LA KOL Bijeenkomst 4

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "LA KOL 12-13 Bijeenkomst 4"

Marina ten Hart
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 LA KOL Bijeenkomst 4 Terugblik bijeenkomst 3: 4: cognitieve ontwikkeling - ontwikkeling/leren/rijpen - geheugen - vormen van leren Opdrachten: - Deskundigen verdiepen - lezen H7 - Presentatie materialen meenemen

geheugen - vormen van leren Opdrachten: - Deskundigen

2 Bijeenkomst 4 Uitwisseling deskundigen in groepen. Werken aan presentatie binnen slbgroep (handout theorieën). Suggestie: elke groep maakt de digitale toets om zijn eigen kennis te toetsen. Ook kun je enkele vragen verwerken in je presentatie.

Suggestie: elke groep maakt de digitale toets om zijn eigen

3 Presentatie Iedere groep 1 leertheorie (10 minuten). Kern van deze theorie in eigen woorden uitleggen. Eigen visie op leren verwoorden Praktijkvoorbeelden geven door elke student Eigen leerstijl toelichten Handout Vragen medestudenten en evt. korte aanvulling docent

Eigen visie op leren verwoorden Praktijkvoorbeelden geven door

4 Leertheorieën Leertheorieën: de belangrijkste theoretische stromingen in de psychologie die hebben geleid tot verschillende opvattingen over leren in onderwijssituaties. Leertheorieën gaan uit van de maakbaarheid van de mens.

geleid tot verschillende opvattingen over leren in

5 Overzicht leertheoretische stromingen Het behaviorisme Pavlov, Thorndike, Skinner De cognitieve psychologie Bruner, Ausubel, Gagné De handelingspsychologische theorie Vygotsky, Gal'perin Het sociaal constructivisme

6 Samenvatting leertheorieën Handelingspsychologie Behaviorisme Cognitieve psychologie Constructivisme

7 Het behaviorisme (+/ ) Black box model Organisme Stimulus/Prikkel!! Respons/Gedrag

8 Behaviorisme Uitgangspunten: Waarneembaar gedrag Beïnvloeden van het gedrag Gedrag is aangeleerd: black box model. Opvattingen over leren: - Klassieke conditionering - Operante conditionering - Modelleren

9 1. Klassieke conditionering Pavlov ( )

10 De wet van het effect Thorndike ( ) Trial-and error: hongerige kat in een puzzle box

11 Pavlov vs. Thorndike Pavlov: het principe van contiguïteit Stimuli moeten tegelijk optreden om respons (leren) tot gevolg te hebben Thorndike: de wet van het effect De gevolgen van een respons leiden tot het al dan niet leren van de respons

12 2. Operante conditionering Skinner ( ) Operant gedrag = Gedrag dat niet wordt uitgelokt door een stimulus, maar dat wordt uitgevoerd door de inwendige wil of drang van het organisme.

13 Operante conditionering Operant gedrag = opzettelijk, intentioneel, spontaan gedrag. Het leren wordt bepaald door de gevolgen op het gedrag door de omgeving. Veel gebruikt in het onderwijs.

14 Operant conditioneren Procedure: 1. Vaststellen welk gedrag gevormd/gewijzigd moet worden. 2. Reactie kiezen en toepassen: a. Versterkers (positief/negatief) b. Verzwakkers (uitdoving, straf, afzondering)

15 Bekrachtiging of versterkers Bekrachtiging versterkt het gedrag waarop de bekrachtiger volgt 2 soorten versterkers: Positieve bekrachtiging: beloning (materieel, sociaal, activiteit, gelegen in activiteit zelf) Negatieve bekrachtiging: wegnemen van een onplezierige gebeurtenis (bv. geen straf, niet boos worden, etc.)

(materieel, sociaal, activiteit, gelegen in activiteit zelf) Negatieve

16 Verzwakkers Verzwakkers onderdrukken het gedrag (i.t.t. versterking van gedrag bij bekrachtiging) 3 soorten Uitdoving: negeren. Het verwijderen van een positieve stimulus. Straf: het toevoegen van een negatieve stimulus. Afzondering.

17 Operant conditioneren : rat in skinnerbox

18 3. Modelleren. Imitatieleren, sociaal leren. Het nabootsen van gedrag.

19 Cognitieve psychologie ca. 1960: kenmerken Stimulus Organisme - Respons Leren is een informatieverwerkingsproces. Alle mentale processen die betrokken zijn bij het opnemen, weer terugvinden en gebruiken van informatie.

20 Cognitieve psychologie uitgangspunten Nadruk op cognitie, verwaarlozen van de emotie. Gericht op het proces van leren (black box): hoe leer je? Gericht op de cognitieve structuur in het proces van kennisverwerving.

21 Drie soorten leren 1. Zelfontdekkend leren (Bruner) 2. Betekenisvol leren (Ausubel) 3. Leerhiërarchie (Gagne)

22 1. Het (zelf)ontdekkend leren Bruner (1915-heden) De mens is een informatieverwerker Leren is een intentionele activiteit De lerende selecteert, codeert en elaboreert (bewerkt) de info!"#$%&&'# "# ()*#"+"',' &+-.(+..-

23 Transfer naar onderwijs Actief en zelfontdekkend leren Zelfstandig leren denken Probleemoplossende vaardigheden Transferwaarde van verworven vaardigheden

24 2. De assimilatietheorie (1968) Ausubel (betekenisvol leren) Verankering of assimilatie van nieuwe informatie aan reeds aanwezige relevante kennis (ankerpunten of kapstokbegrippen)!"# #$%&%''% (($ $)(*+(,#-$)%)(.( &%/*,%**/ 0 1(%(2($)&.#3 3(/($

25 Transfer naar onderwijs De input (wijze waarop, structuur, vorm, ) is erg belangrijk voor het leren. Het leermateriaal moet goed worden ingedeeld en georganiseerd. Nieuwe ideeën en concepten moeten potentieel betekenisvol zijn voor de leerder. Het verankeren van nieuwe concepten in de bestaande cognitieve structuur van de leerder maakt dat de nieuwe concepten terug oproepbaar zijn.

26 3. De leerhiërarchie Gagné (1916-heden) Theorie toegepast bij leerplanontwikkeling en lesvoorbereiding Leertaken zijn opgebouwd uit interne en externe leervoorwaarden.

27 Gagne leertaken 4 soorten leertaken: - Meervoudige onderscheidingen - Begrippen - Regels en principes; algoritmen - Oplossen van problemen

28 Gagne leervoorwaarden 5 categorieën leervoorwaarden: 1. Verbale informatie 2. Intellectuele vaardigheden 3. Cognitieve strategieën 4. Attituden vorming 5. Psychomotorische vaardigheden.

29 De handelingspsychologische theorie (begin 20e eeuw) S <m1> O <m2> R M1: mediator: gericht leren waarnemen M2: mediator: betekenisverlening d.m.v. taal zorgt voor leerervaring De handeling staat centraal (uitwendig)

30 Handelingspsychologie De handeling wordt door het bewustzijn gestuurd en gecontroleerd (inwendig) Rol van de gemeenschap - rol van de volwassene: mediator.

31 De cultuurhistorische theorie Vygotsky ( ) Nadruk op de manier waarop onderwijs de mentale activiteiten van het kind beïnvloedt. Kern van onderwijs moet het aanleren van mentale handelingen zijn, b.v. het vergelijken van twee begrippen, het vormen van een conclusie, het uit het hoofd optellen van twee getallen,

32 Vygotsky: leerbaarheid Natuurlijk vermogen tot leren door instructie of leerbaarheid Door interactie met anderen (dialoog) wordt de ontwikkeling van het denken van het kind bevorderd 2 ontwikkelingsniveaus: het feitelijke niveau de zone van naaste ontwikkeling

33 Transfer naar onderwijs Scaffolding: begeleiding bij leren en probleemoplossen (geven van sleutels, modellen, aanmoedigingen, ) Leer- en organisatiestrategieën aanleren: zelfsturing Groepsleren: samenwerkend leren.

34 Het sociaal constructivisme ( ) Leren is een actief, constructief proces Nieuwe informatie wordt gekoppeld aan bestaande voorkennis. Leren = doelgericht actief constructief cumulatief collaboratief / coöperatief zelfstandig (zelfgereguleerd of zelfgestuurd)

Vergelijkbare documenten

LA KOL Bijeenkomst

LA KOL Bijeenkomst 1 12-13 Verkennen LA KOL op N@tschool Verkennen themadossiers Planning Subjectief concept leren Bekijken LA op N@tschool Trigger: straks bekijken Competenties m.b.t. leren: Vakinhoudelijk