4 o PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS GEBRUIKSWAARDE-ONDERZOEK FREESIA, WINTERBL0E J. Ettema. Maart intern verslag nr B 48

Transcriptie

1 Biblitheek Prefstatin Naaldwijk R G 4 PRFSTATIN VR TUINBUW NDR GLAS GBRUIKSWAARD-NDRZK FRSIA, WINTRBL J. ttema Maart 1995 intern verslag nr B 48

2 ft 06 p- v.. k 1 INHUDSPGAV 1 Inleiding Mtivering Del 2 2 Materiaal en Methde Prefpzet In de pref pgenmen rassen nderzeksruimte Teeltmaatregelen Waarnemingen 5 3 Resultaten Plantmateriaal Berdeling dr mmissie gstgegevens Hudbaarheid 7 4 Bijlagen 8 1 Plantshema 9 2 Berdeling dr mmissie 10 3 gstgegevens 12 4 hudbaarheid 16 5 Resultaten winterblei

3 1 Inleiding 1.1 Mtivering De veredeling van freesia zrgt vr een geleidelijke vernieuwing van het srtiment. De pbuw van een partij plantmateriaal gaat langzaam. Vr de kweker is het gewenst m spedig te weten wat de teelt mgelijkheden zijn van een nieuw ras in vergelijking met het bestaande srtiment. Vr dit del is het gebruikswaarde-nderzek pgezet. Hierin wrden rassen gedurende tenminste twee jaar nder gelijke teeltmstandigheden met het bestaande srtiment vergeleken p teelteigenshappen en hudbaarheid. 1.2 Del van het nderzek Tetsen van freesia rassen p teelteigenshappen en hudbaarheid vr de winterblei met assimilatie belihting in vergelijking met het huidige srtiment. 2

4 Materiaal en methde 2.1 Prefpzet De knllen van 16 rassen werden van 3 maart 1994 tt planten p het prefstatin geprepareerd. p 28 juli 1994 werden de knllen in tweevud geplant p het freesiabedrijf van L.Leerdam, Kwintsheul. Per veld/ras werden er 96 knllen geplant (55 knllen/brut m 2 ). Drie rassen werden er tijdens de teelt, in verleg met de inzenders, uit de pref teruggetrkken. Tijdens de grei van het gewas en tijdens de blei werden waarnemingen gedaan. De pref werd half maart 1995 gerid. 2.2 In de pref pgenmen rassen Ttaal aantal rassen: 13 waarvan: eerste berdeling: 7 tweede berdeling: 1 vergelijkingsrassen: Rassen met herkmst, kleur en type RASNAAM INZNDR KLUR TYP Alwina Blue Sea Duble Marine Dukaat Sarlet Impressin Sweetheart 891 V Van der Bs Van der Arend Van der Arend Van der Bs Van der Arend van der Arend Van Staaveren geel blauw blauw geel rd/paars rd rze enkel enkel dubbel enkel enkel enkel enkel gestreept Tweede berdeling Magie 'Riagi' Van Staaveren wit enkel V ergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris Zephyr geel blauw rze wit wit enkel enkel enkel enkel dubbel Indeling naar blemvrm en blemkleur kleur aantal rassen enkel dubbel geel 3 3 wit blauw rze 2 2 rd 2 2 3

5 2.3 nderzeksruimte - Preparatie: Prefstatin te Naaldwijk - Teelt: Freesiabedrijf L. Leerdam, Kwintsheul - Hudbaarheidsnderzek Uitbleiruimte Prefstatin Naaldwijk 2.4 Teeltmaatregelen en uitgangsmateriaal Plantmateriaal : knllen Knlntsmetting : Na het planten beregent met Bavistin Plantdihtheid : 55 knllen per brut m 2 kas Grndafdekking : Diret na het planten met hutmt/styrmull Bladplukken : Waar ndig Kasklimaat instellingen Belihting Type lamp : PL90 -Wide/plus, 1 lamp per 13.5 m 2 Start belihting : Vanaf 12 nvember belihting aan. verdag belihten afhankelijk van instraling, wanneer instraling lager dan 150 W belihting aan. Drbelihten 's avnds afhankelijk van dagsm (500 J/dag) Lihtniv p 1.50m hgte : gemiddeld 7 W/m 2 Grndtemperatuur De grndtemperatuur werd gemeten p uur (mmentpname). Temperatuurverlp in de grnd: 27 juli 20.0 C 3 aug C 10 aug C, vanaf deze week grndkeling aan 17 aug C 24 aug C 31 aug C 7 sept C 14 sept C 21 sept C 28 sept C 5 kt C 12 ktber en verder was de grndtemperatuur a. 12 C r was tijdens de teelt vldende apaiteit p te kelen. Setpint ruimte temperatuur dag: 9 C, naht: 8 C, lihtverhging van 2 C Klimaatkndities uitbleiruimte temperatuur 19 C luhtvhtigheid 60% lihtintensiteit 1.5 W.m- 2, 12 uur liht, 12 uur dnker 4

6 2.5 Waarnemingen Tijdens de teelt Zieke planten werden tijdens de teelt verwijderd en geteld Tijdens de blei De pref werd een aantal keer berdeeld dr 8 leden van de berdelingsmmissie, VKC. (bestaande uit vertegenwrdigers van alle betrkken partijen: veredelingsbedrijven, telers, NAK-S, NTS, Cipra en nderzek) Bij de berdeling werd gelet p: - gelijkmatigheid - blad - kwaliteit hfdstengel - knppresentatie - blem - bleiwijze - duimen - kwaliteit haken - gebruikswaarde (algemene indruk) Tijdens de berdeling werden de ijfers waar ndig gemtiveerd dr pmerkingen gstgegevens Tijdens de blei werden de takken één keer per week gegst. De takken werden per ras nderverdeeld naar hfdtak, eerste haak en verige haken. De hfdtak werd gegst p een lengte van a. 50 m, ngeaht het aantal haken dat aan de hftak wrdt meegegst. Het aantal meegesneden haken aan de hfdtak werd geteld. Tevens werden het aantal hfdtakken met lengtesheuren geteld. Per type tak werden de stelen geteld, gemeten en gewgen Hudbaarheid Vr het bepalen van de hudbaarheid zijn per ras 10 hfdtakken gegst p veilingrijpstadium. Na de gst zijn de takken ingehesd en 4 uur in water in een kelel bewaard. Hierna zijn de takken 24 uur drg in een veilingds bij 18 C bewaard. De takken zijn daarna afgesneden en gedurende 4 uur bij 4-5 C in water gezet. Vervlgens werden de takken weer aangesneden en in water gezet in de uitbleiruimte. Aan de takken zijn de vlgende waarnemingen gedaan: - aantal blemknppen p de kam - aantal pengekmen knppen (bleiperentage) - kamlengte - aantal dagen vanaf inzet tt de kam is uitgebleid - waardering van de mate van penkmen van de blemen 5

7 3 Resultaten 3.1 Plantmateriaal Vr het planten werd het plantmateriaal berdeeld. ver het algemeen was het plantmateriaal matig van kwaliteit. Matig rijp was het plantmateriaal van Versailles, Aladin en Plaris. Het materiaal van Duble Duth, Sweetheart en 891 V was sleht, er kwamen rtte knllen in vr. Tijdens de grei van het gewas kwamen Sweetheart, Dubble Duth, 891 V en Versailles sleht en ngelijkmatig p. De velden van Duble Duth en Versailles waren z sleht dat beslten werd deze niet te berdelen. Tijdens de blei bleek dat het materiaal van Panda was vermengd met Lisa, k deze werd niet berdeeld. Blemvirus Bij een aantal rassen werden planten met blemvirus verwijderd. Bij Blue Sea was dit 3%, bij Duble Marine, Sweetheart en 891 V was dit 2%. Dwarssheuren kwamen vr bij Duble Marine(10%). 3.2 Berdelingsijfers dr mmissie De gebruikswaarde van de vergelijkingsrassen was duidelijk hger dan die in de eerste f tweede berdeling. Alleen Dukaat werd, naast de vergelijkingsrassen, ged berdeeld. Lisa was het meest gelijkmatig. De hfdstengel van Blue Sea en Aladin werden zeer ged berdeeld. Bij de knppresentatie was de hgste waardering vr Castr en Zephyr. nvldende was de knppresentatie van 891 V. De blem van Aladin en Castr werd het hgst gewaardeerd. De bleiwijze werd het hgst gewaardeerd bij Castr en Plaris. Het minst gevelig vr duimen waren Castr, Magi en Dukaat. De meeste waardering vr de kwaliteit van de haken was er bij Castr, Lisa, Plaris en Dukaat, nvldende was dit bij 891 V en Blue Sea. 3.3 gstgegevens Vr het aantal gegste takken/100 geplante knllen zaten tussen de rassen grte vershillen. Bij de rassen in de eerste berdeling knden er gemiddeld 230 takken/100 knllen gegst wrden, bij de vergelijkingsrassen 263 takken/100 knllen. en hge prduktie hadden Alwina, Dukaat en Plaris. en lage prduktie hadden 891V, Sarlet Impressin, Blue Sea en Sweetheart. Het aantal haken dat aan de hfdtak werd meegesneden was gemiddeld 1. Bij Dukaat, Magi, Castr en Plaris werd bij 20% van de hfdtakken een tweede haak meegesneden. Meer dan 25% hfdtakken met lengtesheuren hadden Blue Sea en Sarlet Impressin. Resultaten van de prduktie, meegesneden haken en lengtesheuren staan in bijlage 3.1 De gegevens van de lengte en het gewiht van de hfdtakken en haken staan in bijlage 3.2. Het gemiddelde gewiht van de hfdtakken was 16.7 gram. Zwaar waren de hfdtak-. ken van Aladin. Liht waren de hfdtakken van Duble Marine en Plaris. Het gemiddelde gewiht van de eerste haken was 9 gram en de lengte van de eerste haak was gemiddeld 40 m. Het gemiddelde gewiht van de verige haken was 12 gram en de lengte van de verige haak was gemiddeld 50 m. Veel zwaarder dan gemiddeld waren de haken van Castr. Veel lihter waren de haken van Plaris en Zephyr. Bij Blue Sea, Sarlet Impressin en 891 V werd ver het algemeen niet meer dan 1 haak gegst, gegevens ver de verige haken zijn vr deze rassen dan k niet pgenmen in de tabel. De gstdata zijn gegeven in het aantal dagen van planten tt gst. In bijlage staat het aantal dagen tt de gst van 50% van de hfdtakken, eerste haken en 6

8 verige haken. In bijlage staat het aantal dagen tt de gst van 10%, 50% en 90% van de ttale prduktie en aantal takken dat per m2 werd gegst per teeltweek. Het vregst in blei kwam Zephyr. Laat in blei kwamen Alwina en Duble Marine. 3.4 Hudbaarheid De hudbaarheid is per ras vershillend. Gemiddeld was de hudbaarheid 11 dagen. Minder dan 10 dagen hudbaar was Zephyr. Het langst hudbaar waren Aladin en Alwina. De hgst waardering vr het penkmen van de blem was bij de meeste rassen redelijk f ged. Bij Duble Marine en Zephyr was dit matig. Het aantal knppen p de kam en het aantal knppen wat daarvan pen kwam werd geteld. Meer dan 12 knppen p de kam hadden 891 V, Magi, Castr en Lisa. Minder dan 10 knppen p de kam hadden Sweetheart en Alwina. De kammen van Blue Sea en Dukaat waren niet helemaal vlgreid. Het bleiperentage was minder dan 50% bij Blue Sea, Sarlet Impressin, 891 V en Castr. 7

9 Bijlagen 1 Plantshema 2 Berdeling dr mmissie 2.1 Berdelingsijfers 2.2 pmerkingen bij berdeling 3 gstgegevens 3.1 Prduktie 3.2 Lengte, gewiht 3.3 gsttijd 4 Hudbaarheid 5 gemiddelde dagtemperatuur en straling 6 Resultaten winterblei

10 Bijlage 1 Plantshema 16 Duble Duth 32 Sweetheart 15 Versailles 31 Aladin 14 Blue Sea V 13 Sarlet Impressin 29 Alwina 12 Sweetheart 28 Blue Sea 11 Castr 27 Plaris 10 Dukaat 26 Duble Marine 9 Lisa 25 Duble Duth 8 Alwina 24 Versailles 7 Magi 23 Magi 6 Zephyr 22 Castr 5 Duble Marine 21 Lisa V 20 Dukaat 3 Aladin 19 Panda 2 Plaris 18 Zephyr 1 Panda 17 Sarlet Impressin 11 knllen per regel van 9 mazen. 9 regels per ras XX X X XX X X X XX 9

11 ^ 2 "2 S S GD > CNJ "<t CNj rv id d d rv l d id d R- en q CD q rv rv rv rv d rv C 03 r> in rv td in d 05 en 00 CD C0 d rv rv rv d rv a> D ) ffi r- S CD i*> r>> f"* CD CD CD CSJ d r* m eg d ô d rv CD IV a) N S I C I-; CS l C r- d rv r-' rv d d IV r- ) CNj IN CD IV IV rv IV CD rv _. C ^ ^ CNJ ^ iv iv [v rv iv iv r- rs CD CD C V IV V rv.g L ffl ^ as C C CVJ C n 00 is is h.' is iv ui ) d 1; rt fv 00 en rv ô rv rv ô rv ^ > H- ÏT 2 % C 1-; 00!> 00 CNJ rv ô rv rv d rv rv IV ^ ^ CM ) i ô rv IV IV CD rv *55 V) u. *5 GD C "05 w CÛ CNI ) J2 m JS.q Jï GD :=» '-P a> C GD n m (/> ( CC s ) m r- rt iv g d rv rv iv iv d r>. rv iv d iv d rv d - m r-.t 2 5 LU < a> «/> ( a> g-t a) <13 «- -C w -Q -S flj 2 > 3.* re S ) aiûû/l ) C "5 k s Lf) IV 1D (v a.a a Éi C M M a w M ) C CD ID 00 en iv rv rv d iv 00 CD 00 î î v v (V CD CD rv 15 «. 5.s > S "S S «s q «i5 (D W S ><U JÛ.N rv a> T3 1

12 Bijlage 2.2 Samenvatting van de gemaakte pmerkingen bij de berdeling Rasnaam Alwina Blue Sea Duble Marine Dukaat Sarlet Impressin Sweetheart 891 V Tweede berdeling Magie Vergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris Zephyr pmerking dve punten afgrei dve punten slag in steel knp springt snel pen slag in steel, ngelijke blei vlgrde 11

13 Bijlage 3.1 gstgegevens: prduktie rasnaam aantal aantal aantal % hfdtakken per takken per haken aan takken met 100 geplante brut m 2 de hfd lengteknllen stengel sheuren Alwina Blue Sea Duble Marine Dukaat Sarlet Impr Sweetheart V Gemiddeld Tweede berdeling Magie Vergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris ZeDhvr Gemiddeld

14 Bijlage 3.2 gstgegevens: lengte, gewiht rasnaam hfdstenael eerste haak verige haken lengte gewiht lengte gewiht lengte gewiht (m) (g) (m) (g) (m) (g) Alwina Blue Sea * # Duble Marine Dukaat Sarlet Impr * * Sweetheart V * # Gemiddeld Tweede berdeling Magie Vergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris ZeDhvr Gemiddeld * Van dit type tak werden weinig f geen takken gegst 13

15 Bijlage Aantal dagen vanaf planten tt 50% van de hfdtakken, 1e haken en verige haken zijn gegst rasnaam 50% 50% 50% hfdtakken 1 e haken verige haken Alwina * Blue Sea Duble Marine Dukaat Sarlet Impressin * Sweetheart * 891 V Gemiddeld Tweede berdeling Magie Vergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris ZeDhvr Gemiddeld * Van dit type tak werden weinig f geen takken gegst 14

16 Bijlage Aantal dagen vanaf planten tt 10, 50 en 90% van de ttale prduktie is gegst en het aantal gegste takken per brut m 2 / per week p basis van 90% van de prduktie rasnaam 10% 50% 90% takken per brut m 2 / per week Alwina Blue Sea Duble Marine Dukaat Sarlet Impressin Sweetheart V Gemiddeld Tweede berdeling Magie Vergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris ZeDhvr Gemiddeld

17 Bijlage 4 Resultaten hudbaarheid rasnaam aantal aantal blei kamlengte kam penkmen knppen penkmen peren- (m) uitge- blem* knppen tage bleid (dagen) Alwina Blue Sea Duble Marine Dukaat Sarlet Impressin Sweetheart V Gemiddeld Tweede berdeling Magie Vergelijkingsrassen Aladin Castr Lisa Plaris ZeDhvr Gemiddeld * 1 = sleht pen, 2= matig pen, 3= redelijk pen, 4= ged pen 16

18 J* C\l C a> a> a) N a) 5 a> ) a Q. ) a I C ULI C w C É 2 z S m «SI 1 -J (/) ui a> J2 «5 "S -Q IS CD > C CD C. - 5 I '5 _ A a>?» -a C ^ m.* a *2 T3 ' a œ *- ïr I* J= ta T3 _r X>, I.i :=- += Qj 2 '53 a CN CN CT) 00 d r-» p~ r-> e>{ en Î <t (D CD IV 1^ LD r>." en œ rv rv rv œ i^; (< i< (v! «-; 00 d ô n in iß ô rv > en ^ CD < CD CD ra *t Ç (C [s v N.' "53 a) xi v u.2 w 'a> n «5 «5 3 * LU ^ < _. ) D w 4) A a» (Q (Q (Q >» (S > (0 (/> 5 CD Ç L* a (0 C a) a» *5 "P 5 CD C 12 w a)» a s a) SI + * 2 03 <5 "S «3 a m.* T a 15* e S M» D a> Q. 3 C _ GD k. > a> re Q. e. k_. Ü C.2 2 S? Hl S «UJ ^ < J.

19 RSULTATN WINTRBLI gstgegevens rasnaam aantal takken per 100 planten aantal takken per brut m 2 aantal haken aan de hfdstengel % hfdtakken met lengtesheuren Magie Aladin Lisa Plaris gstgegevens: lengte, gewiht rasnaam hfdstenael Ie haak verige haken lengte gewiht lengte gewiht lengte gewiht (m) (g) (m) (g) (m) (g) Magi Aladin Lisa Plaris Aantal dagen tt 50% van de hfdtakken, 1 e haken en verige haken zijn gegst ras 50% 50% 50% hfdtakken 1 e haken verige haken Magie Aladin Lisa Plaris Gemiddeld Aantal dagen tt 10, 50 en 90% van de ttale prduktie is gegst en het aantal gegste takken per brut m 2 /per week ras 10% 50% 90% takken per brut m 2 /week* Magi Aladin Lisa Plaris *p basis van het aantal dagen dat 90% van de prduktie is gegst 18

20 03 * 1 -Q ^ C '53 i, i 9«5 '5 s C0 «-; CNJ ri C n en I C ) 03 m m 1 (S 5 = 3 in - lu - s 3 <0 +- C a) f. Q. C ^ = CD Q. S C Q. C «a» Q. C (0 ^ 05 s <0 w < ^ CD C0 ui m LT) f>. CN 05 ó r** CD ) r- 00 is i ô «- CD "53 Q3.Q 05 C,S2 L. a B m UJ -S 3 J -2 1 "5 CD ka Q) Q) N CD C CD (Q II CN M -C (/>.Q <0 > Q.