06 & 4-0 PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK FREESIA GEBRUIKSWAARDE-ONDERZOEK, WINTERBLOEI 'BELICHT'

Transcriptie

1 Biblitheek Prefstatin Naaldwijk 06 & 4-0 PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK FREESIA GEBRUIKSWAARDE-ONDERZOEK, WINTERBLOEI 'BELICHT' J. Ettema A. de Gelder J. Drduin Augustus 1992 Intern verslag nr B27 BIBLIOTHEEK PROEFSTATION VOOR TUINBOUV. ONDER GLAS TE NAALDWIJK

2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 1 2 Materiaal en Methde 2.1. Prefpzet In de pref pgenmen rassen Indeling naar blemvrm en blemkleur 2.2 Onderzeksruimte 2.3 Teeltmaatregelen en uitgangsmateriaal 2.4 Hudbaarheid 2.5 Waarnemingen Na pkmst Tijdends de blei Ogstgegevens Hudbaarheid 3 Resultaten 3.1 Berdelingscijfers 3.2 Ogstgegevens 3.3 Hudbaarheid Bijlagen BIBLIOTHEEK PROEFSTATION VOO» T'JiNBOUV» ONDER GLAS TE N^w-u.CVv'ijK

3 Inleiding Al vele jaren wrdt er vr de freesia gebruikswaarde-nderzek gedaan in vr- en najaar. In 1991 bleek dat er k behefte was m rassen in de winter te tetsen, znder en met assimilatie belichting. Op 24 juli 1991 werden de preven gestart p 2 praktijkbedrijven. Op één bedrijf werden de rassen met assimilatie belichting geteeld, p een ander bedrijf werden dezelfde rassen znder assimilaie belichting geteelt. De resultaten van de pplanting met assimilatie belichting vindt u in dit verslag, de resultaten van de pplanting znder assimilatie belichting staan in verslag nr B28. De resultaten van beide pplantingen mgen niet als vergelijking gelden wat betreft het telen van verschillende rassen met en znder belichting mdat de preven werden uitgeverd p twee afznderlijke bedrijven. Ok andere invleden (zals kasruimte, teeltwijze) kunnen de resultaten beïnvleden.

4 2 2 Materiaal en Methde 2.1 Prefpzet De knllen van 19 rassen werden dr de inzenders geprepareerd ingeleverd en zijn geplant p 24 juli 1991 p freesiabedrijf L. Leerdam in Kwintsheul. Per ras 2 velden van 99 knllen. Van Ophir, Pmerl, Pink Marble en Plzee was niet vldende materiaal vrradig, hiervan werden er minder pgeplant (bijlage 1, plantschem De knllen werden gerid p 23 maart In de pref pgenmen rassen Eerste berdeling : 16 Vergelijkingsrassen : 3 RASNAAM INZENDER KLEUR TYPE Bazuin Hrti patners/j. vd Bs rse dubbel Blue Heaven vergelijkingsras blauw enkel Blue Lady 'Scrpis' Van Staaveren blauw enkel Castr 'Ricastr' Van Staaveren blauw enkel Chanel 'Ricrail' Van Staaveren rse enkel Charct 'Richard' Van Staaveren blauw enkel Glden Queen Van der Arend geel enkel Grace 'Vacredu' vergelijkingsras geel dubbel Hilde J. vd Bs wit enkel Scala(Ksm* J. vd Bs geel enkel Markant J. vd Bs rd enkel Michelle Van Staaveren rse/lila enkel Ophir N.M. vd Berg/J. vd Bs geel enkel Pink Marble 'Osbrne' C. van Os/J. vd Bs rse enkel Plaris vergelijkingsras wit enkel Pmerl N.M. vd Berg/J. vd Bs rd enkel Plzee Van der Arend wit enkel Senatr 'Ricarmen' Van Staaveren geel enkel Springtime Van der Arend geel enkel Van het ras dat in de pref eerst nder de naam Ksma stnd is de naam later veranderd in Scala Indeling naar blemvrm en blemkleur geel wit blauw rse/rd aantal rassen enkel dubbel 1

5 Onderzeksruimte -Vr de teelt: Freesia bedrijf L. Leerdam Heulweg 82, Kwintsheul -Vr het hudbaarheidsnderzek: Uitbleiruimte, P.T.G 2.3 Teeltmaatregelen en uitgangsmateriaal Plantmateriaal : Plantdichtheid : Grndafdekking : Belichting Type lamp : Start belichting : Lichtniv p 1.50: Knllen, ziftmaat 7/p dr de inzender^ geprepareerd 55 knllen per m bed (=11 knllen/regel van 9 mazen) direct na het planten met hutmt/styrmull 2 PL90 E-Wide/plus, 1 lamp per 11,5 m 20 ktber afhankelijk van de instraling ^ belichting aan als de instraling < 70 W/n^ belichting uit als de instraling > 80 W/m Vanaf 12 nvember 22 uur licht per dag, verdag belichting aan afhankelijk van de instraling gemiddeld 8.26 W/m bijlage 2, meetresultaten van lichtniv en unifrmiteit Setpint grndtemperatuur : tt 15 september 15 C (met grndkeling) vanaf 15 september tt knpaanleg 10/11 C Setpint ruimtetemperatuur: dag: 9 C, nacht: 8 C 2.4 Hudbaarheid Vr het bepalen van de hudbaarheid zijn er per ras, per veld 10 hfdtakken gebruikt. Deze takken werden willekeurig gekzen. Er werd echter wel p gelet dat niet de eerst bleiende takken f laatst bleiende takken werden genmen. De takken werden gegst p een nrmaal gststadium. Na de gst werden de takken gedurende 4 uur in de kelcel (2 C) p water geplaatst. Dit m de takken p gelijke cnditie te krijgen. (In tegenstelling tt vrgaande rassenpreven freesia werd geen verdere afzet simulatie van 1 dag drg bij 17 C tegepast.) De takken werden aangesneden en in water gezet in de uitbleiruimte. Hiervr zijn standaards gebruikt met 10 reageerbuisjes, zdat de takken afznderlijk van elkaar stnden en (negatieve) invled van de takken p elkaar werden uitgeslten. Klimaatcndities uitbleiruimte: temperatuur : 20 C (dag en nacht) luchtvchtigheid (RV) : 60 % ^ lichtintensiteit : 1.5 W.m-, 12 licht per dag De takken werden per veld bij elkaar in één standaard geplaatst. De standaards werden naast elkaar neergezet. De takken knden niet allemaal p dezelfde dag wrden ingezet, daar de peride van planten tt blei verschillend is per cultivar en teeltmethde.

6 Waarnemingen Na pkmst Op werden de splijters verwijderd Tijdens de blei Vr het bladplukken werd het blad berdeeld p zijn stand p dat mment, dr een aantal leden van de cmmissie (blad*, zie bijlage 3.1) De pref werd een aantal keer berdeeld dr 9 vertegenwrdigers van alle betrkken partijen (veredelingsbedrijven, telers, NAK-S en nderzek). Bij de berdeling werd gelet p: - gelijkmatigheid - blad (tijdens de blei) - hfdstengel - knppresentatie - blem - bleiwijze - duimen - haken - gebruikswaarde Tijdens de berdeling werden de cijfers waar ndig gemtiveerd dr pmerkingen Ogstgegevens - aantal takken per 100 geplante knllen - aantal meegesneden haken aan de hfdstengel - gemiddeld gewicht hfdstengel en haken - gemiddelde lengte hfdstengel en haken - percentage takken met lengte scheuren - teeltduur Hudbaarheid Aan de takken werden de vlgende waarnemingen gedaan, (metingen) - aantal knppen p de kam - aantal pen gekmen knppen - aantal pen knppen als blem 1 is uitgebleid - aantal dagen tt blem 1 is uitgebleid - aantal dagen tt blem 3 is uitgebleid - aantal dagen tt kam is uitgebleid - kamlengte Vrts werd een waardering gegeven van het penkmen van de blem.

7 5 3 Resultaten 3.1 Berdelingscijfers Tijdens de blei werden de rassen regelmatig berdeeld dr de leden van de berdelingscmmissie freesia. Het blad werd twee maal berdeeld. De eerste keer vr het bladplukken. Dit gebeurde dr 2 leden van de cmmissie. Tijdens de blei werd het blad k berdeeld dr alle leden van de cmmissie (9). Tussen beide berdeling zitten grte -niet systematische- verschillen. Bij vergelijking van de berdelingen met het gemiddelde berdelingscijfer is te zien dat bij de berdeling van de hfdstengel Chanel, Glden Queen en Scala duidelijk beter berdeeld werden en Bazuin en Springtime slechter. Ok de knppresentatie van Bazuin en Springtime lag nder het gemiddelde. De knppresentatie van Castr, Grace, Michelle en Plaris lag bven het gemiddelde. Chanel en Grace werden vr de blem duidelijk bven het gemiddelde gewaardeerd en Ophir en Pmerl beneden het gemiddelde. Bij de berdeling van mate van duimen is te zien dat Michelle behrlijk duimt. Castr, Glden Queen en Hilde vertnde dit niet, de andere rassen in veel mindere mate dan Michelle. De haken van Blue Lady, Ophir en Scala werden beter dan gemiddeld berdeeld. De gebruikswaarde werd gemiddeld berdeeld met 6.9. Blue Lady, Castr en Grace zaten hier duidelijk bven. Hewel Chanel p alle nderdelen ged berdeeld werd is het cijfer vr de gebruikswaarde ver beneden het gemiddelde, dit drdat Chanel veel breekstelen en afgreiers vertnde. De cijfers van de berdeling staan in bijlage 3.1, de daarbij gemaakte pmerkingen in bijlage Ogstgegvens Bij Plaris, Springtime, Pink Marble, Markant, Chanel, Hilde, Ophir en Michelle werden er 2 planten aangetrffen met virus (per 100 planten) en bij Plzee en Blue Heaven 1 plant. Het aantal gegste takken is berekend per 100 knllen. Het gemiddeld aantal gegste takken van de ttale prductie was 276 met 1.1 meegesneden haken aan de hfdstengel. De prductie van Blue Lady, Scala en Springtime lag ver bven het gemiddelde. De hfdtakken werden met een lengte van 50 cm gegst. Bij Grace, Ophir, Charct en Castr mesten gemiddeld respectievelijk 1.7, 1.5, 1.5 en 1.4 haken aan de hfdstengel meegesneden wrden. Dit beïnvled de ttale prductie. Bij Michelle werd er gemiddeld maar 0.5 haken meegesneden. De prductie ligt bij dit ras k laag (191 takken per 100 knllen). Ok Chanel had een lage prductie (160 takken per 100 knllen), mede dr de breekstelen die dit ras vertnde (de takken die dr breekstelen afbraken werden niet geteld). Er werden maar 74 hfdtakken gegst. Bazuin en Pink Marble hadden zeer veel hfdtakken met lengtescheuren. De gegevens staan in bijlage 4.1. In bijlage 4.2 zijn de gegevens vermeld van de gemiddelde taklengte en gewicht van de hfdtak, le haak en verige haken. De hfdtakken werden p 50 cm gegst. De hfdtakken van Bazuin, Chanel en Ophir waren zwaar mede k dr de

8 extra haken die aan de hfdstengel meegesneden mesten wrden. Springtime en Hilde waren licht van gewicht. De eerste en verige haken werden bij de hfdstengel afgesneden. Gemiddelde lengte van de le haken was 42 cm. Charct, Chanel en Ophir waren zwaarder dan het gemiddelde gewicht van 9.9 gram. Bij de verige haken zijn er geen gegevens van Michelle en Chanel mdat die gegevens gebaseerd waren p slechts enkele takken. In bijlage 4.3 staat het aantal dagen tt 50% van de hfdtakken, le haken en verige haken zijn gegst. 24 Juli (plantdatum is dag 1 en 23 maart (ridatum) is dag 242. Op 13 maart (dag 232) werden de laatste takken gegst. Snel in blei kwamen Glden Queen, Chanel, Senatr, Springtime en Pink Marble. Later dan het gemiddelde kwamen Bazuin, Grace en Ophir in blei. 3.3 Hudbaarheid Het gemiddeld aantal dagen dat een tak hudbaar was, was 11 dagen. Bazuin had de krtste hudbaarheid 9.2 dagen, k het bleipercentage van Bazuin (dubbelblemig) was laag. Charct, Markant, Pmerl en Plzee waren het langste hudbaar. Gemiddelde bleipercentage was 66%. Een bleipercentage bven de 80% hadden Glden Queen, Michelle en Springtime. Een bleipercentage beneden de 50% hadden Bazuin en Castr. Hierbij is het aantal knpen p de kam bij Castr erg hg in vergelijking met de andere rassen. Het penkmen van de blemen werd gewaardeerd van 1 t/m 4. 1= slecht 2= redelijk 3= ged 4= zeer ged Scala kwam niet f nauwelijks pen, Charct en Bazuin zeer ged. Van alle blauwe rassen liep de kleur sterk terug, alleen Castr bleef ged p kleur. De rze/rde rassen bleven vrijwel allemaal ged p kleur. De resultaten van het hudbaarheidsnderzek staan in bijlage 5.1 de daarbij gemaakte pmerkingen in bijlage 5.2

9 Bijlagen Bijlage 1 Plantschema Bijlage 2 Meetresultaten van lichtniv en unifrmiteit Bijlage 3.1 Berdelingscijfers cmmissie Bijlage 3.2 Samenvatting van de gemaakte pmerkingen bij de berdeling Bijlage 4.1 Ogstgegevens: prductie Bijlage 4.2 Lengte, gewicht Bijlage 4.3 Teeltduur Bijlage 5.1 Resultaten hudbaarheid Bijlage 5.2 Opmerkingen bij hudbaarheid

10 Bijlage 1 Plantschema GEBRUIKSWAARDE- ONDERZOEK WINTERBLOEI BELICHT Michelle Grace Accmdatie: Freesiabedrijf L. Leerdam Kwintsheul Ochir Senatr Plantdatum: (wk 30) Plantmateriaal: Knllen Bazuin Srinetime Aantal rassen: le berdeling vergelijkingsrassen 3 Hilde Blue Heaven Plantschema: 9 regels van 9 mazen per ras knllen per regel Chanel Pmerl Per ras per veld 99 knllen behalve: Ophir 66 Blue Ladv Plaris Pmerl Pink Marble 88 Grace Blue Ladv Plzee (alleen veld 27) Pmerl Scala Pink Marble Pink Marble Senatr Charct 9 28 Charct Castr 8 27 Markant Plzee 7 26 Blue Heaven Hilde 6 25 Plzee Michelle 5 24 Springtime Chanel 4 23 Plaris Ohir 3 22 Glden Oueen Bazuin 2 21 Castr Glden Oueen 1 20 Scala Markant

11 Bijlage 2 Meetresultaten van lichtniv en unifrmiteit TECHNISCH HANDELS- EN ADVIES BtHEAL' Overzicht van de resultaten van nze lichtmeting d.d. 9 Januari 1992 Naam : L. Leerdam Wnplaats : 2295 KH Kwintsheul Meetreslutaten van lichtniv en berekening van unifrmiteit. MEETWAARDEN (lx) gemeten: In afdeling 2 links * Nte: Onderstreepte meetwaarden zijn gemeten recht nder een lamp. Emax. Emin. Eav lx 2920 lx 3371 lx Ug. U % 86.62% Emin.» Minimale lichtsterkte in het veld Emax.» Maximale lichtsterkte in het veld Eav.» Gemiddelde lichtsterkte cmplete veld U. Ug.» Emin. / Eav.» Emin. / Emax. ( Echte unifrmiteit ) ( Twee punten in het veld ) Type armatuur Ophangstramien Meetveld Hgte lamp / meethgte PL90 E-Wide/Plus 6.40 x x MEETWAARDEN IN WATT/M

12 en M rh <u 3 T3 1-1 M cd -d* ON CM CM CM vo ON C0 00 c ON <U cd. bo & VO LH VO r** VO v VO VO VO vo VO VO C AS O 1 < O vo <f c <r VO G\ 00 r^ CM c VO VO \ 1. r^ r-* 00 VO r- vo v vo 1^ r- VO VO VO VO C N 0 I-) CM 00 VO c ON CO v c VO ON r-h rh CM CO rh H. 43 S VO r^ vo r^ VO r- r^- S d) 0 c VO LO 00 vd" VO c rh r*^ rh ON r- CM VO c rh O m rh * r^ r^ v r^ VO r- r^. 1 C Q) Q) Pu W *ih 0 (!) ±J 00 i^. VO CM CO r*. CM CO rh m rh c rh VO rh CM m C ÎH Cd..... CX4J VO r^ r>» 00 r** 00 P^ 00 r>- r^. 00 v r^rh 'd tko I+H C * X ca VO r^ 00 r* v Vi H g Ö g d) 0 O * O \ c ON <r rh v rh VO m r- 1^. ON rh r-h CM rh cd Cfl rh vo r^. VO r-* 00 VO v r- VO VO rh M P. A) O O H cd *r-} 0) r-i H >5 Xi Xi O W) Cfl H H 4J 60 r-h 4J PO CO CM CM m ON r^ ON CO CO c CM v <1* CM CM (U 0 cd..... X H 60 S r^ r- r^ vo VO VO r» vo r^ rh u A> 0 *O M * > 0 cd LO m O m en m O m O rh w> A> rh... c PQ rû VO VO 00 r- vo 00 r-* VO VO 00 VO r^. r^ v 00 v ON H rh C3 T3 H P i-i d) d) rh (U CO > 3 Xi s T3 0 cd T3 a d) U H rh a d) cd U 4J rh cd en rh U u d),n 60 cd G se HJ u r-h 0 c C rh X H O 0 t 'd X) cd cd H O (U cd u U 5-1 N cd 4J c T3 n) rh C D (D 4J C u -0 O T3 43 rh M cd 0) rh rh cd rl H rh en M 3 3 en cd cd rh cd rh U ü s: C rh S O cd C U e CQ H cd cd 1 1 rh cd u H cd ih O O 0 d) ex eu CÛ 4 ca 0Q PQ Ü a Ü CD X S S O CM çu P-i P-i VI c 00 bû ÎC

13 11 Bijlage 3.2 Samenvatting van de gemaakte pmerkingen bij de berdeling. Bazuin Blue Heaven Blue Lady Castr Chanel Charct Glden Queen Grace Hilde Markant Michelle Ophir Pink Marble Plaris Pmerl Plzee Scala Senatr Springtime krm(4), haken wijd(5) breekstelen(6), virus(5) steekkam(7), fusarium(6) snel(6) laat(6), licht(4) krm(3), fusarium(3) haken dwars(8) krt geschakeld(3) scheurstelen(4) grauwe knp(3) knp vreg ls(3) te krte kam(4), knp vreg ls(3) slag in hfdsteel(5), vreg(4), grauwe knp(8)

14 12 - bijlage 4.1 gstgegevens: prductie rasnaam aantal takken per 100 planten aantal haken aan de hfdstengel % hfdtakken met lengtescheuren Bazuin Blue Heaven Blue Lady Castr Chanel Charct Glden Queen Grace Hilde Markant Michelle 191' Ophir Pink Marble Plaris Pmerl Plzee Scala Senatr Springtime gemiddeld

15 13 - bijlage 4.2 gstgegevens: lengte, gewicht rasnaam hfdstengel le haak verige haken lengte gewicht lengte gewicht lengte gewicht (cm) (g) (cm) (g) (cm) (g) Bazuin 52 23, , ,6 Blue Heaven 50 16, , ,1 Blue Lady ,2 Castr 50 18, ,8 Chanel Charct ,1 Glden Queen Grace , ,5 Hilde Markant Michelle ,.3 Ophir , ,0 Pink Marble , Plaris , ,6 Pmerl , Plzee 51 16, ,.1 Scala 50 19, ,.5 Senatr 52 17, ,.3 Springtime 52 15, ,.8 Gemiddeld 51 19, ,.1

16 Bijlage 4.3 Aantal dagen tt 50% van de hfdtakken, le haken en verige haken zijn gegst ras 50% hfdtakken 50% le haken 50% verige haken Bazuin Blue Heaven Blue Lady Castr Chanel Charct Glden Queen Grace Hilde Markant Michelle Ophir Pink Marble Plaris Pmerl Plzee Scala Senatr Springtime Gemiddeld

17 A u cd cd *ü 0 O A c 4) +J <d 4J r-h 3 CO 0) m cd C ^ cm S ^ * ^ S C HH g *»H Cd fû r-l 3 <D t cd u t G rh a> a; u rh <u X a* G <u a 0 G C f 1 0) cd S ci- 4J O cu G cd 0) G cd c I-1 0) cd a, 4J a P cd a cd.m CD U t e <frmrn-^-cslcrcmrrrrrror-incnl LO 00 O rh <f 00 O CO u CSI rh O rh rh CM O O t 1 T 1 CM O ON rh r t 1 r 1 rh rh T rh r*h I ir^cm^cnionoincsjvrlnmvm^ CM CM rh rh rh rh CO CM CM rh CM r-h rh rh r I rh CM t i CM HOOnin^COCVJul^CMHÔHONN 0000 <fvolo<tr^mrînr^v^vr^vm4< m OCSir^CMVOinCMCOrHCNOOr^CMvOCOON m ^rîrvûnan»rnnc\û4< I v ^, ,8 in v r*» r^. CM ON cm CO CM \ O O c rh CM rh On CO rh c CO rh O CM CM <t rh O rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh rh VO c O iri en m <t 00 r-l 00 VO ON 1-^ 00 r~- *JD <t , m v 00 I 5 e CÜ a- O CO I cd G a 5 <D 'd u cd *Ö S a c M aj T3 G cd > G a s ft î-t > c t3 u > c Q) N G & *0 bû G & *0 0) m G C CU P cd 0) 0) ai? 1 <D r l T 1 > S T3 cd CO cd T3 Cf dj»rl r l O i-i H»rl / s N 3 3 ) td cd r-4 Cd rh VH ü ^ en a cd G H S cq CM cd f ) rh Cd ^2 Xi O W H cd H Û.-H O O O Ü 0) cx CU V-/ cq PQ q u u a» S S b h Pm h Ol Ol cn O * *

18 16 - Bijlage 5.1 Opmerkingen bij hudbaarheid ras Bazuin Blue Heaven Blue Lady Castr Chanel Charct Glden Queen Grace Hilde Markant Michelle Ophir Pink Marble Plaris Pmerl Plzee Scala Senatr Springtime pmerking lpt in kleur terug, ged dubbel lpt in kleur terug lpt in kleur terug, laatste blem misvrmd blijft ged p kleur blijft ged p kleur,snel beschadiging blemblaadjes kmt zeer ged, plat pen lpt in kleur terug knppen te dicht p elkaar, blemen kmen daardr niet mi pen blijft ged p kleur haken aan de hfdstengel breken snel af dr dwarse stand, blemen rmmelig pen blijft ged p kleur, laatste knp misvrmd blijft ged p kleur rze verkleuring p puntje blemblaadjes zeer slecht pen laatste knp misvrmd laatste knp misvrmd