A. Campagnethema's... 2 B. Bekendheid van de verkiezingsdatum en mate van interesse... 3 C. Waarschijnlijkheid dat men gaat stemmen...

Transcriptie

1 Directraat-Generaal Cmmunicatie Directraat C Betrekkingen met de burgers Eenheid mnitring publieke pinie EUROPESE VERKIEZINGEN /12/2008 Standaard Eurbarmeter (EB 70 1 ) - Najaar 2008 Eerste resultaten: Eurpees gemiddelde en grte natinale tendensen Ppulatie: EU 15+ Onderzeksgebied: EU 27 ( Eurpese burgers) Onderzeksperide: eind ktber - begin nvember 2008 I. EUROPESE VERKIEZINGEN A. Campagnethema's... 2 B. Bekendheid van de verkiezingsdatum en mate van interesse... 3 C. Waarschijnlijkheid dat men gaat stemmen... 4 II. IDENTITEIT EN BURGERSCHAP, DE EU VANDAAG EN MORGEN, WAARDEN, BELEID, PRIORITEITEN, BETEKENIS VAN DE OPBOUW VAN EUROPA, STEUN, PERCEPTIE EN BEOORDELING VAN HET LIDMAATSCHAP... 5 A. Burgerschap en identiteit... 5 B. De Eurpese Unie en de huidige "betekenis" van de pbuw van de Eurpese Unie.. 7 C. Afwijzing van het Verdrag van Lissabn... 8 D. De Eurpese Unie vandaag en mrgen, waarden, beleid en pririteiten... 9 E. Perceptie en berdeling van het lidmaatschap F. Steun vr harmnisering p verschillende beleidsterreinen III. BEELD VAN HET EUROPEES PARLEMENT; ROL EN HERINNERING MEDIA- AANDACHT, VERTROUWEN IN EUROPESE EN NATIONALE INSTELLINGEN, KENNIS VAN BESLUITVORMING IN HET EP A. Herinnering van aandacht in de media en algemeen kennisniveau B. Imag C. Rl D. Vertruwen in Eurpese en natinale instellingen E. Kennis ver de besluitvrming in het Eurpees Parlement "Tendens"-vragen:deze zijn reeds in eerdere EB-nderzeken aan respndenten vrgelegd en vergeleken met EB Standaard 68 (nderzeksperide september en ktber 2007) f EB Standaard 69 (nderzeksperide maart en april 2008). Nieuwe vragen: deze zijn vr de eerste keer gesteld en gemarkeerd met een ster (*).

2 I. EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 A. Campagnethema's QD6 Op welke van de nderstaande thema's zu de verkiezingscampagne vr de vlgende Eurpese verkiezingen zich p de eerste plaats meten cncentreren? En p welke andere thema's? CAMPAGNETHEMA'S EB 69 EB 70 Ecnmische grei 45% 51% Werklsheid 47% 49% Inflatie en kpkracht 41% 47% Criminaliteit 37% 33% De tekmst van de pensienen 32% 33% Immigratie 32% 29% Strijd tegen klimaatverandering 33% 29% Terrrisme 35% 28% De gemeenschappelijke munteenheid, de eur 17% 17% Landbuw 17% 17% De rl van de EU p het internatinale tneel 15% 17% Macht en bevegdheden van de Eurpese instellingen 12% 13% Eurpese waarden en identiteit 12% 13% Behud van het Eurpese sciale mdel 12% 13% Overige 1% 1% Weet niet 5% 6% Natinale verschillen met betrekking tt de drie belangrijkste campagnethema's: Ecnmische grei: - Burgers in Griekenland (79%), Cyprus (76%) en Hngarije (71%) geven aan het meest belang te hechten aan ecnmische grei. - Burgers in Denemarken (38%), Malta (41%) en het Verenigd Kninkrijk (40%) geven aan het minst belang te hechten aan ecnmische grei. Werklsheid: - Burgers in Griekenland (87%), Ierland (73%) en Hngarije (70%) geven aan het meest belang te hechten aan werklsheid. - Burgers in Denemarken (26%), Nederland (28%) en het Verenigd Kninkrijk (35%) geven aan het minst belang te hechten aan werklsheid. Inflatie en kpkracht: - Burgers in Ostenrijk en Frankrijk (beide 70%) en Duitsland (62%) geven aan het meest belang te hechten aan inflatie en kpkracht. - Burgers in Plen (23%), het Verenigd Kninkrijk (24%) en Denemarken (25%) geven aan het minst belang te hechten aan inflatie en kpkracht. Demgrafische verschillen: Mannen hechten veel meer belang aan ecnmische grei en zuden graag zien dat aan dit campagnethema pririteit wrdt tegekend. 2

3 Burgers in de jngste leeftijdscategrie (15-24 jaar) hechten aanzienlijk minder belang aan ecnmische grei (46% nemt dit nderwerp als belangrijk thema), maar dit beeld verandert reeds bij de vlgende leeftijdscategrie (25-39 jaar), die aan dit nderwerp het meeste belang hecht (56%) van allen. B. Bekendheid van de verkiezingsdatum en mate van interesse QD3 Wanneer zullen vlgens u de vlgende Eurpese verkiezingen in uw land plaatsvinden? EB68 EB69 EB % 16% 26% Overig 14% 9% 7% Weet niet 75% 75% 67% QD3 Nadere specificatie van de respndenten die met het juiste jaar 2009 antwrdden Natinale verschillen: EB69 EB70 Juni % 8% Overig % 18% % 26% Overig 9% 7% Weet niet 75% 67% De datum van de vlgende Eurpese verkiezingen is het meest bekend in Luxemburg (36% geeft het juiste jaar en de juiste maand p), Malta (33%) en België (27%). De respndenten in Finland (slechts 2% geeft een juist antwrd), het Verenigd Kninkrijk (3%) en Cyprus (3%) zijn het slechtst geïnfrmeerd ver dit nderwerp. QD4 De vlgende Eurpese verkiezingen zullen plaatsvinden in juni He geïnteresseerd bent u in deze verkiezingen? EB69 EB70 Geïnteresseerd 46% 44% Niet geïnteresseerd 51% 54% Geïnteresseerd: sm van respndenten die aangeven "zeer geïnteresseerd" en "enigszins geïnteresseerd" te zijn Niet geïnteresseerd: sm van respndenten die aangeven "weinig geïnteresseerd" en "zeer weinig geïnteresseerd" te zijn Natinale verschillen: Respndenten in Ierland en Nederland (beide 60%) en Malta (57%) geven aan het meest geïnteresseerd te zijn in de vlgende Eurpese verkiezingen (zeer geïnteresseerd f enigszins geïnteresseerd). Anderzijds is slechts 19% van de burgers in Letland geïnteresseerd in de vlgende Eurpese verkiezingen, gevlgd dr het Verenigd Kninkrijk en Slwakije waar het betreffende percentage 34% bedraagt. 3

4 C. Waarschijnlijkheid dat men gaat stemmen QD5 Geef p een schaal van 1 tt 10 aan he waarschijnlijk het is dat u bij de vlgende Eurpese verkiezingen in juni 2009 gaat stemmen. Als u p deze schaal '1' pgeeft, betekent dit dat u "zeker niet gaat stemmen" terwijl '10' betekent dat u "zeker gaat stemmen". Met de verige getallen kunt u uw psitie tussen deze twee uitersten bepalen. EB69 EB70 1. Gaat zeker niet stemmen 14% 15% 2. 3% 4% 3. 4% 5% 4. 3% 4% 5. 10% 10% 6. 6% 6% 7. 8% 7% 8. 10% 9% 9. 7% 6% 10. Gaat zeker stemmen 30% 28% Weet niet 5% 6% Gemiddelde 6,6 6,3 QD5 Uitersten p de schaal van waarschijnlijkheid dat men gaat stemmen * EB 69 EB70 Gaat zeker niet stemmen (1) 14% 15% Gaat waarschijnlijk stemmen (9-10) 37% 34% *Uit eerder nderzek is gebleken dat alleen mensen die de waarschijnlijkheid van hun eigen stembusgang p een schaal van 10 met een scre van 9 f 10 berdelen, waarschijnlijk k daadwerkelijk zullen gaan stemmen. Natinale verschillen: Vlgens de bvenstaande berekening van de waarschijnlijke pkmst (antwrden 1-8 berdeeld als lage waarschijnlijk en 9-10 als hge waarschijnlijkheid), is deze het hgst in België, waar stemmen verplicht is, (61%), Nederland (58%) en Denemarken (57%). Vlgens dezelfde criteria is de waarschijnlijke pkmst het laagst in Prtugal (waar 76% waarschijnlijk niet gaat stemmen), het Verenigd Kninkrijk en Ostenrijk (beide 75%). 4

5 II. IDENTITEIT EN BURGERSCHAP, DE EU VANDAAG EN MORGEN, WAARDEN, BELEID, PRIORITEITEN, BETEKENIS VAN DE OPBOUW VAN EUROPA, STEUN, PERCEPTIE EN BEOORDELING VAN HET LIDMAATSCHAP A. Burgerschap en identiteit *QD20 Welke van de vlgende elementen zuden uw gevel van Eurpees burgerschap het meest versterken? EB70 Een Eurpees stelsel van sciale vrzieningen dat is geharmniseerd tussen de 39% lidstaten (gezndheid, pensienen, etc.) Een gemeenschappelijke peratinele dienst die wrdt ingezet bij Eurpese en 24% internatinale natuurrampen Een rechtstreeks dr de burgers van de lidstaten gekzen president van de EU 20% De mgelijkheid m te stemmen in alle verkiezingen die wrden gehuden in de 19% lidstaat waar men wnt Een Eurpese identiteitskaart naast de natinale identiteitskaarten 18% Onderwijs in Eurpese maatschappijleer vr kinderen vanaf basisschlleeftijd 18% Eurpese ambassades in niet-eu-landen 8% Geen van bvenstaande elementen (SPONTAAN) 8% Een Eurpees Olympisch team 5% Ik wil geen Eurpees burger zijn (SPONTAAN) 5% Overig (SPONTAAN) 1% Weet niet 10% Natinale verschillen vr de drie belangrijkste elementen van burgerschap: Een Eurpees stelsel van sciale vrzieningen dat is geharmniseerd tussen de lidstaten (gezndheid, pensienen, etc.): - Dit element is het meest gekzen in Hngarije (65%), Slwakije (61%) en Griekenland (60%). - Het is het minst vaak als belangrijk element gekzen in het Verenigd Kninkrijk (21%), Finland (22%) en Malta (24%). Een gemeenschappelijke peratinele dienst die wrdt ingezet bij Eurpese en internatinale natuurrampen: - Dit element is het meest gekzen in Zweden (41%), Nederland en Denemarken (beide 37%). - Het is het minst vaak als belangrijk element gekzen in Griekenland en Letland (beide 10%) en Lituwen (12%). Een rechtstreeks dr de burgers van de lidstaten gekzen president van de EU - Dit element is het meest gekzen in Frankrijk en Luxemburg (beide 29%) en Duitsland (27%). - Het is het minst vaak als belangrijk element gekzen in het Verenigd Kninkrijk (8%), Letland (10%) en Lituwen (11%). 5

6 Demgrafische verschillen: Burgers in de jngste leeftijdscategrie (15-24 jaar) hechten bijznder belang aan een Eurpese identiteitskaart naast een natinale identiteitskaart (het belang dat hieraan wrdt gehecht neemt af naarmate de leeftijd van respndenten hger wrdt) en aan de mgelijkheid m deel te nemen aan verkiezingen die wrden gehuden in de lidstaat van verblijf. *QD21 De Eurpese identiteit kan uit verschillende elementen zijn pgebuwd. Welke van de vlgende zaken vrmen vlgens u de belangrijkste elementen van de Eurpese identiteit? EB70 De gemeenschappelijke munteenheid, de eur 40% Demcratische waarden 37% Geschiedenis 24% De successen van de Eurpese ecnmie (Eurpese navigatiesatelliet, Eurpese 23% vliegtuigfabrikanten, internatinale hgesnelheidstreinen, etc.) Cultuur 22% Gegrafie 17% De Eurpese vlag 15% Het mtt van de Eurpese Unie Eenheid in verscheidenheid 12% De Eurpese hymne 7% Geen (SPONTAAN) 5% Overig (SPONTAAN) 1% Weet niet 8% Natinale verschillen vr de drie belangrijkste elementen van identiteit: De gemeenschappelijke munteenheid, de eur: - In België (66%), Finland (65%) en Slwakije (63%) definiëren de meeste mensen de Eurpese identiteit aan de hand van dit element. - Dit element wrdt het minst genemd in het Verenigd Kninkrijk (17%), Plen (26%) en Denemarken (27%). Demcratische waarden: - In Zweden (61%), Denemarken (60%) en Duitsland (53%) definiëren de meeste mensen de Eurpese identiteit aan de hand van dit element. - Dit element wrdt het minst genemd in Letland (22%), het Verenigd Kninkrijk (23%) en Estland (26%). Geschiedenis: - In Denemarken (49%), Griekenland (44%) en Ierland (38%) definiëren de meeste mensen de Eurpese identiteit aan de hand van dit element. - Dit element wrdt het minst genemd in Italië (17%), Lituwen (18%) en Tsjechië (18%). 6

7 B. De Eurpese Unie en de huidige "betekenis" van de pbuw van de Eurpese Unie * QD16 Geef aan f u het eens f neens bent met de vlgende stellingen met betrekking tt de pbuw van Eurpa HELEMAAL EENS ENIGSZINS EENS ENIGSZINS ONEENS HELEMAAL ONEENS EENS ONEENS De EU is te snel gegreid 20% 36% 27% 5% 56% 32% Wat de burgers van de verschillende landen verenigt is belangrijker dan wat ze verdeelt De EU kent mmenteel een tekrt aan ideeën en prjecten De EU is nmisbaar wanneer het gaat m het verwinnen van mndiale uitdagingen (klimaatverandering, terrrisme, etc.) Natinale verschillen: 22% 50% 14% 3% 72% 17% 11% 31% 31% 7% 42% 38% 27% 46% 12% 4% 73% 16% De EU is te snel gegreid - De landen met het hgste aandeel respndenten die het met deze stelling eens zijn, zijn Luxemburg (83%), Cyprus (73%) en Griekenland (72%). - De landen met het laagste aandeel respndenten die het met de stelling eens zijn, zijn Plen (32%), Italië (37%) en Lituwen (43%). Wat de burgers van de verschillende landen verenigt is belangrijker dan wat ze verdeelt - De landen met het hgste aandeel respndenten die het met deze stelling eens zijn, zijn Slwakije (90%), Finland (87%) en Duitsland (84%). - De landen met het laagste aandeel respndenten die het met de stelling eens zijn, zijn Italië (54%), Prtugal (62%) en Spanje (66%). De EU kent mmenteel een tekrt aan ideeën en prjecten - De landen met het hgste aandeel respndenten die het met deze stelling eens zijn, zijn Frankrijk (61%), Griekenland (58%) en Ostenrijk (54%). - De landen met het laagste aandeel respndenten die het met de stelling eens zijn, zijn Bulgarije (15%), Zweden (21%) en Nederland (23%). De EU is nmisbaar wanneer het gaat m het verwinnen van mndiale uitdagingen (klimaatverandering, terrrisme, etc.) - De landen met het hgste aandeel respndenten die het met deze stelling eens zijn, zijn Cyprus en Duitsland (beide 87%) en België (86%). - De landen met het laagste aandeel respndenten die het met de stelling eens zijn, zijn Ierland (47%), Finland (49%) en Griekenland (55%). 7

8 *QD17 Welke van de twee vlgende standpunten acht u p basis van alle infrmatie die u bezit het meest in vereenstemming met uw eigen denkbeelden? EB70 De pbuw van Eurpa met wrden vrtgezet 54% De pbuw van Eurpa is te ver drgeschten en we meten stappen terug den 19% We meten de pbuw van Eurpa niet vrtzetten maar k geen stappen terug 16% den (SPONTAAN) Weet niet 11% Natinale verschillen: De pbuw van Eurpa met wrden vrtgezet: - Ten pzichte van het gemiddelde zijn de meeste mensen het met deze stelling eens in Slwakije (80%), Slvenië (70%) en Plen (75%) - In Ierland (34%). Ostenrijk (35%) en het Verenigd Kninkrijk (37%) zijn de minste mensen het met deze stelling eens. De pbuw van Eurpa is te ver drgeschten en we meten stappen terug den: - Ten pzichte van het gemiddelde zijn de meeste mensen het met deze stelling eens in het Verenigd Kninkrijk (34%), Ostenrijk (30%) en Frankrijk (26%) - In Bulgarije (4%), Slwakije (5%), Plen en Tsjechië (beide 7%) zijn de minste mensen het met deze stelling eens. We meten de pbuw van Eurpa niet vrtzetten maar k geen stappen terug den: - Ten pzichte van het gemiddelde zijn de meeste mensen het met deze stelling eens in Luxemburg (31%), Ierland (29%) en Duitsland (28%). - In Plen en Bulgarije (beide 7%) en in Slwakije (9%) zijn de minste mensen het met deze stelling eens. Demgrafische verschillen: Mannen zijn er aanzienlijk sterker van vertuigd dat de pbuw van Eurpa met wrden vrtgezet. Wanneer de resultaten per leeftijdscategrie wrden vergeleken, blijkt dat de steun vr verdere integratie afneemt naarmate de leeftijd van de respndenten hger is. C. Afwijzing van het Verdrag van Lissabn *QD14 In de afgelpen maanden is er in de Eurpese media veel aandacht vr de Eurpese Unie geweest, en meer in het bijznder vr Ierland. Wat was de aanleiding? Kunt u zeggen waar het hier m ging? EB70 Ik heb niets ver dit nderwerp gelezen, gezien f gehrd 28% De afwijzing van het Verdrag van Lissabn dr de Ierse 16% bevlking Ik heb er wel iets ver gelezen, gezien f gehrd, maar weet niet 13% meer wat Het referendum in Ierland (znder nadere details) 8% De ndzaak van een nieuw referendum in Ierland 4% De pbuw van Eurpa is kmen stil te liggen 3% Overig 4% Weet niet 28% 8

9 Natinale verschillen: Wanneer we Ierland, waar het bewustzijn rnd dit nderwerp lgischerwijs het hgst is, buiten beschuwing laten en alle minstens gedeeltelijk juiste antwrden bij elkaar ptellen (ftewel: alle antwrden buiten "iets gelezen, gezien f gehrd, maar weet niet meer wat", "niets gelezen, gezien f gehrd", "weet niet" en "verig", die zelfs in Ierland ng 27% van het ttaal uitmaken), dan blijken de landen waar het bewustzijn ten aanzien van dit nderwerp het hgst is Ostenrijk (67%), Luxemburg (64%) en Denemarken (51%) te zijn. Het slechtst geïnfrmeerd ver de afwijzing van het Verdrag van Lissabn zijn respndenten in Griekenland, waar 70% zegt niets ver dit nderwerp te hebben gelezen, gezien f gehrd. "Weet niet" wrdt het vaakst als antwrd gegeven in het Verenigd Kninkrijk (49%) en Malta (47%). D. De Eurpese Unie vandaag en mrgen, waarden, beleid en pririteiten *QD12 Het Eurpees Parlement zet zich in vr de ntwikkeling van bepaald beleid p EU-niveau. Welke van de vlgende beleidsterreinen zuden hierbij vlgens u pririteit meten krijgen? EU-BELEID EB70 Een veiligheids- en defensiebeleid dat de EU in staat stelt internatinale crises het hfd te bieden 36% Verbetering van cnsumentenbescherming en bescherming van de vlksgezndheid 33% Effectief bestrijden van klimaatverandering 31% Een gemeenschappelijk energiebeleid dat gericht is p energienafhankelijkheid van de EU 30% Een buitenlands beleid dat de EU in staat stelt eensgezind p te treden p het internatinale tneel 29% Bestrijden van het terrrisme znder individuele vrijheden te schaden 29% Onderling afstemmen van ecnmisch, budgettair en fiscaal beleid 26% Een landbuwbeleid dat milieuvriendelijk is en bijdraagt aan het mndiale vedselevenwicht 25% Een immigratiebeleid dat in verleg met de landen van herkmst wrdt uitgeverd 19% Een beleid vr nderzek en ntwikkeling (O&O) dat zrgt vr cncurrentiekracht en innvatie 14% De verdediging van een Eurpees sciaal mdel 11% Weet niet 9% Natinale verschillen vr de drie beleidsterreinen waaraan hgste pririteit is tegekend: Een veiligheids- en defensiebeleid dat de EU in staat stelt internatinale crises het hfd te bieden: - Dit criterium is het belangrijkst in Cyprus en Slwakije (beide 54%) en Remenië (51%). - Dit criterium is het minst belangrijk in Malta (19%), Slvenië en het Verenigd Kninkrijk (beide 23%). Verbetering van cnsumentenbescherming en bescherming van de vlksgezndheid: - Dit criterium is het belangrijkst in Cyprus (68%), Griekenland (56%) en Slvenië (44%). - Dit criterium is het minst belangrijk in het Verenigd Kninkrijk (29%), Zweden (23%) en Lituwen (26%). Effectief bestrijden van klimaatverandering: - Dit criterium is het belangrijkst in Zweden (72%), Denemarken (59%) en Finland (53%). - Dit criterium is het minst belangrijk in Estland (12%), Letland (13%) en Lituwen (16%). 9

10 Demgrafische verschillen: Vruwen maken zich veel meer zrgen ver cnsumentenbescherming en bescherming van de vlksgezndheid dan mannen, maar aanmerkelijk minder ver een buitenlands beleid dat de EU in staat stelt eensgezind p te treden. Jnge mensen in de leeftijdscategrie jaar kennen aan een gemeenschappelijk buitenlands en energiebeleid lagere pririteit te dan respndenten in udere leeftijdscategrieën. Naarmate de leeftijd van respndenten hger is, hechten zij minder belang aan de bestrijding van klimaatverandering. QD13 Aan de verdediging van welke van de vlgende waarden zu het Eurpees Parlement vlgens u pririteit meten verlenen? (max. 3 antwrden) WAARDEN EB68 EB70 De bescherming van mensenrechten in de wereld 58% 53% Slidariteit tussen EU-lidstaten 36% 36% Gelijkheid tussen mannen en vruwen 41% 33% Slidariteit tussen de EU en arme landen in de wereld 32% 28% De dialg tussen culturen en religies 28% 26% De bescherming van minderheden 27% 22% Wereldwijde afschaffing van de ddstraf 17% 16% Weet niet 4% 6% Geen van genemde waarden (SPONTAAN) 1% 3% Natinale verschillen vr de drie meest gekzen waarden: De bescherming van mensenrechten in de wereld: - Aan deze waarde wrdt dr het grtste deel van de bevlking belang gehecht in Cyprus (82%), Zweden (71%) en Finland (69%). - Deze waarde wrdt het minst vaak gekzen in Malta (39%), Italië (41%) en het Verenigd Kninkrijk (43%). Slidariteit tussen EU-lidstaten - Aan deze waarde wrdt dr het grtste deel van de bevlking belang gehecht in Slwakije en Bulgarije (beide 56%) en Griekenland (52%). - Deze waarde wrdt het minst vaak gekzen in het Verenigd Kninkrijk (21%), Malta (26%) en Prtugal (27%). Gelijkheid tussen mannen en vruwen - Aan deze waarde wrdt dr het grtste deel van de bevlking belang gehecht in Zweden (57%), Frankrijk (54%), Cyprus en Luxemburg (50%). - Deze waarde wrdt het minst vaak gekzen in Italië en Letland (beide 19%) en Hngarije (23%). Demgrafische verschillen: Vruwen lijken minder belang te hechten aan slidariteit tussen EU-lidstaten dan mannen (respectievelijk dr 33% en 40% genemd). Met gelijkheid tussen de geslachten ligt het andersm: 29% van de mannen vindt dat dit een belangrijke waarde is die het Eurpees Parlement zu meten verdedigen, terwijl 37% van de vruwen dit vindt. 10

11 *QD18 Wat geldt naar uw mening mmenteel als het belangrijkste del van de pbuw van Eurpa? *QD19 En wat zu vlgens u het belangrijkste del van de pbuw van Eurpa meten zijn? BELANGRIJKSTE DOEL MOMENTEEL ZOU MOETEN ZIJN Ontwikkelen van de ecnmie en stimuleren van de grei in de EU 23% 17% Verbeteren van de levensstandaard van alle EU-burgers 18% 23% Handhaving van vrede en stabiliteit 16% 17% Bewerkstelligen dat de EU een belangrijke diplmatieke speler p het internatinale tneel wrdt 9% 6% Bestrijden van mndiale dreigingen (terrrisme, klimaatverandering) 8% 9% Eurpese burgers in staat stellen te prfiteren van de gunstige effecten van de mndialisering (ntwikkelen van culturele uitwisseling, 7% 9% nieuwe exprtkansen vr Eurpese ndernemingen)* Bevrderen van demcratie en mensenrechten in de wereld 5% 7% Bevrderen van de ntwikkeling van de armste landen buiten de EU 4% 5% Overige antwrden (SPONTAAN) 1% 1% Weet niet 9% 6% *Dit del is aan de helft van de respndenten in de vlgende frmulering gepresenteerd: "Eurpese burgers beschermen tegen de nadelige effecten van de mndialisering (verplaatsing van industrieën en werkgelegenheid, cncurrentie van pkmende landen vr Eurpese ndernemingen).", maar aangezien er geen significante verschillen waren tussen de twee subgrepen zijn de resultaten bij elkaar pgeteld. Natinale verschillen vr de drie belangrijkste delen zals mmenteel ervaren: Ontwikkelen van de ecnmie en stimuleren van de grei in de EU: - Dit wrdt dr het grtste deel van de respndenten in Zweden (39%), Cyprus en Nederland (beide 33%) als het mmenteel belangrijkste del ervaren. - Het wrdt het minst vaak als zdanig genemd in Prtugal (12%), het Verenigd Kninkrijk (15%), Griekenland en Spanje (beide 18%). Verbeteren van de levensstandaard van alle EU-burgers: - Dit wrdt dr het grtste deel van de respndenten in Bulgarije en Letland (beide 28%) en Prtugal (27%) als het mmenteel belangrijkste del ervaren. - Het wrdt het minst vaak als zdanig genemd in Zweden (9%), Denemarken (12%) en Nederland (13%). Handhaving van vrede en stabiliteit - Dit wrdt dr het grtste deel van de respndenten in Estland (29%), Duitsland (25%) en Finland (23%) als het mmenteel belangrijkste del ervaren. - Het wrdt het minst vaak als zdanig genemd in Remenië en Malta (beide 7%) en Ierland en Bulgarije (beide 8%). Natinale verschillen vr de drie belangrijkste gewenste delen: Verbeteren van de levensstandaard van alle EU-burgers: - Het grtste deel van de respndenten in Bulgarije (43%), Slwakije (40%) en Slvenië (38%) zu graag zien dat dit het belangrijkste del wrdt. - Het wrdt het minst vaak als zdanig genemd in Denemarken (15%), Duitsland en Zweden (beide 17%). 11

12 Ontwikkelen van de ecnmie en stimuleren van de grei in de EU: - Het grtste deel van de respndenten in Ierland (26%), Griekenland en Bulgarije (beide 22%) zu graag zien dat dit het belangrijkste del wrdt. - Het wrdt het minst vaak als zdanig genemd in Malta (11%), Finland en het Verenigd Kninkrijk (beide 12%). Handhaving van vrede en stabiliteit - Het grtste deel van de respndenten in Estland (28%), Duitsland en Finland (beide 26%) zu graag zien dat dit het belangrijkste del wrdt. - Het wrdt het minst vaak als zdanig genemd in Bulgarije (6%), Remenië (8%), Ierland (9%). E. Perceptie en berdeling van het lidmaatschap QA9a He ervaart u ver het algemeen het lidmaatschap van de Eurpese Unie (van uw land)? PERCEPTIE LIDMAATSCHAP EB69 EB70 Als iets psitiefs 52% 53% Als iets negatiefs 14% 15% Als iets psitiefs nch negatiefs 29% 27% Weet niet 5% 5% Deze vraag maakt deel uit van het algemene nderdeel van de EB Standaard-vragenlijst. Natinale verschillen Het lidmaatschap van de Eurpese Unie wrdt dr de meeste mensen als psitief ervaren in Nederland (80%), Luxemburg (71%) en Ierland (67%). Het aandeel respndenten die het als iets negatiefs aanmerken is het hgst in het Verenigd Kninkrijk (30%), Ostenrijk, Hngarije en Letland (alledrie 21%). QA10a Vindt u dat uw land, alles in aanmerking genmen, per sald heeft geprfiteerd f niet heeft geprfiteerd van zijn lidmaatschap van de Eurpese Unie? BEOORDELING LIDMAATSCHAP EB69 EB70 Geprfiteerd 54% 56% Niet geprfiteerd 31% 31% Weet niet 15% 13% Deze vraag maakt deel uit van het algemene nderdeel van de EB Standaard-vragenlijst. Natinale verschillen Respndenten die van mening zijn dat hun land heeft geprfiteerd van het lidmaatschap van de Eurpese Unie vindt men het meest in Estland (78%), Slwakije (77%), Denemarken en Nederland (beide 76%). Burgers die van mening zijn dat hun land niet heeft geprfiteerd van het EUlidmaatschap vindt men het meest in Hngarije (51%), het Verenigd Kninkrijk en Cyprus (beide 46%). In Bulgarije, een van de "nieuwe" lidstaten, kn bijna een derde van de respndenten (30%) niet zeggen f hun land wel f niet reeds had geprfiteerd van zijn lidmaatschap. 12

13 F. Steun vr harmnisering p verschillende beleidsterreinen. *QD22 Mmenteel is iedere lidstaat van de Eurpese Unie verantwrdelijk vr zijn eigen. In heverre zu u vr f tegen harmnisering van het binnen de Eurpese Unie zijn? Stelsel van sciale vrzieningen Onderwijssysteem Belastingstelsel STERK VOOR ENIGSZINS VOOR ENIGSZINS TEGEN STERK TEGEN WEET NIET VOOR TEGEN 19% 45% 19% 10% 7% 64% 29% 20% 45% 19% 9% 7% 65% 28% 15% 39% 24% 11% 11% 54% 35% Natinale verschillen: Stelsel van sciale vrzieningen: - De meeste burgers zijn vrstander van harmnisering p dit terrein in Slwakije (90%), Hngarije (89%) en Griekenland (85%). - Harmnisering p dit terrein krijgt de minste steun in Finland (40%), het Verenigd Kninkrijk (47%) en Nederland (49%). Onderwijssysteem: - De meeste burgers zijn vrstander van harmnisering p dit terrein in Slwakije (82%), Slvenië (81%) en Griekenland (80%). - Harmnisering p dit terrein krijgt de minste steun in Finland (41%), het Verenigd Kninkrijk (48%) en Ierland (49%). Belastingstelsel: - De meeste burgers zijn vrstander van harmnisering p dit terrein in Hngarije (77%), Slwakije (74%) en Griekenland (73%). - Harmnisering p dit terrein krijgt de minste steun in Luxemburg (32%), het Verenigd Kninkrijk (36%) en Finland (37%). III. BEELD VAN HET EUROPEES PARLEMENT; ROL EN HERINNERING MEDIA- AANDACHT, VERTROUWEN IN EUROPESE EN NATIONALE INSTELLINGEN, KENNIS VAN BESLUITVORMING IN HET EP A. Herinnering van aandacht in de media en algemeen kennisniveau QD1 Hebt u nlangs in de pers, p internet f p de radi f televisie iets ver het Eurpees Parlement gelezen, gezien f gehrd? Natinale verschillen: EB68 EB70 Ja 42% 44% Nee 54% 53% Weet niet 4% 3% Het hgste aandeel respndenten dat zich een verwijzing naar het Eurpees Parlement in de media herinnert vindt men in Slwakije (72%), Slvenië (67%) en Luxemburg (66%). 13

14 Deze percentages zijn het laagst in het Verenigd Kninkrijk (28%), Italië (34%) en Frankrijk (38%). QD2 Acht u zichzelf ver het algemeen zeer ged, vrij ged, vrij slecht f zeer slecht p de hgte van de activiteiten van het Eurpees Parlement? (Antwrden p een schaal van 1 tt 4) Ged p de hgte Slecht p de hgte EB68 EB70 24% 23% 73% 73% Ged p de hgte: sm van "zeer ged p de hgte" en "vrij ged p de hgte" Slecht p de hgte: sm van "vrij slecht p de hgte" en "zeer slecht p de hgte " Natinale verschillen: Landen waar respndenten het vaakst aangaven zichzelf ged p de hgte te achten met betrekking tt het Eurpees Parlement zijn Luxemburg (42%), Ierland (40%) en Slvenië (34%). Burgers van Nederland (79%), Spanje (79%) en Prtugal (78%) achten zichzelf het minst p de hgte met betrekking tt het Eurpees Parlement. B. Imag QD7 Vermeld vr elk van de vlgende eigenschappen/frasen f deze uw beeld van het Eurpees Parlement zeer ged, vrij ged, vrij slecht f zeer slecht beschrijft. Natinale verschillen: BESCHRIJFT GOED BESCHRIJFT SLECHT WEET NIET Dynamisch EB68 45% 35% 10% EB70 44% 36% 20% Demcratisch EB68 69% 16% 33% EB70 66% 19% 15% Luistert ged naar EB68 42% 41% 17% Eurpese burgers EB70 40% 43% 17% Weinig bekend EB68 55% 33% 12% EB70 51% 37% 12% Inefficiënt EB68 32% 43% 25% EB70 34% 43% 23% Techncratisch EB68 38% 23% 39% EB70 40% 25% 35% Beschrijft ged: sm van antwrden "beschrijft zeer ged" en "beschrijft vrij ged" Beschrijft slecht: sm van antwrden "beschrijft vrij slecht" en"beschrijft zeer slecht" Dynamisch: - Dit wrdt dr grte delen van de bevlking in Slwakije (69%), Griekenland en Cyprus (beide 64%) als kenmerk van het Eurpees Parlement gezien. - Veel minder mensen zijn het echter met deze beschrijving eens in het Verenigd Kninkrijk (22%), Nederland (25%) en Frankrijk (34%). Demcratisch: - Dit wrdt dr grte delen van de bevlking in Slwakije (81%), Duitsland (75%), Nederland en Plen (beide 74%) als kenmerk van het Eurpees Parlement gezien. - Veel minder mensen zijn het echter met deze beschrijving eens in het Verenigd Kninkrijk (45%), Letland (51%) en Finland (57%). 14

15 Luistert ged naar Eurpese burgers: - Dit wrdt dr grte delen van de bevlking in Slwakije (65%), Malta (63%) en Remenië (57%) als kenmerk van het Eurpees Parlement gezien. - Veel minder mensen zijn het echter met deze beschrijving eens in Ostenrijk (29%), Finland en Frankrijk (beide 31%). Weinig bekend: - Dit wrdt dr grte delen van de bevlking in Finland (68%), Nederland (65%) en Frankrijk (60%) als kenmerk van het Eurpees Parlement gezien. - Veel minder mensen zijn het echter met deze beschrijving eens in Malta (14%), Lituwen (15%) en Prtugal (21%). Inefficiënt: - Dit wrdt dr grte delen van de bevlking in Nederland (55%), Finland en Zweden (beide 51%) als kenmerk van het Eurpees Parlement gezien. - Veel minder mensen zijn het echter met deze beschrijving eens in Bulgarije (8%), Lituwen (13%), Malta en Remenië (beide 15%). Techncratisch: - Dit wrdt dr grte delen van de bevlking in Griekenland (67%), België (62%) en Frankrijk (57%) als kenmerk van het Eurpees Parlement gezien. - Veel minder mensen zijn het echter met deze beschrijving eens in Bulgarije (13%), Malta (17%), Lituwen en Plen (beide 20%). QD8 Rept het Eurpees Parlement bij u ver het algemeen een zeer psitief, vrij psitief, neutraal, vrij negatief f zeer negatief beeld p? EB 68 EB 70 Psitief 39% 34% Neutraal 41% 43% Negatief 15% 17% Weet niet 5% 6% Psitief: sm van antwrden " zeer psitief" en "vrij psitief" Negatief: sm van antwrden "vrij negatief" en "zeer negatief" Natinale verschillen: C. Rl Het algemene beeld van het Eurpees Parlement is het meest psitief in Bulgarije en Remenië (beide 57%) en Lituwen (52%). Respndenten die een negatief beeld hebben vindt men het meest in het Verenigd Kninkrijk (36%), Ostenrijk (29%) en Nederland (22%). QA17.1 Geef vr elk van de vlgende Eurpese rganen aan f u vindt dat ze een belangrijke rl spelen in de Eurpese Unie f niet. Eurpees Parlement Eurpese Cmmissie Eurpese Raad Eurpese Centrale Bank EB69 EB70 EB69 EB70 EB69 EB70 EB69 EB70 Belangrijk 75% 74% 68% 68% 60% 61% 71% 73% Niet belangrijk 11% 12% 10% 11% 12% 12% 8% 8% Weet niet 14% 14% 22% 21% 28% 27% 21% 19% Deze vraag maakt deel uit van het algemene nderdeel van de EB Standaard-vragenlijst. 15

16 Het beeld dat bestaat van het belang van de rl van elk van de grte Eurpese instellingen is ver het algemeen min f meer gelijk gebleven. Het aandeel respndenten dat de rl van de Eurpese Centrale Bank belangrijk acht is twee prcent gestegen. Natinale verschillen: Landen waarin het aandeel burgers dat de rl van het Eurpees Parlement belangrijk acht het grtst is, zijn: Slwakije (91%), Griekenland (90%) en Luxemburg (89%). De in verhuding tt het EU-gemiddelde grtste aandelen burgers die de rl van het Eurpees Parlement in de EU niet belangrijk achten, vindt men echter in het Verenigd Kninkrijk (22%), Duitsland (17%) en Ostenrijk (15%). QD10 Zu u persnlijk graag zien dat het Eurpees Parlement een belangrijkere f juist een minder belangrijke rl ging spelen dan het mmenteel det? EB68 EB70 Belangrijker 48% 44% Minder belangrijk 12% 14% Dezelfde (SPONTAAN) 22% 24% Weet niet 18% 18% Natinale verschillen: De hgste aandelen respndenten die "belangrijker" antwrden kmen vr in Cyprus (74%), Griekenland (66%), Malta en Nederland (beide 57%). De hgste aandelen respndenten die "minder belangrijk" antwrden vindt men daarentegen in het Verenigd Kninkrijk (28%), Ostenrijk en Denemarken (beide 23%). D. Vertruwen in Eurpese en natinale instellingen. QA18.1 Geef vr elk van de Eurpese instellingen aan f u geneigd bent deze te vertruwen f niet te vertruwen? Eurpees Parlement Eurpese Cmmissie Eurpese Raad Eurpese Centrale Bank EB 69 EB 70 EB 69 EB 70 EB 69 EB 70 EB 69 EB 70 Geneigd te 52% 51% 47% 47% 43% 42% 50% 48% vertruwen Geneigd niet te 27% 31% 27% 30% 26% 29% 24% 30% vertruwen Weet niet 21% 18% 26% 23% 31% 29% 26% 22% Deze vraag maakt deel uit van het algemene nderdeel van de EB Standaard-vragenlijst. Het vertruwen in de instellingen van de Eurpese Unie blijft min f meer gelijk, maar er is sprake van een tename van het aandeel respndenten dat geen vertruwen heeft in elk van de vier belangrijkste instellingen. Het Eurpees Parlement geniet ng steeds het vertruwen van de meeste burgers (51%), gevlgd dr de Eurpese Centrale Bank (48%). Tegelijkertijd is met betrekking tt de ECB de grtste tename van het wantruwen waargenmen (van 24% naar 30%). 16

17 Het aandeel respndenten dat verklaart geneigd te zijn het Eurpees Parlement niet te vertruwen is tegenmen van 27% naar 31%. Natinale verschillen: Het aandeel respndenten dat geneigd is het Eurpees Parlement te vertruwen is het hgst in Slwakije (70%), Luxemburg en Malta (beide 64%). Aan de andere kant is het aandeel respndenten dat geneigd is het Eurpees Parlement niet te vertruwen het hgst in het Verenigd Kninkrijk (51%), Griekenland (41%) en Ostenrijk (40%). QA12.5 De vlgende vraag gaat ver heveel vertruwen u hebt in bepaalde instellingen. Geef vr elk van de vlgende instellingen aan f u geneigd bent deze te vertruwen f niet te vertruwen. Natinale verschillen: Natinaal parlement Natinale regering EB69 EB70 EB69 EB70 Geneigd te vertruwen 34% 34% 32% 34% Geneigd niet te vertruwen 58% 58% 62% 61% Weet niet 8% 8% 6% 5% Deze vraag maakt deel uit van het algemene nderdeel van de EB Standaardvragenlijst. Het vertruwen in het natinaal parlement is het hgst in Denemarken (75%), Finland (71%), Nederland en Zweden (beide 64%). Het kleinste aandeel respndenten die hun eigen natinaal parlement vertruwen vindt men in Bulgarije (8%) Letland (9%) en Lituwen (11%) Het vertruwen in de natinale regering is het hgst in Finland (68%), Nederland (66%), Luxemburg en Denemarken (beide 60%). Dit vertruwen is het laagst in Bulgarije (slechts 15% is geneigd de natinale regering te vertruwen) en in Letland, Lituwen en Hngarije (alledrie 16%). E. Kennis ver de besluitvrming in het Eurpees Parlement QD11 Bent u van mening dat de besluiten van het Eurpees Parlement vral wrden genmen? EB68 EB70 Op basis van de belangen van de lidstaten waaruit de leden van het EP afkmstig zijn. 41% 34% Op basis van de plitieke affiniteiten van de leden van het EP 25% 29% Beide (SPONTAAN) 15% 18% Weet niet 19% 19% Natinale verschillen: In Nederland (50%), Tsjechië en Griekenland (beide 48%) geven respndenten het vaakst aan van mening te zijn dat besluiten in het Eurpees Parlement p basis van natinale belangen wrden genmen. 17

18 In België (44%), Denemarken (43%) en Frankrijk (40%) antwrden respndenten juist veel vaker dan gemiddeld het geval is dat besluiten p basis van plitieke affiniteiten wrden genmen. 18