CGT. Woensdagmiddag 19 november uur Utrecht Lunetten Studiemiddag V&VN-SPV

Transcriptie

1 CGT Woensdagmiddag 19 november uur Utrecht Lunetten Studiemiddag V&VN-SPV K. L. Helmus GZ-Psycholoog i.o. tot cognitief gedragstherapeut VGCt Mentrum Amsterdam (wo en do) Sarphatistraat 8-14, 1017 WS Amsterdam T+31 (0) of T+31 (0) MoleMann-Tielens Amsterdam (ma en vr) Hoogtekadijk 61 hs, 1068 BE Amsterdam T +31 (0) www:

2 Why are we here? OYmHVchQ

3 Inhoud Why are we here? Prevalentie Pavlov Skinner Beck Praktijk

4 Prevalentie psychiatrische stoornissen 41,2% heeft ooit tenminste 1 stoornis gehad Voorgaande 12 maanden 23,5% Geen verschillen tussen mannen en vrouwen Depressie, angst en alcoholmisbruik/afhankelijkheid meest frequent Comorbiditeit meer bij vrouwen dan bij mannen

5 Prevalentie psychiatrische stoornissen Vrouwen meer angst en stemmingsproblemen Mannen meer stoornissen ivm gebruik psychoactieve middelen In steden meer comorbiditeit dan op platteland 1 op 3 jongeren voldeed aan criteria alcoholmisbruik.

6 Maar klopt dit wel? Wat zegt dit nu eigenlijk? Wat is normaal en wat is een stoornis? Geen medisch-wetenschappelijk besluit, maar maatschappelijk; welke cultuur, welke tijd.. Van Os

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 17 Cognitieve model: de 4 G s Gebeurtenis: Het is nacht en de trap kraakt Gedachten: Daar komt een inbreker de trap op, hij is gewapend Gevoel: Angst Gedrag: Verkrampt in bed rechtop zitten

18 18 De 4 G s bij stemmen Gebeurtenis: Anneke hoort stemmen die opdrachten geven en zeggen dat ze slecht is. Gedachten: Ik moet gehoorzamen, want ze zijn machtig en willen mij kwaad doen Gevoel: Angst Gedrag: Gehoorzamen, thuisblijven, niet gaan werken

19 19 De 4 G s bij achterdocht Gebeurtenis: Piet kan zich moeilijk concentreren. Zijn gedachten verlopen langzaam en hij is erg snel afgeleid. Hij merkt het vooral op school Gedachte: De leraren voeren een experiment met mij uit, waardoor ik niet kan denken Gevoel: Bang en geïrriteerd op school Gedrag: Hij maakt zijn huiswerk niet meer en weigert met de leraren te praten

20 20 7 CGT-protocollen bij psychose Stemmen die angst oproepen Stemmen die somberheid oproepen Stemmen die schaamte oproepen Overmatige achterdocht Ultrahoog risico Demoralisatie / negatieve symptomen Geesten, duivels, djinns, en magie

21 21 Algemene opzet protocol Introductie Pre-assessment Inventarisatie Probleemformulering Interventie Post-assessment Consolidatie Boostersessies

22 22 Probleemformulering GZ Dag 2 van 2 aug 2013 A. Gebeurtenis of intrusie (en eventuele contextuele factoren) B. Automatische gedachten/ interpretaties C. Gevoel D. Gedrag E. Gevolgen Heden Leergeschiedenis H. Leefregels en 'als... dan...'-verwachtingen G. Kerngedachten/ basale assumpties Zelfbeeld: Anderbeeld: Wereldbeeld: F. Vroegere ervaringen en predispositie

23 Overmatige achterdocht 23

24 Suspiciousness/ paranoid ideation

25 25 CGT is niet hetzelfde als overtuigen

26 26 Hoe reageert de president van Ithuvania? A. Begint te huilen B. Blijft perplex kijken C. Vraagt om meer toelichting over het experiment D. Roept de national guard om deze indringers te arresteren

27 27 Paranoia als ideale overlevingstrategie van kikkers

28 28 KIKKERPSYCHOLOGIE BIJ ELKE VOGEL DIE OVERVLIEGT DUIKEN! NAAR DE BODEM ZWEMMEN! HOUDT JE ADEM IN!

29 29 Voordelen en nadelen van de kikkerparanoia Voordeel: Je blijft leven (al jaar) Nadeel: Je moet op je hoede blijven Je wordt moe van al dat duiken Je bent altijd drijfnat Je zit helemaal in je eentje op de donkere bodem van de sloot

30 30 De kikker en zijn vrienden Friend Foe

31 31 De kikker en zijn vrienden Friend Foe Interpretatie Gevaar Duiken Interpretatie Veilig Zonnen

32 32 De kikker en zijn vrienden Friend Foe Interpretatie Gevaar Duiken Terecht gedoken Interpretatie Veilig Zonnen

33 33 De kikker en zijn vrienden Friend Foe Interpretatie Gevaar Duiken Terecht gedoken Interpretatie Veilig Zonnen Terecht in de zon blijven zitten

34 34 De kikker en zijn vrienden Friend Foe Interpretatie Gevaar Duiken Interpretatie Veilig Zonnen Vals positief besluit Onnodig duiken Terecht in de zon blijven zitten Terecht gedoken

35 35 De kikker en zijn vrienden Friend Foe Interpretatie Gevaar Duiken Interpretatie Veilig Zonnen Vals positief besluit Onnodig duiken Terecht in de zon blijven zitten Terecht gedoken Vals negatief besluit DOOD!

36 36 De (over)levende kikker Better safe than sorry Neemt het zekere voor het onzekere Selectieve aandacht voor gevaar Overhaaste conclusies (niet nadenken of overdenken) Zoeken naar eigen gelijk: alle vogels zijn gevaarlijk

37 37 Het cognitieve model van paranoïa psychosis

38 38 Protocol Geen standaard informatie vooraf Geïndividualiseerd tempo afhankelijk van verschillende factoren, zoals: Ziektebesef/ inzicht Cognitieve vermogens Motivatie Let op piekeren, slapeloosheid, auditieve hallucinaties, depressie, PTSS

39 39 Protocollaire stappen Assessment met samenzweringsinterview en vragenlijsten Training in gedachtenschema s Leren onderscheiden feiten en interpretaties Opstellen probleem lijst & doelenlijst Probleemformulering

40 40 Protocollaire stappen =2= Twijfel zaaien Registreren en bespreken negatieve automatische gedachten en destilleren conditionele of instrumentele gedachten >> G-schema s Bespreken, onderzoeken en voorzichtig uitdagen voorwaardelijke gedachten en leefregels met cognitieve technieken >> (e.g. Socratische dialoog, historische toets,bewijzen voor en tegen, kansrekening, taartpunttechniek) NB Eerst perifere gedachten!

41 41 Protocollaire stappen =3= Toetsen negatieve gedachten, doorbreken vermijdings- en beveiligingsstrategieën >> (gedragsexperimenten en exposure oefeningen) Kerncognities bewerken; zelfwaardering verhogen >> (meerdimensionaal evalueren; positief logboek, COMET) Piekeren, slapen en co-morbiditeit zoals stemmen, depressie en PTSS behandelen Evaluatie en terugvalpreventie

42 42 Video Taartpunttechniek ea3n8&list=uu5cf2lg0l1k5jnb0i4ntqcg Rollenspel Taartpunttechniek

43 43 Rollenspel Opzetten gedragsexperiment rond achterdocht

44

45 ?