PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK FREESIA GEBRUIKSWAARDE-ONDERZOEK, WINTERBLOEI 'BELICHT' J. Ettema A. de Gelder.

Transcriptie

1 Bibliotheek Proefstation Naaldwijk f\ 06 4-Ö PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK FREESIA GEBRUIKSWAARDE-ONDERZOEK, WINTERBLOEI 'BELICHT' J. Ettema A. de Gelder juni 1993 B32 BIBLIOTHEEK PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK

2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 1 2 Materiaal en Methode 2.1. Proefopzet In de proef opgenomen rassen Indeling naar bloemvorm en bloemkleur 2.2 Onderzoeksruimte 2.3 Teeltmaatregelen en uitgangsmateriaal 2.4 Houdbaarhe id 2.5 Waarnemingen Na opkomst Tijdends de bloei Oogstgegevens Houdbaarheid 3 Resultaten 3.1 Beoordelingscijfers 3.2 Oogstgegevens 3.3 Houdbaarheid Bij lagen BIBL!QTMEfc.r> PROEFSTATION VOOï: TülNöOUV. ONDER GLAS Tg NAALOWUK

3 Inleiding Al vele jaren wordt er voor de freesia gebruikswaarde-onderzoek gedaan in voor- en najaar. In 1991 bleek dat er ook behoefte was om rassen in de winter te toetsen, zonder en met assimilatie belichting. In 1991 werden de proeven gestart op 2 praktijkbedrijven. Op één bedrijf werden de rassen met assimilatie belichting geteeld, op een ander bedrijf werden dezelfde rassen zonder assimilatie belichting geteelt. In 1992 is dit op dezelfde bedrijven herhaald, waarbij de rassen die in 1991 opgeplant hadden gestaan voor de tweede beoordeling stonden en nieuw aangemelde rassen voor de eerste beoordeling. De resultaten van de opplanting met assimilatie belichting vindt u in dit verslag, de resultaten van de opplanting zonder assimilatie belichting staan in verslag nr B33. De resultaten van beide opplantingen mogen niet als vergelijking gelden wat betreft het telen van verschillende rassen met en zonder belichting omdat de proeven werden uitgevoerd op twee afzonderlijke bedrijven. Ook andere invloeden (zoals kasruimte, teeltwijze) kunnen de resultaten beïnvloeden.

4 - 2-2 Materiaal en Methode 2.1 Proefopzet De knollen van 17 rassen werden door de inzenders plantrijp aangeleverd. De knollen van Ophir werden vermengd aangeleverd. Hier zijn geen waarnemingen aan gedaan. De knollen zijn geplant op 23 juli 1992 op freesiabedrijf L. Leerdam te Kwintsheul. Per ras 2 velden van 96 knollen. De knollen werden gerooid op 31 maart In de proef opgenomen rassen Eerste beoordeling : 7 tweede beoordeling 10 RASNAAM INZENDER KLEUR TYPE Eerste beoordeling Aladin Wülfinghoff geel enkel Bell Air'Vacozur' Van Staaveren blauw dubbel Blue Moon Wülfinghoff blauw enkel Cinderella Wülfinghoff geel enkel Lisa 'Ricarlisa' Van Staaveren lila enkel Menuet Wülfinghoff geel enkel Tivoli Wülfinghoff creme/wit dubbel Tweede beoordeling Blue Lady'Scorpios' Van Staaveren blauw enkel Castor'Ricastor' Van Staaveren blauw enkel Golden Queen Van der Arend geel enkel Ophir N.M. vd Berg/J. vd Bos geel enkel Pink Marble'osbourne' C. van Os/J. vd Bos rose enkel Polaris Wülfinghoff wit enkel Pomerol N.M. vd Berg/J. vd Bos rood enkel Poolzee Van der Arend wit enkel Senator 'Ricin' Van Staaveren geel enkel Springtime Van der Arend geel enkel Indeling naar bloemvorm en bloemkleur aantal rassen enkel dubbel geel 7 7 wit 2 2 creme 1 1 blauw rood 1 1 rose 1 1 lila 1 1

5 Onderzoeksruimte -Voor de teelt: Freesia bedrijf L. Leerdam Heulweg 82, Kwintsheul -Voor het houdbaarheidsonderzoek: Uitbloeiruimte, P.T.G 2.3 Teeltmaatregelen en uitgangsmateriaal Plaatmateriaal : Knollen, ziftmaat 7/op door de inzender^ geprepareerd Plantdichtheid : 55 knollen per m bed (-11 knollen/regel van 9 mazen) Grondafdekking : direct na het planten met houtmot/styromull Belichting 2 Type lamp : PL90 E-Wide/plus, 1 lamp per 11,5 m Start belichting : Vanaf 23 november 20 uur per dag, overdag belichting aan afhjnkelijk van de instraling Lichtnivo op 1.50: gemiddeld 8.26 W/m Setpoint grondtemperatuur : Tot 11 augustus zonder grondkoeling, 18 C tot 15 september 15 C (met grondkoeling) vanaf 15 september grondkoeling uit. Setpoint ruimtetemperatuur: dag: 9 C, nacht: 8 C 2.4 Houdbaarheid Klimaatcondities uitbloeiruimte: temperatuur : 20 C (dag en nacht) luchtvochtigheid (RV) : 60 % ^ lichtintensiteit : 1.5 W.m-, 12 licht per dag

6 Waarnemingen Na opkomst Op 25 augustus werden de splijters geteld en verwijderd Tijdens de bloei De proef werd een aantal keer beoordeeld door 9 vertegenwoordigers van alle betrokken partijen (veredelingsbedrijven, telers, NAK-S en onderzoek). Bij de beoordeling werd gelet op: - gelijkmatigheid - blad (tijdens de bloei) - hoofdstengel - knoppresentatie - bloem - bloeiwijze - duimen - haken - gebruikswaarde Tijdens de beoordeling werden de cijfers waar nodig gemotiveerd door opmerkingen Oogstgegevens Tijdens de bloei werden de de takken twee maal per week geoogst. Hierbij werden de hoofdtakken, eerste haken en overige haken apart geteld, gemeten en gewogen. De waarnemingen tijdens de oogst waren: - aantal takken per 100 geplante knollen - aantal meegesneden haken aan de hoofdstengel - gemiddeld gewicht hoofdstengel en haken - gemiddelde lengte hoofdstengel en haken - aantal hoofdtakken met lengte scheuren - teeltduur Houdbaarheid Voor het bepalen van de houdbaarheid zijn er per ras, per veld 10 hoofdtakken gebruikt. Deze takken werden willekeurig gekozen. Er werd echter wel op gelet dat niet de eerst bloeiende takken of laatst bloeiende takken werden genomen. De takken werden geoogst op een normaal oogststadium. Na de oogst zijn de takken ingehoesd en één dag in water in de koelcel bewaard (2oC). De volgende dag zijn de takken droog in een veilingdoos bij 18oC bewaard gedurende 24 uur. Hierna zijn de takken aangesneden en 4 uur bij 4-5oC voorgewaterd. Hierna werden de takken weer aangesneden en in water in de uitbloeiruimte geplaatst. Aan de takken werden de volgende waarnemingen gedaan, (metingen) - aantal knoppen op de kam - aantal open gekomen knoppen - aantal dagen tot kam is uitgebloeid - kamlengte Voorts werd een waardering gegeven van het openkomen van de bloem.

7 3 Resultaten De knollen van Ophir waren vermengd met Elegance. Hier zijn geen waarnemingen aan gedaan. Van Senator en Cinderella waren de knollen klein. De knollen van Lisa en Castor waren zeer rijp. Fusarium werd aangetroffen bij Blue Lady en Senator, 3.5 planten per 100 knollen. Bij Aladin en Lisa 1 plant per 100 knollen. Virus werd aangetroffen bij Pink Marble, 4 planten per 100 knollen. 3.1 Beoordelingscijfers De gebruikswaarde (algemene waardering) was voor alle rassen voldoende, voor zowel de rassen in de eerste beoordeling als de rassen in de tweede beoordeling was het gemiddelde 7.0. Blue Lady werd het beste gewaardeerd met 7.8. Bij de te beoordelen onderdelen werd door geen enkel ras onvoldoende gescoord. Op slechts enkele onderdelen waren er uitschieters. Bij de waardering van de hoofdstengel en knoppresentatie werd Springtime laag gewaardeerd. De knoppresentatie van Castor werd hoog gewaardeerd. Bij de haken was de waardering hoog voor Blue Lady. De resultaten staan in bijlage 2.1, de gemaakte opmerkingen bij de beoordeling in Oogstgegvens De totale produktie is van het aantal geplantte knollen er is niet gecorrigeerd op uitval. De produktie van Blue Lady was met 3.7 takken per plant ver boven het gemiddelde produktie cijfer. Meer dan 3 takken per plant werden ook geoogst bij Blue Moon, Polaris en Springtime. Bij Pomerol kon door afgroei maar 77% van de hoofdtakken worden geoogst. Blue Lady en Polaris hadden in vergelijking met 1991 in 1992 een veel hogere produktie, terwijl de produktie van Springtime en Senator in 1992 veel lager lag dan in Bij bijna alle rassen werd er aan de hoofdtak, die op 50 cm werd gesneden, 1 haak meegesneden. Alleen bij Bell Air en Pink Marble moesten er respectievelijk gemiddeld 2.0 en 1.8 haken worden meegesneden. Veel lengtescheuren werden er aangetroffen bij Pink Marble en Bell Air. De resultaten van de produktie, meegesneden haken en percentage lengtescheuren en weggehaalde spijters per knol staan in bijlage 3.1. De hoofdstelen van Aladin waren zwaar. Ook de hoofdstelen van Bell Air en Pink Marble waren zwaar, maar hier werd een haak extra meegesneden om een tak van voldoende lengte te snijden. Tussen de lengte en het gewicht van de eerste haken waren grote verschillen. Blue Moon had de zwaarste le haak (11.8 gram) en Poolzee de lichtste (8.2 gram). Bij de overige haken waren de haken het langst van Blue Lady, 55 cm. Menuet en Tivoli hadden de kortste haken (44 cm). De overige haken van Castor waren het zwaarst, 14.2 gram. De resultaten van lengte en gewicht staan in bijlage 3.2 In bijlage 3.3 staat het aantal dagen vanaf planten tot oogst van 50%

8 - 6 - van de hoofdtakken, 50X van de eerste haken en 50% van de overige haken aangegeven. Snel in bloei kwamen Cinderella en Golden Queen. Laat in bloei kwam Bell Air. De hoofdtakken van Golden Queen werden binnen een week allemaal geoogst. Cinderella had de grootste spreiding met 18 dagen.(gegevens staan niet vermeld) 3.3 Houdbaarheid Een goed bloeipercentage hadden Aladin en Pomerol. Slecht was het bloeipercentage van Bell Air. Het aantal dagen van inzetten van de takken tot dat de kam was uitgebloeid was bij Aladin en Lisa het langst, respectievelijk 15.6 en 14.1 dagen. Tivoli was het minst lang houdbaar. Bij de waardering voor het openkomen van de bloem werd alleen Menuet met matig beoordeeld, de andere rassen werden met goed tot zeer goed beoordeeld. De resultaten van de houdbaarheid staan in bijlage 4

9 - 7 - Bijlagen Bijlage 1 Plantschema Bijlage 2.1 Beoordelingscijfers commissie Bijlage 2.2 Samenvatting van de gemaakte opmerkingen bij de beoordeling Bijlage 3.1 Oogstgegevens: productie Bijlage 3.2 Lengte, gewicht Bijlage 3.3 Teeltduur Bijlage 4 Resultaten houdbaarheid Bijlage 5 Resultaten 1991

10 - 8 - Bijlage 1 Plantschema PLANTSCHEMA BELICHT GEBRUIKSWAARDE- ONDERZOEK WINTERBLOEI BELICHT Blue Moon Senator Senator Pink Marble Castor Sorinztime Polaris Blue Moon Blue Ladv Pomerol Pomerol Tivoli Menuet Ochir Poolzee Polaris 26 9 Golden Oueen Cinderella 25 8 Cinderella Poolzee 24 7 Tivoli Golden Oueen 23 6 Snrinetime Castor 22 5 Aladin Menuet 21 4 Bell Air Aladin 20 3 Lisa Bell Air 19 2 Oohir Blue Ladv 18 1 Pink Marble Lisa Accomodatie: freesiabedrijf L. Leerdam Kwintsheul Plantdatum : (wk 30) Plantmateriaal: Knollen Aantal rassen: eerste beoordeling 5 tweede broordeling 12 Plantschema: 11 knollen per regel van 9 mazen, 9 regels per ras per ras per veld 99 knollen behalve: Pomerol 77 Pink Marble 77 Ophir 55

11 U) X I-I q) 3 -O M )-i,j3 0) bo > CO VO VÛ vo m O O p^ vx) VO p^ v > P-» oop^oomoor^^po O p^r^r^p^p^vovovovo P-» S <u M m JS m po vo pv fs ^ ps f^nnvûrsvû^û Hinoo^fnfo^vûvû oo pspsfsvûvûvo foonvoonoorl vo oo so r- vo so oo es m vû os O ^ vô ON vû co ps ps rs (S MV VO VO fs r- 0) <3) ta 0 «o rh H XI * Hmn^vOHON MsfsrsNrNi^ p-*r-cor^voon ONOO CM vor^p^r^i^vûr-^sovo p>. ONOfOrlOvO r-» 00 I s» 00 N 00 N N p- ^rlhonp^iflmo^ CO p^oor^p^r^vûp^p^vo p-> M BI C i 0) 0) ÇL CQ 0 0) 4J C H ^ (X 4J OOfOVO^HCSO oo oo vovovohoohfohrl p^oor^r^p^r^p^p^vo Cv 0 ü 01 M 0) <u <u TJ t>0 <4-1 C 0) O «L w m oo on m oo m oo oo 00 ps rs ps rs ps ps r-* ^OOM^mvOCMstsfH r^r*»r^r>p^p^r^r^vo O M 00 G «O M O 0) PQ O (30 "O -i,û -O H 4) M js r l 60 H *r4 -I 4J o) bo a LO 00 ON co ON PO r-^ P^ Vß r*. vo bij i P ON CM VD O PO rh H i-h vo P-» P^ p^ P-* P^ CD *d u O 0 0) P rh U O ih H 0 0) ai ë c s U +J 4J 1-4 <U <D CO ö rh a) *0 3 u fh 3 C W C a> rh 0) rh H H a) w < CQ CÛ O.J S PO p*. en r*. VOvOr^^f-^rHl/ïON«^ sor^p^p^p^r^p^r^p-» co ba P <t CM vo IO M Ol OO Sv rl co fx fs MX > VO vo 1^ r^» 0) T3 U C <u <u O 0) <D 3 l X* *0 en rh 0) U <u ^ CS H O O) O W *ü O 0) U U N -u AJ P <U ^ 0) rh O) W r-i C rh S O C H Cd *H O O O Q> O 0) Ê 09 ü O PM ^ ft* PH PM C/3 O

12 Bijlage 2.2 Samenvatting van de gemaakte opmerkingen bij de beoordeling. RASNAAM Eerste beoordeling Aladin Bell Air laat Blue Moon Cinderella vroeg Lisa steekkammen Menuet dove punten op haakkam Tivoli dove punten op haakkam Tweede beoordeling Blue Lady korte kammen Castor Golden Queen vroeg Pink Marble haken dwars Polaris Pomerol afgroei Poolzee Senator Springtime grauwe knop

13 bijlage 3.1 oogstgegevens: productie rasnaam aantal aantal % hoofdtakken splij ters takken per haken aan met lengte- per knol 100 planten de hoofd scheuren stengel Eerste beoordeline Aladin Bell Air Blue Moon Cinderella Lisa Menuet Tivoli Gemiddeld Tweede beoordeline Blue Lady Castor Golden Queen Pink Marble Polaris Pomerol Poolzee Senator SDrinetime Gemiddeld

14 bijlage 3.2 oogstgegevens: lengte, gewicht rasnaam hoofdstengel le haak overige haken lengte gewicht lengte gewicht lengte gewicht (cm) (g) (cm) (g) (cm) (g) Eerste beoordeling Aladin Bell Air Blue Moon Cinderella Lisa Menuet Tivoli Gemiddeld Tweede beoordeling Blue Lady Castor Golden Queen Pink Marble Polaris Pomerol Poolzee Senator Soringtime Gemiddeld

15 Bijlage 3.3 Aantal dagen tot 50% van de hoofdtakken, le haken en overige haken zijn geoogst ras 50% hoofdtakken 50% le haken 50% overige haken Eerste beoordeling Aladin Bell Air Blue Moon Cinderella Lisa Menuet Tivoli Gemiddelde Tweede beoordeling Blue Lady Castor Golden Queen Pink Marble Polaris Pomerol Poolzee Senator Sorinetime Gemiddeld

16 G 0) a O -)c a C 4) <u O O.r-4 o ja "Ö r4 <u o r 1 X m bû a u 3 *H M 3 <u bû u < g h a) a) a o u i-i a),û a. G <u o & a G G H r-i a> <u 4) a P. Ä u o a M gm o <D e Cd bo^ X o 3 0 C c c a) r-l O) 4J o. 4-1 o. u G O t C 3 u C(1 0) 00 >3- «60 r-l u H «M m m >3* CN m vö CS O O r-i r- O in r-j CM 1-4 ^ O 00 en vo vû r-i o\ cs O oo co m m N vo m vo sû N m cvj N oo N CS o\ cm vo on oo m v0 v0 ot oo oo o VO CM en m r- VO H h" H CS fo CS H rh i en r H 1 4 en o PH i 1 r-4 CS i-^ G r-l M rh r4 o a> < S n 4J H a) a) rh 1-4 ai o 3 o i i 3 G C > 0) r-l H w a) H OQ SQ O S3 H fl fo PO CO PO ^ ^ CO 00 Oi-ip^^oomoom O CM r-4 CM r"4 rh CM co c\ o> <f o> m OMN ^ o oominrs VO POH^Hin^OV^OOO CM m pv N r m o\ N m oo r». C o> O) 0) 2 A <y y 3) a H w M J-> H Ö S O O U o <u H M U G «"d X <0 tfl H C H a o G >1 4 Ofl O O O (1) o cq u u a* n«h eu en ia Ö a) o bû <0 <D N "O m o bû H n bô J a» CM U X u a) a <D O a) O G > C a) a o "ö <u o. o

17 U1 X H 0) 3 T3!-l l-i fi a) m bû S oor^-d-ocmcmvooxoofo rxr^ v.mnn>ûvo\ovo H 93 <u N o!->.h mh fi» Ovûmr^cMrooooovovo 00>Mvps svûvovûvo nooi-im^pho^flvo i-~r^oor->r-~r-~vot-~r^i-» CMOOr^OlvOO - *! t<tr-les r^r»r^r~r^r^.r^r^i^p^ G -~-- a) cm a ^ o * x a e <D a) O fth O fi "O M fl ai O a 0) o O) I fi O fi a> _ I -I <D bû,fl ùû 4J ±J H O) -r-l Ji 3H 3 nrimcimncifinm 00 O oo m 00 VO CM rh P*» O rh rh rh O rh O rh O rh rh O rh CO rh rh O rh O rh.1 4J.C O 4) fi o\ Ox «O I-1 fi O M -H 0) M U a» g. n U «1 (d M 4J «rh 'I M ih a) u «S ca 00 (3 IT* «H rh i) a) 00 T) U rh O i-> o 1-1 0) «n I c 0) 0) O, 0) T-l O <D 4J C )-l X 0-4J (U 00 C <U w N <D X Ä I bo»h rh 4J (U bo s s <u u ^ 3 O r-l inoopor^cmr^vomr^o r--r-^r--* >r~r^^or^r-.p~vonr^oinr-icohi-im r~oor^i^i^oor~i~»i^vo -ïr^o-jioi^nforv^ r^r~ooi-^r*»r^r».r»»r-«vo <7\.3 7,.3 7. CM r* , 7, ON rh CM VO P^ CM r^, o m o o m o o o o o 00 VO 00 r» o\ C id a) <D rh (U * 3 d cy ^ *ih a w rh <u M U J H G S ih O (U O b0 O <D U (H U N 4J C a) U o >rl ^ (U rh ih 3 M rh JS G rh a rh C h CX-rl O o O <u OQ O. O O O h eu PU eu co W o\ C7\ ai a M fi o 3 0 JS G <0 u rh 5» M «01 G 10 d) r-l a o G r-l U) a U CD G O Cd r I xi 0) bû 4J G 1 G <0 rh (U o. V U P. O M o rh <]) c Xi p.,* C <1> ex o c rh 0) a u o C M a) bû G r-l (U a u a. G o G x n <f O «m in uno in >J r-l r I CO r-l 1 4 rh t I rh rh CM C1inN«pHOSM»00 in-joovovoi^vominoo I^CM«MP^Cv)VOrOON^U- invoovaosnosvovo^.7, CM CM rh 00 rh m rh rh rh rh O rh rh CM rh CM rh rh O rh.1 G 0) <D (U rh (U >> 3 ja a o <y )H H ca rh (1) )H JJ hj u G S *rl O 0) O bo o O) IH M M N JJ C (U 4-> "O ih Cd <u rh H rh 3 Cd M rh J3 G rh a 0 C >H ri O o o d) a CO U O a, a> PU DM Vi M

18 16 - Resultaten winterbloei 1991 belicht oogstgegevens: productie rasnaam aantal takken per 100 planten aantal haken aan de hoofdstengel % hoofdtakken met lengtescheuren Blue Lady Castor Golden Queen Ophir Pink Marble Polaris Pomerol Poolzee Senator Springtime oogstgegevens: lengte, gewicht rasnaam hoofdstengel le haak overige haken lengte gewicht lengte gewicht lengte gewicht (cm) (g) (cm) (g) (cm) (g) Blue Lady 52 16,2 42 8, ,.2 Castor 50 18, , ,.8 Golden Queen , , Ophir , , ,0 Pink Marble ,8 40 9, Polaris ,2 40 9, Pomerol , Poolzee ,7 40 8, ,1 Senator 52 17, , Springtime 52 15, , ,.8