Overzicht behandelprotocol 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Overzicht behandelprotocol 1"

Transcriptie

1 Overzicht behandelprotocol 1 sessie 1: kennismaking, inventarisatie en uitleg rationale z Geef een samenvatting van het intakeverslag en leg het klinisch beeld van GAS uit (DSM-IV-criteria). z Bespreek een recente piekerperiode aan de hand van het metacognitieve model. z Demonstreer de contraproductiviteit van piekeren als copingstrategie ( stel-dat oefening) en gedachteonderdrukking ( wittebeerexperiment ). z Geef uitleg over de behandeling (o.m. het belang van zelfwerkzaamheid, huiswerkafspraken). z Neem de rationale van de behandeling door (m.b.v. figuur 1.3) en geef de informatiefolder mee (bijlage 4). z Introduceer de piekerregistratieopdracht als huiswerkopdracht. Fase 1: Identificeren type-2-gepieker sessie 2 z Bespreek de registratieopdracht. z Spoor type-2-gepieker op door: z te vragen hoe de patiënt zijn (voortdurende) gepieker beoordeelt; z samen met de patiënt een voor- en nadelenlijst van het piekeren op te stellen; z een experiment voor te stellen waarbij de patiënt het piekeren oproept en zich op het piekeren concentreert in plaats van het piekeren te onderdrukken of afleiding te zoeken; z na te vragen of de patiënt pogingen doet het denken/piekeren te stoppen en zo ja, wat daarvan de reden is; 1 Van der Heiden, Methorst, Van der Molen & Muris. Behandelprotocol Metacognitieve therapie GAS: onderzoeksversie

2 z z z en/of neem de MCV door met de patiënt. Introduceer het eerste deel van het piekergedachteschema (bijlage 2). Huiswerk: piekerregistratie en twee piekergedachteschema s invullen. sessie 3 z Bespreek de registratieopdracht en het ingevulde piekergedachteschema. z Spoor type-2-gepieker op (zie sessie 2). z Leg uit dat de volgende sessies gericht zijn op het onderzoeken van negatieve metacognities met als thema onbeheersbaarheid. z Huiswerk: piekerregistratie en twee piekergedachteschema s invullen. Fase 2: Onderzoeken en wijzigen van negatieve metacognities sessie 4 z Bespreek de registratieopdracht en de twee piekergedachteschema s. z Onderzoek een negatieve metacognitie omtrent onbeheersbaarheid van het piekeren met behulp van de volgende verbale technieken: z Vraag de bewijzen na die deze metacognitie ondersteunen. Vraag vervolgens de bewijzen/ervaringen na die deze metacognitie niet ondersteunen of ermee in tegenspraak zijn. Formuleer op basis van de bewijzen een evenwichtige, nieuwe gedachte en vraag de geloofwaardigheid na. Vraag naar het effect van de nieuwe gedachte op het gevoel. z Vraag naar ervaringen waarin het wel lukte de aandacht van het piekeren af te leiden. Vraag vervolgens na wat de betekenis van die ervaringen is voor de metacognitie omtrent onbeheersbaarheid van het piekeren. z Huiswerk: piekerregistratie en minstens twee piekergedachteschema s volledig invullen. sessie 5 z Bespreek de registratieopdracht en de piekergedachteschema s. z Onderzoek een negatieve metacognitie omtrent onbeheersbaarheid van het piekeren (zie sessie 4). z Introduceer een gedragsexperiment om de onbeheersbaarheid van piekeren te toetsen: piekeren uitstellen tot een vast moment (gecontroleerde piekerperiode).

3 z Huiswerk: piekerregistratie, twee piekergedachteschema s invullen, gedragsexperiment uitvoeren. sessie 6 en het gedragsexperiment (m.n. de betekenis voor de onbeheersbaarheid van piekeren). z Introduceer een vervolg op het uitgevoerde experiment: vraag de patiënt tijdens de gecontroleerde piekerperiode juist te proberen de controle te verliezen. z Leg uit dat de volgende drie sessies gericht zijn op het onderzoeken van negatieve metacognities met als thema gevaar. gedragsexperiment uitvoeren. sessie 7 en het gedragsexperiment (m.n. de betekenis voor de onbeheersbaarheid van piekeren). z Onderzoek een negatieve metacognitie omtrent veronderstelde gevaren van het piekeren met behulp van de volgende verbale technieken: z Vraag de bewijzen na die deze metacognitie ondersteunen. Vraag vervolgens de bewijzen/ervaringen na die deze metacognitie niet ondersteunen of ermee in tegenspraak zijn. Formuleer op basis van de bewijzen een evenwichtige, nieuwe gedachte en vraag de geloofwaardigheid na. Vraag naar het effect van de nieuwe gedachte op het gevoel. z Bespreek met de patiënt dat hij zowel positieve als negatieve gedachten over het piekeren heeft. Vraag na hoe de patiënt dit verklaart. Vraag vervolgens naar de betekenis voor de metacognities naar aanleiding van de verklaring die de patiënt geeft. z Vraag uitleg over de wijze waarop piekeren tot de gevreesde catastrofe kan leiden. z Introduceer een gedragsexperiment gericht op het toetsen van het veronderstelde gevaar: vraag de patiënt bij spontane piekerperioden erger te gaan piekeren om na te gaan of de gevreesde gebeurtenissen daadwerkelijk optreden. gedragsexperiment uitvoeren.

4 sessie 8 en het gedragsexperiment (m.n. de betekenis voor de gevaarlijke gevolgen van piekeren). z Onderzoek een negatieve metacognitie omtrent veronderstelde gevaren van het piekeren met behulp van verbale technieken (zie sessie 7). z Introduceer gedragstechnieken om de metacognities omtrent gevaar te toetsen: z laat de patiënt belangrijke anderen interviewen over (hun visie op) piekeren; z vraag de patiënt pogingen het piekeren te stoppen te staken (verwijs naar het wittebeerexperiment uit sessie 1). z Huiswerk: piekerregistratie, twee piekergedachteschema s invullen en gedragstechnieken uitvoeren. Fase 3: Onderzoeken en wijzigen van positieve metacognities sessie 9 en de uitgevoerde gedragstechnieken (m.n. de betekenis van de uitkomsten voor de metacognities omtrent gevaar ). z Evalueer fase twee: onderzoeken van negatieve metacognities. z Leg uit dat de volgende drie sessies (ook deze) gericht zijn op het onderzoeken van positieve metacognities. z Onderzoek op socratische wijze een positieve metacognitie door de bewijzen voor en tegen de metacognitie te bespreken en op basis van de bewijzen een alternatieve gedachte over de helpendheid van piekeren te formuleren. z Vraag de patiënt naar zijn beangstigende voorspelling van een gebeurtenis waarover hij zich zorgen maakt. Vraag de patiënt de bewuste situatie op te zoeken om na te gaan of de voorspelling al dan niet uitkomt. Bespreek de volgende sessie of de voorspelling overeenkwam met de feitelijke uitkomst. Bespreek de betekenis hiervan voor de positieve metacognitie (wordt die ondersteund of juist niet?). de besproken toekomstige situatie opzoeken om de positieve metacognitie te toetsen.

5 sessie 10 en de uitkomst van de opgezochte situatie om de positieve metacognitie te toetsen. z Onderzoek een positieve metacognitie met behulp van de volgende verbale technieken: z Vraag naar situaties waarin niet gepiekerd werd, maar de afloop wel positief was. Vraag vervolgens naar de betekenis van het besprokene voor de positieve metacognitie. z Bespreek een recente piekerperiode gedetailleerd. Vraag met name de beangstigende voorspelling na (= inhoud van het piekeren). Vraag vervolgens naar de uiteindelijke uitkomst van de gebeurtenis waarover gepiekerd werd. Kwam de voorspelling overeen met de feitelijke uitkomst? Wat betekent dit voor de positieve metacognitie (bijv. dat piekeren helpt om negatieve gebeurtenissen te voorkomen)? z Huiswerk: gedragsexperimenten gericht op het onderzoeken van positieve metacognities: z stoppen-met-piekeren experiment: instrueer de patiënt te stoppen met piekeren om te toetsen of de gevreesde negatieve gevolgen van niet-piekeren optreden; z instrueer de patiënt juist meer te gaan piekeren om te onderzoeken of de prestaties inderdaad beter worden door te piekeren. gedragsexperimenten uitvoeren. sessie 11 en de uitgevoerde gedragsexperimenten (m.n. de betekenis voor de positieve metacognities). z Evalueer fase drie: onderzoek van positieve metacognities. z Leg uit dat de laatste drie sessies gericht zijn op: z opheffen van bestaand vermijdingsgedrag; z leren anders om te gaan met (bedreigende) informatie dan door erover te piekeren. z Inventariseer welk vermijdings- en veiligheidsgedrag nog toegepast wordt en zet dit in een angsthiërarchie. z Introduceer exposure met responspreventie: spreek af dat de patiënt de eerste vermeden situaties uit de hiërarchie opzoekt of veiligheidsgedragingen achterwege laat, met als doel aan de angst te wennen en te ervaren dat de gevreesde ramp niet optreedt.

6 z Huiswerk: piekerregistratie, zo nodig piekergedachteschema invullen en exposure- en responspreventieopdrachten uitvoeren. Fase 4: opheffen vermijdingsgedrag en oefenen met alternatieve manieren van informatieverwerking sessie 12 z Bespreek de registratieopdracht en de uitgevoerde exposure- en responspreventieopdrachten. z Introduceer overgevoeligheid voor cognitiebevestigende informatie: leg uit dat de lang bestaande angst ertoe heeft geleid dat de patiënt veel gevoeliger is dan andere mensen voor informatie die zijn zorgen bevestigt. Het kan gaan om externe informatie (berichten in de krant over inbrekers, kritiek van anderen), maar ook om interne informatie (hartkloppingen, duizeligheid). Leg vervolgens uit dat informatie die laat zien dat de zorgen niet of niet helemaal kloppen vaak niet opgemerkt of vervormd wordt door het als toeval, geluk of uitzondering op de regel te zien (bijv.: een compliment van de baas wordt geïnterpreteerd als dat kwam alleen maar doordat hij een goede bui had, het zegt verder niets over mij ). z Introductie huiswerk: technieken gericht op vergroten van gevoeligheid voor informatie die strijdig is met de inhoud van het piekeren: z Taartpunttechniek: brainstormen over mogelijke alternatieve verklaringen voor de gebeurtenis die onderwerp van vermijding of veiligheidsgedrag was. Laat de patiënt elk alternatief visualiseren in een taarttekening, waarin de grootte van elke taartpunt de mate van verklarende waarde weergeeft. Bespreek de gevolgen voor de geloofwaardigheid van de oorspronkelijke interpretatie. z Een logboek van positieve gebeurtenissen of feiten bijhouden over situaties die onderwerp zijn van vermijding of veiligheidsgedrag (bijv. bij vermijding van nieuwsberichten in de plaatselijke media over inbraken: dat de kans op inbraken in de eigen buurt klein is, dat er nog nooit ingebroken is, dat er voldoende sloten aangebracht zijn enz.). Rationale voor de patiënt: doel is de aandacht en gevoeligheid voor positieve (en met de gedachten strijdige) informatie te vergroten. z Huiswerk: registratieopdracht, exposure- en responspreventieopdrachten uitvoeren, taartpunttechniek toepassen en logboek van positieve gebeurtenissen bijhouden.

7 sessie 13 z Bespreek de registratieopdracht, de uitgevoerde exposure- en responspreventieopdrachten, de taartpunttechniek en het logboek van positieve gebeurtenissen. z Maak afspraken over exposure en responspreventie aan de hand van de angsthiërarchie. z Leg (nogmaals) uit dat piekeren als strategie vervangen moet worden door andere denkstrategieën om te voorkomen dat de patiënt later bij confrontatie met problemen toch weer gaat piekeren (omdat hij niet beschikt over alternatieve copingstrategieën). Introduceer en oefen de volgende alternatieve strategieën: z brainstormsessie waarin positieve uitkomsten worden bedacht voor (voorheen) zorgelijke situaties; z het laten gaan van gedachten in plaats van ze te onderdrukken. z Huiswerk: piekerregistratie, piekerdagboek, exposure- en responspreventieopdrachten uitvoeren, taartpunttechniek toepassen, logboek van positieve gebeurtenissen bijhouden, brainstormsessies en oefenen met laten gaan van gedachten. sessie 14 z Bespreek het huiswerk. z Evalueer het behandelprogramma en stel een terugvalpreventieprogramma op.

helemaal niet kenmerkend enigszins kenmerkend erg kenmerkend

helemaal niet kenmerkend enigszins kenmerkend erg kenmerkend Literatuur American Psychiatric Association (APA) (2000) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition, text revision (DSMIVTR) Washington: APA Broeke, E ten, Heiden, C van der, Meijer,

Nadere informatie

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis. Colin van der Heiden. Workshop NJC-VGCt Zwolle, 12 april 2013

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis. Colin van der Heiden. Workshop NJC-VGCt Zwolle, 12 april 2013 Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis Colin van der Heiden Workshop NJC-VGCt Zwolle, 12 april 2013 PROGRAMMA inleiding metacognitieve theorie video-demonstratie en oefening: uitvragen

Nadere informatie

Colin van der Heiden

Colin van der Heiden Workshop: Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis Colin van der Heiden PG-Dag van de Inhoud Complexiteit vraagt maatwerk Rotterdam, 5 oktober 2017 PROGRAMMA inleiding metacognitieve

Nadere informatie

Informatie voor patiënten

Informatie voor patiënten Informatie voor patiënten gegeneraliseerde angststoornis: wat is dat precies? Bij u is na de intakeprocedure de diagnose gegeneraliseerde angststoornis gesteld. Om deze diagnose te kunnen krijgen moet

Nadere informatie

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ Inhoud Waarom MCT v GAS Wat is MCT v GAS Werkt MCT v GAS MCT v GAS: Achtergrond CGT v

Nadere informatie

Metacognitieve therapie voor Gegeneraliseerde Angst Stoornis. Colin van der Heiden. Workshop VGCt Najaarsconferentie 7 november 2012

Metacognitieve therapie voor Gegeneraliseerde Angst Stoornis. Colin van der Heiden. Workshop VGCt Najaarsconferentie 7 november 2012 Metacognitieve therapie voor Gegeneraliseerde Angst Stoornis Colin van der Heiden Workshop VGCt Najaarsconferentie 7 november 2012 PROGRAMMA inleiding metacognitieve theorie video-demonstratie: uitvragen

Nadere informatie

1 Metacognities en gegeneraliseerde angst: theorie en behandeling

1 Metacognities en gegeneraliseerde angst: theorie en behandeling 1 Metacognities en gegeneraliseerde angst: theorie en behandeling Inleiding De gegeneraliseerde angststoornis (GAS) wordt gekenmerkt door buitensporige en gegeneraliseerde bezorgdheid, die als oncontroleerbaar

Nadere informatie

Metacognitieve therapie bij gegeneraliseerde angst

Metacognitieve therapie bij gegeneraliseerde angst Metacognitieve therapie bij gegeneraliseerde angst Website In de oorspronkelijke uitgave van Metacognitieve therapie bij gegeneraliseerde angst was een cd-rom toegevoegd met aanvullend digitaal materiaal.

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

Werkblad Situationele triggers voor mijn angstproblemen

Werkblad Situationele triggers voor mijn angstproblemen Werkblad Situationele triggers voor mijn angstproblemen Angstprobleem Situationele triggers Stap voor stap je angst overwinnen / hoofdstuk 2 / pagina 56 Werkblad Variabelen die invloed hebben op mijn angst

Nadere informatie

WERKWIJZE VOOR HET WERKEN MET EMDR VANUIT KLACHTEN LINKSOM KINDERVERSIE

WERKWIJZE VOOR HET WERKEN MET EMDR VANUIT KLACHTEN LINKSOM KINDERVERSIE WERKWIJZE VOOR HET WERKEN MET EMDR VANUIT KLACHTEN LINKSOM KINDERVERSIE 1. Inventariseer de klachten/symptomen Verzamel informatie over de symptomen, waarvan het kind of de gezinsleden/omgeving last hebben

Nadere informatie

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Stop met piekeren Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven

Nadere informatie

CGT bij kinderen/jongeren met angst- en dwangstoornissen

CGT bij kinderen/jongeren met angst- en dwangstoornissen CGT bij kinderen/jongeren met angst- en dwangstoornissen en wat doen we met de ouders? Marjolein Bus 5-10-2018 Opwarming wie van u: - - - Hoe sterk is de dwanger in u? Schema van angst en dwang Angst Situatie

Nadere informatie

Workshop: (op)weg met angst VVKP Studiedag

Workshop: (op)weg met angst VVKP Studiedag Workshop: (op)weg met angst VVKP Studiedag Tine Daeseleire Barbara Depreeuw www.thehumanlink.be The Human link Expertisecentrum: stress en angst Gedragstherapeutische aanpak Activiteiten: Angsten en fobieën

Nadere informatie

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Strategieën. Ik laat los en ik heb vrede met het levensproces. Ik kijk objectief & eerlijk naar mijzelf N 1 5

Strategieën. Ik laat los en ik heb vrede met het levensproces. Ik kijk objectief & eerlijk naar mijzelf N 1 5 Strategieën Ik kijk objectief & eerlijk naar mijzelf Ik laat los en ik heb vrede met het levensproces N 1 5 Opruimen omvat alles wat met loslaten te maken heeft Loslaten van spullen, emoties, gevoelens,

Nadere informatie

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Hoarding hoe te herkennen en hoe te behandelen Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Criteria volgens de DSM - 5 Er moet sprake zijn van duidelijk lijden en/of disfunctioneren

Nadere informatie

Beoordeel de twee vas-schalen. Indien niet van toepassing omcirkel: A. In hoeverre waren bovenstaande methoden en technieken op z n plaats?

Beoordeel de twee vas-schalen. Indien niet van toepassing omcirkel: A. In hoeverre waren bovenstaande methoden en technieken op z n plaats? Schaal voor therapietrouw en competentie van de therapeut (NL) (Afgeleid van de Therapy Adherence and Competence Scale voor Schema Focused Therapie voor de Borderline Persoonlijkheidsstoornis) Jeffrey

Nadere informatie

Een cognitief gedragstherapeutisch behandelprotocol voor jongeren met een selectieve en/of restrictieve voedselinname stoornis (ARFID)

Een cognitief gedragstherapeutisch behandelprotocol voor jongeren met een selectieve en/of restrictieve voedselinname stoornis (ARFID) Een cognitief gedragstherapeutisch behandelprotocol voor jongeren met een selectieve en/of restrictieve voedselinname stoornis (ARFID) Eline de Haan & Diana Kroes Wie zijn we en wat willen we het komende

Nadere informatie

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste

Nadere informatie

Figuur 2.1 Registratieformulier Emoties

Figuur 2.1 Registratieformulier Emoties Figuur 2.1 Registratieformulier Emoties Instructies Geef elk uur aan met welke intensiteit je je het afgelopen uur gelukkig hebt gevoeld en hoe sterk je je het afgelopen uur somber hebt gevoeld. Gebruik

Nadere informatie

Hoe het foute denken aanpakken? Een overzicht van gesprekstechnieken

Hoe het foute denken aanpakken? Een overzicht van gesprekstechnieken Hoe het foute denken aanpakken? Een overzicht van gesprekstechnieken Theoretisch kader: Als begeleider merken we vaak op dat het denken van een klant, heel sterk zijn gedrag gaat beïnvloeden. Ook in de

Nadere informatie

De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013

De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013 De behandeling van de dwangstoornis Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013 Programma Behandeling en behandelstrategieën Per fase in de behandeling: Mogelijke

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1

Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1 Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1 Refereermiddag SCBS 21 december 2017 Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief

Nadere informatie

Handleiding module gegeneraliseerde. angststoornis

Handleiding module gegeneraliseerde. angststoornis Handleiding module gegeneraliseerde angststoornis TelePsy 2019 Algemene informatie De module gegeneraliseerde angststoornis (GAS-module) is tot stand gekomen in samenwerking met InnoPsy, Helen Lionarons

Nadere informatie

Protocol Imaginaire verwerking Woede, Wrok en Wraak

Protocol Imaginaire verwerking Woede, Wrok en Wraak Protocol Imaginaire verwerking Woede, Wrok en Wraak Vooraf Om het protocol op verantwoorde wijze toe te kunnen passen, is van belang dat je een workshop hebt gevolgd, waarin het protocol is ingeoefend.

Nadere informatie

WERKWIJZE VOOR HET WERKEN MET EMDR VANUIT KLACHTEN ( LINKSOM )

WERKWIJZE VOOR HET WERKEN MET EMDR VANUIT KLACHTEN ( LINKSOM ) WERKWIJZE VOOR HET WERKEN MET EMDR VANUIT KLACHTEN ( LINKSOM ) 1. Inventariseer de klachten/symptomen Verzamel informatie over de symptomen, waarvan de patiënt last heeft (angstklachten, depressieve stemming,

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose.

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose. Ukunternatuurlijkuitciteren,graagzelfs,maardanwel metbronvermelding.u magditartikelookruimhartig verspreidenmitshetnietvoorcommerciëledoeleindenis. Indiegevalen pasnaonzeschriftelijketoestemming. Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan,

Nadere informatie

Symposium Angststoornissen en? Den Haag, 10 oktober 2014. Chantal Dommanschet Klinisch psycholoog psychotherapeut PsyQ Angststoornissen Den Haag

Symposium Angststoornissen en? Den Haag, 10 oktober 2014. Chantal Dommanschet Klinisch psycholoog psychotherapeut PsyQ Angststoornissen Den Haag Symposium Angststoornissen en? Den Haag, 10 oktober 2014 Chantal Dommanschet Klinisch psycholoog psychotherapeut PsyQ Angststoornissen Den Haag Inleiding Videofragment ERP Theoretisch kader Rollenspellen

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Metacognitieve therapie voor GAS vanuit een geïntegreerd cognitief gedragstherapeutisch perspectief: Een gevalsbeschrijving

Metacognitieve therapie voor GAS vanuit een geïntegreerd cognitief gedragstherapeutisch perspectief: Een gevalsbeschrijving Gedragstherapie 2012, 45 117-128 117 Metacognitieve therapie voor GAS vanuit een geïntegreerd cognitief gedragstherapeutisch perspectief: Een gevalsbeschrijving Mirjam Wigboldus 1, Erik ten Broeke 2 &

Nadere informatie

Minder angstig in sociale situaties

Minder angstig in sociale situaties Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in

Nadere informatie

Dwang en autisme. Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum.

Dwang en autisme. Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum. Dwang en autisme Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum. Autistische stoornis Informatieverwerkingsstoornis Andere manier

Nadere informatie

WERKWIJZE VOOR HET VERANDEREN VAN (KERN)OPVATTINGEN MET EMDR ( RECHTSOM )

WERKWIJZE VOOR HET VERANDEREN VAN (KERN)OPVATTINGEN MET EMDR ( RECHTSOM ) WERKWIJZE VOOR HET VERANDEREN VAN (KERN)OPVATTINGEN MET EMDR ( RECHTSOM ) (zie ook het voorbereidingsformulier voor patiënten) 1. Casusconceptualisatie De invloed van negatieve (kern)opvattingen staat

Nadere informatie

E book Cognitieve therapie

E book Cognitieve therapie E book Cognitieve therapie Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl E-Book Cognitieve Therapie Cognitieve therapie is momenteel een van de meest effectief gebleken therapieën en wordt

Nadere informatie

De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk Dr. Leyman Lemke Deswarte Annelies 2013 Universitair Ziekenhuis Gent Inhoud workshop Kapstok: Het neurotische lussenmodel (NLM) (R. Schacht

Nadere informatie

EMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie

EMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie EMDR Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is EMDR? Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van

Nadere informatie

INTER- PSY Lente Symposium 2013

INTER- PSY Lente Symposium 2013 De ongeschreven regel Gedragsgerichte Behandeling van Sociale Fobie Inter- Psy Lentesymposium 2013 Henk Brink klinisch psycholoog supervisor VGCt Overzicht Kenmerken sociale fobie Kenmerken sociale fobie

Nadere informatie

Het effect van de FOCUS op exposure bij OCS CGT nonresponders

Het effect van de FOCUS op exposure bij OCS CGT nonresponders Het effect van de FOCUS op exposure bij OCS CGT nonresponders Een pilotstudie naar de effectiviteit van een kortdurende, intensieve, ambulante behandeling bij patienten die een eerdere CGT hebben gehad.

Nadere informatie

Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips

Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips Met deze voorbeelden van taken voor de wiskundelessen willen wij verschillende ideeën illustreren. Ten eerste geven zij een idee wat bedoeld wordt met hele-taakeerst

Nadere informatie

Laten zitten compensatiegedrag bij eetstoornissen

Laten zitten compensatiegedrag bij eetstoornissen Laten zitten compensatiegedrag bij eetstoornissen Renee Beer Hermien Elgersma R.Beer& H.J.Elgersma TakeHome Message Exposure? DOEN! Responspreventie? OOK! Workshop Kader Vermijden en verleiden Wanneer

Nadere informatie

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose.

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose. Ukunternatuurlijkuitciteren,graagzelfs,maardanwel metbronvermelding.u magditartikelookruimhartig verspreidenmitshetnietvoorcommerciëledoeleindenis. Indiegevalen pasnaonzeschriftelijketoestemming. Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan,

Nadere informatie

prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010

prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 Emotie: gespannen, ongelukkig Fysiek: hartkloppingen, trillen Cognitief: overinterpreteren, piekeren, aandacht Gedrag: vermijden - Verkeerd

Nadere informatie

Combinatoriek en rekenregels

Combinatoriek en rekenregels Combinatoriek en rekenregels Les 4: Rekenregels (deze les sluit aan bij de paragraaf 8 van Hoofdstuk 1 Combinatoriek en Rekenregels van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

E-book-Cognitieve therapie.indd :17:27

E-book-Cognitieve therapie.indd :17:27 E-book-Cognitieve therapie.indd 1 16-12-2014 14:17:27 Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie:

Nadere informatie

Sessie 0 Slaapanamnese

Sessie 0 Slaapanamnese 7 Sessie 0 Slaapanamnese Samenvatting In deze sessie wordt een uitgebreide slaapanamnese gedaan om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over het slaapprobleem en de gevolgen daarvan voor het functioneren

Nadere informatie

op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars.

op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars. op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars. Auteur: Anneke Lucassen Zelfevaluatie begeleiden bij zelfstandig

Nadere informatie

Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden

Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden HANDOUT SCENARIO-ONTWIKKELING Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden SCENARIO-ONTWIKKELING I n h o u d Scenario-ontwikkeling 1 1 Wat zijn scenario s? 1 2 Waarom

Nadere informatie

Cliëntbeoordelingen e-health

Cliëntbeoordelingen e-health Cliëntbeoordelingen e-health eerste halfjaar 0 Items die tenminste één keer zijn beoordeeld zijn opgenomen in het overzicht. De beoordelingsperiode loopt van januari tot en met 0 juni; items die zijn vrijgegeven

Nadere informatie

Flashforward Protocol met Mental Video Check

Flashforward Protocol met Mental Video Check Flashforward Protocol met Mental Video Check Je past flashforward toe als er wel klachten zijn, maar de herinnering aan de etiologische gebeurtenis geen spanning (meer) oproept. Het gaat om een fantasie

Nadere informatie

Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin?

Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin? Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin? Angst Angst ontstaat in de hersenen in de amygdala. Amygdala stimuleert: Schrikreflex Bevriezen Bijniermerg: adrenaline (Lichaam wordt in optimale

Nadere informatie

EXPOSURE BIJ KINDEREN EN JONGEREN. Eric Heyns

EXPOSURE BIJ KINDEREN EN JONGEREN. Eric Heyns EXPOSURE BIJ KINDEREN EN JONGEREN Eric Heyns Definitie exposure Een klasse van psychotherapeutische behandelingen met als centrale element dat de patiënt wordt blootgesteld aan een situatie die negatieve

Nadere informatie

Therapy Adherence Scale (Therapie-trouw schaal) voor Schematherapie bij de Borderline Persoonlijkheidsstoornis.

Therapy Adherence Scale (Therapie-trouw schaal) voor Schematherapie bij de Borderline Persoonlijkheidsstoornis. Therapy Adherence Scale (Therapie-trouw schaal) voor Schematherapie bij de Borderline Persoonlijkheidsstoornis. Beoordelaar: Datum: Naam beoordeelde therapeut: Naam/nummer beoordeeld fragment: Indien niet

Nadere informatie

Cognitief-gedragsmatige groepstraining voor depressieve en/of angstige adolescenten

Cognitief-gedragsmatige groepstraining voor depressieve en/of angstige adolescenten Cognitief-gedragsmatige groepstraining voor depressieve en/of angstige adolescenten Raakvlakken, verschillen en bevindingen. Een korte praktische onderdompeling. Dr. C. Faché, K. Naessens, N. Nelen, L.

Nadere informatie

Word ook cognitief gedragstherapeut VGCt. Volg de postmasteropleiding

Word ook cognitief gedragstherapeut VGCt. Volg de postmasteropleiding Word ook cognitief gedragstherapeut VGCt Volg de postmasteropleiding In deze brochure lees je wat de sterke kanten van cognitieve gedragstherapie zijn, wat het werk van een cognitief gedragstherapeut inhoudt,

Nadere informatie

Word je gedachten de baas

Word je gedachten de baas hoofdstuk 9 Word je gedachten de baas We besteden erg veel tijd aan luisteren naar onze gedachten. Sommige gedachten zijn negatief en gaan over onszelf, wat we doen en wat we verwachten dat er in de toekomst

Nadere informatie

Zorg voor de zorgenden ofwel: meelopen tot het eind en (zelf) overeind blijven. Maastricht 26 november 2009

Zorg voor de zorgenden ofwel: meelopen tot het eind en (zelf) overeind blijven. Maastricht 26 november 2009 Zorg voor de zorgenden ofwel: meelopen tot het eind en (zelf) overeind blijven Maastricht 26 november 2009 INTRO Introductie van mij en u Nut van het thema Tijd Reageren? Oogmerk Vier vragen: Hoe herstel

Nadere informatie

Module Veilig Verder. Een psycho-educatieve module over risicotaxatie voor patiënten in een forensische setting

Module Veilig Verder. Een psycho-educatieve module over risicotaxatie voor patiënten in een forensische setting Module Veilig Verder Een psycho-educatieve module over risicotaxatie voor patiënten in een forensische setting Waar komt de training vandaan? Waar komt de training vandaan? De oorspronkelijke module is

Nadere informatie

EMDR STANDAARDPROTOCOL

EMDR STANDAARDPROTOCOL EMDR STANDAARDPROTOCOL 1. Introductie Als EMDR wordt ingezet zijn de klachten bekend, is de te bewerken herinnering vastgesteld, en zijn eventuele vermijdingsgedragingen en situaties die vermeden en/of

Nadere informatie

Hoe zou je dit vertellen aan iemand die er vandaag niet bij is? Leerlingen helpen om wiskunde te begrijpen: Vragen die: Ben je het er mee eens?

Hoe zou je dit vertellen aan iemand die er vandaag niet bij is? Leerlingen helpen om wiskunde te begrijpen: Vragen die: Ben je het er mee eens? Leerlingen helpen om wiskunde te begrijpen: 1 2 Welke strategie heb je gebruikt? 3 Ben je het er mee eens? Ben je het er mee oneens? 4 Zou je die vraag aan de klas kunnen stellen? 5 Kun je je 6 Wil 7 oplosmethode

Nadere informatie

Nieuwe inzichten in de werking en toepassing van exposure. Marleen Rijkeboer & Erik ten Broeke

Nieuwe inzichten in de werking en toepassing van exposure. Marleen Rijkeboer & Erik ten Broeke Nieuwe inzichten in de werking en toepassing van exposure Marleen Rijkeboer & Erik ten Broeke Het kan beter. Exposure is een effectieve behandeling van angststoornissen, maar Ongeveer de helft van de patiënten

Nadere informatie

Informatie over het wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van psychologische behandeling bij dwangklachten.

Informatie over het wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van psychologische behandeling bij dwangklachten. 1 Informatie over het wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van psychologische behandeling bij dwangklachten. Geachte heer, mevrouw, Bij u is na de intakeprocedure de diagnose obsessief-compulsieve

Nadere informatie

Wat is graded exposure in vivo?

Wat is graded exposure in vivo? Wat is graded exposure in vivo? Geleidelijke blootstelling aan situaties die als angstig worden ervaren Graded exposure in vivo Achtergrond in vivo is effectief bij diverse volwassen pijnpopulaties CRPS

Nadere informatie

Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz

Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz 3. Zorgpad Signaleren en Screenen Handleiding bouwstenen zorgpaden 2012-12 27 Signaleren en screenen van psychische klachten Inleiding 29 1. Signaleren en screenen

Nadere informatie

Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie

Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling presentatie Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp

Nadere informatie

Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken. Dagdeel 1 1-1

Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken. Dagdeel 1 1-1 Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken Dagdeel 1 1-1 Voorstellen Naam Kennis en kunde in Cognitieve gedragstherapie Eventuele specifieke leerwensen Maximaal 2 minuten 1-2

Nadere informatie

Test denkprofiel jongeren

Test denkprofiel jongeren Test denkprofiel jongeren Wat is jouw denkprofiel? Mensen denken op verschillende manieren. Jongeren ook. Volgens de theorie van Sternberg kun je voorkeur hebben voor analytisch, praktisch of creatief

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf.

De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf. De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf. Verkopen staat gelijk aan inkomen Iedere dag ben je bezig met verkopen je verkoopt aan; jezelf familieleden je omgeving je partner

Nadere informatie

Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën. praktijktoetsen. cognitief gedragstherapeut in opleiding

Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën. praktijktoetsen. cognitief gedragstherapeut in opleiding Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën praktijktoetsen cognitief gedragstherapeut in opleiding Instructie Doel De praktijktoets is een formatieve toets. Dat betekent dat hiermee wordt vastgesteld

Nadere informatie

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15

Nadere informatie

Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie. Christine van Boeijen

Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie. Christine van Boeijen Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling workshop Voor welke stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Bekendheid effectieve methode Implementatie Begeleide zelfhulp

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling groep 2

Deeltijdbehandeling groep 2 Patiënteninformatie Deeltijdbehandeling groep 2 rkz.nl Inleiding Groep 2 vindt plaats op dinsdag en donderdag op de Psychotherapeutische Deeltijd van het, Beverwijk. Voor wie? U bent verwezen naar de psychotherapeutische

Nadere informatie

Stoppen met zelfbeschadiging?

Stoppen met zelfbeschadiging? Stoppen met zelfbeschadiging? Hoe weet ik of ik eraan toe ben te stoppen? Besluiten om te stoppen met zelfbeschadiging is een persoonlijke beslissing. Niemand kan dit voor je beslissen. Stoppen omdat je

Nadere informatie

prof. dr. Sako Visser dr. Michel Reinders Cognitieve gedragstherapie bij somatisatie

prof. dr. Sako Visser dr. Michel Reinders Cognitieve gedragstherapie bij somatisatie prof. dr. Sako Visser dr. Michel Reinders Cognitieve gedragstherapie bij somatisatie Dit boek, Cognitieve gedragstherapie bij somatisatie, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel

Nadere informatie

TRAINING 1. Tijd: Onderwerp: Waarom Resultaat Werkvorm Materiaal

TRAINING 1. Tijd: Onderwerp: Waarom Resultaat Werkvorm Materiaal DRAAIBOEK TRAINING 1, 2,3,4,5 REALISTEN ROADMOVIE De prezi presentatie voor de trainingsbijeenkomsten vindt u via de onderstaande link. https://prezi.com/0txqqdqmauta/training-realisten-roadmovie-5-bijeenkomsten/

Nadere informatie

Lichaam en geest zijn één

Lichaam en geest zijn één Lichaam en geest zijn één Je geest en lichaam zijn op een subtiele manier verbonden en reageren voortdurend op elkaar. Als we aan stress lijden heeft dat gevolgen voor ons lichaam omdat we bijvoorbeeld

Nadere informatie

Handleiding Perspectief 3 e editie: Introductie

Handleiding Perspectief 3 e editie: Introductie Handleiding Perspectief 3 e editie: Introductie Bekijk het leven Ter introductie van het nieuwe vak is er een korte terugblik op eerder ervaringen met het vak godsdienst/levensbeschouwing. De leerlingen

Nadere informatie

Overzicht sessies ouders Overzicht sessie kinderen Sessie 1 Introductie Sessie 2 Het verhaal en de veiligheid Sessie 3 Veiligheid en tips

Overzicht sessies ouders Overzicht sessie kinderen Sessie 1 Introductie Sessie 2 Het verhaal en de veiligheid Sessie 3 Veiligheid en tips Overzicht sessies ouders Overzicht sessie kinderen Sessie 1 Introductie Stap 1: Welkom en introductie Stap 2: Introductie van de werkboeken Stap 3: Uitleg doel van de groep Stap 4: Waarom beginnen ouders

Nadere informatie

Individuele coaching en groepsbijeenkomsten. Volwassenen met AD(H)D

Individuele coaching en groepsbijeenkomsten. Volwassenen met AD(H)D Individuele coaching en groepsbijeenkomsten Volwassenen met AD(H)D Behandeling en coaching Psycho-educatie cliënt en partner Staken alcohol en/of drugs Medicatie Coaching individueel Coaching in de groep

Nadere informatie

Verzamelstoornis Marjolijn Korteweg, Danielle Cath. Presentatie

Verzamelstoornis Marjolijn Korteweg, Danielle Cath. Presentatie Verzamelstoornis Marjolijn Korteweg, Danielle Cath Presentatie 11-10-2017 Protocol verzamelstoornis Cliëntenwerkboek Handleiding Voor behandelaren cognitieve gedragstherapie Voor thuisbegeleiders Taakverdeling

Nadere informatie

HET RAAMWERK VAN DE TRAINING

HET RAAMWERK VAN DE TRAINING HET RAAMWERK VAN DE TRAINING Omdat faalangst een conflict veroorzaakt tussen gevoelens, gedrag en gedachten, bestaat dit programma uit drie clusters van aan te leren vaardigheden in deze drie verschillende

Nadere informatie

Aan Van Datum Ministerie van OCW Rebel

Aan Van Datum Ministerie van OCW Rebel Memo Onderwerp Verdieping voormalig gesubsidieerde Aan Van Datum Ministerie van OCW Rebel 4-6- 2015 Inleiding In dit memo wordt ingegaan op de effecten van bezuinigingen, waarbij we ons verdiepen in in

Nadere informatie

Het culturele interview Nederlandse versie Hans Rohlof, Noa Loevy, Lineke Sassen & Stephanie Helmich

Het culturele interview Nederlandse versie Hans Rohlof, Noa Loevy, Lineke Sassen & Stephanie Helmich Het culturele interview Nederlandse versie Hans Rohlof, Noa Loevy, Lineke Sassen & Stephanie Helmich Samenvatting anamnese en ziekte geschiedenis Wordt uit het dossier ingevuld voorafgaand aan het gesprek.

Nadere informatie

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen

Nadere informatie

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN

Nadere informatie

Nieuwe inzichten in de werking en toepassing van exposure, deel 2. Erik ten Broeke & Marleen Rijkeboer

Nieuwe inzichten in de werking en toepassing van exposure, deel 2. Erik ten Broeke & Marleen Rijkeboer Nieuwe inzichten in de werking en toepassing van exposure, deel 2 Erik ten Broeke & Marleen Rijkeboer Lack of CBT competency, even among self-described CBT clinicians, may be additionally attributed to

Nadere informatie

Uitleg Werkwijzers Bovenbouw Dit zijn de beschrijvingen van alle presentaties die je moet doen en het werkstuk dat je maakt.

Uitleg Werkwijzers Bovenbouw Dit zijn de beschrijvingen van alle presentaties die je moet doen en het werkstuk dat je maakt. Uitleg Werkwijzers Bovenbouw Dit zijn de beschrijvingen van alle presentaties die je moet doen en het werkstuk dat je maakt. Om het overzichtelijk te maken, hebben we onder elk onderdeel een afvinklijstje

Nadere informatie

Huiswerk op de Sint Josephschool.

Huiswerk op de Sint Josephschool. Huiswerk op de Sint Josephschool. Informatiebrochure voor ouders / verzorgers. Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op de Sint Josephschool. We hopen

Nadere informatie

Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren.

Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Bij het doen van onderzoek onderscheid je vier fasen: 1 De fase van voorbereiding 2 De fase van uitvoering 3 De

Nadere informatie

Paniekstoornis. Angststoornissen

Paniekstoornis. Angststoornissen Paniekstoornis Angststoornissen GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer dan

Nadere informatie

Sportief Coachen 2e Kaderavond. Een$sportbreed$programma$dat$spor/ef$gedrag$s/muleert$en$ongewenst$gedrag$aanpakt$

Sportief Coachen 2e Kaderavond. Een$sportbreed$programma$dat$spor/ef$gedrag$s/muleert$en$ongewenst$gedrag$aanpakt$ Sportief Coachen 2e Kaderavond Huiswerk - Opdrachtkaarten Programma Communicatie Kenmerken van de doelgroep Coachen Omgaan met winst en verlies Omgaan met ouders Omgaan met de scheidsrechter Huiswerk Opdrachtkaart

Nadere informatie

Faalangst WAT IS HET EN WAT KAN JE ER AAN DOEN?

Faalangst WAT IS HET EN WAT KAN JE ER AAN DOEN? Faalangst WAT IS HET EN WAT KAN JE ER AAN DOEN? Opzet Workshop 1 Testje 2 Achtergrond van faalangst 3 Tips en aanpak voor de dagelijkse praktijk 4 Faalangst en het staatsexamen 5 Rondvraag/conclusie 1

Nadere informatie

Doorbreek je depressie

Doorbreek je depressie Doorbreek je depressie Doorbreek je depressie Werkboek voor de cliënt Drs. P.J. Molenaar Drs. F.J. Don Prof. dr. J. van den Bout Drs. F. Sterk Prof. dr. J. Dekker Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó

Nadere informatie

BIJLAGE. met angstgedachten

BIJLAGE. met angstgedachten BIJLAGE J Omgaan met angstgedachten Nadat je een aantal negatieve gedachten van jezelf hebt opgespoord en in verschillende categorieën hebt ingedeeld (zoals 'gedachten lezen' en 'toekomst voorspellen'),

Nadere informatie

SWOT - analyse. november 2007 van Dromen naar Scoren 1

SWOT - analyse. november 2007 van Dromen naar Scoren 1 SWOT - analyse Een handige methode om uw organisatie te leren kennen en te kijken waar uw organisatie staat en naartoe moet, is de SWOT-analyse. De vier letters staan voor Strengths, Weaknesses, Opportunities

Nadere informatie

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe COVA 2 Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Lerares: L. te Hennepe Inhoudsopgave Inleiding 2 Casus 3 Leerdoelen 3 Sterkte zwakte analyse 4 Gespreksanalyse 6 Reflectie 9 Bijlagen 12

Nadere informatie