Europeanen in 2016: Perceptie en verwachtingen, de strijd tegen terrorisme en radicalisering

Transcriptie

1 Europeanen in 2016: Perceptie en verwachtingen, de strijd tegen terrorisme en radicalisering Speciale Eurobarometer van het Europees Parlement STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie Auteur: Jacques Nancy, Afdeling Analyse van de publieke opinie Gepubliceerd door EPRS Onderzoeksdienst van het Europees Parlement PE Juni 2016

2 2

3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 5 DE BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN... 7 EUROPESE EN NATIONALE RESULTATEN I. WAT EUROPEANEN SAMENBRENGT IS BELANGRIJKER DAN WAT HEN SCHEIDT II. PERCEPTIE VAN / WENSEN VOOR EU-MAATREGELEN Perceptie van Europese maatregelen Wat Europeanen verlangen van EU-maatregelen Meer EU, opgesplitst per beleidsdomein III. DE STRIJD TEGEN TERRORISME Beoordeling van het risico van een terreuraanslag in het land Het meest aangewezen niveau om de terreurdreiging efficiënt te bestrijden De dringende maatregelen in de strijd tegen terrorisme De dringendste maatregelen in de strijd regen radicalisering IV. CLAUSULE INZAKE WEDERZIJDSE VERDEDIGING Kennis over de clausule inzake wederzijdse verdediging Mening over de clausule inzake wederzijdse verdediging

4 Technische specificaties Toepassingsgebied: EU28 Populatie: Europeanen van 15 jaar of ouder Methodologie: direct persoonlijk contact Veldwerk: 9-18 april 2016, enquête uitgevoerd door TNS Opinion Opmerking De lezers worden eraan herinnerd dat enquêteresultaten schattingen zijn waarvan de accuratesse, bij overigens gelijke omstandigheden, afhankelijk is van de omvang van de steekproef en van het waargenomen percentage. Voor circa interviews (de meest gebruikelijke omvang van steekproeven op het niveau van de lidstaten) ligt het werkelijke percentage, d.w.z. als de gehele bevolking zou zijn geïnterviewd, binnen de volgende betrouwbaarheidsintervallen: Waargenomen percentages Foutenmarges 10 of 90 % 20 of 80 % 30 of 70 % 40 of 60 % 50 % +/- 1,9 punten +/- 2,5 punten +/- 2,7 punten +/- 3,0 punten +/- 3,1 punten 4

5 INLEIDING Deze speciale Eurobarometer van het Europees Parlement werd van 9 tot 18 april 2016 gehouden in de 28 lidstaten van de Europese Unie en werd uitgevoerd door TNS Opinion. Hij gaat dieper in op de perceptie en verwachtingen van Europeanen rond de maatregelen van de EU, de strijd tegen terrorisme en de clausule inzake wederzijdse verdediging. Hij is gepubliceerd kort nadat de Britten ervoor kozen uit de Europese Unie te stappen. Zoals voor alle onderzoeken van dit type geldt, moet bij elke analyse rekening gehouden worden met de nationale, Europese en internationale context waarin de interviews gehouden werden. Op nationaal niveau waren er eerst en vooral de tragische aanslagen in Brussel op 22 maart 2016, en daaraan voorafgaand nog andere terroristische aanlagen in de Europese Unie, zoals die in Frankrijk in januari en november 2015, in Denemarken in februari 2015, in het Verenigd Koninkrijk in juli 2005 en in Spanje in maart In de aanloop naar het veldwerk werden een aantal verkiezingen en referenda gehouden. Er waren algemene verkiezingen in Ierland op 26 februari. Er waren ook parlementsverkiezingen in Slowakije op 5 maart en drie regionale verkiezingen in Duitsland op 10 maart (Baden- Württemberg, Rijnland-Palts en Saksen-Anhalt). In Oostenrijk vond op 24 april de eerste ronde van de presidentsverkiezingen plaats. Op het moment dat deze enquête plaatsvond, werden verkiezingen voorbereid in Cyprus, waar de parlementsverkiezingen op 22 mei 2016 werden gehouden, in Estland, waar presidentsverkiezingen gepland zijn voor 29 augustus, en in Litouwen, waar de volgende parlementsverkiezingen zullen plaatsvinden op 9 oktober In Spanje heeft het spaak lopen van de regeringsonderhandelingen na de verkiezingen van 20 december ertoe geleid dat nieuwe verkiezingen zijn aangekondigd voor 26 juni De laatste tijd zijn er verschillende referenda geweest in de EU. Op 6 april stemden de Nederlanders tegen het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne in een raadgevend referendum, en op 3 december 2015 werd in Denemarken een voorstel om de deelname aan het Europese justitie- en politiebeleid te versterken met meerderheid van stemmen verworpen. Italië hield op 17 april 2016 een referendum over de stopzetting van gas- en olieboringen voor de kust. De stemming werd ongeldig verklaard omdat de drempel van 50 % niet werd gehaald. In juni zijn in een groot aantal Italiaanse steden gemeenteraadsverkiezingen gepland, met op 5 juni de eerste ronde. De campagne voor het hierboven reeds genoemde Britse referendum ging officieel van start op 15 april. 5

6 De hele EU wordt geconfronteerd met een aanhoudende enorme toestroom van migranten, met vele menselijke en politieke gevolgen. Terwijl deze enquête plaatsvond ondertekenden de EU en Turkije een overeenkomst, op 18 maart Op internationaal niveau wordt het nieuws al lange tijd gedomineerd door het conflict in Syrië en de migratiecrisis. Tot slot moeten ook de Panama Papers benadrukt worden. De publicatie daarvan begon op 3 april De analyse van de resultaten van deze Eurobarometer van het Europees Parlement wijst uit dat bepaalde gebeurtenissen op de achtergrond een heel groot effect hadden op de antwoorden van de geïnterviewde personen. De lezers worden erop gewezen dat het Europese gemiddelde gewogen is, en dat de zes lidstaten met de meeste inwoners (Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje en Polen) ongeveer 70 % van dit gemiddelde uitmaken. 6

7 DE BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN I. WAT EUROPEANEN SAMENBRENGT IS BELANGRIJKER DAN WAT HEN SCHEIDT Bijna drie vierde van de Europeanen meent dat wat hen samenbrengt belangrijker is dan wat hen scheidt. Op EU-niveau menen bijna drie vierde van de respondenten dat wat Europeanen samenbrengt belangrijker is dan wat hen scheidt (74 %, + 2 punten in vergelijking met 2014). 19 % is het daar niet mee eens. Op nationaal niveau is het aantal respondenten dat van mening is dat wat Europeanen samenbrengt, belangrijker is dan wat hen scheidt, in 22 lidstaten gestegen. In 12 lidstaten bedraagt hun percentage meer dan 80 %, met als hoogste scores 93 % (+ 9) in Malta, 89 % (+ 2) in Zweden, en 85 % in Ierland (+ 2), Litouwen (+ 1) en Finland (+ 1). Het hoogste percentage respondenten dat niet met deze stelling akkoord gaat, wordt aangetroffen in Griekenland (30 %, + 2), Frankrijk (29 %, - 2) en Oostenrijk (28 %, - 2). II. PERCEPTIE VAN / WENSEN VOOR EU-MAATREGELEN Het leek interessant om EU-burgers, los van hun kennis over de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de EU, eerst en vooral te vragen naar hun perceptie van EU-maatregelen op een aantal gebieden, en ten tweede, te informeren naar wat zij van de EU verwachten. De resultaten tonen aan dat Europeanen van mening zijn dat de EU-maatregelen verre van toereikend zijn op de meeste van de 15 aan hen voorgestelde gebieden, en dat een overgrote meerderheid van de burgers graag zou hebben dat de EU op deze gebieden meer tussenbeide komt dan nu het geval is. 7

8 1. Gebieden waarin de perceptie heerst dat de EU-maatregelen niet toereikend zijn, en waar om meer maatregelen wordt gevraagd Uit de resultaten van de enquête blijkt dat deze perceptie nauw samenhangt met de crises en belangrijke gebeurtenissen die de laatste tijd het Europese en internationale nieuws hebben beheerst. a. Ten eerste blijven Europeanen bezorgd over de economische en financiële crisis, de maatschappelijke gevolgen daarvan en de daarmee verband houdende schandalen. De enquête leverde de volgende resultaten op: wat betreft de strijd tegen werkloosheid: 69 % van de respondenten meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 77 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft; wat betreft de strijd tegen fiscale fraude: 66 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 75 % zou willen dat de EU meer maatregelen treft; wat betreft de gezondheidszorg en sociale zekerheid: 50 % meent dat de EUmaatregelen ontoereikend zijn en 63 % zou willen dat de EU meer maatregelen treft; wat betreft het economisch beleid: 44 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 52 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft; wat betreft de landbouw: 43 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 50 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft. Wat betreft het industriebeleid zijn de meningen echter verdeeld: 37 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 36 % meent dat de maatregelen volstaan. 47 % meent dat de EU op dit vlak meer maatregelen zou moeten treffen. b. Ten tweede worden de respondenten rechtstreeks beïnvloed door de migratiecrisis. Een meerderheid van de respondenten acht de EU-maatregelen ontoereikend: op het vlak van migratie: 66 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 74 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft; over de beveiliging van de buitengrenzen: 61 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 71 % zou willen dat de EU meer maatregelen treft c. Op het vlak van buitenlands beleid, veiligheid, defensie en Europese waarden worden de EU-maatregelen ontoereikend geacht. De enquête leverde de volgende resultaten op: wat betreft de strijd tegen terrorisme: 69 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 82 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft; 8

9 wat betreft het veiligheids- en defensiebeleid: 51 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 66 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft; wat betreft de bevordering van democratie en vrede in de wereld: 51 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 68 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft; wat betreft buitenlands beleid: 40 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 50 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft. d. Enkele maanden na de ondertekening van de klimaatovereenkomst van Parijs (december 2015) acht men verdere maatregelen op het gebied van milieu nog steeds wenselijk. Op het gebied van milieubescherming: 52 % meent dat de EU-maatregelen ontoereikend zijn en 67 % zou graag hebben dat de EU meer maatregelen treft. 2. Gebieden waarin de perceptie heerst dat de EU-maatregelen toereikend zijn, maar waar verdere maatregelen wenselijk worden geacht Als de resultaten op EU-niveau bekeken worden, dan beoordelen de respondenten de EU-maatregelen op twee gebieden als "toereikend/precies goed": wat betreft de gelijke behandeling van vrouwen en mannen: 48 % van de respondenten meent dat de EU-maatregelen toereikend zijn. Toch acht 55 % het wenselijk dat de EU op dit gebied nog meer actie zou ondernemen. wat betreft energievoorziening en energieveiligheid: 45 % meent dat de EUmaatregelen toereikend zijn, maar 53 % zou graag hebben dat de EU verdere maatregelen treft. III. DE STRIJD TEGEN TERRORISME Hebben Europeanen het gevoel dat zij risico lopen op een terroristische aanslag? Op welk niveau denken zij dat de terreurdreiging het meest efficiënt bestreden kan worden? Welke maatregelen zijn op dit vlak en in de strijd tegen radicalisering het dringendst? 1. Het risico op een terroristische aanslag wordt afhankelijk van het land anders ingeschat De respondenten werd gevraagd hoe waarschijnlijk zij het risico op een terroristische aanslag in hun land vonden, op een schaal van 1 tot 10. 9

10 Uit de Europese resultaten blijkt dat 40 % van de respondenten dit risico hoog inschat (een score tussen 8 en 10 op een schaal van 1 tot 10). Op nationaal niveau meent in Frankrijk (64 %), het Verenigd Koninkrijk (55 %) en België (50 %) een absolute meerderheid van de respondenten dat het risico op een aanslag hoog is. Het percentage respondenten dat dit risico extreem hoog inschat (10 op een schaal van 1 tot 10) is het hoogst in Frankrijk (29 %), in het Verenigd Koninkrijk (23 %) en in Italië (17 %). 47 % van de respondenten acht het risico middelgroot (4 tot 7 op een schaal van 1 tot 10). Het risico wordt in 14 lidstaten door een absolute meerderheid als middelgroot ingeschat, met het hoogste percentage in Tsjechië (63 %), Luxemburg (61 %) en Nederland (60 %). 11 % van de Europese burgers acht de kans op een terroristische aanslag laag. Dat is het geval voor een meerderheid van de respondenten in Estland (53 %), Slovenië (50 %) en Letland (46 %). 10

11 2. Het mondiale niveau lijkt het meest aangewezen om de terreurdreiging efficiënt te bestrijden Op de vraag welk niveau het meest aangewezen is om de terreurdreiging efficiënt te bestrijden, antwoordden de Europeanen als volgt: 38 % was van mening dat dat het mondiale niveau is; 23 % het Europese niveau; 21 % het nationale niveau; 6 % het lokale of regionale niveau; en 10 % koos voor alle niveaus tegelijkertijd. 3. De dringendste maatregelen in de strijd tegen terrorisme De respondenten werd gevraagd welke maatregelen zij het meest dringend vonden in de strijd tegen terrorisme. Zij konden maximaal vier antwoorden selecteren. De hoge scores voor elke optie tonen aan dat Europeanen zich sterk bewust zijn van het publieke debat over hoe de strijd tegen terreur gevoerd moet worden. De maatregelen die op Europees niveau het meest genoemd werden, zijn de volgende (in dalende volgorde): 42 % 41 % 39 % 36 % 35 % 24 % 23 % 20 % de strijd tegen de financiering van terroristische groeperingen de strijd tegen de wortels van terrorisme en radicalisering versterkte controle aan de buitengrenzen van de EU meer samenwerking tussen de politie- en inlichtingendiensten in de lidstaten en Europol, het coördinerend agentschap voor politiediensten in de EU de strijd tegen wapensmokkel in de EU preventie waardoor kan vermeden worden dat geradicaliseerde Europese burgers zich aansluiten bij terroristische organisaties, en beter anticiperen op hun terugkeer naar de EU meer doeltreffende en ontmoedigende strafrechtelijke maatregelen meer samenwerking tussen de gerechtelijke autoriteiten in de lidstaten en Eurojust, het coördinerend agentschap voor gerechtelijke diensten in de EU 11

12 20 % 15 % 15 % 13 % een gemeenschappelijk EU-beleid over de toekomst van Syrië en het bredere Midden-Oosten hulp en ondersteuning voor slachtoffers van terrorisme verbeterd gebruik van SIS, het Schengeninformatiesysteem, een Europese databank van vermiste of gezochte personen waarborgen dat de maatregelen in de strijd tegen terrorisme in overeenstemming zijn met de grondrechten en de rechtsstaat 8 % voltooiing van het Europees register van luchtvaartpassagiers, PNR Uit de resultaten op nationaal niveau blijkt dat de prioriteiten in de strijd tegen terrorisme verdeeld zijn over dezelfde top vijf van maatregelen. De strijd tegen de financiering van terroristische groeperingen is de meest genoemde maatregel in Cyprus (53 %), Spanje (51 %), Finland (50 %), Frankrijk (46 %), Slovenië (43 %) en Kroatië (36 %). Dat is ook het geval in Luxemburg (46 %) en Malta (41 %), maar in deze landen behalen andere antwoorden dezelfde score. De strijd tegen de wortels van terrorisme en radicalisering is de meest genoemde maatregel in Zweden (56 %), Duitsland en het Verenigd Koninkrijk (beiden 48 %), België (47 %), Malta (41 %) en Ierland (40 %). Versterkte controle aan de buitengrenzen van de EU is de meest genoemde maatregel in Tsjechië (60 %), Litouwen (58 %), Letland (57 %), Estland (56 %), Bulgarije (55 %), Oostenrijk en Roemenië (beiden 50 %), Hongarije en Slowakije (beiden 47 %), Portugal (46 %) en Polen (42 %). Meer samenwerking tussen de politie- en inlichtingendiensten in de lidstaten en Europol, het coördinerend agentschap voor politiediensten in de EU staat bovenaan de lijst van genoemde maatregelen in Nederland (63 %) en Denemarken (52 %). De strijd tegen wapensmokkel in de EU is de meest genoemde maatregel in Griekenland (49 %), Luxemburg (46 %), Malta (41 %) en Italië (38 %). 12

13 4. De dringendste maatregelen in de strijd tegen radicalisering Aan de respondenten werd een nieuwe lijst voorgesteld met maatregelen die door het Europees Parlement aangeraden worden, specifiek met betrekking tot de strijd tegen radicalisering en werving van EU-burgers door terroristische organisaties. Ook hier konden maximaal vier antwoorden gegeven worden. De resultaten op Europees niveau tonen aan dat een meerderheid van de respondenten van mening is dat de strijd tegen sociale uitsluiting en armoede (39 %) de meest dringende maatregel is in de strijd tegen radicalisering en werving van EU-burgers door terroristische organisaties. Op nationaal niveau is dit antwoord in 23 van de 28 lidstaten de meest genoemde maatregel. Dit antwoord werd door een absolute meerderheid van de respondenten gekozen in Finland (60 %), Zweden (59 %), Griekenland (57 %), Portugal (55 %), Cyprus (53 %), Spanje (52 %) en Nederland (51 %). De maatregelen die daarna het meest genoemd werden door de EU-burgers, zijn de volgende: 35 % 32 % 31 % 26 % 22 % 22 % 21 % 20 % 19 % bestrijding van radicale websites en de verwijdering van illegale inhoud op het internet en sociale netwerksites communicatiecampagnes om jonge en kwetsbare bevolkingsgroepen bewust te maken van de gevaren van radicalisering de bevordering van dialoog tussen verschillende culturen en religies de strijd tegen discriminatie en islamofobie campagnes tegen radicalisering en terrorisme op het internet en sociale netwerksites specifieke opleidingen voor leerkrachten en personen die op lokaal niveau betrokken zijn om radicalisering te voorkomen en bestrijden bestrijding van radicalisering in gevangenissen gesprekken in scholen door voormalige buitenlandse "strijders" die gederadicaliseerd zijn het uitwisselen van beste praktijken met betrekking tot deradicalisering tussen de EU-lidstaten 19 % bijkomende ondersteuning voor organisaties die radicalisering voorkomen 12 % meer middelen en meer personeel voor de gratis hulplijnen ter preventie en bestrijding van radicalisering 13

14 IV. CLAUSULE INZAKE WEDERZIJDSE VERDEDIGING De clausule inzake wederzijdse verdediging is grotendeels onbekend bij het brede publiek, maar wanneer de clausule aan hen wordt uitgelegd, zijn de meeste Europese burgers het ermee eens. 1. Kennis over de clausule inzake wederzijdse verdediging EU-lidstaten die op hun grondgebied gewapenderhand worden aangevallen, kunnen de clausule inzake wederzijdse verdediging inroepen, waardoor alle andere lidstaten hulp en bijstand moeten verlenen met alle middelen waarover zij beschikken. Uit het onderzoek blijkt dat 31 % van de Europeanen er al van gehoord heeft: 19 % daarvan weet echter niet juist wat het is, 12 % weet dat wel. Op nationaal niveau zijn de Finnen het best op de hoogte van de clausule inzake wederzijdse verdediging (55 % van de Finse respondenten heeft er al van gehoord), daarna de Zweden (49 %) en de Bulgaren (48 %). 68% van de Europeanen heeft er echter nog nooit van gehoord. Dat was met name het geval in Griekenland, waar 81 % verklaarde er nog nooit van gehoord te hebben, Cyprus en het Verenigd Koninkrijk (beiden 80 %), Frankrijk en Letland (beiden 79 %) en Spanje (78 %). 2. Mening over de clausule inzake wederzijdse verdediging Als gevraagd wordt naar hun mening over de clausule inzake wederzijdse verdediging en of dit al dan niet een goede zaak is, verklaart een duidelijke meerderheid van de Europeanen (85 %) voorstander te zijn. Op nationaal niveau zijn de hoogste percentages respondenten die voorstander zijn van de clausule inzake wederzijdse verdediging te vinden in Luxemburg (94 % meent dat het een goede zaak is), Malta en Finland (beiden 92 %) en België en Frankrijk (beiden 91 %). 8 % denkt daarentegen dat de clausule een slechte zaak is en 7 % verklaart het niet te weten. 14

15 EUROPESE EN NATIONALE RESULTATEN I. WAT EUROPEANEN SAMENBRENGT, IS BELANGRIJKER DAN WAT ZE SCHEIDT a) Europees gemiddelde QA9 Kunt u me vertellen of u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: wat de burgers van de verschillende EU-lidstaten samenbrengt, is belangrijker dan wat ze scheidt. (%) Weet niet 7 (=) Totaal 'Oneens' 19 (-2) Totaal 'Eens' 74 (+2) (Versch. april 2016 september 2015) 15

16 b) Nationale resultaten QA9 Kunt u me vertellen of u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: wat de burgers van de verschillende EU-lidstaten samenbrengt, is belangrijker dan wat ze scheidt. (%) 16

17 EB85.1 Apr Versch EB85.1 Apr Versch EB85.1 Apr Versch c) Nationale evoluties QA9 Kunt u me vertellen of u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: wat de burgers van de verschillende EU-lidstaten samenbrengt, is belangrijker dan wat ze scheidt. (%) Totaal 'Eens' Totaal 'Oneens' Weet niet EU = MT CY BG PT = IT CZ HR ES DK = HU RO LU AT SI EE SE = 1-2 IE = DE = 4-2 BE LT FI = FR SK 80 = 15 = 5 = NL = 2 +1 PL UK EL LV

18 18

19 II. PERCEPTIES EN VERWACHTINGEN VAN DE ACTIES VAN DE EUROPESE UNIE 1. Perceptie van Europese actie a) Europees gemiddelde QA10 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? (%) 19

20 2. Wat Europeanen willen met betrekking tot de acties van de EU a) Europees gemiddelde QA11 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? (%) 20

21 3. Meer van de EU, beleidsregel voor beleidsregel a) Aanpak van de werkloosheid Perceptie van EU-actie QA10.3 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.3 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 21

22 b) Bestrijden van terrorisme Perceptie van EU-actie QA10.7 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.7 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 22

23 c) Bestrijden van belastingfraude Perceptie van EU-actie QA10.13 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.13 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 23

24 d) De migratiekwestie Perceptie van EU-actie A10.5 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.5 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 24

25 e) De bescherming van buitengrenzen Perceptie van EU-actie QA10.14 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.14 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 25

26 f) Bescherming van het milieu Perceptie van EU-actie A10.6 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.6 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 26

27 g) Veiligheids- en defensiebeleid Perceptie van EU-actie QA10.8 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.8 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 27

28 h) Het stimuleren van democratie en vrede op de wereld Perceptie van EU-actie QA10.11 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.11 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 28

29 i) Gezondheid en sociale zekerheid Perceptie van EU-actie QA10.4 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.4 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 29

30 j) Economisch beleid Perceptie van EU-actie QA10.1 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.1 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 30

31 k) Landbouw Perceptie van EU-actie QA10.10 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.10 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 31

32 l) Gelijke behandeling van mannen en vrouwen Perceptie van EU-actie QA10.9 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.9 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 32

33 m) Buitenlandbeleid Perceptie van EU-actie QA10.2 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.2 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 33

34 n) Energieleverantie en energieveiligheid Perceptie van EU-actie QA10.12 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.12 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 34

35 o) Industriebeleid Perceptie van EU-actie QA10.15 Zou u voor elk van de volgende zaken zeggen dat de huidige EU-actie excessief, adequaat/ongeveer goed of onvoldoende is? Onvoldoende (%) Verwachtingen voor EU-actie QA11.15 En voor elk van de volgende zaken, zou u willen dat de EU minder ingrijpt dan op het moment of meer dan op het moment? Meer dan op het moment (%) 35

36 36

37 III. BESTRIJDEN VAN TERRORISME 1. Evaluatie van de dreiging van een terroristische aanval in het land a) Europees gemiddelde QA12 In het algemeen, vertelt u mij wat u denkt dat de kansen op een terroristische aanval zijn in (ONS LAND) op dit moment. Gebruik een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 betekent dat u denkt dat het risico van aanvallen in (ONS LAND) niet aanwezig is en 10 dat het risico extreem hoog is? (%) Totaal Laag risico 11 Weet niet 2 Totaal Hoog risico 40 Totaal Enig risico 47 37

38 b) Nationale resultaten QA12 In het algemeen, vertelt u mij wat u denkt dat de kansen op een terroristische aanval zijn in (ONS LAND) op dit moment. Gebruik een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 betekent dat u denkt dat het risico van aanvallen in (ONS LAND) niet aanwezig is en 10 dat het risico extreem hoog is? (%) 38

39 2. Het meest geschikte niveau om de terroristische dreiging efficiënt te bestrijden a) Europees gemiddelde QA13 Op welk niveau kunnen we naar uw mening de terroristische dreiging het meest efficiënt bestrijden in (ONS LAND)? (%) 39

40 b) Nationale resultaten QA13 Op welk niveau kunnen we naar uw mening de terroristische dreiging het meest efficiënt bestrijden in (ONS LAND)? (%) Op Europees niveau (de EU) (%) 40

41 Op mondiaal niveau Op Europees niveau (de EU) Op nationaal niveau Op lokaal of regionaal niveau Op alle niveaus (SPONTAAN) Weet niet QA13 Op welk niveau kunnen we naar uw mening de terroristische dreiging het meest efficiënt bestrijden in (ONS LAND)? (%) EU MT HU LU SI BG NL LV LT EL AT SK FI DK DE HR EE IE CZ ES IT RO BE PL SE PT CY FR UK

42 3. De meest urgente maatregelen om terrorisme te bestrijden a) Europees gemiddelde QA14 Het Europees Parlement raadt bepaalde maatregelen aan voor het bestrijden van terrorisme. Welke van deze maatregelen lijken u het meest urgent? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) 42

43 Het bestrijden van de financiering van terroristische groeperingen Het bestrijden van de wortels van terrorisme en radicalisering Versterkte controle van de buitengrenzen van de EU Betere samenwerking tussen de politie- en inlichtingendiensten van de lidstaten en Europol, het EU-agentschap voor de coördinatie van de politiediensten Het bestrijden van wapenhandel binnen de EU Preventie om te voorkomen dat geradicaliseerde Europese burgers vertrekken om zich aan te sluiten bij terroristische organisaties en betere anticipatie op hun terugkeer naar de EU Meer effectieve en ontmoedigende strafrechtelijke maatregelen Betere samenwerking tussen de rechterlijke instanties van de lidstaten en Eurojust, het rechterlijke coördinatieagentschap van de EU Een gemeenschappelijk EU-beleid inzake de toekomst van Syrië en het Midden-Oosten in ruimere zin Hulp en ondersteuning voor slachtoffers van terrorisme Beter gebruik van SIS, het Schengeninformatiesysteem, een Europese database van vermiste of gezochte personen Waarborgen dat maatregelen die worden gebruikt om terrorisme te bestrijden, fundamentele rechten en de rechtsstaat respecteren Definitief maken van het PNR, de Europese persoonsgegevens van vliegtuigpassagiers b) Nationale resultaten QA14 Het Europees Parlement raadt bepaalde maatregelen aan voor het bestrijden van terrorisme. Welke van deze maatregelen lijken u het meest urgent? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) EU CY ES FI SE DK FR LU DE LV UK SI BG CZ PT EL MT NL AT RO SK BE IE EE HR LT IT HU PL

44 4. De meest urgente maatregelen om radicalisering te bestrijden a) Europees gemiddelde QA15 Laten we het nu specifiek hebben over de bestrijding van de radicalisering en het ronselen van EU-burgers door terroristische organisaties. Welke van de volgende maatregelen, aanbevolen door het Europees Parlement inzake dit onderwerp, zijn volgens u het meest urgent? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) 44

45 Het bestrijden van sociale uitsluiting en armoede Het bestrijden van radicale websites en het verwijderen van illegale content van het internet en online sociale netwerken Communicatiecampagnes om het bewustzijn te vergroten bij de jongste en de meest kwetsbare personen over de risico s van radicalisering Het promoten van dialogen tussen verschillende culturen en religies Het bestrijden van discriminatie en islamofobie Gespecialiseerde training voor onderwijzers en lokale belanghebbenden om de radicalisering te voorkomen en te bestrijden De boodschap verspreiden waarin radicalisering en terrorisme aan de kaak wordt gesteld op internet en online sociale netwerken Het bestrijden van radicalisering in gevangenissen Praatjes in scholen door voormalige buitenlandse strijders die het is gelukt om te deradicaliseren Aanvullende hulp voor organisaties die radicalisering voorkomen Discussies tussen EU-lidstaten inzake de beste praktijken voor deradicalisering Het versterken van de middelen en de teams voor de gratis nummers om de radicalisering te voorkomen en te bestrijden b) Nationale resultaten QA15 Laten we het nu specifiek hebben over de bestrijding van de radicalisering en het ronselen van EU-burgers door terroristische organisaties. Welke van de volgende maatregelen, aanbevolen door het Europees Parlement inzake dit onderwerp, zijn volgens u het meest urgent? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) EU FI SE EL PT CY ES NL LV LT DE LU RO SI MT EE FR IE AT BE HR BG HU CZ DK SK PL IT UK

46 46

47 IV. DE CLAUSULE INZAKE WEDERZIJDSE VERDEDIGING 1. Kennis van de clausule inzake wederzijdse verdediging a) Europees gemiddelde QA16 Hebt u ooit gehoord van de clausule inzake wederzijdse verdediging tussen de lidstaten van de EU? (%) Weet niet 1 Ja, en u weet wat het is 12 Ja, maar u weet niet echt wat het is 19 Nee 68 47

48 b) Nationale resultaten QA16 Hebt u ooit gehoord van de clausule inzake wederzijdse verdediging tussen de lidstaten van de EU? (%) 48

49 2. Mening over de clausule inzake wederzijdse verdediging a) Europees gemiddelde QA17 In het geval van een gewapende agressie op zijn grondgebied kan een EU-land de clausule inzake wederzijdse verdediging activeren, Volgens welke alle andere EUlidstaten hulp en assistentie moeten verlenen met behulp van alle middelen die in hun macht liggen. Denkt u dat deze clausule inzake wederzijdse verdediging tussen de lidstaten van de EU is? (%) Totaal 'Een slechte zaak' 8 Weet niet 7 Totaal 'Een goede zaak' 85 49

50 b) Nationale resultaten QA17 In het geval van een gewapende agressie op zijn grondgebied kan een EU-land de clausule inzake wederzijdse verdediging activeren, Volgens welke alle andere EUlidstaten hulp en assistentie moeten verlenen met behulp van alle middelen die in hun macht liggen. Denkt u dat deze clausule inzake wederzijdse verdediging tussen de lidstaten van de EU is? (%) 50

51 51

52 Deze speciale Eurobarometer van het Europees Parlement werd van 9 tot 18 april 2016 gehouden in de 28 lidstaten van de Europese Unie en werd uitgevoerd door TNS Opinion. Hij gaat dieper in op de perceptie en verwachtingen van Europeanen rond de maatregelen van de EU, de strijd tegen terrorisme en de clausule inzake wederzijdse verdediging Dit is een publicatie van de afdeling Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie, Europees Parlement PE ISBN doi /03814 QA NL-N De inhoud van dit document valt uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van de auteur en de hierin geuite meningen geven niet noodzakelijkerwijs het officiële standpunt van het Europees Parlement weer. Dit document is bedoeld voor de leden en de ambtenaren van het EP ter ondersteuning van hun parlementaire werkzaamheden. Europese Unie,