EUROPESE VERKIEZINGEN Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale tendensen

Transcriptie

1 Algemene directie Communicatie UNIT FOLLOW-UP PUBLIEKE OPINIE 15/09/2008 EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale tendensen Populatie: EU 15+ Onderzoeksgebied: EU 27 ( Europese burgers) Onderzoeksperiode: maart april 2009 I. CAMPAGNETHEMA'S Aan welke van de volgende thema's zou bij de verkiezingscampagne voor de volgende Europese verkiezingen aandacht moeten worden besteed? In de eerste plaats? (QC6T) Campagnethema's Verkiezingen 2009 EU 27 Werkloosheid 47% Economische groei 45% Inflatie en koopkracht 41% Onveiligheid 37% Terrorisme 35% Strijd tegen de klimaatverandering 33% Toekomstige pensioenregelingen 32% Immigratie 32% Landbouw 17% De gemeenschappelijke munteenheid, de euro 17% De internationale rol van de EU 15% Macht en bevoegdheden van Europese instellingen 12% De Europese identiteit en waarden 12% Behoud van het Europese sociale model 12% Geen mening/weet niet 5% Werkloosheid: - De burgers in Griekenland (83%), Hongarije (69%) en Portugal (65%) geven aan zich het meest zorgen te maken om de werkloosheid. - De burgers in Denemarken (21%), Nederland (25%) en het Verenigd Koninkrijk (29%) geven aan zich het minst zorgen te maken om de werkloosheid.

2 Economische groei: - De burgers in Griekenland, op Cyprus (70%) en in Hongarije (66%) geven aan zich het meest zorgen te maken om de economische groei. - De burgers in Oostenrijk (28%), het Verenigd Koninkrijk (31%) en Denemarken (34%) geven aan zich het minst zorgen te maken om de economische groei Inflatie en koopkracht: - De burgers in Slovenië 1 (69%), Frankrijk (68%) en Letland (65%) geven aan zich het meest zorgen te maken om de inflatie en de koopkracht. - De burgers in Polen (15%), het Verenigd Koninkrijk (21%) en Zweden (25%) geven aan zich het minst zorgen te maken om de inflatie en de koopkracht. Onveiligheid: - De burgers op Cyprus (73%), in Ierland (70%) en Bulgarije (61%) geven aan zich het meest zorgen te maken om de onveiligheid. - De burgers in Frankrijk en op Malta (beide 21%) en in de Tsjechische Republiek (27%) geven aan zich het minst zorgen te maken om de onveiligheid. Terrorisme: - De burgers in Spanje (53%), Denemarken (52%) en het Verenigd Koninkrijk (46%) 2 geven aan zich het meest zorgen te maken om het terrorisme. - De burgers in Slovenië (13%), Letland (15%), Litouwen en Griekenland (19%) geven aan zich het minst zorgen te maken om het terrorisme. Klimaatverandering: - De burgers in Zweden (72%), Denemarken (66%), Finland en op Cyprus (53%) geven aan zich het meest zorgen te maken om de klimaatverandering. - De burgers in Letland (17%), Bulgarije, Italië, Polen en Portugal (telkens 18%) geven aan zich het minst zorgen te maken om de klimaatverandering. De toekomstige pensioenregelingen: - De burgers in Griekenland (54%), Letland (53%) en Hongarije (48%) geven aan zich het meest zorgen te maken om de toekomstige pensioenregelingen. - De burgers in Denemarken (7%), Nederland (14%) en Zweden (15%) geven aan zich het minst zorgen te maken om de toekomstige pensioenregelingen. 1 Slovenië lid van de eurozone sinds januari Spanje en het Verenigd Koninkrijk hebben te maken gehad met een terroristische aanslag (ES/UK). In Denemarken is dit thema het onderwerp van belangrijke ideologische discussies. 2/10

3 II. STEMOVERWEGINGEN Kunt u me zeggen welke van de volgende criteria voor u het belangrijkst zal zijn om een besluit te nemen tegen de achtergrond van de Europese verkiezingen? (QC4T) Stemcriteria voor de verkiezingen van 2009 UE 27 De ervaring van de kandidaat op het gebied van Europese 40% aangelegenheden De standpunten van de kandidaten betreffende nationale 37% vraagstukken De standpunten van de kandidaten betreffende Europese 36% vraagstukken De standpunten van de partijen van de kandidaten betreffende Europese vraagstukken 30% De persoonlijkheid van de kandidaten 30% De ervaring van de kandidaten op landelijk niveau 29% De bekendheid van de kandidaten 17% Overige 1% Geen mening 17% De ervaring van de kandidaat op het gebied van Europese aangelegenheden: - Dit criterium is het belangrijkst in Zweden (60%), Slovenië en Luxemburg (59%) en Finland (57%). - Dit criterium is het minst belangrijk in Portugal (25%), Roemenië en Italië (30%) en Spanje (31%). De standpunten van de kandidaten betreffende nationale vraagstukken: - Dit criterium is het belangrijkst op Cyprus (70%), in Griekenland (61%) en Slowakije (53%). - Dit criterium is het minst belangrijk in Estland en Luxemburg (27%), Letland (28%), Polen en het Verenigd Koninkrijk (beide 31%). De standpunten van de kandidaten betreffende Europese vraagstukken: - Dit criterium is het belangrijkst in Denemarken (57%), Zweden en Nederland (54%) en Griekenland (48%). - Dit criterium is het minst belangrijk in Litouwen en Letland (21%), Bulgarije (23%) en op Malta (26%). De standpunten van de partijen van de kandidaten betreffende Europese vraagstukken: - Dit criterium is het belangrijkst in Nederland (56%), Denemarken (51%) en Zweden (45%). - Dit criterium is het minst belangrijk in Litouwen (11%), Letland (14%) en Estland (15%). 3/10

4 III. VERTROUWEN EN BEKENDHEID (Standaard vragen EB 69 voorjaar 2009) NB: Deze vragen behoren niet tot de enquête over het Europees Parlement. Ze maken deel uit van de traditionele vragen die in de standaard EB worden gesteld. A. Mate van vertrouwen in het Europees Parlement Zou u me kunnen zeggen of u eerder vertrouwen of eerder geen vertrouwen hebt in het Europees Parlement? (QA18.1) Mate van vertrouwen in het Europees Parlement EU27 Verschil sinds het voorjaar van 2007 (EB 68) Eerder vertrouwen 52% -3 Eerder geen vertrouwen 27% = Geen mening 21% +3 De burgers in België (71%), Slowakije (69%) en Portugal (66%) hebben het meeste vertrouwen in het Europees Parlement. De burgers in het Verenigd Koninkrijk (27%), Letland (39%) en Oostenrijk (43%) hebben het minste vertrouwen in het Europees Parlement. Motieven die worden genoemd door de 52% van de respondenten die vertrouwen hebben in het EP Welke van de volgende redenen zijn de belangrijkste voor uw vertrouwen in het Europees Parlement? (QA19a) 36% Besluiten van het Europees Parlement worden op democratische wijze genomen. 28% Het Europees Parlement behartigt de belangen van alle Europese burgers goed. 23% De leden van het Europees Parlement zijn de meest aangewezen personen om besluiten te nemen over kwesties die de gehele EU aangaan. 17% Besluiten van het Europees Parlement bevorderen de economische groei in (ONS LAND). 15% U stelt vertrouwen in de leden van het Europees Parlement. 15% In zijn algemeenheid bent u vóór de EU (SPONTAAN). 12% Het Europees Parlement vertolkt uw mening over Europa goed. 6% U bent goed geïnformeerd over de activiteiten van het Europees Parlement. 4% In zijn algemeenheid hebt u vertrouwen in politieke instanties/politieke vertegenwoordigers (SPONTAAN). 1% Overige 5% Geen mening Motieven die worden genoemd door de 27% van de respondenten die geen vertrouwen hebben in het EP. 4/10

5 Welke van de volgende redenen zijn de belangrijkste voor het feit dat u geen vertrouwen hebt in het Europees Parlement? (QA20a) 41% Het Europees Parlement staat te ver van de gewone burgers af. 25% U hebt onvoldoende informatie over het Europees Parlement. 17% De door het Europees Parlement genomen besluiten hebben een negatief effect op de economische groei in (ONS LAND). 16% U hebt geen vertrouwen in de leden van het Europees Parlement. 16% In zijn algemeenheid hebt u geen vertrouwen in politieke instanties/politieke vertegenwoordigers (SPONTAAN). 13% Het Europees Parlement vertolkt uw mening over Europa onvoldoende. 11% De leden van het Europees Parlement zijn niet de meest aangewezen personen om besluiten te nemen over kwesties die de gehele EU aangaan. 9% Besluiten van het Europees Parlement worden niet op democratische wijze genomen. 8% In zijn algemeenheid bent u tegen de EU (SPONTAAN). 2% Overige 3% Geen mening IJkpunten: - 25% (van de 27% die geen vertrouwen heeft in het EP) geeft aan onvoldoende geïnformeerd te worden over het Europees Parlement, terwijl slechts 6% (van de 52% die er wel vertrouwen in heeft) aangeeft wel voldoende geïnformeerd te zijn. - 16% (van de 27% die geen vertrouwen heeft in het EP) geeft aan geen vertrouwen te hebben in de Europarlementariërs, tegen 15% (van de 52% die wel vertrouwen heeft in het EP) die verklaren wel vertrouwen in hen te hebben. NB: Mate van vertrouwen in de overige Europese instanties: Overige Eerder Eerder geen Vraag Geen mening instanties vertrouwen vertrouwen QA18.2 EG (Europese 47% (-3 1 ) 27% (+1) 26% (+2) Gemeenschap) QA18.3 EU-raad 43% (-1) 26% (+1) 31% (=) QA18.4 ECB (Europese 50% (- 3 2 ) 24% (-1) 26% (+4) Centrale Bank) B. Bekendheid van het Europees Parlement Hebt u wel eens gehoord van het Europees Parlement? (QA16) EU27 Ja 87% Nee 11% Geen mening 2% 1 Verschil in vergelijking tot het najaar van Verschil in vergelijking tot het voorjaar van /10

6 De landen waar de burgers het vaakst van het Europees Parlement hebben gehoord, zijn Zweden en Denemarken (97%) en Finland (96%). De landen waar de burgers het minst vaak van het Europees Parlement hebben gehoord, zijn Italië en het Verenigd Koninkrijk (79%) en Letland (82%). IJkpunten: Er is sprake van een zeer hoog percentage, dat duidelijk hoger is dan dat van de overige instanties. NB: Bekendheid van de overige Europese instanties: Overige GEEN Vraag JA NEE instanties MENING QA16.2 EG (Europese 78% 20% 2% Gemeenschap) QA16.3 EU-raad 62% 34% 4% QA16.4 ECB (Europese 73% 25% 2% Centrale Bank) C. Rol van het Europees Parlement binnen de EU Denkt u dat het Europees Parlement al dan niet een belangrijke rol speelt binnen de EU? (QA17) EU27 Ja 75% Nee 11% Geen mening 14% De burgers in Griekenland en op Cyprus (beide 90%) en in Slowakije (88%) denken het vaakst dat het Europees Parlement een belangrijke rol speelt binnen de EU. De burgers in het Verenigd Koninkrijk (55%), Oostenrijk en Letland (71%) denken het minst vaak dat het Europees Parlement een belangrijke rol speelt binnen de EU. VI. BEWUSTMAKING A. Datum iets meer bekend Wanneer denkt u dat de volgende Europese verkiezingen (in uw land) plaatsvinden? (QC1.1) Verkiezingsdatum EU 27 Verschil sinds het voorjaar van % + 6 Van degenen die juni 2009 noemen 4% + 2 Overige 9% - 4 Geen mening 75% = 6/10

7 IJkpunten: - De bekendheid van de verkiezingsdatum stijgt (+6%), met name wat betreft de exacte datum (juni 2009, +2%), in vergelijking tot het najaar van De datum is iets beter bekend bij degenen die bij de vorige peiling al aangaven deze te weten. - Let op: het aantal geënquêteerden dat geen mening heeft blijft stabiel (75%). Landen waar de datum het best bekend is: Juni Geen mening EB 69 EB 68 EB 69 EB 68 EB 69 EB 68 LU 27% 8% 43% 27% 53% 61% IE 10% 3% 24% 16% 72% 68% AT MT SK RO 9% 1% 1% 1% 34%* 27% 22% 32% 13% 15% 11% 11% 37%* 62% 74% 62% 84% 65% 78% 79% 61% 1 Landen waar de datum het minst bekend is: (Hoger percentage "geen mening") Juni Geen mening EB 69 EB 68 EB 69 EB 68 EB 69 EB 68 FI 0% 0% 3% 4% 94% 89% UK 1% 0% 3% 2% 94% 94% BG 2% 0% 8% 3% 90% 81% B. Stimulans nog nodig De volgende Europese verkiezingen zullen plaatsvinden in juni Hoe geïnteresseerd bent u in die verkiezingen? (QC2) EU27 Geïnteresseerd 46% Niet geïnteresseerd 51% Mate van interesse waarvan 8% zeer geïnteresseerd waarvan 38% eerder geïnteresseerd waarvan 29% eerder niet geïnteresseerd waarvan 22% totaal niet geïnteresseerd De landen waar de burgers aangeven het meest geïnteresseerd te zijn in de verkiezingen, zijn: - Roemenië 65% waarvan zeer geïnteresseerd (13%) en eerder geïnteresseerd (52%) - Malta 63% waarvan zeer geïnteresseerd (22%) en eerder geïnteresseerd (41%) - Ierland 62% waarvan zeer geïnteresseerd (16%) en eerder geïnteresseerd (46%) 1 RO EB 68 datum van de volgende verkiezingen: november /10

8 De landen waar de burgers aangeven het minst geïnteresseerd te zijn in de verkiezingen, zijn: - Letland 79% waarvan eerder niet geïnteresseerd (49%) en totaal niet geïnteresseerd (30%) - Tsjech. Rep. 71% waarvan eerder niet geïnteresseerd (40%) en totaal niet geïnteresseerd (31%) - Slowakije 68% waarvan eerder niet geïnteresseerd (44%) en totaal niet geïnteresseerd (24%) C. Stembusgang stimuleren Zou u me kunnen zeggen hoe waarschijnlijk het is dat u gaat stemmen bij de volgende Europese verkiezingen in juni 2009? Graag deze schaal gebruiken die loopt van 1 tot 10, waar "1" betekent dat u er heel zeker van bent niet te gaan stemmen en "10" dat u er heel zeker van bent wel te gaan stemmen. Met de cijfers tussen 1 en 10 kunt u uw antwoord nuanceren. (QC3) Kans dat u gaat stemmen EU27 U bent er heel zeker van dat u gaat 30% stemmen. U bent er heel zeker van dat u niet 14% gaat stemmen. U twijfelt nog. 51% Van wie "eerder JA" "eerder NEE" 31% 20% Geen mening 5% IJkpunten: Uit deze gegevens mag in geen geval worden opgemaakt dat die 30% correspondeert met een willekeurig deelnamepercentage. Eén jaar voor de verkiezingen is er enkel sprake van logica betreffende meningen en niet van actie. 1. Van de 30% van de burgers die aangeven zeker te gaan stemmen: Degenen die er het meest zeker van zijn dat ze gaan stemmen: EB 69 Deelnamepercentage aan de verkiezingen van 2004 Luxemburg 1 68% 91,34% Denemarken 59% 47,9% België* 58% 90,8% Degenen die er het minst zeker van zijn dat ze gaan stemmen: EB 69 Deelnamepercentage aan de verkiezingen van 2004 Portugal 14% 38,8% Slowakije 15% 16,96% Oostenrijk 17% 42,43% 1 BE-LU: Stemplicht 8/10

9 2. De 34% van de burgers die aangeven er volkomen zeker (14%) of tamelijk (20%) zeker van te zijn niet te gaan stemmen, noemen als redenen daarvoor: a. U gaat "bewust" niet stemmen REDEN JA NEE Geen mening QC5.1 U bent niet geïnteresseerd in politiek, in verkiezingen in het algemeen 46% 49% 5% QC5.2 QC5.3 QC5.4 QC5.5 QC5.6 U bent niet geïnteresseerd in de Europese verkiezingen 59% 33% 8% REDEN JA NEE Geen mening U denkt dat het feit dat u uw stem uitbrengt, niets zal veranderen 68% 24% 8% U bent niet geïnteresseerd in de Europese aangelegenheden U bent tegen Europa, de EU, de Europese eenwording U weet te weinig van de rol van het Europees Parlement 45% 47% 8% 23% 65% 12% 60% 32% 8% NATIONALE VERSCHILLEN CZ 59%, IR 58%, BG 57% PB 28%, DK 30%, SV 36% FI 72%, RU 71%, AT 68% PB 47%, BE 52%, RO/LV 53% NATIONALE VERSCHILLEN GR 83%, BG 81%, AT 81% DK 46%, MT 48%, ES/IT 54% RU 59%, IR 52%, LT 52% DK 29%, SK 30%, SV 32% AT 40%, SV 37%, RU 36% BG 8%, ES 9%, LT/SK/RO 12% LT 71%, LT 68%, DE 68% RO 42%, IT 46%, MT 48% QC5.7 QC5.8 QC5.9 U denkt dat het Europees Parlement te weinig bevoegdheden heeft U denkt dat het Europees Parlement zich te weinig bezighoudt met problemen die u aangaan U denkt dat u onvoldoende geïnformeerd bent om te gaan stemmen 26% 53% 21% 57% 28% 15% 58% 34% 8% AT 46%, GR 41%, DE 35% MT 14%, RO 17%, BG 18% AT 75%, GR 74%, LT 72% RO 28%, MT 35%, PB 37% CZ 66%, DE 66%, RU 65% MT 37%, RO 41%, IT 43% QC5.11 QC5.12 U gaat nooit stemmen U vindt dat de Europarlementariërs te weinig uw mening vertolken 24% 70% 6% 53% 31% 16% 9/10 ES 37%, LU 37%, RU 32% CY 6%, IT 12%, RO 14% AT 68%, HU 66%, DE 66% LU 25%, MT 25%, RO 33%

10 b. U gaat "door omstandigheden" niet stemmen QC5.10 U denkt dat u niet kunt stemmen omdat u op reis bent, vanwege werkzaamheden, om gezondheidsredenen enz. QC5.13 U staat niet op de kiezerslijsten. PT 25%, PL/LT/BE/ES 20% 15% 72% 13% MT 3%, CY 5%, ES 7% 16% 74% 10% LU 55%, MT 36%, BE 32% BG 6%, LV 10%, HU 10% Eenheid monitoring publieke opinie 10/10