VOORWOORD HOOFDSTUK I: DE LEER VAN DE INDELING VAN DE GOEDEREN 5

Transcriptie

1 VII Inhoudsopgave VOORWOORD V INLEIDING 1 HOOFDSTUK I: DE LEER VAN DE INDELING VAN DE GOEDEREN 5 Afdeling 1 Roerende en onroerende goederen 5 1/ Belang van deze indeling 5 2/ Onroerende goederen 6 2.a/ Onroerende goederen uit hun aard 6 2.b/ Onroerende goederen door bestemming 8 2.c/ Onlichamelijke onroerende goederen (of onroerende goederen door het voorwerp waarop ze betrekking hebben) 8 3/ Roerende goederen 9 3.a/ Roerende goederen uit hun aard of lichamelijke roerende goederen 10 3.b/ Roerende goederen door wetsbepaling of onlichamelijke roerende goederen 10 3.c/ Vervroegd roerende goederen of roerende goederen door anticipatie 10 Afdeling 2 De goederen volgens de graad van toe-eigeningsvatbaarheid 11 1/ Belang van deze indeling 11 2/ Goederen in de handel 11 3/ Goederen buiten de handel 11 4/ Gemene goederen (res communes) 12 5/ Goederen zonder (private) eigenaar 12 6/ Verloren voorwerpen 13 7/ Schatten 13 Afdeling 3 De goederen volgens hun aanwendingsmogelijkheden 13 1/ Vervangbare en niet-vervangbare goederen 13 1.a/ Vervangbare goederen 13 1.b/ Criterium voor het onderscheid met niet-vervangbare (geïndividualiseerde) goederen 13 1.c/ Belang van dit onderscheid 14 2/ Soortgoederen (genera) en bepaalde goederen (species) 14

2 VIII 2.a/ Begrippen 14 2.b/ Belang van dit onderscheid 14 3/ Verbruikbare en niet-verbruikbare goederen 15 3.a/ Begrippen 15 3.b/ Belang van dit onderscheid 15 Afdeling 4 De domeingoederen 15 1/ Situering 15 2/ Het openbaar domein 16 2.a/ Begrip 16 2.b/ Positie in het rechtsverkeer 17 2.c/ Samenstelling 18 3/ Het privaat domein 19 3.a/ Begrip 19 3.b/ Rechtsstatuut 19 3.c/ Totstandkoming van het privaat domein 20 3.d/ Samenstelling 20 4/ Beslag op domeingoederen 21 HOOFDSTUK II: DE ZAKELIJKE HOOFDRECHTEN 23 Afdeling 1 Het eigendomsrecht 24 1/ Definitie en kenmerken 24 2/ Het ontstaan van eigendom: de oorspronkelijke wijzen van eigendomsverkrijging 26 2.a/ Oorspronkelijke eigendomsverkrijging versus afgeleide eigendomsverkrijging 26 2.b/ De verkrijgende verjaring 26 2.b.1/ Begrip 26 2.b.2/ Het maatschappelijk belang van de verkrijgende verjaring 27 2.b.3/ Welke goederen kunnen al dan niet door verkrijgende verjaring worden verworven? 27 2.b.4/ Bezit 28 2.b.4.1/ Begrip en betekenis 28 2.b.4.2/ Bezitsgebreken 30 2.b.5/ Het tijdsverloop 33

3 IX 2.b.5.1/ De nultermijn voor de deugdelijke bezitter te goeder trouw van lichamelijke roerende goederen 33 2.b.5.2/ De termijn van 3 jaar voor de deugdelijke bezitter te goeder trouw van verloren of gestolen roerende goederen 34 2.b.5.3/ De termijn van 10 jaar of 20 jaar voor de deugdelijke bezitter te goeder trouw van onroerende goederen 35 2.b.5.4/ De termijn van 30 jaar als basistermijn voor de verkrijgende verjaring 36 2.b.5.5/ Berekening van de verjaringstermijn bezitsvoeging schorsing stuiting 37 2.c/ De toe-eigening 39 2.c.1/ Begrip 39 2.c.2/ Voorwerp 39 2.d/ Schatvinding 39 2.d.1/ Begrip 39 2.d.2/ Voorwerp 39 2.d.3/ Toekenning van het eigendomsrecht 40 2.e/ Natrekking 40 2.e.1/ Begrip en belang 40 2.e.2/ Vereisten 40 2.e.3/ Kenmerken 41 2.e.4/ De dubbele functie van het recht van natrekking 41 2.e.5/ Natrekking bij onroerend goed 42 2.e.5.1/ Natuurlijke natrekking 42 2.e.5.2/ Kunstmatige natrekking 43 2.e.6/ Natrekking bij roerend goed 45 3/ De beperkingen van het eigendomsrecht 45 3.a/ Duiding 45 3.b/ De leer van het rechtsmisbruik 46 3.b.1/ Situering 46 3.b.2/ Grondslag criteria 46 3.b.3/ Gevolg: sanctie 48 3.c/ De evenwichtsleer of de leer inzake hinder uit nabuurschap 48 3.c.1/ Situering 48 3.c.2/ Grondslag 49

4 X 3.c.3/ Toepassingsvoorwaarden 49 3.c.4/ Gevolg: compensatie 51 4/ Mede-eigendom 51 4.a/ Begrip afbakening 51 4.a.1/ Definitie 51 4.a.2/ Verschil met onverdeeldheid 51 4.a.3/ Verschil met collectieve eigendom 52 4.a.4/ Verschil met multi-eigendom 52 4.a.5/ Verschil met tontine 53 4.b/ Soorten mede-eigendom in functie van de oorsprong van de onverdeeldheid 53 4.b.1/ Toevallige of gewone mede-eigendom 53 4.b.1.1/ Definitie 53 4.b.1.2/ Kenmerken 54 4.b.1.3/ Rechten en plichten van de mede-eigenaars 54 4.b.1.4/ Einde van de toevallige mede-eigendom: de verdeling 57 4.b.2/ Vrijwillige mede-eigendom 60 4.b.2.1/ Definitie 60 4.b.2.2/ Einde 60 4.b.3/ Gedwongen of verplichte mede-eigendom 61 4.b.3.1/ Definitie 61 4.b.3.2/ Toepassing 61 4.b.3.3/ Rechten en plichten van de deelgenoten in een gedwongen mede-eigendom van gemeen recht 62 4.c/ Twee bijzondere toepassingen van gedwongen mede-eigendom 63 4.c.1/ Appartementsmede-eigendom 63 4.c.1.1/ Het bijzondere van het appartementsrecht 63 4.c.1.2/ Het toepassingsgebied van het appartementsrecht 64 4.c.1.3/ Gevolgen van de toepassing van het appartementsrecht 66 4.c.1.4/ Bijzondere regels bij de overdracht van een privatieve kavel 85 4.c.2/ Mandeligheid (la mitoyenneté) 88 4.c.2.1/ Begrip en belang 88

5 XI 4.c.2.2/ Wettelijke vermoedens van mandeligheid 89 4.c.2.3/ Ontstaan van mandeligheid 90 4.c.2.4/ Rechten van de mede-eigenaars 91 4.c.2.5/ Plichten van de mede-eigenaars 91 Afdeling 2 Vruchtgebruik 92 1/ Begrip en belang 92 2/ Kenmerken 93 3/ Voor vruchtgebruik vatbare zaken 94 4/ Bronnen van vruchtgebruik 95 4.a/ Door de wet 95 4.b/ Door de wil van de mens 96 4.b.1/ Aard van de vestigingsdaad 96 4.b.2/ Vestigingsdaden 96 4.b.2.1/ Bij testament 96 4.b.2.2/ Bij overeenkomst 96 4.c/ Door verkrijgende verjaring 96 5/ Modaliteiten van vruchtgebruik 97 5.a/ Gemeenschappelijk vruchtgebruik 97 5.b/ Opeenvolgend vruchtgebruik 97 6/ De rechten van de vruchtgebruiker 97 6.a/ Vordering tot afgifte 97 6.b/ Gebruik van het goed 98 6.c/ Recht op de vruchten 99 7/ De plichten van de vruchtgebruiker a/ Plichten bij de aanvang van het vruchtgebruik a.1/ Boedelbeschrijving en staat opmaken a.2/ Borgstelling b/ Plichten tijdens het vruchtgebruik b.1/ Beheer als een goed huisvader b.2/ De bestemming in acht nemen b.3/ De schulden en lasten van het vruchtgebruik dragen c/ Plichten bij het einde van het vruchtgebruik c.1/ Teruggave c.2/ Afrekening 105 8/ Einde van het vruchtgebruik a/ Het overlijden van de vruchtgebruiker 106

6 XII 8.b/ Het verstrijken van de termijn c/ Het vervullen van een ontbindende voorwaarde d/ Vermenging e/ Verjaring f/ Vergaan van de zaak g/ Vervallenverklaring h/ Afstand van vruchtgebruik i/ Bijzondere wijze van beëindiging van het vruchtgebruik: de omzetting 109 Afdeling 3 Recht van gebruik en bewoning 110 1/ Begrippen a/ Recht van gebruik b/ Recht van bewoning 110 2/ Gelijkenissen met vruchtgebruik 110 3/ Verschilpunten met vruchtgebruik 111 4/ Belang 111 5/ Verschil met een persoonlijk recht van gebruik of bewoning als vorderingsrecht 111 Afdeling 4 Recht van opstal 112 1/ Begrip 112 2/ Belang 113 3/ Kenmerken 113 4/ Bronnen van een recht van opstal 114 5/ Rechten en plichten van de opstalhouder 116 6/ Einde van het recht van opstal 116 7/ Gevolgen van de beëindiging van het opstalrecht 117 Afdeling 5 Erfpacht 117 1/ Begrip en belang 117 2/ Kenmerken 118 3/ Vestiging van het recht van erfpacht 118 4/ Rechten en plichten van de erfpachter 118 5/ Einde van de erfpacht 119 6/ Gevolgen van de beëindiging van de erfpacht 119

7 XIII Afdeling 6 Erfdienstbaarheden 120 1/ Begrip 120 2/ Kenmerken 120 3/ Bronnen van erfdienstbaarheden a/ Natuurlijke erfdienstbaarheden a.1/ Begrip a.2/ Afloop van water b/ Wettelijke erfdienstbaarheden b.1/ Begrip b.2/ Wettelijke erfdienstbaarheden tot openbaar nut b.3/ Wettelijke erfdienstbaarheden tot privaat nut b.3.1/ Wederkerige wettelijke erfdienstbaarheden b.3.2/ Niet-wederkerige wettelijke erfdienstbaarheden c/ Erfdienstbaarheden bij de wil van de mens c.1/ Door een titel c.2/ Door verjaring c.3/ Ingevolge bestemming door de huisvader 127 4/ De uitoefening van erfdienstbaarheden a/ Door de eigenaar van het heersend erf b/ Door de eigenaar van het lijdend erf 129 5/ Tenietgaan van erfdienstbaarheden a/ Principe b/ Niet-uitoefening gedurende 30 jaar c/ De onmogelijkheid tot gebruik d/ Vermenging e/ Verlies van het nut van de erfdienstbaarheid 131 HOOFDSTUK III: DE ZAKELIJKE ZEKERHEIDSRECHTEN 133 Afdeling 1 Voorrechten 136 1/ Definitie en kenmerken 136 2/ Gewaarborgde schuldvordering 137 3/ Onderpand en rangorde a/ Algemene voorrechten op roerende en onroerende goederen b/ Algemene voorrechten op roerende goederen c/ Bijzondere voorrechten op bepaalde roerende goederen d/ Bijzondere voorrechten op bepaalde onroerende goederen 139

8 XIV 3.e/ Rangorde 140 4/ Publiciteit 141 Afdeling 2 Hypotheken 141 1/ Definitie en kenmerken 141 2/ De soorten hypotheken a/ De wettelijke hypotheek b/ De conventionele hypotheek c/ De testamentaire hypotheek 145 3/ Gewaarborgde schuldvordering 145 4/ Onderpand 145 5/ Publiciteit 146 Afdeling 3 Pandrecht 148 1/ Pandrecht eigendomsvoorbehoud retentierecht: begrippen 148 2/ Het pandrecht a/ Kenmerken van de pandovereenkomst b/ Tegenwerpelijkheid aan derden c/ Gewaarborgde schuldvordering d/ Voorwerp e/ Rechten van de pandhoudende schuldeiser 150 3/ Het eigendomsvoorbehoud a/ Totstandkoming b/ Uitoefening 151 HOOFDSTUK IV: PUBLICITEIT 153 Afdeling 1 Roerende goederen 153 Afdeling 2 Onroerende goederen 154 1/ Doel van het huidig publiciteitssysteem 154 2/ Overschrijving op het kantoor rechtszekerheid van de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie a/Begrip b/ Over te schrijven akten c/ Rechtsgevolgen 156

9 XV 3/ Inschrijving op het kantoor rechtszekerheid van de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie a/ Begrip b/ Wat moet worden ingeschreven? c/ Rechtsgevolgen 158 4/ Kantmelding a/ Begrip b/ Kantmelding in het register van de overschrijvingen c/ Kantmelding in het register van de inschrijvingen d/ Rechtsgevolgen 159 5/ Evaluatie van het huidig hypothecair publiciteitssysteem 159 TOT SLOT: DE WEZENLIJKE KENMERKEN VAN ZAKELIJKE RECHTEN 160