Creativiteit zkt. structuur

Transcriptie

1 Creativiteit zkt. structuur Uitdagingen voor de kunstenpraktijk? Agenda Aanleiding & methodologie Omgevingsanalyse Eigenschappen & karakteristieken Juridisch kader Conclusies Aanbevelingen Aanleiding & methodologie (1) Aanleiding en achtergrond: Stijgende complexiteit van de kunstenpraktijk. Meer besef van de waarde van onderzoek (evidence-based policy). Aanleiding & methodologie (2) Onderzoeksvraag: De complexiteit van de werkomgeving stijgt. Zijn de huidige juridische structuren nog wel toereikend? Deelvragen: I: Wat zijn de behoeften van kunstenaars/organisaties? II: Wat zijn de eigenschappen van (en veranderingen in) de sector? III: Zijn de organisatievormen nog toereikend? IV: Wat is het potentieel van minder gekende of nieuwe modellen? 1

2 Aanleiding & methodologie (3) Methodologie Literatuuronderzoek. Focusgroepen (2). Diepte-interviews (20). Stuur- en adviesgroep. Opvolging case study Vrijstaat O. Omgevingsanalyse De technologie verandert: nieuwe distributiemodellen, Web 2.0, snellere en goedkopere productie, De economische context verandert: opkomst van de ervaringseconomie, duurzame economieën, globalisering. De beleidscontext verandert: meer aandacht voor de relatie tussen economie en cultuur, focus op ondernemerschap en innovatie. Eigenschappen & karakteristieken (1) Hoge mate van projectmatig werk. Toenemende grensvervaging. Mengen van verschillende jobs/statuten, en sterk variabele inkomstenstructuur. Kleinschaligheid (80%+ microondernemingen) Vaak grote onzekerheid en (al dan niet financiële) risico s. Complex groeipatroon. Eigenschappen & karakteristieken (2) Gevolgen van de veranderende omgeving op kunstenaar en kunstenorganisatie: Gewijzigde stakeholderrelaties. Nieuwe inkomstenmodellen. Toename internationale (net)werking. Toename van kortetermijnsamenwerkingen. Nood aan ontwikkelen van een aangepaste skillset / competenties. 2

3 Eigenschappen & karakteristieken (3) Het artistieke doel primeert. Belang van samenwerking!: Artistieke drijfveren. én Schaalvoordelen. Nood aan een flexibele structuur die met deze eigenschappen en karakteristieken kan omgaan. Rechtsvormen Zeer divers juridisch landschap: natuurlijke persoon, maatschap, vzw, stichting, bvba, cvba, esv, vso, (nv, comm.v, comm.va, vof, cvoa). Deze worden grondig uitgewerkt in de studie. Rekening houden met: rechtspersoonlijkheid, aansprakelijkheid, structuur, financiële en administratieve verplichtingen, winstuitkering, Afhankelijk van missie en doelstellingen! Conclusies (1) CONCLUSIE 1: Keuze voor een juridische organisatiestructuur ligt idealiter in verlengde van missie en doelstelling, MAAR: Weinig kunstenaars / kunstenorganisaties staan bewust stil bij die keuze (en besteden ze zelfs uit). Zeer beperkte kennis over de verschillende soorten organisatievormen, inclusief hun mogelijkheden en beperkingen. Conclusies (2) CONCLUSIE 2: Voor de hybride kunstenpraktijk (waar de logica van indeling in het juridische instrumentarium wordt doorbroken, bvb. met/zonder winstoogmerk), schiet het huidige instrumentarium tekort. Tegelijk stellen we vast dat veranderingen in economische en beleidscontext aansturen op de uitbouw van meer hybride kunstenpraktijken. 3

4 Aanbevelingen (1) Aanbevelingen (2) Actie gevraagd: Intermediaire organisaties Beleidsmakers Kunstenaar/ Actie gevraagd aan... Onderwijs Kunstenorganisatie aan de kunstenaar / kunstenorganisatie: Sta ZELF bewust stil bij de keuze van een juridische vorm, en doe dit bij elk schakelmoment bewust opnieuw. Doe dit niet alleen, maar laat je bijstaan met professioneel advies (niet enkel je boekhouder). Zoek aansluiting bij intermediaire organisaties (steunpunten, Kunstenloket, ) om op de hoogte te blijven van evoluties die voor jou belangrijk kunnen zijn. Aanbevelingen (3) aan intermediaire organisaties: Wees je bewust van de nood aan begeleiding bij de keuze voor een organisatiestructuur, en probeer deze nood in te vullen door ofwel zelf te voorzien in coaching, ofwel door gerichte doorverwijzing naar specialisten. Wees in die rol zichtbaar voor iedereen die werkt aan een kunstenpraktijk. Werk samen. Je hoeft niet alle antwoorden zelf in huis te hebben, weet wel waar ze te vinden zijn. Aanbevelingen (4) aan het hoger kunstonderwijs: Zorg voor voldoende bewustwording bij studenten over de complexiteit van de loopbaan van een kunstenpraktijk. Een goede dosis ondernemerschap kan artistieke excellentie alleen versterken sta hier in het curriculum voldoende bij stil. Breng de realiteit van de sector voldoende in het curriculum (met een goed gekozen lerarenkorps, maar ook door beroep te doen op externe expertise). 4

5 Aanbevelingen (5) aan de beleidsmakers: De groeiende verweving van de kunstensector in de maatschappij vraagt om een beleidsoverschrijdende visie organiseer je daarop. Houd de vinger aan de pols voor voldoende interactie met sectorvertegenwoordigers. Herevalueer de bestaande beleidsinstrumenten in het licht van de veranderende realiteit. Houd hierbij voor ogen hoe je als overheid de sector wil zien evolueren