Routing Paraaf Besluitvormingstraject Besluit. Datum vergadering D&H. 8 januari Agendapunt. Commissie Water & Wegen

Transcriptie

1 Onderwerp Zwakke Schakels - Nadeelcompensatie - NRG koelwaterleiding Voorstel Aan D&H voor te stellen: Portefeuillehouder C. Stam mandaat en volmacht te geven de projectovereenkomst HHNK - NRG te ondertekenen. Infocentrum Ja Aan het CHI voor te stellen: 1. Het College van dijkgraaf en hoogheemraden op te dragen in mandaat een definitief besluit te nemen op de van NRG ontvangen verzoeken om nadeelcompensatie op voorwaarde dat: a. het toe te kennen bedrag niet hoger is dan ,-- (excl. btw) en b. het toe te kennen bedrag in beginsel subsidiabel is binnen de rijkssubsidie voor het versterken van primaire waterkeringen. 2. NRG een voorschot wegens nadeelcompensatie toe te kennen tot een bedrag van maximaal ,-- (excl. btw) en het College van dijkgraaf en hoogheemraden te belasten met de uitvoering van dit besluit. 3. het College van dijkgraaf en hoogheemraden op te dragen aansluitend aan het nemen van het bedoelde besluit onder 1., te rapporteren aan de commissie Bestuur, Middelen en Waterketen. Routing Paraaf Besluitvormingstraject Besluit Steller P.J.J. Oosterling Gewijzigd Pe Datum vergadering D&H 8 januari 2013 Agendapunt Afdeling Hoogwaterbeschermingsprogramma HWBP Bert Kappe Secretaris-directeur M.J. Kuipers Portefeuillehouder L.H.M. Kohsiek Afdoening Retour steller na CHI Telef. akkoord Commissie Water & Wegen Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen 6 februari 2013 Ter kennisname Datum vergadering CHI 13 februari 2013 Voorstel leidt tot begrotingswijziging Nee Codering: Voorstel leidt tot investeringsbesluit Nee Codering: Subsidie Ja*A Codering: * In dat geval dient de steller een kopie van het voorstel en dit begeleidingsformulier te zenden aan de afdeling Financiën: financiën-formatcijfers@hhnk.nl. Opmerkingen A Het L-HWBP heeft aangegeven dat de door HHNK toe te kennen nadeelcompensatie t.z.t. gedeclareerd kan worden bij het Rijk in het kader v.d. rijksfinanciering van het versterken van primaire waterkeringen.

2

3 Voorstel CHI (college van hoofdingelanden) Datum behandeling D&H 8 januari 2013 Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen Datum vergadering CHI 13 februari 2013 Portefeuillehouder L.H.M. Kohsiek Agendapunt 6. Onderwerp Zwakke Schakels - Nadeelcompensatie - NRG koelwaterleiding Voorstel 1. Het College van dijkgraaf en hoogheemraden op te dragen in mandaat een definitief besluit te nemen op de van NRG ontvangen verzoeken om nadeelcompensatie op voorwaarde dat: a. het toe te kennen bedrag niet hoger is dan ,-- (excl. btw) en b. het toe te kennen bedrag in beginsel subsidiabel is binnen de rijkssubsidie voor het versterken van primaire waterkeringen. 2. NRG een voorschot wegens nadeelcompensatie toe te kennen tot een bedrag van maximaal ,-- (excl. btw) en het College van dijkgraaf en hoogheemraden te belasten met de uitvoering van dit besluit. 3. het College van dijkgraaf en hoogheemraden op te dragen aansluitend aan het nemen van het bedoelde besluit onder 1., te rapporteren aan de commissie Bestuur, Middelen en Waterketen. Kern van de zaak Aanleiding Het zandig versterken van de Hondsbossche- en Pettemer Zeewering (HBPZW) betekent dat een aantal ondernemers hun bedrijfsvoering niet ongewijzigd kunnen voortzetten. Eén van hen is de Nuclear Research & consultancy Group (NRG) te Petten die in het duingebied twee kernreactoren exploiteert. Ten behoeve van het secundaire koelwatercircuit van haar Hoge Fluxreactor (HFR) onttrekt NRG water aan het Noordhollandsch Kanaal en loost dit uiteindelijk via een lange koelwaterleiding aan de kop van één van de strandhoofden bij Paal in de Noordzee 1. NRG zal deze leiding moeten verleggen en verlengen. In samenspraak hebben HHNK en NRG vastgesteld dat de leiding slechts op één manier kan worden aangepast en dat daaraan substantiële materiaalkosten zijn verbonden. Op 13 mei 2011 verzoekt NRG om nadeelcompensatie. De behandeling van dit verzoek is aangehouden in afwachting van gezamenlijk onderzoek naar beste oplossing, passend binnen de bedrijfsvoering van NRG en binnen het ontwerp projectplan Zandige versterking Zwakke Schakels, dat later dit jaar in procedure gaat. 1 Dit water is alleen thermisch licht verontreinigd, maar bevat geen radioactieve stoffen. Bevoegd gezag voor de lozing was en blijft RWS. Hoogheemraadschap T Hollands Noorderkwartier F Postbus 250, 1700 AG Heerhugowaard info@hhnk.nl Bevelandseweg 1, 1703 AZ Heerhugowaard

4 2 Probleemstelling/centrale vraag De NKL die op grond van de Verordening nadeelcompensatie HHNK 2010 van overeenkomstige toepassing is op verzoeken om nadeelcompensatie voor het moeten verleggen van leidingen in een waterstaatswerk van HHNK, kwalificeert de benodigde werkzaamheden als het moeten verleggen van een kruisende leiding. Bij zulke leidingen vergoedt HHNK de kosten van ontwerp en begeleiding en uitvoeringskosten. Dit betekent dat materiaalkosten en de kosten van het uit en in bedrijf stellen niet voor vergoeding in aanmerking komen. Op 28 september 2012 heeft NRG aanvullend verzocht toepassing te geven aan de in de verordening/nkl opgenomen hardheidsclausule en haar wèl een bijdrage in de materiaalkosten te geven. Honoreren van dit voorstel resulteert in het toekennen van een voorschot dat uitkomt boven het hierna te bespreken drempelbedrag van ,--. Bevoegd bestuursorgaan HHNK De Verordening nadeelcompensatie HHNK 2010 bepaalt in artikel 4 dat de CHI-bevoegdheden op grond van deze verordening toekomen aan het dagelijks bestuur voor zover het verzoeken om vergoeding van schade betreffen die een waarde van ,-- niet te boven gaan. Dit betekent dat in dit geval het CHI bevoegd is op verzoek te beslissen. Conclusie/aanbeveling A Het voorstel luidt NRG in de vorm van een voorschot 3 een bijdrage toe te kennen - op basis van kwartaalfacturen van de werkelijk gemaakte kosten - van maximaal ,-- (excl. btw). De raming van de totale kosten bedraagt ,-- (excl. btw). NRG betaalt zelf 25 % van de materiaalkosten (ca ,-- excl. btw). Een voor bezwaar en beroep vatbaar besluit is in ontwerp bijgevoegd. In tijd luistert de feitelijke verlenging van de koelwaterleiding bijzonder nauw. Enerzijds kan NRG de verlenging alleen uitvoeren in een periode waarin de HFR planmatig stilligt en haar project mag in geen geval de tijdige uitvoering van de versterking verstoren. Daartoe zijn NRG en HHNK een samenwerkingsovereenkomst aangegaan. Onderbouwing van de conclusie Een ieder moet in een dicht bevolkt land als Nederland, waar de overheid regelmatig fysieke ingrepen moet doorvoeren, enig nadeel accepteren. Als dat nadeel zodanig is dat een bedrijf bovengemiddeld nadeel ondervindt, komt een financiële tegemoetkoming in beeld. Dit is hier het geval. De NKL geeft bij een kruisende leiding geen vergoeding voor de materiaalkosten van de nieuwe leiding. Het grootste stuk van de nieuwe leiding is echter bedoeld om de breedte van het nieuw aan te leggen zandlichaam aan de zeezijde van de duinenrij te overbruggen. Zodoende is het alleszins redelijk dat gedeelte niet aan te merken als kruisend. NKL en verordening kennen het instrument hardheidsclausule, waarmee de onredelijkheid van de uitkomst gecorrigeerd kan worden naar een maatschappelijk bevredigend resultaat. Een uitgebreidere onderbouwing is opgenomen in Notitie van overwegingen. Conclusie/aanbeveling B Nadat NRG het HHNK heeft laten weten hoe hoog de materiaalkosten zijn geweest, dient HHNK een 2 De volledige naam van deze ministeriele regeling luidt: Nadeelcompensatieregeling verleggen kabels en leidingen in en buiten rijkswaterstaatswerken en spoorwegwerken Artikel 24, tweede lid van de Verordening Nadeelcompensatie HHNK 2010 bepaalt dat de hoogte van het voorschot maximaal 75 procent mag bedragen van het te compenseren aandeel.

5 3 definitief besluit te nemen over welk deel van de materiaalkosten HHNK voor zijn rekening neemt en welk deel voor NRG blijft. Hetzelfde geldt voor de bijkomende kosten, waaronder die de NKL 1999 expliciet noemt (de kosten van ontwerp en begeleiding en de uitvoeringskosten). Deze kosten bedragen naar verwachting ,-- (excl. btw) 4. Voorgesteld wordt het College van dijkgraaf en hoogheemraden op te dragen een definitief besluit te nemen op het inleidend en het aanvullend verzoek om nadeelcompensatie met dien verstande dat: a. het afdoeningsmandaat is begrensd tot een maximum van ,-- 5 voor de materiaalkosten en bijkomende kosten, waaronder de post kosten van ontwerp en begeleiding en uitvoeringskosten. b. het toe te kennen bedrag in beginsel subsidiabel is binnen de rijkssubsidie voor het versterken van primaire waterkeringen. Onderbouwing van de conclusie Bij de bevoegdheidsverdeling in artikel 4 staat het doelmatig afhandelen van verzoeken voorop. Verzoeken om vergoeding van schade boven het drempelbedrag worden door het algemeen bestuur zelf afgehandeld. Het voorstel komt neer op het vaststellen van het financieel kader waarbinnen het College van dijkgraaf en hoogheemraden, geadviseerd door de onafhankelijke Adviescommissie nadeelcompensatie, het bedrag van de aan NRG toekomende vergoeding definitief vaststelt (afdoeningsmandaat). Een uitgebreidere onderbouwing is opgenomen in de Notitie van overwegingen. Risico s Er zijn een aantal risico s. 1. Indien het voorstel niet wordt gevolgd: De zandige versterking van de HBPZW vraagt van enkele ondernemers forse investeringen om de bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe situatie. NRG heeft zich vanaf het begin bereid verklaard om op vrijwillige basis mee te werken. Als HHNK vasthoudt aan de letterlijke bepaling van de NKL, is niet uit te sluiten dat NRG eerst via de rechter uitsluitsel vraagt over een rechtvaardige kostenverdeling. Dat leidt onherroepelijk tot een forse vertraging van de versterking. 2. Indien het voorstel wordt gevolgd: a. Een onverhoopte beslissing van het Landelijk bureau van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (hierna: het Bureau) dat de toe te kennen nadeelcompensatie niet (geheel) subsidiabel is, zodat HHNK de toe te kennen compensatie uit eigen middelen moet financieren. Eind december 12 heeft HHNK het dossier daarom voorgelegd aan het Bureau. Het heeft in zijn bericht van 11 december 2012 (bijlage 4) aangegeven dat de verdeling van de materiaalkosten redelijk is. Het door HHNK vergoeden van een deel van de materiaalkosten beschouwt het Bureau als subsidiabel 6. b. Belanghebbenden zullen in vergelijkbare gevallen HHNK verzoeken hen op dezelfde wijze te behandelen. De Notitie van overwegingen gaat in op één vergelijkbaar geval (precedentwerking). Het eind februari door uw college te bespreken ontwerpprojectplan voor het versterken van de Zwakke Schakels behandelt meer in algemene zin de 4 Totale raming inclusief materiaalkosten, excl. btw. 5 Totale raming minus bijdrage NRG , excl. btw. 6 Hoofdstuk 7 Waterwet, 5. Financiering en bekostiging maatregelen primaire waterkeringen. Uitgewerkt in de Regeling bijzondere subsidies waterkeren en waterbeheren. Artikel 2, lid 1, sub d, geeft aan dat de compensatie die de beheerder o.g.v. de NKL 1999 heeft toegekend, subsidiabel zijn.

6 4 (groepen van) belanghebbenden op die bovengemiddeld nadeel (kunnen) ondervinden van de werkzaamheden. Financiële consequenties De raming van de materiaalkosten beloopt een bedrag van in totaal (afgerond) 1 miljoen euro. Een redelijke verdeling resulteert in de verdeling drie delen HHNK en één deel voor rekening van NRG. Het toekennen van het voorschot hoeft nog niet gevolgd te worden door het beschikbaar stellen van deze geldmiddelen. Dat is eerst aan de orde nadat NRG de werkzaamheden heeft uitgevoerd. De financiering komt ten laste van het budget dat beschikbaar is voor het voorbereiden van het project Zwakke Schakels. Voor het aan NRG toe te kennen bedrag vraagt HHNK vervolgens subsidie aan bij de Minister van Infrastructuur en Milieu. Communicatieaspecten De aangelegenheid raakt uitsluitend NRG en HHNK, zodat er geen aanleiding is een communicatietraject te volgen. Milieuconsequenties Bedrijfsvoering NRG en de ligging in de zeewering stellen hoge eisen aan de aanlegwijze en aan de constructie van de nieuwe leiding. Daarbij mag het mariene milieu niet significant belast worden. Voor het overige is de milieuparagraaf allereerst de verantwoordelijkheid van NRG. Overige consequenties Volgende stappen zijn: het ondertekenen van de overeenkomst (14 februari 2013), de afhandeling van het inleidend verzoek om nadeelcompensatie en het vaststellen van het definitieve bedrag aan compensatie door de Adviescommissie te vragen van advies te dienen. Bijlagen 1. Notitie van overwegingen 2. Conceptbesluit vaststellen voorschot en afdoeningsmandaat ( ) 3. Conceptbesluit op verzoek van 28 september 2012 ( ) 4. Tekening ( ) Ter inzage in het vergaderdossier: 5. Inleidend verzoek van 13 mei 2011, kenmerk K5149/ ID/RvdS/SK ( ) 6. Verzoek van 28 september 2012, kenmerk FCS/DE/SvS ( ) 7. Brief Programmabureau HWBP2 van 11 december 2012 ( ) College van dijkgraaf en hoogheemraden, de secretaris, de dijkgraaf, M.J. Kuipers drs. L.H.M. Kohsiek

7 5 Bijlage 1 Notitie van overwegingen De feiten Exploitant HFR: Vergunningen: Toepasselijke regelgeving: Verzoeken om nadeelcompensatie: Nuclear Research & consultancy Group (NRG), Petten Ja, verleend door RWS en HHNK a) RWS 10 april 2006, AMU/834, Wvo-vergunning voor de lozing b) RWS april 2006, AMU/874, vergunning voor het gedeelte van de pijpleiding vanaf de duinvoet tot en met de uitstroomopening gelegen in strandhoofd 18,9. c) HHNK 9 mei 2006, nummer: voor zee, voor het gedeelte gelegen in de duinwaterkering ter hoogte van Westerduinweg 3 te Petten Verordening nadeelcompensatie HHNK 2010 in samenhang met de in artikel 3, derde lid, van overeenkomstig van toepassing verklaarde NKL1999. a) 13 mei 2011, kenmerk K5149/ ID/RvdS/SK inleidend verzoek. b) 28 september 2012, kenmerk FCS/DE/SvS verzoek om toepassing van de hardheidsclausule. Dijkpaal: Paal Nadere aanduiding Bijlage 5 geeft zowel de bestaande als toekomstige ligging van de leiding aan in het horizontale (bovenste deel) als verticale vlak (onderste deel). Hoofdprobleem: De koelwaterwaterleiding is naar de begripsbepalingen uit de NKL te kwalificeren als een kruisende leiding. De exploitant die een dergelijke leiding moet verplaatsen krijgt de materiaalkosten en kosten voor het buiten gebruik stellen en weer in gebruik nemen van de voorziening niet vergoed. Deze uitkomst doet geen recht aan de feitelijke situatie waarbij het nieuwe deel van de leiding dat niet samenvalt met het huidige waterstaatswerk van HHNK ruwweg drie keer zo lang is als het te verleggen deel dat wel met dat werk samenvalt. Maatschappelijke gevolgen versterken waterkering voor bedrijven en andere belanghebbenden De Waterwet verlangt van het beherend waterschap dat zijn projectplan inzicht geeft in de maatregelen die zijn gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen van de uitvoering van het werk. Dat ongedaan maken of beperken kan op verschillende manieren gebeuren. Het kan door: 1. Het treffen van een fysieke maatregel. Aan de orde als een bestanddeel van een strandpaviljoen of woning tijdelijk weg moet of onvermijdbaar kapot gaat. Denk ook aan het heraanleggen van een parkeerterrein, het terugplaatsen van een schuurtje, een muurtje, het herstel van een groenvoorziening. 2. Het toekennen van nadeelcompensatie. Een ieder moet in een dicht bevolkt land als Nederland, waar de overheid regelmatig fysieke ingrepen moet doorvoeren, enig nadeel accepteren. Als dat nadeel zodanig is dat een bedrijf bovengemiddeld nadeel ondervindt, komt een financiële tegemoetkoming in beeld (waarde- of inkomstenvermindering). Denk aan het verslechteren van de bereikbaarheid van een bedrijfslocatie of het moeten verplaatsen van een machinepark. De Verordening nadeelcompensatie HHNK bepaalt dat het hoogheemraadschap alleen dat nadeel compenseert dat bovengemiddeld is. 3. Het aankopen van de gebouwde of ongebouwde eigendom. Aan de orde als vaststaat dat de huidige gebruiksfunctie niet of nauwelijks kan worden voortgezet. In deze gevallen heeft de gedupeerde eigenaar recht op een volledige schadeloosstelling. In het geval de eigenaar niet wenst mee te werken kan HHNK overgaan tot het bij Koninklijk Besluit laten onteigenen. De Onteigeningswet dwingt de initiërende overheid zich maximaal te blijven inspannen om tot een minnelijke aankoop te komen.

8 6 Toepasselijke regelgeving Voor het geordend en transparant kunnen afhandelen van verzoeken om nadeelcompensatie heeft het College van hoofdingelanden de Verordening nadeelcompensatie HHNK 2010 vastgesteld. Het derde lid van artikel 3 geeft aan dat op verzoeken om toekenning van schadevergoeding voor het verwijderen of verleggen van kabels en leidingen van toepassing is de Nadeelcompensatieregeling verleggen kabels en leidingen in en buiten rijkswaterstaatswerken en spoorwegwerken 1999 van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, de NKL1999. Op het door NRG moeten verleggen en verlengen van de koelwaterleiding is de NKL toepasselijk. NKL toegepast op verzoek NRG De oudste vergunning voor het hebben en houden van een koelwaterleiding door de duinen ten noorden van de Pettemer Zeewering en langs een strekdam naar de Noordzee, dateert van 5 juni In die tijd was het Rijk beheerder van duingebied. Deze vergunningen zijn periodiek geactualiseerd en omgezet naar de huidige beheerverdeling RWS/HHNK. Het zandig versterken van de waterkering waar de leiding doorheen loopt, heeft tot gevolg dat strandhoofd 18,910 en het laatste tiental meters en uitstroomconstructie onder een dik pakket zand komen te liggen. Wil NRG de exploitatie van de HFR voortzetten om isotopen voor medisch onderzoek te produceren, dan is een verlegging en een aanzienlijk langere leiding nodig. Ruwweg is de verlenging voor het kunnen overbruggen van het verbrede strand inclusief onderwaterbank vijf keer zo lang als het stuk dat onder het huidige strand en strandhoofd ligt en dat verlegd moet worden 7. Kruisende leiding Afhankelijk van de vraag hoe een kabel of leiding in het waterstaatswerk ligt, bepaalt de regeling of bepaalde werkzaamheden en bestanddelen voor compensatie in aanmerking komen. Zo is bij een leiding die in een dijkvoet ligt, van belang de ouderdom en de vraag uit welke materialen deze bestaat. Op deze wijze verdisconteert de regeling het maatschappelijk risico, het deel van het nadeel dat voor rekening van de exploitant blijft. Bij een kruisende leiding komen de materiaalkosten en de kosten van het uit en in bedrijf stellen niet voor compensatie in aanmerking, maar wel de kosten van ontwerp en begeleiding en uitvoeringskosten. Onder een kruisende leiding verstaat de NKL: een leiding of kabel die, krachtens vergunning, kruisend door, op, boven, onder of in een rijkswaterstaatswerk of spoorwegwerk is gelegd. Zoals gezegd gaat de leiding onder het duin door en loopt zij over de laatste meters in het strandhoofd. Dogmatisch gezegd heeft dat stuk ook wel eigenschappen van een langsleiding 8. Verzoek om nadeelcompensatie In haar inleidend verzoek om nadeelcompensatie betoogt NRG dat de NKL niet van toepassing kan zijn omdat toepassing betekent dat zij rond een miljoen euro kwijt is aan materiaalkosten voor de vervangende leiding. Dit geschilpunt is in het overleg tussen juristen van HHNK en NRG weggenomen. NRG erkent nu het van toepassing zijn van de NKL. Onze verordening kent het instrument hardheidsclausule. Hieronder verstaat men het ten gunste van belanghebbende afwijken van de uitkomst die het resultaat is van strikte toepassing van een rechtsregel. Zou de opsteller van de regel deze situatie in zijn beschouwing hebben kunnen betrekken, dan had de regel vermoedelijk anders geluid. Eind september van 2012 heeft NRG aanvullend verzocht om toepassing te geven aan deze clausule. 7 De leiding wordt over een lengte van ca. 955 m vervangen, c.q. verlengd, ca. 185 m van de bestaande leiding komt te vervallen. 8 Een leiding of kabel die, krachtens vergunning, parallel is gelegd aan, boven, onder op of in een rijkswaterstaatswerk of spoorwegwerk.

9 7 Beoordeling verzoek De onderstaande twee figuren maken duidelijk dat de kwalificatie kruisende leiding inderdaad resulteren in een uitkomst die voor NRG bijzonder hard (schrijnend) is. Zonder enig eigen voordeel is zij gehouden 5 tot 5,5 miljoen (incl. btw) te investeren in de aanpassing van het leidingwerk om de zandige versterking van HHNK mogelijk te maken en ongehinderd te kunnen uitvoeren. Figuur 1. Zou de HBPZ op klassieke wijze zijn versterkt hoger en breder dan had NRG kunnen volstaan met een beperkte verlenging. In het figuur is de witte pijl de oude leiding en de zwarte de nieuwe; de pijlpunt is de uitmonding. De groene rechthoek is een dwarsdoorsnee van de verbrede kering. Om het koelwater weer vrijelijk in zee te kunnen lozen is de pijp verlengd. Figuur 1 is de klassieke verbeelding van een leiding die het oude waterstaatswerk kruist en de verbreding is t.o.v. het oude waterstaatswerk marginaal; zo ook de verlenging van de pijp. Figuur 2. In deze figuren hebben de pijlen weer dezelfde betekenis. De groene rechthoek is de huidige duinenrij en de gele de aan te leggen duinvallei met veiligheidzand en slijtlaag. Bijlage 5 geeft de werkelijke verhoudingen weer. Om het koelwater weer vrijelijk in zee te kunnen lozen is een forse verlenging van de pijp vereist. Zij doorkruist een brede strook die nooit de bestemming had van waterkering en waarover HHNK ook (nog) geen beheerder is. In figuur 2 bedragen de materiaalkosten benodigd in het gele deel een veelvoud van die benodigd voor het groene deel. Deze extra kosten voor rekening van NRG te laten, kan niet stroken met de bedoeling van de regelgever. Voorzienbaarheid De bestuursrechter is de laatste tijd terughoudender geworden in het toekennen van nadeelcompensatie omdat zij sneller dan vroeger aanneemt dat het voor X nadelige besluit voorzienbaar is. Deze regel ligt overduidelijk ten grondslag aan de NKL. Wie met een kabel of leiding een waterstaatswerk doorsnijdt, moet er rekening

10 8 mee houden dat tussen nu en later de beheerder het waterstaatswerk moet onderhouden en zonodig versterken. Het met enkele meters verbreden van een waterkering komt regelmatig voor, zodat de leidingbeheerder daarop kan anticiperen. Het door de beheerder aan de zeezijde verbreden van het bestaande strand inclusief onderwateroever is een vrij uitzonderlijke gebeurtenis. Hierop kan de leidingbeheerder niet anticiperen, zodat deze maatregel voor hem niet voorzienbaar is. Rechtskarakter besluit HHNK De NKL geeft de minister de bevoegdheid om hangende de advisering van de deskundigen een voorschot toe te kennen als verzoeker naar redelijke verwachting in aanmerking komt voor een schadevergoeding. Vertaald naar ons dossier: het College van hoofdingelanden is bevoegd NRG een voorschot te verlenen omdat het alleszins redelijk is de materiaalkosten te vergoeden voor het kunnen overbruggen van de toekomstige strandverbreding inclusief slijtlaag. Verdeling materiaalkosten Zoals gezegd is het nieuwe deel ruwweg vijf keer zo lang als het deel onder de zandige kering. De materiaalkosten ramen deskundigen van beide partijen op afgerond één miljoen euro. Het voorstel heeft als strekking NRG een voorschot toe te kennen - op basis van kwartaalfacturen van de werkelijk gemaakte kosten - van maximaal ,-- (excl. btw). De raming van de totale kosten bedraagt ,-- (excl. btw). NRG betaalt zelf 25 % van de leidingmateriaalkosten (ca ,-- excl. btw). Het is mogelijk dat de diameter van de leiding in het definitief ontwerp nog enigszins verandert. De verandering is dan rechtstreeks terug te voeren op de eisen die een veel langere en ook dieper liggende leiding stelt aan pompcapaciteit e.d. Dus niet omdat NRG een grotere hoeveelheid water wil afvoeren. Het voorstel luidt NRG in de vorm van een voorschot een bijdrage toe te De raming van de totale kosten bedraagt ,-- (excl. btw). NRG betaalt zelf 25 % van de leidingmateriaalkosten (ca ,-- excl. btw). Bedrag voorschot Behalve uit een bijdrage in de leidingmateriaalkosten bestaat het voorschot uit het vergoeden van een deel van de kosten van ontwerp en begeleiding en de uitvoeringskosten. Ook de hoogte van deze post staat nog niet vast. NRG zit in de fase van engineering en aanbesteding. Gegeven de complexiteit van het project is de verwachting dat ook deze kosten aanzienlijk zullen zijn. Zodoende luidt het bestuursvoorstel NRG nadeelcompensatie toe te kennen in de vorm van een voorschot voor een bedrag van ,--. Bevoegd bestuursorgaan Artikel 4 verordening bepaalt dat het College van dijkgraaf en hoogheemraden verzoeken mag afdoen die een waarde van ,-- niet te boven gaan. Dat betekent dat zowel de toekenning van een voorschot (artikel 24, eerste lid, verordening) als de definitieve vaststelling van het bedrag aan nadeelcompensatie gebeurt door het College van hoofdingelanden. Het tweede lid bepaalt dat de hoogte van het voorschot maximaal 75 procent mag bedragen van het bedrag van het te compenseren nadeel. Aangezien de raming van de materiaalkosten sluit op iets meer dan 1 miljoen euro excl. btw en de bijkomende kosten op ,-- (excl. btw), sluit de raming van de totale compensatie op maximaal ,--. Met de 75 % toets als maximaal voorschot is het voorschotbedrag vooralsnog bepaald op 3 miljoen euro.

11 9 Definitief besluit op verzoek Zoals aangegeven heeft NRG een inleidend verzoek gedaan en verzocht om toepassing van de hardheidsclausule. Nadat NRG de werkzaamheden heeft aanbesteed ontstaat al meer duidelijkheid over de werkelijke materiaalkosten en de bijkomende kosten. Een definitief inzicht is er na de uitvoering van de werkzaamheden. Dan is het moment aangebroken om het compensatiebedrag definitief vast te stellen. Het artikel in de verordening dat over de verdeling van de beslissingsbevoegdheid gaat, kent niet de mogelijkheid van het toekennen van compensatie boven de ,--. De artikelsgewijze toelichting ziet wèl ruimte om de beslissing bij verzoeken om een hoger bedrag aan het College van dijkgraaf en hoogheemraden te geven. Doch dan moet het gaan om verzoeken die kennelijk niet voor toewijzing in aanmerking komen. De verordening verzet zich niet tegen het uit doelmatigheidsoverwegingen geven van afdoeningsmandaat aan D&H. In een dergelijk geval geeft het CHI het financieel kader aan waarbinnen en de voorwaarden waaronder het eerstgenoemde bestuursorgaan in naam van het College van hoofdingelanden beslist. Als bij versterkingsprojecten die weldra gereed zijn voor besluitvorming vaker zulke omvangrijke en complexe verzoeken om nadeelcompensatie bij HHNK binnenkomen, zou overwogen kunnen worden hiervoor een specifieke besluitvormingsmethode in de verordening op te nemen. Rijk subsidieert de kosten van het versterken van een primaire waterkering Artikel 7.23 Waterwet bepaalt dat het Rijk voor honderd procent de uitvoeringskosten subsidieert die HHNK als beheerder maakt voor het versterken van zijn primaire waterkeringen, op voorwaarde dat het project is opgenomen in het Landelijk Hoogwaterbeschermingsprogramma 9. Voor de Zwakke Schakels is dat het geval. De te beantwoorden vraag is of het door HHNK toekennen van nadeelcompensatie valt onder de uitvoeringskosten, waar de wetgever het oog op heeft gehad. Deze vraag kan bevestigend worden beantwoord. Artikel 7.23 Wtw is uitgewerkt in de Regeling bijzondere subsidies waterkeren en waterbeheren. Artikel 2, lid 1, sub d, van deze regeling geeft aan dat de compensatie die de beheerder o.g.v. de NKL 1999 heeft toegekend, subsidiabel zijn. Voorwaarden zijn dat: a. de toekenning getuigt van een juiste uitvoering van de NKL en b. de toekenning past in het principe dat versterken op een sobere en doelmatige wijze gebeurt. Overleg met Landelijk bureau HWBP Voor de belangrijke vraag of het hoogheemraadschap de toe te kennen nadeelcompensatie zelf moet dragen of dat de post subsidiabel is, is contact gezocht met het Landelijk bureau van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (hierna: het Bureau). Dit is belast met het namens de Minister van Infrastructuur en Milieu toetsen of de uitvoering van het programma volgens schema verloopt en het bewaken van de projectkosten en daarmee het programmabudget. Zoals gezegd valt het toekennen van de materiaalkosten bij een kruisende leiding niet onder de genoemde kostenposten die voor compensatie in aanmerking komen, maar waarvan HHNK van mening is dat in dit geval strikte toepassing leidt tot een bijzonder onredelijk resultaat. Na bestudering van het dossier heeft het Bureau in zijn brief van 11 december 2012 aangegeven dat de verdeling van de materiaalkosten redelijk is. Het door HHNK gaan vergoeden van een deel van de materiaalkosten beschouwt het Bureau als subsidiabel. In een zodanig vroegtijdig stadium is het niet gebruikelijk dat een waterkeringbeheerder zich tot het Bureau wendt met het verzoek te toetsen of het toekennen van nadeelcompensatie t.z.t. subsidiabel is. Tegelijkertijd heeft het Bureau er begrip voor dat HHNK zijn mening wil weten over deze uitzonderlijke situatie; daarom heeft het besloten zijn eerste positieve beoordeling aan HHNK bekend te maken. 9 Sinds enige jaren draagt elke waterbeheerder jaarlijks in toenemende mate bij in de financiering van dit programma. Het Rijk is met de Unie van Waterschappen overeengekomen dat de waterschappen op termijn een groot deel van de programmakosten zelf dragen.

12 10 Vergelijkbare gevallen Realisatie project Zwakke Schakels heeft onmiskenbaar nadelige gevolgen voor derden. Of en in welke mate een belanghebbende aanspraak kan maken op nadeelcompensatie kan in de meeste gevallen pas worden beantwoord als duidelijk is hoe de aannemer de zeewaartse versterking gaat uitvoeren. Het eind februari door het College van dijkgraaf en hoogheemraden te bespreken ontwerpprojectplan voor het versterken van de Zwakke Schakels behandelt meer in algemene zin de (groepen van) belanghebbenden op die bovengemiddeld nadeel (kunnen) ondervinden van de werkzaamheden. Toch roept het honoreren van het verzoek van NRG roept de vraag op of er vergelijkbare gevallen zijn (precedenten). Die vraag is bevestigend te beantwoorden. Ook RWS moet voorafgaand aan de werkzaamheden van de aannemer van HHNK een aantal voorzieningen verplaatsen. Het gaat kort samen gevat om: 1. een meetsite om golfoploop en overslag te kunnen meten. Op de huidige dijk zijn verschillende sensoren geplaatst en in het ondiepe voorland zijn meetpalen en diversen kleinere constructies aanwezig. In de aanloop naar de kust heeft RWS golfmeetboeien uitgelegd (meetsite Petten). 2. een meetpaal nabij de meetsite Petten die deel uitmaakt van het landelijk meetnet water. Volgens de eerste ramingen zijn hiermee enkele honderdduizend euro s gemoeid. HHNK en RWS werken aan een samenwerkingsovereenkomst die sterk verwant is aan die tussen HHNK en NRG.