Jaarverslag Klachtencommissie bij de

Transcriptie

1 Van der Hoeven Kliniek, Commissie van Toezicht bij de Jaarverslag 2013 Commissie van Toezicht bij de Van der Hoeven Kliniek, klachtencommissie bij de Kliniek voor Klinisch Intensieve Behandeling en klachtencommissie bij De Waag KLINIEK f. VAN DER HOEVEN De Waag Klachtencommissie bij en Kliniek voor Klinisch Intensieve Behandeling Klachtencommissie bij de Jaarverslag

2 Voorwoord voorzitter De Commissie van Toezicht sluit wederom een bewogen en actief jaar af. De groei van het aantal klachten zette zich wederom voort. Er kwamen namelijk 239 klachten binnen. Uit het feit dat een groot aantal klachten zijn ingetrokken of tot bemiddeling zijn gekomen, blijkt echter dat nog meer geïnvesteerd kan worden in bemiddeling om een beklagzitting te voorkomen. Ook dit jaar was sprake van een beperkt aantal klagers dat een zeer groot deel van de klachten heeft ingediend. Met hen is besproken hoe deze onvrede voorkomen kan worden. Dit heeft soms tot een oplossing geleid. De maandcommissarissen hebben veel tijd en aandacht besteed aan het houden van spreekuren, hetgeen zal hebben bijgedragen aan de mogelijkheden voor patiënten om hun klacht te uiten en zich gehoord te voelen en eventueel naar een (alternatieve) oplossing te zoeken. Anderzijds lijkt zich ook een trend te ontwikkelen dat bepaalde klagers de bemiddelingsfase juist willen overslaan en gelijk een klacht naar de zitting willen brengen. Dit vergt dus ook meer inspanning vanuit de kliniek, om de dialoog en/of bemiddeling in een vroeg stadium te bevorderen en het gesprek met de klager hiertoe aan te gaan. De Commissie van Toezicht probeert kritisch te kijken naar de wijze van afdoening van de klachten, zodat de klachten die zich daartoe lenen enkelvoudig afgedaan kunnen worden of zonder behandeling ter zitting, indien sprake is van een kennelijke niet-ontvankelijkheid of (on)gegrondheid. Een nieuw element dat aan de werkzaamheden van de Commissie van Toezicht is toegevoegd in 2013 is de a-dwangbehandeling. Het leidde tot debat en een zoektocht om de volledige aard en omvang van de werkzaamheden in beeld te krijgen. Door de Commissie is aan de hand van de praktijk een werkwijze en protocol opgesteld, uiteraard na consultatie van andere Commissies die hier ook mee te maken kregen. Ten slotte is de dialoog met de kliniek verdiept door als vast vergaderpunt werkwijzen binnen de kliniek te bespreken die extra aandacht of nadere bespreking vergen. Ook dit jaar was de secretariële ondersteuning door het Bureau Commissies van Toezicht, en in het bijzonder mevr. Mr. S.E. Braam-van TolI, zeer efficiënt en tijdig en van een kwalitatief hoog niveau. 2

3 - Voorzitter Jaarverslag Commissie van Toezicht 1. Inrichting De Van der Hoeven Kliniek maakt onderdeel uit van De Forensische Zorgspecialisten en is een gespecialiseerd ziekenhuis voor klinische forensische psychiatrie. De Van der Hoeven Kliniek bestaat uit: - Van der Hoeven Kliniek (te Utrecht), hier verblijven voornamelijk ter beschikking gestelden op wie de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) van toepassing is; - Gebouw Wiertsema (te Utrecht) voor ter beschikking gestelden; hierin is ook de Kliniek voor Klinisch Intensieve Behandeling (KIB) ondergebracht, voor patiënten met een rechterlijke machtiging (hierna: RM) op wie de Wet bijzondere opnemingen in Psychiatrische ziekenhuizen (hierna: Wet Bopz) van toepassing is; - De Voorde (te Amersfoort), hier verblijven zowel ter beschikking gestelden als patiënten met een RM. Leden van de Commissie van Toezicht fungeren voor de KIB als klachtencommissie in de zin van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector en in de zin van (artikel 41 van) de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen De Waag maakt eveneens onderdeel uit van De Forensische Zorgspecialisten. De Waag is een centrum voor ambulante forensische psychiatrie. Leden van de Commissie van Toezicht fungeren als klachtencommissie voor De Waag in de zin van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector. De Commissie van toezicht - Voorzitter tot 1juni 2013: dhr. mr. H.M.M. Steenberghe, vicepresident en rechter bij Rechtbank Midden Nederland en tevens voorzitter van de beklagcommissie vanaf 1juni 2013: mw. mr. H.A. Gerritse, senior rechter bij Rechtbank Midden Nederland en tevens voorzitter van de beklagcommissie - Leden,teweten: mwmr-drs--km*-ganta-advocate dhr. drs. H.J. Dalewijk, psychiater n.p. mw. E.Th.J.M. van Meurs, gepensioneerd, voormalig manager ambulante volwassenen psychiatrie mw. mr. drs. C.H. de Jonge van Ellemeet, gerechtsauditeur bij de Hoge Raad der Nederlanden, strafsector mw. drs. H. van der Klok, Landelijk Manager Slachtoffer in Beeld 3

4 dhr. mr. dr. J.R. Niemantsverdriet, gepensioneerd, voormalig staflid Van der Hoeven Stichting dhr. drs. 1. van Outheusden vanaf 1 april 2013, psychiater en directeur behandelzaken Inforsa. Van de Commissie van Toezicht maakten in ieder geval deel uit een met rechtspraak belast lid van de rechterlijke macht, een advocaat, een psychiater en een deskundige uit de kring van het maatschappelijk werk. Dhr. mr. H.M.M. Steenberghe heeft per 1juni 2013 de Commissie van Toezicht verlaten. Mw. mr. S.E. Braam-van TolI heeft gedurende de verslagperiode de werkzaamheden van ambtelijk secretaris van de Commissie van Toezicht uitgevoerd. In het verslagjaar is één nieuw lid verwelkomd, dhr. drs. 1. van Outheudsen. In het kader van deskundigheidbevordering is vanuit de kliniek voorafgaand aan de vergadering in november een presentatie gegeven over de risicotaxatie. Er zal eens in de zoveel tijd een presentatie/informatie door de kliniek worden gegeven over een bepaald onderwerp. Op 21 november 2013 hebben een lid en de secretaris het RSJ-congres bijgewoond. Het thema was: Zit ik hier wel goed? over plaatsing en overplaatsing van gedetineerden, terbeschikkinggestelden en jeugdigen. Op 11 november 2013 heeft een lid de Landelijke Themadag voor Commissies van Toezicht bezocht. Het thema was kwaliteitsbevordering commissies van toezicht. 4

5 2. Algemeen De Commissie van Toezicht heeft in de verslagperiode twaalf maal vergaderd. De vergaderingen werden gehouden in een van de vergaderzalen van de Van der Hoeven Kliniek te Utrecht. Bij alle vergaderingen waren een directielid dan wel een vertegenwoordiger van de directie en een jurist van de Van der Hoeven Kliniek aanwezig. De agenda van de vergadering bestond uit de volgende vaste agendapunten 1. Opening 2. Mededelingen 3. Notulen van de vorige vergadering 4. Ingekomen stukken 5. lncidentmeldingen 6. Verslag van de directie 7. Verslag van de maandcommissaris 8. Beklagcommissie/Klachtencommissie 9. Rondvraag 10. Sluiting Vanaf juli 2013 is als vast punt op de agenda komen te staan: signalering met betrekking tot het behande!model Dit vergaderpunt is ontstaan omdat door de Commissie van Toezicht werd gesignaleerd dat bepaalde handelwijzen of gebruiken uit het behandelmodel die men gebruikt in de kliniek, lijken te botsen met de wettelijke bepalingen hieromtrent en/of geschreven of ongeschreven (rechts)beginselen. Dit soort onderwerpen werd steeds vaker onderwerp van beklagzaken, zodat deze ter vergadering bespreekbaar werden gemaakt. In de loop van het jaar is dit vergaderpunt ook gebruikt voor andersoortige signaleringen/zaken die opvielen bij (leden van) de Commissie van Toezicht zodat bij dit vergaderpunt met de directie hierover gesproken kon worden (na een toelichting van de zijde van de directie). Voorbeeld: de wijze van formuleren van informatie over individuele patiënten in de ochtendbulletins, in hoeverre levert dit een onjuist beeld op van een patiënt en/of is het in strijd met zijn recht op privacy. In het volgende hoofdstuk worden meer voorbeelden omschreven.

6 3. Activiteiten in het kader van de advies- en toezichthoudende taak In dit hoofdstuk wordt een aantal onderwerpen besproken waar de Commissie van Toezicht zich in 2013 mee heeft bezig gehouden en aandacht voor heeft gevraagd. Ten aanzien van deze onderwerpen heeft de Commissie van Toezicht in meer of minder directe wijze geadviseerd dan wel haar toezichtstaak uitgevoerd. Behandelfilosofie De Commissie van Toezicht heeft geconstateerd dat de in de kliniek gehanteerde behandelfilosofie, gebaseerd op de therapeutische gemeenschap waarbij de veiligheid in de kliniek samenhangt met zoveel mogelijk transparantie en openheid, op een aantal punten tegen wettelijke beperkingen aanloopt. Er worden hierover steeds meer klachten over deze wettelijke beperkingen ingediend. In het verleden heeft dit al geleid tot een aanpassingen op een aantal werkwijzen. Ook is een uitspraak gedaan door de RSJ waarbij is geoordeeld dat het laten kennisnemen van financiële gegevens door medeverpleegden in de financiële commissie en het daarmee doorbreken van de geheimhoudingsplicht ten aanzien van die gegevens, louter berust op de behandelfilosofie van de kliniek. Er is niet gebleken van enige noodzaak tot schending van die geheimhoudingsplicht. Er is niet aangevoerd noch anderszins aannemelijk geworden dat de uitoefening van de taak het geld van verpleegden te beheren noopt tot het betrekken van medeverpleegden bi] de advisering over de financiën. Nu ook in andere wet- of regelgeving niet is voorzien in de bestreden handelwijze, moet worden geconcludeerd dat het hoofd van de inrichting daarmee de grenzen van zijn bevoegdheid met betrekking tot het beheer van het geld van de verpleegde heeft overschreden (RSJ 4 april 2013, /TA). De kliniek heeft naar aanleiding van deze uitspraak wijzigingen doorgevoerd. Medeverpleegden zitten nog wel in de financiële commissie, maar krijgen geen inzicht meer in de financiën van de verpleegden. De kliniek heeft aangegeven dat de aanpassingen die zij moeten maken geen aantasting van de behandelfilosofie betekent. De directie blijft hier wel alert op zodat hierover een gesprek met het Ministerie kan worden gestart, wanneer er een te grote inbreuk wordt gemaakt op de behandelfilosofie. Het is in het belang van de verpleegden dat een bepaalde behandelfilosofie wel volledig en structureel kan worden toegepast. De Commissie van Toezicht heeft ten behoeve van het debat en signalering besloten om als vast punt te agenderen: Signalering met betrekking tot het behandelmodel. Mededelingen achten dbulletin Op het ochtendbulletin worden onder andere mededelingen gedaan in het kader van de veiligheid (in het kader van de behandelfilosofie, zoals hierboven uitgelegd). Deze bulletins worden door iedereen, zowel personeel als patiënten, gelezen. Er worden ook zaken opgenomen betreffende individuele patiënten. De Commissie van Toezicht is van mening dat de kliniek de mogelijkheid moet hebben 6

7 mededelingen te doen met betrekking tot de veiligheid. Hierbij is echter wel geboden om te beseffen op welke wijze bepaalde zaken worden geformuleerd en bij die keuzes het belang en de gevoeligheid voor de betreffende patiënt mee te wegen. De Commissie van Toezicht verzoekt de kliniek hier alert op te zijn, omdat de stellige wijze waarop soms dingen worden opgeschreven, niet bijdraagt aan de veiligheid binnen de kliniek, aangezien sommige uitspraken van patiënten niet zijn komen vast te staan en/of nog betwist worden door anderen. De situatie moet zo feitelijk en genuanceerd mogelijk worden beschreven. Oproepsysteem vanuit de kamer van de verpleegde Er zijn meerdere klachten ingediend over de afwezigheid van een intercom bij het merendeel van de gewone kamers van de verpleegden. Bij verpleegden met een medische indicatie was wel voorzien in een nood knop of een looptelefoon, maar in andere gevallen niet. De beklagcommissie uit de Commissie van Toezicht heeft geoordeeld dat die kamers niet voldoen aan de eisen van artikel 8 van de Regeling eisen persoonlijke verblijfsruimte justitiële TBS-intrichtingen, nu er voor de verpleegde geen manier is waarop hij contact kan opnemen met een personeelslid of medewerker van de kliniek via een intercom, dan wel op andere wijze. De RSJ heeft bepaald dat er adequaat op een oproep via de intercom gereageerd moet worden en daarbij is geoordeeld dat een reactietijd van 20 minuten te lang is. In dit geval is er echter in het geheel geen mogelijkheid om een oproep te doen. De beklagcommissie heeft klachten hierover dan ook gegrond verklaard. Dit probleem zal verholpen zijn na de verbouwing/renovatie, maar de beklagcommissie heeft de kliniek geadviseerd tot die tijd een oplossing te bedenken voor dit probleem. De kliniek heeft dit advies ter harte genomen en ervoor gezorgd dat er bij insluiting een looptelefoon wordt meegegeven, ongeacht de af- of aanwezigheid van medische indicaties, waardoor de verpleegde in contact kan komen met het personeel. Dit nieuwe beleid heeft in een enkel geval nog wel onduidelijkheid opgeleverd omdat niet wordt geregistreerd wanneer een verpleegde een telefoon mee krijgt, maar in zijn algemeenheid is de Commissie van Toezicht van mening dat het een goede tijdelijke oplossing is. Urinecontrole In de kliniek wordt bij de urinecontroles gebruik gemaakt van de vacutainer (evenals in andere klinieken en binnen het gevangeniswezen). De RSJ heeft bepaald dat door het gebruik van die vacutainer, strikt genomen, de urinecontrole niet conform de Regeling urineonderzoek verpleegden wordt uitgevoerd. De beklagcommissie is echter van oordeel dat door het gebruik van de vacutainer wellicht niet volgens de letter van de Regeling wordt gehandeld, maar dat er wel voldaan wordt aan de achterliggende gedachte van de Regeling, namelijk dat de urinecontrole met voldoende waarborgen is omkleed. De beklagcommissie verklaart klachten hierover dan ook niet gegrond, in tegenstelling tot de RSJ. 7

8 De kliniek heeft over dit punt een brief geschreven naar de sector Straf- en Sanctierecht Directie Wetgeving en Juridische Zaken. In die brief wordt de uitspraak van de RSJ onder de aandacht gebracht en het feit dat dit wellicht aanleiding geeft om de regelgeving aan te passen. Het gebruik van de vacutainer heeft op enig moment geleid tot het toewijzen van een schorsingsverzoek van een verpleegde. De verpleegde had een positieve uitslag bij de urinecontrole waarbij gebruik is gemaakt van de vacutainer. Het transmuraal verlof van klager was ingetrokken. De RSJ oordeelde dat de wijze waarop de urinecontrole was uitgevoerd niet conform de Regeling was, en heeft het verzoek tot schorsing toegewezen. Dit betekende dat deze klager direct weer naar buiten moest. De uitspraak van de RSJ heeft tot onrust geleid, omdat kennelijk het gebruik van de vacutainer zou moeten leiden tot de conclusie dat een positieve uitslag van een urinecontrole waarbij gebruik is gemaakt van de vacutainer geen grond meer is voor het opleggen van maatregelen door de kliniek. De kliniek heeft naar aanleiding van dit voorval de procedure direct aangepast, zodat geen gebruik meer werd gemaakt van de vacutainer, maar de urine in de buisjes wordt gegoten. De RSJ heeft later in het jaar een uitspraak gedaan en is teruggekomen op zijn eerdere oordeel dat gebruik van een vacutainer, in strijd is met de procedure zoals beschreven in artikel 3, vijfde lid van de Regeling. Na een demonstratie ter zitting is de RSJ thans van oordeel dat er wel degelijk sprake is van verdelen en afsluiten als bedoeld in artikel 3, vijfde lid van de Regeling. De beroepscommissie is voorts van oordeel dat het aanbeveling verdient dat de Regeling (meer) wordt aangepast aan de apparatuur die in penitentiaire inrichting wordt gebruikt bij de afname van urinecontroles. (RSJ 27 november 2013, 13/2458/GA). Deze uitspraak betekent dat de kliniek (alsnog) gebruik kan maken van de vacutainer bij het afnemen van urinecontroles. 8

9 4. Activiteiten in het kader van de bemiddelingstaak en de rechtsprekende taak In het verslagjaar zijn 239 klachten bij het secretariaat van de Commissie van Toezicht/klachtencommissies binnengekomen. Hierbij wordt opgemerkt dat er twee veelklagers waren, waarbij één patiënt verantwoordelijk was voor 88 klachten en één patiënt voor 43 klachten. Er waren in het totaal 8 klachten afkomstig van patiënten met een rechterlijke machtiging (Wet Bopz). Vanuit De Voorde zijn in het totaal 10 klachten binnengekomen (waarvan 3 klachten van patiënten met een rechterlijke machtiging). Een overzicht van de binnengekomen klachten en de afhandeling hiervan is als bijlage 1 aan dit verslag gehecht. 4.1 Bemiddelingstaak Het maandcommissariaat werd beurtelings gedurende een maand door een lid van de Commissie van Toezicht verzorgd. In verband met de werkzaamheden als voorzitter van de beklagcommissie heeft de voorzitter niet als maandcommissaris gefungeerd. Door de maandcommissaris werd tweemaal in de maand spreekuur gehouden op een vastgesteld tijdstip, te weten iedere eerste en derde woensdag van de maand. Indien het aantal klachten een extra spreekuur noodzakelijk maakte is er ad hoc een extra spreekuur gepland. Tijdens het spreekuur heeft de maandcommissaris zich op de hoogte gesteld van de sfeer en de gang van zaken in de kliniek, klachten besproken met de patiënten en waar mogelijk klachten bemiddeld. Hiervan werd schriftelijk verslag gedaan. Deze verslaglegging werd in de vergadering mondeling toegelicht. Er is, naast de maandcommissarisverslagen, geen aparte administratie bijgehouden over hoe vaak en door wie de spreekuren zijn bezocht. De werkzaamheden van de maandcommissaris leverden een bijdrage aan de oordeelsvorming van de Commissie van Toezicht over het klimaat in de kliniek. Ook is het de maandcommissaris regelmatig gelukt een bijdrage te leveren aan de oplossing van problemen van patiënten. Regelmatig heeft de maandcommissaris kunnen bemiddelen ( ingetrokken na bemiddeling ). Het komt ook voor dat patiënten hun klachten intrekken, al dan niet, nadat zij met de maandcommissaris hebben gesproken ( ingetrokken ). In 2013 zijn 18 klachten door de maandcommissaris bemiddeld ( ingetrokken na bemiddeling ). De Voorde is een aparte afdeling van de Van der Hoeven Kliniek. Het betreft een afdeling op het verblijven patiënten met langdurige psychiatrische problemen en patiënten met een terbeschikkingstelling of rechterlijke machtiging. Twee leden van de Commissie van Toezicht hebben in het kader van de bemiddelingstaak minstens één keer per maand een bezoek gebracht aan de patiënten van De Voorde. 9

10 4.2 Rechts prekende taak Wanneer nodig is er (tijdig) een beklagzitting gehouden. In beginsel vonden de beklagzittingen plaats voorafgaand aan de maandelijkse algemene vergaderingen van de Commissie van Toezicht. Tevens is er dit jaar een aantal extra beklagzittingen gehouden gelet op de grote hoeveelheid klachten. De Commissie van Toezicht heeft wederom een toename van het aantal klachten waargenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Er wordt steeds door de Commissie van Toezicht kritisch gekeken naar de wijze van afdoening van de klachten. Zo is er een enkele keer besloten om de klachten enkelvoudig, of zonder een beklagzitting af te doen. Alleen klachten die kennelijk niet-ontvankelijk of kennelijk (on)gegrond zijn kunnen eventueel afgedaan worden zonder beklagzitting. Klachten die eenvoudig van aard zijn kunnen eventueel enkelvoudig worden afgedaan. De beklagcommissie heeft de klachten telkens zo spoedig mogelijk in behandeling genomen. Tijdens de beklagzittingen werden zowel het hoofd van de inrichting en de juridisch medewerker, en de desbetreffende klagers, eventueel met bijstand van een advocaat, gehoord. De leden van de Commissie van Toezicht ontvingen steeds afschriften van de schriftelijke beslissingen. Het tijdig leveren van verweerschriften namens de directie blijft een punt van aandacht voor de kliniek, zoals reeds is opgemerkt in het jaarverslag over Zowel voor de klager als voor de beklagcommissie is het van belang dat de behandeling van een klacht goed kan worden voorbereid en tijdig kan worden behandeld. Daarnaast is door de beklagcommissie ook meerdere malen uitgesproken dat in de verweerschriften (en ook de onderliggende beslissingen) de motivering in sommige gevallen matig is en bepaald gedrag in sommige gevallen onvoldoende feitelijk wordt beschreven. Dit heeft ook enkele keren geleid tot de gegrondverklaring van een klacht. De klachten die bij het secretariaat zijn binnengekomen waren van zeer uiteenlopende aard. Onderwerpen (zoals deze in KLAVER worden geregistreerd) die in de klachten aan de orde kwamen, waren: Onderwerp.. Aantal Activiteiten (arbeid) 4 Activiteiten (diversen) 3 Activiteiten (luchten) 8 Behandeling 13 Bejegening 28 Bewegingsvrijheid 43 Compensatie 1 Contact buitenwereld (bellen) 6 uontact ouitenwereia (DZOK) Contact buitenwereld (post) 5 Controle 6 Informatie/procedure 8 Onbekend 4 Ordemaatregel 2 Persoonlijke voorwerpen 24 Rekening courant/zak- en kleedgeld 15 Rogatoir verzoek 13 10

11 Selectie/overplaatsing (extern) 3 Selectie/overplaatsing (intern) 1 Verlaten inrichting 10 Verzorging (diversen) 5 Verzorging (godsdienst, levensovertuiging) 1 Verzorging (medische) 22 Verzorging (persoonlijke) 5 Totaal 239 In het verslagjaar zijn 18 klachten ingetrokken na bemiddeling, 18 klachten gegrond verklaard, 10 klachten deels gegrond verklaard en 58 klachten ongegrond verklaard. Verder is in 44 klachten klager niet-ontvankelijk verklaard en zijn er 70 klachten ingetrokken. Er zijn 13 klachten afgedaan naar aanleiding van een rogatoir verzoek van een andere beklagcommissie. Er zijn 2 klachten overgedragen. In vergelijking met voorgaande jaren levert dit het volgende beeld op: Eij e:omissie Afdoening na rogatoir verzoek Deels gegrond Gegrond Ingetrokken Ingetrokken na bemiddeling Niet ontvankelijk Ongegrond Overgedragen Openstaand Totaal In bijlage 1 staat achter de klachten vermeld in welke zaken beroep is ingesteld bij de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). In het verslagjaar is dit geschied inzake 74 klachten, alle ingediend door klager. In 10 van deze beroepszaken heeft de RSJ nog geen uitspraak gedaan. Voor het overige zijn er 53 beroepszaken ongegrond, 7 beroepszaken gegrond en 3 beroepszaken deels gegrond verklaard. Eén beroepszaak is ingetrokken. 11

12 5) Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen In dit hoofdstuk wordt een aantal activiteiten en gebeurtenissen besproken die vermeldenswaardig zijn, maar niet onder een van de voorgaande hoofdstukken vallen. A-dwangbehandelîng Op 1 juli 2013 is de wetswijziging van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden met betrekking tot de dwang behandeling ingegaan. Dit is vaak onderwerp van gesprek geweest tijdens de vergaderingen. Met name de zogenoemde a-dwangbehandeling leidde tot veel onduidelijkheid omdat in de wet niet is omschreven wat er nu precies van de Commissie van Toezicht wordt verwacht. Dit betreft het toetsen van de noodzaak van een behandeling. De a-dwangbehandeling wordt ingezet wanneer aannemelijk is dat zonder die behandeling het gevaar dat de stoornis van de geestvermogens van de patiënt doet veroorzaken niet binnen een redelijke termijn (op andere wijze) kan worden weggenomen. De voorzitter wordt over de voorgenomen beslissing tot de a dwangbehandeling geïnformeerd. De maandcommissaris zal dan onverwijld een bezoek brengen aan de betreffende patiënt. De voorzitter zal naar aanleiding van de bevindingen van de maandcommissaris aangeven of er al dan niet bezwaren zijn tegen de voorgenomen beslissing. Daarna wordt pas de definitieve beslissing tot toepassing van dwangbehandeling door de kliniek genomen. Aan het eind van het verslagjaar is de eerste melding van een voorgenomen a dwangbehandeling een feit. De procedure is goed verlopen en uiteindelijk heeft de betrokken verpleegde gekozen om de medicatie vrijwillig te nemen, waardoor er geen sprake is geweest van dwang. Naar aanleiding van deze eerste melding zijn in de loop van 2014 de criteria en werkwijze bij een a-dwangbehandeling verder uitgewerkt in een overzichtelijk protocol. Verblijf in de buitenlucht Op 1 mei 2013 heeft de RSJ de luchtruimte bij de afzonderingsruimte afgekeurd. (RSJ 1 mei 2013, 1 3/0262/TA). Het is een luchtruimte voorzien van een fijnmazig raster, waardoor de lucht kan worden gezien en gevoeld. Het verblijf in een luchtruimte met open bovenkant wordt in beginsel aangemerkt als een verblijf in de buitenlucht. Echter, een redelijke uitleg van artikel 43 Bvt brengt mee dat de luchtruimte een voldoende mogelijkheid voor behoorlijke lichaamsbeweging dient te bieden. De RSJ heeft onderzoek in de inrichting gedaan en de maten van de verblijfsruimte vastgesteld en er is geconstateerd dat drie wanden van de luchtruimte zijn bekleed met meubelplaat. In de vierde wand is een deur aangebracht. Houten vlonders zijn aangebracht op de vloer. Een houten bankje is geplaatst tegen een wand. De geringe oppervlakte van de Iuchtruimte biedt naar het oordeel van de beroepscommissie geen redelijke mogelijkheid voor behoorlijke lichaamsbeweging. De beroepscommissie heeft derhalve geoordeeld dat een verblijf in deze luchtruimte niet kan worden aangemerkt als een verblijf in de buitenlucht, zoals bedoeld in artikel 43 Bvt. Zij heeft bij haar oordeel steun gevonden in artikel 27, eerste lid van de European Prison Rules en artikel 47 van de CPT Standards. 12

13 De directie heeft op de vergadering met de Commissie van Toezicht aangegeven dat dit punt meegenomen zal worden bij de algehele verbouwing. De luchtruimte blijft tot die tijd wel in gebruik, maar als verpleegden bezwaar hebben kan er op een andere luchtplaats worden gelucht. Drugs De Commissie van Toezicht is aan het eind van het jaar 2012 door de kliniek ingelicht over een probleem met harddrugsgebruik binnen de kliniek. De directie heeft een plan opgesteld om onderzoek te doen naar de wijze waarop deze drugs de kliniek binnen komen. Door stevige controle op drugs, is dit probleem in de loop van 2013 afgenomen. Kinderporno De Commissie van Toezicht is op enig moment geïnformeerd over een probleem met (het bezit van) kinderporno. Dit heeft zelfs geleid tot de aanhouding van twee verpleegden (waarbij het ging om één betrapping op heterdaad). Dit heeft geleid tot redelijk wat aandacht in de media. Verbouwing De Commissie van Toezicht is steeds geïnformeerd over de (aanstaande) verbouwingen. De eerste fase was een verbouwing van de portiersloge om aan de huidige veiligheidsvereisten te kunnen voldoen. Ook is er een detectiepoort en bagage(controle)band geplaatst om aan het beveiligingsniveau 4 te kunnen voldoen. De grote renovatie van het gebouw zal meebrengen dat patiënten tijdelijk naar andere gebouwen (binnen de kliniek) overgeplaatst gaan worden. DJI Masterpian Eind maart 2013 is in het kader van het DJI masterplan besloten welke klinieken gaan sluiten. Deze kliniek blijft open. Maximering TBS Er is een uitspraak gedaan door het EHRM over de maximering van de TBS-maatregelen. Er was onduidelijkheid in de tbs-opleggingsvonnissen over de al dan niet maximering van de betreffende tbs maatregel. De kliniek heeft alle vonnissen van de hier verblijvende TBS-patiënten nagekeken en dit heeft niet tot problemen geleid. GGZ geschillencommissie De kliniek heeft de Commissie van Toezicht geïnformeerd over het bestaan van de GGZ geschillencommissie voor de patiënten met een RM en de patiënten van De Waag. Dit is een klachtmogelijkheid naast de klachtencommissie. De patiënten kunnen bij de geschillencommissie klagen over alle zaken die genoemd worden in de Wet geneeskundige behandelovereenkomst (Wgbo). De Commissie van Toezicht heeft alle stukken hierover van de kliniek ontvangen. 13

14 Toetsingscriteria RSJ De Commissie van Toezicht heeft kennis genomen van de toetsingscriteria van de RSJ d.d. 11 november Naar aanleiding van deze toetsingscriteria heeft de Commissie van Toezicht besloten een aantal thema s te bedenken waaraan zij periodiek meer aandacht kan geven of de kliniek haar over kan voorlichten. Bezoek RSJ Op 29 oktober 2013 heeft de RSJ een bezoek aan de kliniek gebracht. Tijdens dat bezoek heeft de RSJ gesproken met de voorzitter en een lid van de Commissie van Toezicht. 14

15 6) Management- en totaaloverzicht KLAVER Met ingang van 2012 verzoekt de Dienst Justitiële Inrichtingen aan de Commissie van Toezicht om bij haar jaarverslag het managementoverzicht en totaaloverzicht uit KLAVER te voegen. De Commissie van Toezicht zal aan dit verzoek tegemoetkomen maar plaatst daarbij wel een kanttekening. KLAVER baseert de berekeningen op alle klachten waarin enige activiteit is geweest in het verslagjaar, in casu Dit betekent dat in de gevraagde overzichten ook gegevens worden meegenomen van klachten met een kenmerk uit het voorgaande jaar, En dat klachten met een kenmerk uit het verslagjaar die in het huidige kalenderjaar maar v6ôr het schrijven van dit verslag zijn afgedaan niet worden meegenomen. De Commissie van Toezicht baseert de berekeningen en gegevens in haar verslag uitsluitend op klachten die zijn aangemaakt in het verslagjaar. Dit betekent dat de verzochte overzichten aantoonbaar afwijkend zullen zijn van hetgeen in andere hoofdstukken van dit verslag is te lezen. T,,ijuhl 1 lh-nnhi - Vun Managementoverzicht 2 -- januoi IS nu,i noot le6nalua nl 33 S S mi S juni S1no S t O.ttS SRn t tam IS r000n8o ooe,,bo e6ta ;;;; Totaaloverzicht Bureau Commissies van Toezicht Utrecht 2013 Beklagcommlssie Van der Hoeven kliniek Innchdn Doorloop termijnen in dagen 1 BeIinaingen 9 155_ _155_I f >6GegronOagOron d DttO.eI.gedm, 1 Nie 1 Ingetrokken n 4fdoenin na 1 gegron bemjddeljn roatojrveroej LK 2i ssl ii

16 18juni

17 BOPZ/ Totaal Dat. Dat. Hoger Kl.nr. DE dgn. Categorie Status Beslissing Schr. VOORDE Ontvangst Afdoening Beroep klacht Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x Hk Oij Contact buitenwereld (bezoek) Zitting op Ongegrond x Hk Nog onbekend Termijnbrief verzonden Ingetrokken Hk BOPZ Behandeling Zitting op Ongegrond Hk BOPZ Contact buitenwereld (bezoek) Zitting op Ongegrond x Hk Activiteiten (arbeid) Zitting op Deels gegrond x ongegrond I-Ik Verzorging (medische) Zitting op Deels gegrond x ongegrond Hk Rekening courant/zak- en kleedgeld Verweer directie opgevraagd Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Bejegening Termijnbrief verzonden Ingetrokken Hk Verzorging (medische) Zitting op Ingetrokken Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Niet ontvankelijk Hk Bejegening Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Activiteiten (arbeid) Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Verzorging (medische) Verweer directie opgevraagd Niet ontvankelijk I-Ik Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk BOPZ Verlaten inrichting Zitting op Ongegrond Hk BOPZ Selectie/overpl. (extern) Zitting op Ongegrond x Hk BOPZ Behandeling Zitting op Ongegrond Hk Bejegening Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk Verzorging (medische) Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x Hk Verzorging (medische) Zitting op Ingetrokken Hk Persoonlijke voorwerpen Zitting op Gegrond x l-lk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Deels gegrond Hk Bejegening Niet ontvankelijk Hk Bejegening Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Gegrond Comp: 17,50 curo Hk Contact buitenwereld (post) Zitting op Gegrond x ongegrond Hk Bejegening Zitting op Ongegrond x ongegrond I-Ik Bejegening Terugkomst MC op Niet ontvankelijk Hk-20I Il Verzorging (medische) Zitting op Ongegrond x x 17 Bijlage 1 KLACHTENOVERZICHT 2013 VAN DER HOEVENKLINIEK I-lk l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op

18 Hk f Nog onbekend Terugkomst MC op ngetrokken k Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x k Rekening courant/zak- en kleedgeld Zitting op Ongegrond x k f Persoonlijke voorwerpen Niet ontvankelijk x ongegrond k Rekening courant/zak- en kleedgeld Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling k l Activiteiten (diversen) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken k ejegening Niet ontvankelijk ongegrond k Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd Overgedragen Hk BOPZ/ Bejegening Terugkomst MC op Ingetrokken Hk Verzorging (diversen) Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk Ç Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ingetrokken Hk Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek Hk l-0520l Verlaten inrichting Zitting op Niet ontvankelijk x Hk BOPZ/ Bejegening Zitting op Ongegrond x De Voorde Hk Verlaten inrichting Zitting op Ongegrond x Hk Verzorging (medische) Niet ontvankelijk x Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Activiteiten (diversen) Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Activiteiten (luchten) Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk l Verzorging (persoonlijke) Zitting op Niet ontvankelijk x Hk ( l Contact buitenwereld (bellen) Zitting op Ongegrond x l-lk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x Hk l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x I-lk De Voorde Nog onbekend Terugkomst MC op ngetrokken na bemiddeling 1-Ik De Voorde Nog onbekend Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk Ordemaatregel Termijnbrief verzonden ngetrokken Hk Rekening courant/zak- en kleedgeld Termijnbrief verzonden Ingetrokken Hk Persoonlijke voorwerpen Zitting op Deels gegrond x ongegrond Hk De Voorde 06-06L20I Persoonlijke voorwerpen Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling 18 k Verzorging (diversen) Verweer directie opgevraagd ngetrokken k Persoonlijke voorwerpen Verweer directie opgevraagd ngetrokken k O2f2O13 Ol-O32OI Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd Deels gegrond x k f Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x ongegrond k l Verlaten inrichting Zitting op Ongegrond x k L ehandeling Zitting op Deels gegrond x k ejegening Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Rekening courant/zak- en kleedgeld Zitting op Gegrond Comp: 15 cum

19 l-lk _06L Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x Comp: 15 euro 1-lk Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x Hk Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x Hk Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x I-lk I l Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x l-ik l Activiteiten (luchten) Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk-20l l Rekening courant/zak- en kleedgeld Zitting op Niet ontvankelijk x Hk f-2Ol Informatie/procedure Naar MC gestuurd op mw. E.Th.J.M. van Meurs ngetrokken na bemiddeling Hk j Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x FIk-20l l Bejegening Zitting op ngetrokken I-Ik-20l Bejegening Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x ongegrond 1-lk l Contact buitenwereld (post) Zitting op t3 Ongegrond x Deels gegrond Hk : Contact buitenwereld (bezoek) Zitting op Niet ontvankelijk x gegrond Hk l Ordemaatregel Zitting op Ongegrond x ongegrond FIk Rekening courant/zak- en kleedgeld Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling I-Ik Rekening courant/zak- en kleedgeld Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk-20l Verzorging (persoonlijke) Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x Ongegrond Hk-20l Verzorging (persoonlijke) Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x Ongegrond Hk Persoonlijke voorwerpen Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x Ongegrond I-lk l Informatie/procedure Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x Ongegrond Hk-20l Rekening courant/zak- en kleedgeld Zitting op Ongegrond x ongegrond l-lk l 1 l Persoonlijke voorwerpen Verweer directie opgevraagd Ingetrokken Hk-20l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk Controle Zitting op Ongegrond x ongegrond 1-Ik Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x ongegrond FIk-20l Bejegening Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk I7-0i-20l Verzorging (diversen) Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk l l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x ongegrond 1-Ik Contact buitenwereld (post) Zitting op Ongegrond x ongegrond I-Ik-20I Contact buitenwereld (bezoek) Zitting op Ongegrond x ongegrond I-Ik-20l Behandeling Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk-20I3-000l l Persoonlijke voorwerpen Zitting op Gegrond x I-lk Bejegening Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Behandeling Zitting op Ongegrond x ongegrond 1-Ik Contact buitenwereld (bellen) Zitting op Ongegrond x ingetrokken Hk l Activiteiten (luchten) Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond 19

20 Hk F Bejegening Zitting op Niet ontvankelijk x Ongegrond Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Behandeling Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x ongegrond Hk Bejegening Niet ontvankelijk x ongegrond Hk l l Bejegening Niet ontvankelijk x ongegrond Hk l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x Ongegrond Hk Activiteiten (luchten) Verweer directie opgevraagd Niet ontvankelijk x ongegrond FIk Bejegening Niet ontvankelijk x ongegrond l-ik l Bejegening Niet ontvankelijk x ongegrond I-Ik l l Persoonlijke voorwerpen Ongegrond x Hk Persoonlijke voorwerpen Zitting op Ongegrond x Hk-20l l Persoonlijke voorwerpen Zitting op Gegrond x Hk l Rekening courant/zak- en kleedgeld Terugkomst MC op Ingetrokken I-lk-20I3-000I 19 l l Informatie/procedure Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk l l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x Hk l l Rekening courant/zak- en klecdgeld Zitting op Ongegrond x gegrond Hk-20l l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk-20l l Verzorging (persoonlijke) Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk I Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Ongegrond x gegrond Hk l Activiteiten (luchten) Zitting op Deels gegrond x Hk BOPZ/ 02-Oij Contact buitenwereld (post) Terugkomst MC op Ingetrokken De Voorde Hk l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Niet ontvankelijk x Hk l Persoonlijke voorwerpen Zitting op Ongegrond x Hk l Contact buitenwereld (bezoek) Verweer directie ontvangen Niet ontvankelijk x gegrond Hk l l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie ontvangen Ongegrond x ongegrond Hk Verzorging (medische) Verweer directie ontvangen Ongegrond x ongegrond I-lk Oij Informatie/procedure Verweer directie ontvangen Ongegrond x Nog Hk l0-0-20l Bejegening Verweer directie ontvangen Ingetrokken Hk-20l I l Rekening courant/zak- en kleedgeld Verweer directie ontvangen Ingetrokken gegrond onbekend Hk-20l l Contact buitenwereld (bezoek) Verweer directie ontvangen Niet ontvankelijk x gegrond Hk Verzorging (medische) Verweer directie ontvangen Ongegrond x Flk l Bejegening Verweer directie ontvangen Ingetrokken l-lk l Verzorging (medische) Verweer directie ontvangen Ongegrond x Hk l40 I l Behandeling Zitting op Ingetrokken Hk l4l 18-Oij l2 Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie ontvangen Ingetrokken x Nog 20 Hk De Voorde Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond Comp: 80 euro

21 j onbekend Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd Ingetrokken I-Ik Oij Controle Verweer directie ontvangen Ongegrond Nog Hk Persoonlijke voorwerpen Verweer directie ontvangen Ingetrokken Hk l45 l9-0ç Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie ontvangen Ingetrokken l-lk l9-0ç Verzorging (medische) Verweer directie ontvangen Ingetrokken! Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd Hk-20l Ç Verzorging (medische) Terugkomst MC op Ingetrokken l-ik-20i l Persoonlijke voorwerpen Verweer directie opgevraagd Ingetrokken I-Ik-20l3-000l Verzorging (medische) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken Hk lt Verlaten inrichting Verweer directie ontvangen Ingetrokken Hk lt-20l Verzorging (medische) Verweer directie ontvangen Ingetrokken Hk lt-20l Verzorging (medische) Verweer directie ontvangen Ingetrokken onbekend Hk lt Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x Ongegrond I-lk IØ Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op Gegrond x Ongegrond Hk H-20l Informatie/procedure Zitting op Ongegrond x Gegrond I-lk-20I Il-20I Activiteiten (luchten) Zitting op Ongegrond x Ongegrond Hk l5-it Persoonlijke voorwerpen Verweer directie opgevraagd ngetrokkeii Hk l5-1t Activiteiten (arbeid) Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk t Bejegening Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk t Behandeling Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk l5-lt-20i Verlaten inrichting Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk-20l l5-il Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk lQ Verzorging (medische) Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk l Bejegening Verweer directie opgevraagd ngetrokken Hk ll Informatie/procedure Niet ontvankelijk x! l-ik l-20l3 Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd I-lk l Verzorging (medische) Zitting op Ongegrond x Hk l-20l Persoonlijke voorwerpen Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling l-ik Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Terugkomst MC op Ingetrokken 21 DIs Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Zitting op l8-llf- 2OI ond Hk l-20l Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x 3 I-lk ) Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x Hk Ø Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x I-lk Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x Hk t Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x Hk lt-20l Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek x

22 Hk t Verlaten inrichting Verweer directie ontvangen Ingetrokken Hk ld Verzorging (medische) Zitting op Ongegrond x ongegrond Hk t Verlaten inrichting Zitting op Ongegrond x Deels gegrond 1-lk Contact buitenwereld (bezoek) Zitting op Ingetrokken k i 83 De Voorde Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Terugkomst MC op Ingetrokken k De Voorde Selectie/overpi. (extern) Terugkomst MC op Ingetrokken k De Voorde Verlaten inrichting Terugkomst MC op Ingetrokken k-20l Informatie/procedure Terugkomst MC op Ingetrokken k Informatie/procedure Terugkomst MC op Ingetrokken k i If Selectie/overpi. (intern) Zitting op Ingetrokken k l t Selectie/overpl. (extern) Zitting op Ingetrokken Hk I Bejegening Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk-20l l Contact buitenwereld (bellen) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken Hk-20l3-000l l Rekening courant/zak- en kleedgeld Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x l-lk Rekening courant/zak- en kleedgeld Zitting op Gegrond x Comp: 10 euro l-lk-20l3-000l l Bejegening Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk I l Persoonlijke voorwerpen Terugkomst MC op Ingetrokken na bemiddeling Hk l Bejegening Terugkomst MC op Niet ontvankelijk x Hk l Verzorging (diversen) Terugkomst MC op Ongegrond x ongegrond Hk l Verzorging (medische) Zitting op Ongegrond x l-lk l Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd Ingetrokken l-ik l Persoonlijke voorwerpen Verweer directie opgevraagd Ingetrokken Hk l3 27-t Verzorging (diversen) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken I-Ik Verzorging (medische) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken I-Ik t Activiteiten (luchten) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken Hk Verzorging (persoonlijke) Verweer directie opgevraagd Ingetrokken l-ik-20i l Activiteiten (diversen) Zitting op Ingetrokken Hk l Verzorging (medische) Niet ontvankelijk x Flk l Activiteiten (arbeid) Terugkomst MC op Ingetrokken Hk Bewegingsvrijheid binnen de inrichting Verweer directie opgevraagd 19-t Hk Contact buitenwereld (bellen) Verweer directie opgevraagd 22-t Ingetrokken l-ik l Persoonlijke voorwerpen Verweer directie opgevraagd Ingetrokken Hk-20I3-0002l l Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek Hk Rogatoir verzoek Zitting op Afdoening na rogatoir verzoek 22 Gegrond Hk l t Compensatie Zitting op Comp: 10 euro 1-Ik l l Behandeling Zitting op Ingetrokken