Impactanalyse Omgevingswet Gemeenten Heemstede en Bloemendaal

Transcriptie

1 Impactanalyse Omgevingswet Gemeenten Heemstede en Bloemendaal

2 INHOUDSOPGAVE Samenvatting Inleiding 6 De omgevingswet 7 Visie gemeente Bloemendaal en Heemstede 9 Lokale ambities en inzet instrumentarium 0 Integraal werken op het fysieke domein Digitale informatievoorziening 5 Samenwerken, participatie 6 Cultuur, houding en gedrag 8 Conclusies en aanbevelingen 0 Colofon Kernteam Omgevingswet gemeente Heemstede en Bloemendaal Leonie Wijker / Vivianne Lückers (projectleiders) Datum: januari 07 Beelden Voorkant Bronsteevijver Pag. 5 Edith Lambermon, Strandsurfen Pag. 7 Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Omgevingswet Pag. 8 Groenendaal wandelbos, bomenlaan Pag. 0 Speeltuin Groenendaal Pag. Edith Lambermon, Bennebroek trambrug skatebaan Pag. 5 Park Meermond Pag. 7 Laan Groenendaal Pag. 8 Haven Spaarneborgh Pag. Burgemeester van Rappartlaan

3 SAMENVATTING SAMENVATTING De invoering van de Omgevingswet heeft grote gevolgen. Voor alle gemeenten, dus ook voor Heemstede en Bloemendaal. De nieuwe Omgevingswet, die waarschijnlijk in 09 ingaat, vervangt een groot aantal bestaande wetten en algemene maatregelen van bestuur en lost gesignaleerde knelpunten in het omgevingsrecht op. In informatie bijeenkomsten verdiepten de medewerkers, die met deze wet te maken krijgen, zich eind 06 in de gevolgen van de Omgevingswet. De impactanalyse die u nu leest, is de opbrengst van deze sessies. Hij laat zien welke gevolgen de wet heeft voor de organisatie en het beleid van beide gemeenten. Het gedachtegoed van de Omgevingswet is niet nieuw voor ons. Allerlei visiedocumenten van Heemstede en Bloemendaal, zoals collegeprogramma s, concernplannen, dienstverleningsconcepten, ICT-beleidsplan en handreiking burger- en overheidsparticipatie ademen dezelfde geest. De uitgevoerde impact analyse leidt op hoofdlijnen tot de conclusie, dat het huidige beleid van beide gemeenten in lijn is met de ambities van de Omgevingswet. Dit geldt voor: positionering en rol in de lokale samenleving participatie van inwoners, bedrijven en organisaties dienstverlening digitale ontsluiting van informatie samenwerking integraal- en projectmatig werken houding en gedrag De invoering van de Omgevingswet biedt voor Bloemendaal en Heemstede vooral kansen. Kansen om ontwikkelingen die op de hiervoor genoemde thema s in gang zijn gezet, te versterken. In bestuurlijk opzicht liggen er kansen om opnieuw te formuleren, welke plaats inwoners en organisaties innemen bij het herinrichten van de fysieke leef - omgeving. Welke ruimte is er voor vertrouwen wat biedt de rol van facilitator, mediator in plaats van die van allesbepaler? Ook deregulering van regelgeving en meer flexibiliteit in plannen bieden ruimte en verantwoordelijkheid aan de samenleving. Vanzelfsprekend houdt de gemeente haar verantwoordelijkheid om particuliere belangen af te wegen tegen het algemeen belang. In organisatorisch opzicht is integraal werken de grootste uitdaging voor beide organisaties. Structuuraanpassingen zijn hiervoor waarschijnlijk niet nodig. Wel bevelen wij aan om de ingezette lijn van integraal werken af te stemmen op de manier van werken, die met de Omgevingswet is bedoeld. Vooral bedoelen we het projectmatig en zaakgericht werken en de invulling van casemanagement. Ook gebiedsgericht werken kan hierbij een functionele rol vervullen. Wij zien zeker kansen om de invoering van de Omgevingswet te benutten voor betere dienstverlening van Bloemendaal en Heemstede aan inwoners, bedrijven en organisaties.de omvorming van werk naar klantprocessen kunnen we dan uitwerken in diverse klantreizen en serviceformules. Een belangrijke succesfactor van de wet is de invoering van het Digitaal Stelsel Omgevingsrecht (DSO). Het eerder vastgestelde Informatiebeleidsplan voor beide gemeenten houdt hiermee rekening. Hier hoort nog wel een uitvoeringsprogramma bij. Hiervoor hebben we input nodig van landelijke systemen, maar - gelet op de voorbereidingstijd - ook heldere en tijdige keuzes van het management. Het management vervult een sleutelrol bij effectuering cultuur, houding en gedrag. Dit is de grootste succesfactor voor het project: van nee, tenzij naar ja, mits. Medewerkers hebben behoefte aan duidelijkheid over de ambities. Ook willen ze weten voor welke veranderingen voor organisatie, processen, taken en rollen ze te wachten staat en welke verwachtingen het management heeft van het personeel. Er is voldoende veranderkracht in beide organisaties aanwezig om de uitdagingen van de Omgevingswet adequaat op te pakken. In het algemeen staan de medewerkers positief tegenover de invoering van de Omgevingswet. Zij willen graag betrokken worden bij de implementatie en geven aan behoefte te hebben aan scholing en informatie. Investeren in scholing, netwerken en mediation is belangrijk om de faciliterende en adviserende rol naar burgers en bestuur goed in te vullen. Ook de gemeenteraden hebben behoefte aan kennis, informatie en een overzicht van mogelijke keuzes die de Omgevingswet biedt. De raden willen nadrukkelijk in positie blijven en sturing kunnen geven aan het implementatieproces. De volgende thema s zijn hierbij relevant: ambitieniveau bestuurlijke afwegingsruimte rol- en bevoegdheidsverdeling deregulering integraal of gebiedsgericht werken burger-/overheidsparticipatie cultuur Wij bevelen aan om de actiepunten uit deze impactanalyse te verwerken in een plan van aanpak voor de implementatie van de Omgevings wet. Door vaststelling van dit plan kunnen colleges en raden van Bloemendaal en Heemstede keuzes maken over ambities en richting geven aan het veranderingsproces. 5

4 INLEIDING DE OMGEVINGSWET De gevolgen van de Omgevingswet. Minder en overzichtelijke regels, meer ruimte voor initiatieven en lokaal maatwerk en vertrouwen als uitgangspunt Medewerkers van Bloemendaal en Heemstede schatten de verwachte gevolgen van de nieuwe Omgevings - wet heel verschillend in. De nieuwe Omgevingswet leidt tot een volledige paradigmashift of de nieuwe Omgevings wet bevat oude wijn in nieuwe zakken. De wet levert een forse stelselherziening op, maar het gedachtegoed is al eerder ingezet rond de invoering van de WABO, de ontwikkelingen rond burger- en overheidsparticipatie, de zelfredzaamheid van de burger en de behoefte aan lokaal maatwerk (zie ook decentralisatie sociale domein). Naast de invoering van een nieuwe landelijke regeling biedt de wet veel ruimte voor lokaal maatwerk. Het effect van de Omgevingswet wordt uiteindelijk grotendeels lokaal bepaald. Het zijn lokale bestuurders en ambtenaren die invulling zullen geven aan de verwachting van de Rijksoverheid. In de Memorie van Toelichting op de wet staat het als volgt: Concreet gaat het erom dat bestuurders en ambtenaren de wil hebben om de fysieke leefomgeving integraal te benaderen, dat zij geen risicomijdend gedrag tonen, ruimte laten voor privaat initiatief, de participatieve aanpak toepassen en zorgen voor voldoende kennis en vaardigheden en een toereikende uitvoeringsorganisatie.. Dit is de uitdaging waar wij voor staan. Doel te analyseren wat de impact van de wet is op de organisatie en het beleid van beide gemeenten. Deze impactanalyse is opgesteld op basis van het projectplan Implementatie Omgevingswet Bloemendaal en Heemstede.Bij de opstelling is met name gelet op de kansen, die de wet biedt om een impuls te geven aan beleidsmatige en organisatorische ontwikkelingen, die Bloemendaal en Heemstede al inzetten of hebben ingezet. Op deze wijze kunnen landelijke en lokale verandertrajecten elkaar versterken. De informatie uit de impactanalyse is leidend bij het opstellen van een Plan van Aanpak, waarmee we gericht sturing geven aan de implementatie van de wet. Deze impactanalyse is algemeen en kwalitatief De impactanalyse is opgesteld in de periode tussen september en december 06. De werkwijze bestond uit het voeren van groepsgesprekken op basis van relevante thema s met een aantal betrokken disciplines (fysieke domein, ICT, juridische zaken, communicatie, dienstverlening en HRM); tevens is gesproken met de griffie en het MT Kennemerzoom. Daarnaast zijn diverse relevante documenten bestudeerd, zoals collegeprogramma s, handreiking burger- en overheidsparticipatie (inclusief rekenkamerrapport Heemstede), concernplannen, dienstverleningsconcept en ICT-beleidsplan. Een inventarisatie en/of verkenning van beleidsdocumenten ten aanzien van het fysieke domein (bestemmingsplannen, structuurplan, milieubeleidsplan en andere plannen) is er nog niet. Hierdoor heeft de impactanalyse een algemeen kwalitatief karakter; dit zal aangevuld moeten worden met beleidsinhoudelijke en kwantitatieve informatie. Leeswijzer: In paragraaf wordt een korte beschrijving gegeven van de Omgevingswet en zijn uitdagingen. Paragraaf biedt een korte verkenning van visie en bestuursstijl van beide gemeenten op hoofdlijnen en afgezet tegen de doelstellingen van de Omgevingswet. In de para grafen t/m 8 wordt ingezoomd op de gevolgen van de wet uitgewerkt naar de volgende thema s: ambities en instrumentarium, integraal werken op het fysieke domein, digitale stelsel omgevingsrecht, samenwerking en participatie en cultuur, houding en gedrag. Tenslotte bevat paragraaf 9 de conclusies en aanbevelingen. Het doel van een initiatief in de fysieke leefomgeving moet centraal staan in plaats van de vraag: mag het wel?. Niet voor niets is het motto van de stelselherziening van het omgevingsrecht: Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit. Dat is waar de Omgevingswet, volgens het ministerie van Infrastructuur en Milieu aan bijdraagt. Die maatschappelijke doelen kunnen we alleen efficiënt en effectief bereiken als we de wet en de daarop gebaseerde regels eenvoudig, overzichtelijk, snel en adequaat uitvoeren. HET NIEUWE OMGEVINGSSTELSEL De verbeteringen Om dat te bereiken hanteert de stelselherziening vier verbeterdoelen A het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht B het bewerkstelligen van een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving in beleid, besluitvorming en regelgeving C het vergroten van de bestuurlijke afwegingsruimte door een actieve en flexibele aanpak mogelijk te maken voor het bereiken van doelen voor de fysieke leefomgeving D het versnellen en verbeteren van besluitvorming over projecten in de fysieke leefomgeving Omgevingsrecht Leefomgeving centraal Actieve aanpak Een inzichtelijker en voorspelbaarder omgevingsrecht met een groter gebruiksgemak. Grote projecten Een integraal en samenhangend beleid, besluitvorming en regelgeving voor de fysieke leefomgeving. Besluitvorming Snellere en betere besluitvorming bij projecten in de fysieke leefomgeving. Met verplichte burgerparticipatie bij grote projecten. Kleine projecten Een vernieuwend stelsel van instrumenten die met elkaar samenhangen, gebundeld in een Omgevingswet. Voor een inzichtelijk, voorspelbaar en gemakkelijk te gebruiken omgevingsrecht. Die samenhang in beleid, besluitvorming en regelgeving mogelijk maakt. Ondersteund door een actieve en flexibele overheid en een snellere en betere besluitvorming. Een actieve en flexibele aanpak vergroot de bestuurlijke afwegingsruimte bij het bereiken van doelen in de fysieke leefomgeving. eco 6 7

5 DE OMGEVINGSWET VISIE GEMEENTE BLOEMENDAAL EN HEEMSTEDE Behoud van hoogwaardige leefomgeving. Dé uitgangspunten voor de Omgevingswet : participatie en vertrouwen Het uitgangspunt participatie draait om betrokkenheid van burgers en bedrijven bij besluitvorming over plannen, visies en projecten. Zij zijn samen met ons en andere overheden verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van de leefomgeving. Vertrouwen is daarbij de basis: vertrouwen in initiatiefnemers, vertrouwen van de burger in de overheid en vertrouwen tussen overheden. Op basis van de door de VNG/KING uitgevoerde landelijke impactanalyse leidt de invoering van de Omgevingswet voor gemeentelijke organisaties tot de volgende veranderopgave: A (het ondersteunen van) het bepalen van de lokale ambities met betrekking tot de fysieke leefomgeving en de inzet van de instrumenten daarbij B Het samenhangend, integraal en zo mogelijk gebiedsgericht werken C Het inrichten van de digitale informatievoorziening D De wijze van participatie en samenwerking met partners inrichten E Het bevorderen van de gewenste gedragsverandering (van nee, tenzij naar ja, mits) De omvang van de impact van de Omgevingswet voor de gemeenten hangt samen met wat voor gemeente Heemstede en Bloemendaal willen zijn. De termen vertrouwen, voorspelbaarheid, dynamiek, participatie, duurzame samenleving, kwaliteit van de fysieke leefomgeving en soortgelijke, lenen zich goed voor een beschrijving daarvan. Deze paragraaf gaat daarop in, voor zover relevant voor onze doelstellingen met de Omgevingswet. Hiermee laten we zien in welke mate we al in de geest van de wet werken; zo kunt u beoordelen of aanpassing van de visie gewenst is. Hoog op de prioriteitenlijst van Bloemendaal en Heemstede staat het behoud van de eigen kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. Tegelijkertijd staan beide gemeenten open voor nieuwe en duurzame ontwikkelingen die passen in regionale plannen. Beide gemeenten kiezen voor een plaats in de samenleving, waarbij zij luisteren naar inwoners en er ruimte is voor eigen initiatieven. Gebruik makend van de vakkennis en de expertise van inwoners en organisaties bieden zij een faciliterende, ondersteunende stijl aan. Maar wel met van te voren gemaakte duidelijke kaders, afspraken en heldere verwachtingen. Realisme is hierbij op zijn plaats: de gemeente zal niet op alle terreinen aan de alsmaar groeiende en uiteenlopende verwachtingen van haar bewoners kunnen voldoen. Zij is er immers ook voor het stellen van regels, de handhaving en de afweging van individuele belangen tegen het algemeen belang. Om deze rol als burger te kunnen invullen, is nodig dat de gemeente helder communiceert en dat er sprake is van wederzijds vertrouwen. De gemeentelijke organisaties opereren flexibel en zijn in direct contact met de omgeving. In plaats van dat de burger de gemeente moet vinden, gaat het er steeds meer om dat gemeenten initiatiefnemers weten te vinden. Daarbij bieden de organisaties via maatwerk ondersteuning aan door samen te werken, klantgericht te handelen, kennis en andere middelen te leveren (overheidsparticipatie). Op basis van deze beschrijving vinden we dat de huidige bestuursstijl aansluit bij de ambities van de Omgevingswet. Daarmee biedt de invoering van de wet kansen, voor nieuwe ontwikkelingen binnen het fysieke leefdomein, voor een terugtredende lokale overheid (overheidsparticipatie) en voor gezamenlijke organisatieontwikkeling. Wel moeten we nog heldere keuzes maken over bijvoorbeeld de mate van flexibilisering van (fysiek) beleid, namelijk de invulling van bestuurlijke afwegingsruimte. Keuzes zijn ook nodig over deregulering en gebiedsgericht werken. Dit laatste biedt kansen om te differentiëren en bijvoorbeeld voor minder kwetsbare gebieden minder stringent beleid te voeren. Natuurlijk staat het behoud van de mooie leefomgeving centraal, maar dat betekent niet dat er geen nieuwe ontwikkelingen denkbaar zijn. Overigens experimenteren we hiermee in beide gemeenten (Havenlab en Vitaal Vogelenzang). Dit levert leerpunten op, die nuttig zijn voor het bepalen van het ambitieniveau en het maken van keuzes bij de implementatie van de Omgevingswet. 8 9

6 LOKALE AMBITIES EN INZET INSTRUMEN TARIUM LOKALE AMBITIES EN INZET INSTRUMEN TARIUM Omgevingsvisie. De Omgevingswet verplicht gemeen - ten om een omgevingsvisie op te stellen. De gemeente heeft echter een grote vrijheid bij de invulling van de visie. De omgevingsvisie moet integraal zijn (alle aspecten uit de Omgevingswet moeten aan de orde komen), moet het gehele grondgebied van de gemeente bestrijken en er mag slechts één visie per bestuurs - orgaan zijn. De omgevingsvisie is zelfbindend en vervangt bestaande planvormen, zoals de structuurvisie, het milieubeleidsplan, vervoersplannen, waterplan, natuurvisie. Uiteindelijk is het aan de gemeenteraad om een integrale afweging te maken, welke van deze onderwerpen ze in een omgevingsvisie meeneemt. Verder is het denkbaar de scope van de fysieke leefomgeving te verbreden, bijvoorbeeld met de leefomgevingsaspecten uit het sociale domein. Vanzelfsprekend moeten we onze gemeentelijke omgevingsvisie afstemmen met de visies van omliggende gemeenten en die van de provincie. Het is in dat verband de vraag of het wenselijk is om een regionale visie op te stellen, bijvoorbeeld met Heemstede? Dit gezamenlijk dan wel met andere gemeenten in de regio? De werkingsduur van de omgevingsvisie is niet begrensd, wat impliceert dat we moeten kiezen met welke regelmaat we de visie actualiseren. Bloemendaal en Heemstede beschikken over recentelijk vastgestelde bestemmingsplannen en Bloemendaal heeft een redelijk actuele structuurvisie. Dit roept de vraag op welke vorm de eerste omgevingsvisie moet krijgen en wanneer deze vastgesteld zou moeten worden: kunnen we voor Bloemendaal volstaan met het omgevingswet proof maken van de structuurvisie of kiezen we voor een nieuwe omgevingsvisie. Impact Opstellen bestuursvoorstel (college en raad) over het maken van een omgevingsvisie uitsluitend voor het eigen grondgebied of in samenwerking met één of meer gemeenten een gezamenlijke of regionale visie opstellen Opstellen voorstel (aan college en raad) over proces totstandkoming omgevingsvisie (inrichten participatieproces) Opstellen voorstel (aan college en raad) t.a.v. scope of reikwijdte van de omgevingsvisie; Opstellen voorstel (aan college en raad) over de vorm van de (eerste) omgevingsvisie (nieuw of aangepaste structuurvisie) 5 Opstellen voorstel (aan college en raad) over de wijze van (periodieke) actualisatie van de omgevingsvisie Programma s De Omgevingswet hanteert het programma als instrument. De wet kent zowel verplichte als onverplichte programma s. Delen van een omgevingsvisie (die meer op uitvoering gerichte zijn) of beleidsonderwerpen van een lager abstractieniveau, worden beschouwd als een programma. Programma s vervullen een belangrijke rol in het operationaliseren van beleidsdoelen. Zo wordt het gemeentelijk rioleringsplan (dat nu nog verplicht is) overgeheveld naar de Omgevingswet als facultatief programma. Verder kunnen we beheerplannen ter uitvoering van het Waterplan, het handhavingsbeleid, de woonvisie, economisch beleid, beleid inzake toerisme en recreatie, de Welstandnota, de Winkelvisie, detailhandelsbeleid in een programma gieten. Op dit moment is nog onvoldoende duidelijk wat de status wordt van diverse beleidsnota s in relatie tot de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Impact Onderzoeken welke gemeentelijke beleidsplannen (verplichte) programma s zouden moeten worden Opstellen voorstel (aan college en raad) over de status van beleidsdocumenten, waarvan de onderwerpen (deels) gerekend kunnen worden tot het domein van de fysieke leefomgeving Opstellen voorstel (aan college en raad) over wijze (periodieke) actualisatie van programma s Omgevingsplan Op grond van de Omgevingswet moet elke gemeente één gebiedsdekkend plan voor de leefomgeving maken. Dit omgevingsplan vervangt de bestemmingsplannen en een groot aantal gemeentelijke verordeningen. We integreren dan alle regels op het terrein van de fysieke leefomgeving in het omgevingsplan, zoals algemene, locatie- of gebiedsgebonden regels en vergunningvereisten zoals die nu voorkomen in de algemene plaatselijke verordening, kapverordening, monumentenverordening en dergelijke. Hierdoor ontstaat een inzichtelijke en eenduidige set van regels met betrekking tot de fysieke leefomgeving. Voor burgers en bedrijven is het een groot voordeel dat zij maar één omgevingsplan per bestuurslaag hoeven te raadplegen. De huidige bestemmingsplannen zijn redelijk actueel en zijn per kern of wijk ingericht. Daarnaast geldt het plan voor het buitengebied, het bestemmingsplan Landelijk Gebied in Bloemendaal en bestemmingsplan Landgoederen en groene gebieden in Heemstede. Bij inwerkingtreding van de wet gaan bestaande bestemmingsplannen omgevingsplan heten. Bij de actualisering of wijziging van delen van het omgevingsplan moeten we aan de eisen van de Omgevingswet voldoen. De vraag is af op welk moment we starten met het maken van een dergelijk omgevingsplan. 0

7 LOKALE AMBITIES EN INZET INSTRUMEN TARIUM INTEGRAAL WERKEN OP HET FYSIEKE DOMEIN Interdisciplinaire sturing, aanpak en afstemming. Impact Opstellen voorstel (aan college en raad) om een keuze te maken: A een nieuw omgevingsplan voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet B in eerste instantie werken we nog met de bestaande bestemmingsplannen, verordeningen en dergelijke Opstellen voorstel (aan college en raad) voor het ambitieniveau van deregulering met bijbehorende richtlijnen Opstellen voorstel (aan college en raad) voor een mandaatregeling voor raad, college en ambtelijke organisatie, die past bij de omgevingswet Opstellen voorstel (aan college en raad) over de vraag hoe gebiedsgericht werken de uitvoering van de Omgevingswet kan ondersteunen. Denk aan differentiatie van beleid en regelgeving en beheer fysieke leefomgeving 5 Opstellen voorstel (aan college en raad) over de periodieke actualisatie van het omgevingsplan De omgevingsvergunning, toezicht en handhaving Uitgangspunt van de Omgevingswet is om zoveel mogelijk algemene regels te stellen waardoor het aanvragen en verlenen van omgevingsvergunningen minder vaak nodig is. Er zal dus een verschuiving komen van vergunningverlening naar toezicht en handhaving. Dit stelt andere en zwaardere eisen aan de toezichthouder en vraagt deels om andere competenties. Omdat we meer toestemmingen onder de omgevingsvergunning brengen zal het belang van goed casemanagement toenemen. Een aandachtspunt ligt verder bij de ondersteuning van ICT-instrumenten. Ook de legesinkomsten zullen afnemen; een indicatie hiervan valt nu nog niet te geven. Afstemming is nodig met de OD IJmond en de Veiligheidsregio Kennemerland over de bij die organisaties belegde gemeentelijke taken. Tenslotte leidt de inzet van algemene regels en de private bouwplantoetsing er toe dat de gemeente minder gegevens ontvangt bij bouwplannen en vestiging van bedrijven. Om dit goed in beeld te houden, Bijvoorbeeld voor OZB en BAG, is een andere wijze van toezicht nodig. Impact Bepaal op welke wijze we het proces van (integraal) toezicht en handhaving moeten aanpassen Bepaal welke gevolgen dit heeft voor de competentie ontwikkeling van de toezichthouders/ handhavers, en welke opleiding en training nodig is Bepaal de inrichting van een goed casemanagement afgestemd op de integrale vergunningverlening Bepaal in samenspraak met ketenpartners (met name OD IJmond, Veiligheidsregio en waterschap) de toedeling van taken en bevoegdheden op basis van de Omgevingswet 5 Onderzoek op welke wijze de behoefte aan (afnemende en noodzakelijke) informatie over bouwplannen en bedrijven op een andere wijze verkregen kan worden De Omgevingswet beperkt zich niet alleen (meer) tot het ruimtelijke domein, maar vraagt om interdisciplinaire sturing, aanpak en afstemming. Bijna alle afdelingen (en teams) zijn hierbij direct of indirect (ondersteunend) betrokken. Zo krijgen we duidelijkheid over wat de verandering betekent voor de taken en verantwoordelijkheden van medewerkers. Integraal, projectmatig werken en casemanagement zijn sleutelwoorden voor de nieuwe aanpak. Hoewel deze begrippen niet nieuw zijn voor beide organisaties (de werkgroep Personeel en Organisatie gaf aan dat er plannen zijn voor een symposium integraal werken ) is er wel behoefte om deze te verstevigen en uit te werken in het perspectief van de Omgevingswet. Afdelingen en medewerkers zijn betrokken bij: omgevingsvisie en omgevingsplan vergunningverlening/dienstverlening toezicht en handhaving Omgevingsvisie en omgevingsplan Bij visieontwikkeling of planvorming denken en werken medewerkers al integraal. Vaak gaat het daarbij om het bundelen van afzonderlijke, sectorale plannen of programma s. De Omgevingswet veronderstelt een integratie op een hoger niveau, namelijk integrale beleidsontwikkeling over sectoren heen. Daarbij gaat het om het maken van integrale keuzes. De aard van de integrale gebiedsbeschrijving, en het proces waarlangs deze tot stand komt, hebben hun invloed op de organisatie en de werkwijzen. Dit vergt een integrale beleidssturing, een tijdige inbreng van externe partijen (waaronder de omgevingsdienst) en een verantwoordelijkheidsgevoel van de medewerkers bij het integrale eindresultaat. Vanzelfsprekend is hiervoor een adequaat kennisniveau nodig, waarvoor een scholingsprogramma voor medewerkers nodig is. Of de inzet van beleidsfuncties meer generalistisch of specialistisch moet zijn, is nog niet duidelijk. Vergunningverlening De Omgevingswet gaat uit van een korte en krachtige procedure voor omgevingsvergunningen. Veel vergunningen zullen binnen acht weken moeten worden verleend. De organisatie en de werkwijzen moeten snelle procedures mogelijk maken (o.a. via zaakgericht werken en casemanagement). Natuurlijk moeten de competenties van de medewerkers daarop afgestemd zijn. Zo zal de aandacht verschuiven naar de voorkant van het proces, waarbij medewerkers initiatiefnemers faciliteren bij het indienen van haalbare plannen. Een adequate organisatie van de dienstverlening is voor de invoering van de Omgevingswet van belang. Dienstverlening De Omgevingswet veronderstelt een andere benadering van klanten. Meer aansluiten op de (aan)vraag van de klant, zoeken naar de gewenste oplossing in plaats van de norm is de norm. Van nee, tenzij naar ja, mits. Meer kansen voor de klant door het leveren van maatwerk. Dit uitgangspunt heeft gevolgen voor de verstrekking van informatie, de advisering, de processen en het assortiment van producten. Een integraal dienstverleningsconcept is voorwaarde voor een goede implementatie van de Omgevingswet. Niet het te doorlopen werkproces is leidend maar het klantproces. Via -loket bijvoorbeeld. Of door verschillende klantreizen en serviceformules uit te werken die aansluiten op een vraag. Aanpassing van het dienstverleningsproces leidt concreet tot de aanpassing van takenpakketten (en mogelijk functies), tot een andere rol- en bevoegdheidsverdeling (in kader casemanagement) en tot de behoefte aan scholing en training. Zie bijlage voor infographic instrumenten Omgevingswet. De impact van de Omgevingswet bestaat uit een aantal actiepunten. Alle actiepunten zijn opgenomen in bijlage.

8 INTEGRAAL WERKEN OP HET FYSIEKE DOMEIN DIGITALE INFORMATIEVOORZIENING Digitale ondersteuning voor het raadplegen van informatie. Het dienstverleningsconcept van Heemstede, dat is gebaseerd op het landelijk concept Overheid heeft ademt dezelfde geest als de Omgevingswet. Daarmee vormt het een uitstekend vertrekpunt om invulling te geven aan twee nieuwe ontwikkelingen, die daarin ook worden benoemd: de invulling van VROM-taken door de Omgevingsdienst IJmond en daarmee de keus of de frontoffice binnen of buiten de gemeentelijke organisatie belegd moet worden en de rol van de KCC/publieksbalie de intensievere samenwerking met Bloemendaal, wat op termijn moet resulteren in het harmoniseren van de dienstverlening en het op elkaar afstemmen van kernapplicaties waaronder het zaakgericht werken Ogenschijnlijk verschilt de wijze van organisatie van de dienstverlening in beide gemeenten. Het is evenwel de vraag of de werkprocessen ook wezenlijk anders verlopen. De Omgevingswet biedt een uitgelezen kans om de doorontwikkeling en samenwerking op het terrein van de dienst - verlening gezamenlijk op te pakken. Een belangrijke doelstelling van de Omgevingswet is het eenvoudiger en inzichtelijker maken van het omgevingsrecht. De digitale ontsluiting van integrale informatie maakt het laatste mogelijk. Eenvoudigere regelgeving staat of valt met de mate waarin de regulering plaatsvindt. Men kan kiezen voor lokale regelingen om de in landelijke wetgeving gecreëerde ruimte weer op te vullen. Dat heeftniet alleen consequenties voor het implementatietraject (zeer omvangrijk) maar ook voor de uitvoering van de wet in de toekomst: de doelstelling halen we in dat geval niet of veel minder. Toezicht en handhaving We verwachten meer vergunningsvrije activiteiten onder de Omgevingswet, via de amvb s of via het uitgangspunt van het omgevingsplan, Er komt een nieuwe scheiding tussen omgevingsvergunningsplichtige en omgevingsvergunningsvrije activiteiten. De praktijk zal zich daarop moeten instellen. De kans is aanwezig dat initiatiefnemers snel zullen aannemen dat een activiteit vergunningsvrij is. Als uit het toezicht blijkt dat dit niet het geval is, dan zal er indien er geen legalisatie kan plaatsvinden handhavend moeten worden opgetreden. Vergunningsvrij betekent niet altijd regelvrij. Voor veel vergunningsvrije activiteiten zullen immers algemene regels gelden die zijn opgenomen in bijvoorbeeld het omgevingsplan of amvb s. Van een gemeente wordt ten opzichte van de huidige situatie mogelijk meer actie achteraf dan vooraf verwacht. Ook dit brengt de nodige veranderingen mee. Databases zullen op orde moeten zijn om adequaat te kunnen optreden. Toezichthouders en handhavers zullen, gezien de gewenste andere rollen en de andere regels, over specialistische kennis en andere competenties moeten beschikken dan vergunningverleners. In dit kader zullen er ook nieuwe en goede afspraken met de omgevingsdienst IJmond moeten worden gemaakt. Impact Case management, zaakgericht-, integraalen projectmatig werken aanpassen overeenkomstig de eisen van de Omgevingswet Doorontwikkeling dienstverleningsconcept in het perspectief van de uitdagingen van de Omgevingswet (o.a. -loket) Verkenning intensivering samenwerking op het terrein van dienstverlening Aanpassen takenpakketten, functies, mandaten, scholingsplan en verdere ontwikkeling van vaardigheden (o.a. netwerken, mediation ed) Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) is de digitale ondersteuning van de Omgevingswet. Met dit systeem kunnen initiatiefnemers, belanghebbenden en bevoegd gezag de informatie raadplegen, die zij nodig hebben bij het gebruik van de Omgevingswet. Het systeem wordt zo opgezet, dat alle informatie voor iedereen snel inzichtelijk is. Het DSO gebruikt de landelijke hoofdinfrastructuur. Deze verbindt de digitale voorzieningen van het Rijk, de Gemeenten, de Provincies en de Waterschappen. Het DSO verzorgt het uitwisselen van ruimtelijke documenten, regels, gegevens en activiteiten. Het DSO is de spin in het web tussen burger, bedrijfsleven, lokale overheden, het Rijk en ook de rechterlijke macht. Informatie die al bekend is, hoeft daardoor niet nogmaals te worden ingevuld, aangevraagd of opgezocht. Tot 0 ontwikkelt het DSO zich fasegewijs. In het begin bevat het stelsel alleen informatie over wat moet en later ook over wat mag en wordt het ook voorzien van andere dan ruimtelijke informatie (bijv. geluid, natuur, cultureel erfgoed). De impact op de informatievoorziening van gemeenten is groot. De Omgevingswet kent nieuwe instrumenten, waarop bedrijfsprocessen en informatievoorziening aangepast moeten worden. Bloemendaal en Heemstede hebben kort geleden gezamenlijk het Informatiebeleidsplan vastgesteld, waarin op de ontwikkelingen ten aanzien van de Omgevingswet wordt ingegaan. Het Informatiebeleidsplan bevat nog geen uitvoeringsprogramma afgestemd op (gefaseerde) realisatie van het DSO. Hiervoor is landelijke informatie nodig, die nog niet beschikbaar is. Wel wordt rekening gehouden met een aantal essentiële randvoorwaarden, zoals het zaakgericht werken, standaardisatie en digitalisering van werkprocessen, de koppeling van geo-informatie en administratieve informatie, kwalitatieve basisregistraties ed. De informatiemanagers van beide gemeenten volgen de ontwikkelingen met betrekking tot de Omgevingswet en zijn zich ervan bewust, dat de komende jaren gewerkt moet gaan worden aan een implementatietraject. De gevolgen hiervan voor de beide organisaties qua bedrijfsvoering, inzet van mensen en middelen is op dit moment nog niet helder. Wel is aangegeven, dat ten aanzien van het gegevensbeheer nog wel een slag gemaakt moet worden, standaardisatie noodzakelijk is en dat Mozard (zaakgericht werken) een belangrijke rol zal gaan spelen. Gelet op de voorbereidingstijd hebben de ICT-medewerkers behoefte aan een heldere koers, die tijdig gecommuniceerd wordt. Ook de keuzes met betrekking tot de samenwerking van beide gemeenten speelt hierbij een belangrijke rol. Impact Uitvoeringsprogramma van het Informatiebeleidsplan gericht op de invoering van de Omgevingswet (met name de aansluiting op het DSO) opstellen 5

9 SAMENWERKEN, PARTICIPATIE SAMENWERKEN, PARTICIPATIE Een goed samenspel tussen de gemeente en de lokale samenleving. Participatie speelt een belangrijke rol bij de Omgevingswet. De wetgever verwacht, dat overheden in toenemende mate vorm en inhoud geven aan participatie bij het opstellen en vaststellen van omgevingsvisies en omgevingsplannen en het nemen van besluiten als bijvoorbeeld een omgevingsvergunning. Overheden leggen hierover ook verantwoording af bij het inzetten van de instrumenten. hiervan de ruimte die de gemeenten willen bieden binnen het fysieke domein duidelijker te maken. Hoewel de samenwerking tussen de gemeenten en de lokale samenleving al wel beter verloopt blijft het nog wel een uitdaging om aan de begrippen participatie en vertrouwen invulling te geven. Hoe bevorder je co-creatorschap in de samenleving en hoe voorkom je dat gemeenten zich laten voorstaan op hun expertise? Wat betekent deze ontwikkeling voor de positie en de rol van de gemeenteraad bijvoorbeeld bij het bepalen van het algemeen belang. Bloemendaal en Heemstede hechten aan een goed samenspel tussen de gemeente en de lokale samenleving, op basis van gelijkwaardigheid en met meer ruimte voor lokale initiatieven. De wijze van uitvoering van het participatiebeleid vindt in Bloemendaal plaats aan de hand van een handreiking en blijkt in de praktijk van beide gemeenten veelal maatwerk te zijn. Beide gemeenten vervullen naast facilitator van het participatieproces - hun specifieke rol van het afwegen van individuele belangen tegen het algemeen belang. Een aspect wat zeker in het fysieke domein niet uit het oog verloren mag worden. De organisaties van Bloemendaal en Heemstede doorlopen allebei de training klantgericht schrijven en de leergang Overheidsparticipatie. Vanuit het perspectief van de Omgevingswet bevat de leergang enkele interessante thema s, zoals het geven van ruimte aan maatschappelijke initiatieven, uitnodigend zijn in de samenleving (uitnodigingsplanologie!), bewoners zien als producent van hun leefomgeving en ga naar buiten, om te zien waar het vonkt. In diverse groepsgesprekken werden de projecten Vitaal Vogelenzang in Bloemendaal en Havenlab in Heemstede genoemd als experimenten. Het is goed om te leren van deze ervaringen en ookaan de hand Betrokkenheid andere overheidsorganen De integrale, gebiedsgerichte benadering van de Omgevingswet heeft ook invloed op de regionale oriëntatie. Zo zijn de provincies evenals de gemeenten gehouden om te komen tot een verbrede, integrale omgevingsvisie. Dit zal een impuls geven aan de taak van de provincie als gebiedsregisseur, in het bevorderen van gemeentelijke samenwerking en als bewaker van de complementariteit van regio s en gemeenten. Dit is overigens geen nieuwe ontwikkeling, maar het versterkt deze wel. De provincie Noord-Holland is al gestart met het opstellen van een provinciale omgevingsvisie, waarbij voor de regio Kennemerland de focus wordt gelegd op het gebied van de MRA. Ambtenaren van de gemeenten Bloemendaal en Heemstede doen hieraan mee. Hierbij zal in de komende periode de afstemming met de omgevingsvisie van Bloemendaal en Heemstede aan de orde komen. Daarnaast zijn op ambtelijk niveau ook de eerste stappen gezet om binnen de regio Zuid-Kennemerland tot samenwerking te komen rond de implementatie van de Omgevingswet. Wij bevelen aan, daarbij niet alleen te kijken naar de technische invoering van de wet, maar ook naar de mogelijkheid om op visie- en planniveau tot afstemming te komen. Dat is ook de wens van de portefeuillehouders. De Omgevingswet heeft grote impact op de samenwerking tussen gemeenten en haar ketenpartners. Essentieel is dat er bij een ketenproces altijd één partij is die de regie heeft en ketenpartners betrekt bij de behandeling van de zaak, zodra dat nodig is voor de inhoud van de zaak. Belangrijke partners vormen de omgevingsdiensten en de veiligheidsregio s. Omgevingsdiensten hebben taken, waaronder het verplichte basistakenpakket. Omgevingsdiensten zijn voor de uitvoering van deze taken gemandateerd. Veiligheidsregio s leveren adviezen, maar krijgen over het algemeen geen mandaat voor uitvoering van taken. Het is niet duidelijk hoe de taakverdeling zich gaat ontwikkelen. Er is enerzijds interesse bij gemeenten om taken over te dragen aan omgevingsdiensten, als reactie op de invoering kwaliteitscriteria V(ergunningverlening)T(oezicht)H(andhaving). Anderzijds denkt een aantal gemeenten juist na over samenwerking op deze taken. Ook is er sprake van voorzichtigheid vanwege de nog niet aangenomen Wet private kwaliteitsborging, die voor een afgebakend deel van de bouwactiviteiten bepaalt, dat de taak voor de bouwtechnische toetsing en het bouwtechnische toezicht wordt neergelegd bij private kwaliteitsbewakers in plaats van bij gemeenten. Heemstede en Bloemendaal zullen lokaal de afweging moeten maken welke organisatie binnen de keten de rol van bevoegd gezag vervult en of van uitvoerder of adviseur. Naar verwachting zullen VNG, KING ed hierover gemeenten nog nader adviseren. Impact Uitwerking handreiking voor participatie en ruimte voor de samenleving voor de fysieke leefomgeving; betrek hierbij de ervaringen met eerdere of lopende trajecten zoals Vijverpark, Havenlab en Vitaal Vogelenzang en bekijk ook de opties bij andere ruimtelijke (kleinschaliger) initiatieven Bepaal hoe de invoering van de Omgevingswet een impuls kan geven aan de inhoudelijke samenwerking met omliggende gemeenten en de provincie Noord-Holland Bepaal gezamenlijk een strategie voor de taaktoedeling (mandatering) en samenwerking met de ketenpartners, met name ten aanzien van de OD IJmond en de Veiligheidsregio 6 7

10 CULTUUR, HOUDING EN GEDRAG CULTUUR, HOUDING EN GEDRAG Samen de knop omzetten. Volgens de minister van I&M is het succes van de Omgevingswet voor 80% afhankelijk van cultuur en voor 0% van de inzet van de nieuwe instrumenten. De knop moet (dus) om. Dit geldt niet alleen voor overheden, maar voor alle partijen die een rol spelen binnen de fysieke leefomgeving. Dus ook inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties etc. Dat vraagt het nodige van iedereen. Belangrijk hierbij is de basishouding ten aanzien van een ingediend initiatief. In het licht van de Omgevingswet ver - andert deze van: nee, tenzij naar: ja, mits. Cultuurveranderingen zijn op dit moment dan ook belangrijker dan structuur- en organisatieveranderingen. Organisatiewijzigingen zijn als gevolg van de Omgevingswet waarschijnlijk niet (meteen) nodig. Het beschikken en toepassen van de juiste vaardigheden, in combinatie met de daarvoor vereist competenties, van het bestuur, het management en de medewerkers zullen de organisatie geleidelijk van binnen uit veranderen. Voorwaarde hiervoor is wel dat er een gezamenlijk gedragen visie is. Bij wijze van voorbeeld worden hieronder enkele vaardigheden en competenties genoemd van bij de Omgevingswet betrokken partijen: Gemeenteraad Het formuleren van een visie op de implementatie van de Omgevingswet die aansluit bij behoeften/ vragen van de samenleving; het gebruiken van de lokale afwegingsruimte die de Omgevingswet biedt; ruimte geven aan initiatiefnemers; College het in staat zijn te sturen op de integraliteit van vraagstukken in het fysieke domein; het beschikken over voldoende kennis en inzicht in wat de invoering van de Omgevingswet betekent voor inwoners, belanghebbenden en de gemeente; Management het in staat zijn sturing te geven aan de veranderingen binnen de organisatie; het in staat zijn ruimte te bieden aan nieuwe werkwijzen; het in staat zijn medewerkers te stimuleren in het zoeken naar nieuwe oplossingen; De vraag voor dit moment is: hoe verhouden de bestaande vaardigheden en competenties binnen de organisaties zich tot de gewenste competenties? De organisaties van beide gemeenten hebben de laatste jaren veel ervaring opgebouwd met veranderingen. Daarbij is een veranderkracht naar voren gekomen, die kansen biedt de uitdagingen van de Omgevingswet tegemoet te treden. Wij bevelen aan in de projectorganisatie deskundigheid op het gebied van verandertrajecten op te nemen. De vaardigheden en competenties worden ontwik keld in samenhang met en worden afgestemd op de inhoudelijke aspecten van de Omgevingswet.Een goede implementatie van de Omgevingswet is met het oog op de houding, werkwijzen en gedrag voor een groot gedeelte een managementvraag. Van het management wordt leiderschap gevraagd. De ervaring leert dat het leiderschap hierbij is geholpen door de verantwoordelijkheden op een laag niveau in de organisatie te leggen. Hierdoor kan snel en gericht worden bijgestuurd als binnen het implemen tatietraject zaken anders lopen dan verwacht. Aan de andere kant heeft de organisatie nadrukkelijk de behoefte aan duidelijkheid (van het management) over de ambities, over de te maken keuzes, over de veranderingen voor organisatie, processen, taken, rollen en posities en de verwachtingen naar het personeel. Kernwaarden die daarbij worden gehanteerd zijn lef, trots en nieuwsgierig. Flexibel, integraal en projectmatig werken en het in verbinding staan met bestuur en samenleving zijn daarbij passende competenties. Bloemendaal en Heemstede doorlopen de Leergang overheidsparticipatie waarin een aantal interessante thema s aan de orde komen: Kunnen we om de regels heen werken, en wanneer is dat nuttig? Hoe laten we ons niet afleiden door belangentegenstellingen in een buurt? Kan ik creativiteit inzetten zodat inwoners verder kunnen met een initiatief? Er is de wens om initiatieven van inwoners te volgen; daarom hangt in beide gemeentehuizen een plattegrond van de gemeente, waarop deze initiatieven zichtbaar worden gemaakt. Daarbij staat dan wie vanuit de organisatie betrokken is bij het initiatief. Op dit moment gaan medewerkers al meer naar buiten om initiatieven op te halen. Impact Bepaal op welke wijze veranderkundige kennis in de aanpak van het project wordt gegarandeerd Bepaal hoe de Omgevingswet een impuls kan geven aan lopende trajecten ten aanzien van de ontwikkeling van competenties en vaardigheden Zoek naar instrumenten, die de gemeenten kunnen (Beleids)medewerkers het handelen vanuit de behoefte van de samenleving en de door het bestuur geformuleerde doelen; het werken vanuit variëteit en diversiteit in plaats van regels; het in staat zijn om een goede dialoog te voeren met initiatiefnemers. De door de Omgevingswet gewenste verandering van de cultuur ligt in lijn met de ontwikkeling, die de organisaties van zowel Bloemendaal als Heemstede doormaken. Beide organisaties willen ruimte laten voor de kracht van de samenleving en die verbinden met vakmanschap en de kracht van de samenwerking. inzetten om de inzet en betrokkenheid van inwoners, bedrijven en organisaties volgens de Omgevingswet te stimuleren (b.v. pro actief contact met inwoners etc over initiatieven in fysieke leefomgeving om wensen en verwachtingen op tijd af te stemmen of het bieden van procesinformatie over projecten, plannen) 8 9

11 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Onze visiedocumenten ademen dezelfde geest. Zoals eerder aangegeven is het gedachtegoed van de Omgevingswet niet geheel nieuw. Ook de visiedocumenten van Bloemendaal en Heemstede, zoals collegeprogramma s, concernplannen, dienstverleningsconcepten, ICT-beleidsplan en handreiking burger- en overheidsparticipatie ademen dezelfde geest. De uitgevoerde impactanalyse leidt in het algemeen en op hoofdlijnen tot de conclusie dat het beleid van beide gemeenten in lijn ligt met de ambities van de Omgevingswet ten aanzien van: positionering en rol in de lokale samenleving participatie van inwoners, bedrijven en organisaties dienstverlening digitale ontsluiting van informatie samenwerking integraal- en projectmatig werken houding en gedrag De Omgevingswet wil een aantal ontwikkelingen en een hoop regels samenbrengen in één wet met één aanpak, om daarmee een eigentijds instrumentarium op het terrein van de fysieke leefomgeving aan te bieden, dat voldoet aan de maatschappelijke behoefte. Ook voor Bloemendaal en Heemstede geldt dat de Omgevingswet kansen biedt om ontwikkelingen die (op hiervoor genoemde thema s) in gang zijn gezet, te versterken. Vanzelfsprekend verschilt de stand van zaken per thema en per individuele gemeente en zijn er kansen om accenten te leggen. Daarmee is rekening gehouden bij de formulering van de actiepunten in de voorgaande paragrafen. Deze actiepunten zijn gekoppeld relateerd aan de veranderopgave van de wet uit paragraaf. Hieronder wordt per veranderopgave een aantal thema s uitgewerkt, waarvoor het advies luidt, die als gevolg van de Omgevingswet een impuls te geven. Inzet instrumentarium Omgevingswet om (lokale) ambities te bereiken Plaats in de samenleving Juist op het terrein van de fysieke leefomgeving is het een uitdaging te zoeken naar de rol van facilitator, mediator in plaats van allesbepaler. Vertrouwen speelt hierbij een belangrijke rol. Kijk wat we kunnen leren van de ervaringen met het Vijverpark, Havenlab en Vitaal Vogelenzang. Experimenteer ook met andere (kleinschaliger) plannen, ontheffingen etc. Bestuurlijke afwegingsruimte Met erkenning van de behoefte om het kwalitatief hoogstaande leefmilieu te willen beschermen, maak gebruik van de mogelijkheid flexibele plannen op te stellen; vul niet alles lokaal in wat de wetgever heeft vrijgegeven; toon lef en maak gebruik van de kansen op deregulering van bepalingen die weinig of geen maatschappelijke waarde hebben Integraal werken op fysieke domein Integraal werken Dit geldt zowel voor dienstverlening (incl. toezicht en handhaving) als voor beleidsvorming; beide organisaties hebben de behoefte dit verder te ontwikkelen; een aanpak kan zowel gebaseerd zijn op projectmatig als op gebiedsgericht werken; stimuleer nieuwsgierigheid naar andere disciplines Dienstverlening De Omgevingswet stelt hoge eisen aan de dienstverlening: snel, digitaal, integraal; de wet biedt een uitgelezen kans om de omvorming van werk- naar klantprocessen gezamenlijk op te pakken en de organisaties hierop aan te passen; casemanagement en zaakgericht werken zijn hierbij voorwaarden Digitale informatievoorziening Digitalisering Digitalisering is een kans om informatie voor inwoners, bedrijven en organisaties toegankelijk te maken; dit bevordert de efficiency van organisaties en het vergroot de transparantie van gemeenten en processen; de uitvoering van het gezamenlijke informatiebeleidsplan biedt kansen tot verdere integratie van beide organisaties Samenwerking met partners Samenwerking Bloemendaal en Heemstede werken al intensief samen; de Omgevingswet geeft de kans dit door te trekken naar het opstellen van een gezamenlijke visie, een gezamenlijk dienstverleningsconcept, gezamenlijke procesinrichting en daarop afgestemde afspraken met de externe partners, zoals OD IJmond, Veiligheidsregio, waterschap etc. 5 Cultuur, houding en gedrag Kennis, houding en gedrag Er bestaat bij medewerkers veel behoefte aan kennis van de wetgeving; wij bevelen aan dit de komende jaar aan te bieden en hiervoor ruimte (tijd, middelen) te reserveren; met uitvoering van de wet hoeft niet gewacht te worden; door middel van experimenten ervaring laten op doen met de wet; creëer daarbij een veilige leeromgeving (fouten maken mag) en betrek de samenleving daarbij; geef vertrouwen aan medewerkers en stem daar de mandaatregeling op af 0

12 BIJLAGE OVERZICHT IMPACT (ALLE ACTIEPUNTEN) BIJLAGE OVERZICHT IMPACT (ALLE ACTIEPUNTEN) Lokale ambities en inzet instrumentarium opstellen bestuursvoorstel (college en raad) gericht op besluit bestuur de omgevingsvisie uitsluitend voor het eigen grondgebied op te stellen of in samenwerking met één of meer gemeenten een gezamenlijke of regionale visie op te stellen opstellen voorstel (aan college en raad) over proces totstandkoming omgevingsvisie (inrichten participatieproces) opstellen voorstel (aan college en raad) t.a.v. scope of reikwijdte van de omgevingsvisie opstellen voorstel (aan college en raad) over de vorm van de (eerste) omgevingsvisie (nieuw of aangepaste structuurvisie) 5 opstellen voorstel (aan college en raad) over de wijze van (periodieke) actualisatie van de omgevingsvisie 6 onderzoeken welke gemeentelijke beleidsplannen (verplichte) programma s zouden moeten worden 7 opstellen voorstel (aan college en raad) over de status van beleidsdocumenten, waarvan de onderwerpen (deels) gerekend kunnen worden tot het domein van de fysieke leefomgeving 8 opstellen voorstel (aan college en raad) over wijze (periodieke) actualisatie van programma s 9 opstellen voorstel (aan college en raad) tot besluit of voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet een nieuw omgevingsplan wordt gemaakt of dat in eerste instantie met de bestaande bestemmingsplannen, verordeningen etc. wordt gewerkt 0 opstellen voorstel (aan college en raad) ten aanzien van het ambitieniveau t.a.v. deregulering en stel hiervoor richtlijnen op opstellen voorstel (aan college en raad) voor een mandaatregeling voor raad, college en ambtelijke organisatie, die passend is bij de omgevingswet opstellen voorstel (aan college en raad) ten aanzien van de vraag hoe gebiedsgericht werken de uitvoering van de Omgevingswet kan ondersteunen (bijvoorbeeld differentiatie van beleid en regelgeving en beheer fysieke leefomgeving) opstellen voorstel (aan college en raad) ten aanzien van wijze van (periodieke) actualisatie van het omgevingsplan bepaal op welke wijze het proces van (integraal) toezicht en handhaving aangepast moet worden 5 bepaal welke gevolgen dit heeft voor de competentieontwikkeling van de toezichthouders/handhavers, en welke opleiding en training nodig is 6 bepaal de inrichting van een goed casemanagement afgestemd op de integrale vergunningverlening 7 bepaal in samenspraak met ketenpartners (met name OD IJmond, Veiligheidsregio en waterschap) de toedeling van taken en bevoegdheden op basis van de Omgevingswet 8 onderzoek op welke wijze de behoefte aan (afnemende en noodzakelijke) informatie over bouwplannen en bedrijven op een andere wijze verkregen kan worden Integraal werken op het fysieke domein 9 case management, zaakgericht-, integraalen projectmatig werken aanpassen overeen - komstig de eisen van de Omgevingswet 0 doorontwikkeling dienstverleningsconcept in het perspectief van de uitdagingen van de Omgevingswet (o.a. -loket) verkenning intensivering samenwerking op het terrein van dienstverlening aanpassen takenpakketten, functies, mandaten, scholingsplan en verdere ontwikkeling van vaardigheden (o.a. netwerken, mediation ed) Digitale informatievoorziening uitvoeringsprogramma van het Informatiebeleidsplan gericht op de invoering van de Omgevingswet (met name de aansluiting op het DSO) opstellen Samenwerken, participatie uitwerking handreiking voor participatie en ruimte voor de samenleving ten aanzien van de fysieke leefomgeving; betrek hierbij de ervaringen met eerdere of lopende trajecten zoals Vijverpark, Havenlab en Vitaal Vogelenzang en bezie ook de opties bij andere ruimtelijke (kleinschaliger) initiatieven 5 bepaal hoe de invoering van de Omgevingswet een impuls kan geven aan de inhoudelijke samenwerking met omliggende gemeenten en de provincie Noord-Holland 6 bepaal gezamenlijk een strategie inzake taaktoedeling (mandatering) en samenwerking met de ketenpartners, met name ten aanzien van de OD IJmond en de Veiligheidsregio Cultuur, houding en gedrag 7 bepaal op welke wijze veranderkundige kennis in de aanpak van het project wordt geborgd 8 bepaal hoe de Omgevingswet een impuls kan geven aan lopende trajecten ten aanzien van de ontwikkeling van competenties en vaardigheden 9 bepaal welke instrumenten de gemeenten kunnen inzetten om de inzet en betrokkenheid van inwoners, bedrijven en organisaties overeenkomstig de doelstellingen van de Omgevingswet te stimuleren (b.v. pro actief contact met inwoners etc over initiatieven in fysieke leefomgeving om wensen en verwachtingen tijdig af te stemmen of het tijdig bieden van procesinformatie over projecten, plannen).