Externe kwaliteitsevaluatie voor ronde van de Sperma analyse: globaal rapport

Transcriptie

1 Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Departement Klinische Biologie Externe kwaliteitsevaluatie voor ronde 4-1 van de Sperma analyse: globaal rapport Ad hoc expertengroep: Dr. U. Punjabi (UZA); Dr. G. Verheyen (VUB); Prof. F. Comhaire (UzG);); Dr. C. Spiessens (KUL); Dr. G. Depré (ULB); Dr. E. Bosmans (Genk); Dr. Ch Wyns ( UCL) Dit artikel mag niet gekopieerd, gepubliceerd of verdeeld worden zonder toestemming van het WIV. Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 1/14

2 Dr. J.C. Libeer (IPH) coordinator Dr. U. Punjabi (UZA) 3/ Dr. G. Verheyen (VUB) 2/ Greta.verheyen@az.vub.ac.be Prof. F. Comhaire (UzG) 9/ Frank.Comhaire@rug.ac.be Dr. C. Spiessens (KUL) 16/ carl.spiessens@uz.kuleuven.ac.be Dr. G. Depré (ULB) 2/ gdepre@ulb.ac.be Dr. E. Bosmans (ZOL, Genk) Dr. Ch. Wyns (UCL) eugene.bosmans@pandora.be Christine.Wyns@clin.ucl.ac.be Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 2/14

3 1. Stalen De stalen werden verstuurd op 23 februari 4. De suspensies en uitstrijkjes werden bereid door Prof. F. Comhaire (UZ Gent). 5 expert laboratoria ontvingen de stalen voor celtelling in vijfvoud. Met deze resultaten konden wij een schatting maken op homogeniteit en tezelfdertijd op verzendingsvoorwaarden van het staal. (Tabel I). De intralaboratorium CV schommelt tussen 3, en 1,3% voor staal 1-1 en tussen 3, en 14,8% voor staal 1-2. Voor de uitstrijkjes schommelt de intralaboratorium CV tussen en 46,5% voor staal 1-3 (de zeer lage waarden verklaren de grote spreiding) en tussen 5,7 en 16,1% voor staal 1-4. Wij kunnen besluiten dat de homogeniteit van de stalen voor celtelling aanvaardbaar is. Gezien de zeer lage waarden is het niet mogelijk om conclusie te trekken voor de uitstrijkjes. Tabel 1: Resultaat van de expert laboratoria Lab A Lab B Lab C Lab D Lab E 1-1/1 16,5 19,5 18,9 21,3,8 1-1/2 17,5 19,5,5 21,2,8 1-1/3 16,5 18,5,6 22,8 21,2 1-1/4 18,7 18,3 21,7 22,1 1-1/5,9, ,1 18,9 Mediaan 17,5 19,5,3 21,7,8 Gemiddelde 18, 19,2 19,9 21,8,8 SD 1,85,97,84,65 1,17 CV% 1,3 5,1 4,2 3, 5,6 1-2/1 47, ,8 43, /2 47, ,6 35,7 1-2/3 45,6 41,5 31, ,9 1-2/4 47, , ,4 1-2/5 5, ,3 44,1 46 Mediaan 47,5 41,5 31, ,9 Gemiddelde 47,7 41,1 33,6 42,6 39,8 SD 1,76 2,1 4,97 1,29 5,36 CV% 3,7 4,9 14,8 3, 13,5 Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 3/14

4 Lab A Lab B Lab C Lab D Lab E 1-3/ / / / / Mediaan Gemiddelde 1,8 1, 5, 2,2 4,8 SD,84, 2,,45 1,1 CV% 46,5,,,3 22,8 1-4/ / / / / Mediaan Gemiddelde 5,2 7,8 23,4 7,2 17,6 SD,84,45 2,41,45 1,67 CV% 16,1 5,7 1,3 6,2 9,5 Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 4/14

5 2. Deelnemers Wij ontvingen resultaten van 127 deelnemers. De volgende diagrammen geven de spreiding van herbruikbare kamers voor spermatelling, criteria en de kleuringprocedures die gebruikt worden voor de morfologie evaluatie. Reusable chambers Makler 9% Thoma 7% Bürker 27% Fuchs-Rosenthal 5% Improved Neubauer 52% Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 5/14

6 Morphology criteria WHO % Tygerberg 53% WHO % Staining procedures Shorr 4% Spermac 16% Diff-Quick 12% Giemsa 7% Papanicolaou 61% Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 6/14

7 3.1. Spermatelling Voor staal 1-1 werden de volgende resultaten verkregen: Gemiddelde Mediaan SD CV Min Max P25 P75 Experts (N=8) 19,4 19,7 3,1 16, 14,7 24,5 17,4 21,1 Deelnemers 19,7 19,5 3,8 19,3 1, 35, 17, 22, De resultaten en de spreiding van deelnemers zijn vergelijkbaar met deze verkregen door de experten. De hogere spreiding wordt verklaard door de deelnemers met resultaten buiten de whiskers Voor staal 1-2 werden de volgende resultaten verkregen: Gemiddelde Mediaan SD CV Min Max P25 P75 Experts (N=8),2,7 7,95 19,8 31,3 53,9 33,2 43,7 Deelnemers 46,1 44,2 9,21,9 16,2 118,5 39,7 51,8 De resultaten van de deelnemers liggen iets hoger dan deze van de experten; de waarden buiten de whiskers zijn onaanvaardbaar. De mediaan voor de verhouding telling (staal 1-2/1-1) voor de expert laboratoria is,52; voor de deelnemers:,45. 1 deelnemer bekomt een verhouding <,19 (gemiddelde 2SD) en 7 deelnemers hebben een verhouding >,71 (gemiddelde + 2SD). De CV s voor de experten en de deelnemers zijn gelijkwaardig (respectievelijk 3,5 en 29,2%). Box-whiskers voor alle stalen worden gegeven in bijlage. Elke deelnemer wordt verzocht om zijn resultaten te situeren op de figuren. De resultaten buiten de 25 en 75 percentiel (dit zijn resultaten buiten de boxes) moeten opnieuw in overweging worden genomen. De gebruikte methode zou moeten worden herzien. U kunt ook altijd één van de experten raadplegen. Er werden dit keer geen systematische fouten vastgesteld Morfologie Staal 1-3 wordt als abnormaal beschouwd door alle 8 experten; 95% van de deelnemers beschouwen dit staal ook als abnormaal. Box -Whisker plots van alle stalen worden in bijlage weergegeven. De volgende resultaten werden verkregen: Gemiddelde Mediaan SD CV Min Max P25 P75 Experts (N=8) 2,8 2, 1,72 61, ,8 4,6 Deelnemers 1,2 5, 6,3 126,,3 78 2,5 11, Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 7/14

8 Staal 1-4 wordt beschouwd als abnormaal bij 5/8 experten; 52% van de deelnemers beschouwen dit staal ook als abnormaal. Box -Whisker plots van alle stalen worden in appendix weergegeven. Volgende resultaten werden verkregen gebaseerd op de gebruikte criteria: Gemiddelde Mediaan SD CV Min Max P25 P75 Experts (N=8) 12,1 9,5 6,15 5,9 6, 23, 7,8 16,3 Deelnemers 24,1 17, 14,82 87,2 2, 8, 9,9 3, WGO 99 en de Strict criteria zouden dezelfde resultaten moeten geven; nochtans is dit niet het geval als wij de resultaten in beide groepen vergelijken. De correcte toepassing van de criteria van Tygerberg en van de WGO vereisen een kleuring met goede visualisatie van staart en middenstuk. Daarom is de Giemsa kleuring niet aangewezen. Er wordt aanbevolen om Papanicolaou, Shorr, Spermac of Diff-Quick te gebruiken. Elke deelnemer wordt verzocht om zijn resultaten te situeren op de figuren. De resultaten buiten de 25 en 75 percentiel (dit zijn resultaten buiten de boxes) moeten opnieuw in overweging worden genomen. De resultaten buiten de 1 en 9 percentiel(dit zijn resultaten buiten de whiskers) zijn onaanvaardbaar. De deelnemers die 5% normale vormen melden moeten hun criteria herzien aangezien het onmogelijk is om dit hoge percentage met correct toegepaste Tygerberg of de WHO criteria van 1992 of van 1999 te bekomen. De gebruikte methode zou moeten worden herzien. U kunt ook altijd één van de experten raadplegen. In deze ronde werd ook voor het eerst gevraagd naar de verhouding normale cellen/eigen limiet normaliteit. Dit betekent dat wanneer 5% normale cellen worden gezien en uw limiet is 1 dan is de verhouding,5. Dit betekent ook dat een verhouding <1 moet resulteren in een beoordeling abnormaal en een verhouding >1 in een beoordeling normaal. Er worden volgende nietlogische conclusies gevonden: voor staal 1-3: 13 deelnemers geven een verhouding >1 en beschouwen dit staal toch als abnormaal voor staal 1-4: 9 deelnemers geven een verhouding >1 en beschouwen dit staal toch als abnormaal. 2 deelnemers vinden een verhouding <1 en beschouwen dit staal toch als normaal => De 24 betrokken laboratoria moeten hun procedures herevalueren! Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 8/14

9 4. De kalender van de EKE voor sperma analyse 4 4/2: /3: nog te bepalen 5. Literatuur F. Comhaire and L. Vermeulen. Human semen analysis. Human reproduction Update 1995 (vol. 1) British Andrology Society: Seminal fluid analysis & Anti-sperm antibody testing. Standard operating procedures laboratory manual: WHO laboratory manual for the examination of human semen and sperm-cervical mucus interaction. Fourth edition. Cambridge University Press. ISBN Nordic Association for Andrology: Manual for basis semen analysis : ESHRE Monographs. Manual on Basic Semen Analysis. editors: U. Kvist and L. Björndahl. Oxford University Press ISSN x 6. Bijlagen Globaal resultaat: Staal 1-1: Telling Staal 1-2: Telling Staal 1-3: Morfologie Staal 1-4: Morfologie Staal 1-3: Ratio Staal 1-4: Ratio Box-Whisker plots: Staal 1-1: Celtelling Staal 1-1: Celtelling (gebruikte kamer) Staal 1-2: Celtelling Staal 1-2: Celtelling (gebruikte kamer) Staal Ratio 1-1/1-2 Staal 1-3: Morfologie (kleuring) Staal 1-3: Morfologie (criteria) Staal 1-4: Morfologie (kleuring) Staal 1-4: Morfologie (criteria) Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 9/14

10 Sample 1-1: Cell counting Count 1 Experts Sample 1-1: Cell counting 5 Improved Neubauer Bürker Fuchs-Rosenthal Makler Disposable Thoma Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 1/14

11 Sample 1-2: Cell counting Count 2 Experts Sample 1-2: Cell counting Improved Neubauer Bürker Fuchs-Rosenthal Makler Disposable Thoma Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 11/14

12 1,2 Ratio sample 1-2/1-1 1,8,6,4,2 Overall ratio Experts ratio 1,2 Ratio Sample 1-2/1-1 1,8,6,4,2 Improved Neubauer Bürker Fuchs-Rosenthal Makler Disposable Thoma Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 12/14

13 Sample 1-3: Morphology criteria Tygerberg WHO 1992 WHO Sample 1-3 Morphology: staining Diff-Quick Giemsa Papanicolaou Shorr Spermac Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 13/14

14 Sample 1-4: Morphology: criteria Tygerberg WHO 1992 WHO Sample 1-4 Morphology: staining Diff-Quick Giemsa Papanicolaou Shorr Spermac Sperma analyse. Globaal Rapport 4/1 14/14