Fietsnota Gemeente Hoorn CONCEPT. Fietsend verder naar Foto door: FaceMePLS bron: Flickr.com

Transcriptie

1 Fietsnota Gemeente Hoorn CONCEPT Fietsend verder naar 2020 Foto door: FaceMePLS bron: Flickr.com

2 CONCEPT Fietsnota Gemeente Hoorn Fietsend verder naar 2020 Januari 2010 Afdeling Stadsontwikkeling Bureau Stedenbouw, Verkeer & Vervoer

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Proces en werkwijze Leeswijzer Evaluatie nota Veiliger Fietsen Kader Landelijk beleid Provinciaal beleid Verwant gemeentelijk beleid Masterplan hoofdinfrastructuur Verkeersplan Binnenstad Verkeersveiligheid rondom basisscholen Klimaatvisie Lopende ontwikkelingen Poort van Hoorn Afsluiting Keern-Noord Bangert en Oosterpolder Westfrisiaweg Blauwe Berg t Zevenhuis Huidige situatie Fietsroutenetwerk nota Veiliger Fietsen Fietsintensiteiten Analyse ritverdeling Fietsendiefstal Onderzoek Fietsersbond Objectieve verkeers(on)veiligheid Aantal ongevallen Black spotlijst Resultaten workshops Proces Risdam-Noord Risdam-Zuid/Nieuwe Steen Hoorn-Noord Venenlaankwartier Binnenstad Grote Waal Zwaag en Blokker Kersenboogerd Website Knelpuntenoverzicht huidige situatie Doelstellingen Terugdringen aantal ongevallen De bereikbaarheid verbeteren Infrastructuur optimaliseren en verhogen comfort Terugdringen fietsendiefstal Voldoende veilige stallingplaatsen Uitbreiden OV-Fiets locaties Bewegwijzering uitbreiden Het fietsnetwerk Totaaloverzicht knelpunten Maatregelen Knelpunten die niet opgelost worden Binnenstad Grote Waal Hoorn-Noord en Venenlaankwartier Risdam-Zuid & Nieuwe Steen Risdam-Noord Zwaag Blokker Kersenboogerd Uitvoeringsprogramma en financiën Uitvoeringsprogramma en kosten Dekking van de kosten Tussentijdse evaluaties Bijlagen

4 Foto inleiding 2

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Waarom een nieuwe fietsnota? Het antwoord hierop is eenvoudig: de vigerende fietsnota Veiliger Fietsen dateert uit 2002 en heeft een maatregelenpakket voor de periode tot en met Inmiddels is deze termijn verstreken en is behoefte aan een nieuwe nota met nieuwe inzichten en maatregelen. Hierbij is het noodzakelijk om de nota Veiliger Fietsen te evalueren en de essentie van die nota te gebruiken voor de nieuwe nota Fietsend Verder. 1.2 Proces en werkwijze Het proces voor de totstandkoming van de nota Fietsend Verder is anders dan de vorige nota Veiliger Fietsen. Daar waar in de vorige nota gekozen is voor een gemeentelijk beleidsstuk, is in de nieuwe nota bewust gekozen voor een interactief proces met de bevolking. De wijkoverleggen Hoorn-Noord en Venenlaankwartier hebben het initiatief genomen om een inventarisatie te houden in hun wijk waarbij veel fietsknelpunten zijn benoemd. Het initiatief is zeer gewaardeerd en daarom is voor deze fietsnota gekozen voor een andere opzet dan bij de nota Veiliger Fietsen. De fietsnota is bedoeld om het fietsgebruik te bevorderen. Daarom is het van belang goed in beeld te hebben welke wensen de dagelijkse gebruikers hebben. Om hier een beeld van te krijgen is gekozen voor het houden van een workshop tijdens de wijkoverleggen. Dit vormt een belangrijk deel van de inventarisatie in het plan. Daarnaast heeft de Fietsersbond nadrukkelijk aangegeven graag mee te willen werken aan de totstandkoming van de fietsnota. Zij hebben ook een onderzoek gedaan naar de fietsknelpunten in West- Friesland. Dit onderzoek is meegenomen in deze nota. Een projectgroep is opgesteld die gedurende de looptijd van het project in totaal vier keer bij elkaar gekomen is. Naast de Fietsersbond, adviesbureau Goudappel Coffeng en de gemeente, maakten de politie en Veilig Verkeer Nederland (afdeling Hoorn) ook deel uit van deze projectgroep. Tijdens de overleggen van de projectgroep zijn tussentijdse resultaten besproken en konden de leden de resultaten becommentariëren. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de fietsnota Veiliger Fietsen geëvalueerd. De maatregelen uit die nota worden beoordeeld op de vraag of ze zijn uitgevoerd. Hoofdstuk 3 gaat in op het landelijk en provinciaal beleid. Daarnaast worden verwante gemeentelijke beleidsplannen bekeken en worden lopende ontwikkelingen zoals de Poort van Hoorn besproken. In hoofdstuk 4 wordt de huidige situatie voor de fiets bekeken, zoals ongevallen en (de kwaliteit van) de infrastructuur. Hoofdstuk 5 bevat het wensbeeld waar de gemeente naar toe wil werken met daaraan gekoppelde doelstellingen. Dit wensbeeld wordt vertaald naar een maatregelenpakket in hoofdstuk 6. Tenslotte de bijlagen met kaartbeelden en verslagen van de workshops. Voor de volledigheid is, nadat zij eerst zelf de knelpunten hebben geïnventariseerd, een workshop gehouden bij de wijkoverleggen Hoorn-Noord en Venenlaankwarter. 3

6 Foto evaluatie 4

7 2 Evaluatie nota Veiliger Fietsen De vorige nota Veiliger Fietsen is in 2002 opgesteld en had een looptijd van vijf jaar. In de nota is een aantal belangrijke doelen geformuleerd: het vergroten van de verkeersveiligheid, het realiseren van voldoende fietsvoorzieningen van goede kwaliteit en het stimuleren van het fietsgebruik. Het aantal ongevallen waarbij fietsers zijn betrokken is teruggelopen (zie 4.6). De laatste jaren zijn veel herinrichtingen geweest waarbij ook meteen nieuwe fietsenrekken zijn bijgeplaatst. Hierdoor zijn meer fietsvoorzieningen van goede kwaliteit gerealiseerd. Het fietsgebruik binnen de gemeente is toegenomen (zie 4.3). Bij de beschrijving van het fietsnetwerk is onderscheid gemaakt in een hoofdnet, een subnet en ontsluitingsroutes. Daarnaast vormen scholierenroutes een aparte categorie binnen het netwerk. Om de geformuleerde doelstellingen te halen is een aantal maatregelen voorgesteld. Deze maatregelen zijn weergegeven in tabel 1 hiernaast. Er zijn maatregelen getroffen in het kader van de kwaliteittoets op de routes Ossenweide-Gouw en Gildenweg- Muntstraat. Voor het herstel van de route Hunzeweg/Stijl richting de Maasweg (over het Betje Wolffplein) is besloten dit niet uit te voeren. De reden hiervoor is dat gebruikers, omwonenden en de bedrijven hebben aangegeven geen fietsers te willen op het plein. Van de voorgestelde maatregelen is de aansluiting van het bedrijventerrein Westfrisia op de Oostergouw en de Dorpsstraat uitgevoerd. De fietsbrug bij de Veranda en de vrijliggende fietspaden in de Liornestraat/J.D. Pollstraat worden in 2010 aangelegd. Maatregel Uitgevoerd? Fietsverbinding langs Geen prioriteit Medemblikker Trekvaart. Aansluiting doodlopende Zwaagdijk Geen prioriteit Oude fietsroute vanaf Hunzeweg/ Nee, na overleg met gebruikers, Stijl richting Maasweg herstellen. omwonenden en bedrijven is de maatregel geannuleerd. Verbod voor fietsers op de Rijnweg, kort fietspad naar Patio en een fietsbrug parallel aan de Rijnweg tussen de Veranda en de Pergola. Carpoolplaats Bangert en Oosterpolder Fietstunnel onder Provincialeweg door t.h.v. Liornestraat Vrijliggend fietspad Liornestraat/ J.D. Pollstraat Nieuwe aansluiting bedrijventerrein Westfrisia Oostergouw Nieuwe aansluiting bedrijventerrein Westfrisia Dorpsstraat Rotonde Blokmergouw/Nieuwe Steen/Beurtschip De fietsbrug wordt in 2010 gerealiseerd, het verbod komt er niet. Op de Rijnweg zijn fietsstroken aangelegd. Nee, maatregel niet meegenomen in plannen Bangert en Oosterpolder Geen prioriteit Wordt in 2010 uitgevoerd. Ja Ja Nee, er dient een heroverweging gemaakt te worden. Tabel 1: Maatregelen uit de vigerende nota Veiliger Fietsen. Een deel van de maatregelen is (nog) niet uitgevoerd. In de tabel hiernaast zijn de maatregelen weergegeven. De onopgeloste punten komen terug in het knelpuntenoverzicht in hoofdstuk 5. 5

8 Foto kader 6

9 3 Kader 3.1 Landelijk beleid Het Rijk heeft haar beleid op het gebied van verkeer en vervoer omschreven in de Nota Mobiliteit. De ambitie van het Rijk is om meer fietskilometers te realiseren door veilige routes en stallingen te creëren. Daarbij is het van belang dat de decentrale overheden, waaronder de gemeenten, de fietsvoorzieningen verbeteren en dat rekening gehouden wordt met de fiets bij ruimtelijke ontwikkeling. De rol van het Rijk hierbij is dat zij randvoorwaarden creëert en innovaties stimuleert. De beleidsinzet van het Rijk is dan ook: randvoorwaarden en instrumenten voor de aanpak van fietsendiefstal realiseren, zoals een landelijk fietsendiefstalregister bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (door de ministeries van Verkeer en Waterstaat, Binnenlandse Zaken en Justitie en partijen als politie, branche- en belangenorganisaties); kennis verwerven en verspreiden ten dienste van de decentrale overheden via het in 2001 opgerichte Fietsberaad (het streven is het Fietsberaad op te nemen in de structuur van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer); toezien op de in artikel 11 van de concessie vastgelegde bepaling over openingstijden, dat wil zeggen dat NS-reizigers uiterlijk in 2010 de door haar beheerde stallingen openstelt vanaf minstens een kwartier voor begin tot minstens een kwartier na het einde van de dienstregeling respectievelijk de feitelijke aankomst van de laatste trein; het programma Ruimte voor de Fiets uitvoeren (door Pro- Rail) om fietsenstallingen nabij treinstations uit te breiden en te verbeteren; kruisende fietsroutes intact te laten bij de aanleg van nieuwe infrastructuur; innovatie in de fietsenindustrie en handel stimuleren. Hoorn is samen met de politie aan het werk om een plan van aanpak te schrijven over het terugdringen van de fietsendiefstal. Daarnaast is de politie bezig met eigen acties om het aantal diefstallen terug te dringen. Inmiddels is Hoorn aangesloten bij het Fietsberaad. Het Fietsberaad verzamelt de ervaringen van de aangesloten gemeenten. Hoorn kan dan via het Fietsberaad in contact komen met andere gemeenten om ervaringen en beleid uit te wisselen. Bij het treinstation van Kersenboogerd worden de fietsenrekken uitgebreid en wordt ingezet op een bewaakte stalling. Daarbij worden de openingstijden zoals in de concessie omschreven aangehouden. Afbeelding 1: De Nota Mobiliteit van Verkeer en Waterstaat 7

10 3.2 Provinciaal beleid De provincie heeft de taak om het landelijk beleid door te vertalen naar een provinciaal beleid, al dan niet aangevuld met eigen inzichten. De provincie Noord-Holland heeft dat gedaan aan de hand van een aantal onderwerpen. realiseren doorstroomroutes fiets (met name naar werkgelegenheidsconcentraties). Op dit moment wordt door de provincie gewerkt aan de ICT toepassingen voor de fiets. Daarnaast draagt de provincie financieel bij om het aantal stallingplaatsen bij OV-knooppunten uit te breiden. Fiets en ICT Doelstelling: het verbeteren van het fietsgebruik en het imago van de fiets. De projecten die de provincie daarvoor heeft omhelsd zijn: ontwikkelen van een fietsrouteplanner; fietsbewegwijzering (recreatief) met fietsknooppunten uitrollen; reserveringssysteem voor fietsen op OV-knooppunten; uitbreiden reisplanners met fietsmogelijkheden. Stallingen en OV-fiets Doelstelling: meer fietsgebruik in voor- en natransport openbaar vervoer (en auto). De projecten die de provincie daarvoor heeft omhelsd zijn: verkenning van nieuwe formules voor bewaakt stallen (exploitatievormen); verbetering en uitbreiding stallinglocaties bij OV-knooppunten; verkennen van nieuwe investeringsmogelijkheden voor veilige stallingen bij OV-knopen (waaronder fietsboxen); uitbreiding OV-fiets locaties, waaronder het ontwikkelen Parkeer + OV-fiets ; effecten van gratis bewaakt stallen in kaart brengen. Regionale fietsinfrastructuur Doelstelling: meer gebruik van de fiets op de langere afstanden. De projecten die de provincie daarvoor heeft omhelsd zijn: uitwerking van het onderzoek van de Fietsersbond (zie ook 4.5); Afbeelding 2: Het Provinciaal Verkeers- en Vervoerplan 8

11 3.3 Verwant gemeentelijk beleid Masterplan hoofdinfrastructuur In juli 2007 is het Masterplan hoofdinfrastructuur Hoorn vastgesteld door de gemeenteraad. Dit beleidsrapport gaat in op de toekomstige verkeersstructuur van de gemeente Hoorn. Ondanks dat het rapport zich voornamelijk richt op de bereikbaarheid voor het gemotoriseerde verkeer worden ook maatregelen voor de fiets voorgesteld. Het betreft hier locaties waarbij het fietsverkeer drukke autoverbindingen kruist. Een voorbeeld hiervan is de reconstructie van de rotonde Grevelingenweg/Oosterscheldeweg waarbij de fietsers in de voorrang zijn gekomen. Een ander voorbeeld is het realiseren van een veilige fietsoversteek op het kruispunt IJsselweg/ Kloosterhout door middel van het plaatsen van verkeerslichten. Daarnaast worden fietsvoorzieningen voorgesteld voor routes die zodanig druk zijn of worden, dat aparte fietsvoorzieningen nodig zijn. Op onder andere de volgende wegen zijn fietsstroken voorgesteld en aangelegd: Geldelozeweg; Maelsonstraat; Hoge Vest; De Opgang; De Factorij; Kloosterhout; Rijnweg. Daarnaast zijn maatregelen voorgesteld die primair een positief effect op de doorstroming van het gemotoriseerde verkeer hebben maar daarnaast ook een positief effect op het fietsverkeer hebben. De reconstructie van het kruispunt IJsselweg/Dinkelweg is een dergelijk project Verkeersplan Binnenstad Op 16 december 2008 is het Verkeersplan Binnenstad door de gemeenteraad vastgesteld. Zoals de naam al zegt, is dit een verkeersbeleidsstuk dat zich specifiek richt op de Binnenstad. Voor de fiets wordt verwezen naar deze fietsnota. Belangrijk is dat de Binnenstad en de havens belangrijke trekkers zijn voor bezoekers per fiets en daarmee goed bereikbaar moeten zijn Verkeersveiligheid rondom basisscholen Eind 2007 is de rapportage Verkeersveiligheid rondom basisscholen vastgesteld. In deze rapportage is beschreven welke maatregelen genomen moeten worden om de verkeersveiligheid rondom basisscholen te verbeteren. Het gaat hierbij om maatregelen in de directe omgeving van de school en om maatregelen op de fietsroutes naar school toe. Diverse maatregelen zijn reeds genomen om de fietsers een veiligere route te bieden Klimaatvisie In juni 2008 is de Klimaatvisie van de gemeente Hoorn vastgesteld. Daarin wordt ingezet op een duurzame ritverdeling over de vervoerswijzen. Een duurzame ritverdeling verbetert de luchtkwaliteit, vermindert de geluidsbelasting en verhoogt de gezondheid van bewoners en gebruikers. Er ligt een grote kans om de ritverdeling te veranderen naar een groter aandeel fietsverkeer voor de korte ritten (< 7,5 km). Daarbij is het noodzakelijk om goede fietsroutes te construeren. Daarnaast is een veel gemaakte fout in woonomgevingen dat zorggedragen wordt voor een optimale bereikbaarheid voor gemotoriseerd verkeer, maar onvoldoende stil gestaan wordt bij toegankelijkheid en bereikbaarheid voor de voetganger en fietser. De voetganger zou voorop moeten staan, gevolgd door de fietser, dan het openbaar vervoer en tenslotte het gemotoriseerd verkeer. 9

12 3.4 Lopende ontwikkelingen Poort van Hoorn Er wordt gewerkt aan grootschalige herontwikkeling van het stationsgebied. Dit gebied strekt zich uit vanaf de historische Binnenstad tot aan het zuidelijke deel van de Blauwe Berg en het Woonplaza. In deze opgave zal plaats moeten zijn voor wonen, werken en (bestaand) onderwijs. Een belangrijke opgave van de Poort van Hoorn is te zorgen voor een toekomstvaste bereikbaarheid van de Binnenstad. In juni 2009 heeft de gemeenteraad het ontwerptracé vastgesteld van de nieuwe verbindingsweg naar de Binnenstad die de functie van het Keern moet overnemen. Dit tracé loopt van de Provincialeweg onder het Dampten en het spoor door naar De Weel. In de afbeelding hiernaast is het ontwerptracé weergegeven. Het nieuwe tracé biedt voor het Keern de mogelijkheden om de fietsroute te verbeteren. Daarbij wordt ingezet op ongelijkvloerse kruisingen met de Provincialeweg en het spoor. Het Keern tussen de Provincialeweg en het spoor kan ingericht worden als een fietsstraat Afsluiting Keern-Noord Het college heeft een verkeersbesluit genomen tot het afsluiten van het Keern, direct ten noorden van de kruising met de Provincialeweg. Door het afsluiten van één van de takken van het kruispunt, kunnen de verkeerslichten optimaal afgesteld worden. Dit leidt primair tot een betere doorstroming op de Provincialeweg. Doordat een voorsorteerstrook verdwijnt ontstaat een kortere oversteek voor het langzaam verkeer. Afbeelding 3: De Poort van Hoorn en de afsluiting van het Keern-Noord 10

13 3.4.3 Bangert en Oosterpolder Er wordt gebouwd aan de nieuwe woonwijk Bangert en Oosterpolder direct ten oosten van Zwaag en Blokker. Volgens de huidige planvorming worden circa woningen gerealiseerd. De fasering van de woonwijk is opgedeeld in vijf fasen. De planning is gericht op voltooiing van fase 5 in Dwars door de woonwijk wordt De Strip de belangrijkste ontsluitingsweg voor het gemotoriseerde verkeer. Deze weg loopt van de Westfrisiaweg (N302) naar de IJsselweg. Voor de fiets wordt een fietsroute aangelegd voor de verbindingen met de Kersenboogerd en de Binnenstad. Naast deze route zijn ook de linten belangrijke fietsroutes naar de diverse voorzieningen in de gemeente Westfrisiaweg Momenteel bereidt de provincie Noord-Holland samen met diverse gemeenten plannen voor, voor de opwaardering van de Westfrisiaweg. Dit is de provincialeweg N302 die van de A7 naar Enkhuizen loopt. In de huidige situatie is dit reeds een drukke verbindingsweg die in de toekomst alleen maar drukker wordt. Afbeelding 4: Plankaart Bangert en Oosterpolder Afbeelding 5: Tracé Westfrisiaweg bij Hoorn 11

14 3.4.5 Blauwe Berg De Blauwe Berg is het gebied omsloten door de A7, het Keern en de Provincialeweg. Een gedetailleerde schets van het plan Blauwe Berg is weergegeven in afbeelding 6. Het plan bestaat uit de ontwikkeling van ruim tweehonderd woningen, een bioscoop, een uitgaanscentrum, een hotel, een ijsbaan en een openbaar park. De ijsbaan, genaamd De Westfries, is reeds gerealiseerd. Daarnaast is de Westfriese Parkweg aangelegd. In combinatie met het afsluiten van het Keern, ten noorden van de Provincialeweg, zorgt dit ervoor dat er op het Keern minder autoverkeer gaat rijden t Zevenhuis Er wordt gewerkt aan een nieuw regionaal bedrijventerrein. Dit bedrijventerrein moet ten noorden van de Westfrisiaweg komen te liggen. Een eerste schets van het bedrijventerrein is weergegeven in afbeelding 7. In de huidige plannen wordt uitgegaan van een grootte van het bedrijventerrein van circa honderd hectare. Vanuit Hoorn en de regio zal dit bedrijventerrein ook per fiets goed bereikbaar moeten zijn. In een motie met betrekking tot de Structuurvisie t Zevenhuis is aangegeven dat gestreefd moet worden naar een bedrijventerrein dat zich kenmerkt door een hoog fietsgebruik. Tevens moet een fietsverbinding tussen Hoorn en het bedrijventerrein gerealiseerd worden. Deze aspecten zullen bij de verdere uitwerking van de Structuurvisie worden meegenomen. Afbeelding 6: Impressie van de Blauwe Berg Afbeelding 7: Plankaart bedrijventerrein t Zevenhuis 12

15 Foto huidige situatie 13 Winkelcentrum De Beurs, Blokker Foto door: aloxe bron: Flickr.com

16 4 Huidige situatie In dit hoofdstuk wordt verder ingegaan op de inventarisatie van de huidige situatie. Tijdens de wijkoverleggen is een workshop gehouden waarbij bewoners aangegeven hebben waar zij vinden dat de knelpunten liggen. Daarnaast is de infrastructuur bekeken en is het onderzoek van de Fietsersbond nader bestudeerd. Aan het einde van het hoofdstuk is een totale knelpuntenlijst samengesteld met een overzichtskaart. 4.1 Fietsroutenetwerk nota Veiliger Fietsen In afbeelding 9 op de volgende pagina is het fietsnetwerk van de nota Veiliger Fietsen weergegeven. In dat netwerk is een aantal maatregelen uit die nota die nog niet zijn uitgevoerd reeds opgenomen. Het gaat daarbij onder andere om het herstellen van de fietsroute bij het winkelcentrum Kersenboogerd en de fietsroute om sportpark Risdam heen. Dit netwerk fungeert als basispunt voor het nieuwe netwerk dat in hoofdstuk 5 wordt opgesteld. Afbeelding 8: De vigerende fietsnota 14

17 Afbeelding 9: Fietsnetwerk nota Veiliger Fietsen 15

18 4.2 Fietsintensiteiten In 2007 zijn op zeventig punten in de gemeente Hoorn fietstellingen gehouden. Met behulp van telslangen is het aantal fietsers geteld op diverse invalswegen van de gemeente, de Binnenstad en de bedrijventerreinen. Ook zijn op de drukke fietsroutes de intensiteiten gemeten. In afbeelding 10 zijn de resultaten van de tellingen weergegeven. Aan de hand van onder andere deze intensiteiten wordt in hoofdstuk 5 het nieuwe fietsnetwerk opgesteld. Uit afbeelding 10 blijkt dat met name de routes richting de Binnenstad hoge intensiteiten kennen. Dit is ook logisch omdat hier veel fietsverkeer heen gaat vanwege de centrumfunctie, het station en het ziekenhuis. Daarnaast liggen ook grote schoollocaties rondom het centrum waardoor deze routes ook door scholieren veelvuldig gebruikt worden. Opvallend is verder dat het fietspad van/ naar Wognum tussen het Keern en de Westfrisiaweg ook hoge intensiteiten kent. Blijkbaar komen veel fietsers uit het buitengebied hier Hoorn binnen evenals op de Berkhouterweg. 16

19 Afbeelding 10: Intensiteiten van het fietsverkeer in

20 4.3 Analyse ritverdeling Het jaarlijks landelijke onderzoek naar de ritverdeling over de verschillende vervoerswijzen geeft inzicht in waarheen, wanneer, hoe en waarom Nederlanders zich verplaatsen. Bij het onderzoek naar de ritverdeling wordt door circa personen het mobiliteitsgedrag gedurende één dag bijgehouden. Dit is gedaan door middel van enquêtes die verspreid over het hele jaar en door heel Nederland worden verzonden. Voor het mobiliteitsgedrag binnen Hoorn zijn alleen de respondenten voor dit onderzoek uit Hoorn gebruikt. Het mobiliteitsgedrag van inwoners van Hoorn is in lijn met het gedrag van inwoners uit vergelijkbare steden. Op het platteland ligt doorgaans het autogebruik hoger en in de grotere steden omvat het gebruik van het openbaar vervoer een groter aandeel van de verplaatsingen. De fiets is voor inwoners van Hoorn een belangrijk vervoermiddel. Gemiddeld wordt circa 35% van de verplaatsingen met de fiets gedaan. In 2007 lag het percentage gelijk met het percentage autogebruik: 40%. De verplaatsingen met de auto kunnen zowel als bestuurder en als passagier zijn. De overige verplaatsingen worden te voet en met het openbaar vervoer gedaan of met andere vervoerswijzen. In afbeelding 11 is de vervoerswijze van inwoners van Hoorn weergegeven. Het betreft een gemiddelde waarbij voor lokaal verkeer binnen Hoorn het fietsgebruik hoger ligt, terwijl voor de ritten buiten Hoorn veel minder vaak de fiets gebruikt wordt. Wel is opvallend dat vanaf 2005 een duidelijke stijging van het aandeel van de fiets waar te nemen is. Wanneer ingezoomd wordt op het fietsgebruik is te zien dat de inwoners van Hoorn gemiddeld één rit per dag op de fiets afleggen. Dit is weergegeven in afbeelding 12. Er zijn uiteraard personen die meerdere keren per dag gebruik maken van de fiets of juist nooit de fiets gebruiken. De gemiddelde afstand die per persoon per dag gefietst wordt, schommelt tussen de twee en drie kilometer. De gemiddelde reisduur bedraagt circa twaalf minuten. Te zien is dat het aantal verplaatsingen en ook de gemiddelde afstand over de laatste jaren redelijk constant is. 18

21 Afbeelding 11: Ritverdeling over de verschillende vervoerswijzen in Hoorn Afbeelding 12: Fietsgebruik in Hoorn 19

22 4.4 Fietsendiefstal In deze fietsnota gaat extra aandacht uit naar het onderwerp fietsendiefstal. Daarom heeft een gesprek plaatsgevonden met de politie. De politie coördineert acties om fietsendiefstal tegen te gaan. Vanuit de politie heeft fietsendiefstal ook prioriteit omdat dit een delict is dat veel voorkomt en voor veel hinder bij gedupeerden zorgt. De politie heeft een quickscan uitgevoerd naar fietsendiefstallen in Hoorn. Hieruit blijkt dat van 2004 t/m 2007 een dalende trend is te zien met een lichte stijging in Echter, in 2008 heeft bijna een verdubbeling van het aantal fietsendiefstallen plaatsgevonden. In de tabel hieronder is dat goed te zien. Een oorzaak voor de enorme toename is niet te geven. Daar wordt separaat aan gewerkt in een kerngroep fietsendiefstal. Jaar Aantal diefstallen Tabel 2: Aantal fietsendiefstallen in de periode 2004 t/m 2008 Wat opvalt is dat damesfietsen, of de zogenoemde opoefietsen, van de merken Batavus en Gazelle het meest worden weggenomen. Van de personen die aangifte hebben gedaan, heeft 84% gemeld dat zij hun fiets op slot hadden gezet. Daarvan heeft circa tweederde ook een verzekering afgesloten voor hun fiets. Ook heeft de politie de (mogelijke) daders geïnventariseerd. Hieruit blijkt dat veel jongeren tussen de twaalf en achttien jaar een fiets hebben gestolen. De gemeente is samen met de politie bezig met een plan van aanpak om het aantal fietsendiefstallen terug te dringen, door middel van een kerngroep fietsendiefstal. De fietsnota behelst infrastructurele maatregelen om het aantal diefstallen terug te dringen. Daarbij gaat het om het plaatsen van goede fietsenrekken. Het type Tulip wordt in Hoorn steeds meer toegepast om fietseigenaren de mogelijkheid te bieden om hun fietsen goed aan te binden. In het plan van aanpak van de kerngroep worden, naast de infrastructurele oplossingen, maatregelen op het gebied van communicatie/ voorlichting, handhaving en organisatie aangedragen. Over de jaren 2006 en 2007 heeft de politie een inventarisatie gedaan naar de locaties waar de fietsen zijn gestolen. Daaruit blijkt dat de meeste fietsen worden gestolen bij de treinstations. Daarnaast springen De Huesmolen en het Betje Wolffplein er uit. Verspreid over de Binnenstad worden ook veel fietsen gestolen. Het Kerkplein is de locatie waar de meeste fietsen in de Binnenstad worden gestolen. De meeste fietsendiefstallen vinden plaats in de middaguren, gevolgd door de avonduren. 20

23 4.5 Onderzoek Fietsersbond Op verzoek van de provincie Noord-Holland heeft de Fietsersbond onderzoek gedaan naar de hoofdfietsroutes in Noord-Holland. Per regio zijn de tien grootste knelpunten nader bekeken. Andere knelpunten zijn terug te vinden in een groslijst, ook per regio. Hoorn valt onder de regio West-Friesland en telt vijf van de top tien knelpunten. De top vier knelpunten bevinden zich in andere gemeenten van West-Friesland. Nummer vijf: Kruising Provincialeweg/Keern De Fietsersbond geeft aan dat de kruising een black spot is voor zowel het gemotoriseerde verkeer als het fietsverkeer. Zij pleit dan ook voor een volledige scheiding van de verkeersmodaliteiten waarbij een fietstunnel één van de opties is. Nummer zes: Kruising Keern/Bobeldijkerweg Dit knelpunt is met de aanleg van de Westfriese Parkweg aangepakt. Fietsers vanuit de richting Bobeldijk hebben nu voorrang op het verkeer op het Keern. Dit punt wordt dan ook niet meegenomen in het knelpuntenoverzicht. Nummer zeven: Liornestraat/J.D. Pollstraat Als knelpunt geeft de Fietsersbond aan dat her en der afgewisseld wordt tussen fietsstroken en fietspaden. Daarnaast loopt de route richting de Binnenstad niet via de J.D. Pollstraat maar via een route door de wijk heen. Bewegwijzering is niet aanwezig waardoor fietsers hun route maar moeten zien te vinden. Een oplossing is aangedragen: het aanleggen van vrijliggende fietspaden. Nummer negen: Veranda richting Patio/Pergola Op deze plek loopt de route onlogisch: fietsers vanaf de Veranda richting de Pergola moeten iets omrijden. Door de onlogica rijden veel fietsers niet via de brug tussen de Veranda en de Amstelweg, maar via het trottoir en de bushalte richting de Pergola. Andere fietsers gebruiken de Rijnweg als route. Als oplossing stelt de Fietsersbond voor om een verbod in te stellen op de Rijnweg en een kort fietspad aan te leggen tussen de Veranda en de Pergola. Groslijst Andere knelpunten volgens de Fietsersbond met een lagere prioriteit zijn: ontbrekende fietsvoorziening voor het station langs; spoorwegovergang Keern; verwijderde verbinding tussen Provincialeweg en Oostergouw (deze verbinding heeft nooit bestaan); ontbrekende schakel tussen Hoorn en Medemblik langs de museumspoorlijn; ontbrekende verbinding tussen Risdam-Noord en bedrijventerrein Westfrisia; fietspad Oostergouw aan één zijde tussen Krijterslaan en IJsselweg; ontbrekende verbinding naar McDonald s; pad langs Medemblikker Trekvaart fietspad maken. Deze knelpunten worden meegenomen in het knelpuntenoverzicht. Nummer acht: Verbinding bij winkelcentrum Kersenboogerd Door de uitbreiding van het voetgangersgebied van het winkelcentrum is de fietsroute tussen de oostzijde van de Kersenboogerd en de Binnenstad onderbroken. Als oplossing draagt de Fietsersbond aan om de fietsverbinding te herstellen. 21

24 4.6 Objectieve verkeers(on)veiligheid Aantal ongevallen Voor het aspect verkeersveiligheid is een ongevallenanalyse belangrijk. Daarom is gekeken naar de hoeveelheid ongevallen waarbij fietsers zijn betrokken. Gekeken is naar de ongevallen in de periode 2004 t/m In die periode vonden ongevallen plaats. In 680 situaties was een fietser en/of een bromfietser bij het ongeval betrokken. In de volgende tabel is het verloop van ongevallen, waarbij een (brom)fietser betrokken was, weergegeven. Jaar Dodelijke ongevallen Ongevallen met gewonde(n) Uitsluitend materiele schade Totaal Totaal Tabel 3: Aantal en afloop ongevallen per jaar over 2004 t/m 2008 Wat opvalt uit bovenstaande tabel is dat tot 2006 een dalende trend te zien is in het aantal ongevallen. In 2007 is dat aantal gestegen naar een piek. In 2008 is het aantal ongevallen weer gaan dalen Black spotlijst Om de ongevallen gericht aan te pakken is het belangrijk te weten op welke locaties de ongevallen voorkomen. Daarop is een black spotlijst gemaakt. Een black spot is een locatie waar in de periode van 2004 t/m 2008 drie of meer ongevallen zijn gebeurd, waarbij een (brom)fietser gewond is geraakt of is overleden. In de volgende tabel zijn de eerste tien locaties weergegeven: Nr. Locatie D G UMS Gewicht 1 Keern/Van Dedemstraat/Dampten Geen voorrang verlenen 2 Keern/Geldelozeweg/Blauwe Berg Geen voorrang verlenen 3 Zwaagmergouw/Nieuwe Steen/Postiljon Geen voorrang verlenen 4 Joh. Poststraat/Van Dedemstraat/Koepoortsweg Geen voorrang verlenen 5 Provincialeweg/Zwaagmergouw/Liornes traat Negeren rood licht 6 Keern/Slotenmaker Geen voorrang verlenen 7 Provincialeweg/Keern Negeren rood licht 8 Zwaagmergouw/Poortwachter Negeren rood licht 9 Poortwachter/Postiljon/De Huesmolen Geen voorrang verlenen 10 Draafsingel/Spoorsingel/Koepoortsweg Geen voorrang verlenen Tabel 4: De tien locaties met de meeste ongevallen De overige locaties waar een persoon om het leven is gekomen komen niet terug in de black spotlijst. Deze ongevallen waren incidenten op locaties waar over het algemeen weinig of geen ongevallen plaatsvinden. De knelpunten zijn gesorteerd op gewicht. Een dodelijk ongeval (D) weegt 10x zo zwaar als een ongeval met uitsluitend materiële schade (UMS). Een ongeval met een gewonde (G) weegt 3x zo zwaar als een UMS-ongeval. Per locatie is gekeken wat de dominante oorzaak is van de ongevallen. Daarop kan een passende maatregel gezocht worden. In bijlage 2 is de volledige black spotlijst opgenomen. 22

25 4.7 Resultaten workshops Proces Een belangrijk onderdeel van de inventarisatie van de huidige situatie zijn de workshops die in elke wijk zijn gehouden. De twee wijken Hoorn-Noord en Venenlaankwartier hebben op eigen initiatief een inventarisatie uitgevoerd. De resultaten van deze inventarisatie hebben zij aangeboden aan het college van B&W. Het college heeft dit initiatief gewaardeerd en vervolgens ingezet op een werkwijze waarbij samenwerking is gezocht met bewoners van alle wijken in Hoorn. De bewoners zijn de dagelijkse gebruikers van het fietsnetwerk van Hoorn en weten goed waar de knelpunten zich bevinden. Het doel van de workshops was het creëren van een gedetailleerd beeld van de knelpunten per wijk. Aan de hand van een zevental thema s zijn de knelpunten geïnventariseerd. De gehanteerde thema s zijn: bereikbaarheid; comfort; doorstroming; verkeersveiligheid; fietsparkeren; fietsendiefstal; anti-fietsbeleid (tegengaan illegaal gebruik van de weg of het trottoir door fietsers). De avonden begonnen steeds met een korte inleiding over de werkzaamheden die tot dan toe uitgevoerd waren en wat er gedaan wordt met de informatie uit de workshops. Daarna volgde het actieve deel van de workshop. Per thema is in kleine groepjes gediscussieerd en zijn de knelpunten op een kaart aangegeven. Hierbij is naar twee schaalniveaus gekeken: binnen de wijk en binnen de hele gemeente. Indien de deelnemers aan de workshop later nog aanvullende knelpunten bedachten die nog niet gemeld waren, werd de mogelijkheid geboden om per te reageren. Deze nagezonden knelpunten zijn verwerkt in de kaartbeelden van de workshops. Naast het aangeven van de fietsknelpunten tijdens de workshops konden de bewoners ook reageren via de gemeentelijke website. Voor de fietsnota was een speciale link op de gemeentelijke website geplaatst. Via deze link konden bewoners knelpunten aandragen. Samen met de projectgroep is besloten welke van deze knelpunten meegenomen worden in de fietsnota en welke niet. Sommige benoemde knelpunten zijn kleine lokale problemen die snel opgelost konden worden en die niet in deze fietsnota opgenomen hoeven te worden. De resultaten van de verschillende workshops zijn vertaald in een kaartbeeld voor de verschillende wijken. Elke wijk heeft een eigen bijlage waarin een aantal zaken is opgenomen: lijst met korte beschrijving van de knelpunten; kaartbeeld: alle knelpunten die meegenomen worden in de fietsnota; verslag van de workshop. In de volgende deelparagrafen zijn de workshops per wijk nader beschreven Risdam-Noord De bewoners van de wijk Risdam-Noord hebben een voorinventarisatie gedaan en deze op de workshopavond gepresenteerd. De knelpunten uit deze presentatie zijn verwerkt in de knelpuntenkaart zoals die is aangegeven in de bijlage. Een belangrijk punt tijdens de presentatie was de inrichting van het kruispunt Zwaagmergouw/Berkmergouw. Naast deze kruising werd de Dorpsstraat ook diverse keren genoemd. Daarnaast werd regelmatig de ontbrekende schakel tussen Risdam-Noord en het bedrijventerrein Westfrisia genoemd. Als suggestie werd een verbinding parallel aan de N302 of een fietsverbinding langs de 23

26 gevangenis genoemd. Bij zowel het winkelcentrum De Korenbloem als De Huesmolen werd aangegeven dat hier veel fietsendiefstal plaatsvindt Risdam-Zuid/Nieuwe Steen Belangrijke knelpunten die uit de workshop van Risdam-Zuid/Nieuwe Steen naar voren kwamen zijn onder meer het ontbreken van een aantal verbindingen. Hier wordt onder meer de verbinding tussen het Woonplaza en de Maelsonstraat genoemd. Bij het kruispunt Provincialeweg/Keern wenst men een ongelijkvloerse kruising. Daarnaast werden diverse onveilige punten genoemd langs de Poortwachter en het comfort in het park Risdammerhout. Men vindt dat dit wordt veroorzaakt door de slechte verharding en onvoldoende verlichting. Tevens werd nog een aantal knelpunten richting de Binnenstad benoemd die te maken heeft met doorstroming Hoorn-Noord Deze wijk is samen met het Venenlaankwartier initiatiefnemer om de knelpunten in de wijk te inventariseren. Om alle bewoners dezelfde mogelijkheden te bieden voor de inventarisatie is besloten om in deze wijken tevens een workshop te houden, bovenop de inventarisatie. Hiermee hebben alle aanwezigen de kans om hun knelpunten aan te geven en toe te lichten. Belangrijke zaken die uit de workshop naar voren kwamen zijn de Liornestraat, diverse verkeersveiligheidpunten nabij de Provincialeweg en het tunneltje onder de Provincialeweg door bij het Risdammerhout. Aangezien de wijk tegen de Binnenstad aan ligt, lopen diverse fietsroutes door de wijk van en naar de Binnenstad. Langs deze routes werden diverse knelpunten aangegeven. Als het gaat om fietsparkeren en fietsendiefstal valt op te merken dat de meeste knelpunten werden aangegeven in de Binnenstad zelf Venenlaankwartier Net als in de wijk Hoorn-Noord werden de Liornestraat en de Johannes Poststraat regelmatig genoemd. Daarnaast werd de Willemsweg ook regelmatig als knelpunt benoemd waar tussen het Julianaplein en de Boelisstraat ook voor de fiets éénrichtingsverkeer geldt. Door de hoge snelheid van het gemotoriseerde verkeer en het éénrichtingsverkeer maken veel fietsers regelmatig gebruik van het trottoir. Volgens de routering zou men via de Venenlaan en de Van Beijerenstraat moeten fietsen maar tijdens de workshop werd duidelijk dat behoefte is aan een fietsroute van de Draafsingel naar de Willemsweg. In de huidige situatie ontbreekt deze route. Tevens zijn diverse locaties aangewezen waar het wegdek slecht is Binnenstad In de Binnenstad zijn veel punten aangegeven. Deze punten zijn zeer divers maar in zijn algemeenheid valt wel op te merken dat veel knelpunten zich voordoen bij de toegangswegen van de Binnenstad. Vooral rondom het Keern zijn veel punten genoemd maar ook bij de Koepoortsweg en de Pakhuisstraat. Verder zijn het veel individuele punten waarvan een deel is meegenomen in de knelpuntenlijst Grote Waal De opkomst van de avond in de Grote Waal was groot. De bewoners waren echter massaal gekomen voor een ander agendapunt dat heel gevoelig lag. De belangstelling voor de fietsnota was daardoor zeer klein. Daarom is besloten om alleen de presentatie te geven. De bewoners van de wijk konden vervolgens hun knelpunten per doorgeven. Het aantal reacties is hierdoor wel lager dan in de overige wijken. De belangrijkste knelpunten betroffen een aantal onveilige locaties op de Middelweg en de slechte doorstroming op het kruispunt Keern/De Weel. Daarnaast is een aantal knelpunten voor fietsendiefstal binnengekomen. 24

27 4.7.8 Zwaag en Blokker De knelpunten vanuit Zwaag en Blokker concentreren zich voornamelijk op het ontbreken van verbindingen naar de Binnenstad, de nieuwe wijk Bangert en Oosterpolder en op het aspect comfort. In Zwaag en Blokker heeft men veel last van slecht onderhouden fietspaden omdat boomwortels zorgen voor hobbels in de fietspaden. Daarnaast worden De Linten genoemd als onveilig Kersenboogerd Opvallend is dat de meeste knelpunten in de Kersenboogerd zich concentreren rondom het winkelcentrum en het treinstation. Vooral fietsparkeren en fietsendiefstal worden regelmatig benoemd. Er wordt aangegeven dat er te weinig en vooral geen veilige fietsenstallingen zijn. Tevens worden diverse knelpunten benoemd in de buurt van de Hunzeweg, die deel uitmaakt van de route van de Kersenboogerd richting de Binnenstad Website Naast de ingekomen knelpunten tijdens de workshops is ook de mogelijkheid geboden om te reageren via de website. Via een link op de website kon men klachten doorgeven. De reacties die via deze weg binnen zijn gekomen, zijn weergegeven op een aparte kaart in de bijlagen. Opvallend is dat vrijwel alle knelpunten via de website te maken hebben met onveiligheid. Gedurende het project hebben drie polls op de website gestaan. In deze polls zijn uiteenlopende vragen gesteld. Aan de hand van deze vragen is inzicht verkregen in enkele zaken die belangrijk gevonden worden. De vragen en de resultaten van de drie polls op de website zijn hiernaast weergegeven. Poll 1 (184 stemmen): Waar moet de gemeente vooral op inzetten om u weer op de fiets te krijgen? Antwoord Percentage Comfortabele 30,4 % fietspaden Veiligheid 25,5 % Bestrijden 20,1 % fietsendiefstal Fietsstalplaatsen 14,1 % Bereikbaarheid 5,4 % Doorstroming 4,3 % Tabel 5: Uitkomsten 1 e poll op de website Poll 2 (130 stemmen): Wat is voor u het grootste aandachtspunt als het gaat om het comfort van de huidige fietsvoorzieningen? Antwoord Percentage Kans op ontmoetingen met het 50,8 % autoverkeer Type verhardingssoort 22,3 % Breedte van het fietspad 19,2 % Duidelijke bewegwijzering 7,7 % Tabel 6: Uitkomsten 2 e poll op de website Poll 3 (118 stemmen): Wat is voor u het grootste aandachtspunt als het gaat om de verkeersveiligheid? Antwoord Percentage Concrete maatregelen op onveilige kruispunten 37,3 % Verbeteren van de sociale veiligheid (meer verlichting, snoeien 28,0 % van groen) Meer toezicht en handhaving (o.a. snelheidscontroles) 28,0 % Betere verkeerseducatie en voorlichting 6,7 % Tabel 7: Uitkomsten 3 e poll op de website 25

28 4.8 Knelpuntenoverzicht huidige situatie In de afbeelding op de volgende pagina is te zien waar de knelpunten zich bevinden. Wat opvalt is dat veel van de knelpunten zich concentreren rond de beide treinstations. Daarnaast komen veel comfortknelpunten naar voren. De locaties waar veel ongevallen gebeuren, de black spots, zijn in de knelpuntenkaart aangegeven met een rode stip. De subjectieve onveiligheid zoals aangegeven door de bewoners in de workshops zijn met oranje lijnen en stippen weergegeven. De blauwe lijnen en pijlen geven de bereikbaarheidsknelpunten weer. De groene lijnen zijn comfortknelpunten zoals slechte verharding, te smalle fietspaden of ontbrekende fietsstroken. Er is één doorstromingsknelpunt opgenomen. Deze is te zien aan de gele stip op de spoorwegovergang bij het Keern. De overige knelpunten zijn met grijze stippen aangegeven. Dit zijn bijvoorbeeld knelpunten waar fietsers gebruik maken van het trottoir of het voetgangersgebied. Na de vorming van de doelstellingen volgt een definitieve knelpuntenkaart. Vervolgens wordt bekeken welke knelpunten opgelost (kunnen) worden en welke niet. Maatregelen voor de op te lossen knelpunten worden beschreven in hoofdstuk 6. 26

29 Afbeelding 13: Knelpunten huidige situatie 27

30 Foto doelstellingen 28 MAK, Blokker

31 5 Doelstellingen In dit hoofdstuk wordt verder ingegaan op de doelstellingen van de fietsnota: wat willen we bereiken op gebied van veiligheid, bereikbaarheid en comfort? Per thema wordt uiteengezet wat de gemeente wil bereiken in Uit deze uitgangspunten kunnen nieuwe knelpunten ontstaan. Daarom wordt aan het einde van dit hoofdstuk een definitieve knelpuntenkaart weergegeven. 5.1 Terugdringen aantal ongevallen Het aantal ongevallen waarbij een (brom)fietser betrokken is in de periode 2004 t/m 2008 staat op 680 stuks. Door het aanpakken van de black spots kan dit aantal teruggebracht worden. De ambitie is dan ook om in 2020 minimaal 20% minder ongevallen te hebben. In 2015 zouden dan maximaal 612 ongevallen mogen plaatsvinden en in 2020 maximaal 544 ongevallen. Naast de objectieve veiligheid moet ook het aantal subjectieve knelpunten aangepakt worden. De subjectieve knelpunten kunnen aangepakt worden door het verduidelijken van de situatie of de aanwezigheid van de fiets te benadrukken. 5.2 De bereikbaarheid verbeteren Treinstations, de Binnenstad en diverse voorzieningen moeten goed per fiets bereikbaar zijn. Het huidige fietsnetwerk voorziet grotendeels in deze behoefte. Toch hebben de Fietsersbond en bewoners een aantal knelpunten aangegeven waarbij de bereikbaarheid niet voldoet. Deze knelpunten moeten dan ook waar mogelijk opgelost worden. Uitgangspunt daarbij is het bieden van directe verbindingen en zo min mogelijk barrièrewerking door drukke wegen, spoorlijnen en waterwegen. 5.3 Infrastructuur optimaliseren en verhogen comfort Voor de infrastructuur geldt dat uitgegaan wordt van een veilige en comfortabele infrastructuur. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in wegvakvoorzieningen en kruispuntvoorzieningen. Wegvakvoorzieningen In het Masterplan hoofdinfrastructuur is een wegencategorisering opgenomen. Elk type weg verdient een andere voorziening voor de (brom)fiets. In onderstaande tabel zijn de type wegen uit de categorisering opgenomen met de bijbehorende fietsvoorzieningen. Type Bromfiets Fiets Stroomweg A Gecombineerde voorziening bromfiets en fiets Stroomweg B Gecombineerde voorziening bromfiets en fiets Gebiedsontsluitingsweg A Gecombineerde voorziening bromfiets en fiets Gebiedsontsluitingsweg B Op de rijbaan Vrijliggende fietspaden Gebiedsontsluitingsweg C Op de rijbaan Fietsstroken Gebiedsontsluitingsweg D Op de rijbaan Fietsstroken Erftoegangsweg Gecombineerd met gemotoriseerd verkeer Tabel 8: Wegvakvoorzieningen voor de (brom)fiets De breedte van het fietspad bedraagt bij éénrichtingsverkeer minimaal 2,5 meter en bij tweerichtingsverkeer minimaal 3,5 meter. De verhardingssoort voor de vrijliggende fietspaden op hoofdfietsroutes is bij voorkeur rood asfalt. Op sommige locaties is asfalt niet mogelijk in verband met de aanwezigheid van kabels en leidingen. Kruispuntvoorzieningen Het kruisen van stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen A gebeurt ongelijkvloers. Echter, in sommige situaties is de ruimte en/of zijn de financiële middelen te beperkt om zo n voorziening te realiseren. Als een fietsroute een gebiedsontsluitingsweg B kruist zal op zijn minst een middengeleider aanwezig moeten zijn. Hierdoor kan de fietser de rijrichtingen apart oversteken. Bij drukke of gevaarlijke punten zijn verkeerslichten of een rotonde ook een optie. 29

32 Bij het kruisen van gebiedsontsluitingswegen C en D zal de aanwezigheid van een fietsroute worden verduidelijkt door middel van een plateau. 5.4 Terugdringen fietsendiefstal Het aandeel fietsendiefstallen in Hoorn en Noord-Holland-Noord is groot ten opzichte van het landelijke niveau. Dat betekent dat het aantal diefstallen teruggedrongen moet worden. De politie Noord- Holland-Noord heeft een project gestart om dit te bereiken. Samen met de politie wordt gewerkt aan een plan van aanpak voor het terugdringen van fietsendiefstal. In deze fietsnota wordt dan ook alleen ingezet op infrastructurele maatregelen zoals het vervangen en bijplaatsen van veilige fietsenrekken met het politiekeurmerk. Maatregelen op het gebied van communicatie en handhaving worden verder uitgewerkt in het plan van aanpak Fietsendiefstal. Dit plan wordt opgesteld in samenwerking met de politie. 5.5 Voldoende veilige stallingplaatsen Naast de bereikbaarheid van de voorzieningen en de veilige route daar naartoe is voldoende stallingsruimte belangrijk. De grootste voorzieningen in Hoorn zijn de beide treinstations en de Binnenstad. Deze locaties verdienen dan ook extra aandacht als het gaat om voldoende stallingsruimte. Ook andere voorzieningen zoals winkelcentra, sporthallen en zwembaden verdienen voldoende stallingsmogelijkheden. De hoeveelheid stallingsplaatsen hangt af van het type voorziening. In de tabel hiernaast is per voorziening aangegeven hoeveel stallingsruimte beschikbaar moet zijn. Voorziening Eenheid Aantal stallingsplaatsen Winkelcentrum 100 m 2 bvo 6 Kantoor met Balie 3 baliefunctie Kinderdagverblijf 10 kinderen 2 Basisschool 100 leerlingen 35 Voortgezet onderwijs 100 leerlingen 65 Hoger onderwijs 100 studenten 50 Sporthal bezoekerscapaciteit Sportveld met tribune bezoekerscapaciteit Sportveld zonder Wedstrijdveld 25 tribune Zwembad 100 m 2 20 wateroppervlak Theater/schouwburg 100 stoelen 25 Bioscoop 100 stoelen 30 Discotheek 100 bezoekers topdag 30 Ziekenhuis 100 bedden 30 Verpleeghuis 100 bedden 10 Recreatiegebied 100 bezoekers topdag 30 Kerk/moskee kerk/moskeegangers Museum 100 bezoekers topdag 2 Tabel 9: Richtlijnen capaciteitsbepaling van fietsvoorzieningen Voor de Binnenstad en de treinstations zal een gebiedsgerichte aanpak nodig zijn om de stallingscapaciteit te bepalen. Bij de stations gebeurt dit in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen en ProRail. 30

33 5.6 Uitbreiden OV-Fiets locaties De provincie Noord-Holland wil het fietsgebruik in het voor- en natransport van het openbaar vervoer (en de auto) vergroten. Eén van de maatregelen die is voorgesteld is om de OV-Fiets locaties uit te breiden. Bij een OV-Fiets locatie kunnen reizigers een fiets tegen een goedkoop tarief huren voor 2,85 per 20 uur. Zij hebben daarvoor wel een abonnement nodig van 9,50 per jaar. Houders van een Mobility Card of een NS-Business Card hoeven geen abonnementsgeld te betalen, maar betalen wel meer voor de huur: 3,35 per 20 uur. Hoorn heeft bij het hoofdstation (station Hoorn) een OV-Fiets locatie, maar bij station Kersenboogerd niet. 5.7 Bewegwijzering uitbreiden Tijdens één van de workshops in de wijkoverleggen is naar voren gebracht dat de bewegwijzering van de fietsroutes niet optimaal is. Daarnaast heeft de provincie aangegeven de bewegwijzering van (recreatieve) fietsroutes te willen verbeteren. De gemeente zet daarom in op het uitbreiden van de bewegwijzering van de hoofdfietsroutes. De bewegwijzering van de recreatieve routes wordt verzorgd door de ANWB en door de provincie Noord-Holland. Foto door: FaceMePLS bron: Flickr.com Afbeelding 14: Een OV-Fiets kluizenbox 31

34 5.8 Het fietsnetwerk Het nieuwe fietsnetwerk is samengesteld op basis van het netwerk uit de nota Veiliger fietsen en de fietsintensiteiten van de metingen uit Dit heeft geleid tot een andere opzet van het netwerk met hoofdfietsroutes en ontsluitingsroutes. Het netwerk uit de nota Veiliger fietsen kende nog drie typen routes: hoofd-, secundaire en ontsluitingsroutes. Vanuit de diverse invalswegen lopen hoofdfietsroutes richting de Binnenstad van Hoorn. Daarnaast kennen de wijken diverse ontsluitingsroutes die aantakken op de hoofdroutes. Foto door: petermeuris bron: Flickr.com Afbeelding 15: Fiets 32

35 Afbeelding 16: Het fietsnetwerk 33

36 5.9 Totaaloverzicht knelpunten Aan de hand van de geformuleerde doelstellingen in combinatie met het nieuwe fietsnetwerk, is een aantal maatregelen toegevoegd aan de maatregelenkaart. In de afbeelding hiernaast is een totaaloverzicht van de knelpunten opgenomen. De knelpunten die aan de hand van de doelstelling zijn bijgevoegd zijn in de afbeelding geel gearceerd. Het gaat om de Berkhouterweg en de Middelweg die een tegelverharding hebben waar asfaltverharding gewenst is. Hetzelfde geldt voor het Keern, de Johan Messchaertstraat en de Rijnweg. Daarnaast hebben de fietspaden van de Blokmergouw en de Krijterslaan een smal profiel. 34

37 Afbeelding 17: Totaaloverzicht knelpunten 35

38 Foto maatregelen 36

39 6 Maatregelen In dit hoofdstuk wordt uitgebreid ingegaan op het maatregelenpakket. Allereerst worden de knelpunten die niet opgelost (kunnen) worden nader toegelicht. Per wijk worden de maatregelen toegelicht en weergegeven in een kaart. In het volgende hoofdstuk wordt het uitvoeringsprogramma weergegeven. 6.1 Knelpunten die niet opgelost worden Een aantal knelpunten wordt niet opgelost. Dit kan diverse oorzaken hebben. Zo kan het zijn dat een goed alternatief wordt geboden of dat geen oplossing voorhanden is. Tevens kan het zijn dat een subjectief knelpunt niet voldoende draagvlak kent bij de gemeente. De volgende knelpunten kennen in deze nota geen oplossing: Fietspad langs Museumspoorlijn Dit knelpunt is aangegeven door de Fietsersbond. Het gaat om het hele tracé van Hoorn tot Medemblik. Binnen de gemeentegrenzen van Hoorn is te weinig ruimte om een fietspad naast de spoorlijn te realiseren. Daarnaast zijn voldoende alternatieve routes aanwezig voor het (recreatieve) fietsverkeer. Keern Het fietspad langs het Keern is aan de smalle kant. Het verbreden van het fietspad kan alleen als ook damwanden geslagen worden of sloten gedempt worden en elders water gecreëerd moet worden. Dit vergt dusdanige investeringen dat afgezien wordt van verbreding. Geldelozeweg/Sluiswachter Dit kruispunt met het fietspad naar het Risdammerhout is genoemd als subjectief onveilig knelpunt. De inrichting voldoet aan alle eisen en daarnaast wordt de snelheid verminderd door een bocht en een plateau op de kruising Geldelozeweg/Dr. C.J.K. van Aalstweg. Fietsverbinding Maelsonstraat/Woonplaza Het aanleggen van een fietsverbinding tussen de Maelsonstraat en het Woonplaza vergt een hoge investering. Gelet op de Provincialeweg zou een ongelijkvloerse kruising gewenst zijn. Het aanleggen van een dergelijke verbinding heeft ook tot gevolg dat medewerkers en bezoekers van het ziekenhuis en de bedrijven aan de Maelsonstraat, parkeren bij het Woonplaza omdat het daar gratis parkeren is. Deze maatregel zou dus ongewenst parkeergedrag uitlokken. Daarnaast zijn alternatieven (via het Keern en het Risdammerhout) voorhanden. Fietsverbinding Geldelozeweg/Koepoortsweg In het kader van logica zou een ongelijkvloerse kruising van de Provincialeweg ter hoogte van de Koepoortsweg wenselijk zijn. Ook hier is sprake van een maatregel die een hoge investering vraagt. Circa 125 meter ten oosten van de Koepoortsweg is een fietstunnel aanwezig die een prima alternatief biedt. Koepoortsweg/Vredehofstraat Deze locatie staat in de black spotlijst op nummer 18. Het kruispunt is in 2008 nog verduidelijkt door een asstreep aan te brengen om het verkeer door de bocht te geleiden. Bovenop deze maatregel zijn geen andere voorhanden, de kruising voldoet aan de inrichtingseisen. Koepoortsweg De verharding op de Koepoortsweg bestaat uit klinkers. Het vervangen van klinkers door asfalt heeft als gevolg dat het gemotoriseerde verkeer harder gaat rijden. Dit komt de verkeersveiligheid niet ten goede. Het inrichten als een fietsstraat vergt een behoorlijke investering en draagt niet bij aan het aanzicht van de straat. Kruising Draafsingel/Koepoortsweg De fietsintensiteit over dit kruispunt is hoog wat betekent dat ongevallen met fietsers op dit soort locaties meer voorkomt dan op 37

40 andere locaties waar minder fietsers rijden. De inrichting van het kruispunt is ook duidelijk. Het plaatsen van verkeerslichten kan tot gevolg hebben dat het negeren van het rode licht tot meer ongevallen leidt dan nu het geval is. Koepoortsplein De inrichting van dit kruispunt is in 2008 aangepast waardoor de situatie is verduidelijkt. Andere oplossingen zijn niet voorhanden. Draafsingel/Eikstraat Het zicht op het verkeer op de Draafsingel is niet optimaal. Hierdoor heeft verkeer uit de Eikstraat moeite om de Draafsingel op te rijden. In het verleden is al eens een spiegel geplaatst waardoor het zicht op het verkeer is verbeterd. Ruimte om het zicht verder te verbeteren is er niet. Johan Messchaerstraat De verharding op de fietspaden in de Johan Messchaertstraat bestaat uit tegels. Onder de fietspaden zijn kabels en leidingen aanwezig. Het vervangen van tegels door asfalt betekent dat of de kabels en leidingen verplaatst moeten worden, of dat bij reparaties aan de kabels en leidingen het asfalt opengebroken moet worden. Omdat het verplaatsen en het openbreken veel geld kosten is gekozen om de verharding niet te vervangen. Fietsverbinding Draafsingel/Willemsweg Het aanleggen van een fietsverbinding tussen de Draafsingel (nabij de Oosterpoort) en de Willemsweg is niet mogelijk. Het fietspad komt dan uit bij het Julianaplein, midden op de Willemsweg. Hier ontstaat dan een onoverzichtelijke kruising waarbij de verkeersveiligheid niet gegarandeerd kan worden. Daarnaast zijn voldoende alternatieven aanwezig: de Venenlaan, de Schellinkhouterdijk en het fietspad ten zuiden van de Willemsweg. Dampten Op het gedeelte van het Dampten haaks op de Berkhouterweg richting Op/Maat is een hoge parkeerdruk. Het aanleggen van fietsstroken betekent dat de bereikbaarheid van de bedrijven aan het Dampten niet meer gewaarborgd kan worden. Uit de ongevallencijfers blijkt dat hier geen sprake is van een verkeersveiligheidsprobleem. Daarom is gekozen om op dit gedeelte van het Dampten geen fietsstroken aan te leggen. Fietsverbinding Dampten/McDonalds Vanuit de Fietsersbond bestaat de wens om een fietsverbinding aan te leggen tussen het Dampten en de McDonalds. Deze verbinding vergt een hoge investering. Tussen de turborotonde en de aansluiting met de A7 moet gewerkt worden met damwandconstructies en het kruisen van de afrit van de A7 gebeurt bij voorkeur ongelijkvloers. Bij een gelijkvloerse kruising kan de verkeersveiligheid in het geding komen. Daarnaast is een alternatief aanwezig via het fiets-pad tussen Tuincentrum Overvecht en de spoorlijn Hoorn-Alkmaar. Berkhouterweg/Middelweg Evenals bij de Johan Messchaertstraat liggen kabels en leidingen onder de fietspaden. Het vervangen van de tegels door asfalt betekent een hoge investering voor het verplaatsen van de kabels en leidingen of opbrekingen in het asfalt bij reparaties van de kabels en leidingen. Oostergouw De Fietsersbond heeft aangegeven dat een fietsverbinding ontbreekt tussen de Provincialeweg en Oostergouw. Alternatieven voor deze verbinding zijn aanwezig en het aanleggen van een dergelijke verbinding vergt een hoge investering. De Provincialeweg zou bij voorkeur ongelijkvloers gekruist moeten worden. Winkelcentrum Kersenboogerd Als knelpunt komt de ontbrekende fietsverbinding van de westzijde naar de oostzijde van het winkelcentrum. Fietsers moeten nu omrijden via de Marquettegracht en Brederodegracht. Meerdere malen is de discussie gevoerd of de fietsverbinding door het winkelcentrum hersteld moet worden of niet. Uit de laatste discussie is 38

41 naar voren gekomen dat gebruikers en ondernemers van het winkelcentrum de fietsverbinding niet hersteld willen zien. Hierdoor wordt in deze nota niet voorgesteld om de fietsverbinding te herstellen. Afbeelding 18: Een jonge fietser goed beschermd 39

42 6.2 Binnenstad Poort van Hoorn In het project Poort van Hoorn wordt een aantal maatregelen getroffen om het verkeer te stroomlijnen. Er worden plannen gemaakt om het Keern om te vormen tot fietsstraat en ongelijkvloerse kruisingen aan te leggen met het spoor en de Provincialeweg. Tevens wordt het gebied tussen het station en de Binnenstad herontwikkeld. Hierbij worden verkeerskundige maatregelen genomen waarbij rekening wordt gehouden met de veiligheid van de fietser. Breed/Achterom In het Verkeersplan Binnenstad is opgenomen dat op dit kruispunt een uitritconstructie moet komen om de voorrangssituatie te verduidelijken. Stallingsplan Binnenstad Veel bezoekers van de Binnenstad komen met de fiets om te winkelen, uit te gaan of te werken. Deze mensen willen hun fiets goed en veilig kunnen stallen om zeker te zijn weer op de fiets terug naar huis te gaan. Om goed in beeld te krijgen waar vraag is naar stallingsruimte wordt in 2010 een stallingsonderzoek in de Binnenstad gehouden. Ook het Havenkwartier en het Julianapark worden daarin meegenomen. Naast stallingsplaatsen voor de fiets wordt ook gekeken naar stallingsplaatsen voor de brommers en scooters. Stallingsruimte station In 2010 wordt de stallingsruimte bij het station uitgebreid. Zowel aan de noordzijde als aan de zuidzijde wordt de capaciteit aan fietsenrekken verhoogd. Na het verhogen van de capaciteit kan gehandhaafd worden door wees- en zwerffietsen te verwijderen en fietsen die buiten de rekken staan in de rekken te zetten. Dit worden de schoonmaakacties genoemd. Noorderveemarkt/Stationsplein/Spoorsingel In afwachting van de ontwikkelingen rond de Poort van Hoorn worden fietsstroken aangelegd op de Noorderveemarkt, het Stationsplein en de Spoorsingel. Hierdoor krijgt de fietser een duidelijke plaats op de weg. 40

43 41