lt(ll\ Gemeente Delft

Transcriptie

1 Interne dienstverlening lt(ll\ Gemeente Delft Financien bezoekadres: Stationsplein BV Delft IBAN NL21 BNGH t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Gemeenteraad Delft Behandeld door Naud van der Sman Telefoon nvdsman@delft.nl Internet Telefoon VERZONDFN 5 OKT Uw brief van Onderwerp Bestuurlijke reactie Septembercirculaire 2018 Uw kenmerk Bijlage 1 Geachte leden van de gemeenteraad, De doorrekening van de Septembercirculaire 2018 laat voor het begrotings- en meerjarenbeeld van de gemeente Delft in het lopende jaar 2018 een nadeel zien van bijna 1,7 miljoen en vanaf 2019 nadelen tussen de 0,8 en 1,4 miljoen. Op 18 september 2018 is door het ministerie van BZK de septembercirculaire over de uitkering uit het gemeentefonds uitgebracht. De septembercirculaire is gebaseerd op de Miljoenennota Deze brief informeert u over de financiële effecten van de septembercirculaire. Dit is conform het Ordevoorstel P&C De brief kan betrokken worden bij de tafeltjesavond over de Programmabegroting en Najaarsrapportage 2018 op 8 oktober, de Commissie Algemeen op 18 oktober en de Gemeenteraad van 8 november. Na de samenvatting volgt een nadere toelichting op de Algemene uitkering (paragraaf 1 ), op de uitkering voor het Sociaal domein (paragraaf 2), de stand van zaken met betrekking tot stelposten (paragraaf 3) en de overige financiële effecten als gevolg van rijksbeleid (paragraaf 4). Tot slot wordt het effect van deze circulaire op het meerjarenbeeld aangegeven (paragraaf 5). Bijlage 1 geeft een overzicht van de mutaties bij de decentralisatieuitkeringen en van de taakmutaties. Samenvatting Deze septembercirculaire is de voortzetting van het beleid van het kabinet Rutte lii en kent geen grate intensiveringen zoals opgenomen in de Maartcirculaire Wei worden verschillende onderwerpen aangekondigd die in de kernende circulaires een financieel effect hebben voor gemeenten zoals de uitkomsten van overleg met de VNG over de financiële knelpunten van het Sociaal domein. Voor het lopende jaar is het effect van de circulaire negatief als gevolg van lagere rijksuitgaven en een bijstelling van de ruimte onder het BCF-plafond. Meerjarig verwacht het rijk een lagere loon- en prijsontwikkeling ten

2 opzichte van de meicirculaire. Tabe/ 0.1 Financiële effecten Delft uit Septembercirculaire 2018 Uitkering Gemeentefonds = Septemberc,rcula,re Stand begroting na Meicirculaire 2018 w. v algemene uitkering w. v integratie uitkering sociaal domein Septembercirculaire circulaire i'jgemene uitkering 2 lntegratie uitkering sociaal domein 3 i'jgemene uitkering: lntegratie- en decentralisatieuitkeringen, taakmutaties To/aal mu/afie gemeentefonds Delft Stand gemeentefonds Septernbercirculaire Toe/ichting 1. Algemene uitkering: mutaties leiden tot aanpassing van het begrotingsen meerjarenbeeld. Door hagere uitgaven van gemeenten vindt een actualisatie plaats van onze eigen inschatting van de ruimte ender het bcfplafond. 2. lntegratie-uitkering Sociaal domein: de aanpassing wordt betrokken bij het financieel kader Sociaal domein. De volumegroei binnen Beschermd wonen wordt gecompenseerd. Hiermee is binnen de begroting van Delft al rekening mee gehouden. 3. Algemene uitkering: integratie- en decentralisatieuitkeringen, taakmutaties: als beleidswijzigingen in lijn zijn met door de raad geformuleerde doelstellingen, worden budgetten aangepast (budgetneutraal). Aanpassingen gaan over bijstellingen als gevolg van geactualiseerde maatstaven voor de WMO, Vrouwenopvang en Maatschappelijke opvang. Ook is er een aanpassing op de decentralisatieuitkering Voorschoolse voorziening peuters en het daarbij behorende toezicht en handhaving van kindercentra en gastouders. De budgetten van het rijksvaccinatieprogramma worden als gevolg van de aanpassing van bestuurlijke verantwoordelijkheid naar gemeenten toegevoegd aan de gemeentefondsuitkering. Tabe/ 0.2 Effect meerjarenbee/d van mutaties septembercirculaire Effect meerjarenbeetd Septernbercirculaire Mutatie gemeentefondsuitkering Voorstellen 1 Decentralisatieuitkeringen en taakmutaties lnzet reservering BCF /lctualisatie ins chatting plafond btw compensatiefonds Totaal effect meeqarenbeeld De effecten voor 2018 worden verwerkt in de Jaarstukken De meerjarige consequenties worden betrokken bij de bijstelling van de begroting als gevolg van het Bestuursprogramma ln vergelijking met de Programmabegroting verslechtert het beeld van het begrotingssaldo na verwerking van de Najaarsrapportage 2018 en de effecten van de septembercirculaire. Tabe/ 0.3 Ontwikkeling begrotingssa/do na Najaarsrapportage 2018 en Septembercircu/aire 2018 I. tit Saldo Programmabegroting Structurele effecten Najaarsrapportage Sep tern bercirculaire : /10

3 1. Algemene uitkering Delft Onderstaande tabel laat de bijstelling van de uitkering uit het gemeentefonds zien, uitgesplitst naar mutaties in de Algemene uitkering, de lntegratie-uitkering Sociaal domein en taakmutaties (tabel 1.0). Daarna zijn de mutaties in Algemene uitkering nader gespecificeerd (tabel 1.1 ). Stand begroting na Meicirculaire 2018 w v algemene uitkering w. v integratie uitkering sociaal domein Septembercirculaire circulaire 2018 Algemene uitkering lntegratie uitkering sociaal domein Algemene uitkering: lntegratie- en decentralisatieuitkeringen, taakmutaties Tataal mutatie gemeentefonds Delft Stand gemeentefonds septembercjrcuíaìre c. Hoeveelheids verschillen li a. Het aceres De ontwikkeling van de Algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de fluctuerende ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van 'samen de trap op en samen de trap af' hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. Door lagere rijksuitgaven ontstaat een nadeel in het aceres Ten opzichte van de Meicirculaire 2018 gaat er ruim 1,5 miljoen af. De daling van het aceres werkt door in de volgende jaren. Ook de loon- en prijsontwikkeling van het rijk is voor de kernende jaren lager geraamd dan eerder aangegeven. 1b. BTW/BCF Gemeenten declareren hun BTW op overheidstaken bij het BTW CompensatieFonds (BCF). Om te voorkomen dat een open einde regeling ontstaat heeft de rijksoverheid een plafond aangebracht voor de declaraties van ongeveer 3,2 miljard op landelijk niveau. Blijven de declaraties van de gezamenlijke gemeenten onder het plafond dan wordt het verschil aan het gemeentefonds toegevoegd, wordt het plafond overschreden dan wordt het verschil uit het gemeentefonds gecompenseerd. Het ministerie van Financiën schat in dat gemeenten in 2018 meer BTW declareren dan was voorzien in de Meicirculaire Dat leidt voor Delft tot een nadeel van ruim 1 miljoen. Bij de Meicirculaire 2019 volgt de definitieve afrekening. Voor een deel is in de begroting van Delft geanticipeerd op de lagere ruimte onder het plafond, zie hiervoor het onderdeel reserveringen (paragraaf 3). Het plafond stijgt door hagere rijksuitgaven. Doordat het rijk de omvang van de declaraties door gemeenten constant inschat, stijgt de ruimte onder het 3/10

4 plafond in de circulaire. Naar verwachting is dit grotendeels niet realistisch. Oak hierover meer in paragraaf 3. 1 c. Hoeveelheidsverschillen De maatstaven bepalen de basisomvang van de gemeentefondsuitkering per gemeente, bijvoorbeeld de aantallen inwoners, woonruimten, leerlingen, uitkeringsgerechtigden, WOZ-waarden enzovoort. Als de landelijke aantallen relatief sneller stijgen dan in Delft, levert dit een negatief effect op. ln deze circulaire zijn de aantallen voor de maatstaven loonkostensubsidie en oppervlakte bebouwing naar boven bijgesteld terwijl de aantallen in Delft niet herijkt zijn (dit wordt jaarlijks gedaan bij het berekenen van de meicirculaire ). Voor het jaar 2018 ontstaat een voordelig verschil vanwege een actuele opgave van de WOZ-waarden in Delft, recent ontvangen van de RBG. 2. lntegratie-uitkering Sociaal domein De Meicirculaire 2018 stand vooral in het teken van het opnemen van de lntegratie-uitkering Sociaal domein in de Algemene uitkering. Door het opnemen van de uitkering vanaf 2019 ontstaat er een verschil ten opzichte van dejaren tim Dit wordt inzichtelijk via de volgende tabel. Jeugdzorg WMO- alle gemeenten inclusiefcentrumgemeenten Participatie (aude SD uitkering) Beschermd Wanen Participatie (nieuwe SD uitkering) Vaagdij/ Tataal inteqratìe u1tkenng soclaal dornein ln deze septembercirculaire zijn weinig aanpassingen opgenomen in de integratie uitkering Sociaal domein. Jeugd Wma- nieuwe taken inclusief centrumfunctie Participatie (oude SD uitkering) 92 Beschermd Wanen Participatie (nieuwe SD uitkering) Vaagdij/ lntegratieuitkering Saciaal damein ln 2018 valt de regeling 'Bonus beschut werken' conform bestuurlijke afspraken vrij. Dit betreft het niet benutte deel van het beschikbare budget van het rijk. Dit zorgt voor een voordeel van in Voor 2019 en verder is compensatie voor de volumegroei van Beschermd wonen toegevoegd. Dit zorgt voor een voordeel van ca. 0,45 miljoen (structureel). Omdat de volumegroei in het Sociaal domein al is verwerkt in de Programmabegroting , ontstaat hier een voordeel in het meerjarenbeeld. Verder gaat de invoering van loondispensatie niet door omdat het niet de verwachte vereenvoudiging brengt. Daarmee vervallen tevens de 4/10

5 toegezegde extra middelen voor beschutte werkplekken die in deze circulaire bekend gemaakt zouden worden. Op de Algemene ledenvergadering van de VNG van 27 juni jongstleden is ingestemd met drie maties rondom het lnterbestuurlijk Programma (IBP). De moties vragen om oplossing van financiële knelpunten in het Sociaal domein. Het kabinet overlegt met de VNG over de maties. De reactie van het kabinet wordt in november verwacht. 3. Stuurmaatregelen: reserveringen ln de begroting is rekening gehouden met een reservering voor de effecten van een daling van de ruimte onder het BCF-plafond in Actualisatie Plafond btwcompensatiefonds Nieuw saldo reserverinç - Plafond btw com pensatiefonds : NB: meerjarig is deze reservering ingezet voor de andere financieringssystematiek van het rijk van de ruimte onder dit plafond (in plaats van een raming vooraf in het gemeentefonds wordt dit pas in het jaar zelf toegevoegd in de septembercirculaire). Dit heeft tot gevolg dat een stelpost is geraamd op basis van een inschatting van de ruimte onder het plafond. ln deze circulaire is de meerjarige ruimte onder het plafond geactualiseerd. Hier zijn zoals eerder gezegd de verwachte declaraties van gemeenten structureel op gelijk niveau doorgetrokken. Vanwege de hogere uitgaven van het rijk en dus ook een hogere uitkering aan gemeenten is echter de verwachting dat dit leidt tot hogere uitgaven van gemeenten en dus tot hogere declaraties van gemeenten bij het BCF. Dit zorgt er voor dat gemeenten een eigen inschatting moeten maken van deze ruimte. Op basis van informatie van andere gemeenten en ervaringcijfers uit eerdere jaren is een inschatting gemaakt bij de beoordeling van de Meicirculaire Deze inschatting past binnen het kader dat de provincie luid-holland als toezichthouder heeft voorgeschreven. De actualisering van ruimte in 2018 in deze circulaire geeft echter aanleiding om de geraamde ruimte in de komende jaren te herzien. Met name omdat uitgaven van gemeenten sneller stijgen dan verwacht en dus daardoor ook de declaraties bij het BCF, is het voorstel de ruimte onder het plafond als volgt bij te stellen. Het risica van een verlaging van de ruimte onder het plafond is opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing van de Programmabegroting Deels materialiseert dit risico zieh. Bijstelling volgt in de Jaarrekening " Actualis atie ins chatting plafond btw compensatiefonds Nieuwe inschatting plafond btw compensatiefonds lt '" 111 Bij elke circulaire wordt opnieuw naar de ruimte gekeken en herijkt indien noodzakelijk. 5/10

6 Overigens wordt in Delft ook BTW teruggevraagd bij het btwcompensatiefonds en zijn ook hier hagere investeringen aan de orde. Als voorbeeld is de Prinsenhofgarage te noemen. Deze compensatie is echter al verwerkt in de ramingen van {lasten-)budgetten en zijn niet als zodanig en specifiek zichtbaar binnen de begroting. 4. Overige financiële effecten De overige financiële effecten betreffen mutaties die het gevolg zijn van nieuw of gewijzigd rijksbeleid. ln onderstaande tabel zijn de mutaties uit de Septembercirculaire 2018 opgenomen. Tabe/ 4.0: Mutaties lntegratie uitkeringen, decentralisatie uitkeringen en taakmutaties x Decentrallsatleu,tkenngen en taakmutatles a Voorschoolse voorzieninq peuters (OU) b Toezichten handhavnq kwaliteitpeuterspeelzalen e Toezicht en handhavnq kinderopvang en gastouderopvang Rijksvaccinatieprogramma Maatschappelijke opvang en OGGz(DU) Vrouwenopvang (DU) Subtotaal budget/en gekoppeld aan taken en budget/en Jeugdhulp aan kinderen in een />ZC A::ademische component kinder- en jeugdpsychiatrie Uitvoeringskosten SVB PGB trekkings rechten WMO (met name huishoudelijke hulp) Aanschafleesloeps stembureaus 3 10 Bonus beschutwerken (DU) Suppletie-uitkering Jeugdzorg Suppletie-uitkering WMO Mutatie -Algemene uitkering -tntegratie, taakmutaties en decentratisaties ln bijlage 1 bij dit memo worden de mutaties toegelicht. De middelen worden betaalbaar gesteld als decentralisatie-uitkering, integratieuitkering (WMO-oud) of als taakmutatie en maken onderdeel uit van de Algemene uitkering. ln bovenstaande tabel wordt onderscheid gemaakt tussen mutaties die zieh vertalen in een aanpassing van budgetten voor taken en uitkeringen en generieke uitnamen waar geen budgetten voor verlaagd kunnen worden. 5. Financiële effecten van de septembercirculaire Samenvattend geeft onderstaande tabel een overzicht van de mutaties uit deze circulaire. Tabe/ 5.0 Effect meerjarenbeeld van mutaties septembercirculaire Effect meer arenbeeld Septembercirculaire Mutatie gemeentefondsuitkering Voorstellen 1 Decentralisatieuitkeringen en taakmutaties lnzet reserve ring BCF A::lualisatie inschatting plafond blw compensatiefonds Totaal effectmeer arenbeeld ln vergelijking met de Programmabegroting verslechtert het beeld van het begrotingssaldo na verwerking van de Najaarsrapportage 2018 en de effecten van de septembercirculaire. 6/10

7 Tabe/ 5. 1 Ontwikkeling begrotingssaldo na Najaarsrapportage 2018 en Septembercircu/aire 2018 I I I 111 Saldo Programmabegroting Structurele effecten Najaarsrapportage Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft,, burgemeester. M.A. Huijsmans MCA l.b. 7/10

8 Bijlage 1: toelichting integratie- en decentralisatieuitkeringen, taakmutaties 1. Voorschoolse voorziening peuters en toezicht en handhaving ln de Meicirculaire 2016 is een decentralisatieuitkering ingesteld met als doel om alle peuters de mogelijkheid te geven om naar een voorschoolse voorziening te gaan. Het bedrag van deze regeling is gebaseerd op een aanname van aantallen peuters die niet bereikt worden door gemeenten en die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag en/of voorschoolse educatie. Uit de eerste meting van de monitor in 2017, die in opdracht van SZW en de VNG is uitgevoerd, blijkt dat de groep peuters die niet bereikt worden door gemeenten en geen recht hebben op kinderopvangtoeslag veel kleiner is dan de aantal peuters waar in de bestuurlijke afspraken van werd uitgegaan. Daarom wordt de regeling beperkt tot het bedrag dat in 2018 ter beschikking is gesteld en is de oploop van het budget tot en met 2021 geschrapt. De resterende middelen worden deels ingezet voor extra toezicht en handhaving bij kindercentra (zie 1b) en bij gastouders (zie 1c). Over het restant van de middelen van 2020 en 2021 vindt nog verder overleg plaats tussen het ministerie van SZW en VNG. Meer informatie volgt in de meicirculaire Rijksvaccinatieprogramma ln de Decembercirculaire 2016 is aangekondigd dat het Rijksvaccinatieprogramma wettelijk verankerd wordt in de Wet publieke gezondheid (Wpg). Met deze wetswijziging wordt een deel van de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de gemeenten gebracht. Het jaar van invoering daarvan is 1 januari Om die reden worden nu de middelen hiervoor structureel overgeheveld naar het gemeentefonds. De middelen zullen doorgezet worden naar de GGD als uitvoerder van dit programma. 3/4. Maatschappelijke opvang / Vrouwenopvang Door de actualisatie van de aantallen eenheden waar het verdeelmodel van deze regelingen op is gebaseerd, vinden kleine aanpassingen plaats. De budgetten zijn gebaseerd op de beschikbare middelen van het rijk. 5. Jeugdhulp aan kinderen in een AZC Vanaf 2019 worden gemeenten volledig verantwoordelijk voor de organisatie en financiering van de jeugdhulp, inclusief de jeugd-ggz, aan kinderen in een AZC. Voor de financiering van deze taak wordt een aparte decentralisatie-uitkering ingesteld. Aangezien Delft geen AZC heeft zorgt dit voor een daling van de uitkering door herverdeeleffecten naar gemeenten met een AZC. Bij de Voorjaarsnota 2019 van het rijk zullen ook de beschikbare middelen van de begroting van het ministerie van J&V worden overgeboekt naar deze decentralisatie-uitkering. 6. Academische component kinder- en jeugdpsychiatrie Er is breed geconstateerd dat de directe bekostiging via de gemeenten van de academische functie van de academische centra voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie te kwetsbaar is geworden. Dit geldt specifiek voor die academische centra waarvan de financiering niet volledig via het Landelijk Transitiearrangement verloopt. 8/10

9 Het Ministerie van VWS en de VNG hebben om die reden besloten om vanaf 2019 de academische functie van de vier academische centra Accare, de Bascule, Curium en Karakter vanuit vier accounthoudende gemeenten te financieren. De accounthoudende gemeenten zijn respectievelijk Groningen, Amsterdam, Leiden en Nijmegen. Hiervoor wordt vanuit het subcluster Jeugdhulp uit de Algemene uitkering 4,41 miljoen overgeheveld naar de integratie-uitkering Voogdij/18+ en specifiek aan deze vier gemeenten toebedeeld. ln dit bedrag is rekening gehouden met de extra uitvoeringskosten voor de accounthoudende gemeenten. 7. Uitvoeringskosten SVB PGB trekkingsrechten Ten aanzien van de uitvoeringskosten van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) voor de pgb trekkingsrechten is voor 2019 overeengekomen om op basis van de conceptbegroting 2019 een bedrag van 35,65 miljoen uit de Algemene uitkering te nemen, waarvan 24,6 miljoen uit het subcluster Wmo 2015 en 11,0 miljoen uit het subcluster Jeugdhulp. Over (onderdelen van) de conceptbegroting 2019 van de SVB zullen intensievere gesprekken worden gevoerd in aanloop naar vaststelling van de definitieve begroting Op basis hiervan zullen de bedragen in de Decembercirculaire 2018, indien nodig, bijgesteld worden. 8. WMO (met name huishoudelijke hulp) De verdeling voor 2017 en 2018 is ten opzichte van de Meicirculaire 2018 gewijzigd door het gebruik van actuelere maatstafaantallen. De uitkering over 2017 is definitief geworden. Vanaf 2019 maakt de integratieuitkering Wmo onderdeel uit van de Algemene uitkering. 9. Aanschaf leesloeps stembureaus Het kabinet neemt verschillende maatregelen om de toegankelijkheid van de verkiezingen te vergroten, onder meer voor kiezers met een lichamelijke beperking. Een maatregel is dat vanaf 1 januari 2019 in alle stembureaus leesloeps aanwezig moeten zijn. Hiervoor wordt beschikbaar gesteld. 1 O. Bonus beschut Werken (DU) ln de Septembercirculaire 2016 zijn gemeenten geïnformeerd over de financiële stimulans ("bonus") om het aantal gerealiseerde beschut werkplekken te vergroten. Delft ontvangt in voor de creatie en de continuering van beschut werkplekken in De gegevens over het aantal gerealiseerde en gecontinueerde beschut werkplekken zijn afkomstig van het UWV. Met ingang van 2017 kunnen mensen ook zelf, zonder tussenkomst van de gemeente, een advies beschut werk aanvragen. ln deze gevallen wordt de creatiebonus toegekend aan de gemeente waar de burger woonachtig is op het moment dat het UWV een positief advies beschut werk afgeeft. Een beschut werkplek wordt bepaald door een koppeling van het door UWV afgegeven positief advies beschut werk en een dienstverband blijkend uit de polisadministratie van UWV. De continueringsbonus wordt toegekend aan de gemeente die de creatiebonus toegekend heeft gekregen. 11 /12. Suppletie-uitkering Jeugdzorg/ WMO 2015 ln de Meicirculaire 2018 zijn de verdeelmodellen van de IUSD Jeugd, IUSD Wmo, IU Wmo huishoudelijke verzorging en Re-integratie klassiek vanaf 2019 verwerkt in de Algemene uitkering. Voor zowel het verdeelmodel Jeugdhulp als het verdeelmodel voor de Wmo 2015 is er in 2019 sprake van 9/10

10 een suppletie-uitkering. Deze suppletie-uitkeringen zijn ingevoerd in 2015 bij de decentralisaties van het Sociaal domein. ln de Meicirculaire 2018 zijn deze twee uitkeringen voor 2019 nog gepresenteerd in de internetbijlagen bij respectievelijk de integratie-uitkering Voogdij/18+ en de integratie-uitkering Beschermd wonen. Omdat deze suppletie-uitkeringen vanaf 2019 horen bij onderdelen van de Algemene uitkering, zullen zij vanaf deze circulaire voor 2019 gepresenteerd worden als overige uitkeringsonderdelen van de algemene uitkering en dus niet meer als aparte decentralisatieuitkering. 10/10