2,4 miljoen ten tijde van de najaarsnota, dan zien we dat we 3,1 miljoen voordeliger hebben afgesloten. Deze voordelen zijn ondermeer ontstaan door extra uitkering gemeentefonds in december van 2,3 miljoen, meevallende kosten op de individuele voorzieningen WMO voor 1,2 miljoen, een naar boven bijgesteld rijksbudget voor bijstandsdebiteuren en verscheidene andere posten. Deze worden hieronder nader toegelicht. Onderstaand wordt een overzicht gegeven van programmaresultaten en de afwijking ten opzichte van de dynamische begroting. De dynamische begroting wil zeggen de begroting met inachtneming van alle begrotingswijzigingen tot en met 31 december Het gaat hier over de resultaten op programmaniveau na toevoegingen en onttrekkingen uit de reserves. Het betreft nadelige saldi per programma. Alleen het programma Bestuur en Middelen kent een positief resultaat omdat hier de belastingopbrengsten en de gemeentefondsuitkering verantwoord wordt. Voor de programma's met een afwijking groter dan wordt een korte toelichting gegeven. Programma In Dynamische begroting 2013 Realisatie 2013 afwijking Klimaat en Energie V Ruimte & cultuurhistorie N Grondbeleid N Bestuur & Middelen V Zorg & Welzijn V Werk & Inkomen V De overige programma s N V V Programma Klimaat en energie Op het programma Klimaat & Energie is een totaal eenmalig voordeel ontstaan van Dit is veroorzaakt door lagere lasten als gevolg van vertraging in de uitvoering van geluidsisolatie aan woningen. En verder door vertraging bij de aanleg van walstroom aan de Waalkade. Programma Ruimte en Cultuurhistorie Het nadelig resultaat op het programma Ruimte en Cultuurhistorie bestaat uit positieve en negatieve effecten. Gebleken is dat er meer inzet voor vergunning en handhaving nodig was, hetgeen ruim 0,8 miljoen aan meerkosten met zich mee heeft gebracht. Hiertegenover staat deels een hogere legesopbrengst. Deze legesopbrengst is na de verwachte tegenvaller in de najaarsnota toch nog bijna 0,2 miljoen voordeliger uitgekomen. Tegenover dit per saldo nadelig effect van 0,6 miljoen bij vergunningverlening is binnen dit programma een positief effect opgetreden bij cultuurhistorie van bijna 0,3 miljoen. Hier zijn zowel de uitgaven als de inkomsten achter gebleven bij de raming, als gevolg van minder werk voor grote externe projecten dan waar in de begroting rekening mee was gehouden 20

31 Programma Grondbeleid In programma grondbeleid is de uitkomst van het VGP van december 2013 overeenkomstig het raadsbesluit van 29 januari 2014 verwerkt. Naast het VGP is in de raadsvergadering van 29 januari de GREX Waalfront besproken en op grond van de gemaakte afspraken is een extra toevoeging aan de voorziening Waalfront verwerkt van 3,175 miljoen waarvoor de gemeente extra wordt belast, mocht in 2026 blijken dat de grondexploitatie Waalfront sluit met een nadelig saldo. Verder is ten tijde van het opmaken van de rekening ook de exploitatierekening van de GEM Waalsprong ter beschikking gekomen. Hieruit is gebleken dat de gemeente Nijmegen een extra voorziening moet treffen voor het negatief eigen vermogen van de GEM Waalsprong tot een bedrag van 4 miljoen. Reden hiervoor is in hoofdzaak dat de accountant van de GEM Waalsprong BV de subsidieverwachting neerwaarts heeft moeten bijstellen vanwege de regels die gelden voor een BV: alleen subsidieverwachtingen waarvoor een concrete regeling is, mogen worden opgenomen. Deze toevoegingen aan de voorzieningen veroorzaakt een overschrijding op het programma grondbeleid. Tegenover de overschrijding staat een vrijval van de voorziening voor de Waalsprong. Na opstellen van het VGP zijn de investeringen uit de Waalsprong definitief geworden en opgenomen als gemeentelijke investering. De met de investering knoop Lent, het Splitsingspunt en de Westelijke Parallelroute samenhangende kosten waren 2,6 miljoen hoger dan werd verwacht. Dat betekent tegelijk dat er minder kosten in de GREX Waalsprong zitten en daarmee wordt de verliesverwachting verminderd. Verder levert de aanpassing van een bijdrage een voordeel op in de GREX Waalsprong van 0,3 miljoen. Verdere verschillen in het programma grondbeleid zijn relatief gering. Genoemd wordt een nadeel op strategische gronden van deels veroorzaakt door vertraagde verkoop van enkele panden, zoals bijvoorbeeld het Julianaplein 1. Programma Bestuur en middelen In het programma bestuur en middelen is een voordeel opgetreden van 4,2 miljoen. In het programma bestuur en middelen worden de gemeentefondsuitkering en de belastingheffingen verantwoord, maar zijn ook stelposten, financieringsresultaten, bedrijfsvoeringsresultaten en een post onvoorzien opgenomen. Hiermee geven wij aan dat ook de afwijkingen zeer divers van aard zijn. De uitkering gemeentefonds (inclusief correcties voorgaande jaren) is in totaliteit 2,3 miljoen hoger dan was geraamd in de dynamische begroting. Daar waar bij de najaarsnota nog werd verwacht dat de gemeentefondsuitkering tegen zou vallen, zijn bij de decembercirculaire door het Rijk nog extra middelen beschikbaar gesteld. Het laat beschikbaar komen van gemeentefondsmiddelen heeft er daarnaast ook voor gezorgd dat verschillende taakstellingen uit het Gemeentefonds voor een bedrag van 2,6 miljoen niet als budget zijn overgeheveld naar andere programma s en daarmee vrijvallen als voordeel op dit programma. In december is door de aandeelhoudersvergadering DAR besloten tot een extra winstuitkering van 0,5 miljoen. Verder is een voordelige kostenplaatsresultaat van 1,0 miljoen op dit programma verwerkt. Ook is de post onvoorzien niet aangesproken en levert hiermee een voordeel op van 0,4 miljoen. Omdat er ook stelposten op dit programma worden opgenomen, zijn er nadelen op dit programma, die elders in de jaarrekening tot voordelen leiden. Een nadeel van ca 1,1 miljoen betreft bezuinigingsposten die elders ingevuld moeten zijn. Een deel van die bezuinigingspost betreft inhuur bij grondbeleid die inmiddels als niet realiseerbaar wordt beschouwd en om die reden in 2014 gehalveerd en ingaande 2015 niet meer is opgenomen (besluitvorming perspectiefnota 2014). Verder is bij de begroting, op grond van ervaring rekening gehouden met een voordelig rekeningresultaat. Hiervoor was een negatieve stelpost van 1,8 miljoen opgenomen en deze stelpost zorgt in de stadsrekening voor een nadeel t.o.v. de begroting. Het restant verschil zijn diverse kleinere posten zoals bijvoorbeeld een voordeel op heffingen van 0,1 miljoen. 21

32 Programma Zorg en Welzijn In het programma zorg en welzijn is een voordeel van 1,4 miljoen opgetreden. Nadat in de najaarsnota een melding is verwerkt van verwachte voordelen bij de individuele voorzieningen van 2,7 miljoen laat de rekening een onderschrijding van de lasten van zien.dit is een belangrijke verklaring van het verschil. De afgelopen jaren waren er stijgende kosten die veroorzaakt werden door de vergrijzing en de extramuralisering van de zorg. Aan het einde van 2012 is geconstateerd dat de kosten voor de individuele voorzieningen waren gestabiliseerd. In 2013 laten de kosten voor alle individuele voorzieningen echter een daling zien. Sinds vorig jaar wordt gekanteld gewerkt via keukentafelgesprekken in de sociale wijkteams. In het gesprek wordt nadrukkelijk meegenomen wat de mogelijkheden zijn om het probleem te verhelpen met behulp van het eigen netwerk. Hierdoor leidt een aanvraag niet altijd tot een verstrekking. Daarnaast leidt de lagere uurprijs als gevolg van de regionale aanbesteding huishoudelijke hulp, tot het genoemde voordeel op de lasten. Per voorziening zijn de resultaten als volgt: bij huishoudelijke hulp inclusief PGB onderschrijding, bij rolstoelen , bij de woningaanpassingen en bij de vervoersvoorzieningen Programma werk en inkomen Bij het programma werk en inkomen is een voordeel is ontstaan van bijna 2,3 miljoen. Dit voordeel wordt veroorzaakt door voordelen zowel bij Werk als bij Inkomen. Op armoedebestrijding heeft zich een nadeel voorgedaan van 0,2 miljoen, maar dit nadeel wordt gecompenseerd door een voordeel bij het programma bestuur en middelen inzake gemeentefondsuitkering, zoals daar is toegelicht. Werk Bij werk valt de voorziening Ziekengeldverplichtingen stichting Uitzicht vrij. De stichting is opgeheven en het afgelopen jaar is gebleken dat er nauwelijks betalingsverplichtingen in verband met ziekte van oud gesubsidieerde werknemers zijn. Kortom er is geen reden om deze voorziening in stand te houden. Verder is er sprake van een gering overschot aan inburgeringsmiddelen. Inkomen Bij inkomen realiseren we een voordeel van 1,3 miljoen. Het rijksbudget voor de bijstandsuitkeringen is eind september naar boven bijgesteld. Deze meevaller aan de batenkant in combinatie met de geringe stijging van Nijmeegse bijstandsgerechtigden (in vergelijking met de landelijke ontwikkeling), heeft een veel lager tekort op bijstand opgeleverd dan begin 2013 geprognosticeerd. Armoedebestrijding Bij armoedebestrijding realiseren we een nadeel van (per saldo) 0,2 miljoen. Dit resultaat is minder negatief dan in de voorjaars- en najaarsnota 2013 benoemd. De rijksmiddelen die we in de septembercirculaire 2013 voor minima en schuldhulpverlening hebben ontvangen, de zogenoemde Klijnsmagelden, willen we dan ook alsnog inzetten voor armoedebestrijding. De Raad heeft hier op 12 maart 2014 mee ingestemd. 22

33 ANALYSE VERMOGENSPOSITIE De vermogenspositie van de gemeente Nijmegen wordt bepaald door de stand van het eigen vermogen ultimo boekjaar. In de balans wordt inzicht gegeven in de mutaties binnen het eigen vermogen. Mutaties in het eigen vermogen worden verwerkt aan de hand van raadsbesluiten. Het eigen vermogen bestaat uit: Algemene reserve Bestemmingsreserve Rekeningresultaat Totaal Het eigen vermogen is ten opzichte van 2012 met 27 miljoen afgenomen tot bijna 80 miljoen. Een belangrijke afname wordt veroorzaakt door het treffen van verliesvoorzieningen op de waarde van de grondexploitaties waardoor er een fors beslag op de saldireserve is gedaan. Voor de overige afname van de reserves zijn raadsvoorstellen gedaan. Een van die voorstellen betrof het vrijwillig vertrekarrangement voor werknemers van de gemeente Nijmegen. Hiervoor is 10,1 miljoen uit de algemene reserve onttrokken. Dit bedrag wordt echter in de komende jaren terugverdiend door het aanstellen van jonger, goedkoper personeel en door een aantal ontstane vacatures niet meer op te vullen. De verlaging van de bestemmingsreserves wordt voor een groot deel veroorzaakt door het overhevelen van de bestemmingsreserve stadsbrug naar de algemene saldireserve. Hiermee wordt al aangegeven dat weliswaar de stand van de reserves op 31 december lager is dan vorig jaar, maar dat ook gekeken moet worden naar de ontwikkelingen van de reserves in de toekomst. ANALYSE WEERSTANDSVERMOGEN Het weerstandsvermogen geeft aan in welke mate de gemeente in staat is om het hoofd te bieden aan nadelen die kunnen ontstaan bij de uitvoering van onze gemeentelijke taken. Het gewenste weerstandsvermogen wordt berekend met behulp van ons risicobeheersingssysteem. De afspraken rondom zekerheidspercentages en risicobeheersing hebben wij vastgelegd in de kadernota "risicomanagement en weerstandsvermogen" welke in november 2013 door de Raad is vastgesteld. Wij kunnen met 80% zekerheid zeggen dat wij om de risico's van zowel de programma's ( 12,1 miljoen) als van de planexploitaties ( 73 miljoen) af te dekken een weerstandsvermogen nodig hebben van 85,1 miljoen. Op dit moment is de saldireserve nog niet van voldoende omvang om alle risico's af te dekken. In onderstaande grafiek is echter aangegeven hoe de saldireserve zich in de loop van de tijd ontwikkelt. Bijzonderheid bij de optelsom van begrotingsrisico's (12,1 miljoen) en planexploitatierisico's(73 miljoen) is de verschillende spreiding in de tijd. De planexploitaties hebben een horizon die zo'n 15 jaar verder kan liggen, bijvoorbeeld de oplevering van de Waalsprong is nu berekend op 2028/2029. De bijsturingsmogelijkheden en externe invloeden op het risicoprofiel zijn voor planexploitaties dan ook veel groter dan van de programmarisico's. Dat is dan ook de reden dat wij het verantwoord achten om een groeipad voor de saldireserve uit te stippelen, zodat de saldireserve op termijn op niveau is om alle risico's af te kunnen dekken. 23

34 Ook willen wij u nog een bijzonderheid bij de analyse van het weerstandsvermogen meegeven. Voor dekking van toekomstige verliezen in de planexploitaties zijn voorzieningen gevormd. Voorzieningen worden gevormd door het nemen van verliezen( in deze stadsrekening is een bedrag van ruim 25 miljoen als verlies genomen) en deze bedragen opzij te zetten in een voorziening. Mocht op termijn blijken dat de verwachte verliezen zich positief ontwikkelen, dan vallen deze bedragen weer vrij. Populair gezegd hebben we naast de spaarpot die saldireserve heet, nog een andere spaarpot in de vorm van voorzieningen.( 61 miljoen eind 2013) Alleen heeft deze laatste spaarpot een stevig slot en mag enkel en alleen besteed worden om de verliezen in planexploitaties op te vangen. De conclusie is dat de Saldireserve in 2018 op het niveau van het risicoprofiel komt, als er geen nieuwe onttrekkingen nodig zijn. Aan rente en aan structurele bijdragen uit de begroting gaan de komende jaren jaarlijks bedragen van 8 miljoen, oplopend naar 10 miljoen naar de Saldireserve. Dat maakt dat de huidige stand toereikend is om de risico s op te vangen. Voor inzicht in het verloop van de saldireserve en de risico inventarisatie verwijzen wij u naar de paragraaf weerstandsvermogen. 24