s t-u-d i e p o c k e t s p r i v a a t r e c h t* 37 Erfrecht zevende druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik 2002 Deventer KLUWER

Transcriptie

1 s t-u-d i e p o c k e t s p r i v a a t r e c h t* 37 Erfrecht zevende druk Prof. mr. M.J.A. van Mourik KLUWER 2002 Deventer

2 Inhoud Lijst van afkortingen/verklaring van symbolen Enige verkort aangehaalde werken XV XVII I II III Inleiding Erfrecht Omvang en samenstelling van nalatenschappen Systeem en grondslagen Historié Bloedverwantschap; echtgenoot Verzorgingsgedachte Echtgenoot en kinderen in Boek 4 Nieuw BW Het (vervallen) vruchtgebruikvoorstel Wettelijke verdeling met wilsrechten Ordening; 'bloedverwantschap' Casus 1 Geregistreerd partnerschap Plaatsvervulling Aanwas Erfopvolging in het algemeen Casus 2 De nalatenschap Vaststelling omvang nalatenschap Opvolging in goederen Opvolging in vorderingen Opvolging in bevoegdheden Casus 3 Opvolging in schulden (verplichtingen) Onvoleine in verolichtinsen tôt nakomine IX

3 IV V VI X Casus 4 Samenlopende verplichtingen Casus 5 Voorwaardelijk erfgenaamschap Casus 6 Schuldeisers en erfopvolging Casus 7 Boedelschuldeisers Personele schuldeisers Overdracht van 'de erfportie' Erfopvolging in het bijzonder Bloedverwanten uit meer huwelijken Casus 8 Uit eigen hoofde of bij plaatsvervulling? Casus 9 Ouders, broers en zusters Casus 10 Voile en halve broers en/of zusters Casus 11 Casus 12 Kloving; derde en vierde groep; plaatsvervulling (art. 4:892) Casus 13 Casus 14 Natuurlijke kinderen en enkel biologische kinderen Casus 15 Inbreng Wie, wat en waarom? Casus 16 Gedwongen schuldtoerekening Casus 17 Casus 18 Vermenging Casus 19 Huwelijksvermogensrechtelijke aspecten Casus 20 Plaatsvervulling

4 VII Casus 21 Ten behoeve van wie? Casus 22 Niet meer dan het erfdeel Casus 23 Schenkingen 'onder de levenden' Casus 24 Casus 25 De wijze waarop Casus 26 Uiterste wilsbeschikkingen Rechtshandeling Rechtskarakter Testament en uiterste wilsbeschikking Testamentsvormen Wilsverklaring Erfstellingen, legaten en lastbevoordelingen De bestaanseis Casus 27 Delegatie Legaat als titel Casus 28 Onmogelijke bevoordelingen Makingen over de hand of fïdeï-commissaire makingen Casus 29 Niet aan een testamentsvorm gebonden beschikkingen met werking na dode Uitleg van uiterste wilsbeschikkingen Casus 30 Casus 31 Casus 32 Casus 33 Casus 34 Legaat en huwelijksgemeenschap (art. 4:950) Casus 35 Casus 36 Voorwaardelijke makingen Casus XI

5 VIII. De legitieme portie Rechtskarakter 120 Casus Wilsrecht Wilsrecht en geestelijke stoornis De wenselijkheid van de legitieme portie De argumenten voor handhaving van de legitieme 726 portie 48.2 De argumenten voor afschaffing van de legitieme 757 portie De toekomst van de legitieme portie Natuurlijke verbintenis Omzetting van een natuurlijke verbintenis tôt verzorging na overlijden, in een rechtens afdwingbare Cautio Socini Inkorting De legitimarissen, de legitimaire massa en de legitieme portie Casus 39 Het problematische art. 4:963a Casus 40 Casus 41 Inbreng en inkorting Casus 42 Oneigenlijke inkorting Casus 43 Vervreemding onder de last ener lijfrente of met voorbehoud van vruchtgebruik (art. 4:969) Casus 44 Verkoop en levering, gevolgd door kwijtschelding van de koopprijs Verblijving om niet Casus 45 Afstaan van het beschikbaar deel (art. 4:965) Casus IX XII De ouderlijke boedelverdeling Casus 47 Karakter De voorwaardelijke ouderlijke boedelverdeling

6 59. De ouderlijke boedelverdeling ter verzorging van de 767 langstlevende echtgenoot (horizontale ouderlijke boedelverdeling) 60. De ouderlijke boedelverdeling ten behoeve van een 7 71 afstammeling (verticale OBV) 61. Onterving, overslaan en verwerping 772 Casus Vernietiging 174 Casus De rechtspositie van de vorderingsgerechtigden 775 X. Verdeling Het begrip 'verdeling' Overgangsrecht Levering na verdeling Afgescheiden vermogen of eenvoudige gemeenschap? Rechtsbetrekkingen tussen deelgenoten 7S7 69. Verdelingshandelingen 7S9 Casus Casus Casus De vordering tôt verdeling 193 Casus De weigerachtige of nalatige deelgenoot 795 Casus De minderjarige deelgenoot; boedelbeschrijving Redelijkheid en billijkheid 799 Casus Moeilijkheden bij de verdeling; verkoop 207 Casus Verdeling door of op last van de rechter (adiudicatio) Waarde en waardering 204 Casus Overbedeling 207 Casus Nietigheid en vernietigbaarheid 208 Casus Uitwinning of stoornis 272 Casus XIII

7 XL XII XIII Aanvaarding en verwerpmg Recht van beraad Zuivere aanvaarding Aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving Casus 61 Verwerping Casus 62 Verklaring van erfrecht Vereffening, executele en bewind Vereffening en executele Bewind Casus 63 Internationaal privaatrecht Inleiding Het toepasselijke erfrecht Nalatenschap opengevallen voor 1 oktober 1996 Nalatenschap opengevallen op of na 1 oktober 1996 Afwikkeling nalatenschap Rechtskeuze Geldigheid testamentsvormen XIV De Iijkbezorging Inleiding Casus 64 De overeenkomst van Iijkbezorging De wijze van Iijkbezorging De (vermoedelijke) wens van de overledene De uitvaartondernemer en de wens van de overledene Grafmonumenten Register op de wetsartikelen Jurisprudentieregister Trefw oordenresister XIV