Openbaar. bouwleges. Ter besluitvorming door de Raad. Collegevoorstel. Onderwerp. Programma Stedelijke ontwikkeling.

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp bouwleges Programma Stedelijke ontwikkeling BW-nummer Portefeuillehouder B. Velthuis Samenvatting Het programma Stedelijke Ontwikkeling, waar de taken voor vergunningverlening, handhaving en toezicht een groot deel van uitmaken, heeft te maken met een taakstelling die voortkomt uit de terugloop van bouwleges. Wij hebben op een aantal manieren bijgestuurd om baten en lasten met elkaar in balans te brengen. Zo heeft er o.a. een kostenreductie plaatsgevonden bij de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) die deze taken voor ons uitvoert en bij de gemeente en is bij de zomernota 2016 besloten om structureel een bedrag van aan het programma toe te voegen. Om het restant van het tekort op te lossen, stellen wij voor om te besluiten tot een verhoging van het bouwlegestarief en de legesverordening 2017 en de begroting 2017 hierop aan te passen. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. RO00, Sandra Ruta, 9139 Datum ambtelijk voorstel 24 oktober 2016 Registratienummer Ter besluitvorming door het college Paraaf akkoord Datum Aan de Raad voor te stellen 1. De bouwleges in 2017 vast te stellen op 2,6 % van de bouwsom en de legesverordening hierop aan te passen; 2. Met de verwachte meeropbrengsten de resterende taakstelling van binnen het programma Stedelijke Ontwikkeling, product Vergunningverlening bouwen, in te vullen; 3. Bijgaande begrotingswijziging BW vast te stellen. Steller Sandra Ruta Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. 1 november 2016 Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.4 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Collegevoorstel

2 Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 16 november 2016 / 118/2016 Fatale termijn: besluitvorming vóór: Onderwerp Tariefverhoging bouwleges Programma Stedelijke ontwikkeling Portefeuillehouder B. Velthuis Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 1 november 2016 Samenvatting Het programma Stedelijke Ontwikkeling, waar de taken voor vergunningverlening, handhaving en toezicht een groot deel van uitmaken, heeft te maken met een taakstelling die voortkomt uit de terugloop van bouwleges. Wij hebben op een aantal manieren bijgestuurd om baten en lasten met elkaar in balans te brengen. Zo heeft er o.a. een kostenreductie plaatsgevonden bij de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) die deze taken voor ons uitvoert en bij de gemeente en is bij de zomernota 2016 besloten om structureel een bedrag van aan het programma toe te voegen. Om het restant van het tekort op te lossen, stellen wij voor om te besluiten tot een verhoging van het bouwlegestarief en de legesverordening 2017 en de begroting 2017 hierop aan te passen. Voorstel om te besluiten 1. De bouwleges in 2017 vast te stellen op 2,6 % van de bouwsom en de legesverordening hierop aan te passen; 2. Met de verwachte meeropbrengsten de resterende taakstelling van binnen het programma Stedelijke Ontwikkeling, product Vergunningverlening bouwen, in te vullen; 3. Bijgaande begrotingswijziging BW vast te stellen. Opgesteld door, telefoonnummer, Sandra Ruta, 9139, s.ruta@nijmegen.nl

3 Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding Het programma Stedelijke Ontwikkeling, waar de taken voor vergunningverlening, handhaving en toezicht een groot deel van uitmaken, heeft te maken met een taakstelling die voortkomt uit de terugloop van bouwleges. Uw raad heeft hiertoe besloten bij de Stadsbegroting Deze taakstelling bedroeg 1,4 miljoen structureel. Deze taken zijn grotendeels belegd bij de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN). Bij de besluitvorming over de zomernota 2016 hebben we vastgesteld dat van deze taakstelling ruim kan worden ingevuld. Tevens is toen een bedrag van afgeboekt vanwege onhaalbaarheid. Vervolgens resteert er een structurele opgave van Dit bedrag willen wij realiseren door een tariefverhoging van de bouwleges. In dit voorstel leggen wij u hiervoor besluitvorming voor. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader Dit voorstel gaat over de financiering van de bouwtaken die vanuit de WABO door de ODRN in onze opdracht worden uitgevoerd. De ODRN doet dit conform het handhavingsbeleid fysieke veiligheid, dat we recentelijk hebben vastgesteld. Verder hanteren wij het principe van kostendekkendheid als uitgangspunt voor de taken die samenhangen met leges. 1.2 Relatie met programma De opdrachtverstrekking aan de ODRN voor de bouwtaken valt onder het programma Stedelijke Ontwikkeling. De legesverordening valt onder het programma Bestuur en Middelen. 2 Doelstelling Met dit voorstel beogen wij een zoveel mogelijk kostendekkende uitvoering van de bouwtaken conform het vastgestelde beleid. 3 Argumenten Huidige situatie Op dit moment bedragen de begrote bouwlegesinkomsten binnen het product Vergunningverlening bouwen (binnen het programma Stedelijke Ontwikkeling) 4,5 miljoen. In 2015 hebben we 4,4 miljoen aan bouwlegesopbrengsten gerealiseerd. Voor 2016 verwachten we dat deze inkomsten richting de 5 miljoen gaan. Deze cijfers tonen aan dat de bouwlegesinkomsten fluctueren; een aantal grote bouwaanvragen meer of minder zorgen ervoor dat de leges flink hoger of lager kunnen uitvallen in een boekjaar (zie ook de toelichting hieronder bij het kopje kruissubsidiëring). De bouwlegesinkomsten bestaan uit de volgende onderdelen (gebaseerd op de huidige begrote bouwlegesinkomsten): Basissituatie Bedrag % leges Bouwleges (tarief gerelateerd aan bouwsom) % Welstand % Overige leges % Totaal %

4 Vervolgvel 2 Het verhogen van het bouwlegestarief gerelateerd aan de bouwsom, heeft het meeste effect op de legesinkomsten en daarom richten we ons voor het invullen van de resterende structurele opgave op dit onderdeel van de legesverordening. Het huidige tarief bedraagt 2,4% van de bouwsom. Ons welstandstarief is ook gerelateerd aan de bouwsom en bedraagt 0,36% (met een minimum- en maximumbedrag). Hieronder zijn de tarieven van de gemeente Nijmegen in relatie tot andere gemeenten weergegeven op basis van de jaarlijkse benchmark van de Vereniging Eigen Huis (VEH). Dit zijn de tarieven inclusief welstand. Gemeente obv 2016 % bouwsom % bouwsom Nijmegen 2,84 % 2,76 % Arnhem 2,47 % 2,47 % Den Bosch 3,15 % 2,86 % Berg en Dal 2,77 % 2,49 % Beuningen 4,18 % 2,79 % Wijchen 2,84 % 2,55 % Heumen 2,48 % 2,19 % We kunnen uit bovenstaande tabel opmaken dat we regionaal gezien op dit moment een redelijk gemiddeld tarief hanteren. Landelijk staan we voor bouwaanvragen met een bouwsom van op plek 301 en voor bouwaanvragen met een bouwsom van op plek 190 (van de 390 gemeenten met plek 1 voor de duurste gemeente). Kruissubsidiëring Bij de bouwleges is kruissubsidiëring gebruikelijk: de grote bouwaanvragen betalen voor de kleinere. Zo maken de kleinere bouwaanvragen (met een bouwsom van tot ) ongeveer 90% van onze werkvoorraad uit en leveren maar 20% van onze bouwlegesinkomsten op. De grotere bouwaanvragen (bouwsom boven de ) zijn minder dan 10% van onze werkvoorraad, maar leveren wel rond de 80% van onze bouwlegesinkomsten op. Door deze kruissubsidiëring zijn de bouwlegesinkomsten dus in grote mate afhankelijk van een relatief klein aantal grotere bouwaanvragen. Dit maakt deze inkomsten kwetsbaar, lastig vooraf te voorspellen en zorgt voor schommelingen over de jaren heen (als er een grote bouwaanvraag extra is of juist wegvalt). Overigens hanteren alle gemeenten dit systeem, omdat, uitgaande van een zo hoog mogelijke kostendekkendheid, anders de kleine verbouwingen onbetaalbaar worden. Kostendekkendheid Een onderwerp dat nauw samenhangt met een tariefverhoging, is de kostendekkendheid van de bouwleges. Als we de resterende structurele opgave van invullen met een tariefverhoging en dus hogere bouwlegesopbrengsten, zitten we op een verwachte kostendekkendheid van rond de 90% 1 : 90% van de kosten worden dan dus gedekt door inkomsten. Als we deze resterende structurele opgave niet of niet geheel kunnen invullen, betekent dit dat de kostendekkendheid lager uitvalt (ongeveer 75%). Het streven is altijd 100% kostendekkendheid geweest, maar door diverse ontwikkelingen waar we in de voorbereidingen voor de zomernota ook op ingezoomd hebben (o.a. meer vergunningvrij bouwen en minder grote 1 De kostendekkendheid wordt berekend op basis van de primitieve begroting. Het geeft de verhouding tussen de toe te rekenen kosten (hier valt bijvoorbeeld ook BTW onder) en begrote legesopbrengsten. De genoemde percentages vormen hierbij een benadering.

5 Vervolgvel 3 projecten) blijkt dit de laatste jaren niet haalbaar voor de leges binnen titel 2 (Wabovergunningen). Voorstel algemene tariefverhoging Om de resterende taakstelling binnen het product Vergunningverlening bouwen in te vullen, stellen wij voor het bouwlegestarief te verhogen van 2,4% naar 2,6%. Ons totale bouwlegestarief (inclusief welstand, zoals hierboven in de tabel van VEH weergegeven) komt dan voor bouwaanvragen met een bouwsom van uit op 3,04% en voor bouwaanvragen met een bouwsom van op 2,96%. Dit betekent een verhoging van ons tarief met ongeveer 8%. Uitgaande van de benchmark van de VEH stijgen we voor bouwaanvragen van van plek 301 naar 259 en voor bouwaanvragen van van plek 190 naar 156. Onder het kopje financiën zijn de financiële effecten van deze tariefverhoging op onze begroting nader uitgewerkt. 4 Klimaat Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het klimaat. 5 Risico s Effect tariefverhoging Uit de tariefvergelijking blijkt dat we ook met een tariefverhoging van de bouwleges naar 2,6% niet uit de pas lopen met andere vergelijkbare gemeenten en met gemeenten in onze omgeving. Niet uit te sluiten valt echter dat er enig effect is van de prijs op het aantal aangevraagde bouwvergunningen. Het spreekt vanzelf dat we dit zullen monitoren. Kostendekkendheid Een tweede risico betreft de kostendekkendheid van de leges. We zien de laatste jaren een daling van de legesinkomsten, omdat er meer vergunningvrij wordt gebouwd en er minder grote projecten zijn (hier komt ook de taakstelling uit voort). In 2016 zien we een (voorlopig) herstel van de markt. Met de voorgestelde tariefverhoging voor 2017 ligt ons kostendekkendheidspercentage rond de 90% (90% van de kosten dekken we met legesopbrengsten). Als de legesinkomsten fors hoger uitvallen dan nu verwacht, kan de tariefverhoging leiden tot meer opbrengsten dan kosten en lopen we (beperkt) juridisch risico waar we op bij zullen moeten sturen. We zullen de legesinkomsten moeten blijven monitoren om het niveau van de begrote bouwlegesinkomsten te toetsen en hoe de kostendekkendheid zicht ontwikkelt. Nieuwe wetgeving Een derde risico speelt meer op de lange termijn. Het is in het licht van de Omgevingswet (geplande invoering 2019) onzeker of de systematiek van legesheffing nog lang stand houdt. Wellicht zal er na de inwerkingtreding van de Omgevingswet landelijk voor een andere financieringswijze gekozen worden. Omdat we daar nu nog geen zekerheid over hebben (signalen spreken elkaar tegen), achten we dit geen reden om nu niet voor een tariefverhoging te kiezen.

6 Vervolgvel 4 6 Financiën De resterende structurele taakstelling bedraagt op dit moment Zoals eerder aangegeven zijn de bouwlegesinkomsten lastig te ramen vanwege de schommelingen over de jaren heen die samenhangen met de grotere bouwaanvragen. De werkelijke meeropbrengsten zijn dus sterk afhankelijk van het type bouwaanvragen dat binnenkomt en de stabiliteit van de aantallen. Op basis van de legesinkomsten van de afgelopen jaren en het lopende jaar verwachten we met de voorgestelde tariefverhoging de resterende taakstelling van binnen het product Vergunningverlening bouwen te kunnen invullen. De geraamde jaarlijkse bouwlegesopbrengsten bedragen dan 5,1 miljoen (tegenover 4,5 miljoen nu). Bij de zomernota 2017 zullen we rapporteren over de voortgang en we blijven de bouwlegesinkomsten monitoren. 7 Participatie en Communicatie Over dit voorstel wordt op de normale wijze gecommuniceerd. 8 Uitvoering en evaluatie Indien uw raad dit voorstel vaststelt, zullen wij in de legesverordening 2017 het tarief voor bouwvergunningen aanpassen. De legesverordening wordt in december 2016 aan uw raad ter besluitvorming voorgelegd. In de loop van 2017 monitoren wij, voor zover mogelijk, de effecten van de tariefverhoging op het aantal aanvragen bouwvergunningen en de hoogte van de bouwlegesopbrengsten. We zullen hierover rapporteren op de gebruikelijke momenten, het eerstvolgende moment hiervoor is de zomernota College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls mr. drs. A.H. van Hout Bijlage(n): Begrotingswijziging 01536

7 Aanleveren begrotingswijziging Steller Anja Arts / Leo Peters BW Soort wijziging Begrotingswijziging Soort besluit BESL-RAAD Besluitperiode Omschrijving Tariefverhoging bouw BW Tariefverho Let op, lees eerst de WERKINSTRUCTIE die op het intranet staat. Verrekeningen debet 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Verrekeningen credit 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Saldo goed goed goed goed goed Totaal debet 0, , , , ,00 Totaal credit 0, , , , ,00 Saldo goed goed goed goed goed kpl / product kostensoort wijk functie Deb / Omschrijving product specificatie Cred Soort mutatie MV Meerjr.var. MV Meerjr.var. MV Meerjr.var. MS Meerjr.strc. Document soort WYZ-MV WYZ-MV WYZ-MV WYZ-MS D D D , , , ,00 Verhoging tarief leges D D C , , , ,00 Verhoging tarief leges Pagina 1 van 1

8 Financiele bijsluiter begrotingswijziging: BW Totaal effect wijziging Baten Lasten Saldo Programma: 12 Stedelijke ontwikkeling Product: 1P Vergunningverlening bouwen Baten was Lasten Saldo Verhoging tarief leges Verhoging tarief leges Totaal 1P Vergunningverlening bouwen okt :56:48