De Parlemeter. Veldwerk: november december 2010 Publicatie: april Speciale Eurobarometer / Campagne 74.3 TNS Opinion & Social EUROPEES PARLEMENT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Parlemeter. Veldwerk: november december 2010 Publicatie: april Speciale Eurobarometer / Campagne 74.3 TNS Opinion & Social EUROPEES PARLEMENT"

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT De Parlemeter Eurobaromètre Spécial / Vague 74.3 TNS Opinion & Social Veldwerk: november december 2010 Publicatie: april 2011 Speciale Eurobarometer / Campagne 74.3 TNS Opinion & Social 1

2 INHOUD INLEIDING...3 SAMENVATTING KENNIS EN BEWUSTZIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT Het Europees Parlement en de media De mate van bewustzijn van de activiteiten van het Europees Parlement De verkiezing van de leden van het Europees Parlement HET BEELD EN DE ROL VAN HET EUROPEES PARLEMENT Het beeld van het Europees Parlement De rol van het EP DE PRIORITEITEN EN WAARDEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT Waarden die met prioriteit moeten worden verdedigd...45 CONCLUSIE

3 INLEIDING Deze nieuwe Parlemeter is bijna een jaar na de vorige Eurobarometer-enquête van januari-februari 2010 gehouden. Bij het beoordelen van de resultaten en de verschuivingen ten opzichte van de laatste Europese enquête naar de publieke opinie over de activiteiten en de rol van het Europees Parlement, dient te worden bedacht dat de enquête is gehouden tussen eind november en half december 2010, dus circa 18 maanden na de laatste Europese verkiezingen (juni 2009). Een van de doelstellingen van deze enquête was vast te stellen of deze verkiezingen nog altijd doorwerken in het beeld dat Europese burgers van het Europees Parlement hebben. Net als de vorige Parlemeter is deze nieuwe Eurobarometer-enquête niet alleen bedoeld om de kennis over en het bewustzijn van het Europees Parlement te meten bij de bevolking, maar ook om vast te stellen hoe de burgers het Parlement zien en welke rol het naar hun mening zou moeten spelen. Ook wordt de Europeanen gevraagd welke waarden het Europees Parlement met prioriteit zou moeten verdedigen. Een nieuwe dimensie is het onderwerp energie (met name het probleem van de energievoorziening) in relatie tot de initiatieven voor een Europese Energiegemeenschap die het Europees Parlement in het voorjaar van 2010 heeft ontplooid; hierover wordt aan afzonderlijk verslag opgesteld. De opdracht voor deze Eurobarometer is gegeven door het directoraat-generaal Communicatie van het Europees Parlement. Voor het onderzoek, dat door TNS Opinion & Social werd uitgevoerd tussen eind november en half december 2010, zijn Europeanen van 15 jaar en ouder persoonlijk geïnterviewd door enquêteurs van het TNS Opinion & Social-netwerk (de enquêteurs stelden de vragen bij de geïnterviewden thuis). Er is gebruikgemaakt van de methode van de Eurobarometer-enquêtes van het directoraat-generaal Communicatie (eenheid Onderzoek en politieke analyse ) van het Europees Parlement. Een technische nota over de vraaggesprekken die de instellingen van het TNS Opinion & Socialnetwerk hebben gevoerd, is als bijlage bij dit rapport gevoegd. In deze nota worden de ondervragingsmethode en de betwouwbaarheidsintervallen toegelicht. De enquête heeft betrekking op de 27 lidstaten en is onderdeel van de EB campagne. Ze bestaat uit diverse barometrische vragen die reeds in eerdere campagnes zijn gesteld, zodat wij er bepaalde ontwikkelingen aan kunnen aflezen. 3

4 Opmerking In dit rapport worden landen met hun officiële afkorting aangeduid. Dit zijn: AFKORTINGEN: EU27 DK De 27 lidstaten van de Europese Unie Don t know BE CZ BG DK DE EE EL ES FR IE IT CY LT LV LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK België Tsjechië Bulgarije Denemarken Duitsland Estland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Cyprus Litouwen Letland Luxemburg Hongarije Malta Nederland Oostenrijk Polen Portugal Roemenië Slovenië Slowakije Finland Zweden Verenigd Koninkrijk ***** 4

5 SAMENVATTING Deze Parlemeter levert waardevolle informatie over de mate waarin Europeanen zich bewust zijn van en kennis hebben over het Europees Parlement, het beeld dat zij ervan hebben, de rol die het EP volgens hen zou moeten spelen en de waarden die het EP met prioriteit zou moeten beschermen. Bij het beoordelen van de significantie van de resultaten, dient rekening te worden gehouden met het feit dat dit onderzoek 18 maanden na de Europese verkiezingen is gehouden, toen de zichtbaarheid van het Europees Parlement nog bijzonder groot was. - Een meerderheid van de Europeanen (59%) herinnert zich onlangs iets in de media te hebben gezien of gehoord over het Europees Parlement. Dit is evenwel drie punten lager dan aan het begin van Deze verminderde media recall kan worden verklaard met de enorme media-aandacht die begin 2010 bestond voor de hoorzittingen voor de benoeming van de nieuwe Commissie (Barroso II). - Niettemin vindt meer dan twee derde van de respondenten (69%, een punt meer dan in de enquête van januari-februari 2010) nog altijd dat zij slecht op de hoogte is van de activiteiten van het Europees Parlement. - Wat betreft het begrip van de wijze waarop het Europees Parlement werkt, weten vier van elke tien Europeanen (42%, 1 punt minder dan voorheen) dat leden van het Europees Parlement worden gekozen op grond van hun politieke voorkeur, terwijl 38% (-1) ten onrechte denkt dat zij worden gekozen op grond van hun nationaliteit. Respondenten zijn nog altijd verdeeld over het beeld van het Europees Parlement. De scores op positieve kenmerken in dit beeld ( dynamisch, democratisch en luistert naar de Europese burgers ) hebben zich echter gestabiliseerd na een langdurige daling sinds het najaar van 2007, toen de vraag voor het eerst werd gesteld. - Een meerderheid van de Europeanen (52%) vindt dat het Europees Parlement een belangrijkere rol moet spelen dan nu, al is dit percentage met drie punten gedaald sinds de enquête van januari-februari

6 - Zoals ook uit de enquête van begin 2010 bleek, willen de respondenten dat het Europees Parlement vooral opkomt voor waarden die te maken hebben met burgerlijke vrijheden en de bestrijding van discriminatie: o De bescherming van de mensenrechten werd het vaakst door de respondenten genoemd: zes van de tien is van mening dat het Europees Parlement dit met prioriteit moet nastreven, een score die evenwel twee punten lager lag dan een jaar geleden. o Gelijkheid tussen mannen en vrouwen en de vrijheid van meningsuiting staan samen op de tweede plaats met 36% (24 punten onder de hoogste waarde). De scores voor deze twee waarden zijn sinds de vorige enquête niet veranderd. 6

7 1. Kennis en bewustzijn van het Europees Parlement. Om te kunnen beoordelen hoeveel Europeanen van het Europees Parlement weten, vroegen wij de respondenten in de 27 lidstaten of zij informatie over het Europees Parlement waren tegengekomen in de media en of ze naar hun idee goed op de hoogte waren van de activiteiten van deze instelling. 1.1 Het Europees Parlement en de media [VA1] 1 - Een meerderheid van de Europeanen (59%) herinnert zich onlangs iets in de media te hebben gezien of gehoord over het Europees Parlement - Aan de hand van de antwoorden op vraag VA1 kunnen wij vaststellen hoeveel informatie over het Europees Parlement de Europeanen bereikt. Ook kunnen wij deze resultaten vergelijken met die van bijna een jaar geleden, Eurobarometer 73.1 (januari-februari 2010). Een absolute meerderheid (59%) van de Europeanen heeft onlangs iets over het Europees Parlement gelezen, gezien op internet of gehoord via radio of tv. Bijna vier van de tien (39%, +2 punten) hadden dat niet en 2% wist het niet. Desondanks is de media recall over het Europees Parlement licht gedaald (- 3 punten) sinds de enquête van begin 2010, toen de Europese Parlementsverkiezingen van juni 2009 nog vers in het geheugen lagen; op dat moment was het percentage positieve antwoorden op deze vraag 26 punten gestegen in één jaar, tussen januari-februari 2009 en dezelfde tijd in In de huidige enquête zien we dat de positieve effecten van de laatste Europese verkiezingen weer langzaam beginnen te verdwijnen. QA1 Have you recently read in the press, seen ont the Internet or heard on the radio or television something about the European Parliament? - %EU Yes No DK 54% 53% 60% 62% 59% 42% 44% 36% 37% 39% 4% 3% 4% 1% 2% EB68.1 Aut EB70.1 Aut EB71.1 Jan-Feb EB73.1 Jan-Feb2010 EB74.3 Nov.-Dec VA1 Hebt u onlangs iets gelezen in de pers, gezien op internet of gehoord op de radio of tv over het Europees Parlement?. 7

8 Verschillen tussen de lidstaten In de antwoorden op deze vraag zien we een verschil van 10 punten tussen de landen die al voor 2004 tot de EU behoorden en de landen die er in 2004/2007 bij zijn gekomen. Respondenten in die laatste groep herinneren zich vaker informatie te hebben ontvangen over het Europees Parlement dan respondenten in de eerste groep (respectievelijk 67% en 57%). Uit een gedetailleerde analyse blijkt het volgende: - Respondenten in Litouwen en Slovenië (beide 78%) en in Ierland, Finland en Roemenië (alle drie 76%) herinneren zich het vaakst dergelijke informatie te hebben ontvangen. - In Frankrijk (42%) en Italië (51%) toch medeoprichters van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk (49%) herinnerden de respondenten zich het minst vaak dergelijke informatie te hebben ontvangen, zoals ook een klein jaar eerder het geval was. 8

9 In vergelijking met de resultaten die een jaar eerder werden genoteerd, is het aantal bevestigende antwoorden in 19 van de 27 lidstaten gedaald, terwijl het in zes landen is gestegen. In twee landen is het resultaat niet veranderd. De media recall is het sterkst gedaald in Bulgarije (61%, -24 punten) en Zweden (69%, -13 punten), terwijl de grootste stijging werd genoteerd in Ierland (76%, +17 punten), waarschijnlijk vanwege de recente discussie over de gevolgen van de economische crisis in dit land. De opmerkelijke afname van de media recall in Bulgarije kan eenvoudig worden verklaard met de aandacht in de media voor het Europees Parlement toen in januari 2010 de hoorzitting plaatsvond van de eerste Bulgaarse kandidaat voor de positie van Eurocommissaris. 9

10 QA1 Have you recently read in the press, seen on the Internet or heard on the radio or television something about the European Parliament? - Yes - EB73.1 Jan.- Feb EB74.3 Nov.- Dec Diff. EB74.3-EB73.1 EU27 62% 59% -3 IE 59% 76% +17 CZ 67% 57% +10 UK 44% 49% +5 LU 77% 66% -11 SE 82% 69% -13 BG 85% 61% -24 Sociaal-demografische analyse Deze nieuwe Parlemeter bevestigd veel sociaal-demografische verschillen die in eerdere enquêtes zijn opgemerkt: - Net als in de laatste twee Parlemeters (van begin 2010 en begin 2009) is de media recall onder mannen iets hoger dan onder vrouwen: 64% van de mannen zei in de media iets te hebben gezien, gehoord of gelezen over het Europees Parlement, een verschil van negen punten met de vrouwen (55%). - Leeftijd lijkt ook van invloed te zijn op de antwoorden: de oudste respondenten antwoorden vaker bevestigend (61% van de respondenten van 55 jaar en ouder, tegenover 50% van de respondenten van 15 t/m 24 jaar). Ouderen zijn doorgaans de categorie die de meeste tijd besteedt aan het volgen van de actualiteit, deels omdat zij over meer vrije tijd beschikken. 10

11 Afgezien van deze verschillen in geslacht en leeftijd blijken de maatschappelijk meest bevoorrechte categorieën het vaakst te worden blootgesteld aan informatie over het Europees Parlement: - 70% van de respondenten die na hun 19 e jaar nog hebben gestudeerd, hebben in de media iets gezien, gehoord of gelezen over het Europees Parlement (tegenover 52% onder degenen die op of voor hun 15de van school zijn gegaan). - Hetzelfde geldt voor leidinggevenden (73%) en zelfstandigen (69%), tegenover werklozen (55%). - Ook onder respondenten die vrijwel nooit moeite hebben om rond te komen van hun salaris (62%, tegenover 49% onder degenen die die daar meestal moeite mee hebben) en respondenten die naar eigen zeggen boven aan de maatschappelijke ladder staan (65%, tegenover 52% onder hen die lager op de ladder staan) is vaker sprake van enige media recall. - Dat geldt, ten slotte, ook voor 63% van de respondenten die elke dag internet gebruiken, tegenover 55% onder degenen die dat nooit doen.

12 QA1 Have you recently read in the press, seen on the Internet or heard on the radio or television something about the European Parliament? Yes No Don't know EU27 59% 39% 2% Gender Male 64% 34% 2% Female 55% 43% 2% Age % 48% 2% % 40% 1% % 34% 2% % 37% 2% Education (End of) 15-52% 46% 2% % 39% 2% % 29% 1% Still studying 53% 45% 2% Respondent occupation scale Self- employed 69% 30% 1% Managers 73% 26% 1% Other white collars 59% 40% 1% Manual workers 57% 41% 2% House persons 50% 49% 1% Unemployed 55% 44% 1% Retired 61% 37% 2% Students 53% 45% 2% Use of the Internet Everyday 63% 36% 1% Often/ Sometimes 62% 36% 2% Never 55% 43% 2% Difficulties paying bills Most of the time 49% 49% 2% From time to time 59% 39% 2% Almost never 62% 36% 2% 4

13 1.2 De mate van bewustzijn van de activiteiten van het Europees Parlement [VA2] 2 - Meer dan twee derde van de Europeanen vindt dat zij slecht op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement - Zoals we hebben gezien, zijn Europeanen in het algemeen nog steeds tevreden over de aandacht in de media voor het Europees Parlement. Toch vindt 69% dat zij niet goed op de hoogte is; dat is een punt meer dan een jaar geleden. Slechts 28% (-2 punten) zegt dat zij goed geïnformeerd is, terwijl 3% geen mening heeft. Deze negatieve trend moet worden beschouwd in samenhang met het feit dat de vorige Parlemeter vrij kort na de Europese verkiezingen van juni 2009 werd gehouden, toen burgers overal in Europa het idee hadden breder te zijn geïnformeerd over de activiteiten van het Europees Parlement. Een jaar later, nu het positieve effect van de verkiezingen is uitgewerkt, lijkt dit idee minder prominent aanwezig te zijn. Verder dienen we ons te realiseren dat er niet noodzakelijk een direct verband hoeft te zijn tussen de hoogte van de media recall en de indruk of men al of niet goed op de hoogte is van de activiteiten van het Europees Parlement, hetgeen de vraag oproept of dit lage recall-niveau wellicht te wijten is aan de aard en inhoud van de verspreide informatie. 2 VA2 Vindt u in het algemeen dat u heel goed, tamelijk goed, tamelijk slecht of heel slecht op de hoogte bent van de activiteiten van het Europees Parlement? 5

14 Verschillen tussen de lidstaten Er zijn kleine verschillen die samenhangen met de datum van toetreding tot de EU: 32% van de respondenten in de post-2004/2007-landen vinden dat zij goed op de hoogte zijn, tegenover 27% in de pre-2004-landen. Meer precies: - Respondenten in Slowakije (45%), Malta en Ierland (beide 43%), Luxemburg (42%) en Litouwen (41%) vinden het vaakst dat zij goed op de hoogte zijn. - Dat is beduidend minder vaak dan respondenten in Spanje (19%), Frankrijk (21%), Zweden en Roemenië (beide 23%) en Letland (24%). 6

15 Sinds januari 2010 zien we de meest significante stijgingen in het aantal respondenten dat zichzelf goed op de hoogte acht in Oostenrijk (37%, +10 punten) en Denemarken (30%, +4). In andere landen vinden de respondenten juist minder vaak dat zij goed op de hoogte zijn dan in januari Dit is bijvoorbeeld zo in Spanje (19%, -9 punten), Luxemburg (42%, -8) en Bulgarije (29%, -8). 7

16 QA2 In general, do you consider that you are very well, fairly well, fairly badly or very badly informed about the European Parliament s activities? - Total 'Well informed' - EB73.1 Jan.- Feb EB74.3 Nov.- Dec Diff. EB74.3- EB73.1 EU27 30% 28% -2 AT 27% 37% +10 DK 26% 30% +4 MT 40% 43% +3 BG 37% 29% -8 LU 50% 42% -8 ES 28% 19% -9 Sociaal-demografische analyse Aan de hand van een sociaal-demografische analyse kunnen wij vaststellen welke bevolkingscategorieën vinden dat zij goed op de hoogte zijn van wat het Europees Parlement doet. - Mannen vinden vaker dan vrouwen dat zijn op de hoogte zijn van wat het Europees Parlement doet (33%, tegenover 24%). - Deze indruk lijkt vaker voor te komen onder respondenten van 40 t/m 54 jaar dan onder de jongste respondenten (30%, tegenover 24% in de leeftijdsgroep van 15 t/m 24 jaar). Zoals opgemerkt bij de vorige vraag over de media recall (VA1), denken de meest bevoorrechte groepen dat zij het best op de hoogte zijn van wat het Europees Parlement doet: - Dit geldt voornamelijk voor respondenten die tot na hun 20 e levensjaar hebben gestudeerd (36%, tegenover 20% onder respondenten die voor hun 16 e van school zijn gegaan). - Het geldt ook voor leidinggevenden (41%, tegenover 18% onder huisvrouwen/-mannen en 20% onder werklozen). 8

17 - 32% van de respondenten die vrijwel nooit moeite hebben om rond te komen van hun salaris zegt goed op de hoogte te zijn, tegenover 19% die daar vaak moeite mee heeft. Hetzelfde geldt voor 37% van de respondenten die naar eigen zeggen boven aan de maatschappelijke ladder staan (tegenover 21% onder degenen die lager op de ladder staan). 9

18 QA2 In general, do you consider that you are very well, fairly well, fairly badly or very badly informed about the European Parliament s activities? Total 'Well informed' Total 'Not well informed' Don't know EU27 28% 69% 3% Gender Male 33% 65% 2% Female 24% 73% 3% Age % 73% 3% % 70% 2% % 68% 2% % 68% 3% Education (End of) 15-20% 77% 3% % 69% 3% % 62% 2% Still studying 27% 70% 3% Respondent occupation scale Self- employed 36% 62% 2% Managers 41% 57% 2% Other white collars 31% 66% 3% Manual workers 25% 72% 3% House persons 18% 77% 5% Unemployed 20% 77% 3% Retired 29% 68% 3% Students 27% 70% 3% Left-Right scale (1-4) Left 30% 68% 2% (5-6) Centre 29% 69% 2% (7-10) Right 36% 62% 2% Difficulties paying bills Most of the time 19% 78% 3% From time to time 27% 70% 3% Almost never 32% 66% 2% 10

19 1.3 De verkiezing van de leden van het Europees Parlement [VA4] 3 - Een krappe meerderheid van de Europeanen weet dat de leden van het Europees Parlement worden gekozen op grond van hun politieke voorkeur - Het percentage respondenten dat weet dat leden van het Europees Parlement worden gekozen op grond van hun politieke voorkeur (42%, -1 punt) is nog altijd een fractie hoger dan het percentage respondenten dat ten onrechte meent dat nationaliteit hierbij de bepalende factor is (38%, -1). Het aandeel juiste antwoorden nam met zeven punten toe tussen de Parlemeter van begin 2009 en het vervolg daarop van begin 2010: de Europese Parlementsverkiezingen hadden ongetwijfeld een positief effect op de kennis van de Europanen. Het aandeel DK (Don't know) is met twee punten toegenomen tot exact 20%, ofwel één op de vijf respondenten. 3 VA4 Denkt u de leden van het Europees Parlement worden gekozen op grond van

20 Verschillen tussen de lidstaten Er zijn bijzonder significante verschillen tussen de lidstaten, zowel in de antwoorden (of het juist of onjuist is) als in het percentage DK. - Respondenten in Nederland (61%), België (60%), Estland en Zweden (beide 59%) en Slovenië (58%) geven het vaakst het juiste antwoord. - Respondenten in Tsjechië (64%), Slowakije (56%), Griekenland (54%) en Italië (53%) denken het vaakst ten onrechte dat leden van het EP worden gekozen op grond van hun nationaliteit. In elk van deze vier landen is het aantal onjuiste antwoorden toegenomen in het afgelopen jaar. - Bulgarije (32%), Duitsland (29%), het Verenigd Koninkrijk (28%) en Cyprus en Malta (beide 26%) hebben de hoogste percentages DK.

21 Het percentage onjuiste antwoorden is het sterkst gestegen in Portugal (53%, +12 punten), Frankrijk (48%, +7) en Letland (46%, +7). Het percentage juiste antwoorden ( op grond van hun politieke voorkeur ) is in het afgelopen jaar het scherpst gedaald in Finland (56%, -10 punten), Hongarije (42%, -9) en Cyprus (52%, -9). QA4 And, in your opinion, do members of the European Parliament sit in the European Parliament according to? Their political affinities Diff. EB EB73.1 Their nationality Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 42% -1 38% -1 20% +2 PT 53% % % -2 FR 48% +7 33% % +3 LV 46% +7 41% % +3 LT 51% +5 27% -4 22% -1 ES 47% +3 33% -6 20% +3 PL 40% +3 40% -7 20% +4 BE 60% +1 35% +2 5% -3 RO 52% +1 29% +1 19% -2 EE 59% = 30% = 11% = NL 61% -2 33% = 6% +2 MT 46% -2 28% -1 26% +3 AT 44% -2 43% +1 13% +1 IT 32% -2 53% +7 15% -5 SE 59% -3 33% +6 8% -3 DE 37% -3 34% -3 29% +6 SK 34% -3 56% +1 10% +2 BG 33% -3 35% +7 32% -4 UK 38% -4 34% -1 28% +5 CZ 26% -4 64% +6 10% -2 EL 32% -5 54% +2 14% +3 DK 52% -6 36% +4 12% +2 LU 50% -6 37% = 13% +6 IE 41% -6 35% +4 24% +2 SI 58% -8 27% +3 15% +5 CY 52% -9 22% +6 26% +3 HU 42% -9 49% +10 9% -1 FI 56% % +7 12% +3 13

22 Sociaal-demografische analyse - Onder de Europeanen die het vaakst het juiste antwoord op deze vraag gaven, is er een significant verschil van vijf procentpunt (even veel als vorig jaar) tussen mannen en vrouwen (45% tegenover 40%). Mannen geven echter ook vaker dan vrouwen het onjuiste antwoord (39% tegenover 37%). Dat kan worden verklaard met het feit dat vrouwen vaker geen mening hebben: 23%, tegenover 16% onder mannen. - Ook de leeftijd waarop respondenten hun opleiding hebben afgerond is een bepalende factor: 48% van de degenen die ten minste tot hun 20 e studeerden gaf het juiste antwoord, tegenover slechts 39% onder degenen die op of voor hun 15e van school gingen. Dit moet echter worden genuanceerd met het feit dat de hoogst opgeleide respondenten ook het vaker het onjuiste antwoord gaven (40%, tegenover 33% onder degenen die op of voor hun 15e van school gingen). De verklaring hiervoor is dat de laagst opgeleide respondenten veel vaker geen mening hadden: 28% tegenover slechts 12% onder hoger opgeleiden. - Tot een maatschappelijk bevoorrechte klasse behoren lijkt ook van invloed op de antwoorden te zijn, aangezien 48% van de leidinggevenden zei dat leden van het EP worden gekozen op grond van hun politieke voorkeur (tegenover 38% onder, bijvoorbeeld, huisvrouwen/-mannen). Toch is het percentage van respondenten die het juiste antwoord gaven gelijk onder degenen die meestal met moeite rondkomen van hun salaris en degenen die daar zelden moeite mee hebben (43% in beide groepen). - Logischerwijs gaf 50% van de respondenten die naar eigen oordeel goed op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement het juiste antwoord (tegenover 40% onder degenen die niet goed op de hoogte zijn). Evenzo kon 23% van de respondenten die slecht op de hoogte van de activiteiten van het Europees Parlement zijn, deze vraag niet beantwoorden (tegenover 9% onder respondenten die goed op de hoogte zijn). 14

23 QA4 And, in your opinion, do members of the European Parliament sit in the European Parliament according to? Their political affinities Their nationality Don't know EU27 42% 38% 20% Gender Male 45% 39% 16% Female 40% 37% 23% Education (End of) 15-33% 39% 28% % 42% 19% % 48% 12% Still studying 42% 38% 20% Respondent occupation scale Self- employed 41% 44% 15% Managers 48% 40% 12% Other white collars 40% 45% 15% Manual workers 43% 37% 20% House persons 38% 40% 22% Unemployed 44% 35% 21% Retired 43% 33% 24% Students 38% 42% 20% Difficulties paying bills Most of the time 43% 35% 22% From time to time 40% 40% 20% Almost never 43% 38% 19% Information on EP's activities Informed 50% 41% 9% Notinformed 40% 37% 23% 15

24 2. Het beeld en de rol van het Europees Parlement Wij hebben gezien in welke mate Europeanen het idee hebben dat zij op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement en hoeveel zij weten van de wijze waarop het werkt. Wij zullen nu in detail onderzoeken welk beeld zij ervan hebben en welke rol het naar hun idee zou moeten spelen. 2.1 Het beeld van het Europees Parlement [VA3] 4 - Een beeld met ruimte voor verbetering - Om te onderzoeken hoe Europeanen het Europees Parlement zien, kregen de respondenten vijf beschrijvingen voorgelegd en werd hun gevraagd of deze overeenkwamen met hun perceptie van het Europese Parlement. De scores op positieve kenmerken zijn licht gedaald sinds het begin van De beschrijvingen dynamisch (39%) en democratisch (63%) scoren elk één punt lager, en luistert naar de Europese burgers drie punten lager (35%). 4 VA3 Kunt u van de volgende woorden of uitspraken zeggen in hoeverre ze uw mening over het Europees Parlement weergeven (heel goed, tamelijk goed, tamelijk slecht of heel slecht): dynamisch; democratisch; luistert naar Europese burgers; niet erg bekend; inefficiënt. 16

25 Daar staat tegenover dat de beschrijving niet erg bekend (51%) twee punten hoger scoort en inefficiënt één punt hoger (38%). Deze verschuivingen kunnen ongetwijfeld wederom worden verklaard met de afgenomen aandacht in de media voor het Europees Parlement in vergelijking met de periode rond de Europese verkiezingen: de vorige enquête (EB73.1, januari-februari 2010) werd als gezegd kort na de Europese verkiezingen van juni 2009 gehouden, en het is logisch dat de positieve effecten van die media-aandacht ondertussen zijn uitgewerkt. Desondanks zijn de resultaten nog altijd positiever dan in de periode vóór de verkiezingen. Uit een gedetailleerde analyse van de resultaten voor elk item, te beginnen met de positieve kenmerken, komt het volgende naar voren: Over het dynamische karakter van het Europees Parlement zijn de meningen sterk verdeeld. De resultaten voor dit kenmerk lopen sterk uiteen: 39% van de Europeanen vindt dat het Europees Parlement kan worden beschreven als dynamisch, terwijl 42% dat niet vindt. Deze resultaten zijn min of meer ongewijzigd sinds begin 2010 (beide meningen scoren slechts één punt lager). Het aandeel DK -antwoorden is echter licht (twee punten) gestegen tot 19%, bijna een op de vijf respondenten. We zullen dadelijk zien dat het aandeel DK in het afgelopen jaar ook voor de andere vier omschrijvingen is gegroeid, alsof de respondenten het steeds moeilijker vinden om te bepalen welk beeld zij van het Europees Parlement hebben. Na de golf van berichten over de Europese verkiezingen is er in de media nu minder aandacht voor het Europees Parlement. Daardoor hebben Europeanen een iets minder uitgesproken mening over dit onderwerp. 17

26 Verschillen tussen de lidstaten Het eerste wat opvalt, is een significant verschil van tien punten tussen de landen die al voor 2004 tot de EU behoorden en de landen die er in 2004 of 2007 bij zijn gekomen. Vindt slechts 36% van de respondenten in de eerste groep dat het Europees Parlement dynamisch is, in de tweede groep is een meerderheid (51%) deze mening toegedaan. - Respondenten in Slowakije (69%), Hongarije (62%), Bulgarije (58%) en Slovenië (57%) zien het Europees Parlement het vaakst als een dynamische instelling; het gemiddelde voor de EU is 39%. - De landen waar het beeld van het Europees Parlement het sterkst kan worden verbeterd (waar het niet als een dynamische instelling wordt gezien) zijn juist de oudste EU-lidstaten: Nederland (61%), het Verenigd Koninkrijk (58%), en Duitsland en Denemarken (beide 53%). De meest negatieve ontwikkeling ten aanzien van dit onderwerp werd genoteerd in Griekenland (slechts 52% is het ermee eens dat het woord dynamisch het Europees Parlement goed beschrijft, een daling van 16 punten). Griekenland beleeft sinds eind 2009 een ongekend ernstige financiële crisis en heeft een tamelijk kritisch oordeel over het Europees Parlement. 18

27 QA3.1 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Dynamic - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 39% -1 42% -1 19% +2 SK 69% +2 24% -2 7% = HU 62% +3 27% -3 11% = BG 58% -2 20% +1 22% +1 SI 57% = 31% -1 12% +1 IT 56% +3 30% -5 14% +2 RO 54% -2 13% -4 33% +6 EL 52% % +14 5% +2 LT 52% +3 20% -1 28% -2 MT 51% -1 13% +1 36% = CY 50% -8 19% +3 31% +5 PT 50% = 28% -3 22% +3 CZ 49% = 41% = 10% = FI 48% +3 45% -4 7% +1 LU 46% % % +2 BE 45% = 48% -1 7% +1 EE 45% +1 28% +1 27% -2 IE 45% +2 28% +1 27% -3 PL 45% -5 29% -1 26% +6 AT 41% +5 49% -5 10% = ES 37% -1 35% -3 28% +4 LV 37% +2 36% -7 27% +5 DK 36% +3 53% -2 11% -1 SE 35% -1 52% +3 13% -2 FR 33% = 49% +3 18% -3 DE 32% +2 53% -2 15% = NL 31% +5 61% -6 8% +1 UK 17% -3 58% = 25% +3 19

28 Sociaal-demografische analyse Uit een sociaal-demografische analyse blijkt welke categorieën van de Europese bevolking het meest kritisch zijn over het dynamische karakter van het Europees Parlement. - Er is op dit onderwerp een significant verschil van zeven punten tussen mannen en vrouwen; 45% van de mannen vindt het Europees Parlement niet dynamisch, tegenover 38% van de vrouwen. Ook leeftijd is relevant: respondenten van 40 t/m 54 jaar zijn het vaker met deze beschrijving eens (46%, tegenover 35% onder respondenten van 15 t/m 24 jaar). - Maar de perceptie dat het EP niet dynamisch genoeg is, is het sterkst onder de meest bevoorrechte respondenten, van wie een meerderheid dit vindt: 49% van de hoogst opgeleide respondenten vindt het EP niet dynamisch (tegenover 38% onder degenen die voor hun 16 e van school gingen), hetgeen ook opgaat voor 51% van de leidinggevenden (tegenover 37% van de huisvrouwen/-mannen), voor 45% van de respondenten die vrijwel nooit moeite hebben om van hun salaris rond te komen (tegenover 41% van degenen die daar meestal moeite mee hebben) en 44% van degenen die naar eigen zeggen boven aan de maatschappelijk ladder staan (tegenover 39% van degenen aan de ladder). Het percentage dat het meest per sociale klasse verschilt, is dat van het aantal DK -antwoorden: onder werklozen, bijvoorbeeld, bedroeg dit 25%, tegenover 9% onder leidinggevenden. Het is alsof respondenten meer dynamiek van het Europees Parlement verwachten naarmate zij tot een meer bevoorrechte categorie behoren, vooral omdat zij beter op de hoogte zijn van de werkwijze en het potentieel van het Parlement. - Ten slotte is het interessant dat de respondenten die van zichzelf vinden dat zij slecht op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement, er ook het meest kritisch over oordelen (46% vindt dat het woord dynamisch geen goede beschrijving van het Europees Parlement is; dit is 34% onder respondenten die goed op de hoogte denken te zijn). Dit geldt ook voor respondenten die vinden dat het Europees Parlement een minder belangrijke rol zou moeten spelen (64%, tegenover slechts 38% onder hen die vinden dat het een belangrijker rol moet spelen). 20

29 QA3.1 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Dynamic Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 39% 42% 19% Sex Male 40% 45% 15% Female 39% 38% 23% Age % 35% 22% % 42% 17% % 46% 17% % 42% 21% Education (End of) 15-34% 38% 28% % 41% 18% % 49% 11% Still studying 45% 34% 21% Respondent occupation scale Self-employed 43% 44% 13% Managers 40% 51% 9% Other white collars 44% 43% 13% Manual workers 40% 41% 19% House persons 36% 37% 27% Unemployed 33% 42% 25% Retired 36% 42% 22% Students 45% 34% 21% Difficulties paying bills Most of the time 33% 41% 26% From time to time 44% 37% 19% Almost never 38% 45% 17% Self-positioning on the social staircase Low (1-4) 35% 39% 26% Medium (5-6) 40% 42% 18% High (7-10) 45% 44% 11% Information on EP's activities Informed 62% 34% 4% Not informed 30% 46% 24% Preference for the EP's role More important 48% 38% 14% The same 43% 35% 22% Less important 26% 64% 10% 21

30 Zes van de tien Europeanen kwalificeren het Europees Parlement als democratisch. Bijna twee derde van de Europeanen (63%) vindt dat het woord democratisch een goede beschrijving van het Europees Parlement is (het is de enige Europese instelling die rechtstreeks door de burgers wordt gekozen). Deze score is echter een fractie lager (-1 punt) dan het resultaat dat begin 2010 in de Eurobarometer 73.1 werd genoteerd en dat op zijn beurt weer een daling met twee punten was ten opzichte van begin Minder dan een kwart van de respondenten (24%, ongewijzigd) vindt het Europees Parlement niet democratisch en 13% (+1 punt) heeft geen mening. Verschillen tussen de lidstaten Een interessant verschijnsel is dat de opvatting dat het Europees Parlement democratisch is, algemener wordt aangehangen in de landen van de eurozone (66%, tegenover 58% buiten de eurozone) en in de landen die in 2004 of 2007 tot de EU zijn toegetreden (70%, tegenover 61% in de landen die reeds voor 2004 lid van de EU waren). - Respondenten in Slowakije (82%), Hongarije (76%), Luxemburg (74%) en Bulgarije (71%) vinden het vaakst dat het Europees Parlement kan worden beschreven als democratisch. - Omgekeerd zijn respondenten in het Verenigd Koninkrijk (39%) en Griekenland (49%, een significante daling van 20 punten in één jaar) het meest sceptisch, dat wil zeggen dat zij het EP het minst vaak een democratische instelling vinden. Wat betreft de ontwikkelingen: het aantal respondenten dat het EP een democratische instelling vindt, is toegenomen in Oostenrijk (65%, +10 punten) en even sterk afgenomen in Cyprus (54%, -10 punten). 22

31 QA3.2 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Democratic - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 63% -1 24% = 13% +1 SK 82% +2 14% -2 4% = HU 76% +3 17% -3 7% = LU 74% +1 17% -1 9% = BG 71% = 13% +1 16% -1 DE 70% -2 21% = 9% +2 PL 70% = 11% -3 19% +3 SE 70% = 24% +1 6% -1 CZ 69% -1 24% = 7% +1 DK 69% -1 25% +3 6% -2 ES 69% +1 18% -3 13% +2 IT 69% +3 22% -4 9% +1 BE 68% -2 28% +3 4% -1 RO 68% -3 11% = 21% +3 EE 67% -3 18% +2 15% +1 LT 66% -1 15% +1 19% = NL 66% -5 28% +4 6% +1 MT 65% +2 12% +1 23% -3 AT 65% % -9 5% -1 IE 61% +2 16% +2 23% -4 PT 59% = 22% -5 19% +5 SI 59% -6 34% +5 7% +1 FR 57% -4 27% +6 16% -2 CY 54% % +5 28% +5 FI 54% -1 39% = 7% +1 LV 51% +1 28% -5 21% +4 EL 49% % +17 5% +3 UK 39% -3 41% +4 20% -1 23

32 Sociaal-demografische analyse - Net als bij eerdere vragen over de mate waarin Europeanen op de hoogte zijn (VA1, VA2 en VA4), lijken respondenten uit de meest bevoorrechte categorieën ook het best op de hoogte te zijn over het Europees Parlement. Logischerwijs zijn zij ook de respondenten die het vaakst van mening zijn dat deze instelling in wezen democratisch functioneert. - Wederom vinden leidinggevenden (72%, tegenover 56% onder werklozen), hoger opgeleide respondenten (70%, tegenover 53% onder degenen die voor hun 16 e van school gingen) en respondenten die vrijwel nooit moeite hebben om rond te komen (65%, tegenover 51% van degenen die daar meestal moeite mee hebben) het vaakst dat het Europees Parlement een democratische instelling is. - Dit komt overeen met de mening van de jongste respondenten (66% in de leeftijdsgroep van 15 t/m 24 jaar, tegenover 59% in de groep van 55 jaar en ouder). - Het mag verder niet verbazen dat deze mening ook wordt gedeeld door 79% van de respondenten die goed op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement (tegenover 57% van degenen die vinden dat zij niet goed op de hoogte zijn). - Ten slotte is ook 73% van de voorstanders van een grotere rol voor het Europees Parlement het met deze mening eens (tegenover slechts 48% van de tegenstanders van een grotere rol). 24

33 QA3.2 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Democratic Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 63% 24% 13% Age % 18% 16% % 23% 12% % 25% 11% % 27% 14% Education (End of) 15-53% 28% 19% % 24% 13% % 23% 7% Still studying 71% 16% 13% Respondent occupation scale Self-employed 68% 24% 8% Managers 72% 22% 6% Other white collars 69% 22% 9% Manual workers 61% 26% 13% House persons 59% 22% 19% Unemployed 56% 27% 17% Retired 58% 27% 15% Students 71% 16% 13% Difficulties paying bills Most of the time 51% 30% 19% From time to time 63% 24% 13% Almost never 65% 24% 11% Information on EP's activities Informed 79% 19% 2% Not informed 57% 27% 16% Preference for the EP's role More important 73% 19% 8% The same 68% 18% 14% Less important 48% 44% 8% 25

34 De helft van de Europeanen vindt dat het Europees Parlement niet naar de burgers luistert. Ruim een derde van de Europeanen (35%) vindt dat luistert naar de Europese burgers een goede beschrijving van het Europees Parlement is (en slechts 4% vindt dit een zeer goede beschrijving ). Dit resultaat is drie punten lager dan in de Eurobarometer 73.1, die begin 2010 werd gehouden, en vijf punten lager dan in de EB71.1 van begin Tegenwoordig vindt 50% (+1 punt, maar +7 sinds de Parlemeter van begin 2009) dit geen goede beschrijving. Dit aspect van het beeld van het Europees Parlement is dus minder positief dan aan het begin van Het aandeel DK voor dit aspect is momenteel 15% (+2 punten). Verschillen tussen de lidstaten Eerste observatie: er is een significant verschil van 23 punten tussen respondenten in de pre-2004-landen en in de post-2004/2007-landen. In de eerste groep is 55% van de respondenten (tegenover slechts 32% in de tweede groep) kritisch over het Europees Parlement (men vindt dat het niet naar de Europese burgers luistert). Dit gaat ook op, hoewel in mindere mate, voor respondenten in de eurozone, waar 55% kritisch is over het vermogen van het Europees Parlement om naar de burgers te luisteren; dit is 42% in de landen buiten de eurozone. - Zoals we hebben gezien, vinden respondenten in de post-2004/2007- landen het vaakst dat het Europees Parlement naar de burgers luistert: dit geldt vooral voor Hongarije (64%), Slowakije (63%), Malta (57%), Estland (51%) en Litouwen (50%). - Respondenten in de pre-2004-landen zijn juist het meest kritisch: dit geldt voor Griekenland (68%), Duitsland (64%), Nederland (63%), Frankrijk (61%) en Oostenrijk (61%). Ook op dit punt is Griekenland de lidstaat waar zich in het afgelopen jaar de grootste verandering heeft voorgedaan: het percentage respondenten die vinden dat het Europees Parlement naar de Europese burgers luistert, is met 21 punten afgenomen. 26

35 QA3.3 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Listening to European citizens - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 35% -3 50% +1 15% +2 HU 64% +4 31% -4 5% = SK 63% -1 32% = 5% +1 MT 57% -3 22% +1 21% +2 EE 51% -2 32% = 17% +2 LT 50% +2 31% -2 19% = BG 48% +2 29% = 23% -2 IT 48% = 39% -4 13% +4 PL 46% -1 29% -3 25% +4 RO 45% % +9 26% +3 IE 44% +2 33% +1 23% -3 CY 43% -7 29% +5 28% +2 LV 43% -3 39% -1 18% +4 CZ 42% -4 51% +4 7% = DK 40% -1 53% +3 7% -2 SE 40% -1 52% +1 8% = BE 39% +4 58% -3 3% -1 LU 38% -7 51% +6 11% +1 FI 37% +2 57% -4 6% +2 PT 36% +3 43% -8 21% +5 SI 36% -4 54% +1 10% +3 ES 35% -2 49% -1 16% +3 AT 31% +5 61% -7 8% +2 NL 30% -1 63% = 7% +1 EL 26% % +17 6% +4 FR 25% -8 61% % -2 DE 24% -7 64% +5 12% +2 UK 24% -3 56% +1 20% +2 27

36 Sociaal-demografische analyse - Hoewel mannen en vrouwen vrijwel gelijke percentages voor het antwoord goede omschrijving laten noteren (respectievelijk 36% en 34%), vinden mannen veel vaker dan vrouwen (respectievelijk 53% en 48%) dat het Europees Parlement niet naar de Europese burgers luistert. Op dit punt lijken vrouwen, net als op andere punten, minder vaak een standpunt in te nemen (met 18% DK, tegenover 11% onder mannen). - De jongste respondenten (41% in de groep van jaar, tegenover 31% in de groep van 55 jaar en ouder) zeggen het vaakst dat luistert naar de Europese burgers een goede beschrijving van het Europees Parlement is. - Dit geldt ook voor de respondenten die het langst hebben gestudeerd (37% van degenen die na hun 19 e nog hebben gestudeerd, tegenover 29% van degenen die voor hun 16 e van school gingen) en voor degenen die naar eigen zeggen boven aan de maatschappelijk ladder staan (42%, tegenover 30% bij degenen die lager op de ladder staan). - Deze mening heerst ook onder respondenten aan de rechterzijde van het politieke spectrum: 42%, tegenover 35% aan de linkerzijde van het spectrum. - Maar de mening dat het Europees Parlement naar de burgers luistert komt het meest voor onder de respondenten die het best op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement: 51%, tegenover 28% onder degenen die zeggen dat zij niet goed op de hoogte zijn. - Een net zo significant verschil, van 20 punten, doet zich voor tussen de voorstanders van een belangrijker rol voor het Europees Parlement en de tegenstanders daarvan: respectievelijk 43% en 23%. 28

37 QA3.3 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Listening to European citizens Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 35% 50% 15% Sex Male 36% 53% 11% Female 34% 48% 18% Age % 43% 16% % 49% 13% % 53% 12% % 52% 17% Education (End of) 15-29% 50% 21% % 50% 14% % 53% 10% Still studying 44% 41% 15% Left-Right scale (1-4) Left 35% 54% 11% (5-6) Centre 34% 53% 13% (7-10) Right 42% 48% 10% Self-positioning on the social staircase Low (1-4) 30% 52% 18% Medium (5-6) 35% 50% 15% High (7-10) 42% 49% 9% Information on EP's activities Informed 51% 44% 5% Not informed 28% 54% 18% Preference for the EP's role More important 43% 47% 10% The same 38% 45% 17% Less important 23% 70% 7% 29

38 Wij zullen ons nu richten op de negatieve aspecten van het beeld: Meer dan de helft van de Europeanen vindt het Europees Parlement niet erg bekend. Meer dan de helft van de Europeanen (51%) vindt dat het Europees Parlement niet erg bekend is. Dit is een stijging van twee punten sinds de Eurobarometer 73.1, die aan het begin van 2010 werd gehouden. Hier staat tegenover dat ruim vier van elke tien Europeanen (41%, -3 punten) dit geen goede beschrijving van het Europees Parlement vindt (en derhalve van mening is dat het wel bekend is). Het percentage DK is met één punt toegenomen: 8% van de Europeanen kon over dit onderwerp geen mening geven. Verschillen tussen de lidstaten Respondenten in de pre-2004-landen zijn vaak het meest kritisch over het Europees Parlement: 54% zegt dat het kan worden beschreven als niet erg bekend (tegenover 42% in de post-2004/2007-landen). Respondenten in de eurozone (53%) zijn deze mening vaker toegedaan dan respondenten buiten de eurozone (47%). - Respondenten in Nederland en Finland (beide 64%) en Frankrijk (60%) vinden het vaakst dat het Europees Parlement niet erg bekend is. - Respondenten in Litouwen (71%), Griekenland (70%), Portugal (66%), Malta (63%) en Slowakije (62%) vinden het vaakst dat de beschrijving niet erg bekend niet van toepassing is op het Europees Parlement. Wat betreft de ontwikkelingen: de negatieve percepties hebben het meeste terrein gewonnen in Bulgarije (47%, +6 punten) en Hongarije (56%, +6 punten). Het percentage respondenten dat niet erg bekend als antwoord gaf, is daarentegen het sterkst gedaald in Malta (19%, -7 punten) en Slovenië (40%, -6 punten). 30

39 QA3.4 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Not well known - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 51% +2 8% +1 41% -3 FI 64% +4 4% +1 32% -5 NL 64% +4 1% = 35% -4 FR 60% +5 9% = 31% -5 LV 58% +5 10% = 32% -5 IT 57% +4 6% = 37% -4 DK 57% -2 4% = 39% +2 BE 57% +1 2% -1 41% = HU 56% +6 3% = 41% -6 DE 55% +1 5% +1 40% -2 UK 54% +2 9% = 37% -2 ES 52% +5 10% +3 38% -8 CZ 49% +4 3% = 48% -4 BG 47% +6 13% = 40% -6 LU 46% +3 5% -5 49% +2 RO 45% +5 25% +4 30% -9 SE 45% +5 3% = 52% -5 SI 40% -6 5% = 55% +6 AT 38% -3 3% = 59% +3 EE 37% = 13% +4 50% -4 PL 37% = 13% +4 50% -4 SK 36% -4 2% -1 62% +5 EL 28% -2 2% +1 70% +1 IE 27% -5 15% -6 58% +11 PT 20% -3 14% +4 66% -1 MT 19% -7 18% +2 63% +5 CY 16% -4 26% +5 58% -1 LT 15% -2 14% +2 71% = 31

40 Sociaal-demografische analyse Wij dienen ons te realiseren dat deze vraag betrekking heeft op beeld dat mensen van het Europees Parlement hebben. Respondenten die deze instelling niet erg bekend vinden, geven daarmee wellicht te kennen dat zij van het Europees Parlement bepaalde acties of een zekere zichtbaarheid verwachten, hetgeen ook duidelijk zal worden uit de antwoorden op vraag VA5, die erop wijzen dat de meeste respondenten voor een actievere rol van het Europees Parlement zijn. Het Europese gemiddelde (51%) van mensen die vinden dat niet erg bekend van toepassing is op het Europees Parlement, verhult een aantal sociaal-demografische verschillen: - De maatschappelijk meest bevoorrechte respondenten lijken op dit punt het meest kritisch te zijn. De mening niet erg bekend wordt gedeeld door 55% van de hoogst opgeleide respondenten (tegenover 48% van de respondenten die voor hun 16 e van school gingen) en voor 57% van de leidinggevenden (tegenover 50% van de arbeiders). - Ook respondenten aan de linkerzijde van het politieke spectrum hebben deze mening vaker dan respondenten aan de rechterzijde (respectievelijk 56% en 50%). - Het ligt echter voor de hand dat deze antwoorden vooral verband houden met het informatieniveau van de respondenten. Slechts 41% van degenen die denken dat zij goed op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement, noemt deze instelling niet erg bekend, tegenover 56% onder degenen die denken dat zij niet goed op de hoogte zijn. 32

41 QA3.4 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Not well known Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 51% 41% 8% Education (End of) 15-48% 40% 12% % 41% 8% % 41% 4% Still studying 48% 43% 9% Respondent occupation scale Self-employed 49% 46% 5% Managers 57% 40% 3% Other white collars 49% 45% 6% Manual workers 50% 42% 8% House persons 51% 37% 12% Unemployed 54% 38% 8% Retired 51% 39% 10% Students 48% 43% 9% Left-Right scale (1-4) Left 56% 39% 5% (5-6) Centre 52% 41% 7% (7-10) Right 50% 45% 5% Information on EP's activities Informed 41% 56% 3% Not informed 56% 35% 9% Preference for the EP's role More important 51% 44% 5% The same 47% 44% 9% Less important 55% 41% 4% 33

42 De meningen over de beschrijving inefficiënt zijn sterk verdeeld Efficiëntie is een zeer belangrijk kenmerk voor een politieke instelling als het Europees Parlement. De Europeanen werd gevraagd of het woord inefficiënt een adequate beschrijving van het Europees Parlement is. De respondenten zijn sterk verdeeld over deze vraag: 40% vindt dat het woord inefficiënt een goede beschrijving van het Europees Parlement is, terwijl 38% het tegenovergestelde vindt. Het beeld dat men van het Europees Parlement heeft, is in dit opzicht licht verslechterd sinds de laatste Eurobarometer-enquête in het begin van 2010: het percentage respondenten die het EP efficiënt vinden, is twee procentpunt lager, terwijl het percentage respondenten die het inefficiënt vinden, één punt hoger is. Meer dan één op de vijf respondenten had geen mening (22%, +1 punt), hetgeen erop wijst dat respondenten dit een iets moeilijker vraag vonden. Indirect bevestigt dit ook de eerdergenoemde indruk dat er een zekere onwetendheid bestaat ten aanzien van de activiteiten van het Europees Parlement. 34

43 Verschillen tussen de lidstaten Eerste observatie: er is een significant verschil tussen respondenten in de pre-2004-landen en in de post-2004/2007-landen. In de eerste groep landen vindt 42% dat het Europees Parlement inefficiënt is; in de laatste groep is dat 25%. Respondenten in de lidstaten die na 2004 of 2007 tot de EU zijn toegetreden, vinden vaker dat het EP efficiënt is (49%, tegenover 38%), maar hebben ook vaker geen mening over dit onderwerp (26%, tegenover 20%). Meer precies: - Respondenten in Slowakije (65%), Litouwen (63%), Hongarije (58%), Italië (57%), Luxemburg (56%) en Bulgarije (55%) vinden het Europees Parlement het vaakst een efficiënte instelling. - Respondenten in Zweden (59%), het Verenigd Koninkrijk (53%), Nederland (52%), Denemarken (51%) en Griekenland en Finland (beide 50%) vinden het Europees Parlement het vaakst inefficiënt. Bovendien is Griekenland, net als bij de voorgaande beschrijvingen van het Europees Parlement (met uitzondering van niet erg bekend ), het land waar de meningen over deze instelling zich het meest in negatieve richting hebben ontwikkeld. Hier is het percentage respondenten die het eens zijn met de stelling dat het EP inefficiënt is, toegenomen met elf punten (nu 50%). 35

44 QA3.5 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Inefficient - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 38% +1 40% -2 22% +1 SE 59% +4 30% -2 11% -2 UK 53% +3 23% = 24% -3 NL 52% -2 35% +2 13% = DK 51% +6 38% +1 11% -7 EL 50% % -15 9% +4 FI 50% +2 41% -3 9% +1 AT 48% = 39% = 13% = DE 47% +5 32% -5 21% = BE 45% +2 49% = 6% -2 SI 43% -2 44% +1 13% +1 ES 39% = 36% -5 25% +5 FR 38% +3 41% -1 21% -2 LV 38% -2 39% -2 23% +4 CZ 36% +3 51% -4 13% +1 PT 34% +5 37% % +6 LU 33% -7 56% +7 11% = EE 31% = 48% = 21% = HU 29% -3 58% +1 13% +2 SK 28% = 65% -1 7% +1 PL 25% = 45% -1 30% +1 IT 24% -2 57% = 19% +2 IE 23% -3 45% +7 32% -4 CY 23% +3 42% -6 35% +3 RO 22% +6 41% % +4 LT 18% -3 63% +4 19% -1 MT 17% -5 53% +4 30% +1 BG 15% -1 55% = 30% +1 36

45 Sociaal-demografische analyse Een sociaal-demografische analyse onthult een aantal significante verschillen. - Mannen beschrijven het Europees Parlement vaker als inefficiënt dan vrouwen (42% tegenover 35%). - Leeftijd is ook een onderscheidende factor: er is een verschil van tien punten tussen de oudste en de jongste respondenten. In de groep van 15 t/m 24 jaar zegt 46% dat het Europees Parlement efficiënt is (nog altijd een meerderheid in deze categorie), terwijl dat in de groep van 55 jaar en ouder 36% is. - Een analyse van het opleidingsniveau van de respondenten lijkt er echter op te wijzen dat de hoogst opgeleide respondenten niet alleen het vaakst de mening aanhangen dat het EP efficiënt is (42%, tegenover 33% onder degenen die voor hun 16 e van school gingen), maar ook de tegenovergestelde mening (44%, tegenover 36% onder degenen die voor hun 16 e van school gingen). In beide categorieën vindt een kleine meerderheid dat het EP efficiënt is, maar de meningen onder de hoogst opgeleide respondenten zijn sterker gepolariseerd: ze uiten vaker hun mening, of die nu positief of negatief is. - Ook onder leidinggevenden zijn de meningen sterk verdeeld: zij vinden het vaakst (45%, tegenover 33% onder huisvrouwen/-mannen) dat het Europees Parlement inefficiënt is, maar anderzijds noemt 41% van hen het een efficiënte instelling (tegenover 37% van de huisvrouwen/- mannen). Net als bij hoger opgeleiden zijn de meningen van leidinggevenden meer gepolariseerd dan onder huisvrouwen/-mannen: het percentage DK onder huisvrouwen/-mannen is veel hoger dan onder leidinggevenden (30%, tegenover 14%). Toch vindt een meerderheid van de leidinggevenden dat het EP inefficiënt is, terwijl huisvrouwen/-mannen vaker de tegenovergestelde mening zijn toegedaan. - Dezelfde trend kan worden waargenomen onder de respondenten die naar eigen zeggen boven aan de maatschappelijk ladder staan: zij zijn niet alleen het vaakst kritisch over het Europees Parlement (41%, tegenover 36% van degenen die lager op de ladder staan), maar steunen deze instelling ook het vaakst (44% tegenover 37%). 37

46 - De volgende twee variabelen zijn echter de belangrijkste factoren bij de vorming van een mening op dit punt: o o Slechts 52% van de respondenten die denken dat zij goed op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement, vindt dat het een efficiënte instelling is, tegenover 36% onder degenen die denken dat zij niet goed op de hoogte zijn. Tegenstanders van een belangrijker rol voor het Europees Parlement noemen het EP het vaakst (58%) inefficiënt, tegenover 37% onder de voorstanders van een belangrijkere rol voor het EP. 38

47 QA3.5 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Inefficient Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 38% 40% 22% Sex Male 42% 42% 16% Female 35% 39% 26% Age % 46% 23% % 43% 20% % 39% 19% % 36% 24% Education (End of) 15-36% 33% 31% % 41% 21% % 42% 14% Still studying 31% 47% 22% Respondent occupation scale Self-employed 38% 45% 17% Managers 45% 41% 14% Other white collars 39% 45% 16% Manual workers 39% 40% 21% House persons 33% 37% 30% Unemployed 38% 39% 23% Retired 40% 35% 25% Students 31% 47% 22% Self-positioning on the social staircase Low (1-4) 36% 37% 27% Medium (5-6) 38% 41% 21% High (7-10) 41% 44% 15% Information on EP's activities Informed 41% 52% 7% Not informed 38% 36% 26% Preference for the EP's role More important 37% 47% 16% The same 29% 45% 26% Less important 58% 31% 11% 39

48 2.2 De rol van het EP [VA5] 5 -Meer dan de helft van de Europeanen is voor een belangrijkere rol voor het Europees Parlement - Hoewel het beeld dat mensen van het Europees Parlement hebben sterk kan verschillen, wil een meerderheid van de EU-burgers dat het een belangrijkere rol gaat spelen. 52% van de respondenten (-3 punten) is voor een grotere rol, terwijl iets meer dan één op de vijf Europeanen (22%, +3) het tegenovergestelde wil. 16% (-1) van de respondenten vindt dat de rol ongewijzigd moet blijven en 10% (+1) had geen mening. Het percentage respondenten die de rol van het EP willen beperken is echter continu gestegen sinds de Eurobarometer 68.1 in het najaar van 2007 (van 12% in het najaar van 2007 tot 22% aan het einde van 2010). Het is alsof de respondenten zich, nu de Europese parlementsverkiezingen voorbij zijn, minder bewust zijn van het belang van deze instelling. QA5 Would you personally like to see the European Parliament play a more important or less important role than it currently does? - EU% More important The same (SPONTANEOUS) Less important DK 48% 44% 48% 55% 52% 22% 18% 12% 24% 22% 18% 16% 14% 14% 19% 22% 17% 16% 9% 10% EB68.1 Aut EB70.1 Aut EB71.1 Jan-Feb EB73.1 Jan-Feb EB74.3 Nov-Dec VA5 Zou u persoonlijk graag zien dat het Europees Parlement een belangrijkere rol zou spelen dan nu het geval is? 40

49 Verschillen tussen de lidstaten Het Europese gemiddelde (52%) van respondenten die voor een grotere rol van het Europees Parlement zijn, verhult een aantal significante verschillen tussen de lidstaten. Zo is er een beduidend verschil van negen punten tussen respondenten in landen in de eurozone (55%) en respondenten die daarbuiten wonen (46%). Ook is er een verschil van zeven punten tussen respondenten in de pre landen en in de post-2004/2007-landen. In de eerste groep landen wil 50% dat het Europees Parlement een belangrijkere rol gaat spelen; in de laatste groep is dat 57%. Als we de resultaten per land uitsplitsen, zien we het volgende: - De grootste voorstanders van een grotere rol voor het Europees Parlement bevinden zich in de drie landen in het Middellandse Zeegebied (ondanks het feit dat de steun voor de EU in alle drie is afgenomen): Cyprus (79%, - 3 punten), Griekenland (72%, -8) en Spanje (72%, -1). - Steun voor een kleinere rol voor het Europees Parlement wordt daarentegen vooral gevonden in de noordelijke lidstaten: het Verenigd Koninkrijk (49%), Zweden (39%), Nederland (37%) en Denemarken (36%). 41

50 De meest opvallende verschuivingen sinds begin 2010 zien we vooral in Ierland, waar de steun voor een belangrijkere rol van het EP is afgenomen met elf punten (nu 33%), en Duitsland (38%, -10). De verschuiving in Duitsland levert een belangrijke bijdrage aan de teruggang van het Europese gemiddelde met drie punten: vanwege de omvang van de Duitse bevolking (ruim 80 miljoen) hebben deze resultaten een significante invloed op de resultaten op Europees niveau. Daarnaast is de steun voor een belangrijker rol voor de EU ook sterk afgenomen (-8 punten) in de volgende zes lidstaten: het Verenigd Koninkrijk (32%), Tsjechië (45%), Letland (52%), Bulgarije (54%), Slowakije (66%) en Griekenland (72%). 42

51 QA5 Would you personally like to see the European Parliament play a more important or less important role than it currently does? More important EB73.1 Jan-Feb EB74.3 Nov-Dec Diff. EB EB73.1 EU27 55% 52% -3 HU 55% 61% +6 DK 34% 39% +5 BE 62% 65% +3 RO 63% 66% +3 BG 62% 54% -8 CZ 53% 45% -8 EL 80% 72% -8 LV 60% 52% -8 SK 74% 66% -8 UK 40% 32% -8 DE 48% 38% -10 IE 44% 33% -11 Sociaal-demografische analyse - Een interessant gegeven is dat de meest bevoorrechte categorieën (leidinggevenden, zelfstandigen en kantoormedewerkers) in de vorige Parlemeter, die in januari-februari 2010 werd gehouden, het vaakst voor een grotere rol voor het Europees Parlement waren. De resultaten van de huidige enquête wijzen op een lichte verschuiving: nu zijn werklozen (55%) en zelfstandigen (54%) het vaakst voor een grotere rol voor het EP; bij leidinggevenden is dit 52%. - Ook de leeftijd en het opleidingsniveau zijn variabelen die van grote invloed zijn op de keuzen van respondenten. Hoe jonger de respondenten zijn, hoe vaker ze voor een belangrijker rol voor het Europees Parlement zijn: 58% van de respondenten van 15 t/m 24 jaar, tegenover 48% van de respondenten van 55 jaar en ouder. 43

52 Hetzelfde doet zich voor met het opleidingsniveau. Hoe langer de respondenten hadden gestudeerd, hoe vaker ze deze mening deelden: 57% van degenen die tot na hun 19 e hadden gestudeerd, wil dat het Europees Parlement een belangrijkere rol gaat spelen, tegenover 47% onder degenen die voor hun 16 e van school gingen. - Ten slotte is 60% van degenen die denken dat zij goed op de hoogte zijn van de activiteiten van het Europees Parlement vóór uitbreiding van de rol van het Parlement, tegenover 49% onder degenen die denken dat ze niet goed op de hoogte zijn. QA5 Would you personally like to see the European Parliament play a more important or less important role than it currently does? More important The same (SPONTANEOUS) Less important DK EU27 52% 16% 22% 10% Sex Male 53% 16% 24% 7% Female 51% 17% 19% 13% Age % 15% 15% 12% % 17% 20% 9% % 17% 24% 8% % 17% 24% 11% Education (End of) 15-47% 18% 21% 14% % 16% 23% 10% % 14% 23% 6% Still studying 59% 16% 14% 11% Respondent occupation scale Self-employed 54% 16% 21% 9% Managers 52% 15% 27% 6% Other white collars 52% 18% 22% 8% Manual workers 51% 17% 23% 9% House persons 53% 17% 17% 13% Unemployed 55% 15% 19% 11% Retired 48% 17% 23% 12% Students 59% 16% 14% 11% Information on EP's activities Informed 60% 15% 22% 3% Not informed 49% 17% 22% 12% 44

53 3. De prioriteiten en waarden van het Europees Parlement 3.1 Waarden die met prioriteit moeten worden verdedigd [VA6] 6 - De bescherming van de mensenrechten wordt door zes van de tien Europeanen als fundamentele waarde beschouwd - Het Europees Parlement, de enige Europese instelling die rechtstreeks door de burgers wordt gekozen, is dankzij zijn enorme invloed een symbool van democratie en dialoog. Daarom leek het ons uiterst belangrijk Europanen te vragen welke fundamentele waarden volgens hen moeten worden verdedigd. De respondenten werd verzocht drie fundamentele waarden die met prioriteit dienen te worden beschermd te kiezen uit een lijstje van acht. De volgorde waarin de respondenten deze waarden plaatsten, is vrijwel dezelfde als aan het begin van 2010, hoewel de scores van de waarden licht verschillen. De respondenten hechtten vooral belang aan burgerrechten en de strijd tegen discriminatie. - De bescherming van de mensenrechten was wederom de meest gekozen waarde: 60% van de respondenten vindt dat deze waarde met prioriteit door het Europees Parlement moet worden beschermd, wat niet wegneemt dat het percentage respondenten die deze waarde noemen, met twee punten is gedaald ten opzichte van de vorige Eurobarometer over dit onderwerp. - Op de gedeelde tweede plaats, maar ver achter de eerste, komen gelijkheid tussen mannen en vrouwen en vrijheid van meningsuiting (allebei 36%, net als vorig jaar). - Deze worden op de voet gevolgd door solidariteit tussen de EUlidstaten, dat door 35% van de Europeanen werd genoemd. Dit is met vijf punten meer dan aan het begin van 2010 meteen de meest significante ontwikkeling ten aanzien van deze vraag: de solidariteit waarvan de Europese Unie blijk gaf in het voorjaar van 2010, toen Griekenland hulp nodig had om uit een ernstige schuldencrisis te komen, heeft ongetwijfeld bijgedragen aan de toegenomen steun voor deze waarde. 6 VA6 Welke van de volgende waarden zou het Europees Parlement volgens u met prioriteit moeten verdedigen? 1. Gelijkheid tussen mannen en vrouwen; 2. De bescherming van minderheden; 3. De dialoog tussen culturen en religies; 4. Solidariteit tussen EU-lidstaten; 5. Solidariteit tussen de EU en arme landen in de rest van de wereld; 6. De bescherming van de mensenrechten; 7. De vrijheid van meningsuiting; 8. Afschaffing van de doodstraf in de gehele wereld. 45

54 - Daarna kwam solidariteit tussen de EU en arme landen in de rest van de wereld, een waarde die werd genoemd door een kwart van de respondenten (25%, slechts twee punten lager). - Deze werd gevolgd door twee waarden die elk 22% scoorden: de bescherming van minderheden (+1 punt) en de dialoog tussen culturen en religies (-1 punt). - Afschaffing van de doodstraf in de gehele wereld kwam met een score van 16% (+1) op de laatste plaats. Verschillen tussen de lidstaten Net als in de vorige twee Parlemeter -enquêtes, van begin 2009 en begin 2010, levert de analyse van de resultaten per land een aantal interessante verschillen op, vooral in relatie tot de datum van toetreding tot de EU. - Zo willen respondenten in de post-2004/2007-landen vaker dan in de oudere lidstaten dat het EP de volgende waarden verdedigt: o De bescherming van de mensenrechten (60%): 65% in de post- 2004/2007-landen, tegenover 58% in de pre-2004-landen. o Solidariteit tussen de EU-lidstaten (35%): 42% tegenover 33%. 46

55 - In de pre-2004-landen is de steun voor zes andere waarden het grootst: o Gelijkheid tussen mannen en vrouwen (36%) wordt in deze lidstaten vaker als prioriteit gezien dan in de nieuwere lidstaten: 37% tegenover 29%. o Vrijheid van meningsuiting (36%): 37% tegenover 31%. o De bescherming van minderheden (22%): 24% tegenover 16%. o De dialoog tussen culturen en religies (22%): 22% tegenover 18%. o De afschaffing van de doodstraf in de gehele wereld (16%): 17% tegenover 10%. - De scores voor solidariteit tussen de EU en arme landen in de rest van de wereld (25%) zijn gelijk in beide landengroepen: 25% in de pre landen en 25% in de post-2004/2007-landen. Als we verder inzoomen op de resultaten per land, zien we een aantal redelijk significante verschillen: - De bescherming van de mensenrechten (60%) krijgt bijzonder veel steun in Cyprus (85%), Litouwen (74%), Slovenië (73%) en Hongarije (72%). Het was ook het meest genoemde punt in 26 van de 27 lidstaten. De steun voor deze waarde is het sterkst toegenomen in Slovenië (+9 punten). Het grootste terreinverlies voor deze waarde werd genoteerd in Frankrijk (55%, -8 punten). - Gelijkheid tussen mannen en vrouwen (36%) wordt vaker als prioriteit gezien in Frankrijk (54%), Zweden (47%), Ierland (45%) en België en Spanje (beide 43%). In Luxemburg heeft zich hierin de meest significante verschuiving voorgedaan (39%, -11 punten). - Vrijheid van meningsuiting (36%) werd vooral genoemd in Nederland (55%), het Verenigd Koninkrijk (54%) waar het de meest gekozen waarde was, Zweden (51%) en Finland en Denemarken (beide 49%). De steun voor deze waarde is het sterkst toegenomen in Denemarken (49%, - 9 punten). 47

56 QA6 In your opinion, which of the following values should the European Parliament defend as a matter of priority? The protection of human rights Freedom of speech Equality between men and women Solidarity between EU Member States Solidarity between the EU and poor countries in the world The protection of minorities The dialogue between cultures and religions The abolition of the death penalty throughout the world EU27 60% 36% 36% 35% 25% 22% 22% 16% BE 54% 40% 43% 37% 25% 27% 19% 17% BG 68% 22% 20% 59% 32% 16% 27% 4% CZ 68% 36% 30% 47% 25% 12% 13% 8% DK 61% 49% 34% 28% 31% 18% 44% 19% DE 69% 22% 33% 43% 25% 25% 28% 22% EE 66% 43% 25% 38% 21% 25% 26% 5% IE 63% 39% 45% 31% 22% 33% 16% 15% EL 62% 38% 21% 56% 35% 19% 15% 16% ES 62% 33% 43% 30% 27% 19% 14% 14% FR 55% 45% 54% 30% 29% 21% 21% 19% IT 50% 30% 27% 36% 28% 28% 23% 20% CY 85% 35% 35% 44% 42% 20% 15% 12% LV 63% 36% 15% 35% 22% 17% 17% 5% LT 74% 37% 23% 37% 22% 11% 13% 5% LU 47% 36% 39% 34% 33% 31% 26% 16% HU 72% 27% 30% 43% 28% 22% 20% 7% MT 53% 26% 37% 30% 31% 38% 21% 9% NL 62% 55% 39% 37% 18% 25% 26% 12% AT 62% 29% 42% 35% 24% 24% 17% 34% PL 64% 31% 29% 37% 23% 13% 17% 11% PT 47% 22% 32% 33% 38% 30% 20% 19% RO 59% 30% 34% 42% 25% 22% 18% 12% SI 73% 37% 37% 38% 23% 13% 22% 16% SK 66% 34% 27% 49% 26% 15% 19% 12% FI 68% 49% 34% 29% 24% 30% 20% 18% SE 68% 51% 47% 26% 32% 20% 27% 19% UK 51% 54% 33% 17% 17% 21% 24% 9% Highest percentage per country Highest percentage by item Lowest percentage per country Lowest percentage by item 48

57 Solidariteit tussen de EU-lidstaten (35%) lijkt vooral een punt van zorg te zijn in Bulgarije (59%), Griekenland (56%), Slowakije (49%) en Tsjechië (47%). De steun voor deze waarde is in bepaalde lidstaten sterk toegenomen. Dit geldt vooral voor Nederland (37%) en Duitsland (43%), waar een stijging van twaalf punten werd genoteerd, en Denemarken (28%, +10 punten). - Solidariteit tussen de EU en arme landen in de rest van de wereld (25%) wordt vooral als prioriteit beschouwd in Cyprus (42%), Portugal (38%) en Griekenland (35%). - De bescherming van minderheden (22%) heeft de meeste aanhang in Malta (38%), Ierland (33%), Luxemburg (31%) en in Finland en Portugal (beide 30%). - De dialoog tussen culturen en religies (22%) wordt vaker als prioriteit genoemd door respondenten in Denemarken (44%), Duitsland (28%) en in Bulgarije en Zweden (beide 27%). 49

DESKRESEARCH EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Onthouding en stemgedrag bij de Europese verkiezingen van 2009

DESKRESEARCH EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Onthouding en stemgedrag bij de Europese verkiezingen van 2009 Directoraat-generaal voorlichting Afdeling Analyse van de publieke opinie Brussel, 13 november 2012 DESKRESEARCH EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Onthouding en stemgedrag bij de Europese verkiezingen van 2009

Nadere informatie

Eurobarometer Parlemeter. uitgevoerd door TNS Opinion & Social op verzoek van het Europees Parlement

Eurobarometer Parlemeter. uitgevoerd door TNS Opinion & Social op verzoek van het Europees Parlement Eurobarometer 76.3 Parlemeter uitgevoerd door TNS Opinion & Social op verzoek van het Europees Parlement Opiniepeiling gecoördineerd door het directoraat-generaal Voorlichting INHOUD INLEIDING...3 SAMENVATTING...5

Nadere informatie

Europese feestdagen 2019

Europese feestdagen 2019 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 01-02

Nadere informatie

Europese feestdagen 2018

Europese feestdagen 2018 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03

Nadere informatie

Europese feestdagen 2017

Europese feestdagen 2017 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03 Denemarken

Nadere informatie

Beeld van het Europees Parlement in Nederland

Beeld van het Europees Parlement in Nederland Directoraat-generaal Voorlichting Afdeling Analyse van de publieke opinie Ter attentie van het DG Voorlichting van het Europees Parlement Afdeling Analyse van de publieke opinie Brussel, september 2013

Nadere informatie

EUROPESE VERKIEZINGEN Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale tendensen

EUROPESE VERKIEZINGEN Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale tendensen Algemene directie Communicatie UNIT FOLLOW-UP PUBLIEKE OPINIE 15/09/2008 EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale

Nadere informatie

Analytische samenvatting

Analytische samenvatting Directoraat-generaal communicatie Directoraat C - Betrekkingen met de burgers AFDELING ANALYSE VAN DE PUBLIEKE OPINIE 24 maart 2009 EUROPEANEN EN DE ECONOMISCHE CRISIS Standard Eurobarometer (EB 71) Bevolking:

Nadere informatie

8 maart 2012: Internationale Vrouwendag Ongelijke kansen tussen vrouwen en mannen in de Europese Unie

8 maart 2012: Internationale Vrouwendag Ongelijke kansen tussen vrouwen en mannen in de Europese Unie Directoraat-generaal Communicatie Directoraat Betrekkingen met de burgers Afdeling Analyse van de publieke opinie Brussel, 7 maart 2012 8 maart 2012: Internationale Vrouwendag Ongelijke kansen tussen vrouwen

Nadere informatie

Speciale Eurobarometer. Europese Ombudsman. Uitgevoerd door TNS Opinion & Social op verzoek van het Europees Parlement en de Europese Ombudsman

Speciale Eurobarometer. Europese Ombudsman. Uitgevoerd door TNS Opinion & Social op verzoek van het Europees Parlement en de Europese Ombudsman European Ombudsman Speciale Eurobarometer Uitgevoerd door TNS Opinion & Social op verzoek van het Europees Parlement en de Europese Ombudsman TNS Opinion & Social Avenue Hermann Debroux, 40 1160 Brussel

Nadere informatie

EB71.3 Europese verkiezingen Postelectoraal onderzoek Eerste resultaten: Aandachtpunt: verdeling mannen/vrouwen

EB71.3 Europese verkiezingen Postelectoraal onderzoek Eerste resultaten: Aandachtpunt: verdeling mannen/vrouwen Directoraat-generaal Communicatie Directoraat C Betrekkingen met de burgers EENHEID MONITORING PUBLIEKE OPINIE 27/10/2009 EB71.3 Europese verkiezingen 2009 Postelectoraal onderzoek Eerste resultaten: Aandachtpunt:

Nadere informatie

Pan-Europese. opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid. Representatieve resultaten in de 27 lidstaten van de Europese Unie

Pan-Europese. opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid. Representatieve resultaten in de 27 lidstaten van de Europese Unie Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid Representatieve resultaten in de 2 lidstaten van de Europese Unie Pakket bevat de resultaten van de EU2 én van Nederland Ontwerp Opiniepeiling

Nadere informatie

Parlemeter - november 2012 Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 78.2)

Parlemeter - november 2012 Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 78.2) Directoraat-generaal voorlichting Afdeling analyse van de publieke opinie Brussel, 14 februari 2013. Parlemeter - november Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 78.2) ANALYTISCHE SAMENVATTING

Nadere informatie

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB79.5) EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Deel betreffende de Parlemeter 2013

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB79.5) EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Deel betreffende de Parlemeter 2013 Directoraat-generaal Communicatie AFDELING ANALYSE VAN DE PUBLIEKE OPINIE Eurobarometer van het Europees Parlement (EB79.5) Brussel, november 2013 EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Deel betreffende

Nadere informatie

Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid

Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid Representatieve resultaten in de 2 lidstaten van de Europese Unie Pakket bevat de resultaten van de EU2 én van België Ontwerp Opiniepeiling

Nadere informatie

8 maart 2013: Internationale Vrouwendag: Ongelijkheden tussen vrouwen en mannen in de context van de crisis

8 maart 2013: Internationale Vrouwendag: Ongelijkheden tussen vrouwen en mannen in de context van de crisis Directoraat-generaal voorlichting AFDELING ANALYSE VAN DE PUBLIEKE OPINIE Brussel, 26 februari 2013 8 maart 2013: Internationale Vrouwendag: Ongelijkheden tussen vrouwen en mannen in de context van de

Nadere informatie

STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie

STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie Parlemeter 2016 Analytisch overzicht Speciale Eurobarometer van het Europees Parlement STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie Auteur: Jacques Nancy, Afdeling Analyse

Nadere informatie

UITVOERINGSBESLUIT VAN DE COMMISSIE

UITVOERINGSBESLUIT VAN DE COMMISSIE 13.12.2013 Publicatieblad van de Europese Unie L 334/37 UITVOERINGSBESLUIT VAN DE COMMISSIE van 11 december 2013 tot wijziging van Besluit 2012/226/EU betreffende de tweede reeks gemeenschappelijke veiligheidsdoelen

Nadere informatie

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 82.4) Parlemeter 2014 ANALYTISCHE SAMENVATTING

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 82.4) Parlemeter 2014 ANALYTISCHE SAMENVATTING Directorate-General for Communication Public Opinion Monitoring Unit Brussel, 30 januari 2015 Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 82.4) Parlemeter 2014 ANALYTISCHE SAMENVATTING Onderzoeksgebied:

Nadere informatie

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 84.1) Parlemeter Deel II ANALYTISCH OVERZICHT

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 84.1) Parlemeter Deel II ANALYTISCH OVERZICHT Directoraat-generaal Communicatie Afdeling Analyse van de publieke opinie Brussel, 30 november 2015 Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 84.1) Parlemeter 2015 - Deel II ANALYTISCH OVERZICHT

Nadere informatie

DE EUROPESE VISSERIJ IN CIJFERS

DE EUROPESE VISSERIJ IN CIJFERS DE EUROPESE VISSERIJ IN CIJFERS De tabellen hieronder tonen basisstatistieken met betrekking tot verschillende gebieden van het gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB), namelijk: de vissersvloten van de

Nadere informatie

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) EN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Economische en financiële deel BEKNOPTE SAMENVATTING

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) EN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Economische en financiële deel BEKNOPTE SAMENVATTING Directoraat-generaal Communicatie Afdeling Analyse van de publieke opinie Brussel, 15 september 2013 Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) EN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Economische

Nadere informatie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie Raad van de Europese Unie Brussel, 12 mei 2017 (OR. en) 9046/17 ADD 1 EF 97 ECOFIN 351 AGRIFIN 50 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 8 mei 2017 aan: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Handleiding registratie losbeweging bij invoer of laadbeweging bij uitvoer pluimvee en konijnen Het is de pluimvee- of konijnenhouder van het beslag van aankomst, respectievelijk vertrek, die verantwoordelijk

Nadere informatie

BESLUIT VAN DE COMMISSIE

BESLUIT VAN DE COMMISSIE 22.7.2010 Publicatieblad van de Europese Unie L 189/19 BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 19 juli 2010 inzake gemeenschappelijke veiligheidsdoelen, zoals vermeld in artikel 7 van Richtlijn 2004/49/EG van het

Nadere informatie

HOE BETAALT U? HOE ZOU U WILLEN BETALEN?

HOE BETAALT U? HOE ZOU U WILLEN BETALEN? HOE BETAALT U? HOE ZOU U WILLEN BETALEN? 2/09/2008-22/10/2008 Er zijn 329 antwoorden op 329 die voldoen aan uw criteria DEELNAME Land DE - Duitsland 55 (16.7%) PL - Polen 41 (12.5%) DK - Denemarken 20

Nadere informatie

De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 79.5) "EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014" Parlemeter deel BEKNOPTE SAMENVATTING

De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 79.5) EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Parlemeter deel BEKNOPTE SAMENVATTING Directoraat-generaal communicatie Afdeling analyse van de publieke opinie Brussel, december 2013 De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 79.5) "EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014"

Nadere informatie

BIJLAGE I LIJST MET NAMEN, FARMACEUTISCHE VORM, STERKTE VAN HET GENEESMIDDEL, TOEDIENINGSWEG, AANVRAGERS IN DE LIDSTATEN

BIJLAGE I LIJST MET NAMEN, FARMACEUTISCHE VORM, STERKTE VAN HET GENEESMIDDEL, TOEDIENINGSWEG, AANVRAGERS IN DE LIDSTATEN BIJLAGE I LIJST MET NAMEN, FARMACEUTISCHE VORM, STERKTE VAN HET GENEESMIDDEL, TOEDIENINGSWEG, AANVRAGERS IN DE LIDSTATEN 1 AT - Oostenrijk Flutiform 50 Mikrogramm/5 Mikrogramm pro Sprühstoß Druckgasinhalation

Nadere informatie

BESLUIT VAN DE COMMISSIE

BESLUIT VAN DE COMMISSIE 27.4.2012 Publicatieblad van de Europese Unie L 115/27 BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 23 april 2012 betreffende de tweede reeks gemeenschappelijke veiligheidsdoelen voor het spoorwegsysteem (Kennisgeving

Nadere informatie

Parlemeter Eurobarometer Europees Parlement (EB/EP 78.2)

Parlemeter Eurobarometer Europees Parlement (EB/EP 78.2) Directoraat-Generaal Voorlichting AFDELING ANALYSE VAN DE PUBLIEKE OPINIE Brussel, 14 februari 2013 Parlemeter Eurobarometer Europees Parlement (EB/EP 78.2) FOCUS OP GENDER Deze focus op de verschillen

Nadere informatie

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen 2012D0226 NL 13.12.2013 001.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 23 april 2012 betreffende

Nadere informatie

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 84.1)

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 84.1) Directoraat-generaal Communicatie Afdeling Analyse van de publieke opinie Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 84.1) Brussel, 14 oktober 2015 Parlemeter 2015 Deel I De hoofduitdagingen voor

Nadere informatie

Grensoverschrijdende aftrek van fiscale verliezen

Grensoverschrijdende aftrek van fiscale verliezen Grensoverschrijdende aftrek van fiscale verliezen 20.01.2006-20.02.2006 220 antwoorden. Geef aan op welk gebied uw hoofdactiviteit ligt D - Industrie 58 26,4% G - Groothandel en kleinhandel; reparatie

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Handleiding registratie losbeweging bij invoer of laadbeweging bij uitvoer pluimvee en konijnen Het is de pluimvee- of konijnenhouder van het beslag van aankomst, respectievelijk vertrek, die verantwoordelijk

Nadere informatie

Betalingsachterstand bij handelstransacties

Betalingsachterstand bij handelstransacties Betalingsachterstand bij handelstransacties 13/05/2008-20/06/2008 408 antwoorden 0. Uw gegevens Land DE - Duitsland 48 (11,8%) PL - Polen 44 (10,8%) NL - Nederland 33 (8,1%) UK - Verenigd Koninkrijk 29

Nadere informatie

Raadpleging van betrokken partijen bij het ontwikkelen van beleid voor kleine ondernemingen op nationaal en regionaal niveau

Raadpleging van betrokken partijen bij het ontwikkelen van beleid voor kleine ondernemingen op nationaal en regionaal niveau Raadpleging van betrokken partijen bij het ontwikkelen van beleid voor kleine ondernemingen op nationaal en regionaal niveau 01.06.2004-30.09.2004 Deel I Achtergrondinformatie Land AT - Oostenrijk 1 (1.4)

Nadere informatie

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O15

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O15 SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË DATA 2O15 Ook dit jaar is de FOD Sociale zekerheid verheugd om u de nieuwe editie van de -brochure voor te stellen. Deze geeft u een overzicht van de bijgewerkte cijfers

Nadere informatie

Sociale bescherming in belgië

Sociale bescherming in belgië Sociale bescherming in belgië data 2O13 Ook dit jaar is de FOD Sociale zekerheid verheugd om u de nieuwe editie van de -brochure voor te stellen. Deze geeft u een overzicht van de bijgewerkte cijfers

Nadere informatie

Notatie Toelichting Opmerkingen L 8 cijfers en 1 letter Het eerste cijfer is altijd een 0 (nul) voor personen.

Notatie Toelichting Opmerkingen L 8 cijfers en 1 letter Het eerste cijfer is altijd een 0 (nul) voor personen. FISCALE IDENTIFICATIENUMMERS (FIN's) FIN's per thema: Structuur 1. AT - Oostenrijk 99-999/9999 9 cijfers Het liggend streepje en de schuine streep zijn niet in alle gevallen verplicht (met het oog op de

Nadere informatie

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O14

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O14 SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË DATA 2O14 Ook dit jaar is de FOD Sociale zekerheid verheugd om u de nieuwe editie van de -brochure voor te stellen. Deze geeft u een overzicht van de bijgewerkte cijfers

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer najaar 2018: Positief beeld van de EU overheerst in de aanloop naar de Europese verkiezingen

Standaard Eurobarometer najaar 2018: Positief beeld van de EU overheerst in de aanloop naar de Europese verkiezingen Europese Commissie - Persbericht Standaard Eurobarometer najaar 2018: Positief beeld van de EU overheerst in de aanloop naar de Europese verkiezingen Brussel, 21 december 2018 Uit een nieuwe Eurobarometer-enquête

Nadere informatie

De Europeanen en de crisis

De Europeanen en de crisis EUROPEES PARLEMENT De Europeanen en de crisis Rapport Veldwerk: Augustus-september 2010 Publicatie: November 2010 Speciale Eurobarometer / Golf 74.1 TNS Opinion & Social NL Eurobaromètre spécial / Vague

Nadere informatie

Bijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx

Bijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx Bijlage B4 Werken aan de start Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 5 Tabel B4.3... 6 Tabel B4.4... 7 Tabel B4.5... 8 Tabel B4.6... 9 Tabel B4.7... 10 Tabel B4.8... 11 Tabel B4.9... 12 Tabel

Nadere informatie

Bijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx

Bijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 4 Tabel B4.3... 5 Tabel B4.4... 6 Tabel B4.5... 7 Tabel B4.6... 8 Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt

Nadere informatie

2 Leveringen van goederen naar

2 Leveringen van goederen naar 2 Leveringen van goederen naar landen binnen de EU 2.1 Levering van goederen binnen de EU aan een buitenlandse ondernemer 2.1.1 intracommunautaire leveringen Hoofdregel bij grensoverschrijdende leveringen

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese.

KLIMAATVERANDERING. N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese. Directoraat-generaal Communicatie EENHEID PUBLIEKE OPINIE Brussel, 15/10/2008 KLIMAATVERANDERING Speciale Eurobarometer 300 Voorjaar 2008 Eerste ruwe resultaten: Europees gemiddelde en belangrijke nationale

Nadere informatie

Handelsmerken 0 - DEELNAME

Handelsmerken 0 - DEELNAME Handelsmerken 29/10/2008-31/12/2008 391 antwoorden 0 - DEELNAME Land DE - Duitsland 72 (18.4%) PL - Polen 48 (12.3%) NL - Nederland 31 (7.9%) UK - Verenigd Koninkrijk 23 (5.9%) DA - Denemarken 22 (5.6%)

Nadere informatie

Parlemeter - november 2011 Eurobarometer Europees Parlement (EB/PE 76.3)

Parlemeter - november 2011 Eurobarometer Europees Parlement (EB/PE 76.3) Directoraat-generaal voorlichting Directoraat betrekkingen met de burgers Afdeling analyse van de publieke opinie Brussel, 11 januari 2012 Parlemeter - november 2011 Eurobarometer Europees Parlement (EB/PE

Nadere informatie

Postelectoraal onderzoek 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014

Postelectoraal onderzoek 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 Directorate-General for Communication PUBLIC OPINION MONITORING UNIT Brussel, oktober 2014 Postelectoraal onderzoek 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 BEKNOPTE SAMENVATTING Onderzoeksgebied: EU28 Bevolking:

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

Structurele groei in areaal biologische landbouw in Europa mooie uitdaging voor Nederlandse kweek- en handelsbedrijven

Structurele groei in areaal biologische landbouw in Europa mooie uitdaging voor Nederlandse kweek- en handelsbedrijven Persbericht Auteur: Bertus Buizer, Buizer Advies Structurele groei in areaal biologische landbouw in Europa mooie uitdaging voor Nederlandse kweek- en handelsbedrijven Veredeling en kweek van granen en

Nadere informatie

Postelectoraal onderzoek Europese verkiezingen 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014

Postelectoraal onderzoek Europese verkiezingen 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 Directorate-General for Communication PUBLIC OPINION MONITORING UNIT Brussels, October 2014 Postelectoraal onderzoek Europese verkiezingen 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 SOCIAALDEMOGRAFISCHE BIJLAGE Onderzoeksgebied:

Nadere informatie

EUROBAROMETER FLASH 266 VROUWEN EN DE EUROPESE VERKIEZINGEN. Samenvattende analyse

EUROBAROMETER FLASH 266 VROUWEN EN DE EUROPESE VERKIEZINGEN. Samenvattende analyse Brussel, 2 maart 2009 EUROBAROMETER FLASH 266 VROUWEN EN DE EUROPESE VERKIEZINGEN Samenvattende analyse Aan de vooravond van de internationale vrouwendag en met de Europese verkiezingen in 2009 in het

Nadere informatie

Code Geboorteland Straatnaam

Code Geboorteland Straatnaam Uitwisseling van informatie op grond van artikel 10, eerste lid van de Landsverordening spaarvermogensheffing Info Beneficial owner (1) Data Beneficial owner (2) Naamgegevens(3) Geboortegegevens (4) Adresgegevens

Nadere informatie

Hoe Europeanen denken over biotechnologie en genetisch gemodificeerd voedsel in 2005

Hoe Europeanen denken over biotechnologie en genetisch gemodificeerd voedsel in 2005 Eens in de drie jaar wordt in de Europese Unie onderzoek verricht naar de publieksopvattingen over biotechnologie. Eind 05 zijn in totaal 25.000 respondenten in de 25 lidstaten van de EU ondervraagd. Hier

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie

Standaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese

Nadere informatie

EDITIE De infranationale overheid in de EU : sleutelcijfers

EDITIE De infranationale overheid in de EU : sleutelcijfers EDITIE 2007 [ ] De infranationale overheid in de EU : sleutelcijfers OK 2 Final DOS FICHES.qxd 19/12/07 17:34 Page 1 Territoriale besturen % 8 25 0,0 0,04 1 ste niveau 2 de niveau 3 de niveau Federale

Nadere informatie

Inhoud INLEIDING VROUWEN EN HET BESLUITVORMINGSPROCES...7

Inhoud INLEIDING VROUWEN EN HET BESLUITVORMINGSPROCES...7 Inhoud INLEIDING...2 1. VROUWEN EN HET BESLUITVORMINGSPROCES...7 1.1 De belemmeringen voor vrouwen om functies met verantwoordelijkheid te bereiken...7 1.1.1: De belemmeringen in grote ondernemingen [QA9.3]...8

Nadere informatie

De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 79.5)

De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 79.5) Directoraat-generaal Communicatie AFDELING ANALYSE VAN DE PUBLIEKE OPINIE De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB/EP 79.5) SOCIAALDEMOGRAFISCHE FOCUS Deel economie en maatschappij Brussel, oktober

Nadere informatie

I. VERZOEK OM INFORMATIE betreffende de transnationale terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten

I. VERZOEK OM INFORMATIE betreffende de transnationale terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten FORMULIER VOOR (FACULTATIEF) GEBRUIK DOOR DE OVERHEIDSINSTANTIE DIE OM INFORMATIE VERZOEKT I. VERZOEK OM INFORMATIE betreffende de transnationale terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie

Standaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese

Nadere informatie

2.2. EUROPESE UNIE Droogte remt groei melkaanvoer af. Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) % 18/17

2.2. EUROPESE UNIE Droogte remt groei melkaanvoer af. Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) % 18/17 2.2. EUROPESE UNIE 2.2.1. Droogte remt groei melkaanvoer af Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) 2005 2015 2017 2018 % 18/17 België 3 022 3 988 4 025 4 190 4,1 Denemarken 4 451 5 278 5

Nadere informatie

Brussel, 21 augustus 2013

Brussel, 21 augustus 2013 Directoraat-generaal Communicatie AFDELING ANALYSE VAN DE PUBLIEKE OPINIE De Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) Brussel, 21 augustus 2013 "EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014"

Nadere informatie

Europeanen in 2016: Perceptie en verwachtingen, de strijd tegen terrorisme en radicalisering

Europeanen in 2016: Perceptie en verwachtingen, de strijd tegen terrorisme en radicalisering Europeanen in 2016: Perceptie en verwachtingen, de strijd tegen terrorisme en radicalisering Speciale Eurobarometer van het Europees Parlement STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal

Nadere informatie

Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt. Luc Sels

Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt. Luc Sels Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt Luc Sels Luc.Sels@econ.kuleuven.be WSE Conferentie 2008 17 december 2008 1. De evolutie vervat in conjunctuurindicatoren 2. (Prognose van de) werkzaamheid 3. Evolutie

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer 86. Die publieke opinie in de Europese Unie

Standaard Eurobarometer 86. Die publieke opinie in de Europese Unie Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit rapport werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de

Nadere informatie

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O16

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O16 SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË DATA 2O16 Ook dit jaar is de FOD Sociale zekerheid verheugd om u de nieuwe editie van de -brochure voor te stellen. Deze geeft u een overzicht van de bijgewerkte cijfers

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. Speciale Eurobarometer (EB 69) Voorjaar Onderzoek EP/EG Beknopte samenvatting

KLIMAATVERANDERING. Speciale Eurobarometer (EB 69) Voorjaar Onderzoek EP/EG Beknopte samenvatting Directoraat-generaal Communicatie EENHEID PUBLIEKE OPINIE Brussel, 15/10/2008 KLIMAATVERANDERING Speciale Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 - Onderzoek EP/EG Beknopte samenvatting I. Terminologiekwestie

Nadere informatie

Globalisering: gunstig of net niet? Opinie van de Vlaming in EU-context

Globalisering: gunstig of net niet? Opinie van de Vlaming in EU-context Globalisering: gunstig of net niet? Opinie van de Vlaming in EU-context Myriam Vanweddingen 2011/16 D/2011/3241/269 Samenvatting In 2009 hebben bijna twee op de drie Vlamingen een algemene positieve perceptie

Nadere informatie

Dorstig Europa? Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli.

Dorstig Europa? Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli. Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli. Dorstig Europa? Maart 2007 werd een 76 bladzijden tellend rapport gepubliceerd over meningen over Alcohol

Nadere informatie

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Financieel Forum West-Vlaanderen Kortrijk - 24 februari 2015 Jan Smets A. De stand van

Nadere informatie

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart

Nadere informatie

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Financieel Forum Gent - 26 februari 2015 Jan Smets A. De stand van zaken 1. De (lange)

Nadere informatie

NL 1 NL BIJLAGE I KENNISGEVING VAN INSOLVENTIEPROCEDURE

NL 1 NL BIJLAGE I KENNISGEVING VAN INSOLVENTIEPROCEDURE BIJLAGE I KENNISGEVING VAN INSOLVENTIEPROCEDURE (Artikel 54, lid 3, van Verordening (EU) 2015/848 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2015 betreffende insolventieprocedures PB L 141 van 5.6.2015,

Nadere informatie

9332/15 ADD 3 dep/yen/jg 1 DG D 2A

9332/15 ADD 3 dep/yen/jg 1 DG D 2A Raad van de Europese Unie Brussel, 5 juni 205 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 203/09 (COD) 9332/5 ADD 3 JUSTCIV 35 FREMP 2 CODEC 793 NOTA van: het voorzitterschap aan: de Raad nr. vorig doc.: 9037/5

Nadere informatie

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Deel betreffende de instellingen

Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Deel betreffende de instellingen Directoraat-generaal Communicatie Afdeling analyse van de publieke opinie Eurobarometer van het Europees Parlement (EB 79.5) Brussel, 21 augustus 2013 EEN JAAR VOOR DE EUROPESE VERKIEZINGEN VAN 2014 Deel

Nadere informatie

WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit

WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit EEN PARLEMENT, DRIE PLAATSEN 2 BELANGRIJKE EU VERDRAGEN 3 1952* Verdrag van Parijs (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) 1958 Verdrag

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk en solidariteit tussen de generaties

Vrijwilligerswerk en solidariteit tussen de generaties EUROPEES PARLEMENT Vrijwilligerswerk en Solidariteit tussen de generaties Verslag Veldwerk: april-mei 2011 Publicatie: oktober 2011 Speciale Eurobarometer / Wave 75.2 TNS Opinion & Social Dit onderzoek

Nadere informatie

Hoe staan de Europeanen tegenover klimaatverandering?

Hoe staan de Europeanen tegenover klimaatverandering? Speciale Eurobarometer 313 EUROPEES PARLEENT EUROPESE COMMISSIE Hoe staan de Europeanen tegenover klimaatverandering? Special Eurobarometer 313 / Wave 71.1 TNS Opinion & Social Rapport Veldwerkperiode:

Nadere informatie

Werkloosheid in de Europese Unie

Werkloosheid in de Europese Unie in de Europese Unie Diana Janjetovic en Bart Nauta De werkloosheid in de Europese Unie vertoont sinds 2 als gevolg van de conjunctuur een wisselend verloop. Door de economische malaise in de jaren 21 23

Nadere informatie

Voor wie verstandig handelt! Gematigde groei

Voor wie verstandig handelt! Gematigde groei Gematigde groei Trendsamenvatting Naam Definitie Scope Conclusie Invloed: Gematigde groei De ontwikkeling in het afzetpotentieel van de belangrijkste afzetmarkten en potentiële groeimarkten. Focus op Europa,

Nadere informatie

ENQUÊTE OVER DIVERSITEIT OP HET WERK EN ANTIDISCRIMINAT

ENQUÊTE OVER DIVERSITEIT OP HET WERK EN ANTIDISCRIMINAT ENQUÊTE OVER DIVERSITEIT OP HET WERK EN ANTIDISCRIMINAT 14.06.2005-15.07.2005 803 antwoorden Geef aan op welk gebied uw hoofdactiviteit ligt D - Industrie 225 K - Exploitatie van en handel in onroerend

Nadere informatie

De inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken

De inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken Bron: K. Caminada & K. Goudswaard (2017), De inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken, Geron Tijdschrift over ouder worden & maatschappij jaargang 19, nummer 3: 10-13. De inkomensverdeling

Nadere informatie

Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en -gezondheid

Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en -gezondheid Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en -gezondheid Resultaten in Europa en Nederland - Mei 2013 Representatieve resultaten in 31 deelnemende Europese landen voor het Europees Agentschap voor

Nadere informatie

FostPack Importeren verpakkingsfiches via XML

FostPack Importeren verpakkingsfiches via XML FostPack Importeren verpakkingsfiches via XML 1 Algemeen Dit document beschrijft de manier waarop men door middel van een XML file- verpakkingsfiches kan importeren in FostPack. U vindt het schema en een

Nadere informatie

PGI 2. Europese Raad Brussel, 19 juni 2018 (OR. en) EUCO 7/1/18 REV 1

PGI 2. Europese Raad Brussel, 19 juni 2018 (OR. en) EUCO 7/1/18 REV 1 Europese Raad Brussel, 19 juni 2018 (OR. en) Interinstitutionele dossiers: 2017/0900 (E) 2013/0900 (E) EUCO 7/1/18 REV 1 INST 92 POLGEN 23 CO EUR 8 RECHTSHANDELINGEN Betreft: BESLUIT VAN DE EUROPESE RAAD

Nadere informatie

BIJLAGEN. bij het. Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad. betreffende het Europees burgerinitiatief

BIJLAGEN. bij het. Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad. betreffende het Europees burgerinitiatief EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13.9.2017 COM(2017) 482 final ANNEXES 1 to 7 BIJLAGEN bij het Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees burgerinitiatief {SWD(2017)

Nadere informatie

Basis gegevens tender

Basis gegevens tender Geachte heer / mevrouw, Graag maken wij gebruik van de mogelijkheid om u te bedanken voor het verkregen vertrouwen. In dit rapport worden de resultaten weergegeven van de hierboven genoemde tender. Uw

Nadere informatie

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010 ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010 Meer personen op de arbeidsmarkt in de eerste helft van 2010. - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten, 2 de

Nadere informatie

Duitsland (DE)

Duitsland (DE) DPD 8:30 Met DPD 8:30 worden uw pakketten de volgende werkdag voor 8.30 uur geleverd bij uw klanten. DPD 8:30 is mogelijk voor pakketzendingen naar Duitsland. Bepaalde postcodes zijn uitgesloten van verzending.

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie L 165 I. Wetgeving. Niet-wetgevingshandelingen. 61e jaargang. Uitgave in de Nederlandse taal. 2 juli 2018.

Publicatieblad van de Europese Unie L 165 I. Wetgeving. Niet-wetgevingshandelingen. 61e jaargang. Uitgave in de Nederlandse taal. 2 juli 2018. Publicatieblad van de Europese Unie L 165 I Uitgave in de Nederlandse taal Wetgeving 61e jaargang 2 juli 2018 Inhoud II Niet-wetgevingshandelingen BESLUITEN Besluit (EU) 2018/937 van de Europese Raad van

Nadere informatie

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie?

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? MEMO/11/406 Brussel, 16 juni 2011 Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? Vakantie verwacht het onverwachte. Gaat u binnenkort op reis in de EU of naar IJsland, Liechtenstein,

Nadere informatie

NATIONAAL RAPPORT BELGIË

NATIONAAL RAPPORT BELGIË Standaard Eurobarometer 86 DE PUBLIEKE OPINIE IN DE EUROPESE UNIE NAJAAR 2016 NATIONAAL RAPPORT BELGIË Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België Standaard Eurobarometer 86 Najaar 2016 TNS

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

2013/4 D/2013/3241/078

2013/4 D/2013/3241/078 13/4 D/13/3241/78 Volgens Eurobarometer-gegevens hebben bijna twee op de drie Vlamingen globaal genomen een positief beeld over beroepsonderwijs en opleiding in de lente van 11. Vier op de vijf zijn van

Nadere informatie

Arbeidsmarkt allochtonen

Arbeidsmarkt allochtonen Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Arbeidsmarkt allochtonen Samenvatting 1.176 werkzoekende allochtone Kempenaren (2012) vaak man meestal

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing

Nadere informatie