RWA/Amfors scenario s (deel 1) vrz: Nederkoorn pfh: Buijtelaar/Van t Erve secr: Rochat

Transcriptie

1 OVERZICHT De Ronde Aanvang: 19:00 Tijd Raadzaal 1.02 Molendijkzaal 0.01 Vermeerzaal :00 RWA/Amfors scenario s (deel 1) vrz: Nederkoorn pfh: Buijtelaar/Van t Erve secr: Rochat 20:30 Commissie Begroting en Verantwoording vrz: Prins pfh: Buijtelaar secr: Rochat 21:30 PvdA: Raadsinformatiebrief : Evaluatie en nieuwe aanpak verkeersveiligheid vrz: Kennedy-Doornbos pfh: Buijtelaar 22:30 1

2 De Ronde Datum: dinsdag 14 februari 2012 Aanvang: 19:00

3 De Ronde Datum: dinsdag 14 februari 2012 Aanvang: 19:00 RWA/Amfors scenario s (deel 1) Informatie, rondetafelgesprek Commissie Begroting en Verantwoording PvdA: Raadsinformatiebrief : Evaluatie en nieuwe aanpak verkeersveiligheid Informatie

4 RWA/Amfors scenario s (deel 1) Informatie, rondetafelgesprek Inhoud agendapunt Toekomstscenario s RWA - Amfors (pdf) Raadsinformatiebrief Toekomstscenario s RWA - Amfors (pdf) Bijlage - Rapport RWA Amfors, versie 2 (pdf) Bijlagenboek RWA Amfors (pdf) M-7.1 Motie scenario s RWA (pdf) Bijlage - Presentatie Toekomstscenario s Wet Werken naar Vermogen (WWnV) (pdf) Besluitenlijst RWA - Amfors scenario s (deel 1) (pdf) Verslag RWA - Amfors scenario s (deel 1) (pdf) Audioverslag

5 Commissie Begroting en Verantwoording Agenda commissie B&V 14 februari 2012 (pdf) Besluitenlijst commissie B&V 14 februari 2012 definitief (pdf)

6 PvdA: Raadsinformatiebrief : Evaluatie en nieuwe aanpak verkeersveiligheid Informatie Inhoud agendapunt Raadsinformatiebrief Evaluatie en nieuwe aanpak verkeersveiligheid (pdf) Bijlage - Evaluatie Plan van aanpak verkeersveiligheid (pdf) Bijlage - Collegebesluit - Evaluatie en nieuwe aanpak Verkeersveiligheid (pdf) Raadsinformatiebrief Evaluatie en nieuwe aanpak Verkeersveiligheid (pdf) Bijlage - Plan van aanpak verkeersveiligheid Amersfoort (pdf) Bijlage - Evaluatie fietsersbond Plan van aanpak verkeersveiligheid (pdf) Bijlage - Beantwoording feitelijk vragen PvdA, Evaluatie en nieuwe aanpak verkeersveiligheid (pdf)

7 Agendapunt De Ronde Titel Toekomstscenario s RWA/Amfors Reg.nr Datum 14 februari 2012 Van College van B&W Ambtelijk contact Opstelten ( ) Portefeuillehouder Wethouders van t Erve en Buijtelaar Samenvatting De invoering van de Wet Werken naar Vermogen stelt Amersfoort voor de opgave om de hieruit voortvloeiende financiële problematiek (zie onder het kopje Aanleiding in RIB ) betreffende Wet sociale werkvoorziening op te lossen. Het bijgaande RWA rapport Wet Werken naar Vermogen en scenario s voor RWA/Amfors (opgesteld door BMC/Divosa) biedt inzicht in mogelijke lange termijn strategieën gericht op maximaal resultaat voor de betrokken WSW doelgroep en de daaraan verbonden financiële consequenties. De genoemde opties zoals verwoord in de aangenomen motie (M-7.1 op 10 januari 2012) worden ook in het gesprek betrokken. Maurits Depla van BMC/Divosa is aanwezig bij deze bespreking. Doel activiteit Informatie/Rondetafelgesprek Soort document Raadsinformatiebrief Reden van aanbieding Informatie maakt onderdeel uit van voorbereiding op besluitvorming over de toekomst van Amfors binnen de Wet werken naar vermogen. Op basis van de keuze van de raad kan een aanvraag worden ingediend voor de herstructureringsfaciliteit die het Rijk beschikbaar stelt. Deze aanvraag moet voor 30 april 2012 worden gedaan. Van de raadsleden wordt gevraagd - Kennis te nemen van het rapport Wet Werken naar Vermogen en scenario s voor RWA/Amfors - Vragen te stellen Vervolgtraject Voorlopige planning (zie ook RIB ): 28 februari 2 e bespreking in De Ronde 13 maart vaststelling voorgenomen besluit door het college 27 maart voorbereiding besluit in De Ronde 10 april besluitvorming door de raad Opm. presidium Soort verslag Verslag Bijbehorende documenten Raadsinformatiebrief xbundel xbis xraadskast Fractiekamer Toekomstscenario s RWA/Amfors RWA Rapport Wet Werken naar Bundel xbis xraadskast Fractiekamer Vermogen en scenario s voor RWA/Amfors Samenvatting RWA Rapport x Bundel xbis xraadskast Fractiekamer Bijlagenboek Bundel xbis xraadskast Fractiekamer Motie 7.1 RWA scenario s xbundel xbis xraadskast Fractiekamer # v1 - AGENDAPUNT DR TOEKOMSTSCENARIO'S RWA/AMFORS

8 Gemeente Amersfoort RAADSINFORMATIEBRIEF Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : Aan : Gemeenteraad Datum : 31 januari 2012 Portefeuillehouder : Wethouders van t Erve en Buijtelaar Programma : 11 en 12 TITEL Toekomstscenario s RWA/Amfors KENNISNEMEN VAN - Het RWA rapport Wet Werken naar Vermogen en scenario s voor RWA/Amfors - Besluitvormingsproces betreffende keuze toekomstscenario RWA/Amfors AANLEIDING De invoering van de Wet Werken naar Vermogen (hierna WWnV) stelt de gemeenten in Nederland voor de opgave om de hieruit voortvloeiende financiële problematiek betreffende Wet Sociale Werkvoorziening (hierna WSW) op te lossen. Op 13 september 2011 bent u voor t eerst geïnformeerd over de financiële consequenties voor de gemeente Amersfoort. In essentie komt de problematiek op het volgende neer: - De rijkssubsidie wordt met per Standaard Eenheid verminderd (van naar ); - De re-integratiemiddelen zijn door het Rijk gehalveerd; - De doelgroep die de gemeenten te bedienen krijgen neemt met ongeveer 37% toe; en - De bestaande rechten voor de huidige groep WSW-ers blijven behouden, waaronder de CAOverplichtingen, ontslagbescherming en indicatie. Daarnaast kent de CAO WSW een relatief hoge beloning en dure aanvullende regelingen. Voor de korte termijn heeft het Algemeen Bestuur van RWA aan Amfors verzocht haar bedrijfsvoering verder aan te scherpen met het oog op risicobeperking. Daarnaast heeft het RWA en Amfors Groep BMC/Divosa opdracht gegeven tot het ontwikkelen van scenario s voor de lange termijn voor RWA/Amfors. Op 22 december 2011 bent u in hoofdlijnen door het Algemeen Bestuur RWA geïnformeerd over de onderzochte richtingen (scenario studie) waarin het bedrijf Amfors zich zou kunnen ontwikkelen, inclusief de financiële consequenties en het rapport dat daarover uitgebracht zou worden. Bijgaand rapport is inmiddels aangeboden aan de colleges van de RWA-gemeenten. KERNBOODSCHAP Het RWA rapport Wet Werken naar Vermogen en scenario s voor RWA/Amfors biedt inzicht in mogelijke lange termijn strategieën gericht op maximaal resultaat voor de betrokken WSW doelgroep en de daaraan verbonden financiële consequenties. Wij schetsen u de wijze waarop wij met u tot een grondig en afgewogen besluit willen komen betreffende de rol die RWA/Amfors moet gaan spelen in de uitvoering van de WWnV. Het is uiteraard aan uw Raad om te bepalen of het hieronder geschetste besluitvormingsproces ook daadwerkelijk te volgen. Om de Raad de gelegenheid te bieden het RWA rapport goed te kunnen doorgronden willen wij graag op 14 februari 2012 met u hierover van gedachten wisselen. Doel van deze bespreking is inzicht te krijgen in welke vragen er leven naar aanleiding van het rapport en vragen te beantwoorden. De genoemde opties, zoals verwoord in de aangenomen motie (M-71, dd. 10 januari 2012), worden daarbij ook betrokken. Op 28 februari 2012 willen wij u een tweede gelegenheid bieden om van gedachten te wisselen over de inhoud van het rapport, de genoemde opties door de Raad en de antwoorden op de gestelde (uitwerkings-)vragen. De bespreking in de Rondes gebruiken wij bij de Inlichtingen bij: A.N. Opstelten, MO/SZ, (033)

9 raadsinformatiebrief pagina 2 Gemeente Amersfoort voorbereiding van ons voorstel aan uw Raad over de rol die RWA/Amfors gaat spelen in de uitvoering van de WWnV. Afhankelijk van de bespreking in de Raad zijn wij voornemens dit besluit op 13 maart aan u voor te leggen. Uw Raad zou dan op zijn vroegst op 10 april tot besluitvorming kunnen overgaan over de rol die RWA/Amfors gaat spelen in de uitvoering van de WWnV. Dit voorstel bespreken wij graag met u op 27 maart in de Ronde. Dit moet er uiteindelijk toe leiden dat wij op basis van uw keuze een aanvraag kan worden ingediend voor de herstructureringsfaciliteit die het Rijk beschikbaar stelt. Deze aanvraag moet worden gedaan voor 30 april aanstaande. Samengevat ziet het besluitvormingsproces dat wij u voorstellen er als volgt uit: Datum Processtap 7 februari 2012 Informeel overleg met de woordvoerders van de Raadsfracties 14 februari e bespreking in de Ronde 28 februari e bespreking in de Ronde 13 maart 2012 Vaststelling voorgenomen besluit door het college 27 maart 2012 Bespreking voorgenomen besluit in de Ronde 10 april 2012 Besluitvorming in de Raad CONSEQUENTIES Indien de besluitvorming over de rol die RWA/Amfors gaat spelen in de uitvoering van de WWnV niet voor 30 april wordt genomen is het niet mogelijk tijdig een aanvraag te doen voor de herstructureringsfaciliteit van het Rijk. Financiën Om een aanvraag voor de herstructureringsfaciliteit te kunnen indienen wordt 25% cofinanciering van de RWA-gemeenten gevraagd. Aangezien er in de begroting van de betrokken gemeenten nog geen voorziening is getroffen, betreft dit een financieel risico. Het college onderzoekt momenteel op welke wijze de cofinanciering mag worden ingevuld en wat dit betekent voor de gemeentelijke begroting. Risico afstemming RWA-gemeenten Om een aanvraag voor de herstructureringsfaciliteit te kunnen indienen moeten de RWA gemeenten tot overeenstemming komen over de koers voor de korte en lange termijn. Opgave is dus om in alle gemeenten te komen tot tijdige besluitvorming én inhoudelijke overeenstemming. Lukt dit niet dan kan de herstructureringsfaciliteit niet worden aangevraagd. BETROKKEN PARTIJEN RWA/Amfors, deelnemende gemeenten Burgemeester en wethouders van Amersfoort, de secretaris, de burgemeester,

10 Wet werken naar vermogen en scenario s voor RWA/Amfors Rapport RWA/Amfors Groep BMC/Divosa januari 2012 ir. M.F. Depla drs. G. van Dijk Projectnummer: Correspondentienummer: AD

11 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS INHOUD HOOFDSTUK 1 SAMENVATTING 2 HOOFDSTUK 2 AANLEIDING EN AANPAK Aanleiding Nieuwe regels voor lokale sociale zekerheid Aanpak scenario-onderzoek Leeswijzer 9 HOOFDSTUK 3 VIER BASISSCENARIO S Strategische keuzes voor RWA/Amfors Twee assen, vier basisscenario s Huidige SW-populatie blijft buiten de scenario s Scenario s: hulpmiddel 13 HOOFDSTUK 4 TOETSINGSKADER 14 HOOFDSTUK 5 VAN BASISSCENARIO S NAAR VOORKEURSCENARIO Waardevolle elementen uit de basisscenario s Scenario Privaat werkbedrijf beoordeeld Scenario Publiek werkbedrijf beoordeeld Scenario s Privaat beschermd werk en Publiek beschut werk beoordeeld Voorkeurscenario 22 BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 BIJLAGE 4 BIJLAGE 5 BIJLAGE 6 BIJLAGE 7 BIJLAGE 8 LIJST GEÏNTERVIEWDEN GEDEELDE BEELDEN EN SWOT UITGANGSPUNTEN VOOR BEOORDELING SCENARIO S RWA/AMFORS COMMISSIE-WESTERLAKEN SCENARIO PUBLIEK WERKBEDRIJF SCENARIO PUBLIEK WERKBEDRIJF SCENARIO PRIVAAT BESCHERMD WERK SCENARIO PUBLIEK BESCHUT WERK 1/24

12 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Hoofdstuk 1 Samenvatting In opdracht van de regiegroep RWA/Amfors (samengesteld uit vertegenwoordigers van gemeenten die deelnemen in RWA en Amfors Groep) 1 is onderzoek gedaan naar scenario s voor een levensvatbare strategie voor RWA/Amfors in relatie tot het door de RWA-gemeenten te voeren beleid in het kader van de Wet werken naar vermogen (WWNV). Bij het bepalen van de strategie voor RWA/Amfors in de toekomst moeten in ieder geval de volgende twee vragen beantwoord worden: 1. Is RWA/Amfors er in de toekomst alleen voor de groep beschut werken of richt RWA/Amfors zich juist op de groep die (met ondersteuning) op de reguliere arbeidsmarkt kan werken? 2. Is RWA/Amfors dé dienstverlener van de RWA-gemeenten of is RWA/Amfors één van de bedrijven waarmee gemeenten zaken doen? Deze twee keuzes zijn vertaald in een viertal basisscenario s voor een toekomstige rol voor RWA/Amfors bij de uitvoering van de WWNV: 1. Privaat werkbedrijf In dit scenario zet RWA/Amfors klanten met een loonwaarde beneden 100% WML aan het werk in eigen bedrijven of via detachering bij andere werkgevers. Dat doet RWA/Amfors in concurrentie met andere bedrijven. 2. Publiek werkbedrijf In dit scenario werken de trajectbegeleiders en klantmanagers van de gemeenten in één organisatie met jobcoaches, werkleiders en opleiders van RWA/Amfors. Het bedrijf heeft de publieke taak om klanten uit de doelgroep WWNV naar de arbeidsmarkt te begeleiden. 3. Privaat beschermd werk bedrijf In dit scenario verwerft RWA/Amfors in concurrentie de opdracht om de volgende doelgroepen activiteiten aan te bieden: WSW-beschut, dagbesteding en klanten met een WWNV-uitkering met zeer beperkte verdiencapaciteit. 4. Publiek beschut werkbedrijf In dit scenario voert RWA/Amfors de publieke taak uit om te zorgen voor beschutte werkplekken voor de klanten met een SW-indicatie. (Zie verder hoofdstuk 3 van dit rapport + de bijlagen 5-8 voor een toelichting op de basisscenario s.) 1 Leden van de regiegroep RWA/Amfors: mevrouw Y.C. Kemmerling (wethouder gemeente Soest, bestuurslid RWA), de heer. G. Koops (wethouder Bunschoten, bestuurslid RWA), de heer S.W. van t Erve (wethouder Amersfoort, voorzitter RWA-bestuur), de heer J.C. van Ek (op voorzitter raad van commissarissen Amfors Groep, op persoonlijke titel), mevrouw L.M.B. Maas (directeur RWA/Amfors), de heer H. Huitink (gemeentesecretaris Amersfoort), de heer H.J. Karrenbelt (hoofd Sociale Zekerheid Amersfoort). 2/24

13 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Aan de hand van deze basisscenario s zijn de consequenties van de te maken keuzes in beeld gebracht. Om de verschillen tussen de vier scenario s goed zichtbaar te maken zijn de scenario s uitgewerkt met de nieuwe doelgroepen en voorwaarden (uit de WWNV) als uitgangspunt. Om de uitkomsten van de scenario s te kunnen wegen, heeft de regiegroep een toetsingskader opgesteld. De vier basisscenario s zijn beoordeeld aan de hand van dit toetsingskader (zie hoofdstuk 4 van dit rapport voor een toelichting op het toetsingskader). Privaat werkbedrijf Publiek werkbedrijf Privaat beschermd werkbedrijf Publiek beschut werkbedrijf OMVANG Aantal SE Aantal dagbesteding 84 Aantal trajecten 600 Volume opdrachten INHOUD Doeltreffend voor de doelgroep(en) Verdiencapaciteit blijvend tussen 20-80% WML: + Verdiencapaciteit blijvend tussen 20-80% WML: + Verdiencapaciteit tijdelijk < 100% WML: +/- Beschut werk (SW): + Verdiencapaciteit 20-40% WML: + Dagbesteding: + Beschut werk (SW): + Effectieve + + n.v.t. n.v.t. werkgeversbenadering Verantwoordelijkheidsverdeling + +/- + + Innovatie + +/- + - Flexibiliteit FINANCIËN Efficiency /- Efficiencyprikkel Kostenbeheersing huidige SW-populatie Resultaat (x 1.000, ) Bespaarde uitkeringen (x 1.000, ) Frictiekosten ( 1.000, ) TRANSITIE Frictiekosten Taken die resten voor gemeenten +/ /- De uitkomsten van de scenariostudie laten zien dat er met de doelgroep beschut (de doelgroep van de nieuwe WSW) ook in de toekomst een negatief bedrijfsresultaat wordt gerealiseerd. Hierbij is rekening gehouden met de lagere SW-subsidie én de soberder arbeidsvoorwaarden die in de toekomst zullen gelden. Er is ook uitgegaan van een bedrijfsvoering die lean en mean is. Er zit nog een gat tussen de loonkosten en de SW-subsidie. En de lage toegevoegde waarde die met deze doelgroep gerealiseerd wordt, maakt de noodzakelijke kosten voor begeleiding niet helemaal goed. Wordt het beschut werken gecombineerd met het bieden van arbeidsmatige dagbesteding, dan verbetert het resultaat enigszins. Dit effect is echter beperkt, omdat wij op basis van de nu beschikbare gegevens inschatten dat de groep burgers die hiervoor in aanmerking komt beperkt in omvang is. 3/24

14 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS In beide scenario s waarin de rol van RWA/Amfors beperkt wordt tot beschut werk zijn de frictiekosten fors, omdat het aantal SW ers krimpt tot eenderde van de huidige omvang en het stafpersoneel krimpt met zo n 80%. De scenariostudie laat verder zien dat RWA/Amfors alleen met de doelgroep van de WWNV die met loondispensatie aan het werk gaat een bescheiden verlies draait. Hiertegenover staat een veel grotere vermindering van uitgaven aan WWNVuitkeringen. Omdat betrokken klanten loon verdienen bij RWA/Amfors 2, kan de WWNV-uitkering verlaagd worden tot een aanvullende uitkering. Hoewel er ook andere bedrijven zijn waar deze doelgroep aan de slag kan, is het niet te verwachten dat er op korte termijn voldoende werkplekken bij reguliere werkgevers zijn waar deze doelgroep met een verdiencapaciteit van minder dan 100% WML aan de slag kan. De frictiekosten van de twee scenario s, waarin RWA/Amfors zich toelegt op de doelgroepen die (eventueel met inzet van het instrument loondispensatie) aan het werk kunnen op de reguliere arbeidsmarkt, lopen uiteen. De private variant is kleiner dan de publieke variant, waardoor er meer stafpersoneel moet afvloeien, waardoor de afvloeiingskosten hoger zijn. De afvloeiingskosten voor personeel zijn een belangrijke component van de frictiekosten. Op basis van deze analyse is de regiegroep tot het oordeel gekomen dat geen van de vier basisscenario s op zichzelf een gewenste toekomststrategie voor RWA/Amfors biedt. Door elementen uit de basisscenario s te combineren komt de regiegroep tot een voorkeurscenario voor RWA/Amfors, waarin de volgende elementen zitten: 1. RWA/Amfors is de uitvoerder voor beschut werken in het kader van de WSW (huidige WSW en toekomstige WSW) voor de RWA-gemeenten. 2. RWA/Amfors is één van de bedrijven waar mensen uit de RWA-gemeenten met loondispensatie aan het werk gaan. 3. Onderzoek de mogelijkheden om ook arbeidsmatige dagbesteding voor de RWA-gemeenten bij RWA/Amfors te beleggen. Benut daarbij de resultaten van het lopende experiment. Dit voorkeurscenario is niet volledig uitgewerkt in het kader van deze studie. Er is wel een beeld van te vormen op basis van de basisscenario s. Het is een combinatie van het publieke beschutwerkenbedrijf met het private werkbedrijf. De omvang lijkt op het huidige RWA/Amfors: mensen uit de doelgroep aan het werk (400 beschut werken en 700 met loondispensatie). Op grond van de uitkomsten van de basisscenario s is dit het meest rationele scenario: beschut werken als publieke voorziening en werken met loondispensatie in concurrentie met andere bedrijven. Deze combinatie leidt weliswaar niet tot een nulscenario, maar daar staat tegenover dat er (voor de doelgroep niet-beschut ) ook in dit scenario bespaard wordt op de WWNV-uitkeringen. 2 We gaan er hierbij van uit dat deze mensen anders in de uitkering zouden zitten, omdat ze een verdiencapaciteit van minder dan 100% WML hebben. Het is ongewis of betrokken gemeenten hierdoor overhouden op de rijksbijdrage voor WWNV-uitkeringen. Deze zijn gebaseerd op het macrobudget. Dat is afhankelijk van hoeveel er landelijk wordt uitgegeven aan WWNV-uitkeringen. Dit wordt beïnvloed door de prestaties van alle gemeenten samen bij het aan het werk helpen van klanten met een WWNV-uitkering. 4/24

15 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Er zijn wel frictiekosten, omdat RWA/Amfors ook in het voorkeurscenario iets minder mensen uit de doelgroep aan het werk heeft, de organisatie leaner en meaner is ingericht en er geen re-integratietrajecten uitgevoerd worden. Het aantal stafmedewerkers krimpt hierdoor. Dit zorgt voor afvloeiingskosten. De regiegroep vat zijn conclusies over de toekomstige rol van RWA/Amfors bij de uitvoering van de WWNV als volgt samen. De doelgroep van de WWNV loopt zeer uiteen. Naarmate de doelgroep dichter tegen de reguliere arbeidsmarkt aan zit, zou de markt een grotere rol moeten spelen. Naarmate de doelgroep minder verdienvermogen heeft, ligt publieke uitvoering meer voor de hand. Dit kan worden samengevat in het volgende plaatje: Toelichting: De percentages op de horizontale as geven de verschillende categorieën verdienvermogen weer. De doelgroep dagbesteding heeft een verdienvermogen van minder dan 20%. De doelgroep beschut werken heeft een verdienvermogen van naar schatting 20-40% WML. Werken met loondispensatie zal in de praktijk vooral gebeuren door de klanten met een verdienvermogen van tussen circa 40 en 80%. Boven de 100% WML is er sprake van regulier werk zonder loondispensatie. Naarmate de doelgroepen meer naar rechts staan (grotere verdiencapaciteit), ligt uitvoering door de markt meer voor de hand. Voor de groepen met de minste verdiencapaciteit is publieke uitvoering gewenst. De rol van RWA/Amfors strekt zich uit van het bieden van beschut werken (publieke taak) tot het werken met loondispensatie (in concurrentie). 5/24

16 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Hoofdstuk 2 Aanleiding en aanpak 2.1 Aanleiding Heroriëntatie noodzakelijk De veranderingen in de SW-sector als gevolg van ontwikkelingen in beleid (WWNV) én budget (voor de WSW en re-integratie) vragen om een fundamentele heroriëntatie op de strategie van SW-bedrijven. Dat geldt ook voor RWA/Amfors. De SW-subsidie daalt met 5.000, per SW er (van , in 2010 naar , in 2015). De cao-verplichtingen blijven vooralsnog gelijk. De WSW wordt beperkt tot WSW-beschut (op termijn is de SW nog maar eenderde van het volume van de huidige WSW-populatie). Gemeenten zijn een belangrijke opdrachtgever voor SW-bedrijven. Dat geldt ook voor Amfors. Gemeenten moeten fors bezuinigen, waardoor opdrachten in groenonderhoud onder druk staan. En gemeenten bezuinigen op re-integratieopdrachten aan SW-bedrijven, omdat het re-integratiebudget in 2012 gehalveerd wordt. Voor gemeenten geldt dat het huidige beleid voor de onderkant van de arbeidsmarkt niet vol te houden is, gegeven de wijzigingen in wetgeving (WWNV), de vergroting van de doelgroep waar gemeenten verantwoordelijk voor worden (+37%) en de halvering van het re-integratiebudget. Dit probleem is geen uniek RWA-probleem. In het hele land worstelen gemeenten en SW-bedrijven met deze radicale aanpassing van de (budgettaire) spelregels door het Rijk. Het is niet voor niets dat er géén akkoord is tussen VNG en kabinet over het onderdeel uit het bestuursakkoord dat over de aanpassingen in de SW gaat. Nieuwe strategie voor beleid en bedrijf Gemeenten en Amfors zijn op zoek naar een nieuwe strategie voor beleid en bedrijf voor de onderkant van de arbeidsmarkt, zodat met de beschikbare instrumenten en financiële middelen een maximaal resultaat voor de doelgroep bereikt wordt. Een duurzame strategie voor het bedrijf Amfors is een strategie die past bij het nieuwe beleid van de gemeenten voor de onderkant van de arbeidsmarkt én bij de kwaliteiten en mogelijkheden van het bedrijf Amfors. Gemeenten en Amfors hebben een onderscheiden verantwoordelijkheid, maar hebben samen een regiegroep gevormd om de opties voor het beleid van gemeenten en de strategie voor RWA/Amfors in samenhang te onderzoeken. Doelstelling van dit onderzoek is: een onderbouwde, gezamenlijke conclusie van de regiegroep over één of twee voorkeurscenario s voor de strategie van RWA/Amfors in het licht van het beleid dat gemeenten willen voeren voor de onderkant van de arbeidsmarkt, in het licht van de nieuwe regels voor de lokale sociale zekerheid. Met dit onderzoek lopen de RWA-gemeenten en RWA/Amfors voorop in het ontwikkelen van een strategie voor het SW-bedrijf in het licht van het nieuwe beleid voor de onderkant van de arbeidsmarkt. 6/24

17 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 2.2 Nieuwe regels voor lokale sociale zekerheid In de zes gemeenten die deelnemen in RWA doen in 2010 in totaal mensen een beroep op Wwb (inclusief WIJ), WSW of Wajong. Als de WWNV ingaat per 1 januari 2013, wordt de WSW beperkt tot beschut werken en is de Wajong alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn. De Wwb wordt vervangen door de WWNV. Als deze nieuwe regels nu zouden gelden, zouden de mensen die nu in Wwb, WSW of Wajong zitten als volgt verdeeld zijn over de nieuwe regelingen: Regeling 2010 Nieuw Wwb (inclusief WIJ) WSW Wajong WWNV Geen uitkering Totaal Doelgroepen naar verdienvermogen In de WWNV staat het begrip verdienvermogen centraal. Er kunnen verschillende doelgroepen worden onderscheiden aan de hand van dit begrip. Mensen met een gering verdienvermogen zijn aangewezen op beschut werk en dagbesteding. Naarmate mensen meer verdienvermogen hebben, kunnen zij (eventueel met ondersteuning) aan de slag op de reguliere arbeidsmarkt. De mensen die volgens de nieuwe regels tot de doelgroep van de WWNV zouden behoren zijn, naar verwachting, als volgt verdeeld naar categorie verdienvermogen 3 : Verdienvermogen Aantal WWNV Doelgroep 1 100% WML 740 Doelgroep 2 Tijdelijk < 100% WML Doelgroep 3 Blijvend 20-80% WML Doelgroep 4 Blijvend < 20% WML 733 Totaal WWNV Naast de doelgroep van de WWNV behoort tot de potentiële doelgroep van RWA/Amfors: WSW beschut (de nieuwe WSW). In de structurele situatie (in 2050) zijn dat naar verwachting nog 390 personen. Deze situatie wordt pas bereikt na een lange overgangsperiode, omdat de huidige populatie SW ers haar rechten behoudt. Het verdienvermogen van deze doelgroep wordt geschat op tussen de 20 en 40% WML. 3 Er is geen betrouwbare meting van het theoretisch verdienvermogen van de mensen in deze regelingen. Deze cijfers voor de Eemlandgemeenten zijn gebaseerd op de analyse in het rapport Eén regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt; Meedoen naar vermogen, belonen van inzet; Divosa, september In dit Divosa/BMCrapport worden de gepresenteerde inschattingen afgeleid van secundaire gegevens. Door de beleidsgroep RWA/Amfors zijn opmerkingen gemaakt bij deze inschattingen. Met name de inschatting dat in Wwb en WSW 10% van de huidige doelgroep een verdienvermogen van 100% WML heeft werd in twijfel getrokken. Dit zou leiden tot een iets kleinere doelgroep 1 en dus iets grotere doelgroepen /24

18 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS AWBZ: op grond van een inventarisatie van de gemeente Amersfoort schatten wij voorlopig in dat de doelgroep die in aanmerking komt voor arbeidsmatige dagbesteding rond 800 personen groot is Aanpak scenario-onderzoek Bij de uitvoering van het onderzoek is nauw samengewerkt met de leden van de regiegroep, alsmede met de leden van de werkgroepen Beleid en Financiën. In deze werkgroepen zaten medewerkers van de betrokken gemeenten én van Amfors. Door hen is veel van het uitvoerend werk voor dit onderzoek gedaan. In het onderzoek zijn de volgende stappen gezet: Stap 1: gedeelde beelden Om de gezamenlijke strategiebepaling voor beleid en bedrijf te kunnen bouwen moet er een gedeeld beeld zijn van de uitgangssituatie. In de eerste stap van het onderzoek hebben we de sleutelspelers, betrokken bij RWA/Amfors, geïnterviewd. 5 Gecombineerd met het beschikbare feitenmateriaal hebben we deze beelden vertaald in een SWOT van RWA/Amfors. Een beschrijving van de opgehaalde beelden en de vertaling daarvan in een SWOT van RWA/Amfors is opgenomen in bijlage 2. Stap 2: beleidsvisie onderkant arbeidsmarkt Een duurzame strategie voor het bedrijf Amfors moet aansluiten bij de visie van de betrokken gemeenten op het beleid voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Een gemengde groep van beleidsmakers bij gemeenten en Amfors heeft, op basis van het beleid voor zover dat op dat moment was vastgesteld, uitgangspunten geformuleerd waaraan een bedrijfsstrategie van RWA/Amfors zou moeten voldoen. Uitgangspunten voor beoordeling scenario s, werkgroep beleid is opgenomen in bijlage 3. Stap 3: strategische opties voor Amfors: vier basisscenario s Om tot een gezamenlijk oordeel te komen over de toekomstige rol van RWA/Amfors heeft de regiegroep een gedeeld toetsingskader vastgesteld (waarop beoordelen we de alternatieven?) en is er een inschatting gemaakt van de consequenties van verschillende strategische opties (beschrijving en doorrekening basisscenario s). De selectie van de vier basisscenario s wordt toegelicht in hoofdstuk 3. De beschrijving van de vier basisscenario s is opgenomen in de bijlagen 5-8. Het toetsingskader is opgenomen en toegelicht in hoofdstuk 4. Stap 4: voorkeurscenario( s) Door de beschrijving van de vier basisscenario s te confronteren met het toetsingskader heeft de regiegroep een gezamenlijke conclusie getrokken over een voorkeurscenario voor de toekomstige rol van RWA/Amfors binnen het beleid voor de onderkant van de arbeidsmarkt. 4 Er is geen betrouwbaar cijfermateriaal beschikbaar over deze doelgroep. Hiervoor is nader onderzoek naar de kenmerken van huidige AWBZ-doelgroep begeleiding nodig. 5 Zie voor lijst met geïnterviewden: bijlage 1. 8/24

19 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Deze analyse staat in hoofdstuk 5 van dit rapport. Stap 5: voorbereiding besluitvorming In de regiegroep zijn de belangrijkste spelers rondom RWA/Amfors vertegenwoordigd. De regiegroep neemt echter geen formele besluiten. Meerdere besluitvormingsorganen zullen zich over de toekomstige strategie van Amfors moeten uitspreken: bestuur GR RWA (en de colleges en raden daarachter), raad van commissarissen Amfors Groep en de vergadering van aandeelhouders. Dit rapport wordt gebruikt als onderlegger voor de besluitvorming over de langetermijnstrategie van RWA/Amfors. 2.4 Leeswijzer De kern van dit rapport bestaat uit een beoordeling van de vier basisscenario s in het licht van het toetsingskader van de regiegroep RWA/Amfors. Dit vindt u in hoofdstuk 5 van dit rapport. Als u meer wilt weten over de vier basisscenario s zelf (inclusief de doorrekeningen) verwijzen wij u naar de bijlagen 5-8 bij dit rapport. Voor een toelichting op de selectie van de vier basisscenario s verwijzen wij u naar hoofdstuk 3. 9/24

20 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Hoofdstuk 3 Vier basisscenario s 3.1 Strategische keuzes voor RWA/Amfors In de eerste stap van dit onderzoek hebben we vastgesteld dat de verschillende partijen uiteenlopende beelden hebben over welke rol RWA/Amfors zou moeten spelen. De opvattingen lopen met name uiteen bij het antwoord op de volgende twee vragen: Moet RWA/Amfors gezien worden als marktpartij of als een publieke organisatie, nauw verbonden met de gemeente? Moet RWA/Amfors zich toeleggen op beschut werk en dagbesteding voor de zwakste doelgroep of moet RWA/Amfors zich toeleggen op (toeleiden naar) de reguliere arbeidsmarkt? Markt of publieke uitvoering? De kern van de gedachte achter RWA/Amfors als marktpartij is: de gemeente bepaalt, op basis van diagnose, wat nodig is voor een individuele klant en zoekt daar de meest geschikte aanbieder bij. RWA/Amfors is een van de bedrijven die zulke diensten aanbiedt. De gemeenten hebben de beleidsregie en uitvoeringsregie, de uitvoering wordt ingekocht volgens het principe: beste prijs voor de beste kwaliteit. De kern van de gedachte achter RWA/Amfors als publieke uitvoerder is: het maakt niet uit of de gemeenten bepalen of RWA/Amfors bepaalt wat er met een klant moet gebeuren, als het maar helder is wat de bestuurlijke opdracht is. In dit scenario zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de beleidsregie (opdrachtgeverschap). In het nieuw te vormen publieke bedrijf worden uitvoeringsregie en feitelijke uitvoering gedeeld. Arbeidsmarkt of activiteiten/dagbesteding? Op deze as staat regulier betaald werk tegenover dagbesteding en beschut (volledig gesubsidieerd) werk. Ligt het accent op de reguliere arbeidsmarkt? Dan legt RWA/Amfors zich toe op het (toeleiden naar) echt werk. Door opleiden, re-integratietrajecten of door detachering en jobcoaching. Ligt het accent op activiteiten/dagbesteding, dan zorgt RWA/Amfors voor de activering van burgers door beschut werk, dagbesteding of een zinvolle onbetaalde tegenprestatie voor een uitkering. 3.2 Twee assen, vier basisscenario s Door de uitersten op de assen markt/publiek en arbeidsmarkt/activiteiten te combineren ontstaan er vier basisscenario s. Door die scenario s te beschrijven krijgen we inzicht in wat het betekent voor RWA/Amfors en de gemeenten als er gekozen wordt voor een van die uitersten. 10/24

21 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Aan de hand van het toetsingskader dat de regiegroep RWA/Amfors heeft vastgesteld kan een oordeel geveld worden over een voorkeurscenario of een combinatie van elementen uit de basisscenario's in een nieuw voorkeurscenario. Dat kan vervolgens worden uitgewerkt in een bedrijfsplan, eventueel met verschillende varianten. In onderstaand plaatje zijn de vier basisscenario s weergegeven. Markt Publieke uitvoering arbeidsmarkt Privaat werkbedrijf Publiek werkbedrijf Activiteiten Dagbesteding Privaat beschermd werk Publiek beschut werk Privaat werkbedrijf: toeleiding naar regulier werk in de markt. In dit scenario zet RWA/Amfors klanten met een loonwaarde beneden 100% WML aan het werk in eigen bedrijven of via detachering bij andere werkgevers. RWA/Amfors kan ook wel aangeduid worden als uitzendorganisatie voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. RWA/Amfors is in dit scenario een reguliere werkgever, die mensen met beperkte loonwaarde productief maakt. Publiek werkbedrijf: toeleiding naar regulier werk door publieke organisatie In dit scenario werken trajectbegeleiders (of werkcoach of klantmanager) in één organisatie met jobcoaches, werkleiders en opleiders van RWA/Amfors. De opdracht om mensen uit de doelgroep WWNV naar de arbeidsmarkt te brengen wordt integraal aan dit werkbedrijf gegeven. Ook wel aangeduid als publieke uitzendorganisatie voor alle mensen die in de markt onvoldoende aan bod komen. Privaat beschermd werk: organisatie in de markt. In dit scenario verwerft RWA/Amfors in concurrentie opdrachten om de volgende doelgroepen activiteiten aan te bieden: WSW-beschut, dagbesteding (arbeid), WWNV met zeer beperkte verdiencapaciteit. In het kader van een participatiedoelstelling willen gemeenten dat ook mensen met een beperkte verdiencapaciteit een tegenprestatie leveren, en zinvol meedoen en bijdragen. Gemeenten kiezen daarvoor partijen die dat tegen zo laag mogelijke kosten kunnen organiseren. Ook wel aangeduid als werkbedrijf en uitzendorganisatie voor community-jobs. 11/24

22 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Publiek beschut werk: organisatie van beschut werk in de publieke sector. In dit scenario heeft RWA/Amfors de opdracht om te zorgen voor beschutte werkplekken voor alle burgers met een SW-indicatie. Vier basisscenario s RWA/Amfors en Commissie-Westerlaken De twee assen sluiten ook aan bij twee aanbevelingen in het rapport van de Commissie-Westerlaken: Maak onderscheid tussen detacheringsfaciliteit (arbeidsmarkt) en beschermd werken (activiteiten). Creëer een heldere scheiding tussen opdrachtgeverschap, uitvoering en toezicht, met governancecode. Westerlaken c.s. laat overigens meerdere opties open bij de invulling. In de scenario s voor RWA/Amfors worden mogelijke invullingen uitgewerkt. (Zie samenvatting van de aanbevelingen van Commissie-Westerlaken in bijlage 4) 3.3 Huidige SW-populatie blijft buiten de scenario s De vier basisscenario s zijn de meest uitgesproken strategische opties voor RWA/Amfors. Om de consequenties van de keuze voor een van deze strategische opties op de lange termijn goed in zicht te brengen, hebben we de kosten/opbrengsten van de huidige populatie SW ers buiten beschouwing gelaten. Hierna is een overzicht opgenomen van het subsidieresultaat (verschil tussen loonkosten en rijkssubsidie) voor de huidige groep SW ers die werkt bij Amfors. Dit tekort neemt eerst toe door de dalende subsidie per SE (en gelijkblijvende loonkosten), daarna neemt het langzaam af door uitstroom van deze groep SWwerknemers. De basisscenario s gaan over de toekomstige strategie van RWA/Amfors. De kosten en opbrengsten van de huidige doelgroep zouden in alle scenario s zwaar op de resultaten van RWA/Amfors drukken. Om inzichtelijk te maken tot welke verschillende uitkomsten de verschillende scenario s leiden, worden de kosten en opbrengsten van de zittende SW-populatie daarbuiten gehouden. RWA/Amfors blijft, ongeacht welke langetermijnstrategie er gekozen wordt, verantwoordelijk voor de groep huidige SW ers. Het terugdringen van het tekort als gevolg van het fors negatieve subsidieresultaat is een opgave op zichzelf. Hiervoor worden aparte maatregelen voorzien. In het kader van de scenariostudie is het wel van belang of de keuze voor een bepaald scenario het makkelijker of moeilijker maakt om dit tekort op de huidige SW-populatie aan te pakken. 12/24

23 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 3.4 Scenario s: hulpmiddel De vier basisscenario s die hierna beschreven worden zijn geen voorspellingen of bedrijfsplannen. Het zijn hulpmiddelen om te doordenken hoe RWA/Amfors zich ontwikkelt als er gekozen wordt voor dat scenario. We doen dat op basis van actuele gegevens uit de bedrijfsvoering van Amfors. Daarop zijn allerlei aannames losgelaten. Die zijn steeds expliciet gemaakt. Maar het blijven aannames. De scenario s zijn een hulpmiddel om de discussie over toekomstige modellen voor RWA/Amfors zo veel mogelijk onderbouwd met transparante aannames te voeren. Per scenario zijn de verwachte kosten en opbrengsten doorgerekend op basis van de volgende uitgangspunten: De scenario s zijn doorgerekend met nieuwe voorwaarden (loonkosten en subsidie SW). Dat leidt dan tot een negatief subsidieresultaat voor medewerkers met een WSW-aanstelling. Alle scenario s zijn doorgerekend met een lean-and-meanbezetting van de staf. De doorrekeningen zijn wel gebaseerd op de bedrijfsvoering van RWA/Amfors, maar er is niet gerekend met de actuele kosten van RWA/Amfors (2011). Personeelsbezetting staf: omwille van kosten en opbrengsten is in de twee marktscenario s uitgegaan van zo veel mogelijk niet-ambtelijke medewerkers, (dit leidt tot lagere kosten in de exploitatie, maar tot hogere frictiekosten.) In de publieke scenario s zijn zo veel mogelijk ambtenaren gehandhaafd (dit leidt tot hogere kosten in de exploitatie, maar tot lagere frictiekosten). In de doorrekeningen betaalt RWA/Amfors loon aan de doelgroep WWNV op basis van hun (gemiddeld) ingeschatte verdienvermogen 6. Inverdienen door uitkeringsbesparing wordt apart zichtbaar gemaakt in de beschrijving van de vier scenario s. 6 Hierbij is uitgegaan van de volgende inschatting van het gemiddelde verdienvermogen per doelgroep: WSWbeschut: ± 20% WML; AWBZ/dagbesteding: ± 20% WML; Groep 1 WWNV: 100% WML; Groep 2 WWNV: trajecten; Groep 3 WWNV: gemiddeld 40% WML; Groep 4 WWNV: ± 20% WML. De inschatting van de verdiencapaciteiten zijn aannames, gebaseerd op ervaringen in de SW-sector. Het gaat hierbij om de in de praktijk gerealiseerde loonwaarde. 13/24

24 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Hoofdstuk 4 Toetsingskader Het toetsingskader van de regiegroep is het instrument waarmee de basisscenario s systematisch en vergelijkbaar kunnen worden beoordeeld. Het toetsingskader is opgebouwd uit drie invalshoeken: inhoudelijke criteria; financiële criteria; criteria in verband met de transitie. Criterium Omschrijving Toelichting Inhoud Doeltreffendheid Effectieve benadering van werkgever Verantwoordelijkheidsverdeling Innovatie Flexibiliteit Biedt RWA/Amfors in dit scenario een effectieve voorziening om de beoogde sociale doelstelling per doelgroep te realiseren? In een voldoende omvang? Welke relatie onderhoudt RWA/Amfors met ondernemers? Is een heldere rolverdeling mogelijk? Prikkelt het scenario innovatie van instrumenten? Flexibiliteit om in te spelen op veranderende behoeften van gemeenten, arbeidsmarkt en klanten Onderscheid: Kan zelfstandig WML verdienen (groep 1) > kortste weg naar regulier werk Kan tijdelijk niet zelfstandig WML verdienen (groep 2) > kortste weg naar regulier werk Kan structureel niet zelfstandig WML verdienen (groep 3) > realiseren maximale loonwaarde Structureel afhankelijk van dagbesteding, zorg of beschut werk (groep 4) > zinvolle activiteiten Huidige WSW-populatie > realiseren maximale loonwaarde Maak hierbij onderscheid tussen: beleidsregie uitvoeringsregie uitvoering Instrumenten in het kader van arbeidsintegratie 14/24

25 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Criterium Omschrijving Toelichting Financiën Efficiency Efficiencyprikkel Kostenbeheersing huidige SW-populatie Transitie Frictiekosten Taken die resten voor gemeenten Kosten en opbrengsten in verhouding tot de geboden voorziening (zijn ze marktconform?) Prikkelt het scenario tot verminderen kosten? Bijdrage aan versnelde uitstroom SW ers Bijdrage aan verminderen tekort op huidige SW ers Hoogte te verwachten frictiekosen en incidentele kosten Voor welke doelgroep(en) moeten gemeenten nog een voorziening regelen? Naast het bedrijfsresultaat wordt de uitkeringsbesparing apart zichtbaar gemaakt Subsidietekort voor deze doelgroep loopt op. Mogelijkheden om dit te compenseren met exploitatieresultaat of door uitstroom van SW ers naar reguliere arbeidsmarkt Gekwantificeerd zijn de kosten van: afvloeiing personeel afwaardering onroerend goed inkoopcontracten Voor de doelgroepen die niet bediend worden in het betreffende scenario moeten alternatieve voorzieningen worden geregeld 15/24

26 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Hoofdstuk 5 Van basisscenario s naar voorkeurscenario 5.1 Waardevolle elementen uit de basisscenario s Als we door de bril van het toetsingskader naar de vier basisscenario s kijken, komen we tot de volgende conclusie: géén van de vier basisscenario s biedt in zichzelf voldoende perspectief. Kiezen uit een van de vier is dus geen optie. De vier basisscenario s bevatten elementen die waardevol zijn. En de vier basisscenario s laten zien waar de pijn zit. Door de waardevolle elementen uit de basisscenario s te halen komen we tot een voorkeurscenario. 5.2 Scenario Privaat werkbedrijf beoordeeld Privaat betekent in dit verband: de doelgroep werken met loondispensatie gaat niet op voorhand naar RWA/Amfors. RWA/Amfors moet steeds laten zien dat de gerealiseerde loonwaarde hoog genoeg is ten opzichte van andere werkgevers (regulier en detacheerders). Doeltreffende voorziening? Privaat werkbedrijf is een doeltreffende voorziening: mensen met loonwaarde rond 40% WML kunnen die loonwaarde realiseren in dit werkbedrijf. Het is zeer onzeker of en in welke omvang dat (zeker op korte termijn) gerealiseerd kan worden buiten RWA/Amfors. De verwachting is wel dat er meer bedrijven op zullen staan die zich hierop gaan toeleggen. Het is onzeker of reguliere bedrijven zulke mensen in dienst gaan nemen. Het is daarom doeltreffend om een bedrijf voor deze doelgroep in de lucht te houden, naast de mogelijkheid om deze doelgroep te plaatsen bij (andere) private bedrijven. Doelmatige voorziening? Privaat werkbedrijf is doelmatig, omdat er tegen beperkte nettokosten ( 500 K) een flinke loonwaarde gerealiseerd wordt ( 6,3 miljoen). En daarmee 3,9 miljoen uitkeringslasten bespaard worden. 7 De doelmatigheid van de voorziening moet steeds bewezen worden: realiseert RWA/Amfors meer/minder loonwaarde met de doelgroep dan andere bedrijven? Het is in dit licht logisch om te focussen op de werksoorten waarin RWA/Amfors zich bewezen heeft (groen, schoonmaak, detachering). De doelmatigheid kan mogelijk omhoog door joint ventures aan te gaan met ondernemingen uit deze sectoren. Het is niet op voorhand aan te nemen en evenmin uit te sluiten, dat RWA/Amfors ook in andere werksoorten een doelmatige voorziening voor deze doelgroep kan bieden. 7 Hierbij gaan we ervan uit dat deze doelgroep, met een verdiencapaciteit van minder dan 100% WML, zonder deze voorziening niet aan het werk zou zijn, en dus een beroep zou doen op een volledige uitkering. Het realiseren van verdiencapaciteit leidt, voor zover nu bekend, niet tot een directe korting door het Rijk op het lokale I-deel. Dit loopt via het macrobudget: naarmate er landelijk minder beroep gedaan wordt op uitkeringen, zal het macro-i-deel dalen. En daarmee het lokale I-deel. 16/24

27 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Financieel resultaat Het financiële resultaat van dit bedrijf is weliswaar licht negatief, maar daar staat een grote uitkeringsbesparing tegenover, waarvan twijfelachtig is of die zonder dit bedrijf gerealiseerd wordt. Frictiekosten Het is, vanuit beperking van frictiekosten, rationeel om RWA/Amfors in te zetten voor de doelgroep werken met loondispensatie. Verbinding met de drie decentralisaties De verbinding met de andere decentralisaties (jeugdzorg, AWBZ/begeleiding) is beperkt. Voorziening voor de huidige doelgroep Dit scenario biedt de mogelijkheid om de zittende SW ers loonwaarde te laten realiseren en daarmee de kosten te drukken. Het negatieve subsidieresultaat wordt overigens niet goedgemaakt. De afnemende populatie zittende SW ers wordt langzaam vervangen door nieuwe instroom. De omvang van het werkbedrijf blijft daardoor op peil. Flexibiliteit en innovatie Gemeenten behouden een behoorlijke flexibiliteit bij het plaatsen van de doelgroep werken met loondispensatie bij diverse werkgevers. RWA/Amfors is een van de bedrijven waar ze zaken mee doen. Op de langere termijn zijn de bij RWA/Amfors gerealiseerde loonwaarden doorslaggevend. Vallen die tegen ten opzichte van andere bedrijven, dan zullen er toch steeds meer mensen bij die andere bedrijven gaan werken. Andersom: als RWA/Amfors dat juist goed doet, kan het bedrijf groeien. Net als andere bedrijven die deze doelgroep in dienst nemen, zal dit bedrijf naar verwachting aan de gemeenten vragen om werkopdrachten (groen, drukwerk, post, enzovoort) van de gemeenten in ruil voor het aannemen van mensen uit de doelgroep. Dit is het spiegelbeeld van social return on investment (vanuit het perspectief van bedrijven). Verantwoordelijkheidsverdeling De beleidsregie en uitvoeringsregie liggen bij de gemeenten. Het is aan gemeenten om de beleidsdoelen vast te stellen en te beslissen over de inzet van instrumenten op klantniveau. Gecoördineerde werkgeversbenadering RWA/Amfors is in de eerste plaats zelf werkgever. Daarnaast benadert RWA/Amfors detacheringsbedrijven om mensen te detacheren. Dat vraagt om afstemming met de werkgeversbenadering van gemeenten en UWV. 17/24

28 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 5.3 Scenario Publiek werkbedrijf beoordeeld In het publieke werkbedrijf wordt het klantmanagement, dat nu bij de sociale dienst gebeurt, geïntegreerd in één bedrijf met trajectbegeleiding en het bieden van werk (met loondispensatie). In beginsel is de hele populatie van de WWNV daarmee klant van het publieke werkbedrijf. Doeltreffende voorziening De doeltreffendheid van deze voorziening voor doelgroep 3 lijkt op de doeltreffendheid van die van het private werkbedrijf: loonwaarde realiseren in het werkbedrijf. Kanttekening: om een doeltreffende voorziening te bieden voor de gehele doelgroep 3 moeten er (vanwege het volume) ook nieuwe bedrijven worden ontwikkeld (bijvoorbeeld aansluitend bij de zorg). Voor die werksoorten heeft RWA/Amfors nog geen track record. Het publieke werkbedrijf in dit scenario zou zich op nieuwe markten moeten invechten, markten waar ook andere aanbieders actief zijn voor doelgroep 3. Over de doeltreffendheid van de voorziening voor doelgroep 2 (toeleiden naar reguliere baan zonder loondispensatie) zijn gemeenten wisselend positief en kritisch ten aanzien van RWA/Amfors. Men is met name kritisch op de door RWA/Amfors gerealiseerde plaatsingspercentages en doorlooptijden. Het is daarom de vraag hoe dit zich in de toekomst ontwikkelt als RWA/Amfors op zou gaan in een publiek werkbedrijf. Doelmatige voorziening De doelmatigheid van de voorziening voor doelgroep 3 is iets minder dan de doelmatigheid van die van het private werkbedrijf (hogere kosten en lagere opbrengsten). Dit heeft ook met de omvang van het werkbedrijf te maken: in een krimpende markt moet een groter volume gerealiseerd worden. De doelmatigheid van de voorziening voor doelgroep 2 (toeleiden naar reguliere baan zonder loondispensatie): gemeenten zijn kritisch over de trajectprijzen van RWA/Amfors in vergelijking met andere aanbieders. Hiertegenover staat een grotere doelmatigheid van het publieke werkbedrijf, doordat bespaard kan worden op overdrachten en dubbelingen in de keten van re-integratie (waarbij klanten worden overgedragen van de gemeente naar Amfors en waarbij sprake is van dubbelingen bij intake en diagnose). Op basis van de vooronderstellingen in het scenario wordt geschat dat hiermee een besparing van 184K te realiseren is. Financieel resultaat Het financiële resultaat van het publieke werkbedrijf is per werkplek wat minder gunstig dan in het private werkbedrijf. Bij de doorgerekende omvang is het bedrijfsresultaat 1,4 miljoen negatief. Daar staat 7,6 miljoen aan bespaarde uitkeringen tegenover. Dit alles in de veronderstelling dat de begrote omzet (die veel hoger is dan de huidige RWA/Amfors-omzet) gerealiseerd kan worden. 18/24

29 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Frictiekosten De frictiekosten als gevolg van afvloeiing van personeel zijn in dit scenario beperkt, doordat alleen niet-ambtelijk stafpersoneel afvloeit. Daar staan naar verwachting aanzienlijke reorganisatiekosten tegenover. Die moeten gemaakt worden om de sociale diensten van de RWA-gemeenten te ontvlechten uit de huidige gemeentelijke organisatie (en de gemeenschappelijke sociale dienst Baarn Bunschoten Soest) en te integreren met RWA/Amfors. Deze kosten zijn niet gekwantificeerd. Verder krijgen gemeenten te maken met vermindering van de dekking van overheadkosten door het uitlichten van de afdeling Sociale Zaken uit de gemeentelijke organisatie. Verbinding met de drie decentralisaties De verbinding met de andere decentralisaties (jeugdzorg, dagbesteding) is beperkt, omdat dit werkbedrijf geen voorzieningen biedt aan de doelgroepen met zeer beperkte verdiencapaciteit (beschut werk, groep 4 WWNV, dagbesteding). Dit model hoeft een integrale intake niet in de weg te staan. Voorziening voor de huidige doelgroep Dit bedrijf biedt de mogelijkheid om de zittende SW ers loonwaarde te laten realiseren en daarmee de kosten te drukken. Het negatieve subsidieresultaat voor deze doelgroep wordt overigens niet goedgemaakt. Flexibiliteit en innovatie Flexibiliteit en innovatie moeten in dit scenario van binnen komen. De ervaring van gemeenten is dat innovatie en flexibiliteit in re-integratiedienstverlening sneller gaan als gebruikgemaakt wordt van externe aanbieders. De omvang van het publieke werkbedrijf vraagt om een flinke opdrachtenstroom vanuit de aangesloten gemeenten. Op dat terrein wordt de flexibiliteit dus ook beperkt. Gezien de omvang van de groenopdrachten in de aangesloten gemeenten zal de omzetuitbreiding ook op de markt buiten gemeenten gevonden moeten worden. Verantwoordelijkheidsverdeling Het publieke werkbedrijf is een uitvoeringsorganisatie. Uitvoering en uitvoeringsregie zijn in één hand. Sturing van de uitvoeringsorganisatie op klantniveau is niet meer mogelijk. Sturing moet plaatsvinden op het niveau van de doelgroep(en) (beleidsregie). Op dat niveau kan gestuurd worden op effectiviteit (resultaat) en efficiency (marktconformiteit) door benchmarking. Gecoördineerde werkgeversbenadering Door alle werkactiviteiten van gemeenten en RWA/Amfors te integreren in één werkorganisatie ontstaat er per definitie een gecoördineerde werkgeversbenadering. 19/24

30 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 5.4 Scenario s Privaat beschermd werk en Publiek beschut werk beoordeeld De volgende overwegingen vanuit het toetsingskader maken het logisch om de voorziening voor de doelgroep beschut werken als publieke taak bij RWA/Amfors te beleggen. Dit betekent dat in beginsel alle mensen in het GR-gebied die zijn aangewezen op beschut werken naar RWA/Amfors gaan 8 (publieke uitvoering: geen concurrentiemodel). Doeltreffende voorziening? RWA/Amfors biedt een doeltreffende (effectieve) voorziening voor de doelgroep beschut. RWA/Amfors heeft op dit terrein bewezen kwaliteit. Er is op dit moment geen markt voor deze functie (werk voor de doelgroep beschut ). Het is dus onzeker of er een doeltreffende voorziening ontstaat voor deze doelgroep als het op de markt gezet zou worden. Doelmatige voorziening? Er is geen markt voor beschut werken. Het is daarom niet met zekerheid te zeggen of de manier waarop RWA/Amfors het organiseert de meest efficiënte voorziening is om voor deze doelgroep werk te organiseren. We weten wel dat de voorziening minder efficiënt wordt als het aantal werknemers kleiner wordt. De kosten van private uitvoering zijn naar verwachting lager dan bij publieke uitvoering (door lagere salariskosten en overige kosten). Daar staat tegenover dat de frictiekosten bij private uitvoering van deze functie hoog zijn. Financieel resultaat Op basis van de huidige inzichten schrijven zowel het private als het publieke bedrijf voor de functie beschut werk structureel verlies (privaat iets minder dan publiek). Hierbij is al uitgegaan van lage loonkosten (WML) voor de doelgroep. Het verlies wordt veroorzaakt doordat er een (beperkt) negatief subsidieresultaat wordt geboekt en begeleidingskosten worden gemaakt (die niet gedekt worden door de veronderstelde netto-omzet). Dit zijn de nettokosten om de doelgroep WSWbeschut te activeren. Verbinding met de andere decentralisaties (dagbesteding AWBZ, jeugdzorg) In het scenario privaat bedrijf beschermd werk was ook de activiteit dagbesteding opgenomen. Onder de huidige voorwaarden (AWBZ) draagt dat positief bij aan het bedrijfsresultaat. De omvang van deze activiteit (en dus de bijdrage aan het resultaat) zal echter, naar onze inschatting op dit moment, beperkt blijven. Het uitvoeren van deze functie voor de doelgroep arbeidsmatige dagbesteding zou ook toegevoegd kunnen worden als publieke taak voor een publiek SW-bedrijf voor beschut werk. Voorziening voor huidige doelgroep Het publieke SW-bedrijf biedt werk aan het zwakkere deel van de zittende SW-populatie. Uitstroom uit het SW-bedrijf als gevolg van natuurlijk verloop wordt opgevangen met nieuwe instroom WSW beschut. Het draagt niet bij aan uitstroom van de huidige SW ers in beschut (niet-realistisch) en leidt niet tot een vermindering van het tekort op deze doelgroep. 8 Dit laat onverlet dat afzonderlijke gemeenten kunnen besluiten om een deel van de doelgroep bij andere uitvoerders te plaatsen. 20/24

31 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Als RWA/Amfors verder zou gaan als privaat beschermdwerkenbedrijf zal een deel van de huidige doelgroep SW ers die aangewezen is op beschut werken overgeplaatst moeten worden naar andere aanbieders. De sociale effecten hiervan zijn moeilijk in te schatten. Flexibiliteit en innovatie Als gekozen wordt voor een publiek SW-bedrijf beperkt dat de flexibiliteit om voor andersoortige voorzieningen of andere uitvoerders te kiezen. Het is in theorie denkbaar dat er ook andere aanbieders voor beschut werk op de markt komen (met nieuwe concepten, goedkopere uitvoering). Die markt zal zich niet ontwikkelen als er gekozen wordt voor publieke uitvoering van beschut werken. 21/24

32 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Heldere verantwoordelijkheidsverdeling Een bedrijf dat beschut werk biedt is een uitvoeringsorganisatie: de uitvoering ligt bij deze organisatie. Beleidsregie (beleidsmatige doelstellingen) en uitvoeringsregie (welke klant gaat met welk oogmerk naar de voorziening?) liggen bij de gemeenten. Gecoördineerde werkgeversbenadering Beperkt relevant. Frictiekosten De frictiekosten (kosten bij inkrimpen van RWA/Amfors tot privaat bedrijf voor beschermd werken of publiek bedrijf voor beschut werken) zijn vergelijkbaar voor beide scenario s ( 16 miljoen). Ze worden met name veroorzaakt doordat een veel kleinere doelgroep bediend wordt en het bedrijf dus veel kleiner wordt. Tegenover de berekende frictiekosten als gevolg van het afstoten van bedrijfsonderdelen niet-beschut kunnen inkomsten staan uit de verkoop van die onderdelen. Frictiekosten kunnen ook beperkt worden als gemeenten personeel overnemen (bijvoorbeeld omdat ze een deel van de afgestoten taken zelf uit gaan voeren). 5.5 Voorkeurscenario Op basis van de toepassing van het toetsingskader op de vier basisscenario s komt de regiegroep tot de conclusie dat geen van de vier basisscenario s in zichzelf een gewenste toekomststrategie voor RWA/Amfors is. Door elementen uit de basisscenario s te combineren komt de regiegroep tot een voorkeurscenario waarin het private werkbedrijf en het publieke beschutwerkenbedrijf gecombineerd worden in RWA/Amfors. De regiegroep stelt voor om nader te onderzoeken op welke wijze en in welke omvang dit gecombineerd kan worden met arbeidsmatige dagbesteding. Dit voorkeurscenario is niet volledig uitgewerkt en doorgerekend in het kader van deze studie. Er is wel een beeld van te vormen op basis van de basisscenario s. Het is een combinatie van het publieke beschutwerkenbedrijf met het private werkbedrijf. De omvang lijkt op het huidige RWA/Amfors: mensen uit de doelgroep aan het werk (400 beschut werken en 700 met loondispensatie). Op grond van de uitkomsten van de basisscenario s is het de verwachting dat ook het resultaat van het voorkeurscenario negatief is. Ook in het voorkeurscenario worden er (voor de doelgroep niet-beschut ) uitkeringen bespaard. Er zijn wel frictiekosten, omdat RWA/Amfors ook in het voorkeurscenario iets minder mensen uit de doelgroep aan het werk heeft, de organisatie leaner en meaner is ingericht en er geen reintegratietrajecten uitgevoerd worden. De overwegingen voor het voorkeurscenario zijn: 1. De regiegroep ziet geen marktpartijen die de functie van beschut werken doeltreffender en/of doelmatiger aanbieden dan RWA/Amfors dat kan. Het inkrimpen van Amfors, om daarmee ruimte te maken voor potentiële nieuwe aanbieders van beschut, brengt aanzienlijke frictiekosten (financieel en sociaal) met zich mee. 22/24

33 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 2. De regiegroep acht het realistisch dat meerdere bedrijven in staat zijn om de doelgroep met een verdiencapaciteit beneden 80% WML met behulp van het instrument loondispensatie regulier werk te laten verrichten. Om mensen naar maximaal vermogen te laten werken is een diversiteit aan en concurrentie tussen bedrijven nodig. Tegelijkertijd is het niet realistisch om te verwachten dat er op de markt voldoende plekken zijn voor de omvangrijke doelgroep die hierop is aangewezen. De regiegroep kiest daarom voor het in stand houden van de onderdelen van RWA/Amfors die dit soort werk bieden. RWA/Amfors moet hierbij met andere (reguliere) bedrijven concurreren om de doelgroep. Naarmate RWA/Amfors erin slaagt om met deze doelgroep een hogere loonwaarde te realiseren dan andere bedrijven, kan RWA/Amfors groeien. Als RWA/Amfors daar juist minder in presteert, komen er minder mensen uit de doelgroep werken en wordt dit onderdeel van RWA/Amfors kleiner. Het in stand houden van deze onderdelen van RWA/Amfors beperkt de frictiekosten. 3. Het is op dit moment nog niet duidelijk in hoeverre RWA/Amfors een doeltreffende en doelmatige voorziening voor arbeidsmatige dagbesteding kan bieden. Er wordt op dit moment mee geëxperimenteerd. De regiegroep adviseert om op basis van de uitkomsten van deze experimenten te bezien of het uitvoeren van arbeidsmatige dagbesteding bij RWA/Amfors een voor de doelgroep adequate voorziening oplevert tegen aanvaardbare kosten. In een plaatje weergegeven ziet het voorkeurscenario voor de rol van RWA/Amfors er als volgt uit: 23/24

34 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Toelichting: De percentages op de horizontale as geven de verschillende categorieën verdienvermogen weer. De doelgroep dagbesteding heeft een verdienvermogen van minder dan 20%. De doelgroep beschut werken heeft een verdienvermogen van naar schatting 20-40% WML. Werken met loondispensatie zal in de praktijk vooral gebeuren door de klanten met een verdienvermogen van tussen circa 40 en 80%. Boven de 100% WML is er sprake van regulier werk zonder loondispensatie. Naarmate de doelgroepen meer naar rechts staan (grotere verdiencapaciteit) ligt uitvoering door de markt meer voor de hand. Voor de groepen met de minste verdiencapaciteit is publieke uitvoering gewenst. De rol van RWA/Amfors strekt zich uit van het bieden van beschut werken (publieke taak) tot het werken met loondispensatie (in concurrentie). 24/24

35 Scenario s onderkant arbeidsmarkt en RWA/Amfors Bijlagenboek RWA/Amfors Groep BMC/Divosa januari 2012 ir. M.F. Depla drs. G. van Dijk Projectnummer: Correspondentienummer: AD

36 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS INHOUD BIJLAGE 1 LIJST GEÏNTERVIEWDEN 2 BIJLAGE 2 GEDEELDE BEELDEN EN SWOT 3 BIJLAGE 3 UITGANGSPUNTEN VOOR BEOORDELING SCENARIO S RWA/AMFORS 5 BIJLAGE 4 COMMISSIE-WESTERLAKEN 8 BIJLAGE 5 SCENARIO PUBLIEK WERKBEDRIJF 9 BIJLAGE 6 SCENARIO PUBLIEK WERKBEDRIJF 13 BIJLAGE 7 SCENARIO PRIVAAT BESCHERMD WERK 17 BIJLAGE 8 SCENARIO PUBLIEK BESCHUT WERK 21 1/23

37 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 1 Lijst geïnterviewden Mevrouw Y.C. Kemmerling De heer G. Koops De heer S.W. van t Erve De heer H. Huitink De heer H.J. Karrenbelt Mevrouw L.M.B. Maas De heer T. Rolle De heer P. de Kruif De heer J. de Wilde De heer J.C. Buijtelaar De heer T. Jansma De heer J. de Wilde De heer J.C. van Ek De heer P.J. Spierenburg De heer J.M. van den Wall Bake De heer E. Eyck Wethouder Soest (bestuur RWA) Wethouder Bunschoten (bestuur RWA) Wethouder Amersfoort (bestuur RWA) Gemeentesecretaris Amersfoort Hoofd Sociale Zaken Amersfoort Directeur RWA/Amfors Wethouder Leusden (bestuur RWA) Wethouder Woudenberg (bestuur RWA) Wethouder Baarn (bestuur RWA) Wethouder Amersfoort (AVA Amfors Groep) Wethouder Leusden (AVA Amfors Groep) Wethouder Baarn (bestuur RWA) Voorzitter raad van commissarissen Amfors Groep Lid raad van commissarissen Amfors Groep Lid raad van commissarissen Amfors Groep 3M (manufacturing manager Netherlands) 2/23

38 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 2 Gedeelde beelden en SWOT Op basis van de interviews zijn de volgende conclusies te trekken over de beelden die er leven over RWA/Amfors: In de beelden die nu over RWA/Amfors bestaan, wordt vaak gerefereerd aan de beelden over wat RWA/Amfors in het verleden was: een klassiek SW-bedrijf om trots op te zijn. Het schreef altijd zwarte cijfers, dus het was goed. Daar staan kwalificaties tegenover als: RWA/Amfors had zich ontwikkeld tot een log bedrijf met veel overhead. En dat kon zo bestaan, omdat het niet blootgesteld werd aan aanbestedingen (van groenopdrachten) en omdat de SW-subsidies nog hoog waren. In de afgelopen jaren is er veel veranderd in SW-land. SW-bedrijven werden mensontwikkelbedrijven. De beweging van binnen naar buiten werd in gang gezet. Ook SW-bedrijven moeten meedoen in aanbestedingen om opdrachten te verwerven. En recentelijk is een forse verlaging van de SW-subsidies in gang gezet. Deze veranderingen in de omgeving van RWA/Amfors leiden ook tot veel veranderingen bij RWA/Amfors zelf. De beelden die er leven over het RWA/Amfors van nu lopen daarbij op onderdelen uiteen. Zo wordt de omslag van klassiek SW-bedrijf naar mensontwikkelbedrijf door de één getypeerd als nog niet zichtbaar terwijl anderen benadrukken dat RWA/Amfors op de goede weg is. De één vindt dat de bezuinigingen op bedrijfskosten nog onvoldoende vruchten afwerpen, terwijl de ander benadrukt hoe hard RWA/Amfors daarmee bezig is. En over de marktpositie van RWA/Amfors: die is verzwakt, ze zijn te duur en niet goed. Daartegenover staat dat RWA/Amfors in het verleden opdrachten niet in concurrentie hoefde te verkrijgen. Tot slot over de prestaties van RWA/Amfors op het terrein van arbeidsontwikkeling: niet goed staat tegenover verbeteringen komen eraan. Op basis van de interviews stellen we vast dat de relatie tussen de gemeenten en RWA/Amfors gekenmerkt wordt door tegenstrijdige en wisselende beelden: Zolang RWA/Amfors zwarte cijfers schrijft is alles goed en is de afstand gegroeid. Nu er door de verlaging van subsidies ineens rode cijfers geschreven worden, ontstaat er discussie over wiens probleem dat eigenlijk is: van de gemeenten of van Amfors? Soms wordt RWA/Amfors behandeld als een willekeurig bedrijf. Soms wordt het behandeld als ons eigen bedrijf, al ware het een onderdeel van de gemeenten. Op basis van de interviews ontstaat het beeld dat het idee van een gedeelde (financiële en sociale) opgave van gemeenten en RWA/Amfors maar beperkt beleefd wordt. In de relatie tussen gemeenten en RWA/Amfors wordt veel gebaseerd op beelden en lang niet altijd op feiten. 3/23

39 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS We hebben de beelden, zoals die leven onder de sleutelspelers, vertaald in een SWOT-schema: Sterk: Productiefaciliteiten Productgerichtheid Netwerk bij ondernemers Zwak: Commerciële slagkracht Prijs/prestatie groen Afstand tot gemeenten Track record arbeidsontwikkeling Kosten Kansen: Werken naar vermogen Ondernemers ontzorgen Knelpunten arbeidsmarkt Markt voor dagbesteding gaat open Bedreigingen: Gemeenten houden handen vrij Eigen infrastructuur re-integratie van gemeenten Bezuinigingen werk/re-integratie Bezuinigingen groen Afzetmarkten onder druk Beelden bepalen beleid 4/23

40 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 3 Uitgangspunten voor beoordeling scenario s RWA/Amfors Werkgroep beleid Context: In het portefeuillehoudseroverleg Regio Amersfoort van 24 maart 2011 is een aantal uitgangspunten geformuleerd: Doen waar je (bewezen) sterk in bent: organiseren van beschut werk als kerntaak (inclusief jobcoaching en jobcarving ). Kennis van bestaande organisaties moet optimaal worden benut. Betaalbaarheid: minimaliseren van financiële risico s op lange termijn. Extra activiteiten versterken de uitvoering van de kerntaak, en dragen bij aan de betaalbaarheid. Geen gedwongen winkelnering op afname extra activiteiten door gemeenten. Regierol van gemeente bij opstellen en toewijzen van arbeidsontwikkelplan. Op basis van diagnose wordt door de gemeente een plan opgesteld waarin opgenomen wordt wat er moet gebeuren, hoe dat wordt opgepakt en wie het plan uitvoert. Uitvoering van het plan wordt aan een partij toegewezen op basis van prijs-/kwaliteitsverhouding. In de beleidsgroep is met inbreng van gemeenten en Amfors verder gesproken over de kaders en uitgangspunten. Dat heeft geleid tot formulering van tien punten, die in onderlinge samenhang beschouwd moeten worden. 1. Redeneren vanuit producten en diensten die nodig zijn voor de betrokken cliënten. Dit betekent dat er een helder en reëel inzicht moet ontstaan in de omvang, achtergrond en kenmerken (gedrag/vaardigheden/loonwaarde) van de betrokken (toekomstige) cliënten. Daarbij is eveneens van belang inzichtelijk te hebben met welke hoofdprocessen (bijvoorbeeld vanuit zorg, welzijn, inkomen) de klant te maken heeft. Bij de groepsindeling wordt aangesloten op de vierdeling (groep 1: zelfstandig WML kunnen verdienen; groep 2: tijdelijk niet zelfstandig WML kunnen verdienen; groep 3: structureel niet zelfstandig WML kunnen verdienen; groep 4: structureel lagere loonwaarde dan 20% WML). 2. In de toeleiding van uitkeringsgerechtigden naar werk en participatie kunnen we verschillende rollen onderscheiden: Beleidsregie: keuze in welke mate we voor welke groepen ondersteuning verlenen. Uitvoeringsregie: welke instrumenten voor wie tegen welke prijs-/kwaliteitverhouding worden ingezet. Uitvoering: als opdrachtnemer ontwikkelen en uitvoeren van instrumenten. 5/23

41 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 3. De rol van de gemeentelijke overheid 1 bestaat primair uit: Diagnosticeren van de betrokken doelgroep (transparant maken wat mensen kunnen en niet kunnen), om tenminste de eigen kracht van cliënten verder te kunnen ontwikkelen. Het stimuleren en ondersteunen van uitkeringsgerechtigden om aan het werk te komen of te participeren in de samenleving. De gemeente heeft hierin de beleidsregie en uitvoeringsregie. Daarnaast dient er een maximale verbinding te liggen tussen het toekennen van een arbeidontwikkelplan en het bewaken van de rechtmatigheid op uitkeringsverstrekking. Voor de meest kwetsbare groep biedt de overheid een structurele voorziening beschut werken. RWA/Amfors heeft een opdrachtnemende rol, die tegen de juiste prijs-/ kwaliteitverhouding instrumentarium aanbiedt. 4. Directe ontmoeting tussen vraag en aanbod stimuleren. Een gecoördineerde werkgeversbenadering 2. Bovenlokale gemeentelijke samenwerking, UWV, RWA/Amfors, andere partners. Partnerships met bedrijven ontwikkelen, investeren in de relatie, en het ontwikkelen van goede en voor de werkgever 'ontzorgende', risicoverlagende polisvoorwaarden. 5. Bij het eventueel inrichten van een instrumentarium dient zo veel mogelijk gebruikgemaakt te worden van de bestaande (kennis)infrastructuur 3 : werkmeester vanuit het bedrijfsleven; leermeester vanuit het onderwijs; bemiddeling/detachering vanuit de intermediaire markt; beschut werken vanuit dagbesteding en zorg. 6. Bewijzen van toegevoegde waarde: wat levert het de samenleving op om te investeren in de betrokken doelgroep? Aan de investering van de uitvoeringsorganisatie moet een degelijke maatschappelijke kosten-/ batenanalyse ten grondslag liggen. 7. Re-integratie wordt selectief toegepast en vraaggestuurd ( 5 focusvacatures van de regio ) ingericht. Arbeidsontwikkeling op een reguliere werkplek heeft de voorkeur, met gebruik van het instrument loondispensatie. 8. Voorkomen is beter dan genezen: uit het verleden blijkt dat het succes van de Wwb vooral is geweest dat mensen er geen gebruik van maken. Gemeente en UWV houden de poortwachtersfunctie. Van een sluitende aanpak naar een selectieve aanpak. 1 Deze rol hangt nauw samen met wat de WWNV voorschrijft. 2 De werkgeversbenadering moet goed gecoördineerd uitgevoerd worden met meerdere partijen (gemeenten, bovenlokaal/arbeidsmarktgebied, UWV, RWA/Amfors, derden?) Er bestaat verschil van mening over de invulling van de coördinatierol: worden dit de gemeenten, wordt dit RWA/Amfors, of het UWV? 3 Als extra optie is het idee geopperd om een vluchtheuvelconstructie te organiseren. In deze constructie kunnen cliënten die bij de werkgever uitvallen, terugvallen op een werkplek bij de overheid, waardoor arbeidsritme in stand blijft en klanten gemakkelijk herplaatst kunnen worden. Dit is voor werkgevers een risicoverlagende factor bij het aannemen van WWNV-klanten. 6/23

42 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS 9. Slim combineren van financieringsbronnen als AWBZ/WMO/WWNV/OCW. Dit betekent onder andere dat voor de groep met zeer beperkte loonwaarde gekeken moet worden op welke wijze AWBZ-financiering gecombineerd kan worden met begeleidingssubsidie uit WWNV. En bijvoorbeeld dat reguliere onderwijsfinanciering ook ondersteunend kan zijn voor terugkeer naar de arbeidsmarkt van werkloze werkzoekenden uit groep 2 en Gemeente geeft (maximaal) niet meer uit dan zij van het Rijk aan financiële middelen beschikbaar krijgt voor Werk en Inkomen. De financiële risico s moeten worden geminimaliseerd. 7/23

43 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 4 Commissie-Westerlaken Recent is het rapport van de Commissie-Westerlaken gepubliceerd. De commissie ziet oplossingen voor het financiële probleem van de SW in hoofdstuk 6.1 van het bestuursakkoord, waar gemeenten niet mee hebben ingestemd. Maar dan moeten er wel een paar forse ingrepen in de WWNV komen. De kern is de eerste aanbeveling: maak een splitsing in twee domeinen: een detacheringsfaciliteit gericht op werken in een reguliere omgeving, naast een faciliteit Beschermd Werk voor mensen voor wie werk in een reguliere omgeving geen optie is. Het is een interessante suggestie, die aansluit bij het oorspronkelijke idee van VNG, Cedris en Divosa: één regeling aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Maar het is in strijd met het damwandje dat van de PVV om de WSW moest worden gezet in het regeerakkoord. De belangrijkste aanbevelingen die in relatie staan tot de opdracht bij RWA/Amfors zijn verder: Handhaaf de mogelijkheid van leer-/werkplekken buiten de faciliteit Beschermd Werk. Maximeer de periode dat mensen op een leer-/werkplek kunnen blijven. Creëer een heldere scheiding tussen opdrachtgeverschap, uitvoering en toezicht, met governancecode. Ontwikkel modelaanbestedings- en -tenderprocedures. Laat het UWV de competenties van de huidige SW-populatie in beeld brengen, zodat werkgevers weten wat mensen kunnen. Snelle, ingrijpende transitie: opbouw detacheringsfaciliteit en Beschermd Werk, overhevelen SW-bedrijfsonderdelen met productiviteit naar private partijen, beschut werk combineren met dagbesteding, stoppen met activiteiten met weinig toekomst. Maak hiervoor een centrale roadmap. Benut de mogelijkheden van de cao maximaal om de kansen op werk te vergroten (benutten laagste loonschalen, secundaire arbeidsvoorwaarden toetsen op participatiekans, leeftijdsgebonden regelingen omzetten). Ontwikkel een benchmark met betrekking tot de rechtspositie van vergelijkbare werknemers in andere sectoren (Wajong-regeling, Wwb-regelingen, regelingen voor dagbesteding in de zorgsector). Laat deze benchmark richtinggevend zijn voor de kostenontwikkeling en daarmee voor de kansen op de arbeidsmarkt. Bij te grote verschillen leidt dit tot de afspraak dat de kostenontwikkeling niet of nauwelijks zal plaatsvinden. Een bijdrage van cao-partijen om kritisch de bestaande regelingen door te lichten op het effect van versnelling/vertraging van de omslag. Dit kan bijvoorbeeld vorm krijgen door de lonen en de bestaande rechten te bevriezen, om te voorkomen dat verschillen tussen oud en nieuw groter worden. Compenseer de daling van de SW-loonkosten voor gebieden met veel SW ers. Richt een onafhankelijk herstructurerings- en transitiefonds in. 8/23

44 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 5 Scenario Privaat werkbedrijf Activiteiten en doelgroepen In dit scenario zet RWA/Amfors mensen met een verdienvermogen beneden het WML aan het werk in haar eigen bedrijven of, via detachering, bij andere werkgevers. Behalve in detachering is RWA/Amfors actief in schoonmaak en groenonderhoud. Verdienmodel Onder de WWNV heeft een gemeente er belang bij dat de groep die blijvend geen WML kan verdienen tóch zijn loonwaarde realiseert. Het gaat bij deze doelgroep niet om volledige uitstroom uit de uitkering naar regulier werk, maar om realiseren loonwaarde in regulier werk. Voor deze doelgroep biedt RWA/Amfors werk en detachering aan. Het verdienmodel van deze activiteit: de toegevoegde waarde dekt (ten minste) de loonkosten van de doelgroep en de begeleidingskosten. Omdat het verdienvermogen van doelgroep 3 geschat is op gemiddeld 40% van het WML, bedragen de loonkosten voor RWA/Amfors ook 40% WML. Hierdoor besparen gemeenten een vergelijkbaar percentage op uitkeringen. 4 Omvang In de doorrekening is ervan uitgegaan dat RWA/Amfors een kwart van de (uiteindelijke) potentiële doelgroep 3 in dienst heeft (= 700 personen). We zijn er daarbij van uitgegaan dat niet de gehele doelgroep aan het werk gaat (met inzet van het instrument loondispensatie) en dat er ook andere bedrijven zijn waar deze doelgroep werkt. Interne bedrijfsvoering Cruciaal in de bedrijfsvoering is: Voor werk in eigen bedrijven: voor de werknemers die RWA/Amfors zelf in dienst heeft én aan het werk zet is het realiseren van een maximale toegevoegde waarde tegen minimale kosten doorslaggevend voor het bedrijfsresultaat. Voor de groep werknemers die RWA/Amfors detacheert bij andere bedrijven: het beperken van de leegloop en het beheersen van de begeleidingskosten. Competenties resultaatgerichtheid combineren met mensgerichtheid; andere werkgevers bij wie de doelgroep gedetacheerd wordt ontzorgen ; commercieel: de mogelijkheden van de doelgroep verbinden met de behoeften van bedrijven. De bedrijfsvoering van RWA/Amfors is gericht op flexibiliteit tussen het organiseren van het eigen werkaanbod (schoonmaak en groenonderhoud) en detachering. 4 Loonkosten voor de werkgever bedragen op niveau 100% WML: ,. De kosten per uitkering bedragen gemiddeld zo n ,. 9/23

45 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Partners Ondernemers: om te kunnen detacheren én om werk voor de eigen bedrijven binnen te halen zijn contacten met ondernemers cruciaal. In dit scenario is het goed denkbaar dat RWA/Amfors joint ventures aangaat met ondernemingen (bijvoorbeeld in schoonmaak en groenonderhoud), waarbij RWA/Amfors het personeel uit de doelgroep beschikbaar stelt en de bedrijfsvoering aan de partneronderneming wordt overgelaten. Gemeenten: gemeenten sturen werkzoekenden met beperkte loonwaarde naar deze werkgever, omdat hier de kans op het realiseren van loonwaarde groot is. Gemeenten zijn verder een belangrijke opdrachtgever van groenonderhoud (vergelijkbaar met de huidige omvang). Kosten/opbrengsten Op basis van de vooronderstellingen over het marktaandeel van RWA/Amfors in de tewerkstelling van de doelgroep (25% van doelgroep 3), de te realiseren toegevoegde waarde in schoonmaak, groen en detachering, én de te betalen loonkosten voor doelgroep 3 (gemiddeld geschat op 40% WML) realiseert RWA/Amfors in dit basisscenario een verlies op jaarbasis van ,. Omdat RWA/Amfors 6,3 miljoen loon betaalt aan de doelgroep WWNV, staat daartegenover dat de gemeenten 3,9 miljoen besparen op uitkeringen voor doelgroep 3. 5 Dit resultaat is gebaseerd op een inschatting van de opbrengsten zoals die nu binnen RWA/Amfors worden gerealiseerd met een vergelijkbare doelgroep. De kosten zijn niet gebaseerd op de huidige kosten, maar op de lean en mean ingerichte organisatie die nodig is om dit resultaat te realiseren. 6 Het resultaat van dit scenario kan anders uitpakken door de volgende risico s en kansen. Risico s: het aantal werknemers valt tegen, de toegevoegde waarde komt onder druk te staan. Kansen: het resultaat kan mogelijk nog verbeterd worden door de omzet te verbeteren, door de span of control te verlagen en investeringen in opleidingen verder terug te schroeven. Frictiekosten De frictiekosten voor dit scenario zijn hoog: 14,5 miljoen. In het bedrijf werken geen ambtenaren meer en veel minder niet-ambtelijke stafmedewerkers (90 in plaats van 158). Door de afvloeiingskosten zijn de frictiekosten hoog. Deze kunnen lager uitpakken naarmate er meer ambtenaren in dienst kunnen treden bij de gemeenten van de GR. 7 5 De besparing op de uitkering komt overeen met het nettoloon. Dit is lager dan de loonkosten voor de werkgever. 6 Voor de leidinggevende functies is uitgegaan van vervulling door reguliere arbeidskrachten (geen SW ers). 7 In dit scenario worden de activiteiten beschut werken afgestoten. Als de stafmedewerkers die bij deze activiteiten horen mee overgaan naar de nieuwe uitvoerder, worden de frictiekosten navenant beperkt. 10/23

46 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Wat blijft voor gemeenten In dit scenario beperkt RWA/Amfors zich tot het bieden van werk aan een kwart van doelgroep 3 (blijvend een verdiencapaciteit tussen 20% en 80% WML). Gemeenten moeten dus nog werkplekken zoeken voor het overige deel van doelgroep 3, voor de re-integratie van mensen met een verdienvermogen dat tijdelijk beneden 100% WML ligt (doelgroep 2) en gemeenten hebben de plicht beschut werk en dagbesteding op een alternatieve wijze te organiseren. Relatie met zittend SW-bestand Amfors kan in dit scenario het deel van de huidige SW-populatie dat niet is aangewezen op beschut werk, te werk stellen in eigen bedrijven of bij werkgevers. Door het positieve operationele resultaat dat hiermee geboekt wordt, wordt het oplopende negatieve subsidieresultaat beperkt. Relatie met SWOT Op basis van de huidige prestaties van RWA/Amfors is het realistisch om te veronderstellen dat dit scenario gerealiseerd kan worden. RWA/Amfors heeft bewezen ervaring met het organiseren van productieactiviteiten met en detachering van deze doelgroep. Doorrekening scenario privaat werkbedrijf!"#$%&'()*&'+%%,)-#&./#0&'123)4',5%$5674$,#$ )) 8#,%"9#&'$5 )!"9(($:%%. ) ;&(#$ ) <(,%%=!"#$"%&'( &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& )*+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,*+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&-++ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&.++ /0$$1&1230$&405&'( &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,-6+++ &&&&&&&&&&&&&&&,-6*++ &&&&&&&&&&&&&&& ).67++!"#$%&'()*&'+%%,)-#&.)/#0&'12))0((&&#.#$'$5)>?)@)ABCCCD 8#,%"9#&'$5 )!"9(($:%%. ;&(#$!4/,(,%%= /0$$1&1230$&8&9&,6+++ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&-6)*+ & &&&&&&&&&&&&&&&&&)6+)* & &&&&&&&&&&&&&&&&&:6-.+ & &&&&&&&&&&&&&&&,-6;<* '"%"5=>?1>$0# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&.7+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&;++ &&&&&&&&&&&&&&&&&)6*.. &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,,* &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,<* &&&&&&&&&&&&&&&&&,6:7* &&&&&&&&&&&&&&&&&)6,**!C>DE5=FA=#B &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& <+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& *+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&;*+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&.<+ G#$50>$ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,< &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,) &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& :7 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& )+; &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,)7 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&*-, &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,6,;; & &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 7-; &&&&&&&&&&&&&&&&&*6.<) &&&&&&&&&&&&&&&&&.6:<- E7#&%,'($##=)&#64=,%%,)?)@)ABCCC E7#&%,'($##=)&#64=,%%,L=(($+(&:'$5)7#&)!M &!%=%&'6.(6,#$)Q-RS)?)@)ABCCC )))))))))))))))))))))))) FBCGH ))))))))))))))))) ABCGI ))))))))))))))))) FBJFG ))))))))))))))))) KBGCA )))))))))))))))))))))))) GNOOP ))))))))))))))))) PNFJO ) ))))))))))))))))) GNPJC ) ))))))))))))))))) GNFGG )))))))))))))))))))))))) FBFKC ))))))))))))))))) ABOKC ))))))))))))))))) FBPCC ))))))))))))))))) JBOCC M?7=(',%,'#&#64=,%%,)?)@)ABCCC ) )))))))))))))))))))))))))) >AJJD ))))))))))))))))))) >FJAD ))))))))))))))))))))) >PFD ))))))))))))))))))) >HIID M?7=(',%,'#&#64=,%%,)7#&)!ML,&%1#", ) ))))))))))))))))))))))) >CNJJOD )))))))))))))))) >ANPOPD ) )))))))))))))))) >CNFHCD ) )))))))))))))))) >CNPAFD T&'",'#.(6,#$)?)@)ABCCC I&405>1#00%& &&&"2J$0#"50# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,+6+++ &&&C"D=%=C15> &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&,6.*) &&&&&&&&&&&&&&&,,6.*) I&1#51050#H&B10H &&&&&&&&&&&&&&&&&)6+++ I&=#?114D1#$5"D$0# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&:++ <(,%%= ))))))))))))))) AHBKKF 11/23

47 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Toelichting doorrekening Aantal SE: het aantal werkplekken in de verschillende bedrijfsonderdelen (op basis van de vooronderstellingen met betrekking tot de omvang van de doelgroep). Netto-omzet per SE: veronderstelde toegevoegde waarde (omzet minus directe kosten, zoals materiaal en kosten ingehuurde arbeid). Deze is gebaseerd op ervaringsgegevens van RWA/Amfors met een vergelijkbare doelgroep in deze bedrijfsactiviteiten. Netto omzet: totale toegevoegde waarde per bedrijfsonderdeel. Salariskosten: salariskosten van stafpersoneel (niet-doelgroep). Deze zijn onderbouwd op basis van een minimaal noodzakelijke bezetting voor de begeleiding van deze doelgroep en om het bedrijf te laten draaien (uitgangspunt lean en mean). Overige kosten: overige bedrijfskosten zoals energie, huur, onderhoud. Afschrijving: afschrijving productiemiddelen. Intrest: financieringskosten bedrijfskapitaal. Overhead: kosten van centrale functies (zoals directie, controller en dergelijke). (uitgangspunt lean en mean). Operationele kosten: optelsom van salariskosten, overige kosten, afschrijving, intrest en overhead. Operationeel resultaat: netto-omzet minus operationele kosten. Dat is de door de doelgroep gerealiseerde toegevoegde waarde. Tussen (...) is: negatief resultaat. Operationeel resultaat per SE: operationeel resultaat gedeeld door aantal SE. Tussen (...) is negatief resultaat per SE. Salariskosten WWNV: we hebben verondersteld dat de doelgroep die in deze bedrijfsonderdelen werkt een gemiddeld verdienvermogen heeft van 40% WML. Dat is 9.000, per persoon. Dit is een schatting. Het zijn kosten voor het bedrijf. Het is inkomen voor de betrokken medewerker. Daar staat dus een besparing van uitkeringslasten tegenover. De frictiekosten zijn gebaseerd op: Afvloeiingskosten ambtenaren: op basis van het verschil tussen benodigde formatie volgens doorrekening en huidige formatie x ervaringscijfers ambtelijke reorganisaties. Afvloeiingskosten facilifors: afvloeiingskosten niet-ambtelijk stafpersoneel zijn gebaseerd op de kantonrechtersformule. Onroerend goed: bij afstoten van onroerend goed moet het verschil tussen boekwaarde en marktwaarde worden verrekend. Inkoopcontracten: afkoop verplichtingen op basis van inkoopcontracten. 12/23

48 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 6 Scenario Publiek werkbedrijf Activiteiten In dit scenario gaat RWA/Amfors met onderdelen van de sociale dienst van gemeenten op in een organisatie die de WWNV uitvoert voor de aangesloten gemeenten. Zowel de directe bemiddeling als de begeleiding naar de reguliere markt als om detachering van de groep die blijvend is aangewezen op loondispensatie wordt in één publieke organisatie uitgevoerd. In deze organisatie worden klantmanagement, trajectbegeleiding en trajectbegeleiding/jobcoaching ondergebracht. De werkfaciliteiten worden direct ingezet voor intake en diagnose en voor loonwaardebepaling. Daarnaast begeleidt dit publieke werkbedrijf klanten naar de arbeidsmarkt en biedt het detachering en werk aan de doelgroep WWNV. Dit publieke werkbedrijf voert het volledige klantmanagement voor Wwmv uit. In dit scenario is sprake van een integratie van het huidige RWA/Amfors en de sociale diensten. Dit scenario is geïnspireerd op voorbeelden elders in het land waar SW-bedrijf en sociale dienst ineengeschoven worden. Verdienmodel Het publieke werkbedrijf voert de WWNV uit. De kosten van de organisatie bestaan uit begeleidingskosten en bedrijfskosten. Deze worden gedekt uit re-integratiemiddelen, vergoeding voor uitvoeringskosten en de door de doelgroep gerealiseerde toegevoegde waarde. De verwachting is dat er door integratie van klantmanagement en trajectbegeleiding besparingen mogelijk zijn op de uitvoeringskosten. Daar staat tegenover dat er kosten ontstaan door het afscheiden van de uitvoering van WWNV van andere gemeentelijke activiteiten (zoals Wmo). Het is denkbaar dat voor de onderkant van doelgroep 3 (blijvende verdiencapaciteit tussen 20 en 80% WML) het werken gebeurt in de vorm van werken met behoud van uitkering. Dan zijn er geen loonkosten, maar ook geen besparingen op uitkeringslasten. Omvang De potentiële doelgroep is de gehele doelgroep WWNV, met uitzondering van de doelgroep die is aangewezen op beschut werk of dagbesteding. Dit zijn in de structurele situatie personen. In de doorrekening van dit scenario is men ervan uitgegaan dat de helft van doelgroep 2 op traject zit en de helft van doelgroep 3 aan het werk is via het werkbedrijf. Wij hebben deze veronderstellingen gehanteerd omdat het op grond van praktijkervaringen niet te verwachten valt dat de doelgroepen voor 100% deelnemen aan een traject (groep 2) of met loondispensatie aan het werk zijn (groep 3). Interne bedrijfsvoering De interne bedrijfsvoering moet gericht zijn op maximale en snelle uitstroom naar regulier werk (doelgroep 2) en op het maximaal realiseren van verdiencapaciteit (doelgroep 3) tegen minimale (begeleidings)kosten. De interne bedrijfsvoering omvat de gehele keten en kan dus optimaal sturen op het ketenresultaat. 13/23

49 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Competenties resultaatgerichtheid combineren met mensgerichtheid; begeleiden van de doelgroep; ontzorgen van werkgevers die de doelgroep in dienst neemt; commercieel: het verbinden van de mogelijkheden van de doelgroep met de behoeften van bedrijven. Partners Onderaannemers: het publieke werkbedrijf schakelt onderaannemers in voor specifieke expertises bij de begeleiding van klanten (opleiden, gezondheid, activeren). Ondernemers: het publieke werkbedrijf onderhoudt een netwerk met werkgevers voor uitplaatsing, detachering én het binnenhalen van werk. De publieke werkgeversbenadering is een geïntegreerd onderdeel van het publieke werkbedrijf. Gemeenten: het publieke werkbedrijf is een verlengd onderdeel van de gemeenten (gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie voor de WWNV). Naast de uitvoering van de WWNV voert het werkzaamheden uit binnen de eigen gemeenten (bijvoorbeeld groenonderhoud). Gezien de omvang zal het echter zeker ook diensten en producten op de markt buiten gemeenten moeten vermarkten. Kosten/opbrengsten Het resultaat van dit scenario is mede gebaseerd op een inschatting van de besparing op uitvoeringskosten als gevolg van het ontdubbelen van processen. We hebben aangenomen dat hierdoor naar schatting een besparing van 25% op klantmanagement/trajectbegeleiding mogelijk is, 8 op basis van het aantal. In de doorrekening zijn de activiteiten op het gebied van klantmanagement en uitkeringsverstrekking die nu binnen gemeenten uitgevoerd worden niet meegenomen. Aangenomen wordt dat het resultaat op deze activiteiten niet wijzigt ten opzichte van de huidige situatie. Over het mogelijk kostenverhogende effect van het afsplitsen van de socialedienstactiviteiten van andere gemeentelijke diensten aan burgers (denk aan de Wmo) is geen aanname gemaakt. In de doorrekening is niet expliciet de optie werken met behoud van uitkering opgenomen. Wij schatten in dat de onderkant van doelgroep 3 in de praktijk vaak aan het werk zal gaan met behoud van uitkering. Binnen het werkbedrijf valt voor deze groep het nadeel van betaalde loonkosten weg tegen niet-bespaarde uitkeringen. 9 8 Op basis van huidige kosten van trajectbegeleiding ( 1.000, gemiddeld) is dat een bedrag van 250, per traject. Voor de mensen die met loondispensatie aan het werk zijn gaat het om de trajectbegeleiding naar die werkplek. We zijn er daarbij van uitgegaan dat jaarlijks 10% van de doelgroep begeleid wordt naar een (nieuwe) werkplek. 9 We gaan ervan uit dat voor deze groep ook buiten het publieke werkbedrijf geen loonwaarde gerealiseerd kan worden. 14/23

50 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Het exploitatieresultaat van het publieke werkbedrijf is negatief (-/- 1,4 miljoen). Daar staat een besparing op uitkeringen van naar schatting 7,6 miljoen tegenover (omdat er 12,2 miljoen loonkosten gemaakt worden voor de doelgroep). Daarnaast wordt er 184K bespaard op uitvoeringskosten. 10 Dit alles onder de aanname dat het publieke werkbedrijf mensen met beperkte verdiencapaciteit productief aan het werk kan zetten in de markt. Dit is een onzekere veronderstelling: RWA/Amfors zou fors moeten groeien in markten die onder druk staan (groen) en ook geheel nieuwe markten ontwikkelen, aangezien de totale opdrachtportefeuille van gemeentelijk groen onvoldoende omzet genereert. Frictiekosten De frictiekosten van dit scenario bedragen 6,6 miljoen. Daarvan is 2 miljoen afschrijving op huisvesting. In dit scenario zijn de afvloeiingskosten van 66 nietambtelijke stafmedewerkers opgenomen. Er vloeien geen ambtenaren af. Buiten beschouwing zijn gebleven: de consequenties voor overheadkosten die achterblijven binnen gemeenten als gevolg van het afsplitsen van de socialedienstactiviteiten, alsmede de reorganisatiekosten van de overgang van personeel naar de geïntegreerde organisatie. Wat blijft voor gemeenten In dit scenario is veel ruimte voor het inzetten van verantwoord aanbesteden, sociale doelstellingen in subsidierelaties en prestatieafspraken met maatschappelijke organisaties (social return), zodat het publieke werkbedrijf voldoende opdrachten heeft om de populatie rendabel aan het werk te zetten. Gemeenten moeten beschut werk en dagbesteding op een alternatieve wijze organiseren en blijven direct verantwoordelijk voor de arbeidsvoorwaarden van de WSW-geïndiceerden. Relatie met zittend SW-bestand RWA/Amfors kan in dit scenario het deel van de huidige SW-populatie dat niet is aangewezen op beschut werk te werk stellen in eigen bedrijven of (via detachering) bij reguliere werkgevers. Door het positieve operationele resultaat dat hiermee geboekt wordt, wordt het oplopende negatieve subsidieresultaat beperkt. Relatie met SWOT Een goede verbinding naar de SWOT van RWA/Amfors is moeilijk te maken. Het gaat hier immers om een volledige integratie van het huidige SW-bedrijf met de sociale diensten van de deelnemende gemeenten. 10 Dit verschil in resultaat ten opzichte van het private werkbedrijf wordt in de eerste plaats veroorzaakt door het verschil in omvang. Verder zijn de kosten naar verhouding hoger (meer ambtenaren, minder niet-ambtelijk stafpersoneel) en zijn de opbrengsten per fte wat lager verondersteld (minder concurrentieprikkels en prijsdruk wegens omvang werk in krimpmarkt). 15/23

51 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Doorrekening scenario publiek werkbedrijf!"#$%&'())*+,-'#.)/#&.,#0&'123)+'45%$56*+$4#$ )) 7#4%"8#&'$5 )!"8(($9%%. ) :&(#$ )!+,4(4%%- ) ;&%1#"4#$ ) ;(4%%-!"#$"%&$'"()*$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& +,,!"#$"%&-. &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& /,, &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 0,, &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&/+/ &&&&&&&&&&&&&&&&& 120+/ 3)$$4&456)$&7)'&-. &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 1820/, &&&&&&&&&&&&&&& 102/,, &&&&&&&&&&&&&&& 8/29,+ &&&&&&&&&&&&&&&&& 82/,,!"#$%&'()*+,-'#.)/#&.,#0&'123)0((&&#.#$'$5)<=)>)?@AAAB 7#4%"8#&'$5 )!"8(($9%%. :&(#$!+,4(4%%- ) ;&%1#"4#$ ) ;(4%%- & & & & 3)$$4&456)$&:&;&12,,, &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& +21</ & &&&&&&&&&&&&&&&&& =2,/, & &&&&&&&&&&&&&&& 1/2=9= & &&&&&&&&&&&&&&& 8/2<,> &&&&&&&&&&&&&&&&& 12/,, &&&&&&&&&&&&&&& 8<28,> -"%"'?@A4@$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 12=0= &&&&&&&&&&&&&&&&& &&&&&&&&&&&&&&&&& =2+>> &&&&&&&&&&&&&&&&& <2010 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 98/ &&&&&&&&&&&&&&&&& "%"'?@A4@$)#&B?')*$ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& C &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& C &&&&&&&&&&&&&&&&& 1288/ &&&&&&&&&&&&&&&&& 1288/ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& C &&&&&&&&&&&&&&&&& 1288/ DE)'?F)&A4@$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 1>/ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 8=/ &&&&&&&&&&&&&&&&& 020=, &&&&&&&&&&&&&&&&& 02<9, &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 88/ &&&&&&&&&&&&&&&&& =2,,/!G@*H'?(E?#F &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& <, &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& </ &&&&&&&&&&&&&&&&& 128/, &&&&&&&&&&&&&&&&& 120>/ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& </ &&&&&&&&&&&&&&&&& 12=<, I#$')@$ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& =1 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 01 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 8// &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 089 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 11 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 009 DE)'H)"B &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 011 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 8,= &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& <<> &&&&&&&&&&&&&&&&& 128>0 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& </ &&&&&&&&&&&&&&&&& 120+> C#6*%&'$5)6%9#$D(#5'$5)"%6#9%$%5#9$4 )))))))))))))))))))))))))))) <?EB ))))))))))))))))))))))) <FB ))))))))))))))))))))) <?GB ))))))))))))))))))))) <EGB ))))))))))))))))))) <?HAB ))))))))))))))))))) <?FGB D7)'"$?4#)%)&A4@$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 82,09 & &&&&&&&&&&&&&&&&& 12<8> &&&&&&&&&&&&&&& 112/00 &&&&&&&&&&&&&&& 1/20,, &&&&&&&&&&&&&&&&& 12,+1 &&&&&&&&&&&&&&& I*#&%4'($##-)&#6+-4%%4)=)>)?@AAA I*#&%4'($##-)&#6+-4%%4M-(($D(&9'$5)*#&)!N &!%-%&'6.(64#$)/QRS)=)>)?@AAA )))))))))))))))))))))))) G@?EJ ))))))))))))))))) K@EK? ))))))))))))))))) E@LHA )))))))))))))))?A@GAL ) )))))))))))))))))))) GEL ) )))))))))))))))?A@FGF )))))))))))))))))))))))) FOKJH ))))))))))))))))) JOJEF ) ))))))))))))))))) POLLK ) ))))))))))))))))) JOPKP ) ) )))))))))))))))))))))))) G@HAA ))))))))))))))))) K@JAA ))))))))))))))))) H@AFH )))))))))))))))?K@KFH ) )))))))))))))))))))))))))) T ) )))))))))))))))?K@KFH N=*-('4%4'#&#6+-4%%4)=)>)?@AAA ) )))))))))))))))))))))))))) <EPEB ))))))))))))))))))) <EJLB )))))))))))))))) <?@?EHB )))))))))))))))) <?@FJPB )))))))))))))))))))) GEL )))))))))))))))) <?@GEJB N=*-('4%4'#&#6+-4%%4)*#&)!NM4&%1#"4 ) ))))))))))))))))))))))) <AOJKHB )))))))))))))))) <?OKPKB ) )))))))))))))))) <KOAAFB ) )))))))))))))))) <?OEJGB ) ))))))))))))))))) AOJE? )))))))))))))))))))))))))) T U&'"4'#.(64#$)=)>)?@AAA C&7)'@4#))%& &&&"5J$)#"')# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& C &&&G"*?%?G4'@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 029,8 &&&&&&&&&&&&&&&&& 029,8 C&4#'4)')#B&F4)B &&&&&&&&&&&&&&&&& 82,,, C&?#A447*4#$'"*$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 9,, ;(4%%- ))))))))))))))))) P@PAK Toelichting doorrekening: zie bijlage 5. 16/23

52 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 7 Scenario Privaat beschermd werk Activiteiten In dit scenario biedt RWA/Amfors arbeidsmatige activiteiten voor de onderkant van de doelgroep: WSW-beschut, dagbesteding (arbeid) en activiteiten voor de doelgroep WWNV met zeer beperkte verdiencapaciteit (doelgroep 4). Met deze groepen worden vooral eenvoudige productiewerkzaamheden verricht, mogelijk aangevuld met wat eenvoudig groenonderhoud. Voor de doelgroep dagbesteding (AWBZ/Wmo) worden nieuwe activiteiten ontwikkeld met een verdiencomponent of er worden samenwerkingsrelaties aangegaan met zorgaanbieders. Zo wordt een combinatie van doelgroepen met zeer beperkte verdiencapaciteit mogelijk. Verdienmodel De inkomsten bestaan uit vergoedingen van de gemeentelijke opdrachtgevers voor het bieden van SW-beschutte werkplekken en dagbesteding en de (beperkte) toegevoegde waarde die de doelgroep realiseert. Daaruit moeten de loonkosten (WSW-beschut) en de begeleidingskosten (alle groepen) gedekt worden. Op dit moment biedt de gemeente Amersfoort nog een vergoeding van 2.000, per persoon voor activering (doelgroep 4: blijvend zeer beperkte verdiencapaciteit). De verwachting is dat deze vergoeding door de krimp van het re-integratiebudget terugloopt. Dan moeten de begeleidingskosten voor deze doelgroep terugverdiend worden met de gerealiseerde toegevoegde waarde. Omvang De omvang is afhankelijk van het marktaandeel dat RWA/Amfors in dit scenario verwerft binnen de potentiële doelgroep. In de doorrekening is men ervan uitgegaan dat Amfors de helft van de doelgroep SW-beschut (= 50%*390), circa 10% van de relevante markt voor AWBZ arbeidsmatige dagbesteding (= 50 fulltime plekken, bezet door 85 personen) en de helft van de doelgroep WWNV met verdiencapaciteit < 20% (= 50%*733) bedient. 11 De helft van de doelgroep SW-beschut is een beredeneerde aanname op basis van ervaringsgegevens van de huidige doelgroep. 10% van de AWBZ-doelgroep is een hele ruwe aanname op basis van CIZ-cijfers en de omschrijving van de huidige leeftijdsopbouw en categorie-indeling van mensen. De dagbestedingsactiviteiten voor mensen met psychiatrische en fysieke beperkingen leveren een zeer beperkte productiewaarde. Veelal gaat het om mensen met problematiek waarbij dagbesteding vooral kwaliteit in zorgaanbod betekent: snoezelruimtes voor zintuiglijk gehandicapten, creatieve therapie et cetera. 11 Gemeenten hebben niet alleen aangegeven dat ze naar verwachting geen vergoeding meer zullen betalen voor dit soort activiteiten, maar ook dat afgezien wordt van inspanningen om doelgroep 4 (buiten beschut werk en dagbesteding) te activeren. Het is dus de vraag of deze aantallen gehaald worden. 17/23

53 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS De helft van de doelgroep WWNV met een zeer lage verdiencapaciteit is een aanname op basis van ervaringsgegevens en inschatting van financiële ruimte. Uit de doorrekening blijkt overigens dat deze vorm van werken met behoud van uitkering niet gratis is. Werken met behoud van uitkering kost geld: met name begeleidings- en organisatiekosten. Interne bedrijfsvoering De sturing is in dit scenario gericht op lage kosten en maximale benutting van de capaciteit. Daarnaast vindt er strakke sturing plaats op de omvang van de begeleiding: de kosten mogen de gerealiseerde toegevoegde waarde en de begeleidingsvergoeding niet te boven gaan. Competenties productiegerichtheid om, ondanks de beperkte verdiencapaciteit van de doelgroep, nog enige productiewaarde te realiseren; strakke kostenbeheersing om de noodzakelijke begeleiding te kunnen bieden binnen budget; omgang met de doelgroep: voldoende gericht op het bieden van zorgkwaliteit voor mensen die zijn aangewezen op arbeidsmatige dagbesteding; commercieel: passende werkzaamheden binnenhalen; creativiteit: zoeken naar innovatieve vormen, in samenwerking met zorginstellingen en maatschappelijke instellingen (persoonlijke dienstverlening, niches in kunstnijverheid en mode (knitting nanny's), kleinschalige projecten). Partners afnemers van producten en diensten; zorginstellingen: gedeelde klanten en aanvullende expertise; maatschappelijke instellingen: plekken voor mensen, expositieruimte et cetera. Kosten/opbrengsten Onder de vooronderstellingen over het marktaandeel kan RWA/Amfors geen positief resultaat realiseren met deze doelgroepen. Het exploitatieresultaat voor beschut werken (onder de nieuwe voorwaarden: lagere beloning en lagere rijkssubsidie) is negatief (-/- 600K). Ook het exploitatieresultaat voor de doelgroep werken met behoud van uitkering is negatief (-/- 932k). De opbrengsten voor dagbesteding zijn wel positief (+ 74K), maar te klein om het verlies op de andere doelgroepen te compenseren. De doorrekening voor het onderdeel dagbesteding is gebaseerd op de pilot die op dit moment draait bij RWA/Amfors. Het resultaat op dit onderdeel komt naar verwachting onder druk te staan als gemeenten dagbesteding anders gaan inkopen. Mogelijk dat een positiever resultaat kan worden bereikt met vormen van dagbesteding waarin de marge op de inkomsten fors kan worden vergroot, zoals in bijvoorbeeld kunst- en kunstnijverheidsprojecten, of innovatieve begeleiding van bijvoorbeeld Wajongeren in wijkwinkels en restaurants in verzorgingshuizen. Er staan geen besparingen op uitkeringen tegenover de kosten die gemaakt worden in dit scenario. 18/23

54 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Frictiekosten De frictiekosten bedragen in dit scenario 16,1 miljoen. Dat komt omdat dit bedrijf fors kleiner is dan het huidige RWA/Amfors. De frictiekosten kunnen enigszins beperkt worden als af te vloeien ambtenaren over kunnen gaan naar gemeenten. Wat blijft voor gemeenten Gemeenten organiseren voor de doelgroep WWNV met een verdiencapaciteit van meer dan 20% zelf de intake, diagnose en loonwaardebepaling met andere partners. Re-integratie en detachering wordt een grotere taak voor gemeenten: in dit scenario biedt het private RWA/Amfors alleen voor de doelgroep met een zeer bescheiden verdienvermogen een voorziening. De rest, alle mensen met een verdiencapaciteit van meer dan 20%, valt direct onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Relatie met zittend bestand SW RWA/Amfors kan in dit scenario werkplekken bieden voor dat deel van de huidige SW ers dat is aangewezen op beschut werk. Daar wordt echter geen positief resultaat mee geboekt. Relatie met SWOT RWA/Amfors heeft laten zien dat ze eenvoudig werk tegen lage kosten voor deze doelgroep kan organiseren. Arbeidsmatige dagbesteding is een activiteit die daar dicht tegenaan ligt. In dit scenario wordt niet gebruikgemaakt van het netwerk van RWA/Amfors richting ondernemers. Doorrekening privaat beschermd werk!"#$%&'()!*'(+&&,!-$.#/$'01!2$'34!5(,6&%6.75%,$% 8$.#/5,!9$'3 8$/)51!5(,3$'(%6 :&6-$.,$1(%6 ;),&&<!""#$"%&'%()#$)#&*"+,)-$)*(#+&!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! =>!"#$"%&./&,)-'01$&2)34 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 567 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 877 9)$$:&:;<)$&=)3&./ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >?@@@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >?@@@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& A "#$%&'()!7'(+&&,!-$.#/$'01!2$'34!1))''$3$%(%6!!?!@!A!BCDDDE 8$.#/5,!9$'3! 8$/)51!5(,3$'(%6 :&6-$.,$1(%6! ;),&&< 9)$$:&:;<)$&B&C&5?@@@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& DE@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5?>F@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& A &&&&&&&&&&&&&&&&& F?F@@."%"3(-4:-$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& GED &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5?F7@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 8@8 &&&&&&&&&&&&&&&&& F?F>@ HI)3(+)&4:-$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 87G &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& G>6 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& F@@ &&&&&&&&&&&&&&&&& 5?F@7!J-'03(KI(#+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >5 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& D> &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5F &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5FD L#$3)-$ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 58 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& F> &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 7 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >F H=)3"$(:#)%)&4:-$)# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5?@6D & &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5?66D &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 7F@ & &&&&&&&&&&&&&&&&& 8?G5> F7$'&,()%$$<!'$.5<,&&, "5-.(1($'$.5<,&&, 8$1'(MN.6$-)%1$%!7$'.)%$$<.3).,$% O@7<)(,&,($'$.5<,&&,!@!A!BCDDD O@7<)(,&,($'$.5<,&&,!7$'!"OQ#<($%, & S'(#,($3).,$%!@!A!BCDDD A&=)3-:#))%& &&&";,$)#"3)# &&&J"'(%(J:3- A&:#3:)3)#*&+:)* A&(#4::=':#$3"'$)# ;),&&<!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?GBHE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?IHHE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?IJDE!!!!!!!!!!!!!!!!!?BC>B>E!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?J=GE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! K!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ILH!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! J=>!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! K!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! GII!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! K!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! GII!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?LDDE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?PGJE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! >H!!!!!!!!!!!!!!!!?BC>=IE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?GRDHLE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!?JRLJLE! &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5@?@@@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 8?FD6 &&&&&&&&&&&&&&& 58?FD6 &&&&&&&&&&&&&&&&& F?@@@ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& E@@!!!!!!!!!!!!!!! BLCDHP 19/23

55 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Toelichting doorrekening: zie bijlage 5 Subsidieresultaat: het verschil tussen betaald loon en ontvangen SW-subsidie. Hierbij is uitgegaan van een SW-subsidie per SE van , en loonkosten op het niveau van het WML ( , ) en bijkomende personeelskosten ( 1.000, per SE; denk aan: Arbo- en P&O-kosten). Deze laatste kosten moeten ook gemaakt worden voor de doelgroep werken met behoud van uitkering. De opbrengsten van dagbesteding zijn opgenomen op de regel subsidieresultaat. Deze zijn gebaseerd op de huidige vergoeding voor het bieden van arbeidsmatige dagbesteding per dagdeel, het gemiddeld aantal dagdelen en weken dat cliënten deelnemen aan dagbesteding. 20/23

56 SCENARIO S ONDERKANT ARBEIDSMARKT EN RWA/AMFORS Bijlage 8 Scenario Publiek beschut werk Activiteiten In dit scenario biedt Amfors beschut werk voor de doelgroep van de nieuwe WSW. Dat doet ze in de vorm van eenvoudig productiewerk (binnen en buiten). Opdrachten komen vooral van gemeentelijke opdrachtgevers (beheer buitenruimte en dergelijke). Verdienmodel De inkomsten bestaan uit SW-subsidie en toegevoegde waarde uit productie. Daaruit moeten de loonkosten en de begeleidingskosten worden gedekt. In de doorrekening is voor deze doelgroep uitgegaan van een toegevoegde waarde van zo n 4.000,. Dit is in de eerste plaats gebaseerd op de inschatting van Amfors over wat haalbaar is met beschut binnen. Ook in enkele andere ons bekende SW-bedrijven wordt met dit soort bedragen gerekend voor deze doelgroep. 12 Omvang De omvang wordt bepaald door de omvang van de doelgroep SW-beschut. Die is nu rond 400 SE en in de structurele situatie is die 390. Interne bedrijfsvoering Sturing is gericht op zo laag mogelijke kosten en maximale benutting van de capaciteit. Competenties Productiegerichtheid (als privaat beschermd werk). Omgang en expertise met de doelgroep. Partners Afnemers van de eenvoudige producten en (ompak)werkzaamheden: bedrijven en gemeentelijke instellingen. Zorginstellingen: gedeelde klanten. Kosten/opbrengsten In de doorrekening van dit scenario is uitgegaan van opbrengsten die nu ook gerealiseerd worden in beschut binnen. Verder is uitgegaan van een bedrijf dat leaner en meaner is dan het huidige Amfors. Desondanks bedraagt het exploitatieresultaat ruim 900k negatief. Daar komt nog negatief subsidieresultaat bij van 566k. In totaal een resultaat van 1,5 miljoen negatief. 13 Dit resultaat kan onder druk komen staan bij een verslechtering van de markt voor eenvoudige productiewerkzaamheden onder invloed van de economische crisis. 12 In een artikel in Sociaal Bestek rekent adviesbureau K+V met toegevoegde waarde van 2, tot 5, per uur voor deze groep en 6.000, op jaarbasis. Wij achten de uurbedragen realistisch. Het jaarbedrag achten wij erg hoog voor de werkzaamheden beschut binnen. 13 Als we uitgaan van een toegevoegde waarde van 6.000, per persoon per jaar verbetert het exploitatieresultaat tot -/- 139k. Het subsidieresultaat blijft -/- 566k. Zodat het totale resultaat op -/- 704k uit zou komen. 21/23

57 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Verder is het sterk afhankelijk van de budgetten die de wetgever ter beschikking stelt. Het resultaat zou nog iets kunnen verbeteren door verdergaand te bezuinigen op praktijkbegeleiders. (-/- 100k) Frictiekosten De frictiekosten voor dit scenario bedragen 16,4 miljoen. Het SW-bedrijf is veel kleiner dan het huidige RWA/Amfors. De frictiekosten betreffen voornamelijk afvloeiingskosten van personeel. Deze kunnen gematigd worden door werknemers over te nemen. Wat blijft voor gemeenten Gemeenten dragen de zorg voor de volledige doelgroep WWNV buiten beschut werk. Zij zullen daarvoor of rechtstreeks zaken moeten doen met werkgevers of daarvoor gespecialiseerde intermediairs in moeten schakelen. Intake, diagnose en loonwaardebepaling worden alternatief georganiseerd binnen of buiten de gemeente. Relatie naar zittend bestand SW RWA/Amfors biedt in dit scenario beschut werk aan ± 400 mensen. Dat komt overeen met de huidige omvang van de onderdelen beschut binnen RWA/Amfors. De structurele omvang van RWA/Amfors in dit scenario komt dus overeen met de huidige omvang van de onderdelen beschut. RWA/Amfors kan dus werkplek bieden aan de huidige doelgroep SW-beschut. Werkplekken die vrijkomen als gevolg van verloop kunnen worden gevuld met nieuwe instroom WSW beschut. RWA/Amfors draagt in dit scenario echter niet bij aan het verminderen van het tekort op de doelgroep huidig bestand WSW. Relatie naar SWOT RWA/Amfors heeft bewezen eenvoudig productiewerk voor de doelgroep beschut te kunnen organiseren tegen relatief lage kosten. Er wordt in dit scenario geen gebruik gemaakt van het netwerk van RWA/Amfors bij ondernemers. 22/23

58 WET WERKEN NAAR VERMOGEN EN SCENARIO S VOOR RWA/AMFORS Doorrekening publiek beschut werken bedrijf!"#$%&'()*+,-'#.),#/"0+1)2#&.3)+'14%$4/5+$1#$ 6#/"0+1),'$$#$ 7(1%%-!"#$"%&'( &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& )*+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& )*+,-$$.&./0-$&1-2&'( &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 34+++!"#$%&'()*+,-'#.),#/"0+1)2#&.#$3)8((&&#.#$'$4)9:);)<=>>>? 6#/"0+1),'$$#$ ) 7(1%%-,-$$.&./0-$& &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& '"%"289:.9$-# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5463) &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5463) ;<-28=-&:.9$-# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >?+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >?+!@9AB28C<8#= &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&*+ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&*+ D#$2-9$ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&?6 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&?6 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&?43E* & &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&?43E* )))))))))))))))))))))))))) 9A<A? )))))))))))))))))))))))))) 9A<A? )))))))))))))))))))))))))) 9BCC? )))))))))))))))))))))))))) 9BCC? DE5-('1%1'#&#/+-1%%1)E);)<=>>> ))))))))))))))))))))))) 9<=FGF? ))))))))))))))))))))))) 9<=FGF? DE5-('1%1'#&#/+-1%%1)5#&)!D ))))))))))))))))))))))) 9HIG>B? ))))))))))))))))))))))) 9HIG>B? & J&'"1'#.(/1#$)E);)<=>>> F&1-29.#--%& &&&"/G$-#"2-# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& &&&@"A8%8@.29 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&)466* &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 5)466* F&.#2.-2-#H&=.-H &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&?4+++ F&8#:..1A.#$2"A$-# &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& >++ 7(1%%- )))))))))))))))))))))) <C=HBA Toelichting doorrekening: zie bijlage 5. 23/23

59

60 Toekomstscenario Wet Werken naar Vermogen (WWnV) Amersfoort, 14 februari 2012 Inhoudsopgave Wat is er aan de hand? Wat is het probleem bij ongewijzigd beleid Opgaven korte termijn Opgaven lange termijn Aanvraag herstructureringsfaciliteit Processtappen 1