Organisatie- en invoeringsstrategieën Omgevingswet

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Organisatie- en invoeringsstrategieën Omgevingswet"

Transcriptie

1 Organisatie- en invoeringsstrategieën Omgevingswet Kennismarkt Omgevingswet 11 oktober 2016 Ron Visscher De vier verbeterdoelen Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en gebruiksgemak Samenhangende benadering beleid, besluitvorming en regelgeving Versnellen en verbeteren besluitvorming Bestuurlijke afwegingsruimte

2 Bestuursakkoord implementatie Omgevingswet Ministerie I&M, IPO, VNG, UvW Invoeringsbegeleiding via: Ondersteuning bij invoering digitale voorzieningen (Rws) Ondersteuning bij transitieproces bevoegde gezagen (Rijk, VNG, IPO, UvW) Rijkswaterstaat als regievoerder Programmaraad Implementatie vanuit partijen bestuursakkoord Continue monitoring voor waarborg kwaliteit en als leerproces Planning : Invoeringswet? Wel ondersteuning maar gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor implementatie! Gemeenten aan zet! Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? Fase 2: Keuzes maken / Strategie bepalen Welke invoeringsstrategieën zijn mogelijk? Fase 3: Uitvoering Hoe kun je als gemeente de gekozen strategie in de praktijk gaan doorvoeren en hoe borg je dit in de organisatie?

3 Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? Volg de 5 sporen van het bestuursakkoord: I. Bestuur II. Organisatie III. Inhoud IV. Communicatie V. ICT Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? I. Bestuur: Bespreken en vaststellen ambities Informatievoorziening Cultuurverandering Rollenverdeling Begroting Bestuurlijke samenwerking

4 Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? I. Organisatie: Inventarisatie van huidige situatie Organisatie en middelen (intern) Inventarisatie kennis, cultuur, werkprocessen, structuur, Relaties en samenwerking (extern) inventarisatie partners Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? III. Inhoud Kernwaarden benoemen (Politiek-bestuurlijk) Omgevingskwaliteit herkennen, erkennen en beheren (Fysieke leefomgeving) Welke lokale afwegingsruimte wil je benutten? Bestuurlijke ambities vertalen

5 Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? IV. Communicatie welke communicatielijnen worden geraakt welke communicatiemiddelen kunnen worden ingezet (ICT) welke communicatielijnen en -middelen missen nog voor burgerparticipatie en integraal werken. Wat moeten gemeenten doen om de invoering van de Omgevingswet daadwerkelijk in gang te zetten? V. ICT monitoring ontwikkelingen inventarisatie beschikbare software inventarisatie eigen software en koppelingen budget bepalen en plannen

6 Fase 2: Keuzes maken / strategie bepalen Welke invoeringsstrategieën zijn mogelijk? Experimenteren Koers houden en bijsturen Nieuwe koers bepalen Volgen of meeliften Experimenteren Gewoon doen! Geef vertrouwen (intern/ extern) Zoek voorlopers

7 Experimenteren Planning en capaciteit? Door schade en schande wijs Monitor en evalueer Koers houden en bijsturen Wat gaat al goed Wat moet beter Bijsturen waar nodig Praktisch en pragmatisch Focus op reguliere taken

8 Nieuwe koers bepalen Uitgebreid (extern) onderzoek Voorbereiding op detail Pas starten bij alles op orde Vraagt veel van budget Reguliere taken? Volgen en meeliften Goede voorbereiding Inventariseer voorbeelden Leer van experimenten Regionale samenwerking Lagere investering

9 Fase 3: Uitvoering Hoe kun je als gemeente de gekozen strategie in de praktijk gaan doorvoeren en hoe borg je dit in de organisatie 2016: Voorbereiding Startnotitie / Ambitiedocument Implementatie Plan van aanpak / Budgetten bepalen Opstart projectgroep/uitvoering Fase 3: Uitvoering Hoe kun je als gemeente de gekozen strategie in de praktijk gaan doorvoere en hoe borg je dit in de organisatie? 2016: Voorbereiding Kies Procesleider / Coördinator Formeer Projectteam Benoem Stuurgroep voor de monitoring Richt werkgroepen in (minimaal 5 ) (LET OP! zoek op de afdelingen de juiste mindset)

10 Fase 3: Uitvoering Hoe kun je als gemeente de gekozen strategie in de praktijk gaan doorvoeren en hoe borg je dit in de organisatie 2017: Inventarisatie en planvorming Inventarisatie / nulmeting Voorbereiding Visie, Programma s Start participatietraject Fase 3: Uitvoering Hoe kun je als gemeente de gekozen strategie in de praktijk gaan doorvoere en hoe borg je dit in de organisatie? 2018: Uitvoering Inrichten benodigde werkprocessen en rollen Opstellen Omgevingsplan Inrichten ICT-voorzieningen 2019: Aan de slag Overdracht projectorganisatie naar regulier Aan de slag met de Omgevingswet

11 Kwaliteit van leven volgens RIVM Rechts- en bestaanszekerheid, (familie) relaties, werk, activiteiten, consumptie e.d. Dagelijkse leefomgeving leefbaarheid Fysieke omgeving Gezondheid ervaren gezondheid Participatie zorgt voor benodigde koppeling fysieke een sociale leefomgeving woning ruimtelijke kenmerken milieukwaiteit gezondheidstoestand persoons- persoons-kenmerken leefstijl sociale kwaliteit Sociale omgeving leefomgevingskwaliteit Conclusie Begin tijdig Bepaal als eerste de ambities Kies een heldere strategie Inventariseer relaties en processen Bepaal budgetten Zoek de juiste trekkers voor de projectgroep Werk integraal volgens de 5 sporen (ook ICT) Pas participatie toe Monitor op planning, cultuuromslag en uitvoering

Bestuurlijke ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategie Omgevingswet. Praktijkbijeenkomst Implementatie Omgevingswet 24 januari 2017

Bestuurlijke ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategie Omgevingswet. Praktijkbijeenkomst Implementatie Omgevingswet 24 januari 2017 Bestuurlijke ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategie Omgevingswet Praktijkbijeenkomst Implementatie Omgevingswet 24 januari 2017 Verbeterdoelen Omgevingswet Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en

Nadere informatie

Bestuurlijke ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategie Omgevingswet

Bestuurlijke ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategie Omgevingswet Bestuurlijke ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategie Omgevingswet Leerkring ambtelijke werkgroep Omgevingswet G32 8 december 2016 Annemieke van Brunschot Verbeterdoelen Omgevingswet Inzichtelijkheid,

Nadere informatie

De Raad en de Omgevingswet

De Raad en de Omgevingswet De Raad en de Omgevingswet Inhoud - Wat is de Omgevingswet? - Wat betekent deze wet voor de gemeenten - Wat is de rol en de invloed van de raad op de wet - Waar liggen de kansen van de raad en waar moet

Nadere informatie

Invoering Omgevingswet

Invoering Omgevingswet Invoering Omgevingswet Projectplan Versie 1.2 Datum: 19-09-2016 Opsteller: Linda Roeterink Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Projectomschrijving... 2 2.1. Aanleiding... 2 2.2. Totstandkoming projectplan... 2

Nadere informatie

Provero bijeenkomst. Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra

Provero bijeenkomst. Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra Provero bijeenkomst Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra Doel Informeren Met elkaar verkennen van de strategie voor invoering van de Omgevingswet Vraag: hoe ver is uw organisatie? Hoe

Nadere informatie

De Raad en de Omgevingswet

De Raad en de Omgevingswet De Raad en de Omgevingswet Stelling Ik ben tevreden met de huidige werkwijze en instrumenten voor de fysieke leefomgeving! Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de Omgevingswet? Wat verandert er door de

Nadere informatie

Verandertypen en invoeringsstrategieën Omgevingswet. Raad op zaterdag Ernst Koperdraat 24 september 2016

Verandertypen en invoeringsstrategieën Omgevingswet. Raad op zaterdag Ernst Koperdraat 24 september 2016 Verandertypen en invoeringsstrategieën Omgevingswet Raad op zaterdag Ernst Koperdraat 24 september 2016 Wat is het probleem? Het omgevingsrecht is te complex geworden. Er zijn teveel wetten en regels die

Nadere informatie

Adviesgroep Informatievoorziening. Omgevingswet. Erna Roosendaal

Adviesgroep Informatievoorziening. Omgevingswet. Erna Roosendaal Adviesgroep Informatievoorziening Omgevingswet Erna Roosendaal Inhoud De Omgevingswet Impact gemeenten Governance model Omgevingsplan versus bestemmingsplan Invoeringsondersteuning Eerste resultaten impactanalyse

Nadere informatie

Wouter Deen Projectleider Omgevingswet - WODV. Pilotproject Arsenaal bewonersbijeenkomst 19 december 2017

Wouter Deen Projectleider Omgevingswet - WODV. Pilotproject Arsenaal bewonersbijeenkomst 19 december 2017 Wouter Deen Projectleider Omgevingswet - WODV Pilotproject Arsenaal bewonersbijeenkomst 19 december 2017 de omgevingswet en de rol van de gemeente bij pilotproject Arsenaal de omgevingswet : waarom en

Nadere informatie

De gemeenteraad buitenspel na de invoering Omgevingswet? Gemeenteraden Hellendoorn en Raalte 28 maart 2017

De gemeenteraad buitenspel na de invoering Omgevingswet? Gemeenteraden Hellendoorn en Raalte 28 maart 2017 De gemeenteraad buitenspel na de invoering Omgevingswet? Gemeenteraden Hellendoorn en Raalte 28 maart 2017 Waar gaan wij het over hebben? Geheugen opfrissen: Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor

Nadere informatie

De gemeenteraad buitenspel na de invoering van de Omgevingswet? Gemeenteraad Bergen op Zoom 10 april 2017

De gemeenteraad buitenspel na de invoering van de Omgevingswet? Gemeenteraad Bergen op Zoom 10 april 2017 De gemeenteraad buitenspel na de invoering van de Omgevingswet? Gemeenteraad Bergen op Zoom 10 april 2017 Waar gaan wij het over hebben? Geheugen opfrissen: Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor

Nadere informatie

Foto plaatsen. Omgevingswet en de rol van Human Resources

Foto plaatsen. Omgevingswet en de rol van Human Resources Foto plaatsen Omgevingswet en de rol van Human Resources Even voorstellen Jaap Groeneweg Esther Loozen CVA-eendaagse 18 mei 2017 Opzet werksessie Omgevingswet Quiz Ervaringen decentralisaties Sociaal

Nadere informatie

Samen organiseren van de Omgevingswet

Samen organiseren van de Omgevingswet Samen organiseren van de Omgevingswet Digitaal Stelsel,Klantreizen en Serviceformules Bestuurdersdag 30 november 2016 Erik Dolle (VNG) Hanneke Kunst (KING) Inhoud: Invoering van de Omgevingswet Wat betekent

Nadere informatie

wij presenteren u kijk 1

wij presenteren u kijk 1 wij presenteren u... 18-4-2016 kijk 1 OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET Impact Saskia Engbers strateeg Ruimte gemeente Zwolle 14 april 2016 18-4-2016 wij presenteren u... 2 Opzet presentatie 1. Hoe past OGW in

Nadere informatie

Archivering en de Omgevingswet. Archiefinnovatie decentrale overheden Nieuwegein 7 april 2016

Archivering en de Omgevingswet. Archiefinnovatie decentrale overheden Nieuwegein 7 april 2016 Archivering en de Omgevingswet Archiefinnovatie decentrale overheden Nieuwegein 7 april 2016 Wim van Oekel, 07.04.2016 Onderwerpen Omgevingswet (Ow) Doelen en Inhoud Stand van zaken Digitaal Stelsel Omgevingswet

Nadere informatie

Omgevingswet Omgevingsvisie. Arjan Nijenhuis, plv. directeur. Eenvoudig Beter

Omgevingswet Omgevingsvisie. Arjan Nijenhuis, plv. directeur. Eenvoudig Beter Omgevingswet Omgevingsvisie Arjan Nijenhuis, plv. directeur Eenvoudig Beter Stelselherziening meer dan wetgeving EU Wetsvoorstel/ Amvb s Invoeringsregelgeving Digitalisering Kennis en Kunde Cultuur Stand

Nadere informatie

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET Saskia Engbers strateeg Ruimte gemeente Zwolle 25 februari 2016 24-2-2016 wij presenteren u... 2 Opzet presentatie 1. Hoofdlijnen Omgevingswet 2. Hoe past OGW in transformatie

Nadere informatie

Omgevingswet en de raad

Omgevingswet en de raad Omgevingswet en de raad Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de omgevingswet? Wat verandert er door de omgevingswet Wat vraagt dit van u als raad. Samen met de samenleving Budget reserveren Vrije (beleids)ruimte

Nadere informatie

een toetsende rol. Het nee tenzij denken wordt vervangen door het ja mits perspectief;

een toetsende rol. Het nee tenzij denken wordt vervangen door het ja mits perspectief; Omgevingswet: wat verandert er voor gemeenten? Met de invoering van de omgevingswet veranderen er veel zaken voor gemeenten. Het doel van de omgevingswet is om de verschillende verordeningen en versnipperde

Nadere informatie

Foto plaatsen. Wat te doen ter voorbereiding op de Omgevingswet? Gaston Gelissen Programma-management

Foto plaatsen. Wat te doen ter voorbereiding op de Omgevingswet? Gaston Gelissen Programma-management Foto plaatsen Wat te doen ter voorbereiding op de Omgevingswet? Gaston Gelissen Programma-management Programma Aan de slag Ow Rijk, Provincie, Gemeenten, Waterschappen Inhoud Waarom de Omgevingswet? Hoe

Nadere informatie

OMGEVINGSWET VOOR DUMMIES. 1 oktober Willem Wensink

OMGEVINGSWET VOOR DUMMIES. 1 oktober Willem Wensink OMGEVINGSWET VOOR DUMMIES 1 oktober 2015 Willem Wensink INHOUDSOPGAVE Deel 1: Quiz Deel 2: Omgevingswet Hoofdlijnen wetsvoorstel Uitvoeringsregelgeving Implementatie INHOUDSOPGAVE Deel 1: Quiz 1. WELKE

Nadere informatie

Linda Roeterink / 29 september Omgevingswet. Introductie

Linda Roeterink / 29 september Omgevingswet. Introductie Linda Roeterink / 29 september 2016 Omgevingswet Introductie Wat willen raadsleden weten? Enquête Raadslid.nu en VNG De keuzes die zij als raadslid moeten maken bij de Omgevingswet (68,4%) De gevolgen

Nadere informatie

Omgevingswet. Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet

Omgevingswet. Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet Omgevingswet Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet Doel van de presentatie Informatie over de Omgevingswet Stand van zaken van de invoering van de wet

Nadere informatie

Hey, wette Geij ût al ôver d n Umgèvingswet? Tis ni mekkeluk. Tis vûl, en nog ni alles is dudelik! Ma weij motte door!

Hey, wette Geij ût al ôver d n Umgèvingswet? Tis ni mekkeluk. Tis vûl, en nog ni alles is dudelik! Ma weij motte door! Hey, wette Geij ût al ôver d n Umgèvingswet? Tis ni mekkeluk. Tis vûl, en nog ni alles is dudelik! Ma weij motte door! Omgevingswet 2019 Peter Huijs, afdeling Concern Minicollege met hoofdlijnen, instrumenten,

Nadere informatie

Omgevingswet en de raad

Omgevingswet en de raad Omgevingswet en de raad Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de omgevingswet? Wat verandert er door de omgevingswet Wat vraagt dit van u als raad. Samen met de samenleving Budget reserveren Vrije (beleids)ruimte

Nadere informatie

Startnotitie invoering van de Omgevingswet in Haren

Startnotitie invoering van de Omgevingswet in Haren Startnotitie invoering van de Omgevingswet in Haren Inleiding De gemeente Haren staat voor de uitdaging om zich goed voor te bereiden op de nieuwe Omgevingswet. De gemeente zal hiervoor diverse stappen

Nadere informatie

Waarom Omgevingswet?

Waarom Omgevingswet? Op weg naar de Omgevingswet Kennisdag FUMO- provincie 15 mei 2014 1 Waarom Omgevingswet? Huidige omgevingsrecht: - complex en versnipperd - onoverzichtelijk en onvoldoende samenhang - trage besluitvorming:

Nadere informatie

Invoering van de Omgevingswet

Invoering van de Omgevingswet Invoering van de Omgevingswet Zoeken naar betekenisgeven aan ambitie in de praktijk van alledag Kristel Lammers Programma Invoering Omgevingswet VNG Programma Aan de slag met Omgevingswet 11 mei 2017 Praktijkcongres

Nadere informatie

Onderweg naar de Omgevingswet. Presentatie Commissie Ruimte 30 november 2016

Onderweg naar de Omgevingswet. Presentatie Commissie Ruimte 30 november 2016 Onderweg naar de Omgevingswet Presentatie Commissie Ruimte 30 november 2016 Enorme wetgevingsoperatie, met grote impact op cultuur, houding en gedrag Opbouw presentatie - Aanleiding en doelen Omgevingswet

Nadere informatie

Aan de slag met de Omgevingswet. Hart van Brabant 28 juni 2017

Aan de slag met de Omgevingswet. Hart van Brabant 28 juni 2017 Aan de slag met de Omgevingswet Hart van Brabant 28 juni 2017 Waar gaan wij het over hebben? Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor raad en samenleving Ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategieën

Nadere informatie

De Omgevingswet in zicht

De Omgevingswet in zicht De Omgevingswet in zicht door Prof. dr. 1 Programma 20:00 20:15 uur: ontvangst en uitleg opzet avond 20:15 21:00 uur: presentatie door - achtergronden Omgevingswet - kerninstrumenten / transitie / raadswerk

Nadere informatie

Omgevingswet geen project Maar een veranderbeweging! De rol van de OR. 12 april 2018 Ineke Nijhuis gemeente Hengelo

Omgevingswet geen project Maar een veranderbeweging! De rol van de OR. 12 april 2018 Ineke Nijhuis gemeente Hengelo Omgevingswet geen project Maar een veranderbeweging! De rol van de OR 12 april 2018 Ineke Nijhuis gemeente Hengelo Verandering in wet-en regelgeving - een cultuurverandering in de hele fysieke keten -

Nadere informatie

Op weg naar de Omgevingswet

Op weg naar de Omgevingswet Op weg naar de Omgevingswet Niet zomaar een nieuwe wet, maar een volledige stelselherziening: Nog meer impact dan de decentralisaties in het sociale domein (30% van raadsleden in Nederland volgens enquête

Nadere informatie

Verkennende Impactanalyse

Verkennende Impactanalyse Verkennende Impactanalyse Aanleiding onderzoek Onderzoek onder: Provincies Gemeenten Omgevingsdiensten Waterschappen Rijk Bedrijfsleven Verkennen hoe organisaties de impact van de Omgevingswet en AMvB

Nadere informatie

Veelomvattend vraagstuk

Veelomvattend vraagstuk Bezint eer gij Veelomvattend vraagstuk Kaderstellen controle Informatisering Politiekbestuurlijk Omgevingsvisie Organisatorisch Juridisch Samenwerking Participatie Dienstverlening Procesmatig Kortom: Andere

Nadere informatie

Provero bijeenkomst. Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra

Provero bijeenkomst. Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra Provero bijeenkomst Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra Vereniging van Nederlandse Gemeenten Doel Informeren Met elkaar verkennen van de strategie voor invoering van de Omgevingswet

Nadere informatie

Jos Dolstra. Erna Roosendaal MWH VNG. Voorzitter VVM sectie Milieurecht en Praktijk en projectleider jaarlijkse Dag v.d. Omgevingswet.

Jos Dolstra. Erna Roosendaal MWH VNG. Voorzitter VVM sectie Milieurecht en Praktijk en projectleider jaarlijkse Dag v.d. Omgevingswet. Jos Dolstra MWH Voorzitter VVM sectie Milieurecht en Praktijk en projectleider jaarlijkse Dag v.d. Omgevingswet Docent Basiscursus Omgevingswet (ism Mibacu) Erna Roosendaal VNG Omgevingswet Belangenbehartiging

Nadere informatie

Denktank Omgevingswet. La Vie Meeting Center Utrecht uur uur 7 maart 2019

Denktank Omgevingswet. La Vie Meeting Center Utrecht uur uur 7 maart 2019 Denktank Omgevingswet La Vie Meeting Center Utrecht 13.30 uur 15.30 uur 7 maart 2019 Agenda 13.30 Opening en welkom 13.35 Ervaringen bij de implementatie Omgevingswet Waar kunnen wij gebruik van maken

Nadere informatie

Financiële effecten Omgevingswet

Financiële effecten Omgevingswet Financiële effecten Omgevingswet Sandra Kessels Adviseur fysiek domein Directie Bestuur en Financiën 22 augustus 2018 1 Wat loopt er bij BZK? Onderzoek financiële effecten per wetgevingsproduct Herijking

Nadere informatie

Omgevingsplan Op Kwaliteit. Ingrid Langenhoff, beleidscoördinator i.s.m. Bas Schout, planoloog 28 maart 2017

Omgevingsplan Op Kwaliteit. Ingrid Langenhoff, beleidscoördinator i.s.m. Bas Schout, planoloog 28 maart 2017 Omgevingsplan Op Kwaliteit Ingrid Langenhoff, beleidscoördinator i.s.m. Bas Schout, planoloog 28 maart 2017 INHOUD Omgevingswet Veranderingen wetstelsel Digitaal Stelsel Omgevingswet Omgevingsplan Op Kwaliteit

Nadere informatie

Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Routeplanner & routetool Invoeringsstrategieën

Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Routeplanner & routetool Invoeringsstrategieën Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Routeplanner & routetool Invoeringsstrategieën Programma Aan de slag met de Omgevingswet Programma Aan de slag met de Omgevingswet Opdrachtgever: IenM 2 sporen Digitaal

Nadere informatie

Beta-lab Soest. Demonstratie prototype viewer Omgevingsplan. 31 mei 2017

Beta-lab Soest. Demonstratie prototype viewer Omgevingsplan. 31 mei 2017 Beta-lab Soest Demonstratie prototype viewer Omgevingsplan 31 mei 2017 OPBOUW PRESENTATIE Hoe is het begonnen? Uitleg Betalab Demonstratie Viewer Vervolg Vragen Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en gebruiksgemak

Nadere informatie

Themabijeenkomst Omgevingswet

Themabijeenkomst Omgevingswet Themabijeenkomst Omgevingswet Gemeenteraden Purmerend en Beemster 24 mei 2016 prof. mr. Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling Waarom stelselherziening:

Nadere informatie

De Omgevingswet komt er aan

De Omgevingswet komt er aan De Omgevingswet komt er aan wat betekent dat? Sanne Broeksma en Marlies van Arendonk Waarom willen we de omgevingswet? Waarom is dit (bestuurlijk) gewenst?? a. meer invloed voor inwoners en ondernemers

Nadere informatie

Offerte Programmabegroting 2017

Offerte Programmabegroting 2017 Offerte Programmabegroting 2017 PROGRAMMA Duurzaam wonen en ondernemen Maximaal meedoen Goed leven en ontmoeten Veilig gevoel Dienstbare en betrouwbare overheid Bedrijfsvoering Onderwerp: implementatie

Nadere informatie

KLAAR VOOR 4 JAAR! De Omgevingswet: wat komt eraan? Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet

KLAAR VOOR 4 JAAR! De Omgevingswet: wat komt eraan? Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet KLAAR VOOR 4 JAAR! De Omgevingswet: wat komt eraan? Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet Waar gaan wij het over hebben? 1. Omgevingswet: waarom? 2. De Omgevingswet, de raad,

Nadere informatie

Koers invoering Omgevingswet Boxtel

Koers invoering Omgevingswet Boxtel Koers invoering Omgevingswet Boxtel Inleiding In strategische visie van Boxtel voor 2020 staat dat we voorop willen blijven met duurzaamheid, aan een sterk centrum willen, toerisme en recreatie tot een

Nadere informatie

De gemeenteraad en de Omgevingswet, verdieping. 1 november 2018 Gemeente Leusden

De gemeenteraad en de Omgevingswet, verdieping. 1 november 2018 Gemeente Leusden De gemeenteraad en de Omgevingswet, verdieping 1 november 2018 Gemeente Leusden Even voorstellen. Trees van der Schoot: Advies, coachen, opleiden en auteur: Werken in de geest van de Omgevingswet In bewerking:

Nadere informatie

: 4: Ruimtelijke Ontwikkeling in en de Kern, plus verkeer en vervoer : 1667 / Invoering Omgevingswet

: 4: Ruimtelijke Ontwikkeling in en de Kern, plus verkeer en vervoer : 1667 / Invoering Omgevingswet B&W-nota zaaknummer blad programma werkdoel onderwerp Sta :121010 : 1/5 datum nota : 23-08-2017 : 4: Ruimtelijke Ontwikkeling in en de Kern, plus verkeer en vervoer : 1667 / Invoering Omgevingswet : Plan

Nadere informatie

Ambitiedocument Omgevingswet. Stadsronde

Ambitiedocument Omgevingswet. Stadsronde Ambitiedocument Omgevingswet Stadsronde 30-5-2017 Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit Procesaanpak Maastricht Ambitiedocument (januari - juni 2017) Hoe gaat de gemeente om met de bestuurlijke

Nadere informatie

Omgevingswet en VIVO. Landelijk ICT Beraad

Omgevingswet en VIVO. Landelijk ICT Beraad Omgevingswet en VIVO Landelijk ICT Beraad Cees van Westrenen, Utrecht, 08.04.2016 2 Onderwerpen Omgevingswet en DSO, wat was het ook al weer? VIVO Opdracht en aanpak Resultaten en verspreiding Vervolgprojecten

Nadere informatie

Aan de slag met de cultuuromslag. Bijeenkomst Veiligheidsregio s Veenendaal, 4 juni 2018

Aan de slag met de cultuuromslag. Bijeenkomst Veiligheidsregio s Veenendaal, 4 juni 2018 Aan de slag met de cultuuromslag Bijeenkomst Veiligheidsregio s Veenendaal, 4 juni 2018 Agenda Voorstellen, wie ben je en hoe is je organisatie nu bezig met cultuuromslag Introductie meetinstrument cultuuromslag

Nadere informatie

De Omgevingswet en nu..? Schakeldag2016, ir S. Ros (Sarah)

De Omgevingswet en nu..? Schakeldag2016, ir S. Ros (Sarah) De Omgevingswet en nu..? Schakeldag2016, ir S. Ros (Sarah) DOEL Duurzame ontwikkeling en onderlinge samenhang. Doelmatig beheren, gebruik en ontwikkeling van de fysieke leefomgeving. DE (BESTUURLIJKE)

Nadere informatie

Inleiding Omgevingswet CROW bijeenkomst Omgevingswet en Mobiliteit

Inleiding Omgevingswet CROW bijeenkomst Omgevingswet en Mobiliteit Inleiding Omgevingswet CROW bijeenkomst Omgevingswet en Mobiliteit Katja Stribos programmamanager Implementatieprogramma Aan de slag met de Omgevingswet 30 maart 2017 Inhoud 1. Stelselherziening onderdelen

Nadere informatie

STAPPENPLAN IMPLEMENTATIE OMGEVINGSWET

STAPPENPLAN IMPLEMENTATIE OMGEVINGSWET STAPPENPLAN IMPLEMENTATIE OMGEVINGSWET De Omgevingswet treedt naar verwachting in 2019 in werking. Deze wet heeft een grote impact op de gemeentelijke organisatie. 2016 is het jaar dat bij de meeste gemeenten

Nadere informatie

Foto plaatsen. Roadshow Waterschap Scheldestromen 27 juni Joost van Halem Jolanda Verwegen

Foto plaatsen. Roadshow Waterschap Scheldestromen 27 juni Joost van Halem Jolanda Verwegen Foto plaatsen Roadshow Waterschap Scheldestromen 27 juni 2016 Joost van Halem Jolanda Verwegen Een beweging komt op gang Kern Omgevingswet (1): eenvoudiger wetgeving Van 26 wetten naar 1 wet Van 5000 naar

Nadere informatie

Invoering Omgevingswet G40 31 oktober 2018

Invoering Omgevingswet G40 31 oktober 2018 Invoering Omgevingswet G40 31 oktober 2018 Agenda Opening / Agenda Actualiteiten De digitaliseringsopgave Omgevingswet en DSO De verschillende sporen Risico s Actualiteiten Invoering Roadmap, staalkaarten

Nadere informatie

Foto plaatsen. Roadshow Groningen Mei 2016

Foto plaatsen. Roadshow Groningen Mei 2016 Foto plaatsen Roadshow Groningen Mei 2016 Opzet presentatie Kern Omgevingswet Context Veranderopgave Het programma Strategie en werkwijze Doelen en acties in 2016 Kern Omgevingswet: eenvoudiger wetgeving

Nadere informatie

Voortgang invoering Omgevingswet. Marcel Hoogwout Bijeenkomst invoeringstrekkers veiligheidsregio s, Veenendaal, 4 juni 2018

Voortgang invoering Omgevingswet. Marcel Hoogwout Bijeenkomst invoeringstrekkers veiligheidsregio s, Veenendaal, 4 juni 2018 Voortgang invoering Omgevingswet Marcel Hoogwout Bijeenkomst invoeringstrekkers veiligheidsregio s, Veenendaal, 4 juni Monitoring Invoering Omgevingswet Doel is beantwoording drie hoofdvragen: - Doet programma

Nadere informatie

Raadsbijeenkomst Grave 31 augustus 2017 Tweede werksessie ambities Omgevingswet: Nader formuleren ambities mbt implementatie Ow

Raadsbijeenkomst Grave 31 augustus 2017 Tweede werksessie ambities Omgevingswet: Nader formuleren ambities mbt implementatie Ow Raadsbijeenkomst Grave 31 augustus 2017 Tweede werksessie ambities Omgevingswet: Nader formuleren ambities mbt implementatie Ow Even voorstellen Reinder Osinga Partner BRO E reinder.osinga@bro.nl M +31(0)6

Nadere informatie

Procesambitie 1 Wij gaan experimenteren met de in de wet geboden ruimte voor lokale afweging

Procesambitie 1 Wij gaan experimenteren met de in de wet geboden ruimte voor lokale afweging PROCESDOCUMENT 10 juli 2017 1 Inleiding Op 1 juli 2015 nam de Tweede Kamer het wetsvoorstel Omgevingswet aan. Het nieuwe stelsel bundelt 26 wetten tot 1 nieuwe wet. Maar niet alleen die omvang verandert.

Nadere informatie

Omgevingswet & Omgevingsvisie

Omgevingswet & Omgevingsvisie Omgevingswet & Omgevingsvisie cultuurlandschappen en de omgevingswet Utrecht, 17 december 2018 Jan Roest Programmammanager Omgevingswet In dit kwartier. Aanleiding en doelen van de Omgevingswet Systematiek

Nadere informatie

Update Programma Implementatie Omgevingswet. VVRE 4 oktober 2018

Update Programma Implementatie Omgevingswet. VVRE 4 oktober 2018 Update Programma Implementatie Omgevingswet VVRE 4 oktober 2018 Agenda Terugblik Opdrachtformulering en Procesplan Bevindingen Aanpak Expedities Programmaplan en routekaart Expeditie periode Q3 en Q4 2018

Nadere informatie

Proces-aanpak Implementatie Omgevingswet

Proces-aanpak Implementatie Omgevingswet Proces-aanpak Implementatie Omgevingswet Deze procesbeschrijving maakt onderdeel uit van de bestuursopdracht Implementatie Omgevingswet Fase 1. De procesbeschrijving gaat dieper in op de activiteiten die

Nadere informatie

Besluitenlijst van de vergadering van het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Opmeer d.d week 07 VASTGESTELD

Besluitenlijst van de vergadering van het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Opmeer d.d week 07 VASTGESTELD Aanwezig: G.J.A.M. Nijpels (voorzitter), E. Deutekom-Muntjewerff, H. Stoker en R.A.H.P. Heijtink Secretaris: M.A.S. Winder Volgnr: 001 Poststuk: PZI Omschrijving: Besluitenlijst B&W Opmeer d.d. 07-02-2017

Nadere informatie

Omgevingsvisie in de Omgevingswet

Omgevingsvisie in de Omgevingswet Omgevingsvisie in de Omgevingswet LG Water en Ruimte Nicole Hardon RWS Leefomgeving Bodem+ Ontwikkelingen in de samenleving Verbeterdoelen Omgevingswet Knelpunten in het omgevingsrecht Groeiende samenhang

Nadere informatie

Bodem in de Omgevingswet

Bodem in de Omgevingswet Bodem in de Omgevingswet Martin van Gelderen Ministerie Infrastructuur en Milieu 1 Verbeterdoelen Ow het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak; het bewerkstelligen

Nadere informatie

Omgevingswet & Omgevingsvisie. Kansen voor klimaatadaptatie

Omgevingswet & Omgevingsvisie. Kansen voor klimaatadaptatie Omgevingswet & Omgevingsvisie Kansen voor klimaatadaptatie Derk-Jan Verhaak 24 maart 2017 inhoud Omgevingswet Algemeen Omgevingsvisie Kansen voor klimaatadaptatie Peiling: 1. Wie heeft er wel eens van

Nadere informatie

INHOUD. Aanleiding nieuwe Omgevingswet Doelstelling Omgevingswet Inhoud van de nieuwe wet Planning wetgeving Hoe nu verder.

INHOUD. Aanleiding nieuwe Omgevingswet Doelstelling Omgevingswet Inhoud van de nieuwe wet Planning wetgeving Hoe nu verder. INHOUD Aanleiding nieuwe Omgevingswet Doelstelling Omgevingswet Inhoud van de nieuwe wet Planning wetgeving Hoe nu verder. AANLEIDING OMGEVINGSWET De complexiteit van het huidige stelsel. Het stelsel sluit

Nadere informatie

Raadscommissieavond Omgevingswet en de gemeenteraad. Welke keuzes moet de gemeenteraad maken, wat voor rol past hierbij en wat betekent dit?

Raadscommissieavond Omgevingswet en de gemeenteraad. Welke keuzes moet de gemeenteraad maken, wat voor rol past hierbij en wat betekent dit? Raadscommissieavond Omgevingswet en de gemeenteraad Welke keuzes moet de gemeenteraad maken, wat voor rol past hierbij en wat betekent dit? 30-01-2017 Agenda 19.30 20.15: Presentatie Omgevingswet & de

Nadere informatie

Verkenning Omgevingwet & Archivering

Verkenning Omgevingwet & Archivering Verkenning Omgevingwet & Archivering PBLQ in opdracht van GOAL Cees Moons Congres Archiefinnovatie Decentrale Overheden, 9 maart 2015 Introductie Introductie Cees Moons en GOAL Wie in de zaal? Gemeente

Nadere informatie

Raadsbijeenkomst Mill en Sint Hubert Tweede werksessie ambities Omgevingswet: Nader formuleren ambities mbt implementatie Ow

Raadsbijeenkomst Mill en Sint Hubert Tweede werksessie ambities Omgevingswet: Nader formuleren ambities mbt implementatie Ow Raadsbijeenkomst Mill en Sint Hubert Tweede werksessie ambities Omgevingswet: Nader formuleren ambities mbt implementatie Ow Even voorstellen Reinder Osinga Partner BRO E reinder.osinga@bro.nl M +31(0)6

Nadere informatie

De Omgevingswet en MRE:

De Omgevingswet en MRE: De Omgevingswet en MRE: van particularisme naar partnerschap door Frans Tonnaer Sheet 1 Omgevingswet: hoge ambitie Ambitieus wetgevingsproject, ook voor decentraal bestuur '4 e decentralisatie'; nu in

Nadere informatie

De Omgevingswet: 80 % cultuur, 20% regelgeving. Workshop W2.9 jaarcongres Vereniging BWT Nederland 27 oktober 2016

De Omgevingswet: 80 % cultuur, 20% regelgeving. Workshop W2.9 jaarcongres Vereniging BWT Nederland 27 oktober 2016 De Omgevingswet: 80 % cultuur, 20% regelgeving Workshop W2.9 jaarcongres Vereniging BWT Nederland 27 oktober 2016 BMC Implementatie Jan van Dieren Robert Halfwerk Team Omgevingswet Aanleiding Kabinet

Nadere informatie

Omgevingswet en impact voor gemeenten

Omgevingswet en impact voor gemeenten Omgevingswet en impact voor gemeenten Onderwerpen 1. Achtergrond Omgevingswet 2. Veranderingen en samenhang 3. Impactanalyse 2 Waarom een Omgevingswet? de koning wil het De Omgevingswet vereenvoudigt en

Nadere informatie

Foto plaatsen. Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Pieter Meijer

Foto plaatsen. Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Pieter Meijer Foto plaatsen Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Pieter Meijer Inhoud Wat is het Digitaal Stelstel Omgevingswet? Gebruikers, processen en systemen Scenario s uit het Bestuursakkoord Klik op de kaart

Nadere informatie

Omgevingsvisie Delft

Omgevingsvisie Delft Omgevingsvisie Delft De Omgevingsvisie Omgevingswet Aangenomen in 1 e en 2 e kamer In werking: 2020/2021 Omgevingsvisie loopt vooruit op de Omgevingswet Nieuwe instrumenten Omgevingsvisie Omgevingsplan

Nadere informatie

Omgevingswet SIKB Kennisdag AMvB s

Omgevingswet SIKB Kennisdag AMvB s Omgevingswet SIKB Kennisdag AMvB s 11 februari 2016 Wim van Gelder Hier komt tekst SIKB kennisdag AMvB s 11 februari Hier komt 2016 ook tekst Omgevingswet Art. 1.3: doelstelling: met het oog op een duurzame

Nadere informatie

Programma Invoering Omgevingswet Gemeenten

Programma Invoering Omgevingswet Gemeenten Wat is het probleem met het Omgevingsrecht? Programma Invoering Omgevingswet Gemeenten Perspectief 2016-2019 Oktober 2016 Programma Invoering Omgevingswet Gemeenten Ernst Koperdraat Het omgevingsrecht

Nadere informatie

Goed voorbereid op de Omgevingswet

Goed voorbereid op de Omgevingswet Goed voorbereid op de Omgevingswet 27 oktober 2016 Even voorstellen Programma Inleiding Aan de slag met de Omgevingswet: 2 voorbeelden Vragen en discussie Vraag Hoe ver is uw organisatie met de Omgevingswet?

Nadere informatie

Regionale samenwerking en de Omgevingswet. Gert Dekker (VNG)

Regionale samenwerking en de Omgevingswet. Gert Dekker (VNG) Regionale samenwerking en de Omgevingswet Gert Dekker (VNG) Bestuursakkoord Water (2011-2020) We zijn halverwege De rol van het GRP in de regionale samenwerking Ø Vastleggen zorgplichten Ø Planmatige uitvoering

Nadere informatie

De nieuwe Omgevingswet. Molenadviesraad Amersfoort Mark Ravesloot, senior adviseur molens

De nieuwe Omgevingswet. Molenadviesraad Amersfoort Mark Ravesloot, senior adviseur molens De nieuwe Omgevingswet Molenadviesraad 7-4-2017 Amersfoort Mark Ravesloot, senior adviseur molens Uitgangspunten Omgevingswet Vormt basis voor het nieuwe stelsel van regelgeving voor de fysieke leefomgeving

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 oktober 2018 Proces van invoering Omgevingswet

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 oktober 2018 Proces van invoering Omgevingswet > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag

Nadere informatie

Hoe doen wij het in Uden?

Hoe doen wij het in Uden? Franko van Lankvelt Hoe doen wij het in Uden? Thema afhankelijk. Click here and type Thema afhankelijk. DIVERS Click here and type Thema afhankelijk. D oordacht I V E R S Thema afhankelijk. D I nnovatief

Nadere informatie

De waarde van participatie

De waarde van participatie De waarde van participatie Omgevingswet Kirsten Veldhuijzen, Rob Kristel Lammers, VNG 24 september 2016 Raad op Zaterdag, Zwolle Invalshoeken De Omgevingswet Bredere context Omgevingswet Ontwikkeling samenleving

Nadere informatie

Gebiedsontwikkeling en de Omgevingswet

Gebiedsontwikkeling en de Omgevingswet Gebiedsontwikkeling en de Omgevingswet Bijeenkomst Stibbe 19 mei 2016 Edward Stigter, programmadirecteur Eenvoudig Beter Inhoud presentatie Stand van zaken Stelselherziening Afwegingsruimte en Omgevingsplan

Nadere informatie

Plan van aanpak invoering Omgevingswet Tiel

Plan van aanpak invoering Omgevingswet Tiel Plan van aanpak invoering Omgevingswet Tiel 24 juli 2017 (PvA in hoofdlijnen) 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Achtergrond 1.2 Doel en opbouw plan van aanpak 1.3 Doelen Omgevingswet 1.4 Uitgangspunten

Nadere informatie

Informatiehuis Geluid en de Omgevingswet. Dorien Lolkema - RIVM Dolf de Gruijter - RIVM

Informatiehuis Geluid en de Omgevingswet. Dorien Lolkema - RIVM Dolf de Gruijter - RIVM Informatiehuis Geluid en de Omgevingswet Dorien Lolkema - RIVM Dolf de Gruijter - RIVM Informatiehuis Geluid en de Omgevingswet 8 november 2016 Inhoud 1. Omgevingswet & DSO 2. Ontwikkeling Informatiehuizen

Nadere informatie

Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City

Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City De Omgevingswet meer ruimte voor initiatief Huidige omgevingsrecht: opeenstapeling van wetten, regels en procedures Onzekerheid en onduidelijkheid bij initiatiefnemers

Nadere informatie

met een slimme provinciale Omgevingsverordening klaar voor de toekomst Evert-Jan Laméris (ZH) Carolien Idema (UT)

met een slimme provinciale Omgevingsverordening klaar voor de toekomst Evert-Jan Laméris (ZH) Carolien Idema (UT) met een slimme provinciale Omgevingsverordening klaar voor de toekomst Evert-Jan Laméris (ZH) Carolien Idema (UT) Kerninstrumenten provincies Omgevingsvisie Programma Omgevingsverordening (decentrale regels)

Nadere informatie

Omgevingsvisie en milieueffectrapportage KuiperCompagnons, Gerwin Gabry

Omgevingsvisie en milieueffectrapportage KuiperCompagnons, Gerwin Gabry Omgevingsvisie en milieueffectrapportage KuiperCompagnons, Gerwin Gabry Presentatie Even voorstellen Wat wordt er anders met de Omgevingswet? Wat betekent dit voor visievorming? Wat zijn de gevolgen voor

Nadere informatie

De waarde van participatie

De waarde van participatie De waarde van participatie Omgevingswet Kristel Lammers, VNG & Programma aan de slag met Omgevingswet Marte Kappert, Programma aan de slag met Omgevingswet 28 januari 2017 Raad op Zaterdag, Eindhoven Invalshoeken

Nadere informatie

Aan de slag met de. Omgevingsvisie

Aan de slag met de. Omgevingsvisie Aan de slag met de Omgevingsvisie Deze factsheet neemt u mee bij de start van het omgevingsplan en laat zien welke ervaringen zijn opgedaan met het opstellen van Omgevingsvisies. Omgevingsvisie Met de

Nadere informatie

Advies aan de gemeenteraad

Advies aan de gemeenteraad Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer *17.0013067* 17.0013067 Raadsvergadering: 21 december 2017 Voorstel:.. Agendapunt:.. Onderwerp Procesplan Regionale Implementatie Omgevingswet Behandeld

Nadere informatie

Catalogus Omgevingswet PLDN 18 april 2017 Peter Stolk projectmanager Kadaster

Catalogus Omgevingswet PLDN 18 april 2017 Peter Stolk projectmanager Kadaster PLDN 18 april 2017 Peter Stolk projectmanager Kadaster Onderwerpen Verbeterdoelen Omgevingswet Digitaal Stelsel Omgevingswet Linked Data URI Strategie Linked Data Theatre Begrippen Herkomst begrippen /

Nadere informatie

Water in de Omgevingswet

Water in de Omgevingswet Zoeken naar de plaats van Water in de Omgevingswet Marleen van Rijswick Maestr eau bijeenkomst Waterschap Hunze en Aas 25 september 2014 Waarom een Omgevingswet? De rode draad Vergroten inzichtelijkheid,

Nadere informatie

Aan de slag met de Omgevingswet

Aan de slag met de Omgevingswet Aan de slag met de Omgevingswet Inwerkprogramma gemeenteraad Heerhugowaard Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet Vereniging van Nederlandse Gemeenten De omgevingswet in vogelvlucht

Nadere informatie

Digitaal Stelsel Omgevingswet Van bestuursakkoord naar realisatie

Digitaal Stelsel Omgevingswet Van bestuursakkoord naar realisatie Digitaal Stelsel Omgevingswet Van bestuursakkoord naar realisatie Pieter Meijer, Rijkswaterstaat Trekker deelprogrammateam Digitaal Stelsel Omgevingswet 06-51397577, pieter.meijer@rws.nl Inhoud presentatie

Nadere informatie

Inspiratiegids Participatie

Inspiratiegids Participatie Inspiratiegids Participatie Mieke Visch Programma Aan de Slag met de Omgevingswet Foto plaatsen Inspiratiegids voor participatie in de Omgevingswet Praktijkbijeenkomst Utrecht 8 maart 2017 door Mieke Visch

Nadere informatie

Omgevingswet in de praktijk en de lessen voor digitalisering. Gerwin Gabry KuiperCompagnons

Omgevingswet in de praktijk en de lessen voor digitalisering. Gerwin Gabry KuiperCompagnons Omgevingswet in de praktijk en de lessen voor digitalisering Gerwin Gabry KuiperCompagnons Gerwin Gabry Sociaal-geograaf/planoloog Visievorming leefomgeving Cursussen Omgevingswet Commissie voor de mer

Nadere informatie