NIET-INFECTIEUZE SEROLOGIE ANA

Transcriptie

1 FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST VOOR LABORATORIA VAN KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN DESKUNDIGEN GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE NIET-INFECTIEUZE SEROLOGIE ANA ENQUETE 2011/1 WIV-11/1/Niet-infectieuze serologie/15 Dienst Klinische Biologie J. Wytsmanstraat, Brussel België

2 ISSN: COMITE VAN EXPERTEN tel. fax WIV Secretariaat : 02/ / Dr. Van Blerk : Coördinator : 02/ : mvanblerk@wiv-isp.be Dr. Van Campenhout: Coördinator : 02/ : cvancampenhout@wiv-isp.be Dr. BOSSUYT X. : 016/ / : xavier.bossuyt@uz.kuleuven.ac.be Dr. HUMBEL R. : 352/ / : rlhumbel@llip.lu Dr. MEWIS A. : 011/ / : alex.mewis@jessazh.be Dr. SERVAIS G. : 02/ / : genevieve.servais@chu-brugmann.be Dr. TOMASI J.P. : 02/ / : tomasi@mblg.ucl.ac.be Dr. VERCAMMEN M. : 02/ : Martine.vercammen@uzbrussel.be Alle rapporten zijn tevens te raadplegen op onze website: Institut Scientifique de Santé Publique Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Brussel Dit rapport mag niet gereproduceerd, gepubliceerd of verdeeld worden zonder akkoord van het WIV-ISP. Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

3 Staalmateriaal Er werd 1 staal rondgestuurd (SN/11071) afkomstig van een patiënte met een primair syndroom van Sjögren. Wij danken Prof. Humbel (Laboratoire Luxembourgeois d Immunopathologie LLIP)) voor het bezorgen van dit staal. Deelname Eén Luxemburgs en 126 Belgische laboratoria hebben aan deze ronde deelgenomen. Resultaten van de deelnemers Indirecte immunofluorescentie (IIF) op HEp-2(000) cellen 123 laboratoria (96.9%) spoorden de aanwezigheid van antinucleaire antistoffen op met indirecte immunofluorescentie. Volgende tabel geeft een overzicht van hun resultaten: Kern (patroon) Cytoplasma Aantal Gespikkeld Negatief of niet vermeld 56 Gespikkeld type SSA Negatief of niet vermeld 18 Fijn gespikkeld Negatief of niet vermeld 8 SSA patroon Negatief of niet vermeld 6 Gespikkeld type SSA + homogeen Negatief 4 Fijn granulair Negatief 3 Granulair Negatief 3 Positief Negatief 3 Grof gespikkeld Negatief of niet vermeld 2 Homogeen Negatief 2 Gespikkeld (Zwak) positief 2 Gespikkeld + nucleolaire fluorescentie Negatief 2 Granulair + homogeen Negatief of niet vermeld 2 SSA patroon + enkele positieve mitosen Negatief 1 Atypisch gespikkeld Negatief 1 Negatief Fijn gespikkeld 1 Granulair + positieve mitosen Negatief 1 Nucleolair Negatief 1 Fijn gespikkeld + nucleolair (SSA) Negatief 1 Homogeen + nucleolair SSA Negatief 1 Gespikkeld + homogeen Negatief 1 Granulair Onduidelijk patroon,ribp? 1 Gespikkeld Fijn granulair* 1 Pleomorf gespikkeld Negatief 1 Fijn gespikkeld Fijn korrelig (SSA?) 1 *Dit laboratorium vermeldde de aanwezigheid (zwak) van AMA-M2 antistoffen Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

4 Vier laboratoria maakten voor het opsporen van de ANA gebruik van een ELISA of FEIA techniek en bekwamen allen een positief resultaat. Zeven laboratoria hebben het immunofluorescentiepatroon verkeerd of niet geïnterpreteerd: homogeen (2), nucleolair (1), kern negatief + fijn gespikkeld cytoplasma (1), positief (3). Het fluorescentiepatroon werd bijgevolg op een aanvaardbare wijze geïnterpreteerd door 94.3% van de deelnemers. Volgende tabel geeft de patronen van de antistoffen weer bekomen met de verschillende HEp-2(000) cellen: Fabrikant N Kern Cytoplasma N HEp-2 cellen Alphadia 13 Gespikkeld - of niet vermeld 7 Fijn gespikkeld - of niet vermeld 2 Grof gespikkeld Negatief 1 Homogeen Negatief 1 Fijn gespikkeld Fijn korrelig 1 (SSA?) Positief Negatief 1 Diasorin ANA fluor 2 Gespikkeld Negatief 2 Euroimmun 21 Gespikkeld - of niet vermeld 12 Granulair Negatief 2 Granulair + homogeen - of niet vermeld 2 Fijn gespikkeld Negatief 1 Fijn granulair Negatief 1 Gespikkeld Fijn granulair 1 Gespikkeld Zwak positief 1 Granulair Onduidelijk 1 patroon, RibP? Inova 26 Gespikkeld - of niet vermeld 19 Fijn gespikkeld - of niet vermeld 2 Granulair + positieve mitosen Negatief 1 Fijn granulair Negatief 1 Homogeen Negatief 1 Gespikkeld Positief 1 Negatief Fijn gespikkeld 1 Kallestad 7 Gespikkeld - of niet vermeld 6 Granulair Negatief 1 Medica 1 Gespikkeld + homogeen Negatief 1 Menarini Zenit 2 Fijn gespikkeld Negatief 1 Gespikkeld Niet vermeld 1 Zeus 1 Fijn gespikkeld Negatief 1 Niet vermeld 5 Gespikkeld - of niet vermeld 2 Atypisch gespikkeld Negatief 1 Gespikkeld type SSA Negatief 1 Gespikkeld type SSA + homogeen Negatief 1 Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

5 HEp-2000 cellen Immuno Concepts 45 Gespikkeld type SSA - of niet vermeld 17 Gespikkeld - of niet vermeld 7 SSA patroon - of niet vermeld 6 Gespikkeld type SSA + homogeen Negatief 3 Gespikkeld + nucleolaire fluoresc. Negatief 2 Positief Negatief 2 Fijn granulair Negatief 1 Fijn gespikkeld Negatief 1 SSA patroon + enkele pos. mitosen Negatief 1 Homogeen + nucleolair SSA Negatief 1 Fijn gespikkeld + nucleolair (SSA) Negatief 1 Nucleolair Negatief 1 Grof gespikkeld Niet vermeld 1 Pleomorf gespikkeld Negatief 1 Indien men spreekt van positieve chromosomen in de zin van anti-dsdna antistoffen, dienen de chromosomen positief te zien van de profase tot de telofase. 116 laboratoria (94.3%) hebben de antistoftiter vermeld. Volgende tabel geeft de resultaten van de antistoftiter weer (gespikkeld patroon) voor de verschillende HEp-2(000) cellen: Fabrikant N Resultaten HEp-2 cellen Alphadia , 320 (5), 320, 400, 640 (3), 1280 Diasorin ANA fluor 2 320, 1280 Euroimmun , 160, 320 (3), 640 (6), 800, 1000, 1280 (5), 1600, 1600 Inova (2), 320 (9), 640 (7), 1280 (5), 2560 (2) Kallestad 6 320, 640 (2), 1000, 1280 (2) Medica Menarini Zenit 2 640, 1000 Zeus Niet vermeld (2), 1280, 2560, 5120 HEp-2000 cellen Immuno Concepts 42 80, 160 (3), 320 (3), 400, 640 (7), 640, 1280 (12), 1280 (2), 2560 (5), 2560 (2), 5120 (3), 5120, Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

6 Onderstaande grafiek geeft de globale verdeling van de antistoftiter weer (gespikkeld patroon): De spreiding van de resultaten blijft aanzienlijk, ook binnen eenzelfde systeem. Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

7 Onderstaande grafieken geven de verdeling van de antistoftiter weer voor de HEp-2(000) cellen, waarvoor er minstens 6 gebruikers zijn (gespikkeld patroon): Alphadia Immuno Concepts Euroimmun Inova Kallestad Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

8 Opsporen van anti-ndna/anti-dsdna antistoffen 36 laboratoria (28.3%) hebben geen anti-ndna/dsdna antistoffen opgespoord. 91 laboratoria (71.7%) spoorden de aanwezigheid van anti-ndna/anti-dsdna antistoffen op, waarvan 12 met 2 technieken en 1 met 3 technieken. Drie laboratoria hebben geen resultaat vermeld, enkel een techniek. Acht laboratoria (8.8%) vermeldden de aanwezigheid van anti-ndna/dsdna antistoffen. Volgende tabel toont met welke techniek deze (zwak) positieve resultaten werden bekomen: Methode Resultaat Aantal % gebruikers methode IIF Crithidia luciliae Menarini + 1 Enige gebruiker CLIA Diasorin Liaison + 4 Alle gebruikers ELISA Diasorin ETI-Max + 1 Enige gebruiker ELISA Kallestad +/- 1 Enige gebruiker ELISA Inova +/-* 1* 1/10 gebruikers (10.0%) Dot Alphadia +/-* 1* 1/3 gebruikers (33.3%) *Resultaten bekomen door hetzelfde laboratorium Aantonen en identificeren van ANA/anti-ENA antistoffen; geen IIF 117 laboratoria (92.1%) spoorden de aanwezigheid van anti-ena antilichamen op met één of meerder methoden. Tien laboratoria spoorden de aanwezigheid van anti-ena antilichamen niet op. 61 laboratoria (52.1%) voerden een ANA/anti-ENA screeningtest uit en bekwamen allen een positief resultaat. 56 van deze laboratoria (47.9%) hebben de ANA/anti-ENA screeningtest toegepast in combinatie met een ANA/anti-ENA identificatietest. Vijf laboratoria voerden enkel een ANA/anti-ENA screeningtest uit en 56 laboratoria enkel een ANA/anti-ENA identificatietest. Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

9 Volgende tabel geeft een overzicht van de gebruikte anti-ena identificatietesten en de bekomen resultaten: Methode N Fabrikant N Resultaat N ID 2 Immuno Concepts 2 SSA 1 Negatief 1 Dot/LIA 73 Alphadia 18 SSA 8 SSA + SSB + Sm/RNP 3 SSA + SSB + RNP 2 SSA + Sm/RNP 2 SSA60 1 SSA + RNP 1 SSA + SSB 1 BMD 11 SSA 9 SSA60 1 SSA + SSB (+/-) 1 Euroimmun 34 SSA + Ro52 9 SSA60 + Ro52 7 SSA + Ro52 + Sm/RNP 3 SSA 3 SSA+ SSB (+/-) + RNP 2 SSA + RNP 2 SSA60 + Ro52 + Sm/RNP 2 SSA + Sm/RNP 1 SSA + SSB (+/-) 1 SSA + Ro52 + SSB (+/-)RNP 1 SSA+Ro52+SSB+Sm/RNP+ AMA-M2 (+/-) 1 SSA + Ro52 + RNP 1 SSA60 + Ro52 + RNP 1 Innogenetics 8 SSA60 + Ro52 + SSB 6 SSA + SSB 2 Orgentec 2 SSA60 + Ro52 + SSB 1 SSA60 + Ro52 1 ELISA/FEIA 43 Binding site 1 SSA + SSB + Sm/RNP 1 BioRad 1 SSA + SSB 1 Diasorin 1 SSA + SSB + Sm/RNP 1 Euroimmun 1 SSA 1 Inova 12 SSA + SSB + RNP 8 SSA + SSB 3 SSA 1 Phadia EliA 23 SSA + SSB 20 SSA60 + Ro52 2 SSA 1 Phadia Varelisa 4 SSA 4 Immunodiffusie Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10

10 Alle laboratoria, die een identificatie van de anti-ena antistoffen uitvoerden (n=112, 88.2%), hebben de aanwezigheid van anti-ssa antistoffen aangetoond. 45 laboratoria (40.2%) vermeldden enkel de aanwezigheid van anti-ssa antistoffen, 36 laboratoria (32.1%) de aanwezigheid van anti-ssa en anti-ssb antistoffen, 18 laboratoria (16.1%) de aanwezigheid van anti-ssa, anti-ssb en anti-(sm/)rnp antistoffen en 13 laboratoria (11.6%) de aanwezigheid van anti-ssa en anti-(sm/)rnp antistoffen. Meerdere laboratoria rapporteerden de aanwezigheid van anti-ssb en anti-(sm/)rnp antistoffen als zwak positief. Eén laboratorium vermeldde de zwakke aanwezigheid van AMA-M2 antistoffen, wat niet correct is. Besluit 88.2% van de laboratoria hebben de aanwezigheid van anti-ssa antistoffen aangetoond. De volgende tabel toont de resultaten bekomen door de 15 overige laboratoria: IIF HEp-2(000) ANA/anti-ENA screeningtest N (Fijn)gespikkeld Niet uitgevoerd 5 Niet uitgevoerd Positief 2 Grof gespikkeld Positief 1 Gespikkeld Positief 1 Gespikkeld type SSA Niet uitgevoerd 1 SSA patroon Niet uitgevoerd 1 SSA patroon Positief 1 Homogeen + gespikkeld type SSA Niet uitgevoerd 1 Gespikkeld + nucleolair Niet uitgevoerd 1 Fijn gespikkelde kern + fijn korrelig cytoplasma (SSA?) Niet uitgevoerd 1 De resultaten zijn bevredigend. Niet-infectieuze serologie, globaal rapport 2011/1. Printdatum: 1/6/ /10