Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie

Transcriptie

1 Workshop: Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie Onderwijs in functie en betekenisanalyses Steven Meijer en Erik ten Broeke Juni 2019

2 Vision without action is a daydream, Action without vision is a nightmare!

3 Korte intervisie Wat zijn uw ervaringen in het geven van onderwijs over FABA? Hoe legt u uit wat de meerwaarde is van het model? Waar loopt u tegenaan? (max. 10 min)

4 Korte intervisie Waar liggen vaak de onduidelijkheden: Functieanalyses: Exacte notatie/terminologie (hoeveelheid) bekrachtigers Onderscheid operant en respondent Lines of Defense.

5 Korte intervisie Waar liggen vaak de onduidelijkheden: Betekenisanalyses: S R B aspecten Archieven identiteitsassociatie

6 Behandelfilosofie vanuit (G)CGt (G)CGT is denken en behandelen vanuit de leertheorie FABA is het uitwerken van problematiek in termen van operante en klassieke conditionering Een cognitief leertheoretisch model Referentiele en sequentiele associaties Prototypische en idiosyncratische analyes

7 Behandelfilosofie Erik ten Broeke: Als je kennis hebt van en kunde hebt in het conceptuele kader van CGt, dan hebben protocollen maar weinig geheimen.maar als je slechts protocollen kunt uitvoeren beheers je niet zomaar CGt (Masterclass CGT, 2017)

8 Denken vanuit de leertheorie FA: analyse van (operant) probleemgedrag en het begrijpen van vage klachten BA: analyse van probleemsituaties en/of problematische emoties Doel van FABA is altijd: begrip van de dynamiek van de klachten Daaruit voortvloeiend behandelplan en specifieke interventies in het bijzonder (welk gereedschap haal je uit je gereedschapskist )

9 Denken vanuit de leertheorie De waarde van FA s en BA s wordt overwegend beoordeeld op basis van hun waarde voor de praktijk FABA zijn (altijd) hypothesen Hoe eenvoudiger FABA hoe beter de inter-therapeut betrouwbaarheid(!) Hoe genuanceerder FABA hoe relevanter voor de praktijk(?) Verschillende FABA kunnen juist zijn in dezelfde situatie Maar sommige FABA zijn echt onjuist

10 Algemene aspecten van FABA Voor het grootste deel van onze behandelingen is expliciete FABA niet noodzakelijk: Protocollen zijn in principe first choice Protocollen zijn goeddeels gebaseerd op impliciete FABA (Expliciete) FABA is voor de uitzonderingen: Vastlopende behandelingen Verwachting van complicaties Het kunnen gebruiken van FABA vraagt dus een flinke investering voor de uitzonderingen in de praktijk

11 Algemene aspecten van FABA Functie-analyses (FA) Probleemgedrag (min of meer intentioneel): Welk gedrag wil je begrijpen? Wat doet de p. te veel of te weinig? Hoe komt dat? Wanneer doet het zich voor? Hoe komt het dat het gedrag voortduurt Betekenis-analyses (BA) Problematische emoties/situaties Hoe kijkt de p. tegen situaties aan? Waar komen heftige emoties vandaan?

12 Algemene aspecten van FABA Oefening voor cursisten: Niet aangeleerd automatisch gedrag Aangeleerd automatisch gedrag Aangeleerd intentioneel gedrag

13 Waarmee start je? Vuistregel: wanneer hulpvraag gericht is op problematische emotie, start je met een BA Wanneer hulpvraag gericht op problematisch gedrag, start je met een FA

14 Waarmee start je? of: wanneer de protocollaire behandeling als eerste inzicht vraagt in de emotie, dan start je met BA (b.v. PTSS) Wanneer het protocol als eerste inzicht vraagt in het problematische gedrag, start je met een FA (depressie)

15 Taxatie: startpunt Startpunt van FABA is het begrijpen van de klachten Van klachten/hulpvraag naar FABA: Wanneer zou de behandeling naar jouw (= de patient!) idee met tevredenheid kunnen worden afgerond? Wat is er dan anders? Gedragsverandering? Afname, verdwijnen van problematische emoties? Geen moeite meer met? Minder/geen vage klachten? R CR CS Sr-neg(+S-)

16 Handige indeling Te veel of te weinig gedrag start met R Agressief gedrag (NB: dus niet agressie ) Subassertiviteit Vermijding Veiligheidsgedrag Niet passende en/of buitensporige emoties start met CR Woede Paniek/angst Verdriet Lust/walging somber Problemen met bepaalde situaties start met CS Taaksituaties Sociale situaties Autorijden Vage klachten start met Sr-neg (met name +S-) Hoofdpijn, slecht slapen, somberheid, burn-out

17 Hoe hangen FA en BA samen? Wanneer Sr geen US, maak een BA De FA staat doorgaans ten dienste van de BA (lines of defense, 1 2 3)

18 Hoe ver ga je in je analyses? Vuistregel: uit de analyse(s) moeten interventies afgeleid kunnen worden Prototypische analyses (behorend bij een stoornis) Idiosyncratische analyses (behorend bij een persoon met (deze) stoornis)

19 Operante conditionering Het begrijpen van de functieanalyse: taxatie van intentioneel gedrag

20 Operante conditionering De functieanalyse: intentioneel gedrag De functieanalyse beschrijft disfunctioneel gedrag dat aangestuurd wordt door de (vermeende) consequenties van het gedrag Aangeleerd intentioneel gedrag

21 Gedrag: FA Welk gedrag wil je begrijpen? Waarom is het probleemgedrag? (+S-; -S+; ~S+) Wanneer doet zich het (niet) voor? Hoe komt het dat het gedrag voortduurt? Bekrachtigers (toename, voortduren van gedrag) Straf (afname, stoppen van gedrag) Geen consequenties (afname, stoppen gedrag)

22 Functieanalyse Sd: de context waarbinnen het gedrag en de relatie tot de (vermeende) bekrachtiger aanwezig is R: het probleemgedrag (operant) Sr-pos-repr: KT: ~S-, -S- (+S+) Sr-neg: LT: +S-, -S+,~S+

23 Paar vuistregels: Functieanalyse Het beschreven gedrag is een operant: Onder invloed van de wil Onder invloed van (vermeende) bekrachtigers Beschrijf de voornaamste bekrachtiger Angstreductie is een bekrachtiger maar verklaart te weinig Het gaat vooral om wat tot de angstreductie leidt

24 Functieanalyse Beoordeel de Sr-pos: Is het een US/UR? Aan/uit US/UR? Multi-interpretabele US/UR? S(RB) uitwerken: Is de Sr-pos een CS? Maak (daarna) BA

25 Lines of Defense (ten Broeke en Rijkeboer 2017) 1st LoD: vermijdingsgedrag: is gericht op het voorkomen van contact met de CS 2nd LoD: veiligheidsgedrag: wanneer confrontatie met de CS onvermijdelijk is, gedrag dat gericht is op het voorkomen van het optreden van de US 3rd LoD: ((disfunctionele) coping) wanneer de US onvermijdelijk is gebleken, gedrag gericht op het omgaan met de US. Sequentiele verbanden: angststoornissen LoD horen bij een BA

26 Lines of Defense (ten Broeke en Rijkeboer 2017) Vermijdingsgedrag: actief (vluchten), passief (niet gaan/thuisblijven), intentioneel Veiligheidsgedrag: niet daadwerkelijk voor veiligheid vereist gedrag dat interfereert met het opdoen van corrigerende ervaringen Veilig (verstandig) gedrag: gedrag dat daadwerkelijk zorgt voor meer veiligheid (niks mis mee) Coping: adequaat omgaan met problematische situaties: voorkomen van ellende, omgaan met allende

27 Lines of Defense (ten Broeke en Rijkeboer 2017) (problematische) Coping: (adequaat) omgaan met problematische situaties: voorkomen van ellende, omgaan met ellende Het niet weten Inadequaat Blokkeren (het wel weten maar niet kunnen) Adequaat

28 Lines of Defense (ten Broeke en Rijkeboer 2017) (3rd LoD: in de regel niet aan de orde bij aan/uit (dood e.d.)

29 Functieanalyse {titel van het te omschrijven gedrag} Sd: R Sr: cognitieve representatie van de Sr: Sr pos-repr (+S+), -S-, ~S- S: Sr neg -S+: +S- ~S+

30 Functieanalyse Titel van het te omschrijven gedrag: De titel beschrijft welke klachten je wilt begrijpen (b.v. uitputting bij burn-out) Beschrijft een (aspect) van de diagnose (b.v. instandblijven van depressieve klachten) Mogelijk in termen van LoD (vermijdingsgedrag, veiligheidsgedrag en coping)

31 Sd: dagelijks leven Functieanalyse Sociaal fobisch vermijdingsgedrag: 1st LoD {gekoppeld aan een specifieke BA, waarin sociale situatie de CS is} R:thuis blijven Sr-pos-repr. ~S-: sociale situatie Sr-neg +S- Somberheid +S- sociale isolatie +S- negatief zelfbeeld

32 Functieanalyse Vermijdingsgedrag bij een specifieke fobie: 1st LoD {waarin hond de CS is} Sr-pos-repr. ~S-: hond Sd: dagelijks leven R:thuis blijven Sr-neg +S- problemen op het werk, door te laat komen

33 Functieanalyse Veiligheidsgedrag bij een paniekstoornis: 2nd LoD Sd: winkel: duizelig R:ademhalingsoef eningen doen Sr-pos-repr. ~S-: flauwvallen Sr-neg +S- raar aangekeken worden

34 Functieanalyse Veiligheidsgedrag bij een sociale fobie: 2nd LoD S: uitgelachen worden Sr-pos-repr ~S-: afwijzing Sd: gesprek voeren R:alleen vragen stellen Sr-neg +S- geen wederkerig sociaal contact

35 Functieanalyse Reparatiegedrag bij sociale fobie: 3rd LoD S: weggehoond worden Sr-pos-repr -S-: afwijzing Sd: persoonlijke info prijsgegeven R:excuus aanbieden Sr-neg +S- geen wederkerig sociaal contact

36 Functieanalyse Notatie en terminologie: ~S- beschrijven als: voorkomen van de ramp (b.v. afwijzing)? Dus: ~S- voorkomen van afwijzing? Of: ~S- afwijzing? Laatste voorkeur: spaarzaamheid

37 Functieanalyse Notatie en terminologie: Sr-neg: de feitelijke negatieve consequenties, direct een gevolg van het gedrag (b.v. sociale isolatie bij vermijding) -S+: (voorkomt) disconfirmatie van disfunctionele opvattingen? Generalisatie van angst? => dat geldt voor alle R en, dus weglaten

38 Functieanalyse Vermeld bij voorkeur één Sr in de FA (waar gaat het om?) +S+ is betrekkelijk onbelangrijk als bekrachtiger van probleemgedrag»uitzonderingen: verslavingen, impulscontrole-stoornissen; seksuele stoornissen

39 Functieanalyse Gevolgschade: Somatoforme klachten (moe, pijn, uitputting, geen energie, burn-out): Stemmingsklachten (bijv. als gevolg van sociale isolatie, zich terugtrekken uit het maatschappelijk leven) Negatieve (langere) termijn consequentie van probleemgedrag (R) (bijvoorbeeld perfectionisme): uitputting e.d.)

40 Gedrag: FA Functieanalyse Vragen Sd: in welke situatie doet het probleemgedrag zich voor? wanneer doe je het? ( wanneer niet? ) welke omstandigheden leiden tot het gedrag Vragen R: wat doe je precies? wat laat je na (wat je wel zou willen doen? hoe ziet het gedrag er uit? Vragen Sr: welke negatieve gevolgen weet je met dit gedrag te voorkomen? uit welke negatieve situaties weet je met dit gedrag te ontsnappen? wat zou er gebeuren (voor akeligs) als je dit gedrag zou tegenhouden?

41 Gedrag: FA Vragen S: wat zijn de feitelijke consequenties van dit gedrag? wat zijn de langer termijn negatieve gevolgen van dit gedrag? welke schade geeft dit gedrag? wat zijn de feitelijke nadelen van dit gedrag (op langer termijn)

42 Een paar niet zulke goede functieanalyses

43

44 Sd: welke situaties leiden tot spanning? Sr-pos: welke ellende wordt afgewend

45 Voorgestelde functie analyse: hypothese Sd: verdriet na sociale situatie R: papier en textiel eten Sr-pos-repr ~S-: ondraaglijk verdriet Sr-neg +S-: buikpijn en obstipatie

46

47 Hoort bij een BA Is dat wel een operant? Onduidelijke en onlogische bekrachtigers

48 klassieke conditionering: het begrijpen van de betekenisanalyse: taxatie van disfunctionele emotionele reacties

49 Betekenisanalyses Min of meer neutrale stimuli zijn geassocieerd geraakt met intrinsiek aversieve stimuli Usen (US-) zijn aversieve stimuli die aversief zijn zonder dat deze aversie een gevolg is van een leereffect Betekenisanalyses beschrijven emotionele reacties en automatisch aangeleerd nietintentioneel gedrag

50 Betekenisanalyse Wat zijn nu eigenlijk US en in psychologische zin? Vier levensthemata: Dood en leven Verbondenheid/hechting Keuzevrijheid Zinvolheid Tegen de zon in kijken. Doodsangst en hoe die te overwinnen Yalom, I.D.

51 Betekenisanalyse Wat zijn nu eigenlijk US en in psychologische zin? Hechtingsbehoeften?: US+en Verbondenheid Veiligheid Autonomie (zelf)ontplooiing (lichamelijke)integriteit

52 Betekenisanalyse Wat zijn nu eigenlijk US- en in psychologische zin? Vier levensangsten: de angst voor: Dood/ziekte/geweld/ontbering (honger, pijn, koude, misselijkheid, benauwdheid, onverkozen ongewenste intimiteit/seksualiteit, intimidatie) Verlating/uitstoting/isolatie/vernedering/miskenning/afwijz ing Ernstige onverkozen ingeperkte autonomie, gevangenschap Zinloosheid/falen/mislukken, gebrek aan uitdaging

53 Betekenisanalyse CS US/UR S: (zien,horen ruiken) B: b.v. gevaar R: b.v. fight/flight CR: emotionele reactie V: verbalisatie PF: psychofysiologie G: gedrag/motoriek

54 Betekenisanalyse Moeite met situaties of problematische emoties Beter begrip van de Sd, of verder begrijpen van de Sr (wanneer de Sr een CS is) (hypothetische) relaties tussen de CS en de CR (CRen zijn doorgaans direct navraagbaar)

55 Sequentiële relaties Is de CS een signaal voor gevaar? (signaal leren) => sequentieel Causale relaties: CS heeft een causale relatie met de US: door de CS treedt de US op (b.v. TEF)

56 Sequentieel: De CS is een voorbode voor een ramp/aversieve situatie CS US/UR CR: paniek

57 Betekenisanalyse Is de CS aversief door een (evaluatieve) associatie met een US (evaluatief leren): Referentiele relatie: Verwijst naar een specifieke herinnering (kerngebeurtenis) Meerdere herinneringen (archief) Verwijst naar een thema (globale kennis): waaronder kernthema (conclusie uit archief) (NZB, IW, NWB) Conditionele/ CS-afhankelijke relaties De CS wordt verward/valt samen met een US (identiteitsassociatie)

58 Kerngebeurtenis/Kernthema Kerngebeurtenis: Specifieke, in de tijd gemarkeerde gebeurtenis/situatie Kernthema: Ontstaan uit een serie kerngebeurtenissen met een vergelijkbare inhoud, vergelijkbaar thema: archief Denk bij gebeurtenissen niet alleen aan eigen, directe ervaringen maar ook aan observatie van anderen, informatie, fantasieën! KT=KO (zelfbeeld, mensbeeld, wereldbeeld)

59 CS: US/UR CR

60 CS: US/UR CR

61 Vraagstrategieën vanuit de CS Vraag 1: wat zou er kunnen gebeuren? / Wat verwacht je als je wordt geconfronteerd met.? (seq) Vraag 2a: waar doet het je aan denken (enkelvoud) (ref) Vraag 2b: waar doet het je aan denken (meervoud) (ref)

62 Vraagstrategieën vanuit de CS Bij Sociaal gedefinieerde CS: Vraag 3a: wat zegt het over jou? Hoe kijk je tegen jezelf aan? (CS onafhankelijk/cs afhankelijk) ((kern)thema) Vraag 3b: wat zegt het over anderen? Hoe kijk je dan tegen anderen aan? (CS onafhankelijk/cs afhankelijk) ((kern)thema) Vraag 3c: wat zegt het over de wereld? (CS onafhankelijk/cs afhankelijk) ((kern)thema) Vraag 4: met welke ramp wordt de CS verward?

63 Vraagstrategieën vanuit de Vraag 1 Vraag 2a, b Vraag 3a, b, c Vraag 4 CS

64 Voorbeelden

65 Paniekstoornis: paniekaanval (1) CS: duizeligheid US/UR flauwvallen CR: paniek V:dit gaat mis PF: zweten G: (neiging) tot vluchten

66 PTSS: herbeleving (2a) CS: foto overleden vriend US/UR Dodelijk ongeval vriend S:hoofd door de ruit B: ---- R: freeze CR: angst V: ik kan het niet aan PF: heftige hartkloppingen G:heen en weer lopen

67 PTSS : intrusie (2b) CS: foto overleden vader US/UR Archief: sexueel misbruik vader S: B: schuld R: iineen willen duiken CR: somber V: het is mijn schuld PF: G:vuist ballen

68 Burn-out: moeite met fouten maken (4) Archief: boodschappen CS: fout maken US/UR Mislukking/falen CR: somber V: PF: G:

69 Burn-out: moeite met fouten maken (3a CS afhankelijk) Archief: boodschappen CS: fout maken US/UR NZEvaluatie ( sukkel zijn ) CR: somber V: PF: G:

70 Identiteitsassociatie NB: check de samenhang tussen CS en US/UR door de BA hard op te lezen! Vergelijk: Als ik een fout maak, dan betekent dat, dat ik een sukkel ben (CS=US/UR) Als ik met mijn vrienden ben, dan betekent dat, dat ik een sukkel ben (----) Als ik met mijn vrienden ben, dan voel ik me een sukkel ben (CS US/UR) 70

71 Impuls-problematiek: moeite met kritiek (4) Archief: boodschappen CS: kritiek krijgen US/UR Vernederd worden S: zwaar afgezeken worden B: ik doe er niet toe R: neiging tot vuisten ballen CR: woede V: PF: G:

72 Depressie: negatief zelfbeeld (3a CS Archief: onafhankelijk) CS: het leven US/UR waardeloos CR: somberheid V: PF: G:

73 Of: Depressie: negatief zelfbeeld (3a Archief: CS onafhankelijk) CS: fouten maken US/UR waardeloos CR: somberheid V: PF: G:

74 Depressie: negatief zelfbeeld (inhibitoire stimuli) CS- complimenten US/UR Negatief zelfbeeld CR: somber V: PF: G:

75 (extreem) negatief zelfbeeld (3a CS onafhankelijk) Archief: CS: ik US/UR waardeloos CR: somberheid V: PF: G:

76 Over de BA CS: specifiek versus globaal US/UR-representatie: Hoe relevant is de inhoud in termen van S., R., B.? Is de US/UR duidelijk? (aan/uit) Interventie gericht op de US/UR? CR uitsplitsen? Gedrag als CR en/of als R?

77 Uitsplitsen US/UR Beschrijf de US/UR in S., R., B. indien: De US/UR niet eenduidig is (afwijzing versus sterven)

78 Vragen : CR bepaling: Uitvragen Wat is je (problematische) gevoel? Wat is je buitensporige emotionele reactie? Hoe reageer je in emotionele zin? Tot welk gedrag drijft die emotie je? CS bepaling: Welke situaties lokken deze emotionele reactie/reflexmatige gedraging uit? Wat moet er gebeuren wil jij je zo gaan voelen/zo gaan gedragen? Waar moet jij mee geconfronteerd worden wil je je zo gaan voelen? (interoceptieve Csen) wat moet jij in je lijf ervaren wil jij je zo gaan voelen?

79 Vragen US/UR bepaling: Uitvragen Wat maakt dat in deze situaties dit (problematische) gevoel geactiveerd raakt? Algemeen wat gaat er in die situatie door je hoofd wat maakt dat je je zo voelt? Referentieel: waar doet het je aan denken wat maakt dat je je zo voelt in deze situatie? wat betekent deze situatie voor jou waardoor je je zo gaat voelen? welke herinneringen roept deze situatie op waardoor je je zo gaat voelen

80 Hulpvragen US/UR bepaling: Sequentieel: Uitvragen waar ben je bang voor wat gaat gebeuren als je in deze situatie terecht komt?

81 Een paar niet zulke goede betekenisanalyses

82

83 Sequentieel of referentieel?

84

85 Onduidelijke CS Referentieel ipv sequentieel Onduidelijke en verwarrende US-UR Behandelinte rventies?

86 CONSULTATIE Sluiten de gemaakte analyses aan op de beschreven problematiek? Anders gezegd: wordt de problematiek op een logische, heldere en spaarzame wijze uitgewerkt in op de patiënt toegesneden (idiosyncratische) analyses? Zijn de gemaakte analyses op een juist wijze vorm gegeven, conform de richtlijnen van Korrelboom en Ten Broeke (2014)? Geven de analyses richting aan de behandeling en/of aan een optimale uitvoering van een specifieke interventie of interventies?

87 Er zijn vele manieren om goede analyses te maken Sommige analyses zijn echt fout Sommige analyses zijn wel goed maar niet relevant Sommige analyses zijn goed maar leiden niet tot zinnige interventies Sommige analyses kunnen weggelaten worden

88 Stelt u zich bij het maken of gemaakt hebben van analyses de volgende vragen De gemaakte analyse is logisch, in overeenstemming met de richtlijnen van het model? De gemaakte analyse beschrijft op een te volgen wijze de problematiek en heeft een heuristische waarde? De FA en BA sluiten op elkaar aan?

89 Stelt u zich bij het maken of gemaakt hebben van analyses de volgende vragen De analyses geven richting aan behandelinterventies? De gemaakte analyses zijn spaarzaam? Ze bevatten niet te veel informatie? Het zijn er niet te veel?

90 Resumé: regelmatig voorkomende misverstanden/fouten in FABA Ten onrechte een ref verband veronderstellen Onjuiste verbinding van FABA en interventie-keuze (ref versus seq) Het in CGt verwarren van CS en US/UR (Te) veel Sr-pos in FA (ontbreken vaststellen van essentiële Sr-pos) Sr-pos met te weinig interventiemogelijkheden (-S- ipv ~S-) Verwarren van R en CS- Zowel een ref als een seq verband tussen CS en US/UR in dezelfde BA In de Sr-pos verstopte BA s (~S- fouten; ~S- afwijzing) Sr-neg s bij de Sr-pos Ontbreken van verbinding tussen FABA en BHP/interventie-selectie

91 Resumé: regelmatig voorkomende misverstanden/fouten in FABA Niet (voldoende) onderscheiden van operanten (FA) en respondenten (BA) Inadequaat gebruik van SRB; wat doe je wanneer? Wat zíjn SRB (niet)? UCS/UCR is nu US/UR Reïficatie van US/UR representaties het (kunnen) ervaren van US/UR representaties Negeren van het verschil tussen hypothesen (ovalen) en feiten (rechthoeken) in FABA Onvoldoende integratie/samenhang van FA en BA Te snel vaststellen van referentiele BA s Niet onderscheiden van archief van kerngebeurtenissen en het archief bij het begrijpen van kernthema s

92 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is: overzicht Gedragsverandering Onthouden van bekrachtigers/falsificeren van verwachting Onaantrekkelijk maken Sd vermijding Sd herevaluatie

93 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is: Gedragsverandering Leer assertiviteit in plaats van agressiviteit Leer mindfulness in plaats van automutilatie

94 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is (1): Onthouden van bekrachtigers: Herwaarderen van de S+: deze is minder mooi dan die lijkt (b.v. de waarde van complimenten worden grenzeloos overschat )(devalueren) Betrokkenheid verminderen: minder waarde aan hechten ( heb je complimenten echt nodig? ) Herwaarderen van de (-)S-: de S- is minder aversief dan de patient denkt ( kritiek betekent ook niet het einde van de wereld )

95 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is (2): Onthouden van bekrachtigers (2): Falsificeren van de verwachting (resons-preventie): treed de S- wel op?

96 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is (3): Onaantrekkelijk maken: het uitvergroten van de nadelen

97 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is (5): Sd vermijding: de uitlokkende context van het gedrag uit de weg gaan

98 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan het vertrekpunt de functieanalyse is: Sd herevaluatie: kritiek als Sd: herevaluatie van kritiek, doorgaans via de BA

99 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan de betekenisanalyse het vertrekpunt is: CS-herevaluatie: anders beoordelen van de CS CS-vermijding: zelfcontrole CS-coping Betrokkenheid op de CS verminderen: b.v. decentering

100 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan de betekenisanalyse het vertrekpunt is: Herevaluatie van de relatie tussen de CS en US/UR: Sequentieel: falsificeren van verwachtingsrelaties (exposure in vivo)

101 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan de betekenisanalyse het vertrekpunt is: Herevaluatie van de relatie tussen de CS en US/UR: Referentieel: de betekenis veranderen die gekoppeld is aan de CS

102 VAN FABA NAAR BEHANDELPLAN Interventies waarvan de betekenisanalyse het vertrekpunt is: Generieke US/UR herevaluatietechnieken US/UR herevaluatie technieken (direct/indirect)