Onteigening in de gemeente Schiedam

Transcriptie

1 VROM, BZK Onteigening in de gemeente Schiedam Percelen begrepen in het bestemmingsplan Tramplus-Overschiesestraat Besluit van 15 juni 2004 no tot gedeeltelijke goedkeuring van het besluit van de raad van Schiedam van 15 september 2003, no. VR142/2003, tot onteigening als bedoeld in Titel IV van de onteigeningswet Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Op de voordracht van Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 6 mei 2004, no. MJZ , Centrale Directie Juridische Zaken, afdeling Algemeen Juridische en Bestuurlijke Zaken, gedaan mede namens Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Gelezen de brieven van burgemeester en wethouders van Schiedam van 1 oktober 2003, kenmerk ROVV/JB/1177/2003, van 25 februari 2004, kenmerk ROVV/JB/ 150/2004, en van 10 maart 2004, kenmerk ROVV/RvdK/274/2004. Gelet op Titel IV van de onteigeningswet, Titel V van de Gemeentewet en Titel 10.2 van de Algemene wet bestuursrecht. De Raad van State gehoord (advies van 25 mei 2004, no. W /V). Gezien het nader rapport van Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 8 juni 2004, no. MJZ , Centrale Directie Juridische Zaken, Afdeling Algemeen Juridische en Bestuurlijke Zaken, uitgebracht mede namens Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Beschikken bij dit besluit over de goedkeuring van het besluit van de raad van Schiedam van 15 september 2003, no. VR142/2003, tot onteigening ingevolge artikel 77, eerste lid, aanhef en onder 1, van de onteigeningswet, ten name van die gemeente, van de bij dat besluit aangewezen percelen kadastraal bekend gemeente Schiedam, sectie I, nos. 3442, 3943, 4364, 5432, 5447, 5448 en Overwegingen Ingevolge voornoemd artikel 77 van de onteigeningswet kan, zonder voorafgaande verklaring bij de wet dat het algemeen nut onteigening vordert, onteigening plaatsvinden onder meer ten behoeve van de uitvoering van een bestemmingsplan. De ter onteigening aangewezen percelen zijn begrepen in het onherroepelijk goedgekeurde bestemmingsplan Tramplus- Overschiesestraat van de gemeente Schiedam. Blijkens het raadsbesluit tot onteigening wenst de gemeente Schiedam de daarin bedoelde gronden in eigendom te verkrijgen ter uitvoering van evengenoemd bestemmingsplan. De in het onteigeningsplan begrepen gronden zijn in het bestemmingsplan Tramplus-Overschiesestraat aangewezen voor Groenvoorzieningen (G), Trambaan (Tb) en Verkeersdoeleinden (Vo) alsmede voor Waterstaatsdoeleinden (dubbelbestemming). De door de gemeente Schiedam ter plaatse voorgestane wijze van planuitvoering voorziet in de aanleg van een deel van het zogeheten Tramplussysteem dat de komende decennia het bestaande stadstramsysteem zal vervangen. Het raadsbesluit tot onteigening heeft overeenkomstig artikel 84, eerste lid, van de onteigeningswet met ingang van 2 oktober 2003 gedurende vier weken voor een ieder ter inzage gelegen op de secretarie van de gemeente Schiedam. Binnen deze termijn zijn tegen het raadsbesluit bij Ons schriftelijk bedenkingen naar voren gebracht door: a. Y.A. de Boer te Baarn namens P.M. Fluiter te Schiedam en E. Kuijvenhoven te Berkenwoude, b. mr N.S. Commijs te Apeldoorn namens Levago Projectontwikkeling B.V. te Lelystad en c. mr A.A. de Groot te Delft en mr J.G. Geelkerken te Leiden namens Hungarian Inter Trade B.V. te Schiedam. Aan artikel 86, tweede lid, van de onteigeningswet, inhoudende dat degenen, die tijdig ingevolge het derde lid van artikel 84 van die wet bedenkingen naar voren hebben gebracht, door Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in de gelegenheid worden gesteld zich te doen horen, is voldaan. Overwegingen ten aanzien van de naar voren gebrachte bedenkingen De reclamanten onder a, rechthebbenden op het mede ter onteigening aangewezen perceel kadastraal bekend gemeente Schiedam, sectie I, no. 5653, brengen tegen het ter goedkeuring voorliggende raadsbesluit een aantal bedenkingen naar voren. Op deze bedenkingen behoeft niet nader te worden ingegaan, omdat Wij op grond van de overige overwegingen aan het onderwerpelijke raadsbesluit, voor zover het strekt tot onteigening van vorengenoemd perceel, de goedkeuring onthouden. De reclamante onder b., rechthebbende op het mede ter onteigening aangewezen perceel kadastraal bekend gemeente Schiedam, sectie I, no. 5432, voert als bedenking van formele aard aan, dat bij de ter inzage gelegde stukken uittreksels van de kadastrale registratie zijn gevoegd die niet door de bewaarder van het kadaster en de openbare registers zijn ondertekend, zodat er geen sprake is van gewaarmerkte kadastrale uittreksels. Daarmee is volgens de reclamante niet voldaan aan artikel 80 van de onteigeningswet. Ten aanzien van vorenaangehaalde bedenkingen overwegen Wij vooreerst, dat in artikel 80, tweede lid, van de onteigeningswet is aangegeven welke stukken met het oog op de toepassing van artikel 3:11 van de Algemene wet bestuursrecht ter inzage dienen te worden gelegd. Zo is daarin onder meer bepaald, dat ter inzage gelegd dient te worden een grondtekening waarop de te onteigenen onroerende zaken met vermelding van hun kadastrale aanduiding zijn aangewezen. Verder is bepaald, dat ter inzage gelegd dient te worden een lijst van de te onteigenen onroerende zaken aangeduid met hun kadastrale aanduiding met vermelding van de grootte volgens de kadastrale registratie van elk van de desbetreffende percelen en indien een te onteigenen Uit: Staatscourant 25 juni 2004, nr. 119 / pag. 18 1

2 onroerende zaak een gedeelte van het perceel uitmaakt, bovendien de grootte van dat gedeelte, en de namen van de eigenaars van elk van die zaken volgens de kadastrale registratie. In artikel 83 van de onteigeningswet staat verder vermeld, dat indien de raad tot onteigening besluit de te onteigenen onroerende zaken worden aangewezen door aanhaling van de in artikel 80 bedoelde grondtekeningen. Bij het onderzoek is gebleken, dat vorenbedoelde stukken daadwerkelijk ter inzage zijn gelegd. De lijsten met de namen van de eigenaren van de te onteigenen onroerende zaken, zoals bedoeld in de artikelen 80 en 83 van de onteigeningswet, zijn in overeenstemming met de kadastrale registratie. Voorts overwegen Wij in dit verband, dat niet wettelijk vereist is dat alle grondtekeningen en kadastrale uittreksels door het kadaster worden gewaarmerkt. De overgelegde kadastrale gegevens voldoen aan de daaraan gestelde gebruikelijke vereisten. Zowel de uittreksels met stempel en handtekening als de computeruitdraaien zijn volgens vast gebruik toegestaan. De reclamante heeft zich wellicht bij deze formele bedenkingen inzake de waarmerking van de kadastrale uittreksels laten leiden door de leidraad van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Deze leidraad heeft betrekking op onteigeningen ex Titel II, Titel IIA en Titel IIC van de onteigeningswet en is in casu niet van toepassing. De reclamante onder b. voert voorts als bedenking van formele aard aan, dat in de publicatie van de burgemeester van de tervisielegging van het raadsbesluit niet dan wel onvoldoende is aangegeven ten behoeve van welk werk de onteigening plaatsvindt. Weliswaar is vermeld dat de onteigening plaatsvindt ter uitvoering van het bestemmingsplan TramPlus- Overschiesestraat maar niet zijn de aard en de strekking van het werk aangegeven. Het is voor haar dan ook niet exact duidelijk welk werk de gemeente met de voorgenomen onteigening beoogt. Er is immers sprake van meerdere bestemmingen en uit de publicatie noch uit het onteigeningsbesluit blijkt welk deel nodig is voor de aanleg van de trambaan, de groenvoorziening of enig ander voor de aanleg van de trambaan noodzakelijk bouwwerk. Te dien aanzien overwegen Wij vooreerst, dat in artikel 84, tweede lid, van de onteigeningswet is aangegeven, dat de bekendmaking van de nederlegging van het raadsbesluit tot onteigening zo mogelijk de aard en strekking van de feitelijke werken of werkzaamheden vermeldt. Uit de overgelegde stukken is gebleken, dat in de openbare kennisgeving van de terinzagelegging van het onteigeningsplan, bedoeld in artikel 3:13 van de Algemene wet bestuursrecht in samenhang met artikel 80 van de onteigeningswet, de vermelding van de aard en de strekking van de feitelijke werken en werkzaamheden uitvoeriger heeft plaatsgevonden dan in de bekendmaking van de nederlegging van het raadsbesluit. Nu echter in laatstbedoelde bekendmaking zowel het ter uitvoering staande bestemmingsplan als de in dat plan opgenomen bestemmingen, die de gemeente wil realiseren, zijn vermeld, zijn Wij anders dan de reclamanten van oordeel, dat bezwaarlijk kan worden gesteld, dat niet voldaan is aan artikel 84, tweede lid, van de onteigeningswet. Bovendien is uit de ter inzage gelegde stukken, zoals onder meer de tekeningen met projectnummer en met de nadere nummering 1 en 2, duidelijk op te maken welke gedeelten van de percelen respectievelijk zijn bestemd voor Groenvoorzieningen (G), Trambaan (Tb) en Verkeersdoeleinden (Vo) alsmede voor Waterstaatsdoeleinden (dubbelbestemming). De reclamante onder b. merkt verder op, dat zij het onderwerpelijke perceel met de zich daarop bevindende panden, plaatselijk bekend als de Radderlocatie, in 1997 met tussenkomst en in overleg met de gemeente in eigendom heeft verworven met het doel aldaar een appartementencomplex te ontwikkelen. Door de vaststelling en inwerkingtreding van het ter uitvoering staande bestemmingsplan is de realisering van haar plannen (vooralsnog) niet aan de orde en lijdt zij aanzienlijke schade. Bovendien vraagt de reclamante zich af met welke verwervingskosten en/of schadeloosstellingen de gemeente heeft gerekend. Gelet op de aanzienlijke verschillen van inzicht in de feitelijke omvang van de door de reclamante berekende schadeloosstelling en de bedragen die de deskundige van de gemeente heeft uitgerekend is de reclamante van mening, dat geenszins vaststaat dat de financiële uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan is gewaarborgd. Zij acht de financiële uitvoerbaarheid onvoldoende onderbouwd. De reclamante merkt verder op, dat zij betwijfelt of op dit moment de noodzaak en de urgentie van de onteigening aanwezig is. In dit verband stelt zij, dat in het onteigeningsplan is verwoord dat de gemeente zo mogelijk in het jaar 2003 met de aanleg van de trambaan en de bijbehorende werken zal aanvangen. Zij wijst erop, dat de benodigde vergunningen nog niet zijn verleend, doch dat de gemeente stelt dat de benodigde vergunningen verzekerd zijn. Op grond waarvan de gemeente die verzekering geeft, blijft volgens de reclamante ongewis. Ten aanzien van vorenaangehaalde bedenkingen overwegen Wij vooreerst, dat uit de overgelegde stukken en uit het onderzoek is gebleken, dat het ter uitvoering staande bestemmingsplan, zoals ook in de toelichting op dat plan staat opgenomen, voorziet in de aanleg van een deel van het zogeheten Tramplus-systeem, dat de komende decennia het bestaande stadstramsysteem zal vervangen. Dit systeem is een van de projecten die zijn opgenomen in het Regionaal Verkeers- en Vervoersplan. Het project is erop gericht om vooral het gebruik van het openbaar vervoer te bevorderen. Het nieuwe tramsysteem, dat in Rotterdam al op een aantal plaatsen in werking is, voorziet in een snellere en meer comfortabele verbinding. Het Tramplussyteem zal, zo staat in de plantoelichting verder verwoord, in Schiedam bij het station Schiedam Centrum worden verknoopt met de spoorlijnen van de Nederlandse Spoorwegen en de metro. Om de verknoping te kunnen realiseren dient de tramlijn, anders dan nu het geval is, een verbinding met het station te krijgen. Om die reden is gekozen voor een tracé door de Overschiesestraat met als bijkomend voordeel dat de relatie tussen het station en de binnenstad van Schiedam voor voetgangers en fietsers aanzienlijk zal verbeteren. Om het tracé van de trambaan aan te kunnen leggen zal de bestaande bebouwing langs de westzijde van de Overschiesestraat moeten worden afgebroken. Ook de zich op het onderwerpelijke perceel bevindende panden zullen moeten worden geamoveerd. De reclamante heeft, zo is verder gebleken, in het kader van het opstellen van het bestemmingsplan bezwaar gemaakt tegen het zogenaamd wegbestemmen van vorenbedoelde panden. Een deel van de bedenkingen van de reclamante, welke in het kader van de onteigenings- Uit: Staatscourant 25 juni 2004, nr. 119 / pag. 18 2

3 procedure naar voren zijn gebracht, heeft daarop betrekking en is in feite van planologische aard. Bedenkingen van planologische aard dienen, zoals in casu is geschied, naar voren te worden gebracht in het kader van de in de Wet op de Ruimtelijke Ordening voorgeschreven bestemmingsplanprocedure. Deze bedenkingen dienen hier derhalve thans buiten beschouwing te blijven en kunnen bijgevolg niet ertoe leiden, dat aan het raadsbesluit tot onteigening de goedkeuring wordt onthouden. De door de reclamante voorgestane nieuwbouwplannen kunnen, zoals de reclamante terecht stelt, door de vaststelling en onherroepelijke goedkeuring van het bestemmingsplan TramPlus- Overschiesestraat niet meer tot uitvoering worden gebracht, nu haar perceel is aangewezen voor Groenvoorzieningen (G), Trambaan (Tb) en Verkeersdoeleinden (Vo) alsmede voor Waterstaatsdoeleinden (dubbelbestemming). Van gemeentezijde wordt overigens nadrukkelijk bestreden dat de reclamante de grond in overleg met haar zou hebben aangekocht. Wat van een en ander ook zij, de daaruit voortvloeiende schade staat niet ter beoordeling in het kader van de administratieve onteigeningsprocedure. Verder is de bepaling van de hoogte en de wijze van berekening van de schadeloosstelling voorbehouden aan de onteigeningsrechter in het kader van de gerechtelijke procedure. In dit verband verwijzen Wij wellicht ten overvloede naar artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Dit artikel bepaalt onder meer, dat voor zover blijkt dat een belanghebbende ten gevolge van de bepalingen van een bestemmingsplan schade lijdt of zal lijden, welke redelijkerwijs niet of niet te zijnen laste behoort te blijven en waarvan de vergoeding niet of niet voldoende door aankoop, onteigening of anderszins is verzekerd, de gemeenteraad hem op zijn verzoek een naar billijkheid te bepalen schadevergoeding toekent. Of dit artikel in de onderhavige situatie van toepassing is, staat evenwel niet te Onzer beoordeling. Voor zover de reclamante zich afvraagt of de uitvoering van het bestemmingsplan wel financieel haalbaar is, overwegen Wij dat deze bedenking in feite betrekking heeft op de financiering van de uitvoering van het bestemmingsplan en daarmee op de economische uitvoerbaarheid daarvan. Dergelijke bedenkingen behoren evenals de bedenkingen van planologische aard naar voren te worden gebracht in het kader van de in de Wet op de Ruimtelijke Ordening voorgeschreven procedure voor de totstandkoming van bestemmingsplannen. Bij uitspraak van 2 januari 2002 in het kader van de goedkeuringsprocedure van het bestemmingsplan Tramplus- Overschiesestraat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State de bedenkingen van de reclamante, met name ook de bedenkingen inzake economische uitvoerbaarheid, ongegrond verklaard. Voorts merken Wij op, dat de gemeente in het kader van het onderzoek voldoende aannemelijk heeft gemaakt, dat er voorshands geen redenen zijn om te twijfelen aan de haalbaarheid van het bestemmingsplan. De aanleg van de tramlijn wordt gesubsidieerd door het Rijk en de vervoersregio. Indien nodig wordt het project door de vervoersregio voorgefinancierd voor zover het de verwerving van de gronden betreft. De benodigde Rijksbijdrage is inmiddels toegekend. In het kader van het onderzoek heeft de gemeente ook voldoende aangetoond, dat met de werkzaamheden zo spoedig mogelijk een begin zal worden gemaakt, teneinde te voorkomen dat vertraging in de planuitvoering optreedt, die op haar beurt weer nadelige gevolgen kan hebben voor de uitvoering van de aangrenzende plannen aan het Stationsplein en het project Schieveste, dat achter het station is gesitueerd. Wij zijn voorts van oordeel, dat, indien niettemin mocht blijken, dat het onderwerpelijke project vanwege het ontbreken van financiële middelen en/of ontbreken van de benodigde vergunningen niet kan worden uitgevoerd, de belangen van de reclamante voldoende zijn gewaarborgd door het bepaalde in artikel 61 van de onteigeningswet. De reclamante onder b. is tenslotte van mening, dat de onderhandelingen over minnelijke verwerving onvoldoende zijn geweest. Er was met de gemeente volledige overeenstemming over de uitgangspunten bereikt, maar de uitwerking van die uitgangspunten heeft nimmer in goed overleg kunnen plaatsvinden. De gemeente heeft de onderhandelingen eenzijdig beëindigd en heeft geen finaal aanbod gedaan voordat zij tot onteigening overging. Met betrekking tot het gestelde van de reclamante inzake het beweerdelijk gevoerde minnelijk overleg overwegen Wij vooreerst, dat het wettelijke vereiste van artikel 17 van de onteigeningswet, inhoudende dat de onteigenende partij hetgeen onteigend moet worden bij minnelijke overeenkomst tracht te verkrijgen, betrekking heeft op de gerechtelijke fase van de onteigeningsprocedure. Hoewel de onteigeningswet dan ook zelf het minnelijk overleg eerst vóór de aanvang van de gerechtelijke fase van de onteigeningsprocedure verlangt, is dit in de administratieve fase van de onteigeningsprocedure niettemin één der elementen, waaraan door Ons zo nodig wordt getoetst om de noodzaak van onteigening vast te stellen. Gelet op het karakter van onteigening als ultimum remedium, zijn Wij van oordeel dat ten opzichte van de burger eerst van dit middel door het opstarten van de administratieve fase mag worden gebruikgemaakt, indien langs minnelijke weg redelijkerwijs niet of niet in de gewenste vorm tot overeenstemming is te komen. Aan deze eis is naar Ons oordeel in het kader van onteigeningen bedoeld in Titel IV van de onteigeningswet in het algemeen genoegzaam voldaan, indien vóór de eerste tervisielegging van het onteigeningsplan een aanvang met de onderhandelingen over de minnelijke verwerving is gemaakt en ten tijde van het nemen van het raadsbesluit tot onteigening voldoende aannemelijk is dat die onderhandelingen vooralsnog niet tot het gewenste resultaat zullen leiden. Voorts zijn Wij van oordeel, dat het wel wenselijk doch niet strikt noodzakelijk is, dat ten tijde van het nemen van het raadsbesluit tot onteigening reeds een formeel bod is uitgebracht. Voldoende is dat sprake is geweest van een redelijke doch vruchteloos gebleken poging om hetgeen onteigend moet worden langs minnelijke weg te verwerven. Bij de onderhandelingen dienaangaande kan, ook zonder dat een formeel bod is uitgebracht, genoegzaam komen vast te staan dat minnelijke verwerving vooralsnog niet tot de mogelijkheden behoort. Alsdan kan een gemeente teneinde op een redelijk tijdstip tot uitvoering van het desbetreffende bestemmingsplan te kunnen overgaan in beginsel tot onteigening besluiten. Het zou te ver gaan de eis te stellen, dat partijen reeds ten tijde van de tervisielegging van het onteigeningsplan in eerste instantie moeten zijn uitonderhandeld. Wij zijn van mening, dat, zoals hiervoor beschreven, het voldoende is als op dit tijdstip met de onderhandelingen een aanvang is Uit: Staatscourant 25 juni 2004, nr. 119 / pag. 18 3

4 gemaakt en in de periode tot het nemen van het raadsbesluit tot onteigening genoegzaam is komen vast te staan, dat deze onderhandelingen niet tot het gewenste resultaat zullen leiden. Er is dus sprake van een tweevoudige verplichting tot onderhandelen van de partij, die tot onteigening wenst over te gaan: vooreerst in het stadium van de administratieve fase van de onteigeningsprocedure en wel vóór de eerste tervisielegging van het onteigeningsplan en vóórdat een raadsbesluit tot onteigening wordt genomen en vervolgens, na het nemen van het Koninklijk besluit, en vóórdat tot dagvaarding, als bedoeld in artikel 18 van de onteigeningswet, wordt overgegaan, zijnde het tijdstip waarop de gerechtelijke fase van de onteigeningsprocedure aanvangt. Voorts overwegen Wij in het bijzonder, dat uit de in het kader van het onderzoek overgelegde stukken is gebleken, dat (namens) de gemeente sedert 2001 diverse malen met de (vertegenwoordiger van de) reclamante is onderhandeld. Ook zijn er schriftelijke biedingen uitgebracht. Dat deze biedingen voor de reclamante om haar moverende redenen niet acceptabel waren, doet naar Ons oordeel niets af aan de pogingen tot minnelijke verwerving. Nu de gemeente vóór de eerste tervisielegging van het onteigeningsplan met de onderhandelingen over de minnelijke verwerving van de gronden van de reclamante een aanvang heeft gemaakt en het ten tijde van het nemen van het raadsbesluit voldoende aannemelijk was dat minnelijke verwerving vooralsnog niet tot de mogelijkheden behoort, heeft zij, teneinde op een redelijk tijdstip tot de uitvoering van het onderwerpelijke bestemmingsplan aldaar te kunnen overgaan, in beginsel tot onteigening van de desbetreffende gronden kunnen besluiten. Bij het uitblijven van minnelijke overeenstemming zal de schadeloosstelling op grond van artikel 40 van de onteigeningswet plaatsvinden op basis van een volledige vergoeding van alle schade die de eigenaar (eigenaren) rechtstreeks en noodzakelijk door het verlies van zijn (hun) zaak lijdt (lijden). De hoogte en de wijze van berekening van deze schadeloosstelling staan, zoals hiervoor reeds overwogen, in het kader van de administratieve procedure niet ter beoordeling, aangezien de bepaling daarvan is voorbehouden aan de onteigeningsrechter in het kader van de gerechtelijke procedure. Het minnelijk overleg, dat ingevolge artikel 17 van de onteigeningswet aan de gerechtelijke procedure vooraf zal moeten gaan, zal wellicht alsnog tot een voor alle partijen aanvaardbare oplossing kunnen leiden. De reclamante onder c., rechthebbende op de mede ter onteigening aangewezen percelen kadastraal bekend gemeente Schiedam, sectie I, nos en 4364, merkt allereerst op dat in de weging van haar zienswijzen in het onteigeningsbesluit enkele feitelijk onjuiste dan wel onvolledige overwegingen zijn opgenomen. Anders dan de gemeente stelt, heeft de reclamante zich direct bereid verklaard mee te werken aan een verder bodemonderzoek mits zij van de rapporten te zijner tijd een kopie zou krijgen. Daartoe is zelfs tweemaal een afspraak gemaakt met de gemeente, doch op het afgesproken tijdstip was niemand aanwezig. Tijdens het onderhoud met een met name genoemde wethouder op 2 december 2002 is van die zijde toegezegd de voorstellen van de reclamante serieus te bekijken en daarover te berichten. Deze toezegging is de wethouder echter zonder opgaaf van redenen niet nagekomen. Ook heeft de reclamante verder niets meer gehoord. In het overzicht van de gevoerde onderhandelingen dat door de gemeente is opgesteld en waarnaar het raadsbesluit verwijst, wordt, zo stelt de reclamante verder, dit gesprek zelfs niet eens genoemd. De reclamante merkt overigens wel op, dat ten tijde van het indienen van het geschrift met bedenkingen zowel op bestuurlijk niveau (de wethouder) als op technisch niveau (de externe verwervingsdeskundige van de gemeente) onderhandelingen worden gevoerd om tot overeenstemming te komen. In dit verband merkt de reclamante op, dat in het raadsbesluit wordt overwogen dat partijen niet tot overeenstemming konden komen. De raad moest uitgaan van een onjuiste dan wel onvolledige weergave van de feiten. De onderhandelingen stagneerden echter door toedoen van de gemeente. Dat er nu (weer) concreet onderhandelingen op gang komen, betekent niet dat de raad destijds het onteigeningsbesluit terecht heeft genomen. Voor de beoordeling van de bedenkingen van de reclamante inzake het minnelijk overleg verwijzen Wij vooreerst naar hetgeen Wij in het algemeen hebben overwogen bij soortgelijke bedenkingen van de reclamante onder b.. Voorts overwegen Wij in het bijzonder, dat uit de overgelegde stukken is gebleken, dat in ieder geval sedert mei 2001 met de (vertegenwoordigers van de) reclamante over de minnelijke verwerving van de betrokken gronden is onderhandeld. Daarbij zijn aan de reclamante meerdere keren biedingen uitgebracht. Dat deze biedingen voor de reclamante om haar moverende redenen niet acceptabel waren, doet naar Ons oordeel niets af aan de pogingen tot minnelijke verwerving. Nu de gemeente vóór de eerste tervisielegging van het onteigeningsplan met de onderhandelingen over de minnelijke verwerving van de gronden van de reclamante een aanvang heeft gemaakt en het ten tijde van het nemen van het raadsbesluit los gezien de noodzakelijke medewerking van de reclamante bij het bodemonderzoek voldoende aannemelijk was dat minnelijke verwerving vooralsnog niet tot de mogelijkheden behoort, heeft zij, teneinde op een redelijk tijdstip tot de uitvoering van het onderwerpelijke bestemmingsplan aldaar te kunnen overgaan, in beginsel tot onteigening van de desbetreffende gronden kunnen besluiten. Anders dan de reclamante zijn Wij van oordeel, dat niet gesteld kan worden, dat de gemeenteraad te dien aanzien niet voldoende dan wel onvolledig is geïnformeerd om tot een juiste beslissing te komen. De reclamante onder c. stelt verder, dat de raad in het onteigeningsbesluit heeft aangevoerd dat de realisering van het project TramPlus- Overschiesestraat een wezenlijk onderdeel is uit het Regionaal Verkeers- en vervoersplan en dat het project financieel uitvoerbaar is omdat de kosten voor een groot deel voor rekening van het Rijk komen, waarbij ook de Stadsregio bijdraagt evenals de RET en de betrokken gemeenten en derden. De reclamante weet echter uit de pers dat de RET sterk moet bezuinigen en dat er een aantal tramlijnen worden geschrapt. Uit de ter visie gelegde stukken heeft de reclamante daarover onvoldoende informatie kunnen vinden. In zoverre is het onteigeningsbesluit onvoldoende gemotiveerd. Daarnaast blijft de reclamante de mening toegedaan dat haar historisch belangrijke panden Overschiesestraat 5-7 niet in het tramtracé zelf liggen en daarom niet onteigend behoeven te worden. De gemeente verwijst naar het geldende bestemmingsplan waarin deze Uit: Staatscourant 25 juni 2004, nr. 119 / pag. 18 4

5 panden zijn wegbestemd. Dit is volgens de reclamante echter een onvoldoende motivering. De gemeente moet volgens haar afwegen of het in het algemeen belang geacht moet worden dat onteigening in deze omvang plaatsvindt. Voor de beoordeling van deze bedenkingen verwijzen Wij naar hetgeen Wij naar aanleiding van soortgelijke bedenkingen van de reclamante onder b. hebben overwogen. Bij meergenoemde uitspraak van 2 januari 2002 in het kader van de goedkeuringsprocedure van het bestemmingsplan Tramplus- Overschiesestraat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bedenkingen inzake de voorgenomen sloop van het pand plaatselijk bekend Overschiesestraat 7, ongegrond verklaard. Voorts overwegen Wij, dat het huidige gebruik van de percelen niet in overeenstemming is met de daarop rustende bestemmingen. In verband hiermede moet worden geoordeeld, dat de grondslag tot onteigening van de onderwerpelijke percelen met toepassing van artikel 77, eerste lid, aanhef en onder 1, van de onteigeningswet in beginsel aanwezig is, waaraan niet afdoet, dat het huidige gebruik van de percelen ingevolge het overgangsrecht kan worden voortgezet. Voorts is gebleken, dat voor een doelmatige planuitvoering de meerbedoelde percelen met de zich daarop bevindende panden, welke panden over het algemeen van matige kwaliteit zijn, niet kunnen worden gemist. De gemeente heeft dan ook in beginsel tot onteigening kunnen besluiten. De reclamante onder c. is tenslotte van mening, dat het onteigeningsbesluit is genomen in strijd met geldende regels. Voorafgaande aan het onteigeningsbesluit is onvoldoende onderzoek gedaan naar de noodzaak van onteigening. In dit verband stelt zij, dat een zorgvuldige voorbereiding van een onteigeningsbesluit vereist dat tevoren wordt onderzocht of de bodem geschikt is voor het werk waarvoor onteigend wordt. De gemeente kan zonodig afdwingen dat de eigenaar bodemonderzoek moet gedogen (artikel 82 in samenhang met artikel 9 van de onteigeningswet). Zoals aangegeven was dat volgens de reclamante niet nodig omdat zij daartoe bereid was. De gemeente heeft echter nagelaten om in overleg met de reclamante een verkennend bodemonderzoek uit te voeren zodat niet te voren is komen vast te staan dat de bodem geschikt is om het werk uit te voeren. Nu de bodemgeschiktheid niet bekend is, komt het de reclamante voorbarig voor om een onteigeningsbesluit te nemen vooruitlopend op de uitkomsten van een in de toekomst uit te voeren bodemonderzoek. Te dien aanzien overwegen Wij, dat in het kader van het opstellen van het meerbedoelde bestemmingsplan al een verkennend bodemonderzoek heeft plaatsgevonden, zoals ook in de toelichting op dat plan staat vermeld. Bezwaarlijk kan worden gesteld, dat een zorgvuldige besluitvorming in het kader van onteigening als bedoeld in Titel IV van de onteigeningswet vereist, dat een gemeente, voordat zij tot onteigening besluit, in alle gevallen een (nader) bodemonderzoek moet verrichten. Indien de gemeente niettemin daartoe wil overgaan, moeten, zoals de reclamante terecht stelt, gebruikers van de in het onteigeningsplan begrepen gronden op grond van artikel 82 in samenhang met artikel 9 van de onteigeningswet een dergelijk bodemonderzoek gedogen. Gezien het vorenstaande kunnen de bedenkingen van de reclamanten onder b. en c. niet ertoe leiden, dat aan het raadsbesluit tot onteigening geheel of gedeeltelijk de goedkeuring wordt onthouden. Overige overwegingen Bij eerdergenoemde brieven van 25 februari 2004, kenmerk ROVV/JB/150/2004, en van 10 maart 2004, kenmerk ROVV/RvdK/274/2004, hebben burgemeester en wethouders van Schiedam te kennen gegeven dat de gemeente niet langer prijs stelt op onteigening van de in het onteigeningsplan begrepen percelen kadastraal bekend gemeente Schiedam, sectie I, nos. 5447, 5448 en In verband hiermee wordt aan het raadsbesluit tot onteigening, voor zover het deze gronden betreft, wegens het ontbreken van de noodzaak de goedkeuring onthouden. De verwerving van de resterende ter onteigening aangewezen percelen moet in het belang van een goede ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Schiedam worden geacht. Er bestaan te dien aanzien geen termen aan het raadsbesluit tot onteigening de goedkeuring te onthouden. Beslissing Wij hebben goedgevonden en verstaan: vorengenoemd besluit van de raad van Schiedam van 15 september 2003, no. VR142/2003, goed te keuren, behoudens voor zover het strekt tot onteigening van de percelen kadastraal bekend gemeente Schiedam, sectie I, nos. 5447, 5448 en 5653, aan welk deel van het raadsbesluit de goedkeuring wordt onthouden. Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer is belast met de uitvoering van dit besluit, dat met het raadsbesluit in de Staatscourant zal worden geplaatst en waarvan afschrift zal worden gezonden aan de Raad van State. s-gravenhage, 15 juni Beatrix. De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, S.M. Dekker. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, J.W. Remkes. Raadsbesluit De raad van de gemeente Schiedam; overwegende: dat bij raadsbesluit van 8 februari 1999 het bestemmingsplan TramPlus- Overschiesestraat is vastgesteld; dat dit bestemmingsplan onder meer voorziet in de aanleg van een trambaan ten behoeve van het TramPlus-systeem, groenvoorzieningen en waterstaatswerken; dat het TramPlus-systeem de komende decennia het bestaande stadstramsysteem zal vervangen en onder andere tot doel heeft het gebruik van het openbaar vervoer te bevorderen; dat het bestemmingsplan TramPlus- Overschiesestraat is goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland bij besluit van 2 november 1999, RGG/ARB/166467A en onherroepelijk is geworden bij besluit van de Afdeling bestuursrechtspraak d.d. 2 januari 2002 nr /1; dat de gemeente Schiedam ten behoeve van de aanleg van voornoemde trambaan, groenvoorzieningen en waterstaatswerken volledig en vrij moet kunnen beschikken over (gedeelten van) een aantal percelen, welke zijn gelegen in de bestemmingen Trambaan Uit: Staatscourant 25 juni 2004, nr. 119 / pag. 18 5

6 (Tb), Groenvoorzieningen (G) en Waterstaatsdoeleinden van het bestemmingsplan Tramplus-Overschiesestraat ; dat met de eigenaren en/of rechthebbenden tot dusver geen overeenstemming is bereikt over de aankoop van de benodigde gronden en/of de rechten en het daarom noodzakelijk wordt geacht gronden aan te wijzen ter onteigening; dat ter uitvoering van artikel 80 van de Onteigeningswet toepassing is gegeven aan afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht, op grond waarvan een plan tot onteigening met bijbehorende stukken met ingang van 25 april 2003 gedurende een periode van vier weken ter inzage heeft gelegen; dat van de terinzagelegging op de voorgeschreven wijze kennis is gegeven; dat zienswijzen zijn ingediend namens: 1. Hungarian Inter Trade B.V.; 2. De heer P.M. Fluiter, zaakdoende en wonende aan de Overschiesestraat 61 b respectievelijk 61 a te Schiedam en mevrouw E. Kuijvenhoven, wonende Dorpstraat 1 te Berkenwoude; 3. Levago Projectontwikkeling B.V., gevestigd te lelystad; dat het college van burgemeester en wethouders in haar raadsvoorstel heeft aangegeven dat de zienswijzen geen aanleiding geven tot het innemen van een ander standpunt met betrekking tot de onderhavige onteigening; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders; gelet op het bepaalde in Titel IV van de Onteigeningswet, Afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht en het bestemmingsplan TramPlus- Overschiesestraat ; besluit: 1. zienswijzen van: Hungarian Inter Trade B.V.; de heer P.M. Fluiter, zaakdoende en wonende aan de Overschiesestraat 61 b respectievelijk 61 a te Schiedam en mevrouw E. Kuijvenhoven, wonende Dorpstraat 1 te Berkenwoude; Levago Projectontwikkeling B.V., gevestigd te Lelystad; ontvankelijk, doch ongegrond te verklaren; 2. ten name van de gemeente Schiedam ter uitvoering van het bestemmingsplan TramPlus-Overschiesestraat, voor de aanleg van een trambaan ten behoeve van het Tramplus-systeem, groenvoorzieningen en waterstaatswerken (de bestemmingen Trambaan (Tb), Groenvoorzieningen (G) en Waterstaatsdoeleinden), in het belang van de ruimtelijke ontwikkeling en van de volkshuisvesting te onteigenen (gedeelten van) de onroerende zaken, welke als zodanig op de bij dit besluit behorende grondtekening zijn aangegeven en op de bij dit besluit behorende lijst van te onteigenen onroerende zaken zijn vermeld. Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Schiedam in zijn openbare vergadering van 15 september De griffier. De voorzitter.. Grond Te Van het perceel, kadastraal bekend plan onteigenen nummer grootte Als Ter grootte sectie en ten name van van nummer ha a ca ha a ca Gemeente Schiedam bedrijfsruimte I 5447 W. Clausing en mevr. A.M. van Grootveld, bovenwoning Goudbloemstr. 38, 2761 GN Zevenhuizen (ieder voor de helft) bovenwoning I 5448 W. Clausing, Goudbloemstraat 38, garage erf 2761 GN Zevenhuizen en J.M. Clausing, Warande 61, 3116 CC Schiedam (ieder voor de helft) loods I 5653 P.M. Fluiter, Overschiesestraat 61A, 3112 HE Schiedam en E. Kuijvenhoven, Dorpsstraat 1, 2825 BM Berkenwoude (ieder voor de helft) /2 muren I 3442 C. Verbeeke, Paradijslaan 13A, 3034 SB Roterdam (overleden) kantoor magazijn I 5432 Levago Projectontwikkeling BV, loodsen erf Ketelmeerstraat 150, 8226 JX Lelystad pakhuis werkplaatsen I 4364 Hungarian Inter Trade BV, Burg. bovenwoning garage erf Honnerlage Gretelaan 57, 3119 BA Schiedam huis schuur erf I 3943 Hungarian Inter Trade BV, Burg. Honnerlage Gretelaan 57, 3119 BA Schiedam Behoort bij besluit van de gemeenteraad van Schiedam d.d. 15 september 2003, nr. vr 142/2003. Uit: Staatscourant 25 juni 2004, nr. 119 / pag. 18 6