De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013

Transcriptie

1 De behandeling van de dwangstoornis Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013

2 Programma Behandeling en behandelstrategieën Per fase in de behandeling: Mogelijke problemen Oplossingen: oefenen adhv casuïstiek Onderzoeksresultaten naar effectiviteit Issues in theorie en onderzoek Effect & voorspellers Praten, pillen, of beide? Nieuwe vormen van behandeling

3 Workshop De theorie is eenvoudig De uitvoering niet altijd Wat kan er mis gaan? Oefenen

4 Obsessieve-compulsieve stoornis Dwanghandelingen Schoonmaken Controleren Tellen Ritueel gedrag Dwanggedachten Er gebeurt een ramp en dat is mijn schuld Agressieve gedachten Vermijden

5 Er gebeurt een ramp Ik krijg een ziekte Dwanggedachten Anderen worden ziek door mij Ik word dom als ik naar een VMBO leerling kijk Anderen worden vies als ik door een vieze bril naar hen kijk Ik wil seks met mijn moeder

6 Dwanghandelingen Wassen, schoonmaken Controleren Herhalen Tellen Vreemde rituelen Vragen stellen

7 Schema Aanleiding Vermijding Obsessie Angst Dwanghandeling Afname angst

8 Principes van de behandeling DAT, Bascule Geen oorzaken zoeken Ambulante behandeling, tenzij Cognitieve gedragstherapie Ouders betrekken Medicatie Bij onvoldoende vooruitgang na 3 maanden Als CGT niet mogelijk blijkt

9 Cognitieve gedragstherapie Veranderen van gedrag Exposure en responspreventie Veranderen van cognities Cognitieve therapie Gedachten, ideeën Manier van denken

10 De vergeten kant van evidence based Principes zijn eenvoudig, maar hoe krijg je ze zo ver? De intake met de boze moeder (film) Wat ging hier mis?

11 Bejegening Luisteren Begrijpen: Wouter Bos en Pim Fortuyn Niet meteen willen veranderen Weten wat belangrijk is voor hem/haar Aansluiten bij wat hij/zij belangrijk vindt

12 Fases in de behandeling Uitleg van de behandeling Opstellen van hiërarchie Exposure opdrachten Cognitieve therapie Oefenen! Als ze het niet doen Als het erg langzaam gaat Afsluiten van de behandeling EHBO

13 Uitleg van de behandeling Schaamte, angst, wanhoop, frustratie Niet verbaasd over, maar geïnteresseerd in Geen beschuldiging van kind of ouders Uitleg Niet gek Teveel van het goede Best slim, alleen onhandig

14 Uitleg van de behandeling Behandeling Anders doen & anders denken Dwang terugbrengen tot een positieve eigenschap Oefenen Niet beginnen voordat het kind erachter staat!

15 Exposure & responspreventie Precieze beschrijving van alle dwanghandelingen Gradaties in ernst Deur controleren belangrijker dan raam Bus is viezer dan trein Hiërarchie van dwanghandelingen Stap voor stap staken

16 Inventarisatie dwanghandelingen Precieze beschrijving van alle dwanghandelingen Gradaties in ernst Voordeur controleren is belangrijker dan achterdeur Tram is viezer dan trein, lijn 54 viezer dan lijn 50 De hele dag doornemen Zelf kunnen naspelen Veel rituelen: starten met de eerste die wordt aangepakt

17 Opstellen van de hiërarchie Variaties in moeilijkheidsgraad Kleine stapjes, maar zo groot mogelijk Ritueel afbouwen, of in een keer stoppen via de terug naar de goede manier methode Controles in de keuken per apparaat, of niets meer controleren in de keuken Starten met laagste in hiërarchie, of keuze kind

18 Exposure opdrachten Onderbieden in het begin Geen opdracht als geen overeenstemming Iedere dag thuis oefenen Oude opdrachten blijven bestaan Registreren van dwangklachten of van huiswerk Ouders betrekken bij opdrachten, afhankelijk van leeftijd

19 Wat er mis kan gaan Geen hiërarchie te maken Alles is even moeilijk Eindeloos lange lijst Wisselende dwangen Op ieder voorstel nee

20 Cognitieve model Aanleiding Intrusie Dwangrituelen Interpretatie Angst Salkovskis, Beck

21 Cognitieve therapie Veranderen van disfunctionele gedachten Rationele technieken Helpende gedachten Kansberekening Gedragsexperimenten Argumenten verzamelen

22 Cognitieve therapie De praktijk Kind kijkt je glazig aan Overtuigd van eigen gelijk Piepklein kansje is ook niet acceptabel Ik weet het wel, maar het voelt niet zo

23 Cognitieve therapie Doel: Het veranderen van onhandige gedachten OP WELKE MANIER DAN OOK Selectie Starten met de eenvoudigste techniek

24 Cognitieve therapie Jonge kinderen Helpende gedachten Wat zouden andere mensen zeggen?

25 Cognitieve therapie Overtuigd van eigen gelijk Tegenargumenten

26 Cognitieve therapie Bereid om kritisch naar gedachten te kijken Argumenten voor en tegen Research Risicoprofiel (kansberekenen) Onderzoeken en nuanceren

27 Cognitieve therapie Gebeurtenissen die niet zo heel erg zijn Stel dat Gedragsexperiment

28 Cognitieve therapie Nare beelden en hardnekkige gedachten Exposure aan dwanggedachten De regisseur Het hikje van de hersenen

29 Exposure of cognitieve therapie? Voornaamste klacht: Dwangrituelen: ERP, met CT als mogelijk hulpmiddel Dwanggedachten CT, altijd gevolgd door ERP

30 OEFENEN!