GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen"

Thijmen van den Velde
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Samenvatting *('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7 Wegbereiders Gedragstherapie Pavlov Watson Skinner Belangrijke Gedragstherapeuten Wolpe Emmelkamp Beck GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen Cognities Automatische gedachten Intermediaire opvattingen Kern opvattingen Cognitieve Gedragstherapie Gedachtenonderzoek Gedragsexperiment Multidimensioneel evalueren 1

2 Pavlov (1): Basisexperiment GELUID VOEDSEL SALIVATIE GELUID SALIVATIE 2

3 Pavlov (2): Terminologie GELUID: Neutrale prikkel = CS VOEDSEL: Onvoorwaardelijke Prikkel = UCS SALIVATIE: Onvoorwaardelijke Reactie = UCR GELUID: Neutrale prikkel = CS SALIVATIE: Voorwaardelijke Reactie = CR 3

4 Pavlov (3): Experimentele neurose CS1 (Toon 1000Hz) CR1 (Toenaderingsgedrag) CS3 (Toon 500 Hz) &5&50,; Gedesorganiseerd gedrag CR2(Ontsnappingsgedrag) CS2 (Toon 100 Hz) 4

5 Pavlov (4): samenvatting Klassiek conditioneren bij dieren CS, UCS, UCR, CR Prikkeldiscrimminatie Experimentele neurose: 1 e Experimentele Model van psychopathologie 5

6 Watson (1): Alberts Conditionering RAT = neutrale prikkel = CS HARD GELUID= Onvoorwaardelijke Prikkel = UCS HUILEN/ = Onvoorwaardelijke Reactie = UCR WEGKRUIPEN RAT = neutrale prikkel = CS HUILEN/= Voorwaardelijke Reactie = CR WEGKRUIPEN 6

7 Watson (2): Alberts Conditionering (2) Prikkelgeneralisatie Rat = CS Maar ook: Konijn Bontjas Een wollen deken HUILEN/= Voorwaardelijke Reactie = CR WEGKRUIPEN 7

8 Watson (3): samenvatting Aanleren angstgedrag bij mens Prikkelgeneralisatie Angst-antagonistische reactie: duimzuigen 8

9 Skinner (1): Operante Conditionering Skinner-box Het is niet wat er YyyUDI gaat aan gedrag, maar wat er gebeurt QiGDW een bepaald gedrag door het organisme is gesteld. GEDRAG R CONSEQUENTIE S 9

10 Skinner (2): Uitkomsten van gedrag Positieve uitkomsten: + S+ Er gebeurt iets leuks - S - Iets vervelends verdwijnt ~ S - Iets vervelends gebeurt onverwacht niet Negatieve uitkomsten +S - Er gebeurt iets vervelends - S + Iets leuks verdwijnt ~S + Iets leuks gebeurt onverwacht niet 10

11 Skinner (3): samenvatting Operante conditionering Gedrag wordt gecontroleerd door de consequenties van gedrag Een bepaald gedrag vindt plaats in een bepaalde context Actief vermijdingsgedrag dooft niet / moeizaam uit 11

12 Wolpe (1): Psychotherapy by reciprocal inhibition Reciproke antagonisme Bijvoorbeeld: Voedsel Schok Sexuele prikkeling Angst Ontspanning Angst Principe van geleidelijkheid 12

13 Wolpe (2): Systematische desentizatie (SD) Specifieke procedure Toetsbaar Imaginaire exposure = exposure LQYLYR?? 13

14 Emmelkamp (1): onderzoek werkzame ingredienten Relaxatie: niet per se nodig Principe van geleidelijkheid: niet cruciaal Patiënten vaak een voorkeur Exposure: is cruciaal; in vivo exposure veel effectiever Dan imaginaire exposure Bij OCS patiënten: exposure + response preventie 14

15 Emmelkamp (2): wat is exposure? Rol van cognities 15

16 Beck (1): CT bij depressie CT HYHQHIIHFWLHIDOV$'-medicatie (TCA s) Intrapyschische gebeurtenissen als gedachten toch toegankelijk voor onderzoek CT van Beck: complex GT/CT pakket 16

17 Beck (2): CT bij depressie, angststoornissen Kritiek op onderliggende theoretisch model Nieuwe cognitieve modellen Toenadering experimentele psychologie en klinische psychologie 17

18 GT diagnostiek (1) Betekenisanalyse : BA Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Feitelijke Gebeurtenis CS Cognitieve representatie van een andere betekenisvolle gebeurtenis UCS/UCR representatie Disfunctionele gemoedstoestand CR Voorbeeld 1: Kritiek krijgen BA van Kwaad worden over kritiek Afwijzing Kwaadheid Voorbeeld 2: De stad BA van Angst in de stad Paniekaanval Angst 18

19 GT diagnostiek (2) Functieanalyse: FA Analyse van operant geconditioneerd gedrag Specifieke Disfunctioneel Cognitieve context gedrag Representatie van (Sd) (R) Positieve consequenties (Sr- representatie) Feitelijke negatieve consequentie In woorden: Iemand doet R in context Sd omdat hij verwacht dat Sr zal volgen, ook al leidt dat tot één of meer feitelijke negatieve consequenties, waarbij Sr een relatief positieve uitkomst is. [Voorbeelden: blz 218] 19

20 GT diagnostiek (3) GT diagnostiek leidt tot interventies, maar dan wel voor iedere individuele patiënt. De rol van DSM-IV: voor een behoorlijk groot aantal classificaties binnen DSM-IV zijn inmiddels evidencebased behandelingen beschikbaar. Richtlijn: als DSM-IV classificatie leidt tot een evidence based behandeling, en een eerste aanzet tot BA/FA leidt niet tot andere conclusies dan: Standaardbehandeling Voor een groot deel bestaan deze behandelingen uit protocollaire CGT-behandelingen. 20

21 Overzicht protocollaire CGT-behandelingen. Paniekstoornis OCS GAS Acute stress stoornis Depressie: CGT Onverklaarde lichamelijke klachten Migraine/spanningshoofdpijn Ongewenste gewoontes Tics en Syndroom van Gilles de la Tourette Pedoseksuele plegers PRT PTSS Sociale fobie Specifieke fobie Depressie: IPT Hypochondrie CVS Afonie Burnout Alcoholproblemen Boulimia Nervosa 21

22 Cognities blz Automatische gedachten Intermediaire opvattingen Kern opvattingen 22

23 Cognitieve Gedragstherapie Gedachtenonderzoek Gedragsexperiment Multidimensioneel evalueren 23

Vergelijkbare documenten

De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk Dr. Leyman Lemke Deswarte Annelies 2013 Universitair Ziekenhuis Gent Inhoud workshop Kapstok: Het neurotische lussenmodel (NLM) (R. Schacht