Kadernota Integrale Veiligheid Gemeente Heerlen

Transcriptie

1 Kadernota Integrale Veiligheid Gemeente Heerlen Hartslag voor heel Heerlen Heerlen, maart 2011 Afdeling Integrale Veiligheid - gemeente Heerlen

2 Voorwoord burgemeester Veiligheid. Een basisvoorwaarde voor een stad die bruist en kansen biedt aan mensen. Alleen een veilige stad is een aantrekkelijke stad. Een stad die bewoners kan vasthouden, bedrijven kan binden en bezoekers kan trekken. Als Heerlen weten we daar alles van. Lange tijd stond Heerlen er slecht voor waar het ging om veiligheid. Maar de afgelopen jaren zijn er forse stappen voorwaarts gezet. Met name de binnenstad is heroverd en teruggegeven kunnen worden aan bewoners, winkeliers, bedrijven en bezoekers. Heerlen heeft zijn hart weer terug. Verwijderd:. Dat is niet vanzelf gegaan. In het kader van de Operatie Hartslag hebben verschillende organisaties intensief samengewerkt. Samen stonden ze sterk genoeg. Er is opgetreden bij misstanden, overlast en misdaden. Er zijn maatregelen genomen om deze zaken te voorkomen. En er is zorg geboden aan de mensen die maatschappelijk dusdanig tussen wal en schip waren gevallen dat ze voor Heerlen, maar ook voor henzelf een probleem waren. We kunnen tevreden zijn over de successen van Operatie Hartslag. Maar we kunnen niet op onze lauweren rusten. Daarvoor is veiligheid te belangrijk. En bieden successen uit het verleden geen garantie voor de toekomst. We moeten blijven werken aan veiligheid. In het centrum van Heerlen. Maar zeker ook in de buurten. We willen Hartslag voor heel Heerlen. We willen veiligheid voor alle Heerlenaren, van alle leeftijden in alle buurten. Dat lukt alleen als we als gemeenten blijven samenwerken met onze belangrijkste partners. Daarbij horen natuurlijk onze bewoners en ondernemers. Samen met hen maken we de stad. En ook de veiligheid in de stad. Alleen zo kunnen we borgen wat we hebben bereikt en de noodzakelijke vervolgstappen zetten. Binnen deze algemene, strategische doelstellingen hebben we drie prioriteiten. We willen veilige buurten en wijken. Want we willen niet dat de veiligheid in het centrum ten koste gaat van de veiligheid in buurten. Daarom de komende jaren extra aandacht voor aanpak (drugs) overlast in buurten en oog voor onze jongeren in de buurten. Daarbij letten we niet alleen op het aspect van overlast. Integendeel onze tweede prioriteit is het veilig kunnen laten opgroeien van onze jeugd. Ten slotte zetten we in op een veilig centrum en veilig winkelen. Heerlen is een bruisende stad. Een stad met nieuwe energie. Om die energie te laten renderen is het belangrijk dat we bezoekers en ondernemers weten dat het in Heerlen veilig is. Veiligheid. Van enorm grote betekenis. We zullen er alles aan doen om de veiligheid te vergroten. Tegelijkertijd bestaat er geen risicoloze samenleving. Hoe goed ons best we ook doen. Hoe goed we ook samenwerken. Maar we kunnen de kansen op veiligheid wel vergroten. Daarbij is het belangrijk dat de gemeente een duidelijke koers vaart. Zeker in de tijd van de nationale politie is het belangrijk dat de gemeenteraad zich herkent in en uitspreekt over de nota. Alleen dan weten onze partners, zoals de politie, waaraan ze toe zijn. En alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat de nationale politie verankerd is en blijft in Heerlen Paul Depla burgemeester. 2

3 3

4 Inhoudsopgave Voorwoord 1. Strategische visie Inleiding Strategische doelstellingen Uitgangspunten Strategische partners Flankerende beleidsprocessen 8 2. Veiligheid in Heerlen Veilige woon- en leefomgeving Bedrijvigheid en veiligheid Jeugd en veiligheid Fysieke veiligheid Integriteit en veiligheid Prioriteiten Veilige en leefbare buurten Veilig opgroeien Veilig centrum: winkelen en uitgaan Overige belangrijke veiligheidsthema s Huiselijk geweld Veilige bedrijventerreinen Verkeersveiligheid Brandweerzorg Externe veiligheid Voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing Radicalisering en polarisatie Bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit Ambtelijke en bestuurlijke integriteit Dwarsverbanden thema s Organisatorische borging Integraal veiligheidsbeleid in de gemeentelijke organisatie Coördinatie en regievoering Beleidscyclus Financiële paragraaf 55 Bijlagen Begeleidingscommissie 56 Lijst van afkortingen 57 4

5 1. Strategische visie 1.1 Inleiding Heerlen stond er in niet goed voor als het ging om de veiligheid: met name in het centrum was er sprake van grote overlast van drugsgebruikers en drugscriminaliteit. Dit had een negatieve uitstraling op onze gemeente. Het veiligheidsgevoel van onze inwoners weerspiegelde dit: binnen de G27 scoorden we ver onder het gemiddelde. In de jaren daarna is er fors geïnvesteerd in de veiligheid, onder meer via Operatie Hartslag en de gebiedsgerichte aanpak van investeringsbuurten. De veiligheid en leefbaarheid van onze stad zijn er daardoor op vooruit gegaan: het centrum heeft zijn aantrekkingskracht herwonnen, de criminaliteit en overlast zijn afgenomen en onze investeringsbuurten komen er bovenop. Heerlen heeft zijn kloppende hart terug, kunnen we stellen - en dat is iets om trots op te zijn. Maar nu dienen zich nieuwe uitdagingen aan: het centrumgebied is hersteld, de zware problematiek is aangepakt - maar de aanpak van de buurten, de woongebieden, is nog volop in de uitvoering (Passart, Vrieheide-De Stack, Hoensbroek-De Dem, MSP, GMS). Daar gaan we verder mee in de komende tijd, waarbij we een brede focus voeren: de investeringsbuurten krijgen de extra aandacht die nodig is, maar uiteindelijk gaat het erom in alle buurten van Heerlen zodanige voorwaarden te scheppen dat alle inwoners, jong en oud, in alle buurten, zich veilig en vertrouwd voelen, graag in Heerlen wonen, zich kunnen en durven te ontplooien in onze gemeente. Dit doen we door onze succesvolle aanpak van het centrumgebied (Hartslag) verder uit te rollen en te borgen in onze buurten. Kloppend hart betekent leven - en dat willen we in heel Heerlen zien! Wij zullen daarvoor de benodigde voorwaarden scheppen, ons huiswerk zo goed mogelijk doen. Een van de opgaven daarin is natuurlijk ook datgene wat bereikt is, vasthouden - de goede resultaten in het centrum gaan we borgen en waar mogelijk verdiepen. Dit doen we door de aanpak en de voorkoming van overlast en criminaliteit op het vereiste peil te houden. En aan de andere kant zullen we in ditzelfde centrumgebied de huidige positieve impulsen blijven ondersteunen: voorzieningen als winkels, uitgaansgelegenheden en evenementen versterken onze hartslag, daar maken we ons sterk voor, waarbij we in het veiligheidsbeleid de uitdaging hebben om de veiligheidsvereisten te borgen via de juiste procedures en afspraken en samenwerking met onze partners. Die samenwerking met onze partners is in brede zin essentieel. We hebben het daarbij ook over de bewoners en ondernemers: bewoners kunnen heel effectief zijn als het gaat om preventie van onveiligheid. Maar dan zullen we hen wel moeten inspireren, hen zien te betrekken, en daarbij tegelijk ruimte laten voor eigen richtingeving. Uitdaging van formaat! - die we niet uit de weg gaan. Hart voor Heerlen betekent dus ook: de inwoners onderdeel laten zijn van die hartslag, hen de ruimte en inspiratie geven om de hartslag aan de gang houden. En de ondernemers kunnen net zo efficiënt zijn. Zij voeren hun bedrijf binnen onze gemeente, voor onze gemeente, met onze gemeente en de inwoners ervan. Zodoende hebben zij grote invloed op de veiligheid en leefbaarheid, op de kracht van ons kloppende hart. Ook hier geldt: voor ons de opgave hen daarbij te betrekken, de speelruimte te organiseren, het voorbeeld te geven. Als uitgangspunt in deze Kadernota geldt de strategische visie op veiligheid, gevolgd door strategische doelstellingen waaruit aan de hand van analyses een drietal prioriteiten zijn gesteld. Vervolgens worden in hoofdstuk 4 de overige niet prioritaire maar wel belangrijke veiligheidsthema s besproken. 5

6 In schemavorm: Strategische Visie Strategische Doelstellingen Prioriteiten op basis van analyses Overige veiligheidsvelden 1.2 Strategische doelstellingen Op basis van de in paragraaf 1.1. geformuleerde strategische visie staan hieronder de volgende strategische doelstellingen. 1. Veiligheid en leefbaarheid voor alle Heerlenaren, van alle leeftijden en in alle buurten We gaan onze aanpak verbreden, de succesvolle Hartslagformule verder uitrollen en in alle buurten van Heerlen de voorwaarden scheppen voor zodanige veiligheid en leefbaarheid dat mensen zich veilig en vertrouwd voelen in Heerlen, er graag wonen, zich er kunnen en willen ontplooien. Dit betekent preventie en repressie van overlast en criminaliteit, borging van de fysieke en sociale kwaliteit, bewaken van het veiligheidsgevoel van onze inwoners, en extra zorg voor de individuen - jong en oud - die dat behoeven. We pretenderen niet volledige veiligheid te kunnen realiseren - maar we kunnen de veiligheid wel beheersbaar houden, beheersbaar op een aanvaardbaar niveau. 2. In samenwerking met onze strategische partners - waaronder bewoners en ondernemers! De meest efficiënte weg naar borging van de veiligheid en leefbaarheid is samenwerking - met onze institutionele partners maar ook met bewoners en ondernemers. Bewoners zijn de meest betrokken en in diverse opzichten meest invloedrijke partij als het gaat om proactie en preventie - hen betrekken en inspireren betaalt zich veelvuldig terug. En dit geldt in dezelfde mate voor onze ondernemers, waaronder de ondernemers die zo van belang zijn voor de uitstraling van onze gemeente: winkeliers, horecaondernemers, evenementen- en toerismeondernemers. We ambiëren onze partners de komende tijd nog meer in hun kracht te zetten, ze hun eigen rol te laten onderkennen en aan te vatten. Via deze gerichte inzet op participatie en eigen verantwoordelijkheid zullen we onze veiligheidsaanpak extra rendabel en duurzaam laten zijn. 3. Borging van datgene wat bereikt is Operatie Hartslag heeft veel betekend voor onze gemeente - die resultaten, in het bijzonder in het centrumgebied, gaan we borgen. We blijven alert op nieuwe aantastingen van de leefbaarheid en veiligheid, blijven de huidige aanpak op het juiste peil voeren en versterken daarnaast waar nodig de veiligheid van de positieve kenmerken en gebeurtenissen in ons centrum (winkelen, uitgaan en evenementen). Zo houden we het hart van onze gemeente kloppend. We gaan daarbij volgens de volgende uitgangspunten te werk. 6

7 1.3 Uitgangspunten Regievoering We blijven onze gemeentelijke regierol in veiligheid gestalte geven - én versterken waar nodig. Dit doen we door veiligheid goed te positioneren in onze organisatie (de huidige organisatie- verandering is daarop gericht), de afstemming en samenwerking tussen de partners solide te organiseren en coördineren en als gemeente naar buiten toe het goede voorbeeld te geven als betrouwbare, beschikbare en deskundige partner. Dit doen we zowel op stedelijk niveau als op buurtniveau. In de buurten zullen we de coördinatie- en samenwerkingsstructuur zodanig door- ontwikkelen dat we maximaal effectief kunnen zijn samen met onze partners en tegelijk voor de bewoners - strategisch partner bij uitstek - zichtbaar, bereikbaar en betrouwbaar zijn. Een dergelijke infrastructuur vormt mede de basis voor bewonersparticipatie. Planning en control We werken planmatig, via het uitvoeringsplan , zoveel mogelijk gekoppeld aan de operationele werkplannen van de in- en externe partners, in combinatie met consequente evaluatie en terugkoppeling. De beleidsvoering vindt gecontroleerd plaats: via het uitvoeringsplan meten we wat we bereiken en stellen tussentijds bij waar nodig. Integrale aanpak We werken integraal aan de veiligheid: samen met de partners, onder benutting van alle schakels van de veiligheidsketen, onder bewaking van dwarsverbanden tussen veiligheidsthema s en met de passende reikwijdte: we richten ons op alle vijf gemeentelijke veiligheidsvelden - met elkaar het integrale veiligheidsterrein: 1 veilige woon- en leefomgeving 2 bedrijvigheid en veiligheid 3 jeugd en veiligheid 4 fysieke veiligheid 5 integriteit en veiligheid. De prioriteiten binnen dit brede spectrum staan in hoofdstuk 3 van deze nota beschreven, overige strategische thema s in hoofdstuk 4. Inbedding in landelijke en regionale afspraken In de afgelopen jaren is onze aanpak van de veiligheid en leefbaarheid mede geïnspireerd en mogelijk gemaakt door landelijke en regionale afspraken en voorzieningen. In de komende tijd zal dit op onderdelen zeker het geval blijven. In onze aanpak geven we gestalte aan deze afspraken en beogen we met onze inbreng en ideeën ook in dit opzicht een betrouwbare en inspirerende partner zijn. Informatiegestuurd We baseren ons op actuele en hoogwaardige informatie: belangrijke informatiebronnen zijn en blijven de Parkstadmonitor, de Melddesk van de servicetelefoon ( ), de politieregistratie, het shortlistonderzoek en de informatiesystemen en -afspraken op deelterreinen van veiligheid (waaronder jeugd, huiselijk geweld en veelplegers). Nieuwe instrumenten, zowel van de gemeente als van de partners, worden optimaal benut; een voorbeeld daarvan is de nieuwe wijkscan van de politie. Ook worden intergemeentelijke en landelijke gegevens benut; dit betreft informatie uit bijvoorbeeld de GSB-monitor en de Benchmark Sturen op Veiligheid. Om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen 7

8 wordt systeeminformatie gekoppeld aan z.g. straatinformatie (bijvoorbeeld bevindingen/ervaringen van wijkagenten). De volgende partners zijn cruciaal ofwel van strategisch belang in onze aanpak! 1.4 Strategische partners Bewoners Bewoners zijn zoals gezegd potentieel zeer effectief in de proactieve en preventieve schakels. Dan zullen we hen wel effectief moeten betrekken - hetgeen betekent inspireren en ruimte geven voor eigen initiatief en richtingeving aan de participatie. Gesprekspartners zijn de wijk- en buurtpanels, - platforms en -stichtingen. Ondernemers Dit betreft zowel de ondernemers in de binnenstad - met name detailhandel, horeca en recreatieondernemers - als de bedrijven daarbuiten. In publiekprivate samenwerkingsverbanden kunnen wij hen begeleiden en versterken bij de aanpak van de veiligheid. Woningcorporaties Deze cruciale leefbaarheidsactor is in Heerlen extra belangrijk: Heerlen kent een hoog percentage corporatiewoningen. In verschillende buurten, waaronder Passart, Vrieheide, MSP, is sprake van intensieve samenwerking met de woningcorporaties. Die zullen we vasthouden en versterken waar nodig. Politie en Openbaar Ministerie De veelzijdige en intensieve samenwerking met deze klassieke veiligheidspartners wordt in de komende jaren op het vereiste peil voortgezet. Brandweer, Veiligheidsregio De brandweer is cruciaal in zowel de proactieve en preventieve als de preparatieve en repressieve schakels van de veiligheidsketen. De integraliteit van onze aanpak wordt is mede afhankelijk van de integrale betrokkenheid van deze partners in fysieke veiligheid. We zullen de voorwaarden daarvoor bewaken en waar nodig verder realiseren. Onderwijs-, welzijns- en zorginstellingen Deze instellingen zijn onze partners in de proactieve, preventieve en curatieve schakels. We blijven alert om de effectieve inzet en benutting van dit voor de veiligheid essentiële instrumentarium te koppelen, waarbij we in het bijzonder ook aandacht hebben voor de synergie met repressieve instrumenten. Ander strategisch beleid dat belangrijke raakvlakken met dit integrale veiligheidsbeleid heeft, is het volgende. 1.5 Flankerende beleidsprocessen Strategisch beleid van de gemeente: Nota handhaving bouw- en ruimtelijke regelgeving (2008) Kadernota programmatisch handhaven (2007) Stedelijk Kompas Heerlen (2008) Handhavingsbeleid drugs en overige (woon)overlast (2009) 8

9 Nota Aanpak Huiselijk geweld (2009) Masterplan Hoensbroek ( ) Conceptrapport aanpak jongerenoverlast maart 2011 (voorheen Bengels in beeld). Integrale Centrumvisie (2005) Mobiliteitsprogramma ( ) Milieuprogramma Toezicht en Handhaving Bedrijven ( ) Meerjarig bestuurlijk Programma Stadsvisie 2026 Strategisch beleid van onze partners: Strategisch beleid Politieregio Limburg-Zuid Strategisch beleid Brandweer Zuid-Limburg Visienota Jongerenwerk Alcander (2008) Regionaal Verkeers- en Vervoersplan (2007) 9

10 2. Veiligheid in Heerlen Dit hoofdstuk bevat de belangrijkste uitkomsten van de integrale veiligheidsanalyse waarop deze kadernota is gebaseerd. In de paragrafen 2.1 t/m 2.5 wordt ingegaan op de bevindingen van de veiligheidsvelden, veilige woon- en leefomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid. Ingegaan wordt telkens op de veiligheidsproblematiek, de huidige aanpak en de belangrijkste verbeterpunten daarin. 2.1 Veilige woon- en leefomgeving Veiligheidsproblematiek De veiligheidsproblematiek op dit veiligheidsveld kan het beste aan de hand van vier kernindicatoren worden beschreven, te weten: sociale kwaliteit van de woonomgeving, fysieke kwaliteit van de woonomgeving, objectieve veiligheid (veelvoorkomende criminaliteit) en subjectieve veiligheid (veiligheidsgevoel). Tabel 2.1 Trendbeeld criminaliteit, overlast, slachtofferschap, etc. periode onderwerp bron perceptie buurtoverlast totaal (indicatorscore) Parkstadmonitor 3,3 3,4 3,2 bewonersoordeel kwaliteit woonomgeving (rapportcijfer) Parkstadmonitor 6,9 7,0 7,0 totaal meldingen overlast (per inwoners) Politie meldingen drugshandel (per inwoners) Politie perceptie overlast drugs (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak Parkstadmonitor voorkomt) verloedering (0 = komt niet voor; 10 = komt zeer vaak voor) Parkstadmonitor 5,0 5,1 5,0 totaal aantal incidenten/meldingen Politie (per inwoners) meldingen woninginbraak/ diefstal uit woning Politie (per inwoners) meldingen diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Politie (per inwoners) meldingen diefstal fiets, bromfiets, snorfiets Politie (per inwoners) totaal meldingen geweld, lichamelijke integriteit (per inwoners) Politie totaal slachtofferschap geweld en bedreiging (% bewoners dat afgelopen jaar Parkstadmonitor slachtoffer is geweest) onveiligheidsgevoel (% bewoners dat zich wel eens onveilig voelt) Parkstadmonitor De belangrijkste bevindingen op de genoemde onderwerpen zijn: T.a.v. sociale kwaliteit woonomgeving : De drugsoverlast in het centrum van Heerlen is in de loop der jaren sterk teruggedrongen (operatie Hartslag); de verslaafden zijn er vrijwel uit het straatbeeld verdwenen; sprake is van een daling van plm. 700 ernstige overlast veroorzakende harddrugsverslaafden naar plm. 150, waarvan de meesten bekend zijn en begeleid/opgevangen worden; De sociale kwaliteit stond in 2009 het meeste onder druk in de buurten Hoensbroek-De Dem, Vrieheide-De Stack en MSP; daarnaast zijn als prioritair aan te duiden: Heerlerheide-Passart, GMS, Heerlen-Centrum en Molenberg; Een indicatie voor de sociale problematiek in de genoemde buurten is het aantal uitzettingen door corporaties: een van de Heerlense corporaties (bezit: woningen) voert jaarlijks zo n 60 a 70 uitzettingen uit - een hoog gemiddelde. Gesprekspartners geven aan dat problematische bewonersgroepen in een overlevingsmodus /- fase zitten, en dat het de uitdaging voor de gemeente is deze modus te doorbreken en deze 10

11 groepen te betrekken, te activeren. Daarbij wordt een parallel gesignaleerd met Rotterdam: door de mijnsluiting is het hart als het ware uit de stad gerukt - met alle sociale gevolgen vandien, die in bepaalde opzichten tot op de dag van vandaag voortduren. De naamgeving Operatie Hartslag sluit daar op aan: de aanpak van de drugsoverlast en -criminaliteit vanaf was er mede op gericht de openbare ruimte terug te winnen, Heerlen weer een kloppend hart te bezorgen; dit is in belangrijke mate gelukt. T.a.v. fysieke kwaliteit woonomgeving : De kwaliteit van de buurt wordt in 2009 het minst gunstig beoordeeld in de buurten Hoensbroek- De Dem, Vrieheide-De Stack en MSP en daarnaast ook in de buurt Zeswegen-Nieuw Husken. Verloedering doet zich volgens de bewoners het meeste voor in de buurten Hoensbroek-De Dem, Vrieheide-De Stack, Heerlerheide-Passart, GMS en MSP. Dit fenomeen doet zich ook voor in de buurten Nieuw Lotbroek, Heksenberg en Heerlerbaan -Centrum. Een belangrijke factor in de komende jaren vormt demografische krimp van regio en gemeente. Deze krimp heeft sociale, economische en ruimtelijke gevolgen en kan ook de veiligheid en de fysieke leefomgeving beïnvloeden. In bepaalde (vergrijsde) buurten zullen bewoners en ondernemers vertrekken. Als gevolg van leegstand en een verminderde sociale controle neemt de kans op verloedering en vervuiling van de woonomgeving toe. Er kan een soort van culture of poverty en/of een no-go area ontstaan. In dergelijke buurten is veelal sprake van een concentratie van lage inkomensgroepen, hoge werkloosheid, verpauperde woonomgeving, dalende vastgoedprijzen, relatief veel criminaliteit (o.a. woninginbraak, autokraak, brom- en fietsdiefstal, bedreiging, brandstichting, drugs- handel/hennepplantages). In sommige gebieden worden woningen tegen dumpprijzen aangeboden. Het is niet ondenkbaar dat de betreffende woningen worden opgekocht door malafide huiseigenaren om vervolgens weer te door te verkopen/te verhuren aan criminelen ten behoeve van de hennepteelt en/of andere illegale activiteiten. Krimp kan verloedering en criminaliteit in de buurt in de hand werken. Leegstand resulteert ook in langere meldingstijden van een calamiteit. Dit heeft een negatieve invloed op de fysieke veiligheid voor de personen die wel nog in het gebied wonen. T.a.v. objectieve veiligheid/veelvoorkomende criminaliteit : In de periode is sprake van toename van het aantal (bij de politie gemelde) incidenten van woninginbraak, diefstal uit/vanaf motorvoertuigen en diefstal (brom)fiets/scooter). De stijging is in verschillende buurten aan de orde. Het aantal meldingen van drugshandel neemt toe in de periode , vooral in Hoensbroek-De Dem. In deze buurt neemt ook het aantal meldingen van drugsoverlast sterk toe in de periode In Molenberg neemt de perceptie van drugsoverlast (Parkstadmonitor) relatief sterk toe in 2009 ten opzichte van Dit kan samenhangen met de komst van het nieuwe Domushuis in deze buurt en het verzet dat daartegen bestond onder bewoners: mogelijk dat bewoners daardoor extra alert zijn op drugsoverlast. In Hoensbroek-De Dem en MSP ervaren bewoners de meeste overlast van dealpanden. Daarnaast is op buurtniveau is in de veiligheidsanalyse nog het volgende geconstateerd: Hoensbroek-De Dem: opvallend is de omvang van de geregistreerde criminaliteit. Het centrum van Heerlen kent weliswaar meer incidenten per inwoners maar Hoensbroek-De Dem scoort daarna (veel) hoger dan de andere investeringsbuurten. De genoemde stijging op vermogensdelicten is ook nadrukkelijk aan de orde in Hoensbroek- De Dem. Met name op de delicten diefstal uit/vanaf motorvoertuigen, en diefstal (brom) fiets/scooter kent Hoensbroek-De Dem meer incidenten dan de andere buurten. Daarnaast kent Hoensbroek-De Dem consequent een hoog aantal geweldsincidenten. 11

12 Vrieheide-De Stack heeft wat betreft slachtofferschap vooral te maken met relatief veel woninginbraak (dit blijkt zowel uit de politieregistratie als uit de Parkstadmonitor). In Heerlerheide-Passart valt vooral de stijging van het aantal woninginbraken en van diefstal (brom)fiets/scooter op; mogelijke oorzaak: in 2008/2009 is versneld gestart met uithuizing van de flats aan de Laurierstraat (drie van de vier flats zijn in 2010 gesloopt). GMS scoort op de meeste indicatoren relatief laag (dus gunstig), behalve op het totaal aantal incidenten (dit kan duiden op een relatief hoge meldingsbereidheid) en op het aantal incidenten van mishandeling. MSP heeft te maken met een forse stijging van het aantal woninginbraken en diefstal (brom)fiets/scooter; het slachtofferschap van geweld en bedreiging is in 2009 het hoogste in MSP. Heerlen Centrum scoort op de meeste indicatoren het ongunstigst van alle buurten (te verklaren vanuit de centrumfunctie in diverse opzichten) maar trekt vooral de aandacht door de gunstige trend op veel indicatoren (met uitzondering van diefstal (brom)fiets/ scooter). Molenberg kent een opvallende stijging van het aantal incidenten diefstal uit/vanaf motorvoertuigen. Op de meeste andere indicatoren doet Molenberg het wat beter dan andere investeringsbuurten. T.a.v. subjectieve veiligheid/veiligheidsgevoel': De positieve ontwikkeling ten aanzien van het onveiligheidsgevoel heeft zich na 2007 niet doorgezet. In 2009 is sprake van een minimale stijging (1%) ten opzichte van 2007 (van 40 naar 41 procent). Het onveiligheidsgevoel van de Heerlenaren (41%) ligt ruimschoots boven het landelijk gemiddelde (25%). Dit doet zich op buurtniveau voor in Hoensbroek-De Dem (54%), Vrieheide-De Stack (57%), Heerlerheide-Passart (52%) en MSP (56%). Het meest onveilig voelen zich de inwoners van Vrieheide-De Stack en MSP. Benchmark Sturen op Veiligheid De uitkomsten van de landelijke Benchmark Sturen op Veiligheid - waaraan Heerlen in 2009 heeft deelgenomen - ondersteunen het beeld dat er op het veiligheidsveld Veilige woon- en leefomgeving nog winst te behalen valt voor Heerlen: wat betreft het veiligheidsniveau scoort Heerlen onder het benchmarkgemiddelde op dit veiligheidsveld. Buurtniveau De bevindingen op buurtniveau staan in de onderstaande schema s beknopt weergegeven. In tabel 2.2 is aangegeven hoe de 19 buurten van Heerlen scoren op belangrijke indicatoren voor veiligheid en leefbaarheid (grijze markering: ondergemiddelde score; zwarte markering: zeer ongunstige score). In tabel 2.3 zijn de conclusies op buurtniveau wat betreft belangrijkste problematiek en urgentie/mate van prioriteit van de buurt opgenomen. 12

13 buurt Perceptie algemene kwaliteit woonomgeving Burengerucht (relatieproblemen) Incidenten overlast Perceptie buurtoverlast Perceptie verloedering Incidenten overlast gestoord persoon Incidenten overlast drugs Incidenten drugshandel Perceptie drugsoverlast Perceptie overlast straatprostitutie Perceptie overlast dealpanden 07 Incidenten overlast zwerver Perceptie op straat lastig gevallen worden Perceptie dronken mensen Perceptie dreiging Incidenten bezit vuurwapens Incidenten bezit overige wapens Incidenten openlijk geweld (persoon) Incidenten mishandeling Incidenten lichamelijke integriteit Slachtofferschap geweld Incidenten moord, doodslag Incidenten diefstal uit/inbraak in woning Slachtofferschap woninginbraak Incidenten diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Slachtofferschap autodelicten Incidenten diefstal van brom-, snor-, fietsen Perceptie overlast jongeren Incidenten overlast jeugd Frequentie inzet politie ivm project overlast jeugd Slachtofferschap vernieling Incidenten vandalisme/baldadigheid Incidenten vernieling cq. zaakbeschadiging Slachtofferschap totaal Incidenten alle resultaatgebieden Onveiligheidsgevoel algemene kwaliteit van de buurt Tabel 2.2. drugsoverlast en daaraan gerelateerde verschijnselen geweldpleging criminaliteit jeugdoverlast crim. totaal subj. veilig heid

14 buurt belangrijkste aantastingen van veiligheid en leefbaarheid categorisering buurten naar aanleiding van uitkomsten * 1 Maria Gewanden- Terschuren > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast prioritair topprioriteit aandachtsgebieden 2 Mariarade - 3 Hoensbroek-De Dem > sociale problematiek/geweldpleging > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast 4 Nieuw-Lotbroek > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap 5 Vrieheide-De Stack 6 Heerlerheide-Passart 7 Heksenberg - > sociale problematiek/geweldpleging > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast > sociale problematiek/geweldpleging > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast 8 Rennemig-Beersdal - 9 Zeswegen-Nieuw Husken - 10 Grasbroek- > geweldpleging Musschemig- > relatief hoge meldingsbereidheid Schandelen 11 Meezenbroek- Schaesbergv.- Palemig 12 Heerlen-Centrum > sociale problematiek/geweldpleging > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast > drugsoverlast > geweldpleging > vermogenscriminaliteit 13 Eikenderveld > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap 14 Welten-Benzenrade > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap 15 Bekkerveld-Aarveld - 16 Caumerveld-Douve- Weien - 17 Molenberg > drugsoverlast 18 Heerlerbaan-Centrum 19 Heerlerbaan-Schil Tabel 2.3 * De prioriteitsindeling is een gewogen gemiddelde van de tot 2009 bekende onderzoekscijfers over de in de kolom, belangrijkste aantastingen van veiligheid en leefbaarheid, genoemde categorieën. 14

15 De huidige aanpak Beleidskader Meerjarig Bestuurlijk Programma Integrale Veiligheidsnota Begroting Programma Leefomgeving 2011 Afdelingsplan Integrale Veiligheid 2011 Trend analyse Hoensbroekse buurten 2010 Intensiveringen in de huidige aanpak op het veiligheidsveld veilige woon- en leefomgeving zijn: Veiligheidshuis district Heerlen Voert de regie op de uitvoering van de persoonsgerichte aanpak van veelplegers, risico jongeren, huiselijk geweld, notoire overlastveroorzakers en ex-gedetineerden. In 2009 is het Veiligheidshuis verder geborgd, als onderdeel van de organisatieontwikkeling van afdeling Openbare Orde en Veiligheid. Flexteam van de gemeente Het Flexteam richtte zich in eerste instantie hoofdzakelijk op drugscriminaliteit (gebruikers-/dealpanden); nu is de focus verbreed: ook overlast/sociale problematiek ( probleemhuishoudens /vervuiling e.d.). Werkt in het kader van de aanpak van drugscriminaliteit onder meer samen met het Doenteam en het Joint Hit Team, beide van de politie. Bureau Handhaving van de gemeente Heerlen kent een volwassen, goed geoutilleerd Bureau Handhaving met zo n 18 Boa s, 40 toezichthouders en 42 toezichthouders vanuit het Leerbedrijf; Bureau Handhaving heeft daarnaast de beschikking over een meldkamer incl. beeldschermen voor het uitkijken van camerabeelden (zo n 180 beveiligingscamera s). De toezichthouders worden zowel in de openbare ruimte (in de buurten, vanuit de buurtteams) als voor gebouwenbewaking en andere projecten ingezet In 2009 is het Bureau Handhaving op een nieuwe manier geborgd binnen de afdeling OOV, als onderdeel van de organisatieontwikkeling van afdeling OOV. Gebiedsgerichte aanpak onveiligheid en overlast in de investeringsbuurten Heerlen-Centrum: voortzetting Hartslag Heerlen, focus op drugsoverlast en veilig stappen. Passart: 1 e fase GGA Doorstart brede buurtaanpak (aangemerkt als 40+ wijk door het ministerie van Wonen, Wijken en Integratie). Focus ligt op een samenhangende ketenaanpak van sociale-, fysieke- en veiligheidsproblemen en borging van maatregelen/buurtaanpak. Vrieheide-De Stack: focus op veiligheid, leefbaarheid indien daarvoor ruimte ontstaat; accenten zijn: aanpak overlastgevende panden vanuit het flexteam, aanpak veelplegers, hard kernjongeren en huiselijk geweld vanuit het Veiligheidshuis, toezicht en handhaving. MSP: is een van de 40 aandachtswijken van VROM/WWI; maatregelen beschreven in WAP en Charter met het Rijk; uitgewerkt in Plan va Aanpak, uitvoering vanaf 2009; meerjarige aanpak ( ). Speerpunten huiselijk geweld en jeugdoverlast; aandachtlocatie was ETOS-plein (jeugdoverlast). Onderdelen aanpak zijn: extra toezicht en handhaving jeugdoverlast; extra inzet ambulant jongerenwerk; aanpak overlastgevende jeugd vanuit Veiligheidshuis (samen met Alcander, bureau Handhaving, partners in het JPP); investering en aanpak en aanbod rond gevallen van huiselijk geweld. 15

16 Hoensbroek-De Dem: 2010: voortzetting huidige veiligheidsaanpak. Onderdelen zijn: aanpak aandachtslocatie is Akerstraat-Noord/Heisterberg (overlastgevende panden en bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit) en toezicht openbare ruimte (zie ook Masterplan Hoensbroek). Maria Gewanden-Terschuren: voortzetting van de in 2010 gestarte integrale aanpak (subbuurt Maria Gewanden), door een landelijk interventieteam gericht op z.g. verwonderadressen. De inzet op de buurten is probleemgericht en legt wat betreft de problematiek dan ook de juiste accenten. Wat nog ontbreekt is een effectieve onderliggende infrastructuur voor de permanente inzet op/bewaking van leefbaarheid en veiligheid in alle buurten van Heerlen. Hierdoor kan eigenlijk niet goed gas teruggenomen worden. Buurtteams Alle 19 buurten van Heerlen hebben een zgn. buurtteam: een interdisciplinair afstemmings- en samenwerkingsverband met als doelstelling Schoon, Heel en Veilig. Partners zijn gemeentelijke diensten, politie, instellingen, corporaties, bewoners/buurtstichtingen; voorzitter van het buurtteam is de stadsdeelcoördinator van de afdeling Beheer en Onderhoud. Gebiedsregisseurs organiseren primair de bewonersstem, zijn aanspreekpunt daarvoor. Daarnaast pakken zij buurtproblemen op die het buurtniveau overstijgen of die anderszins een specifieke aanpak vergen die vanuit het buurtteam niet gerealiseerd kan worden (de zgn. hotspot-benadering ). Overlegstructuren Rondom het thema veiligheid bestaan verschillende netwerken/overlegvormen waarin vertegenwoordigers van de afdeling Integrale Veiligheid, politie, welzijnswerk, ondernemers, bewonersorganisaties, brandweer ed. op structurele basis samenwerken aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Enkele voorbeelden hiervan zijn: Beheersoverleg Akerstraat- Noord, Coffeeshop- overleg Heerlerbaan, Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) Heerlerbaan, Woonomgevingsploeg Passart, Casuïstiekoverleg Passart, Casuïstiekoverleg Vrieheide, Casuïstiekoverleg-sociaal wijkteam Carisven, Buurt Contact Commissie (BCC) Exodushuis, Voortgangsoverleg Zeswegen, Be- heerscommissie De Klomp, Klankbordgroep Veiligheid, Werkgroep Jeugdoverlast MSP, Werkgroep Jeugdoverlast Zeswegen, Werkgroep Jeugdoverlast Molenberg, KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen) Corio Center, KVO t Loon, Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU), Overleg Taxistandplaatsen. Bovenstaande opsomming heeft een informatief karakter en is niet als uitputtend bedoeld. Het schetst een beeld van de communicatie tussen Integrale Veiligheid en bewoners, ondernemers ed. over uiteenlopende veiligheidsthema s. Stedelijk Kompas Heerlen Beleidsplan maatschappelijke opvang Kerndoel: voorkomen/verhelpen van dak- en thuisloosheid door het bieden van huisvesting, dagbesteding, inkomen en zorg. (Opvang)voorzieningen daklozen/verslaafden Dag- en nachtopvang De Klomp ( 35 plekken); wordt beveiligd door het Bureau Handhaving. Pension Mijnzicht, zorgboerderij De Heihof (dagbesteding), RIMO: Zorgpension De Hoeve (35 plekken), Zorgpension Amstenraderweg (13 plekken) en voorzieningen Mondriaan Zorggroep op locatie Kennedylaan etc. Leger des Heils (DNO en Domushuizen). Exodus. Handhavingsbeleid drugs en overige (woon- en buurt)overlast In 2010 zijn door de burgemeester 31 sluitingsprocedures op grond van artikel 13b Opiumwet (o.a. handel in soft- en harddrugs vanuit panden) gevoerd, waarvan 13 binnen de basiseenheid politie 16

17 Heerlen-Noord en 18 binnen de basiseenheid Heerlen-Centrum/Zuid. In 22 gevallen is sprake geweest van een feitelijke sluiting. Als gevolg van overlast (art. 174a Gemeentewet) zijn in 2010 door de burgemeester een twintigtal zaken opgestart. Op 1 september 2010 is de z.g. Voetbalwet (wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige Overlast) in werking getreden. Deze wet geeft de burgemeester en de officier van justitie de bevoegdheid om bij aanhoudende en ernstige overlast van groepen en individuen een gedragsaanwijzing op te leggen. Deze gedragsaanwijzingen kunnen bestaan uit een gebiedsverbod of en groepsverbod, eventueel gecombineerd met een meldingsplicht. Voor overlastgevende jongeren onder de 12 jaar kan een z.g. avondklok (20:00-06:00 uur) worden ingesteld. De WMBVEO is naast (jeugd)- groepen ook toepasbaar op hooligans die bij voetbalwedstrijden of andere evenementen de openbare orde verstoren. In begin 2011 worden hiertoe door de afdeling Integrale Veiligheid beleidsregels opgesteld. Bovengenoemde handhavingsinstrumenten, inclusief camerabewaking, noodbevel, noodverordening en preventief fouilleren, worden ook in de komende periode op gepaste wijze ingezet om de overlast aan te pakken en de leefbaarheid in buurten te versterken. Doenteam van de politie Ingesteld om Hartslag te borgen c.q. te bewaken dat de drugsoverlast niet weer toeneemt; betreft team van 5 politiemensen (tevens bikers) die zich bovendien op drugsoverlast richten. Werkt nauw samen met Flexteam, Bureau Handhaving, DNO, DOMUS-huizen en VH van de gemeente. Focus ligt op de Heerlense binnenstad. Joint Hit Team van de politie Coördineert de aanpak vanuit de politie van (grensoverschrijdende) drugsgerelateerde criminaliteit. Er zijn twee Joint Hit Teams in regio Limburg-Zuid, een die zich richt op Maastricht e.o. en een die zich richt op o.m. Kerkrade en Heerlen. Werkt intensief samen met Flexteam van de gemeente Heerlen. Cameratoezicht Heerlen beschikt in totaal over zo n 186 statische- en 2 mobiele bewakingscamera s; de camera s zijn geïnstalleerd in het centrum, bij dag- en nachtopvang De Klomp, in de stadsdelen Hoensbroek en Heerlerheide. Cameratoezicht vindt ook plaats op de Heerlense bedrijventerreinen (ruim 180 bewakingscamera s). De betreffende camera s zijn gekoppeld aan de meldkamer van Bureau Handhaving. Evaluatie cameratoezicht centrum (2008): toegenomen veiligheidsgevoel. Geen afname slachtofferschap criminaliteit, geweld en verbale agressie. Wel daling in bij politie gemelde incidenten, zoals afname overlast drugsverslaafden. In het uitgaansgebied dragen camera s bij aan vroegsignalering van geweld. Evaluatie cameratoezicht De Klomp (2008): toegenomen veiligheidsgevoel. Afname slachtofferschap criminaliteit, geweld en verbale agressie. Geen daling in bij politie gemelde incidenten/ misdrijven (met name geweldpleging); betreft echter camera-effect. Er wordt meer gesignaleerd; afname overlast drugsverslaafden. Evaluatie cameratoezicht Hoensbroek/Heerlerheide (2008): toegenomen veiligheidsgevoel. Criminaliteit niet significant gedaald. Er is sprake van afname van overlast van drugsverslaafden. Camera s zijn effectief voor veiligheidsgevoel van de burger en de aanpak van drugsgerelateerde overlast (handel en gebruik van verdovende middelen) op straat en vanuit panden. Daarnaast hebben camera s ook een belangrijke betekenis bij andere vormen van overlast en criminaliteit. Hierbij valt te denken aan jeugdoverlast, uitgaansoverlast, overlast bij evenementen, geweld op straat, winkeloverval e.d. Camera s zijn een belangrijk hulpmiddel bij het opsporen van dader(s). 17

18 Medio 2011 wordt een visie document opgesteld over cameratoezicht. In welke mate resulteren (meer) camera s in meer veiligheid? Voldoet het huidige cameratoezicht systeem - in technologisch opzicht - aan onze toekomstverwachtingen. Deze onderwerpen komen ondermeer aan de orde bij de strategische bezinning over de toekomst van cameratoezicht. In de visie worden diverse opties onderzocht en besproken teneinde cameratoezicht nog efficiënter en nog doelmatiger in te zetten. Wijkagenten/gebiedsgebonden politiezorg De twee politiebasiseenheden binnen de gemeente beschikken in totaal over 21 wijkagenten. Hierdoor zijn een goede informatiepositie en wisselwerking met de 19 buurten/buurtorganisaties mogelijk. Aanpak huiselijk geweld Beleidskader: Nota Aanpak Huiselijk geweld 2008/2009, Convenant aanpak huiselijk geweld (2004), Convenant Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Zuid-Limburg (2009). Maatregelen/interventies: Steunpunt Huiselijk Geweld, aanpak vanuit Veiligheidshuis, slachtoffer- en daderhulpverlening, vrouwenopvang incl. doorstroomhuizen, Wet tijdelijk huisverbod (sinds maal opgelegd en 36 maal verlengd), extra inzet op voorkoming recidive huiselijk geweld, alarmsysteem Aware (persoonlijk alarmsysteem voor vrouwen die bijvoorbeeld gestalkt worden). Aandachtspunten/mogelijke verbeterpunten in de aanpak op dit veiligheidsveld die de veiligheidsanalyse aan het licht heeft gebracht, zijn: Doorontwikkeling van de infrastructuur op buurtniveau: nadrukkelijk kiezen voor een uniforme basis in elke buurt; aangevuld met eventuele plus-aanpak in probleemcumulatiegebieden: vast palet van betrokken partijen, formats voor wijkactieplan en planning en control, borging status en slagkracht van de buurtteams in de beleidsvoering. Verzwaring van het preventieve aspect in de aanpak van het veld veilige woon- en leefomgeving. Om te beginnen via kleine maar solide en betrouwbare aanwezigheid in alle buurten (ook indien er geen belangrijke veiligheids- en leefbaarheidsproblemen zijn). Borging van buurtteam nieuwe stijl als schakelpunt tussen het preventieve repertoire enerzijds en het repressieve en interventierepertoire anderzijds. Zodoende de juiste sfeer creëren, speelruimte als het ware, waarbinnen bewoners zich geroepen voelen uit eigen beweging te participeren; dus: verleiden en prikkelen, ruimte organiseren, verantwoordelijkheid geven (activeren; benutting van het sociaal vermogen). Reflectie op rol/positionering van het Veiligheidshuis en het Flexteam binnen de buurtleefbaarheidsbenadering; voor de hand ligt het dat de interventie-instrumenten mede beschikbaar zijn voor buurtteams en op hun verzoek kunnen worden ingezet door Veiligheidshuis/Flexteam (vooral in zogenaamde plusbuurten ). Naast deze buurtfunctie hebben Veiligheidshuis en Flexteam een stedelijke focus, bewaken en ontwikkelen zij de scherpte van de interventie-instrumenten. Regie over de beleidsvoering rond veiligheidsitems ligt bij beleidsdeel van de afdeling Integrale Veiligheid; Reflectie op rol/positionering van Bureau Handhaving in de buurtleefbaarheidsbenadering. Toezicht in openbare ruimte vormt een vast en onmisbaar ingrediënt van de aanpak, zowel in niet prioritaire als plusbuurten ; vanwege de onvermijdelijke schaarste kan overwogen worden met een productenboek te werken; daarin staat het aanbod van het bureau zorgvuldig omschreven, inclusief randvoorwaarden, beperkingen en keuzes; aan de hand van een productenboek kunnen interne klanten hun wensen articuleren en daarover controleerbare afspraken maken. Heerlen beschikt naast de toezichthouders en bewakingscamera s ook nog over 21 wijkagenten - een niet te onderschatten toezichts potentieel. Voor een optimale benutting van/synergie tussen deze instrumenten is zicht op de wisselwerking nodig. Te overwegen valt een daarop gerichte 18

19 analyse uit te voeren; op basis van de uitkomsten daarvan kunnen stappen gezet worden in de verdere optimalisering van de toepassingsvorm en -omvang van de respectievelijke instrumenten (zoals bijvoorbeeld de procedures/protocollen rond de bewakingscamera s). 2.2 Bedrijvigheid en veiligheid Binnen dit veiligheidsveld kunnen vier deelthema s onderscheiden worden, namelijk: veilig winkelgebied, veilige bedrijventerreinen, veilig uitgaan en veilige evenementen. Er is in het overzicht geen onderscheid gemaakt tussen de diverse bedrijventerreinen. Tabel 2.4. Overzicht meldingen bedrijfscriminaliteit, horecaoverlast en openlijk geweld. onderwerp bron meldingen winkeldiefstal Politie meldingen inbraak winkel Politie meldingen inbraken/diefstal uit bedrijven en instellingen Politie meldingen geluidsoverlast horeca Politie meldingen openlijk geweld tegen personen Politie De belangrijkste bevindingen ten aanzien van genoemde deelthema s zijn: T.a.v. veilig winkelgebied : Sprake is van een relatieve sterke toename van het aantal winkeldiefstallen (2007 t.o.v. 2008) Deze stijging doet zich hoofdzakelijk voor in Heerlen-Centrum. In het centrumgebied is ook sprake van een relatief sterke toename van het aantal inbraken in winkels in de periode Ook het aantal incidenten jeugdoverlast, baldadigheid e.d. neemt toe in het centrumgebied. Mogelijke beleidsversterkingen zijn: Verkenning of een Keurmerk Veilig Ondernemen-Winkelgebied voor het gehele centrumgebied haalbaar is. De nu gerealiseerde of in ontwikkeling zijnde KVO s zouden anders enclaves van veiligheid kunnen worden. Een grootschaliger aanpak biedt meer synergiemogelijkheden. Een omvattender aanpak lijkt ook nodig gezien toename enkele soorten delicten in centrumgebied (o.m. overlast en winkeldiefstal). Verkennen of een integraal centrumkeurmerk (KVO-Binnenstad) wenselijk en haalbaar is voor Heerlen. De veiligheidseffecten van de diverse voorzieningen in het centrumgebied lopen in elkaar over. Een integrale benadering biedt mogelijk extra schaalvoordeel. Verkennen welke toezichtsmodaliteiten nu operationeel zijn in het Centrum (publiek en privaat toezicht, camera s), welke wisselwerking daartussen is en welke synergie-/efficiencywinst er te behalen valt door deze wisselwerking op onderdelen bij te sturen. T.a.v. veilige bedrijventerreinen : Afname bedrijfsinbraken op bedrijventerreinen. Mogelijke beleidsversterkingen zijn: Verkennen wenselijkheid uitbreiding (mobiel)cameratoezicht. T.a.v. veilig uitgaan : Uitgaansoverlast en -geweld zijn wat betreft aard en omvang redelijk stabiel in Heerlen-Centrum. Wel is een toename van het aantal gevallen van openlijk geweld. Deze stijging doet zich echter met name voor in Hoensbroek. 19

20 Cameratoezicht heeft een beperkt preventief effect op geweldsincidenten waarin alcohol en/of druggebruik in het spel is maar stelt politie en partners wel in staat tot vroegsignalering van geweldsincidenten. Mogelijke beleidsversterkingen zijn: Doorontwikkeling van systematiek KVU/Horecaconvenant plus checklist. Is nu tamelijk statisch. Dit komt innovaties van maatregelen en de regie op nakoming van afspraken niet ten goede. Herinvoering portiersoverleg. Verkennen of, en zo ja: hoe de procedures rond het cameratoezicht nader toegesneden kunnen worden op toepassing op uitgaansavonden: de meerwaarde in het kader van veilig stappen is nu evident. Nagaan welke toezichtsmodaliteiten (incl. cameratoezicht) er momenteel in gebruik zijn, welke nog niet en welke innovaties (inzet nieuwe toezichtsvormen, verbetering wisselwerking) er mogelijk zijn. Verkennen of een integraal centrumkeurmerk (KVO-Binnenstad) wenselijk en haalbaar is voor Heerlen. T.a.v. veilige evenementen : Het aantal incidenten rond evenementen is beperkt en vertoont geen significante ontwikkeling. Verbetering is mogelijk wat betreft proactie en preparatie. De vormgeving van de procedures is soms niet in overeenstemming met geformuleerde kwaliteitscriteria (bijvoorbeeld wat betreft doorlooptijden/tijdigheid). Ook worden voorhanden zijnde instrumenten voor de borging en toetsing van het veiligheidsaspect (zoals het Veiligheidsboek Evenementen) niet optimaal benut. Benchmark Sturen op Veiligheid De uitkomsten van de Benchmark Sturen op Veiligheid laten zien dat Heerlen het op dit veiligheidsveld (Bedrijvigheid en Veiligheid) relatief wat beter doet maar dat er ook op dit veiligheidsveld nog wel verbetering mogelijk is. De veiligheidsscore ligt onder het gemiddelde van de benchmark. Met name het aantal winkeldiefstallen en bedrijfsinbraken ligt relatief hoog in Heerlen. 2.3 Jeugd en veiligheid Belangrijke thema s binnen dit veiligheidsveld zijn overlastgevende jeugd, harde kern/individuele probleemjongeren, 12-minners, alcohol en drugs en veilig in en om de school. In de veiligheidsanalyse is uitgegaan van een driedeling: problematische jeugd (overlast, harde kern, 12-minners), alcohol en drugs en veilig in en om de school. Tabel 2.5. Overzicht meldingen jeugd etc. Onderwerp * bron meldingen overlast jeugd (per inwoners) Politie meldingen vernieling/zaakbeschadiging Politie (per inwoners) verwijzingen Halt Bureau Halt aantal minderjarige verdachten 0-11 jaar Politie aantal minderjarige verdachten jaar Politie perceptie overlast groepen jongeren Parkstadmonitor (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak voorkomt) regelmatig alcoholgebruik jongeren Parkstadmonitor slachtofferschap criminaliteit onder jongeren Parkstadmonitor