Herkennen van en omgaan met angst bij kinderen. Frits Boer AMC de Bascule
|
|
- Joke Geerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Herkennen van en omgaan met angst bij kinderen Frits Boer AMC de Bascule
2 Moeder Natuur heeft ons een survival kit meegegeven, met o.a.: Bloedstolling Wondgenezing Schrikreactie
3 Bloedstolling
4 Wondgenezing
5 Schrikreactie
6 Schrikreactie
7 Schrikreactie
8
9 Amygdala: - Patroonherkenning van gevaar - Kaartenbak genetisch gevuld - Aangevuld met patronen van schokkende gebeurtenissen
10 Gevaar Gevaar, of de dreiging daarvan, activeert het vreessysteem
11 Het vreessysteem
12 Het vreessysteem Amygdala stimuleert: Schrikreflex Bevriezen Bijniermerg: adrenaline Bijnierschors: cortisol Samen: de vrees-reactie
13 Het vreessysteem Bijniermerg: adrenaline Lichaam wordt in optimale toestand gebracht op gevaar te reageren Bijnierschors: cortisol Lichaam wordt in staat gesteld stressvolle situatie langer te doorstaan
14 Het vreessysteem Lichaam wordt door cortisol in staat gesteld stress-volle situatie langer te doorstaan o.a. door: Eiwit in spieren afbreken om glucose (energie) te leveren Onderdrukken immuunsysteem Remming botvorming Onderdrukken voortplanting
15 Het vreessysteem Op gevaar reageren: Arousal: fight or flight Wanneer dit niet helpt: Freeze or surrender [immobilized response]
16 Het vreessysteem Op gevaar reageren: Arousal: fight or flight Cognitieve verandering: kokervormig blikveld, alleen aandacht voor: bron gevaar ontsnappingsmogelijkheden De rest wordt niet meer waargenomen
17 Het vreessysteem Wanneer dit niet helpt: Freeze or surrender [immobilized response] Cognitieve verandering: Verlaagd bewustzijn of dissociatie Verminderde waarneming omgeving
18 Maar kinderen? Kinderen kunnen het nog niet zelf Vreesreactie: Bescherming zoeken (gehechtheidssysteem) Risico-taxatie door kijken naar gezicht beschermer (social referencing)
19 Maar kinderen? Bescherming zoeken
20 Maar kinderen? Bescherming zoeken
21 Maar kinderen? Social referencing
22 Visual cliff
23 Social referencing
24 Social referencing
25 Alleen kinderen? Bescherming zoeken: Vakantie vreemd land, gids weg Social referencing: Stewardess bij turbulentie
26 Alleen kinderen? Maar ook: Angst van een ander kun je niet negeren: ziet hij iets dat ook voor jou belangrijk is?
27 Wat veroorzaakt de geur van pas gemaaid gras?
28 Wat gebeurt er bij toenadering?
29 Even de tussenstand opmaken: Vrees treedt automatisch op We veranderen erdoor om beter te kunnen reageren Wij betalen ook een prijs: Minder aandacht voor andere dingen Lichamelijke functies onderdrukt Prima, zolang stress niet te lang duurt
30 Even de tussenstand opmaken: Primaire reactie kinderen: bescherming zoeken Maar wat als de beschermer zelf de vrees teweegbrengt? Dus bij kindermishandeling door ouder faalt primaire reactie
31 Even de tussenstand opmaken: Risicotaxatie van kinderen: ouder is informatiebron Dus angst van de ouder kan angst bij kind vergroten Maar ook volwassene wordt beïnvloed door angst van mensen rondom
32 Normale angstontwikkeling 0-6 mnd
33 Normale angstontwikkeling 0-6 mnd fysiologische reacties op: hard geluid fel licht
34 Normale angstontwikkeling 6 mnd - 2 jr
35 Normale angstontwikkeling 6 mnd - 2 jr reële gevaren: hoogten, -water, - onbekende voorwerpen, etc. verlies bescherming: gescheiden zijn van ouder, - vreemden
36 Normale angstontwikkeling 2 jr - 6 jr
37 Normale angstontwikkeling 2 jr - 6 jr uitbreiding reële gevaren: dieren (honden, spinnen : prepared) dokter, -kapper ook fantasie nu bron van angst: bloed; - spoken
38 Normale angstontwikkeling 6 jr - 12 jr
39 Normale angstontwikkeling 6 jr - 12 jr beter realiteitsbesef, meer informatie (tv, boeken) en vermogen tot anticipatie ('stel je voor dat...'), daardoor piekeren, bezorgdheid over bijv.: scheiding ouders criminaliteit terrorisme meer zorgen over reacties omgeving: faalangst geplaagd worden door andere kinderen
40 Normale angstontwikkeling 12 jr - 18 jr
41 Normale angstontwikkeling 12 jr 18 jr Sociale angst nu vooral t.o.v. andere geslacht Ziekteangst gekoppeld aan seksuele ontwikkeling ( aids ) Identiteitsontwikkeling kent fasen van existentiële angst Voor het eerst paniekaanvallen zonder aanleiding
42 Angst normaal of overmatig? Angst is normaal en nuttig Alarm moet op tijd aangaan én op tijd uitgaan Naast de vraag: waarom is iemand zo bang geworden? Ook de vraag: waarom kan iemand zijn angst niet zelf overwinnen?
43 Angst is overmatig: Indien zij leidt tot vermijding en daardoor normale leven wordt aangetast wanneer kind er zichtbaar onder lijdt wanneer reactie niet van voorbijgaande aard is
44 Nature vs Nurture
45 Nature vs Nurture Nature: individuele verschillen in vreesgevoeligheid Nature maakt Nurture: elk kind maakt zich zijn eigen vader en moeder Nurture beïnvloedt Nature: de fine tuning door epigenetica
46 Gender Jongens: warriors
47 Gender Meisjes: worriers
48 Individuele verschillen Conflict tussen dreiging en aantrekking Dit geldt voor elke onbekende situatie Temperamentsverschil: voorzichtig/ verlegen versus avontuurlijk/ extravert
49 Individuele verschillen Verlegen kinderen hebben gevoeliger afgesteld vreessysteem: Schrikreflex heftiger bij vrees en bij angst
50 Elk kind maakt zich zijn eigen vader en moeder
51 Elk kind maakt zich zijn eigen vader en moeder
52 Elk kind maakt zich zijn eigen vader en moeder
53 Elk kind maakt zich zijn eigen vader en moeder
54 Epigenetica Kind wordt geboren in afhankelijkheid
55 Epigenetica Belangrijke biologische systemen staan genetisch afgesteld: Stress-systeem Gehechtheidssysteem Genetische verschillen in afstelling ( tuning ) Vroege ervaringen leiden tot nauwkeuriger afstelling ( fine tuning ) Biologisch voordeel: bestand tegen variatie
56 Onderzoek Michael Meany Moeder-ratten: 1. Zorgzame: a) gebogen rug b) veel likken en vlooien 2. Verwaarlozende: a) minder gebogen b) minder likken
57 Onderzoek Michael Meany Kinderen bij andere moeder plaatsen laat zien dat er epigenetische veranderingen optreden: Bij verwaarlozing als als baby verhoogde stress-reactiviteit als volwassen dier.
58 Soorten overmatige angst 1. fobie voor bepaalde prikkel of situatie 2. extreme scheidingsangst 3. extreme sociale angst 4. piekeren 5. paniek
59 Angststoornissen 1. fobie voor bepaalde prikkel of situatie 2. extreme scheidingsangst 3. extreme sociale angst 4. piekeren 5. paniek
60 Angststoornissen 1. Specifieke fobie 2. extreme scheidingsangst 3. extreme sociale angst 4. piekeren 5. paniek
61 Angststoornissen 1. Specifieke fobie 2. Separatieangststoornis 3. extreme sociale angst 4. piekeren 5. paniek
62 Angststoornissen 1. Specifieke fobie 2. Separatieangststoornis 3. Sociale-angststoornis (sociale fobie) 4. piekeren 5. paniek
63 Angststoornissen 1. Specifieke fobie 2. Separatieangststoornis 3. Sociale-angststoornis (sociae fobie) 4. Gegeneraliseerde angststoornis 5. paniek
64 Angststoornissen 1. Specifieke fobie 2. Separatieangststoornis 3. Sociale-angststoornis (sociale fobie) 4. Gegeneraliseerde angststoornis 5. Paniekstoornis
65 Overmatige angst of overmatige dreiging? 1. Overgevoelig vreessysteem 2. Onvoldoende inhibitie van angstige reactie (lage effortful control óók bij adhd) 3. Selectieve informatieverwerking (bijvoorbeeld negatieve interpretatie ambigue prikkels - óók bij gedragsstoornissen)
66 Overmatige angst of overmatige dreiging? 4. Beperking sociaal cognitieve vermogens, waardoor dreigender sociale omgeving (bij autisme spectrum stoornissen) 5. Stoornis tast oordeelsvermogen aan, waardoor omgeving dreigender wordt (bij psychose) 6. Lichamelijke symptomen als interne bedreiging (bijvoorbeeld bij astma)
67 De behandeling van angststoornissen Twee sporen: Psychologische behandeling Farmacologische behandeling Beide redelijk effectief, maar.
68 De behandeling van angststoornissen Een kwart tot een derde van kinderen / adolescenten reageert niet of onvoldoende op een van beide Er is nog weinig verband tussen beide sporen Voorbij de protocollen nog weinig empirische steun voor klinische beslissingen
69 Psychologische behandeling van angststoornissen Best onderzocht en best bewezen effectief: cognitieve gedragstherapie
70
71
72
73
74 Cognitieve gedragstherapie Kernbestanddelen: Psychoeducatie Exposure Cognitieve herstructurering Vaardigheidstraining en ontspanning Plannen voor het voorkomen van terugval
75 Cognitieve gedragstherapie Kernbestanddelen: Psychoeducatie Exposure Cognitieve herstructurering Vaardigheidstraining en ontspanning Plannen voor het voorkomen van terugval
76
77
78 Cognitieve gedragstherapie Breed pakket interventies, geboden aan kinderen en jeugdigen met diverse angststoornissen: - Separatieangststoornis - Gegeneraliseerde angststoornis - Sociale fobie - (Specifieke fobie)
79 Cognitieve gedragstherapie Prototype: Coping Cat (Kendall, 1990) Dappere Kat (Scholing & Nauta, 2000) 16 (12) zittingen, met ezelsbruggetje (acroniem) voor kind om structuur vast te houden
80 Cognitieve gedragstherapie FEAR (BANG) F Feeling frightened? B Bang gevoel? E Expecting bad things to happen? A Angstige gedachten? A Attitudes and actions N Nuttige houdingen en gedrag R- Results and rewards G Geef jezelf een beloning
81 Cognitieve gedragstherapie STIC-tasks (KWIK-taken) STIC Show that I can KWIK Kijk wat ik kan
82 Cognitieve gedragstherapie Nu veel variaties: Individueel (bijv. Coping Koala; MC studie Susan Bögels e.a.) Groep (Coping Koala Group) Groep + ouders (FRIENDS) Gezin (MC studie Susan Bögels e.a.) Alleen ouders (Thienemann e.a.)
83 Cognitieve gedragstherapie Ouders altijd betrokken, maar variërend van: 1. Psychoeducatie + betrekken bij huiswerk kind 2. Eigen geprotocolleerde behandeling (naast cgt kind of op zichzelf staand) 3. CGT-gezinstherapie
84 Vragen? Nu, of:
Angst: een nuttige emotie, die soms een stoorzender wordt
Angst: een nuttige emotie, die soms een stoorzender wordt Frits Boer Studieochtend Angst en school 22 januari 2015 Amersfoort Moeder Natuur heeft ons een survival kit meegegeven, met o.a.: Bloedstolling
Nadere informatieAngst en dwang, o.a. bij Autisme Spectrum Stoornissen
Angst en dwang, o.a. bij Autisme Spectrum Stoornissen Frits Boer em. hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie AMC Frits Boer (poten'ële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante rela'es
Nadere informatieWat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin?
Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin? Angst Angst ontstaat in de hersenen in de amygdala. Amygdala stimuleert: Schrikreflex Bevriezen Bijniermerg: adrenaline (Lichaam wordt in optimale
Nadere informatieAuteursrechten voorbehouden
Kleine Hans Symposium 2011 Biologische en psychologische gevolgen van traumatisering Frits Boer 03-02-11 Gevaar Gevaar, of de dreiging daarvan, activeert het vreessysteem emeritus hoogleraar kinder- en
Nadere informatieDeel 1 Waar angst voor bedoeld is Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24
Voorwoord 11 Routeplanner 13 Deel 1 Waar angst voor bedoeld is 21 1 Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24 2 Het vreessysteem 29 1 Schrikken 29 2 Na de eerste schrik komt het besef 35 3 Minuten later
Nadere informatieANGST. Dr. Miriam Lommen. Zit het in een klein hoekje? Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.
ANGST Zit het in een klein hoekje? Dr. Miriam Lommen Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.nl Wie is er NOOIT bang? Heb ik een angststoornis? Volgens
Nadere informatieOMGAAN MET WAT IS ANGST? BANG ZIJN IS OK! 23/02/2015 KINDERANGSTEN
OMGAAN MET KINDERANGSTEN Brainstorm: Angsten bij kinderen An Coetsiers Kinderpsycholoog/gedragstherapeut www.depraatdoos.be Hannah, 3 jaar Anouk, 10 jaar BANG ZIJN IS OK! WAT IS ANGST? Is een normaal verschijnsel
Nadere informatieSociale angst. Faalangst. Project Pasta. Sociale Angst & Faalangst bij Adolescenten. Risicofactoren. Interventies. Sociale Angst bij Jongeren
Sociale Angst & Faalangst bij Adolescenten Sociale angst Risicofactoren Interventies Angst voor het oordeel van anderen Voor gek staan Uitgelachen te worden In verlegenheid gebracht te worden In de belangstelling
Nadere informatieKindermishandeling: korte en lange termijn gevolgen. Ramón Lindauer AMC-de Bascule
Kindermishandeling: korte en lange termijn gevolgen Ramón Lindauer AMC-de Bascule Eerste Geneeskundigen dag 15 maart 2011 Inhoud definitie en prevalentie kindermishandeling gevolgen kindermishandeling
Nadere informatieSCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE
SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE Dyslexie Moeite met de techniek van het lezen en spellen, door problemen om het woordniveau en met als belangrijk kenmerk dat geen echte automatisering van het lezen
Nadere informatieDeel 1 Waar angst voor bedoeld is Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24
Inhoud Voorwoord 11 Routeplanner 13 Deel 1 Waar angst voor bedoeld is 21 1 Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24 2 Het vreessysteem 29 1 Schrikken 29 2 Na de eerste schrik komt het besef 35 3 Minuten
Nadere informatieStemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?
Nadere informatieIN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST. Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen
IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen naber@fsw.eur.nl Interactie tussen biologische en omgevingsfactoren ANGST Angst is een emotie veroorzaakt door een waargenomen
Nadere informatieExecutieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven
Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieDe behandeling van angst bij Autisme Spectrum Stoornissen
De behandeling van angst bij Autisme Spectrum Stoornissen Carolien Gevers, klinisch psycholoogpsychotherapeut de Bascule Amsterdam Huidige presentatie Behandeling angst algemeen Angst bij autismespectrumstoornissen
Nadere informatieDo Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller
Do Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller Samenvatting 207 Samenvatting Zijn vaders belangrijk? De relatieve invloed
Nadere informatieprof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010
prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 Emotie: gespannen, ongelukkig Fysiek: hartkloppingen, trillen Cognitief: overinterpreteren, piekeren, aandacht Gedrag: vermijden - Verkeerd
Nadere informatieAardbevingen en psychische klachten
Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,
Nadere informatieT e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?
T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test
Nadere informatieHoe kunt u angst herkennen? Wanneer reden tot zorg?
1 Bang zijn mag! 2 Bang zijn mag! Iedereen is wel eens bang. Angst is een alarm dat afgaat als er gevaar dreigt. Zonder deze waarschuwing zouden we in zeven sloten tegelijk lopen. Deze folder legt in het
Nadere informatieZorgprogramma Angststoornissen
Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar
Nadere informatieDIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer
Nadere informatieE book Angst. Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl
E book Angst Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl E-Book Angst Waarom zijn wij bang? Wat is precies de functie van angst? We hebben er allemaal bijna dagelijks mee te maken, maar
Nadere informatieAls opvoeden te kort schiet. Gevolgen van vroegkinderlijke traumatisering
Als opvoeden te kort schiet. Gevolgen van vroegkinderlijke traumatisering Prof.dr. Ramón Lindauer Symposium de Bascule 28 oktober 2016 Wat doet u in zo n situatie? Trauma en kindermishandeling Prevalentie
Nadere informatieOefening buikademhaling
Omgaan met stress Oefening buikademhaling Adem langzaam in gedurende drie tellen (door je neus) Adem langzaam uit gedurende vijf tellen (door je mond) Leg je hand op je buik om te voelen of je buik beweegt:
Nadere informatieHelp, er ligt een krokodil onder mijn bed!
Help, er ligt een krokodil onder mijn bed! Angsten bij kinderen Dr. Binu Singh, kinderpsychiater Inhoud Hoe ontwikkelen jonge kinderen zich? Wat is angst en wat doet angst met je? Hoe ontstaat angst? Welke
Nadere informatieHandreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement. Van vaak gespannen tot angststoornis
Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement Van vaak gespannen tot angststoornis In het nieuwe jeugdstelsel richten gemeenten hun eigen preventie- en zorgaanbod voor kinderen, jongeren
Nadere informatieDepressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen
Nadere informatieSamen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog,
Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Deventer Ziekenhuis Ingeborg Visser, GZ-psycholoog i.o. tot
Nadere informatieAngst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding. www.smedingneuropsychologie.nl
Angst en de ziekte van Parkinson te veel of te weinig controle Annelien Duits Harriët Smeding www.smedingneuropsychologie.nl Wat moet deze workshop brengen, zodat je zegt: dat was de moeite waard? Smeding
Nadere informatieDit gevoel van onrust in een publieke ruimte wordt ook wel Agorafobie genoemd.
Inleiding Voor dit verslag hebben wij onderzoek gedaan naar een persoonlijke ervaring die wij hebben opgedaan in Berlijn, om deze vervolgens over te kunnen brengen op andere mensen door middel van een
Nadere informatieGrensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie
Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie
Nadere informatieKikker is bang. Angststoornissen in DSM 5. Angst bij kinderen: een casus. Angststoornis Prevalentie 6/19/2015
Werkzame factoren in de behandeling van kinderen met angststoornissen na de transitie jeugdzorg Welke symptomen van angst herken je? Kikker is bang Denken + Doen = Durven Door: Liesbeth Telman en Marija
Nadere informatieHaïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010
Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te
Nadere informatiePTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren
PTSS - diagnostiek en behandeling drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren Opbouw Diagnose PTSS Prevalentiecijfers PTSS en arbeid Preventie van PTSS Behandeling
Nadere informatieMaaike Nauta (UHD RuG / GZ Accare)
Blended behandelen van angststoornissen bij kinderen en jongeren Maaike Nauta (UHD RuG / GZ Accare) Leonie Kreuze (PhD RuG/ Accare) Gemma Kok (InterPsy) In samenwerking met: Accare (Groningen, Friesland,
Nadere informatieOok binnen Opvoedpraktijk JONG komen vaak veel kinderen en jongeren die last hebben van angsten.
JONG Nieuwsbrief Opvoedpraktijk Jong - Juni 2016 1. Voorwoord 2. Nieuwsberichten 3. Thema 4. Agenda Voorwoord Beste Lezers, Ook de mei-vakantie ligt al weer achter ons en we stevenen af op de grote vakantie
Nadere informatieOmgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL
Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16 Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL 1. Omgaan met stress Wat is stress Symptomen van stress Waar komt je stressreactie vandaan? Stress en ons
Nadere informatieAngststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol
Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%
Nadere informatieIndividuele of Gezins CGT voor kinderen met angststoornissen. Denise Bodden, Universiteit Utrecht
Individuele of Gezins CGT voor kinderen met angststoornissen Denise Bodden, Universiteit Utrecht Waarom effectieve therapie nodig? meest voorkomende vorm van psychopathologie bij kinderen/adolescenten
Nadere informatieKindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns
Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen
Nadere informatieDe Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -
De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - Dr. Victor Kallen TNO Earth, Life, & Social Sciences Het Evolutionair Stress-model 3. COGNITIES : Bewustzijn Beoordeling situatie Toetsen
Nadere informatie15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens
15/01/ Jongeren en Stress 1 Wie ben ik? Hanneke Hoens www.hoenscoaching.nl 2 1 15/01/ Wat wilt u leren vanavond? Doel bewustwording: kennis over stress welke preventieve ondersteuning heeft u al in huis
Nadere informatieDwang en autisme. Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum.
Dwang en autisme Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum. Autistische stoornis Informatieverwerkingsstoornis Andere manier
Nadere informatieJos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid
Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert
Nadere informatiePreventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant
Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Film: fragmenten Iedereen depressief (VPRO) Wat is een depressie?
Nadere informatieHeleen Schoots-Wilke
Heleen Schoots-Wilke Principe 7 Principe 7 Leerlingen: Heb vertrouwen in je zelf Maak het jezelf niet te gemakkelijk Docenten: Geef vertrouwen Zorg voor voldoende uitdaging Stress. 100 biljoen neuronen
Nadere informatieAutisme Spectrum Stoornissen. en ANGST. drs.susanne Wolthaar
Autisme Spectrum Stoornissen en ANGST drs.susanne Wolthaar 1 Hallo mevrouw Versteijne, Ik maak me een beetje zorgen om mijn nichtje van 5 jaar. Zij heeft een aantal autistische trekjes, maar functioneert
Nadere informatieHooggevoelige kinderen. Joke Klein Ikkink 27 maart 2014
Hooggevoelige kinderen Joke Klein Ikkink 27 maart 2014 Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid deel 1 Oefening Uitleg hooggevoeligheid deel 2 Vragen Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid
Nadere informatieIk durf niet naar school!! over jongeren, angststoornissen en schoolverzuim
Ik durf niet naar school!! over jongeren, angststoornissen en schoolverzuim Door: Roy de Vos klinisch psycholoog, psychotherapeut, cognitief gedragstherapeut 14-06-2018 Programma - Angst en angststoornissen
Nadere informatieen jongeren Oolgaardt lezing 24 juni 2008 Ireen de Graaf Trimbos-instituut 2008 1
Depressie bij kinderen en jongeren Oolgaardt lezing 24 juni 2008 Ireen de Graaf Trimbos-instituut 2008 1 Welbevinden ebe van Nederlandse kinderen Nederlandse kinderen het gelukkigst in Europa 92% 12-24
Nadere informatieOur brains are not logical computers, but feeling machines that think.
Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,
Nadere informatieAngst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen
Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 1. Acute stress 2. Chronische stress 3. Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 4. Omgaan met angst en onzekerheid Jos van Erp Hartstichting
Nadere informatieDoelstellingen. 2. Kent de belangrijkste principes van de RET en de G-reeks en kan dit toepassen en tekenen in een faalangstgesprek.
Leerthema 4 Angst Doelstellingen Ochtend 1. Benoemen en herkennen van schoolgerelateerde angsten en hoe de school en de leraar daarmee om kunnen gaan. 2. Kent de belangrijkste principes van de RET en de
Nadere informatieRijangst en angststoornissen
1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.
Nadere informatieAngststoornissen bij vrouwen: een mythe? Eni Becker Radboud University, Behavioural Science Institute Silvia Schneider Universität Bochum
Angststoornissen bij vrouwen: een mythe? Eni Becker Radboud University, Behavioural Science Institute Silvia Schneider Universität Bochum Overzicht Wat is Angst wat is een Angststoornis Epidemiologie van
Nadere informatieANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger
ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN
Nadere informatieSTAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen
Nadere informatieAngst en mindfulness. engel nieborg
Angst en mindfulness engel nieborg Angst is een normale helpende emo4e Kenmerken angst - Gedachten - Lichamelijke sensa4es - Emo4es - Gedrag - Te veel angst kan leiden tot een angststoornis. - De angst
Nadere informatiepsychologische hulp online
psychologische hulp online posttraumatische stress pathologische rouw paniekstoornis en agorafobie depressie bulimia nervosa Burn-out preventie en behandeling diagnostische screening & indicatie Geschiedenis
Nadere informatieScreen & Treat. Sjef Berendsen
Screen & Treat Sjef Berendsen 19-4-2012 Handboek PTSS Natuurlijk verloop stress reacties Het IVP stepped care model watchfull waiting door interne opvang, professionele back-up en monitoring eerste opvang
Nadere informatieCGT bij kinderen/jongeren met angst- en dwangstoornissen
CGT bij kinderen/jongeren met angst- en dwangstoornissen en wat doen we met de ouders? Marjolein Bus 5-10-2018 Opwarming wie van u: - - - Hoe sterk is de dwanger in u? Schema van angst en dwang Angst Situatie
Nadere informatieVoorlichting Angst en Dwangstoornissen
Voorlichting Angst en Dwangstoornissen INHOUD Wat is Angst? De meest voorkomende angststoornissen Oorzaken Behandeling en aanmelding Tips voor de omgeving Tijd voor vragen Wat is Angst? Fear: emotionele
Nadere informatieVerslaving en comorbiditeit
Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,
Nadere informatieStress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening
Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek
Nadere informatieHet verschil in angst tussen jongens en meisjes
24 Het verschil in angst tussen jongens en meisjes Angst is een nuttige emotie omdat het een signaalfunctie heeft en het kind beschermt tegen gevaar. Dat ontwikkelt zich vaak heel adequaat, maar soms ook
Nadere informatieInformatie voor patiënten
Informatie voor patiënten gegeneraliseerde angststoornis: wat is dat precies? Bij u is na de intakeprocedure de diagnose gegeneraliseerde angststoornis gesteld. Om deze diagnose te kunnen krijgen moet
Nadere informatieADHD bij volwassenen met een angststoornis
ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag
Nadere informatieReeks 11. Psychiatrie op volwassen leeftijd
Reeks 11 Psychiatrie op volwassen leeftijd Psychiatrische aandoeningen Wanneer ben je ziek en wat is normaal? Hoe wordt een diagnose gesteld? Symptomen van de meest voorkomende ziektebeelden Angst Depressie
Nadere informatieWorkshop: (op)weg met angst VVKP Studiedag
Workshop: (op)weg met angst VVKP Studiedag Tine Daeseleire Barbara Depreeuw www.thehumanlink.be The Human link Expertisecentrum: stress en angst Gedragstherapeutische aanpak Activiteiten: Angsten en fobieën
Nadere informatieCure + Care Solutions
Cure + Care Solutions is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure
Nadere informatieJ/M, mei 2010. Door Ditty Eimers
J/M, mei 2010 Een druk kind? Dan heeft-ie vast adhd. Extreem verlegen typje? Zeker een autist. Kinderpsych iater Frits Boer maakt zich zorgen over het gemak waarmee etiketjes worden geplakt. Alsof je normale
Nadere informatieDe kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara
Nadere informatieEsther Van De Velde I Wim Schrauwen. Stress om het lijf. Dag van de zorg
Esther Van De Velde I Wim Schrauwen Stress om het lijf Dag van de zorg 17.03.2019 Inhoud 1. Wat is stress? Acute & Chronische stress 2. Stress in het brein 3. Stress & het lichaam 4. Omgaan met stress
Nadere informatieIndeling lezing. Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie
Indeling lezing Minimale interventie Christine van Boeijen Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie Minimale i interventie ti inhoudelijk Conclusie Nog 2 vragen
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieVirtual Reality. toepassingen bij psychose. Wim Veling
Virtual Reality toepassingen bij psychose Wim Veling Disclosure Wim Veling Speaker fees received from: Lundbeck Positions held on Advisory Boards: geen Grants and sponsoring: geen Wat is VR? 1. Computer
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieInleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting
Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch
Nadere informatieDeskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst
Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst Tinley Gedragstherapie voor Dieren verkoopt al jaren de Gedragstherapie CD met geluiden van vuurwerk en onweer. De cd is een hulpmiddel om huisdieren
Nadere informatiePrikkelverwerking bij Gedragsstoornissen
Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen (ODD & CD) Congres Prikkelverwerking 6 november 2014 Dr. M.A.J. Raaijmakers GZ-psycholoog en Universitair Docent UU INTRODUCTIE AGRESSIE! Video:! http://www.youtube.com/watch?v=o00yfkje1fo!
Nadere informatie1.1 Ontwikkelingspsychopathologie Opbouw van het boek Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25
Inhoudsopgave 1 Introductie 17 1.1 Ontwikkelingspsychopathologie 17 1.2 Opbouw van het boek 20 1.3 Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25 2 Classificatie, diagnostiek en epidemiologie 27
Nadere informatieMindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven
Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde Overbelasting Mindfulness Theorie Praktijk (aanpassingen) Onderzoeksresultaten
Nadere informatieGT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen
Samenvatting *('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7 Wegbereiders Gedragstherapie Pavlov Watson Skinner Belangrijke Gedragstherapeuten Wolpe Emmelkamp Beck GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag
Nadere informatieChapter 8. Nederlandse samenvatting
Chapter 8 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Angst is een menselijke emotie die iedereen van tijd tot tijd wel eens ervaart. Veel mensen voelen zich angstig of nerveus wanneer ze bijvoorbeeld
Nadere informatieIndividuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink
Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik
Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Kortdurende motiverende interventie en cognitieve gedragstherapie Een effectieve behandeling
Nadere informatieStoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie
Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling presentatie Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp
Nadere informatieWELKOM Angst bij kinderen HET SAMEN BUNDELEN VAN KRACHTEN EN ERVARINGEN
WELKOM Angst bij kinderen HET SAMEN BUNDELEN VAN KRACHTEN EN ERVARINGEN Gezondheidscentrum GCM Initiatiefnemer Fysiotherapie Keijsers Start februari 2010 GCM GCM Centrale ligging Modern geoutilleerd met
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Titel: Cognitieve Kwetsbaarheid voor Depressie: Genetische en Omgevingsinvloeden Het onderwerp van dit proefschrift is cognitieve kwetsbaarheid voor depressie en de wisselwerking
Nadere informatieAngststoornissen bij ouderen. Arjan Videler GGz Breburg SeneCure
Angststoornissen bij ouderen Arjan Videler GGz Breburg SeneCure Programma Angststoornissen Verschillen in etiologie & fenomenologie Differentiële diagnostiek Behandelopties Angststoornissen Angst is functioneel
Nadere informatiePatient met angststoornis(sen) Video - casus
Behandeling van angststoornissen in de eerstelijnszorg; effectiviteit en toepasbaarheid van Begeleide Zelfhulp Christine van Boeijen Symposium Geen paniek 2010 Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater
Nadere informatieE-book-Angst.indd :57:12
E-book-Angst.indd 1 16-12-2014 13:57:12 Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie:
Nadere informatieInzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy
Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie
Nadere informatieHyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater
Hyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater 24 april 2014 Jaarvergadering KNO en HHH Disclosures Geen Hyperacusis
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij autisme. Psycho-sociale problemen. Uitingsvormen autisme. Autisme? Coping? Of? 12-7-2013
Cognitieve gedragstherapie bij autisme "Het resultaat telt, de weg er naar toe nog meer! Behandelmethodieken bij ontwikkelingsstoornissen." GGNet, Apeldoorn, 27 juni 2013 Caroline Schuurman gz-psycholoog,
Nadere informatieParkinson en neuropsychiatrie
Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve
Nadere informatieSeksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)
Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal
Nadere informatieSuïcide bij jongeren Studiedag Depressiepreventie bij adolescenten, Oss, 27/11/2015. G. Portzky
Suïcide bij jongeren Studiedag Depressiepreventie bij adolescenten, Oss, 27/11/2015 G. Portzky 1. INLEIDING 1. Definiëring Suïcide Suïcidepoging: Moet er suïcidale intentie aanwezig zijn om van poging
Nadere informatie