Ethische dilemma s en veiligheidskundig handelen Gerard I.J.M. Zwetsloot

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ethische dilemma s en veiligheidskundig handelen Gerard I.J.M. Zwetsloot"

Transcriptie

1 Ethische dilemma s en veiligheidskundig handelen Gerard I.J.M. Zwetsloot NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 1

2 Doel sessie Versterken bewustwording over waarden en ethische dilemma s In dialoog met elkaar te reflecteren op concrete ethische dilemma s m.b.t. veiligheid en de waarde-afwegingen die daar bij horen te verhelderen NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 2

3 Wat is een ethisch dilemma? Als bij een beslissing twee verschillende waarden of morele principes tegen elkaar moeten worden afgewogen Beide waarden zijn belangrijk, dus is er geen oplossing die aan beide waarden volledig recht doet Het is dan belangrijk bij jezelf na te gaan hoe belangrijk die waarden zijn, en of de consequenties van je keuze voor jou (anderen, maatschappelijk?) acceptabel zijn. NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 3

4 Waarden blijven (te) vaak impliciet In veel gevallen zijn we ons niet of nauwelijks bewust van de ethische waarden die voor onze beslissingen van belang zijn We laten dan onze beslissingen afhangen van bijv. een risicomatrix of van een kosten-baten analyse. Dan heb je een rationeel criterium. Maar er zitten wel allerlei ethische principes achter! Door kunstmatige intelligentie en bijvoorbeeld de veiligheid van zelfrijdende auto s is er de laatste jaren een toenemend besef dat ALLE rationele beslissingen verbonden zijn met waarde-afwegingen. NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 4

5 Ethische dilemma s, voor wie? Veiligheidskundigen (interne of externe adviseurs), maar ook: Managers en Werknemers Beleidsmakers Handhavers en Toezichthouders Journalisten Bedrijven Verzekeraars Sociale partners Onderzoekers Etc. NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 5

6 Voorbeelden van ethische dilemma s (I) Veiligheid en transparantie Transparantie versus privacy Omgaan met vertrouwelijke informatie Veiligheidskundige kennis die om (in de praktijk onmogelijke) actie vraagt Eén issue (veiligheid) of breder belang dienen? Investeren in veiligheid versus werkgelegenheid of continuïteit bedrijf NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 6

7 Voorbeelden van ethische dilemma s (II) Afweging van verschillende typen risico s Lange en korte termijn risico s Veiligheid versus Gezondheid of Milieu Veiligheid versus financiële risico s Omgaan met macht en machtsverschillen Afschuiven van risico s op anderen Risico s voor ZZP-ers, oproep krachten, etc. versus eigen personeel N.B. Gebruik van macht kan vertrouwen aantasten NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 7

8 Voorbeelden van ethische dilemma s (III) Besluitvorming en dilemma s rond beschikbare informatie Besluitvorming bij beperkte informatie (o.a. voorzorgsprincipe) Afwegen van harde versus zachte informatie Dilemma s rond nieuwe technologieën en innovatie Innovatie (nieuwe deels onbekende risico s) versus huidige technologie (met redelijk beheersbare risico s) Verantwoordelijkheid bij programmeren algoritmes, vooral bij Kunstmatige Intelligentie NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 8

9 Inbrengen ervaringen met ethische dilemma s Kort rondje inbrengen eigen ervaringen met ethisch dilemma (korte situatieschets en dilemma) Daarna vormen we groepjes om in dialoog enkele dilemma s uit te diepen Laatste 15 minuten: delen we de verkregen inzichten NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 9

10 Conclusies Bij het werken aan veiligheid en het omgaan met risico s zijn heel vaak ethische/morele overwegingen van belang Meestal blijven de ethische aspecten impliciet en onbesproken Er zijn voor een ethisch dilemma meestal geen 100% bevredigende oplossingen Het is belangrijk om ethische dilemma s openlijk te bespreken Om ethische dilemma s open te bespreken, is het belangrijk dat je je bewust bent van je eigen waarden en aannames en dat je daarop wilt reflecteren NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 10

11 Dank voor uw aandacht! Professor dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Directeur Gerard Zwetsloot Research & Consultancy Website: NVVK Symposium maart 2019 Gerard I.J.M. Zwetsloot 11

Hoe verbetert u uw veiligheidscultuur?

Hoe verbetert u uw veiligheidscultuur? Hoe verbetert u uw veiligheidscultuur? Professor dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot GERARD ZWETSLOOT RESEARCH & CONSULTANCY FOR A HEALTHY, SAFE AND RESPONSIBLE BUSINESS Even voorstellen Directeur Gerard Zwetsloot

Nadere informatie

De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid

De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid 0 De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid Prof. dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot 1 Opzet workshop De nul ongevallen visie een commitment strategie voor veiligheid Het zero accident

Nadere informatie

Veiligheidscultuur en de inbedding daarvan in chemie bedrijven

Veiligheidscultuur en de inbedding daarvan in chemie bedrijven 0 Prof. Dr Gerard I.J.M. Zwetsloot Veiligheidscultuur en de inbedding daarvan in chemie bedrijven Professor dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot 1 Opbouw Wat is veiligheidscultuur? Wat merk je ervan? Werkwijze

Nadere informatie

DATAGEDREVEN WERKEN BINNEN DE OVERHEID

DATAGEDREVEN WERKEN BINNEN DE OVERHEID Driedaagse leergang: DATAGEDREVEN WERKEN BINNEN DE OVERHEID Vrijdag 5 en 12 april en woensdag 17 april, Den Haag Doelgroep: Beleidsonderzoekers Statistici Data managers Kennismanagers binnen de overheid

Nadere informatie

Handhaven Veiligheidscultuur Bevindingen en Dilemma s. Prof. dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Drs. Robert A. Bezemer MTD

Handhaven Veiligheidscultuur Bevindingen en Dilemma s. Prof. dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Drs. Robert A. Bezemer MTD Bevindingen en Dilemma s Prof. dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Drs. Robert A. Bezemer MTD 1 Opbouw Wat is veiligheidscultuur? - Wat merk je ervan? Quick Scan Veiligheidscultuur bij 14 BRZO-bedrijven: werkwijze

Nadere informatie

De effecten van technologische ontwikkelingen op het ambtelijk werk

De effecten van technologische ontwikkelingen op het ambtelijk werk De effecten van technologische ontwikkelingen op het ambtelijk werk lunchcollege, 15 juni 2016 door prof. dr. J.J.M. (Jaap) Uijlenbroek De banen die verdwijnen, zijn vooral die van medewerkers van wie

Nadere informatie

DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied

DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied Ing. Johan van Middelaar (Prof. Dr. Gerard Zwetsloot) NVVK congres Papendal, sessie #23 14 maart 2019 Agenda

Nadere informatie

Droomsessie. Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum

Droomsessie. Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum Droomsessie Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum Aftrap Inspectie SZW ziet toe op de naleving van de arbeidsomstandighedenwetgeving in Nederland

Nadere informatie

Opbouw. Wat is veiligheidscultuur? - Wat merk je ervan? Quick Scan Veiligheidscultuur bij 14 BRZO-bedrijven: werkwijze en resultaten

Opbouw. Wat is veiligheidscultuur? - Wat merk je ervan? Quick Scan Veiligheidscultuur bij 14 BRZO-bedrijven: werkwijze en resultaten 0 Opbouw Wat is veiligheidscultuur? - Wat merk je ervan? Quick Scan bij 14 BRZO-bedrijven: werkwijze en resultaten Bredere context 5 Dilemma s 1 Wat is? Aspect van de organisatiecultuur Definitie: De houding,

Nadere informatie

Kwaliteit van zorg door georganiseerde reflectie en dialoog

Kwaliteit van zorg door georganiseerde reflectie en dialoog Kwaliteit van zorg door georganiseerde reflectie en dialoog Bert Molewijk (RN,MA, PhD) Voorbij de vrijblijvendheid Programmaleider Moreel Beraad, VUmc Associate professor Clinical Ethics, Oslo VWS, Week

Nadere informatie

Thema 2: Belangenevenwicht Waarom het thema? Obstakels omzetten in essentiële vragen of stellingen Ontwerp het repertoire

Thema 2: Belangenevenwicht Waarom het thema? Obstakels omzetten in essentiële vragen of stellingen Ontwerp het repertoire Goede middag Thema 2: Belangenevenwicht Waarom het thema? Obstakels omzetten in essentiële vragen of stellingen Ontwerp het repertoire 1 Waarom het thema belangenevenwicht? (1) Machts(on)gelijkheid, zit

Nadere informatie

Integriteit en Integritisme. Integriteit en Integritisme

Integriteit en Integritisme. Integriteit en Integritisme Integriteit en Integritisme 28 november 2017 Leo Huberts Quality of Governance VU University Amsterdam Integriteit en Integritisme - Wat betekent integriteit? - Integriteit en goed besturen? - Integriteit

Nadere informatie

reflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in praktijkcases.

reflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in praktijkcases. Toelichting vooraf Een van onze auteurs, Pierre Winkler, heeft op verzoek van de landelijke kenniskring ethiek in het mbo, een lezing gehouden over plaats en vormgeving van ethiek in SLB, Burgerschap en

Nadere informatie

Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP

Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie!! " # "# $ -. #, '& ( )*(+ % & /%01 0.%2

Nadere informatie

E-Discovery Information Governance, Digital Archiving en AVG

E-Discovery Information Governance, Digital Archiving en AVG E-Discovery 2018 Information Governance, Digital Archiving en AVG Dr G.J. Van Bussel Archivaris, Bedrijfskundige, Bestuurlijk Informatiekundige Directeur Van Bussel Document Services Adviseur Strategisch

Nadere informatie

waardering waardering voor waardering

waardering waardering voor waardering 1 Waardering voor waardering p Waarde en waardering zijn subjectief. p Weten wat voor jou van waarde is helpt om waardevolle keuzes te maken. p Je bent niet alleen, en de waarden van anderen spelen altijd

Nadere informatie

Ethiek: Is e-health een recht of een plicht?

Ethiek: Is e-health een recht of een plicht? Ethiek: Is e-health een recht of een plicht? Elisabeth van Schaik Trainer, health coach & patiënt expert Jaco van Duivenboden Senior adviseur e-health (Nictiz) Mobile Health, 23 nov 2017 Alistair Niemeijer

Nadere informatie

Besturen vanuit vertrouwen Frédérique Six Divosa Voorjaarscongres juni 2018

Besturen vanuit vertrouwen Frédérique Six Divosa Voorjaarscongres juni 2018 1 Besturen vanuit vertrouwen Frédérique Six Divosa Voorjaarscongres 2018 1 juni 2018 @FrederiqueSix Oefening Beantwoord voor jezelf onderstaande vragen. Bespreek ze met je buurman/-vrouw (duo, evt trio).

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

BEPERKINGEN VAN RATIONELE BESLUITVORMING

BEPERKINGEN VAN RATIONELE BESLUITVORMING Ype Wijnia en John de Croon Asset Management Nederland, 19 mei 2016 BEPERKINGEN VAN RATIONELE BESLUITVORMING THEMABIJEENKOMST DECISION MAKING Introductie Asset management: gecoördineerde activiteiten om

Nadere informatie

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals.

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals. het Zijlstra Center for Public Control, Governance and Leadership www.hetzijlstracenter.nl Big data in de publieke sector Leergang voor ervaren public controllers en professionals Big data in de publieke

Nadere informatie

Succes factoren voor de implementatie van de Nul Ongevallen Visie

Succes factoren voor de implementatie van de Nul Ongevallen Visie 0 Succes factoren voor de implementatie van de Nul Ongevallen Visie Gerard Zwetsloot, Robert Bezemer 1 Europees onderzoeksproject (7 landen) Centrale vraag: Wat zijn de succes factoren (en goede praktijken)

Nadere informatie

De ervaren commissaris verdiept en vernieuwt. Ook zichzelf. High Level Toezicht

De ervaren commissaris verdiept en vernieuwt. Ook zichzelf. High Level Toezicht De ervaren commissaris verdiept en vernieuwt. Ook zichzelf. High Level Toezicht High Level Toezicht VERGROTEN VAN PERSOONLIJKE EFFECTIVITEIT Juist het bewust zijn van de eigen bril en context, de maatschappelijke

Nadere informatie

Dohmen advocaten techneuten, designers en kunstenaars die advocaat geworden zijn

Dohmen advocaten techneuten, designers en kunstenaars die advocaat geworden zijn Dohmen advocaten techneuten, designers en kunstenaars die advocaat geworden zijn Juridische aspecten rondom AI Mr. Hub Dohmen twitter: http://twitter.com/hdohmen LinkedIn:http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen

Nadere informatie

Stilstaan bij morele dilemma s. Prof. Dr. Guy Widdershoven Afdeling Metamedica

Stilstaan bij morele dilemma s. Prof. Dr. Guy Widdershoven Afdeling Metamedica Stilstaan bij morele dilemma s Prof. Dr. Guy Widdershoven Afdeling Metamedica Outline Wat is een dilemma? Vormen van ethiekondersteuning Wat is moreel beraad? Een voorbeeld uit de praktijk Reflectie in

Nadere informatie

Risicobeoordeling en perceptie

Risicobeoordeling en perceptie Risicobeoordeling en perceptie Zijn ze wel volledig te objectiveren 7 november 2018, Arnout Fischer Perceptie, objectiviteit, en rationaliteit Langdurig ideaal beeld van de menselijke beslisser als Homo

Nadere informatie

Kwetsbaarheid delen in de zorg

Kwetsbaarheid delen in de zorg Kwetsbaarheid delen in de zorg workshop ethische dilemma s 2 oktober 2017 Marita de Kleijne, Commissie Ethiek dr. Hans van Dartel, ethicus Opzet Introductie: ethiek en beroepsvereniging Kwetsbaarheid in

Nadere informatie

Structurele dialoog met consumenten

Structurele dialoog met consumenten Structurele dialoog met consumenten Deep-dive: Big Data 13 juli 2016 Voor Door Cor Groeneweg Joop Daggers Lisa Bastiaans Mathieu Veldhuijzen Nouschka Tijdeman Erik Geerlink Inhoud ACHTERGROND BIG DATA

Nadere informatie

VOORBEELD VAN EEN MOREEL BERAAD op socratische wijze

VOORBEELD VAN EEN MOREEL BERAAD op socratische wijze VOORBEELD VAN EEN MOREEL BERAAD op socratische wijze Hoe blijf ik trouw aan de morele principes waar ik in mijn functie voor sta? Hieronder tref je een beschrijving van een moreel beraad van ca. 1 1/2

Nadere informatie

Korsakov Symposium. Wat we doen en wellicht niet mag dilemma s bij de zorg aan mensen met het syndroom van korsakov UITNODIGING

Korsakov Symposium. Wat we doen en wellicht niet mag dilemma s bij de zorg aan mensen met het syndroom van korsakov UITNODIGING Korsakov Symposium UITNODIGING 19 april 2018 09.30-16.00 uur Orpheus in Apeldoorn Wat we doen en wellicht niet mag dilemma s bij de zorg aan mensen met het syndroom van korsakov Atlant organiseert een

Nadere informatie

Ethiek zet architectuur op zijn plek

Ethiek zet architectuur op zijn plek DYA dag 2018 Ethiek zet architectuur op zijn plek DYA dag 2018 Ton Eusterbrock 9 maart 2018 Dya dag 2018 - Architectuur en ethiek 2 De centrale vraag? Wat maakt een architectuur een ethisch verantwoorde

Nadere informatie

Introductie netwerk en analytisch kader groene groei Prof. dr. Marjan Hofkes en Prof. dr. Harmen Verbruggen

Introductie netwerk en analytisch kader groene groei Prof. dr. Marjan Hofkes en Prof. dr. Harmen Verbruggen Introductie netwerk en analytisch kader groene groei Prof. dr. Marjan Hofkes en Prof. dr. Harmen Verbruggen Vrije Universiteit Seminar Netwerk Groene Groei 8 september 2015, Den Haag Netwerk Groene Groei

Nadere informatie

Arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor zelfstandigen: Het Broodfonds

Arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor zelfstandigen: Het Broodfonds Arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor zelfstandigen: Het Broodfonds Utrecht 22 november 2010 Content: De uitdaging Het Broodfonds Hoe ontstaan Wat is er nodig Praktijk, voorbeeld 1 Kosten Broodfonds deelname

Nadere informatie

Verbondscourse Programma

Verbondscourse Programma Verbondscourse 2016 Programma Het Verbond organiseert ieder jaar voor de leden een Verbondscourse voor veelbelovende, talentvolle managers en jonge directieleden van verzekeringsmaatschappijen. Het Verbond

Nadere informatie

MASTERCLASS STRATEGIE

MASTERCLASS STRATEGIE MASTERCLASS STRATEGIE BEGRIJP BETER DE STRATEGISCHE CONTEXT VAN JOUW ORGANISATIE EN VERGROOT JOUW STRATEGISCHE VAARDIGHEDEN NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 EEN KENNISUPDATE OVER DE BELANGRIJKSTE STRATEGISCHE

Nadere informatie

Digitaliseringsstrategie in de praktijk

Digitaliseringsstrategie in de praktijk Digitaliseringsstrategie in de praktijk Schriftelijke bijdrage rondetafelgesprek 13-09-2018 Aan: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat Digitalisering verandert onze economie, onze democratie

Nadere informatie

Samenwerken op het bedrijf; een kunst apart. Willem Leys Veronique Verdurmen-Serrarens

Samenwerken op het bedrijf; een kunst apart. Willem Leys Veronique Verdurmen-Serrarens Samenwerken op het bedrijf; een kunst apart Willem Leys Veronique Verdurmen-Serrarens Probleem oplossen probleem emotie feiten onderzoeken en afwegingen maken Oplossing Samenwerken Samenwerken Werkervaring

Nadere informatie

Workshop moreel beraad

Workshop moreel beraad Workshop moreel beraad Swanny Kremer Maart 2009 Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag 1 Maart 2009 Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag 2 Programma Uitleg Moreel beraad Bespreking

Nadere informatie

Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY

Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY ACADEMY Xurux Academy Workshops, trainingen en opleidingen in blockchain technologie Over Xurux Diepgaande kennis van blockchain technologie

Nadere informatie

Crisis als Vergrootglas

Crisis als Vergrootglas Workshop Crisis onderhandelen vertaald PROGRAMMA Blog: uitgangspunten voor de workshop Stukje film: gijzeling (= de metafoor voor de workshop) Game crisis onderhandelen + nabespreken en vertaling Voorbeelden

Nadere informatie

Kaderstellende Visie op Toezicht & Beleid (KVoTB)

Kaderstellende Visie op Toezicht & Beleid (KVoTB) Kaderstellende Visie op Toezicht & Beleid (KVoTB) VIDE, 3 november 2011 J.G.A. van den Broek Ministerie van BZK DGOBR/OPR Inhoud I) Politieke context van de KVoTB; de vorige KVoT s II) Beleidsproces KVoTB

Nadere informatie

Realitycheck HRM-thema s in de boardroom

Realitycheck HRM-thema s in de boardroom Realitycheck HRM-thema s in de boardroom U kunt deze vragenlijst digitaal invullen, opslaan en delen. Naam: Datum: Deze Realitycheck is bedoeld voor (leden van een) raad van toezicht (RvT) of raad van

Nadere informatie

Weerstand en gebrek aan leiderschap grootste risico op mislukken van organisatieverandering

Weerstand en gebrek aan leiderschap grootste risico op mislukken van organisatieverandering Weerstand en gebrek aan leiderschap grootste risico op mislukken van organisatieverandering Onderzoeksrapportage Veranderstrategie organisaties midden- en grote organisaties in Nederland Utrecht, november/december

Nadere informatie

Aan de slag met de cultuuromslag. Bijeenkomst Veiligheidsregio s Veenendaal, 4 juni 2018

Aan de slag met de cultuuromslag. Bijeenkomst Veiligheidsregio s Veenendaal, 4 juni 2018 Aan de slag met de cultuuromslag Bijeenkomst Veiligheidsregio s Veenendaal, 4 juni 2018 Agenda Voorstellen, wie ben je en hoe is je organisatie nu bezig met cultuuromslag Introductie meetinstrument cultuuromslag

Nadere informatie

Trends & Ontwikkelingen Impact op arbeidsveiligheid en gezondheid

Trends & Ontwikkelingen Impact op arbeidsveiligheid en gezondheid Trends & Ontwikkelingen Impact op arbeidsveiligheid en gezondheid Droomsessie #40 - NVVK congres, 14 maart 2019 Johan van Middelaar (TNO) Michelle Zonneveld (RIVM) Martin den Held en Ottolien de Rijk (ministerie

Nadere informatie

Studiekeuzecheck euzech voor het mbo

Studiekeuzecheck euzech voor het mbo Studiekeuzecheck voor het mbo Nieuwe manieren om aankomende studenten te begeleiden bij hun keuze Studiekeuzecheck euzech voor het mbo Nieuwe manieren om studenten te begeleiden bij hun keuze Bijlage 1

Nadere informatie

Welkom. Investeren in talent loont

Welkom. Investeren in talent loont Welkom Investeren in talent loont Symposium Investeren in talent loont Uw gastheer: Chris van Bokkum TechniekTalent.nu Investeren in talent Hans van der Spek Manager Kenniscentrum HRM / Berenschot Actuele

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Denken Kunnen dieren denken? 10. Les 2. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Denken Kunnen dieren denken? 10. Les 2. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn? >> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Denken Kunnen dieren denken? 10 Les 2. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn? 15 Les 3. Oneindigheid Hoeveel is oneindig + 1? 19 Les 4. Democratie

Nadere informatie

Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim

Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim 11 de Ethiek-Symposium Commissie Ethiek Zorgnet Icuro Hasselt, 19 oktober 2018 Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Recht en ethiek Recht Potentieel conflict

Nadere informatie

Verkenning cultuuren gedragsinterventie ter verbetering van omgangsvormen in bedrijven + doorkijkje pilot Inhoud

Verkenning cultuuren gedragsinterventie ter verbetering van omgangsvormen in bedrijven + doorkijkje pilot Inhoud Verkenning cultuuren gedragsinterventie ter verbetering van omgangsvormen in bedrijven + doorkijkje pilot 2018 Inhoud 1. Aanleiding verkenning / pilot 2. Resultaten verkenning 3. Pilot n.a.v. de verkenning

Nadere informatie

Asset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management

Asset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management 1 2 3 4 Asset Management gemeente SWF in het kort Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management Aanpak Risico Gestuurd Asset Management Risico-gebaseerde lange termijn planning 15 tips (Do s) Asset Management

Nadere informatie

Innoveren en slimmer organiseren

Innoveren en slimmer organiseren Innoveren en slimmer organiseren SMZ Kennis en Innovatiebeurs 24 januari 2014 Prof. dr. Jaap Boonstra Inspiraties delen Verbeelding (en lef) Innovatiespots Samen innoveren Grenzeloos innoveren A 3 I =

Nadere informatie

MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie

MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Extern MVO-management MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Duurzame ontwikkeling... 4 1.1 Duurzame

Nadere informatie

Anonimiseren? Nee tenzij, en doe het dan goed!

Anonimiseren? Nee tenzij, en doe het dan goed! Anonimiseren: een dilemma bij praktijkgericht onderzoek Citeren als: Vlaming, W.de (). Op: PlatformPraktijkontwikkeling.nl. Utrecht: WOSO. Is bescherming van de privacy van betrokkenen wel mogelijk in

Nadere informatie

Commitment without understanding is a liability

Commitment without understanding is a liability Commitment without understanding is a liability Accent Organisatie Advies Risicocultuur tastbaar maken Propositie van Accent Organisatie Advies Frank van Egeraat Januari 2017 Nederlandse Corporate Governance

Nadere informatie

B elangenverklaring. Persoonlijke gegevens aanvrager

B elangenverklaring. Persoonlijke gegevens aanvrager B elangenverklaring In het kader van de Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling wordt alle beoogd betrokkenen bij de totstandkoming van wetenschappelijke adviesrapporten

Nadere informatie

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 S A M E N I N V E S T E R E N I N G E Z O N D H E I D VOLKSGEZONDHEID 2 0 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam Volksgezondheidsprijs 2011 Fikse korting

Nadere informatie

Gecoördineerde besluitvorming over organisatiegrenzen heen

Gecoördineerde besluitvorming over organisatiegrenzen heen Gecoördineerde besluitvorming over organisatiegrenzen heen Astrid Janssen (HKV) - Kees van Dongen (TNO) - Josine van de Ven (TNO) WWW.FLOODCONTROL2015.COM > 20 januari 2010 Deze workshop Ons project Simulatie

Nadere informatie

Dilemmamethode. Formuleer het dilemma:

Dilemmamethode. Formuleer het dilemma: Dilemmamethode (zie: Jacques Graste, Omgaan met dilemma s. Een methode voor ethische reflectie hoofdstuk 2 in Henk Manschot en Hans van Dartel In gesprek over goede zorg. Overlegmethoden voor ethiek in

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei

Nadere informatie

w h w jouw beste jaar dromen versus praktijk tips

w h w jouw beste jaar dromen versus praktijk tips w h w jouw beste jaar dromen versus praktijk tips essentie zo min mogelijk ruis tussen hoe jij jezelf profileert versus hoe jouw ideale doelgroep jou(w dienst) beoordeelt Waarom doe je wat je doet? Waarom

Nadere informatie

Driedaagse Leergang. Kennisintensieve beleidsontwikkeling

Driedaagse Leergang. Kennisintensieve beleidsontwikkeling Driedaagse Leergang Kennisintensieve beleidsontwikkeling 6, 13 en 20 juni 2014 Den Haag Doelstellingen en doelgroep De doelgroep bestaat uit beleidsmedewerkers/stafmedewerkers bij beleidsinstanties (nationaal,

Nadere informatie

SarCoSan Bezoekadres

SarCoSan Bezoekadres andidaten Je bent net afgestudeerd, op zoek naar ander werk, werkloos of je hebt een uitkering. Misschien ben je toe aan een nieuwe uitdaging, of je wilt ondernemer worden. Ontmoet dan nu je nieuwe werkgever.

Nadere informatie

Gastheer Koninklijke BAM Groep

Gastheer Koninklijke BAM Groep Gastheer Koninklijke BAM Groep William van Niekerk Director Corporate Social Responsibility Opening Jacqueline Schlangen Directeur Vernieuwing Bouw Vernieuwing Bouw ontwikkelt door in de Bouwcampus Vrije

Nadere informatie

RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK

RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK 16-3-2017 Michel Kee 10e Nationale Dag van Commissarissen en Toezichthouders Doorn Discussie over hoe risicomanagement waardevol vorm te geven aan de hand van praktijkvoorbeelden

Nadere informatie

Belangenverklaring. Persoonlijke gegevens. Commissie Werkgroep Werknemers en Kinkhoest: criteria voor vaccinatie

Belangenverklaring. Persoonlijke gegevens. Commissie Werkgroep Werknemers en Kinkhoest: criteria voor vaccinatie 1 belangenverstrengeling, die u ook kunt vinden op de website van de 2014 - Gezondheidsraad (www.gezondheidsraad.nl], wordt alle beoogd betrokkenen hij 2005 2002 2013-2010 [betaald] Commissie Werkgroep

Nadere informatie

Impact door inzicht. Persoonlijk Leiderschap Programma ADVIES COACHING MEDIATION TRAINING. Kleine groepen. Persoonlijke aandacht.

Impact door inzicht. Persoonlijk Leiderschap Programma ADVIES COACHING MEDIATION TRAINING. Kleine groepen. Persoonlijke aandacht. Impact door inzicht Persoonlijk Leiderschap Programma Kleine groepen Persoonlijke aandacht Inspirerend Ervaren en deskundige trainers Driedaagse leiderschapsretraite Twee coachingsgesprekken ADVIES COACHING

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 33 009 Innovatiebeleid Nr. 16 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 20

Nadere informatie

VERBONDS- COURSE academy.verzekeraars.nl

VERBONDS- COURSE academy.verzekeraars.nl VERBONDS- COURSE 2018 academy.verzekeraars.nl VERBONDSCOURSE 2018 De Insurance Academy van het Verbond van Verzekeraars organiseert ieder jaar de Verbondscourse voor veelbelovende, talentvolle managers

Nadere informatie

Resultaten 2 e Cloud Computing onderzoek in Nederland. Alfred de Jong Principal Consultant Manager Architectuur & Innovatie Practice

Resultaten 2 e Cloud Computing onderzoek in Nederland. Alfred de Jong Principal Consultant Manager Architectuur & Innovatie Practice Resultaten 2 e Cloud Computing onderzoek in Nederland Alfred de Jong Principal Consultant Manager Architectuur & Innovatie Practice De thema voor deze presentatie: Onderzoeksresultaten betreffende het

Nadere informatie

Integriteitscode. NB: alle in dit document genoemde regelingen en protocollen zijn te vinden in Visma onder bedrijfsdocumenten

Integriteitscode. NB: alle in dit document genoemde regelingen en protocollen zijn te vinden in Visma onder bedrijfsdocumenten Integriteitscode 1. Inleiding Wat is integriteit? Als je strikt en rechtlijnig bent, is dat dan ook integer? Niet per definitie. Integriteit heeft te maken met een besef van normen en waarden, eerlijkheid,

Nadere informatie

Nano: communiceren over onzekere of onbekende risico s

Nano: communiceren over onzekere of onbekende risico s Nano: communiceren over onzekere of onbekende risico s s Wiebe E. Bijker Universiteit Maastricht Cie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie Gezondheidsraad NVvA, 2010, Zeist 1 Dilemma (geldt voor veel

Nadere informatie

Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving

Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving Strategie egon Nederland Commissarissen symposium KPMG Amstelveen 9 oktober 2017 Aegon Future Fit Introductie Aegon

Nadere informatie

Psychosociale opvang geüniformeerden bij CBRN incidenten. Magda Rooze MA/MBA Senior adviseur

Psychosociale opvang geüniformeerden bij CBRN incidenten. Magda Rooze MA/MBA Senior adviseur Psychosociale opvang geüniformeerden bij CBRN incidenten Magda Rooze MA/MBA Senior adviseur Richtlijn psychosociale opvang geüniformeerden Geüniformeerden worden regelmatig blootgesteld aan potentieel

Nadere informatie

Creativiteit zkt. structuur

Creativiteit zkt. structuur Creativiteit zkt. structuur Uitdagingen voor de kunstenpraktijk? Agenda Aanleiding & methodologie Omgevingsanalyse Eigenschappen & karakteristieken Juridisch kader Conclusies Aanbevelingen Aanleiding &

Nadere informatie

Gerard, vandaag moeten we het eens over óns hebben... Adviseren. verhouding

Gerard, vandaag moeten we het eens over óns hebben... Adviseren. verhouding Gerard, vandaag moeten we het eens over óns hebben... Adviseren in verhouding Adviseren in verhouding Hoe verhoud jij je tot je opdrachtgever en zijn team? Past die verhouding bij jullie doel? En is hij

Nadere informatie

Een situatie kan lastig worden indien. - voor de bedrijfsarts als arts sommige waarden zwaarder wegen dan voor de bedrijfsarts als adviseur

Een situatie kan lastig worden indien. - voor de bedrijfsarts als arts sommige waarden zwaarder wegen dan voor de bedrijfsarts als adviseur Inleiding Sociaal Medisch Overleg (SMO) is een gestructureerd en multidisciplinair overleg over individuele casuïstiek tussen het management en diens adviseur(s) aangaande verzuim en re-integratie. Deelnemers

Nadere informatie

Reflecteren. op binnen- en buitenschoolse burgerschapservaringen

Reflecteren. op binnen- en buitenschoolse burgerschapservaringen Reflecteren op binnen- en buitenschoolse burgerschapservaringen 1 Het doel van de waaier Kinderen komen in het dagelijks leven in aanraking met tal van burgerschapservaringen. Deze ervaringen nemen zij

Nadere informatie

NIEUWE TECHNOLOGIEËN, MEDEZEGGENSCHAP EN HET NUT VAN SCIENCE FICTION

NIEUWE TECHNOLOGIEËN, MEDEZEGGENSCHAP EN HET NUT VAN SCIENCE FICTION NIEUWE TECHNOLOGIEËN, MEDEZEGGENSCHAP EN HET NUT VAN SCIENCE FICTION HOOFDLIJN Mogelijke gevolgen robotisering/ nieuwe technologieën Nut van science fiction bij het beoordelen van gevolgen Ten behoeve

Nadere informatie

Toezicht bij samenwerking: VTOI workshop 13. Pieterjan van Delden 17 april 2015

Toezicht bij samenwerking: VTOI workshop 13. Pieterjan van Delden 17 april 2015 Toezicht bij samenwerking: VTOI workshop 13 Pieterjan van Delden 17 april 2015 Agenda 1. Samenwerkingsverbanden? 2. Toezicht op strategie 3. Toezicht op bestuurder Agenda 1. Samenwerkingsverbanden? 2.

Nadere informatie

Wat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen?

Wat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen? Wat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen? procesinnovatie bij ontwerp en beheer. Gerard Filé Introductie adviseur kosten & risicomanagement Overheid, industrie en inmiddels 23 jaar bij

Nadere informatie

Best Value maakt RWS een betere partner

Best Value maakt RWS een betere partner Best Value maakt RWS een betere partner RWS PPO Tjeerd Roozendaal Hoofdingenieur-directeur PPO Herinneringen RWS en de val van de bouw Sep 2001 Zembla gesjoemel met miljoenen, Ad Bos, 88-98 Dec 2002 presentatie

Nadere informatie

Leren samenwerken tussen organisaties

Leren samenwerken tussen organisaties In voor Zorg Ulft 24 september 2012 dr. Wilfrid Opheij Een paar bronnen voor de presentatie 2005 Nu 2006 2008 De kenniseconomie is een netwerkeconomie Derde Industriële Revolutie Tweede Industriële Revolutie

Nadere informatie

Integriteitscode: Vereniging PC onderwijs te Bakkeveen Cbs Betrouwen

Integriteitscode: Vereniging PC onderwijs te Bakkeveen Cbs Betrouwen Integriteitscode: Vereniging PC onderwijs te Bakkeveen Cbs Betrouwen Toelichting op integriteitscode De Vereniging voor PC onderwijs te Bakkeveen heeft zich verbonden aan de code Goed Bestuur 1. De code

Nadere informatie

FAQ: Maak Ruimte voor Gezondheid fase2

FAQ: Maak Ruimte voor Gezondheid fase2 FAQ: Maak Ruimte voor Gezondheid fase2 Belangrijk: De oproep is te allen tijden leidend!!! LET OP: Zowel de aanvraag zelf als alle bijlagen moeten in het Engels ingediend worden! Inhoud Cofinanciering

Nadere informatie

Veranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals

Veranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals Veranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals Karen Schipper, Susan Woelders en Annette Hendrikx Aanleiding Context: veranderingen in het zorgstelsel

Nadere informatie

Waarom we er een zooitje van maken. Terwijl we allemaal het goede willen

Waarom we er een zooitje van maken. Terwijl we allemaal het goede willen Waarom we er een zooitje van maken Terwijl we allemaal het goede willen Het drama van veiligheidsbeleid U weet het allemaal: ooit waren ongevallen een act of god, daarna geloofden de liberalen dat het

Nadere informatie

BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT?

BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT? BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT? DE REIS NAAR HET GROTE ONBEKENDE BIJ BENTACERA WERKEN WE VOOR ONDERNEMERS. EEN SPECIAAL SLAG MENSEN DIE OP EEN ZEKER MOMENT DE BEWUSTE KEUZE HEBBEN GEMAAKT HUN HART TE VOLGEN.

Nadere informatie

Toezicht houden in een stelsel onder druk. Anita Arts, voorzitter raad van bestuur, Flevoziekenhuis

Toezicht houden in een stelsel onder druk. Anita Arts, voorzitter raad van bestuur, Flevoziekenhuis Toezicht houden in een stelsel onder druk Anita Arts, voorzitter raad van bestuur, Flevoziekenhuis Vreemde eend in de bijt Ervaring als bestuurder én toezichthouder Toezicht is zinvol Druk leidt tot regeldrift

Nadere informatie

Hoe denken zelfstandigen over een arbeidsongeschiktheidsverzekering?

Hoe denken zelfstandigen over een arbeidsongeschiktheidsverzekering? Hoe denken zelfstandigen over een arbeidsongeschiktheidsverzekering? Rapportage Kenmerk: 20107 Juni 2015 Inhoudsopgave Geschreven voor Inleiding 3 Conclusies 5 Resultaten Huidige voorziening 7 Verplichtstelling

Nadere informatie

De risicoprofessional komt eraan

De risicoprofessional komt eraan De risicoprofessional komt eraan Congres Risicomanagement 5 april 2016 Walter Zwaard Wat ter sprake komt Ontwikkeling van veiligheid (en arbo ) Zoektocht naar de risicoprofessional Gedachten over risico

Nadere informatie

code blauw beroepscode politie nederland

code blauw beroepscode politie nederland code blauw beroepscode politie nederland code blauw beroepscode politie nederland De missie van de Nederlandse politie Waakzaam en dienstbaar staat de politie voor de waarden van de rechtsstaat is vertaald

Nadere informatie

Ethische gedragscode. (5e versie) Opgesteld door:werkgroep menswaardige techniek

Ethische gedragscode. (5e versie) Opgesteld door:werkgroep menswaardige techniek 2015 Ethische gedragscode (5e versie) Opgesteld door:werkgroep menswaardige techniek Ethische gedragscode voor ontwerpers en producenten van menswaardig technische producten 1. Inleiding De techniek oefende

Nadere informatie

Voorkom schade en maak daardoor minder kosten. Preventie voor uw wagenpark

Voorkom schade en maak daardoor minder kosten. Preventie voor uw wagenpark Voorkom schade en maak daardoor minder kosten Preventie voor uw wagenpark Voorkom schade en maak daardoor minder kosten Schade is natuurlijk ongewenst in uw bedrijf. Schades binnen uw wagenpark hebben

Nadere informatie

VERBONDS- COURSE academy.verzekeraars.nl

VERBONDS- COURSE academy.verzekeraars.nl VERBONDS- COURSE 2017 academy.verzekeraars.nl VERBONDSCOURSE 2017 De Insurance Academy van het Verbond van Verzekeraars organiseert ieder jaar de Verbondscourse voor veelbelovende, talentvolle managers

Nadere informatie

De ervaren commissaris verdiept en vernieuwt. Ook zichzelf. High Level Toezicht

De ervaren commissaris verdiept en vernieuwt. Ook zichzelf. High Level Toezicht De ervaren commissaris verdiept en vernieuwt. Ook zichzelf. High Level Toezicht Vergroten van persoonlijke effectiviteit Juist het bewust zijn van de eigen bril en context, de maatschappelijke opdracht

Nadere informatie

Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid. Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot

Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid. Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Programma Workshop Eerste deel: Presentatie Visie op Gezond Ondernemen Een paar voorbeelden van

Nadere informatie

Verslag mini-symposium Eindelijk Senior! De Kracht van werkervaring

Verslag mini-symposium Eindelijk Senior! De Kracht van werkervaring Verslag mini-symposium Eindelijk Senior! De Kracht van werkervaring 1. Inleiding Woensdag 16 november 2011 organiseerde de Pangea Groep in samenwerking met Margot de Ruiter, proces en projectmanagement

Nadere informatie