Elektronische basisschakelingen Oefenzitting 3.
|
|
- Pieter-Jan Beckers
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Elektronische basisschakelingen Oefenzitting 3 Pieter.Gijsenbergh@esat.kuleuven.be
2 Doelstellingen Frequentiegedrag van ideale opampschakelingen in feedback Invloed van reële opamps op dit frequentiegedrag Redeneren op Bode-diagrammen Bepalen van de impedantie op een node in een feedbacksysteem 2
3 Frequentiegedrag in feedbacksystemen De ideale opamp
4 Ideale opamp Perfecte spanningsingang vormt geen belasting: I in = 0 Z in = Perfecte spanningsuitgang kan elke belasting aansturen Oneindig grote versterking A 0 = 4
5 Ideale opamp in feedback: inverterende versterker Virtuele grond Bereken transferfunctie H H = V out / V in Virtuele grond maakt toepassen wetten Kirchhoff makkelijk V in /R 1 = -V out /R 2 H = -R 2 /R 1 5
6 Feedbackprincipes 6
7 Ideale opamp in feedback: niet-inverterende versterker Bereken transferfunctie H = V out / V in Open loop gain A Feedback F = R 1 /(R 1 +R 2 ) H = 1+R 2 /R 1 7
8 8
9 9
10 Opgave 1 R L R - V in + V out Veronderstel ideale opamp (A DC ) Bereken transferfunctie H = V out / V in Teken het Bode-diagram voor R = 2π Ω en L = 1 nh 10
11 Opgave 2 V in + - A v R V out 10C C Veronderstel ideale opamp (A DC ) Bereken transferfunctie H = V out / V in Teken het Bode-diagram voor R = 10 kω en C = 1 pf 11
12 Frequentiegedrag in feedbacksystemen De niet-ideale opamp & Eigenschappen
13 Niet-ideale opamp Geen perfecte spanningsingang R i, maar R i >> 1 (zelden een probleem) Geen perfecte spanningsuitgang R o 0, maar R o 0 Capaciteit zorgt voor interne pool: f p Grote versterking A DC, maar A DC >> 1 H=A DC 1 f 1+ j f 13 p
14 Open & closed loop gain A A T o c 14
15 Consequences of feedback BENEFITS Reduced distortion Reduced noise Reduced interference Exchange of gain and bandwidth DRAWBACKS Potential instability in case of bad design! Gain margin Phase margin 15
16 Exchange of gain and bandwidth A db A o 1+ loop gain (T) A f A = 1 + AF A f db Closed loop BW A c 0dB φ A 0 o -90 o -180 o f 1 f 1c GBW log(f) 45 o log(f) 45 o A o = DC open loop gain A c = DC closed loop gain = A o /(1+A o F) 1/F = A o /(1+T) A c f 1c = GBW 16
17 Exchange of gain and bandwidth Single-pole system 17
18 Phase margin and gain margin Stability criteria for the loop gain T = A*F 18
19 Higher loop gain gives less PM Two-pole system 19
20 Higher loop gain gives less PM 20
21 Increase PM by increasing f 2 : low f 2 21
22 Increase PM by increasing f 2 : medium f 2 22
23 Increase PM by increasing f 2 : high f 2 23
24 Amplitude response vs frequency 9 6 Amplitude (db) f2/gbw=0.25 PM=28 f2/gbw=0.5 PM=39 f2/gbw=1 PM=52 f2/gbw=2 PM=65 f2/gbw=4 PM=76 f2/gbw=100 PM=90 f/gbw 24
25 Amplitude response vs time 0.1 Percent overshoot: PO =100.e πζ 1 ζ
26 Relation PM, damping and f 2 /GBW f 2 GBW PM ( o ) = 90 o GBW - arctan = arctan f 2 f 2 GBW PM ( o ) ζ = 1 2 f 2 GBW Pk(db) = 20log 1 2ζ 1 ζ 2 PO(%) = 100.e πζ 1 ζ Max flat system: 65 Critical damped system: 76 26
27 Gegeven: Bode-diagram van de lusversterking (A.F) van een eenheidsteruggekoppeld systeem Duid aan: DC gain Bandwidth BW Gainbandwidth GBW Unity frequency f unity Phase margin PM Gain margin GM 27
28 Fasemarge in feedbacksystemen Evalueer de frequentierespons van de overdrachtsfunctie van de loop gain AF Worst case F = 1 AF = A = A o (open loop) Berekening voor gegeven feedback gain F<1 A.F A 0 = f f 1+ j 1+ j f f 1 2 Overdrachtsfunctie voor een lus met twee polen, zonder nulpunten A(s) 2π.GBW = s s 1+ 2 πf Voor f >> f 1 met s = j2πf en GBW = A 0 f
29 Fasemarge in feedbacksystemen Systeem met twee polen Amplitude lusversterking AF = T Fase PM = φ(f u ) T = GBW f f 1+ f2 f ϕ (f) = 90 bgtan (-90 for first pole) f2 2 Meer dan 2 polen/zeros vergelijkingen aanpassen naargelang frequentiezone (f/f k ) 29
30 Opgave 3 V in + V out - R F2 C F3 R F1 Wat is de fase marge als C F3 = 0? Wat is de fase marge als C F3 = 177 nf? R F1 = 1 kω ; R F2 = 9 kω De opamp is een tweetrapsversterker 30
31 Opgave R 1 R 1 R 2 g m1 g m2 C 1 C 2 x1 g m1 =2mA/V g m2 =1mA/V R 1 =100kΩ R 2 =100kΩ C 1 =159nF C 2 =159pF 31
32 Impedantie op een node in een feedbacksysteem
33 Overzicht Impedantie op een node Definitie Berekening Impact van feedback op node-impedantie v test /i test methode Blackman 33
34 Impedantie op een node Ingangsimpedantie of uitgangsimpedantie van terminal i Lineair verband tussen v i en i i wanneer de excitatie voor alle andere terminals op 0 wordt gezet De impedantie op een node (= de impedantie tussen deze node en de AC-grond) Berekenen via aanleggen van een testspanning en de teststroom op te meten of omgekeerd (insturen i test en v test opmeten) 34
35 Impedantie op een node Oplossing: stel onafhankelijke bronnen op 0 Bereken R test in het bekomen elektrisch netwerk Typisch: equivalent schema van transistorschakeling R v i (R Z ) test test 1 2 test = R 1 Z2 i = test i = test 35
36 Overzicht Impedantie op een node Definitie Berekening Impact van feedback op node-impedantie v test /i test methode Blackman 36
37 Impact van feedback op node-impedanties Sluit de lus door v inout aan v uit te koppelen Type excitatie aan de terminals van ons systeem wijzigt Ook de impedanties op de nodes wijzigen 37
38 Impact van feedback op node-impedanties v = i.r + A. 0 + A.v test, 1 test, 1 uit, 1 1 F uit = i.r + A.A.v test, 1 uit, 1 F 3 n2 = i.r + A.A.A.v test, 1 uit, 1 F 2 3 test, 1 R node 1,CL vtest = = i 1 test R uit, 1 AAA F
39 Blackman Berekening van impedantie tussen twee willekeurige knopen in een schakeling met terugkoppeling. Meestal is dit de impedantie tussen een node en de ac-grond 1+ AF 1 RR Z Z. Z. 1+ AF 1 RR x, met feedback = x, zonder feedback short = x, zonder feedback open Met de volgende definities: Z x, zonder feedback de impedantie tussen de nodes wanneer de terugkoppelingslus is doorgeknipt. In het voorbeeld betekent dit dat v inout =0. AF short de lusversterking wanneer de twee knooppunten kortgesloten worden. Indien de impedantie naar de grond berekend wordt, is deze steeds nul. AF open de lusversterking wanneer het knooppunt open gelaten wordt. Indien de impedantie naar de grond bepaald wordt, is dit de welbekende loop gain. short open 39
40 Blackman - voorbeeld Bepaal de impedantie op node n1 Dit is impedantie tussen node n1 en de ac-grond 40
41 Blackman stap 1 Impedantie zonder feedback: open de feedback lus Zet alle onafhankelijke bronnen op 0 en vinden (superpositie, beschouw enkel de i test,1 bron) Z x, zonder feedback = R uit,1 41
42 Blackman stap 2 Bepalen van de loop gain wanneer de twee nodes worden kortgesloten (hier n1 en de ac grond) Verbind node n1 met grond Dan is v n1 =0, dus v n2 =0 en v uit =0 loop gain = 0 RR = AF = 0 short short 42
43 Blackman stap 3 Impedantie naar de grond Circuit blijft ongewijzigd Stel onafhankelijke bronnen 0 en bereken de loop gain met het open knooppunt AF open RRopen = AFopen = AFA2A3 43
44 Blackman stap 4 Blackman's formule geeft dan: 1 0 Zn1 grond, met feedback = Z n1 grond, zonder feedback. 1 A F A 2 A 3 44
45 Opgave 4 V DD Z in? A= R = 9 kω g m = 0.1 ms Bereken de impedantie Z in op het aangeduide knooppunt Via de v test /i test methode Via de methode van Blackman 45
46 Opgave 5 V DD Z in? g m r o g m g m r o >> 1/g m Bereken de impedantie Z in op het aangeduide knooppunt Via de v test /i test methode Via de methode van Blackman 46
Blackman: de impact van terugkoppeling op nodeimpedanties
Blackman: de impact van terugkoppeling op nodeimpedanties Stefan Cosemans (stefan.cosemans@esat.kuleuven.be) http://homes.esat.kuleuven.be/~scoseman/basisschakelingen/ Overzicht Impedantie op een node
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 26 oktober 2010 van 14:00 tot 17:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 26 oktober 2010 van 14:00 tot 17:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en
Nadere informatieHoofdstuk 1: De OPAMP
Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: De OPAMP 1: Definitie 1.1: Uitvoeringsvormen 2: Hoofdeigenschappen van een (ideale) opamp 2.1: De spanningsversterking 2.2: De ingangsstromen
Nadere informatieModule 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen.
Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen. 1. Opgaven. - Zoek de bijzonderste principe schema s en datagegevens. Meet de opstellingen
Nadere informatieDe overgang van een gelineariseerde schakeling naar signaalverwerkingsblok
De overgang van een gelineariseerde schakeling naar signaalverwerkingsblok Stefan Cosemans (stefan.cosemans@esat.kuleuven.be) http://homes.esat.kuleuven.be/~scoseman/basisschakelingen/ Voorwoord In deze
Nadere informatieCircuits and Signal Processing ET2405-d2
Circuits and Signal Processing ET2405d2 5e college rie van Staveren en Wouter. Serdijn ET2405d2 / 6 e college Leerdoelen Na afloop van dit college kan je: de beperkingen van het model van Black aangeven;
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 29 januari 2009 van 14:00 tot 17:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 29 januari 2009 van 14:00 tot 17:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en
Nadere informatieOpgaven bij hoofdstuk 12
32 Meerkeuze-opgaven Opgaven bij hoofdstuk 12 12.6 Van een lineaire tweepoort is poort 1 als ingang en poort 2 als uitgang op te vatten. Bij de Z-parametervoorstelling van deze tweepoort geldt dan: a:
Nadere informatieElektronische basisschakelingen: Oplossingen 1
Elektronische basisschakelingen: Oplossingen Aki Sarafianos (aki.sarafianos@esat.kuleuven.be) ESAT 9.22 November 4, 202 Oefening op spannindelers, wetten van Kirchoff en equivalente schakelingen R v R
Nadere informatieSchriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur
Schriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding in. Dit
Nadere informatieHoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2
Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2 1: De nietinverterende versterker i Rf R f i R1 u i u R1 u id 0 i 0 i 0 u Rf u O Figuur 3.1: De nietinverterende
Nadere informatieHertentamen Lineaire Schakelingen (EE1C11)
Hertentamen Lineaire Schakelingen (EE1C11) Datum: 6 januari 2016 Tijd: 18:30 21:30 uur Plaats: CT instructiezaal 1.96 Dit tentamen bestaat uit 6 opgaven. Deel je tijd dus goed in! Gebruik voor elk vraagstuk
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) Oefententamen
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) Oefententamen Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters en studienummer in. Dit tentamen bestaat uit
Nadere informatieElektrische Netwerken 27
Elektrische Netwerken 27 Opgaven bij hoofdstuk 12 12.1 Van een tweepoort zijn de Z-parameters gegeven: Z 11 = 500 S, Z 12 = Z 21 = 5 S, Z 22 = 10 S. Bepaal van deze tweepoort de Y- en H-parameters. 12.2
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 oktober 2006 van 14:00 tot 17:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 oktober 2006 van 14:00 tot 17:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en
Nadere informatieR C L. Weerstand : discrete weerstand, halfgeleider baan,... Condensator : discrete condensator, parasitaire capaciteit, MOS capaciteit,...
Onafhankelijke bronnen E I Andere tweeklemmen elementen R C L Weerstand : discrete weerstand, halfgeleider baan,... Condensator : discrete condensator, parasitaire capaciteit, MOS capaciteit,... Gestuurde
Nadere informatieDeeltentamen Lineaire Schakelingen (EE1300), deel B
Deeltentamen ineaire Schakelingen (EE1300), deel B laats: zaal 4.25 (TNW) Datum: 29 januari 2015 Tijd: 9:00 12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven. Gebruik voor elk vraagstuk een nieuw blad. Vermeld
Nadere informatieEXAMENFOLDER maandag 26 januari 2015 OPLOSSINGEN. Vraag 1: Een gelijkstroomnetwerk (20 minuten - 2 punten)
Universiteit Gent naam: Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur voornaam: de Bachelor Ingenieurswetenschappen richting: Opties C,, TN en W prof. Kristiaan Neyts Academiejaar 4-5 erste xamenperiode
Nadere informatieElektrische Netwerken
Elektrische Netwerken 1 Project 1 Info te verkrijgen via: http://www.hanese.nl/~jonokiewicz/ Programma Week 1: DC stromen en spanningen Week 2: Serie en parallel, l stroomdeling, spanningsdeling Week 3:
Nadere informatieElektronische basisschakelingen: Oefenzitting 1
Elektronische basisschakelingen: Oefenzitting 1 Aki Sarafianos (aki.sarafianos@esat.kuleuven.be) ESAT 91.22 October 21, 2013 Formuleoverzicht In zitting 1 en 2 worden volgende constanten en modellen gebruikt:
Nadere informatieDe leugendetector. Jacco Dekkers. April 11, 2007
Jacco Dekkers April 11, 2007 1 De elektronische componenten In dit hoofdstuk beschrijven we de toepassing van een populaire bouwblok: de operationele versterker (opamp). Het elektrische symbool van de
Nadere informatieOperationele versterkers
Operationele versterkers. Inleiding. Een operationele versterker of ook dikwijls kortweg een "opamp" genoemd, is een veel voorkomende component in de elektronica. De opamp komt voor in allerlei verschillende
Nadere informatieBijlage 2: Eerste orde systemen
Bijlage 2: Eerste orde systemen 1: Een RC-kring 1.1: Het frequentiegedrag Een eerste orde systeem kan bijvoorbeeld opgebouwd zijn uit de serieschakeling van een weerstand R en een condensator C. Veronderstel
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 januari 2008 van 9:00 tot 12:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB227) 31 januari 28 van 9: tot 12: uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding
Nadere informatieSensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden
Mechatronica/Robotica Mechanical Systems ELA Sensoren Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden Sessie 2: Basisschakelingen
Nadere informatieElektronicapracticum. een toepassing van complexe getallen. Lesbrief
Elektronicapracticum een toepassing van complexe getallen Lesbrief 2 Inleiding Bij wiskunde D heb je kennisgemaakt met complexe getallen. Je was al vertrouwd met de reële getallen, de getallen die je op
Nadere informatieDeel 23: db s bij spanningen. Maes Frank
Deel 23: db s bij spanningen Maes Frank 0476501034 frank.maes6@telenet.be MAES Frank db's bij Spanning 1 1. db s bij Spanningen Hier gaan we enkele basis waarden bespreken welke tijdens berekeningen met
Nadere informatieTentamen Lineaire Schakelingen, 2 e deel (EE1300-B)
Tentamen Lineaire Schakelingen, 2 e deel (EE1300-B) Plaats: DTC tentamenzaal 2 Datum: 28 januari 2014 Tijd: 09:00-12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 6 opgaven. Gebruik voor elk vraagstuk een nieuw blad.
Nadere informatieDe transferfunctie of de versterkingsfactor van een schakeling is gelijk aan de verhouding van de uitgangsspanning op de ingangsspanning.
NETWEKEN. FITETECHNIEK.. Soorten Filters aagdoorlaatfilters Hoogdoorlaatfilters Banddoolaatfilters Bandsperfilters Wienbrug filter Alle filters kunnen zowel worden uitgevoerd met weerstanden en condensatoren
Nadere informatieElektronische basisschakelingen: Oefenzitting 2
Elektronische basisschakelingen: Oefenzitting 2 Lynn Verschueren (Lynn.Verschueren@imec.be) October 31, 2018 De meest recente versies van deze teksten zijn te vinden op: http://homes.esat.kuleuven.be/
Nadere informatieTENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 15 april 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven
Nadere informatieTENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 23 juli 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven
Nadere informatieHoofdstuk 2 Elektronische Systemen en Instrumentatie
Hoofdstuk 2 Elektronische Systemen en Instrumentatie Hanne Thienpondt Gebaseerd op de PowerPoint van Prof. Dr. ir. Jan Doutreloigne H2: Analyse en synthese van elektronische schakelingen Analyse van analoge
Nadere informatieHertentamen Lineaire Schakelingen (EE1300)
Hertentamen Lineaire Schakelingen (EE1300) Plaats: TN-4 A207 --- TN-2 F206 --- TN-5 A211 --- TN-1 F205 Datum: 12 april 2013 Tijd: 09:00-12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven. Mensen met een dyslexie-
Nadere informatieDeeltentamen A+B Netwerkanalyse
Vul op alle formulieren die u inlevert uw naam en studentnummer in. Deeltentamen AB Netwerkanalyse Datum: vrijdag 22 november 2002 Tijd: 9:0012:00 Naam: Studentnummer: ijfer A ijfer B Lees dit eerst Vul
Nadere informatieTentamen Elektronische Schakelingen (ET1205-D2)
Vul op alle formulieren die je inlevert je naam en studienummer in. Tentamen Elektronische Schakelingen (ET1205-D2) Datum: maandag 30 juni 2008 Tijd: 09.00 12.00 uur Naam: Studienummer: Cijfer Lees dit
Nadere informatieCircuits and Signal Processing ET2405-d2
Circuits and Signal Processing ET2405-d2 3 e college Arie van Staveren en Wouter A. Serdijn ET2045-d2 / 3 e college 1 Leerdoelen Na afloop van dit college kan je: oorzaken aangeven van variaties in elementwaarden;
Nadere informatieHet aansturen van piëzo-actuatoren met lineaire versterkers, dat is toch even anders schakelen
Het aansturen van piëzo-actuatoren met lineaire versterkers, dat is toch even anders schakelen Eric J. Boere Field Application Engineer bij Apex Microtechnology, namens TOP-electronics In het kort Piëzo-actuatoren
Nadere informatieAcademiejaar Eerste Examenperiode Opleidingsonderdeel: Elektrische Schakelingen en Netwerken. EXAMENFOLDER maandag 27 januari 2014
Universiteit Gent naam: Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur voornaam: de Bachelor Ingenieurswetenschappen richting: Opties C,, TN en W prof. Kristiaan Neyts Academiejaar 03-04 erste xamenperiode
Nadere informatieGESTABILISEERDE VOEDING
1 GESTABILISEEDE VOEDING In de module over de diode werd in de laatste paragraaf de netadaptor behandeld: om aan de uitgang een dc-spanning te bekomen, werd in serie met de belastingsweerstand een zenerdiode
Nadere informatieHoofdstuk 1: De OPAMP
Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: De OPAMP 1: Definitie Een opamp (= operational amplifier = operationele versterker) is een versterker met twee ingangen en (meestal)
Nadere informatieHoofdstuk 2: Praktische opampschakelingen 1
Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 2: Praktische opampschakelingen 1 1: Inleiding Opamps worden zeer vaak toegepast in diverse elektronische schakelingen. De toepassingsmogelijkheden
Nadere informatieDit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd.
Tentamen Signaal Verwerking en Ruis Dinsdag 10 13 uur, 15 december 2009 Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd. 1. Staprespons van een filter [elk
Nadere informatieSensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden
Mechatronica/Robotica Mechanical Systems ELA Sensoren Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden Sessie 3: Gevorderdenschakelingen
Nadere informatieII: De proportionele regelaar
II: De proportionele regelaar Theoretische grondslagen. Inleiding Het algemeen schema van een proportionele regelaar die in de rechtstreekse tak staat is: X ( p) E ( p) G ( p) Y ( p ) Figuur II.: Proportionele
Nadere informatieMaterialen in de elektronica Verslag Practicum 1
Materialen in de elektronica Verslag Practicum 1 Academiejaar 2014-2015 Groep 2 Sander Cornelis Stijn Cuyvers In dit practicum zullen we de diëlektrische eigenschappen van een vloeibaar kristal bepalen.
Nadere informatieFormuleblad Wisselstromen
Formuleblad Wisselstromen Algemeen Ueff = U max (bij harmonisch variërende spanning) Ieff = I max (bij harmonisch variërende stroom) P = U I cos(φ) gem eff eff U Z = I Z V = Z + Z + (serieschakeling) Z3
Nadere informatieOpgave 2 Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat.
Uitwerkingen 1 A Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat. Een ideale spanningsbron levert bij elke stroomsterkte dezelfde spanning.
Nadere informatieElektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1
Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1 Aki Sarafianos http://homes.esat.kuleuven.be/~h01m3/ Materialen Slides, opgaves, extra info,... http://homes.esat.kuleuven.be/~h01m3/
Nadere informatieHoofdstuk 3 Het wortellijnendiagram
Hoofdstuk 3 Het wortellijnendiagram 3. nleiding Het transiënt gedrag van een systeem wordt bepaald door de ligging van de wortels van de karakteristieke vergelijking (of door de polen van het gesloten
Nadere informatieBIOFYSICA: WERKZITTING 08 en 09 (Oplossingen) ELEKTRISCHE KRINGEN
1ste Kandidatuur ARTS of TANDARTS Academiejaar 2002-2003 Oefening 11 (p29) BIOFYSICA: WERKZITTING 08 en 09 (Oplossingen) ELEKTRISCHE KRINGEN Bereken de stromen in de verschillende takken van het netwerk
Nadere informatieV: Snelheidsregeling van DC-motor
V: Snelheidsregeling van DCmotor 1 Inleiding Deze laboproef omvat de snelheidsregeling van een klein DCmotortje. De motor wordt aangestuurd via een vermogentrap die een Hbrug bevat. De Tacho geeft de sneldheid
Nadere informatie1. Een magnetische levitatie systeem is schematisch weergegeven in figuur 1. r-- ~ rail
1. Een magnetische levitatie systeem is schematisch weergegeven in figuur 1. r-- ~ rail I FR.ir~.P Y D I ti t. I ~- ji ti! Fdist I I I I I magnat Fgray current i Figuur 1: Een schematische weergave van
Nadere informatieUitwerking studie stimulerende toets Embedded Signal Processing (ESP)
Uitwerking studie stimulerende toets Embedded Signal Processing (ESP) Cursus code 259, Dinsdag 7 maart 29, 3:3h 7:h. U mag gebruiken: uw eigen aantekeningen, de uitgeprinte college sheets van Teletop en
Nadere informatieFiguur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm K B(s) A( s
1. Een blok-schema van een DC motor is gegeven in figuur 1. Vis) 1 m 1 Ls+R Js+b (0(5) K, Figuur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm
Nadere informatieAcademiejaar eerste examenperiode Opleidingsonderdeel: Elektrische Schakelingen en Netwerken. EXAMENFOLDER maandag 30 januari 2017
Universiteit Gent naam: Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur voornaam: de Bachelor Ingenieurswetenschappen richting: Opties C, E, TN en WE prof. Kristiaan Neyts Academiejaar 6-7 eerste examenperiode
Nadere informatieToets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1
Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1 Datum: 16 september 2009 Tijd: 10:45 12:45 (120 minuten) Het gebruik van een rekenmachine is niet toegestaan. Deze toets telt 8 opgaven en een bonusopgave Werk systematisch
Nadere informatieTentamen Elektronische Schakelingen (ET1205-D2)
Vul op alle formulieren die je inlevert je naam en studienummer in. Tentamen Elektronische chakelingen (ET1205-2) atum: donderdag 30 augustus 2007 Tijd: 09.00 12.00 uur Naam: tudienummer: Cijfer Lees dit
Nadere informatieBenodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter
Naam: Klas: Practicum: Kantelfrequentie en resonantiefrequentie Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter Eventueel
Nadere informatieMaterialen in de Electronica Practicum 2 : Een zonnecel en een diode (dinsdag 21 april 2015)
Vakgroep Ingenieurswetenschappen en Architectuur Academiejaar 2014-2015 Materialen in de Electronica Practicum 2 : Een zonnecel en een diode (dinsdag 21 april 2015) Groep 6 Cuyvers Stijn Pascal Jaron Van
Nadere informatieBepaal van de hieronder weergegeven spanningen en stromen: de periodetijd en de frequentie, de gemiddelde waarde en de effectieve waarde.
Elektrische Netwerken 13 Opgaven bij hoofdstuk 5 Bepaal van de hieronder weergegeven spanningen en stromen: de periodetijd en de frequentie, de gemiddelde waarde en de effectieve waarde. 5.1 5.2 5.3 5.4
Nadere informatieTENTAMEN WISKUNDIGE BEELDVERWERKINGSTECHNIEKEN
TENTAMEN WISKUNDIGE BEELDVERWERKINGSTECHNIEKEN Vakcode: 8D020. Datum: Vrijdag 26 maart 2004. Tijd: 14.00 17.00 uur. Plaats: MA 1.41 Lees dit vóórdat je begint! Maak iedere opgave op een apart vel. Schrijf
Nadere informatieRegeltechniek. Les 6: Het wortellijnendiagram. Prof. dr. ir. Toon van Waterschoot
Regeltechniek Les 6: Het wortellijnendiagram Prof. dr. ir. Toon van Waterschoot Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen ESAT Departement Elektrotechniek KU Leuven, Belgium Regeltechniek: Vakinhoud
Nadere informatieElektronische basisschakelingen: Oplossingen 2
Elektronische basisschakelingen: Oplossingen Nico De Clercq (nico.declercq@esat.kuleuven.ac.be) ESAT 9.0 November 5, 03 Differentieelversterker. Differentieelversterker met weerstanden als last i i v uit,l
Nadere informatieUltrasone snelheidsmeting. Technischverslag Versterker
Ultrasone snelheidsmeting Technischverslag Versterker Plaats van de versterker in het geheel De multiplier krijgt informatie van de oscillator en de transducers binnen. Omdat het uitgangssignaal van de
Nadere informatieFORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS
FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS Wet van Ohm U = I R (1) U = spanning in V, I is stroom in A en r is weerstand in Ohm Eerste wet van Kirchhoff Som van alle stromen in een knooppunt is nul. Tweede wet van
Nadere informatieTentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C juni 2010, uur
Tentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C10 30 juni 010, 9.00-1.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. Indien u een opgave niet kunt maken, geeft u dan aan hoe u de opgave zou maken. Dat kan
Nadere informatieRegeltechniek Oefeningenbundel
KATHOLIEKE HOGESCHOOL LIMBURG Departement Industriële wetenschappen en technologie Regeltechniek Oefeningenbundel REG- REG Dr ir J. Baeten 3 jaar Academische Bachelor Elektronica 3 jaar Academische Bachelor
Nadere informatieKlasse B versterkers
Klasse B versterkers Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 359 Diepenbeek Belgium http://www.khlim.be/~jgenoe In dit hoofdstuk bespreken we de Klasse B en de klasse G versterker. Deze versterker
Nadere informatieDeeltentamen A Netwerkanalyse
Vul op alle formulieren die u inlevert uw naam en studentnummer in. Deeltentamen A Netwerkanalyse Datum: dinsdag 7 oktober 2003 Tijd:14.0015.30 Naam: Studentnummer: Cijfer Lees dit eerst Vul uw naam en
Nadere informatieOefententamen Telecommunicatietechniek I (ET2505-D2)
Pagina Oefententamen Telecommunicatietechniek I (ET55-D) Opgave. Bereken de volgende omzettingen: a).34 W dbm b) 44 dbμw mw c) -58 dbm nw d) 4 db (factor) e) -46 dbw μw f) 77 mw dbw Opgave. In figuur is
Nadere informatieMagnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3)
Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat, ISBN 978-90-808907-3-2 1 Theorie wisselspanning 1.1 De inductieve spoelweerstand (X L ) Wanneer we een spoel op een wisselspanning
Nadere informatieHoofdstuk 4 Het schakelen van weerstanden.
Hoofdstuk 4 Het schakelen van weerstanden.. Doel. Het is de bedoeling een grote schakeling met weerstanden te vervangen door één equivalente weerstand. Een equivalente schakeling betekent dat een buitenstaander
Nadere informatieHOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse
HOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse 1. Netwerkanalyse situering analyseren van het netwerk = achterhalen van werking, gegeven de opbouw 2 methoden manuele methode = reductie tot Thévenin- of Norton-circuit zeer
Nadere informatieEE141- Spring 2004 Lecture 3 EE141. Last Lectures. Design Metrics
- Spring 2004 Lecture Design Metrics 1 Last Lectures Moore s law Challenges in digital IC design in the next decade. Manufacturing process Today Design metrics 2 1 Administrivia If you have not signed-in
Nadere informatiez-transformatie José Lagerberg November, 2018 Universiteit van Amsterdam José Lagerberg (FNWI) z-transformatie November, / 51
z-transformatie José Lagerberg Universiteit van Amsterdam November, 2018 José Lagerberg (FNWI) z-transformatie November, 2018 1 / 51 1 z-transformatie Eigenfuncties van LTI systeem Definitie z-transformatie
Nadere informatieRekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul
Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =
Nadere informatieTentamen Lineaire Schakelingen (EE1300)
Tentamen Lineaire Schakelingen (EE1300) Plaats: CT-IZ4.98 CT-IZ 4.99 Datum: 13 april 2012 Tijd: 09:00-12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven. Mensen met een dyslexie- en/of taalachterstand verklaring
Nadere informatieMeet- en Regeltechniek
Meet- en egeltechniek Les 5: Het wortellijnendiagram Prof. dr. ir. Toon van Waterschoot Faculteit ndustriële ngenieurswetenschappen ESAT Departement Elektrotechniek KU Leuven, Belgium Meet- en egeltechniek:
Nadere informatieExamen Regeltechniek Take Home derde examenperiode
Examen Regeltechniek Take Home derde examenperiode Vraag 1 Guust wil een proces regelen dat aangestuurd wordt door een actuator die gevoed wordt met een spanning tussen 0 (=0%) en 10 (=100%) Volt. De procesuitgang
Nadere informatie5.12 Afgerond op twee decimalen, is de effectieve waarde van deze spanning: a: U eff = 4,18 V b: U eff = 5,00 V c: U eff = 5,70 V d: U eff = 5,98 V
Elektrische Netwerken 17 Opgaven bij hoofdstuk 5 De volgende twee vragen hebben beide betrekking op de hiernaast weergegeven periodieke wisselspanning. 5.12 Afgerond op twee decimalen, is de effectieve
Nadere informatieTentamen Elektronische Schakelingen. Datum: vrijdag 28 juni 2002 Tijd:
Vul op alle formulieren die u inlevert uw naam en studienummer in. Tentamen Elektronische Schakelingen Datum: vrijdag 28 juni 2002 Tijd: 09.00-12.00 Naam: Studienummer: Cijfer Lees dit eerst Vul uw naam
Nadere informatieRegeltechniek. Les 9: Systeemidentificatie en regelaarsinstelling. Prof. dr. ir. Toon van Waterschoot
Regeltechniek Les 9: Systeemidentificatie en regelaarsinstelling Prof. dr. ir. Toon van Waterschoot Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen ESAT Departement Elektrotechniek KU Leuven, Belgium Regeltechniek:
Nadere informatieLaplace vs. tijd. netwerk. Laplace. getransformeerd. netwerk. laplace. laplace getransformeerd. getransformeerd. ingangssignaal.
Laplace vs. tijd x() t ingangssignaal netwerk y() t uitgangssignaal () x t laplace getransformeerd ingangssignaal X () s Laplace getransformeerd netwerk H () s - Y() s laplace getransformeerd uitgangssignaal
Nadere informatieUitwerkingen Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405- D2) 4 juli 2008, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET45-D), 4 juli 8, 4: 7: uur, pagina van Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Sectie Elektronica (8 e ) Uitwerkingen Tentamen Elektronische
Nadere informatieLeren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen.
Klas Lesonderwerp Beginsituatie Leskern Leerdoelen Docentendoelen Lesmateriaal Practicummaterialen Ondersteuning Organisatie 5 vwo wiskunde D Praktische opdracht Deel I (eerste lesblok van ongeveer 50
Nadere informatieOplossing. Vraag 1. De hoogte h(t) van het waterniveau wordt gegeven door. A met D(t) in [m³/s], h in [m] en A = 2m². Gegeven: D(t) = 6 (t-3)
Eamen -Systeemtheorie januari 7, 8.3u, 9 Het eamen is schriftelijk. De student krijgt 3 uur tijd, dus afgeven ten laatste om.3u. Er ijn 8 vragen, gespreid over bladen. Op elke vraag staan evenveel punten.
Nadere informatieTENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u
TENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u Dit tentamen bestaat uit 3 vraagstukken met elk een aantal deelvragen. Alle deelvragen tellen in principe even zwaar. Bij dit tentamen
Nadere informatieMeet- en Regeltechniek
Meet- en Regeltechniek Les 2: De regelkring Prof. dr. ir. Toon van Waterschoot Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen ESAT Departement Elektrotechniek KU Leuven, Belgium Meet- en Regeltechniek:
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME
TENTMEN ELEKTROMGNETISME 23 juni 2003, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. OPGVE 1 Gegeven is een zeer dunne draad B waarop zch een elektrische lading Q bevindt die homogeen over de lengte
Nadere informatieEngineering Embedded Systems Engineering
Engineering Embedded Systems Engineering Interfacetechnieken Inhoud 1 Timing digitale schakelingen... 3 2 Berekenen delay-tijd... 5 3 Theorie van Thevenin... 11 4 Theorie van Norton... 15 5 Oefenopgaven
Nadere informatieVak: Labo elektro Pagina 1 / /
Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Verslag Comperatoren of Niet-lineaire schakelingen. 1. Opgave. Poog de schema s door beredenering en metingen te analyseren. 2. Het schema (1). 2-7 +U v U- U+ 3 + 6 3. De
Nadere informatieTrillingen en geluid wiskundig
Trillingen en geluid wiskundig 1 De sinus van een hoek 2 Radialen 3 Uitwijking van een harmonische trilling 4 Macht en logaritme 5 Geluidsniveau en amplitude 1 De sinus van een hoek Sinus van een hoek
Nadere informatieDEEL 9 :Triode voorversterker. MAES FRANK
DEEL 9 :Triode voorversterker MAES FRANK 0476501034 Frank.maes6@telenet.be MAES Frank Triode VV Mei 2015 1 Inleiding We hebben tot nu toe aangenomen dat we bij onze buizenversterker met een 12AX7 altijd
Nadere informatie7. Hoe groot is de massa van een proton, van een neutron en van een elektron?
Vraagstukken Halfgeleiders Middelbaar Elektronicus (Rens & Rens) 1. Wat verstaat men onder een molecule? 2. Waaruit bestaat in het algemeen een molecule? 3. Waaruit bestaat in het algemeen een atoom? 4.
Nadere informatieOefeningen Elektriciteit II Deel II
Oefeningen Elektriciteit II Deel II Dit document bevat opgaven die aansluiten bij de cursustekst Elektriciteit II deel II uit het jaarprogramma van het e bachelorjaar industriële wetenschappen KaHo Sint-ieven.
Nadere informatieVersterking Principe van de versterking
6. 6.1.a Versterking Principe van de versterking Signalen worden versterkt door lampen of halfgeleiders. Halfgeleiders worden gemaakt van halfgeleidende materialen ( bv. silicium of germanium ) waar onzuiverheden
Nadere informatieHOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken
HOOFDSTUK 2: Elektrische netwerken 1. Netwerken en netwerkelementen elektrische netwerken situering brug tussen fysica en informatieverwerkende systemen abstractie maken fysische verschijnselen vb. velden
Nadere informatieDigitale multimeter Model: en
Digitale multimeter Model: 72-2590 en 72-2595 1 BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Lees deze instructies voor gebruik a.u.b. aandachtig door en bewaar ze voor toekomstig gebruik. Dit instrument is ontworpen
Nadere informatieZomercursus Wiskunde. Module 7 Poolcoördinaten (versie 22 augustus 2011)
Katholieke Universiteit Leuven September 2011 Module 7 Poolcoördinaten (versie 22 augustus 2011) Inhoudsopgave 1 Poolcoördinaten 1 2 Poolvergelijkingen 3 21 Cartesiaanse coördinaten versus poolcoördinaten
Nadere informatie