Circuits and Signal Processing ET2405-d2
|
|
- Leopold Bosmans
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Circuits and Signal Processing ET2405-d2 3 e college Arie van Staveren en Wouter A. Serdijn ET2045-d2 / 3 e college 1 Leerdoelen Na afloop van dit college kan je: oorzaken aangeven van variaties in elementwaarden; aangeven wat de gevoeligheid van een filter is; op 3 manieren maatregelen treffen tegen de gevolgen van spreiding; uitleggen waarom verliesvrije filters een lage gevoeligheid hebben; aangeven wat het verband is tussen DR en gevoeligheid. ET2045-d2 / 3 e college 2 1
2 Nauwkeurigheid Praktisch: componenten hebben geen oneindige nauwkeurigheid! 1 Ω F 0.5 F F H H 1 Ω Wat voor type overdracht? Afwijking componentwaarde geeft fout in filteroverdracht. ET2045-d2 / 3 e college 3 R(1+ R ) C(1+ C ) R : fout in R C : fout in C Fout in kantelpunt : R + C f c 1 1 = 2πR( 1+ ) C( 1+ ) 2πRC( 1+ + ) R C R C Op chip : R en C orde 10 % Worst case Worst-case fout kantelpunt : 20 % ET2045-d2 / 3 e college 4 2
3 Fouten in de componenten Fouten in de componenten Fysische componenten Model is goed, maar parameters niet modellen R R(1+ R ) Model is te eenvoudig R R C p1 C p2 ET2045-d2 / 3 e college 5 Spreiding op componentwaarde Spreiding op componentwaarde Eindige productienauwkeurigheid Discrete componenten: spreiding vaak aangegeven (via codering of direct) Componenten op chip: spreiding kan gevonden worden in Design Manual ET2045-d2 / 3 e college 6 3
4 Kool en metaalfilmweerstanden Ring A is vaak op of tegen de buitenrand Foliecondensator 3 ringen: alleen A, B en C 5 ringen: A, B, C, T,U ET2045-d2 / 3 e college 7 ET2045-d2 / 3 e college 8 4
5 Weerstanden op chip L R = ρ d W Op chip zijn ρ en d niet vrij te kiezen! R R N = ρ L d W = R N : vierkantsweerstand : aantal vierkanten Contacten (hebben ook effect op nauwkeurigheid) W L ET2045-d2 / 3 e college 9 Informatie Design Manual: R Min (Ω) 900 Nom (Ω) 1000 Max (Ω) 1100 W Min (µ) 0 Nom (µ) 0.5 Max (µ) 1 ET2045-d2 / 3 e college 10 5
6 Capaciteiten op chip d Metaal 2 Oxide Metaal 1 Silicium L B B L C = ε d Op chip zijn ε en d niet vrij kiesbaar! B L C = ε = C B L d ET2045-d2 / 3 e college 11 Informatie Design Manual: C Min (ff/µm 2 ) 0.13 Nom (ff/µm 2 ) Max (ff/µm 2 ) 0.16 B, L Min (µ) 0 Nom (µ) 0.5 Max (µ) 1 ET2045-d2 / 3 e college 12 6
7 Voorbeeld Gegeven: R C Ontwerp een R en een C z.d.d. f k =1 MHz Wat is de nauwkeurigheid van f k? ET2045-d2 / 3 e college 13 Ontwerp van f k Ontwerp van f k 1 2πRC = 1 MHz Product RC bepaald impedantieniveau vrij. Kies (bijvoorbeeld) R = 10 kω pf A = = µm = 011. mm ff vierkanten C = 15.9 pf L = B = 0.33 mm (bijv.) ET2045-d2 / 3 e college 14 7
8 Spreiding op W van weerstanden 0.5 µm Resulterende fout in orde van spreiding op R als: W nom = 5 µm Ontwerp van R :? 4.5 µm 50 µm ET2045-d2 / 3 e college 15 Worst-case R : R = 1100 Ω W = 4.5 µm (fout in L verwaarloosbaar t.o.v. fout in W) Fout R 20 % Worst-case C : C = 0.16 ff (fout in L, B verwaarloosbaar t.o.v. fout in C ) Fout C 10 % Totale worst case fout 30 %! ET2045-d2 / 3 e college 16 8
9 Modellen Eenvoudigste model weerstand R Dwarsdoorsnede van weerstand op chip wp, bw, dp, substrate : P- gedoteerd bn, epi, dn : N- gedoteerd ET2045-d2 / 3 e college 17 Model weerstand Model weerstand ET2045-d2 / 3 e college 18 9
10 Effect op filter Effect op filter Kies topologie z.d.d. effect parasieten minimaal is (binnenkort) Kies impedantie niveau z.d.d. effect parasieten verwaarloosbaar is L draad = 200 nh C par = 0.2 pf R = 1 MΩ R = 1 MΩ C = 1.6 pf Ideaal (f k = 1 khz) + parasieten L draad = 200 nh C = 1.6 pf R serie = 10 Ω ET2045-d2 / 3 e college 19 + parasieten Ideaal Waardoor komen de afwijkingen? ET2045-d2 / 3 e college 20 10
11 C par = 0.2 pf R = 100 kω L draad = 10 nh C = 16 pf R serie = 1 Ω Impedantieniveau factor 10 omlaag Aansluitdraden factor 10 korter gemaakt ET2045-d2 / 3 e college 21 Filters en spreiding Filters en spreiding Absolute nauwkeurigheid niet beschikbaar op chip Externe referentie nodig voor wegregelen fouten in τ(x) uit τ ref x ET2045-d2 / 3 e college 22 11
12 Filters en spreiding Filters en spreiding Hoe effect van spreiding op τ minimaliseren? ET2045-d2 / 3 e college 23 Reductie fouten in overdracht Reductie fouten in overdracht 1. Maak gebruik van trimming en tuning; 2. Correleer de verschillende foutbronnen; 3. Gebruik filters die ongevoelig zijn voor spreiding in componentwaarden. ET2045-d2 / 3 e college 24 12
13 Trimming en Tuning Trimming en Tuning Trimming : afregelen tijdens productiefase Tuning : afregelen tijdens de bedrijfsfase ET2045-d2 / 3 e college 25 Op chip Trimming: in τ(x) uit f ref Welke functie heeft het blok met het vraagteken?? X f filter Op chip Tuning: in τ(x) uit f ref X f filter ET2045-d2 / 3 e college 26 13
14 ET2045-d2 / 3 e college 27 f ref Ref. Filter Controle input uit LDF A Filter in Ref. Osc. Controle input uit f ref LDF A Filter in ET2045-d2 / 3 e college 28 14
15 Correleren van fouten Correleren van fouten f c 1 1 = 2πR( 1+ ) C( 1+ ) 2πRC( 1+ + ) R C R C Fout = 0 als : = R C u Weerstand i ET2045-d2 / 3 e college 29 Switched capacitor filters: Q=CV 1 Q=C(V 1 -V 2 ) Q=CV 2 Q=C(V 1 -V 2 ) N maal per seconde Qf=C(V 1 -V 2 )f i = C(V 1 -V 2 )f R eq =(fc) -1 ET2045-d2 / 3 e college 30 15
16 Oefening + - f C 1 C 2 + v uit - Bereken kantelpunt van dit filter. ET2045-d2 / 3 e college 31 Kantelpunt switched-cap filter Kantelpunt switched-cap filter f = 1 = fc1 k 1 2π fc C 2πC f C1 f k = C d fi π 2 Fout bepaald door matching ( 12 < 1% op chip!, f á 1%) ET2045-d2 / 3 e college 32 16
17 Blackbox demo Blackbox demo Hoe zijn deze twee te onderscheiden? ET2045-d2 / 3 e college 33 Overdracht Switched-cap filter Overdracht Switched-cap filter 0 0.5f CAP f CAP 2f CAP 3f Frequentie CAP Overdracht tot 0.5f CAP gelijk aan tijdcontinue filter Overdracht gespiegeld rond 0.5f CAP Hogere banden vouwen naar f cap ET2045-d2 / 3 e college 34 17
18 Stroboscoop demo Stroboscoop demo ET2045-d2 / 3 e college 35 Ruis Switched-Capacitor Ruis Switched-Capacitor S van een geschakelde capaciteit die een weerstand R nabootst is: S=4kTR Dus voor thermische ruis geen verschil! ET2045-d2 / 3 e college 36 18
19 Filters ongevoelig voor spreiding Filters ongevoelig voor spreiding Overdracht wijzigt t.g.v. fouten: H f Hoe verandert overdracht (H) t.g.v. variatie in component (x)? (ook naar afgeleide kenmerken zoals 3 db punt) ET2045-d2 / 3 e college 37 Gevoeligheid S H x = H H x x = x H H x Belangrijk voor een goed ontwerp! Ideaal is S=0 ET2045-d2 / 3 e college 38 19
20 H x = 0 is ontwerp doel H H nom x nom x Wat is de vorm van H(x) rond x nom? ET2045-d2 / 3 e college 39 H H nom x nom x ET2045-d2 / 3 e college 40 20
21 Verliesvrij - Gevoeligheid Verliesvrij - Gevoeligheid 0dB Passief filter: L, C Nullen bepaald door L en C f T.g.v. spreiding zal H 0 db zijn (passief) afgeleide naar L en C in 0dB-punt is 0 gevoeligheid = 0 Verliesvrij ongevoelig ET2045-d2 / 3 e college 41 Voorbeeld Vijfde orde Cauer (elliptisch) filter demping Figuur uit: J.O. Voorman, Integrated Continuous-Time Filter ET2045-d2 / 3 e college 42 21
22 LC cascade tapped resonator 1% component variatie Figuren uit: J.O. Voorman, Analog filters, from LC filters, via hybrid implementation, to monolithic integration ET2045-d2 / 3 e college 43 Ongevoeligheid aktieve filters Ongevoeligheid aktieve filters ET2045-d2 / 3 e college 44 22
23 Actieve filters - ongevoeligheid Actieve filters - ongevoeligheid Integratoren moeten een passief klemgedrag hebben Voldoe aan de poortvoorwaarden ET2045-d2 / 3 e college 45 Voor DC: V in -V out =V out V in = 2V out (Als DC-gain hoog is) Onafhankelijk van L en C (= 0dB) ET2045-d2 / 3 e college 46 23
24 I + - V I = V Ls Passief gedrag: -L > 0 V I sl Als poortvoorwaarden gelden: I = V Ls Altijd een passief gedrag (L > 0) ET2045-d2 / 3 e college 47 C 1 V in R 1 R 2 + V uit - C 2 V uit V V V = 1 in in + 1 = R +in R sc R + R sc s( R + R ) C / / C >0 Ondanks mismatch altijd passief gedrag als aan de poortvoorwaarden is voldaan! (I R1 = I R2 ) ET2045-d2 / 3 e college 48 24
25 C 1 v in1 + - i 1 R 1 + v uit + v in2 - i 2 R 2 - C 2 V uit Vin Vin = R sc R sc V in1 en V in2 bepaald door matching kan aktief gedrag vertonen ET2045-d2 / 3 e college 49 Vijfde-orde Chebyshev laagdoorlaat filter Figuur uit: J.O. Voorman, Integrated Continuous-Time Filter ET2045-d2 / 3 e college 50 25
26 DR versus Gevoeligheid DR versus Gevoeligheid Relatie DR en gevoeligheid: Filter met hoog DR is (on)gevoelig voor component variaties waarom? ET2045-d2 / 3 e college 51 DR versus Gevoeligheid DR versus Gevoeligheid Hoog DR ongevoelig voor ruis Component variatie kleine verstoring ruis Hoog DR ongevoelig voor component variaties Bijv: LC filters, en ook DR geoptimaliseerde state-space filters ET2045-d2 / 3 e college 52 26
Circuits and Signal Processing ET2405-d2
Circuits and Signal Processing ET2405d2 5e college rie van Staveren en Wouter. Serdijn ET2405d2 / 6 e college Leerdoelen Na afloop van dit college kan je: de beperkingen van het model van Black aangeven;
Nadere informatieCircuits and Signal Processing ET2405-d2
Circuits and Signal Processing ET405-d 1 e College Arie van Staveren en Wouter A. Serdijn ET405-d / 1 e college 1 ET405-d: overzicht ET405-d: overzicht 1. Filters van DV tot blokschema. DR/SNR van een
Nadere informatieCircuits and Signal Processing ET2405-d2
Circuits and Signal Processing ET405d e college Arie van Staveren en Wouter A. Serdijn ET045d / e college 1 Leerdoelen Na afloop van dit college kan je: het principe en de modellering van thermische ruis
Nadere informatieUitwerkingen Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405- D2) 4 juli 2008, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET45-D), 4 juli 8, 4: 7: uur, pagina van Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Sectie Elektronica (8 e ) Uitwerkingen Tentamen Elektronische
Nadere informatieInhoudsopgave De weerstand
Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Wet van Ohm...3 Geleidbaarheid (conductantie)...3 Weerstandsvariaties...3 Vervangingsweerstand of substitutieweerstand...4 Serieschakeling...4 Parallelschakeling...4
Nadere informatieTentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2) 18 juni 2007, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2), 18 juni 2007, 14:00 17:00 uur, pagina 1 van 10 Naam: Studienummer: Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Basiseenheid Elektronica
Nadere informatieUitwerking studie stimulerende toets Embedded Signal Processing (ESP)
Uitwerking studie stimulerende toets Embedded Signal Processing (ESP) Cursus code 259, Dinsdag 7 maart 29, 3:3h 7:h. U mag gebruiken: uw eigen aantekeningen, de uitgeprinte college sheets van Teletop en
Nadere informatieRekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul
Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =
Nadere informatieTentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2) 19 juni 2006, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET24052), 9 juni 2006, 4:00 7:00 uur, pagina van Technische Universiteit elft Faculteit Elektrotechniek, W&I asiseenheden Elektronica (8 e ) en Netwerken en Systemen
Nadere informatieEen mogelijke oplossing verkrijgen we door het gebruik van gyratoren. In de volgende figuur zien we het basisschema van een gyrator.
1.1.1 Oplossing met gyratoren Een mogelijke oplossing verkrijgen we door het gebruik van gyratoren. In de volgende figuur zien we het basisschema van een gyrator. Figuur 36.2 Het basisschema van een gyrator
Nadere informatieModule 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen.
Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen. 1. Opgaven. - Zoek de bijzonderste principe schema s en datagegevens. Meet de opstellingen
Nadere informatieUitwerkingen Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405- D2) 18 juni 2007, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET45D), 8 juni 7, 4: 7: uur, pagina van Naam: Studienummer: Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Basiseenheid Elektronica (8 e ) Uitwerkingen
Nadere informatieDeze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:
Voorsterweg 31 8316 PR Marknesse Nederland Locatie waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor LF 0 0 DC/LF Grootheden LF 1 0 Gelijkspanning 0 µv - 10 µv 0,2 µv Meten 10 µv - 2
Nadere informatieEXAMENONDERDEEL ELEKTRONISCHE INSTRUMENTATIE (5GG80) gehouden op woensdag 27 juni 2007, van tot uur.
Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Elektrotechniek EXAMENONDERDEEL ELEKTRONISCHE INSTRUMENTATIE (5GG80) gehouden op woensdag 27 juni 2007, van 14.00 tot 17.00 uur. Opgave 1 Het gebruik van het
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) 2 Juli, 2010, 14:00 17:00 uur Opmerkingen: 1. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen met in totaal 19 deelvragen. 2. Werk nauwkeurig en netjes. Als ik het antwoord niet kan
Nadere informatieOefententamen Telecommunicatietechniek I (ET2505-D2)
Pagina Oefententamen Telecommunicatietechniek I (ET55-D) Opgave. Bereken de volgende omzettingen: a).34 W dbm b) 44 dbμw mw c) -58 dbm nw d) 4 db (factor) e) -46 dbw μw f) 77 mw dbw Opgave. In figuur is
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 januari 2008 van 9:00 tot 12:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB227) 31 januari 28 van 9: tot 12: uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding
Nadere informatieTentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW)
Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW) Tijd: 27 mei 12.-14. Plaats: WN-C147 A t/m K WN-D17 L t/m W Bij dit tentamen zit aan het eind een formuleblad. Eenvoudige handrekenmachine is toegestaan
Nadere informatieTentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2) 30 maart 2009, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2), 30 maart 2009, 14:00 17:00 uur, pagina 1 van 12 Naam: Studienummer: Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Sectie Elektronica
Nadere informatieRuis in amateur ontvangers PA0EHG
Ruis in amateur ontvangers PA0EHG October 2011 Wat wil ik vertellen Soorten ruis waarvan we last hebben Relatie met wat we willen ontvangen Noise figure, cascade en meten Ruis en SDR Ruis in ontvangers
Nadere informatieVak: Elektromagnetisme ELK Docent: ir. P.den Ouden nov 2005
Onderstaande opgaven lijken op de de verwachten tentamenvragen. Getallen bij beweringen kunnen zijn afgerond, om te voldoen aan de juiste significantie. BEGIN TOETS 1 Een magnetisch veld kan worden voorgesteld
Nadere informatieTentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2) 25 augustus 2008, 14:00 17:00 uur. [Nienke, gefeliciteerd met je verjaardag!]
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405-D2), 25 augustus 2008, 14:00 17:00 uur, pagina 1 van 10 Naam: Studienummer: Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Sectie Elektronica
Nadere informatieElektronische basisschakelingen Oefenzitting 3.
Elektronische basisschakelingen Oefenzitting 3 Pieter.Gijsenbergh@esat.kuleuven.be Doelstellingen Frequentiegedrag van ideale opampschakelingen in feedback Invloed van reële opamps op dit frequentiegedrag
Nadere informatieRobuuste TRMS Multimeters, voor het echte veilige veldwerk
Robuuste TRMS Multimeters, voor het echte veilige veldwerk CA5231 CA5233 CA5271 CA5273 CA5275 CA5277 (Dubbel) 6000 digit verlicht beeldscherm Low impedance/low pass functie Dubbele UIT stand MIN/MAX/PEAK/REL/DIFF/HOLD
Nadere informatieDeeltentamen A+B Netwerkanalyse
Vul op alle formulieren die u inlevert uw naam en studentnummer in. Deeltentamen AB Netwerkanalyse Datum: vrijdag 22 november 2002 Tijd: 9:0012:00 Naam: Studentnummer: ijfer A ijfer B Lees dit eerst Vul
Nadere informatieHet geheim van de vierkants weerstand.
Het geheim van de vierkants weerstand. PA0 FWN Vast wel eens van gehoord. De vierkants-weerstand. Om dit te begrijpen gaan we eens kijken hoe weerstanden gewoonlijk gemeten worden. Normaal doen we dit
Nadere informatieTentamen Elektronische Schakelingen (ET1205-D2)
Vul op alle formulieren die je inlevert je naam en studienummer in. Tentamen Elektronische Schakelingen (ET1205-D2) Datum: maandag 30 juni 2008 Tijd: 09.00 12.00 uur Naam: Studienummer: Cijfer Lees dit
Nadere informatieSchriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur
Schriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding in. Dit
Nadere informatieTENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u
TENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u Dit tentamen bestaat uit 3 vraagstukken met elk een aantal deelvragen. Alle deelvragen tellen in principe even zwaar. Bij dit tentamen
Nadere informatieEE 2521: Digitale Signaalbewerking
EE 2521: Digitale Signaalbewerking 6. Programma: Week 1: Introductie, herhaling begrippen en eigenschappen (sampling, -transformatie, DTFT, convolutie) Week 2/3: Tijdsdiscrete filterstructuren (realisaties)
Nadere informatie1. Langere vraag over de theorie
1. Langere vraag over de theorie Maak gebruik van de methode van de fasoren (teken ook het betreffende diagramma) om het verband tussen stroom en spanning te bepalen in een LC-kring die aangedreven wordt
Nadere informatieUitwerkingen Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET2405- D2) 30 maart 2009, 14:00 17:00 uur
Tentamen Elektronische Signaalbewerking (ET5-D), maart 9, : 7: uur, pagina van Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, W&I Sectie Elektronica (8 e ) Dr.ir. W.A. Serdijn Uitwerkingen Tentamen
Nadere informatie4900 snelheid = = 50 m/s Grootheden en eenheden. Havo 4 Hoofdstuk 1 Uitwerkingen
1.1 Grootheden en eenheden Opgave 1 a Kwantitatieve metingen zijn metingen waarbij je de waarneming uitdrukt in een getal, meestal met een eenheid. De volgende metingen zijn kwantitatief: het aantal kinderen
Nadere informatie+31 (0) E:
Waterbestendige multi-meter METRAHIT OUTDOOR water- en stofbestendig / meerdere functies / reële effectieve waarde (TRMS) / type bescherming IP65 / automatische terminal vergrendeling / meet temperatuur
Nadere informatie+31 (0) E:
Thermo-hygrometer PCE-EM 886 inclusief geluidssensor, lichtsensor, temperatuursensor, vochtigheidssensor, externe temperatuursensor (K-type) en digitale auto-ranging multimeter / groot LCD-beeldscherm
Nadere informatievan Ministerie van Defensie, Marinebedrijf Standaarden Laboratorium van de Techniek Groep Defensie Speciale Producten
Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Nieuwe Haven, Noord Voorlandweg, Gebouw Kaiser, Kamer D-1-016 1781 ZZ Den Helder Nederland LF 0 0 LF 1 0 LF 1 1 DC/LF Grootheden
Nadere informatie1. Langere vraag over de theorie
. Langere vraag over de theorie. Bereken het magneetveld dat veroorzaakt wordt door een lange, cilindervormige stroomvoerende geleider met straal R en stroom (uniforme stroomdichtheid) en dit zowel binnen
Nadere informatieUitwerking LES 5 N CURSSUS
1) C De letter C wordt in de elektronica gebruikt voor een: A) spoel (symbool L, eenheid Henry) B) weerstand (symbool R, eenheid Ohm Ω) C) condensator (symbool C, eenheid Farad, 2 geleiders gescheiden
Nadere informatie1. Opgave. We gebruiken de bilineaire transformatie om een digitaal laagdoorlaatfilter H(z) te ontwerpen met de volgende parameters:
ees Signals and Systems Oefeningen analoog/digitaal filterontwerp. Opgave We gebruiken de bilineaire transformatie om een digitaal laagdoorlaatfilter H(z) te ontwerpen met de volgende parameters: Doorlaatband:
Nadere informatieTentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI)
Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW en SBI) Tijd: 2 Juni 217, 12: 14: uur Plaats: WN zalen S67; P647; P663; S 623, S 631, S 655; M 639, M 655 Bij dit tentamen zit aan het eind een formuleblad.
Nadere informatieMaterialen in de elektronica Verslag Practicum 1
Materialen in de elektronica Verslag Practicum 1 Academiejaar 2014-2015 Groep 2 Sander Cornelis Stijn Cuyvers In dit practicum zullen we de diëlektrische eigenschappen van een vloeibaar kristal bepalen.
Nadere informatieTENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 23 juli 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven
Nadere informatieLES 3 Analoog naar digitaal conversie
LES 3 Analoog naar digitaal conversie Misschien is het goed om eerst te definiëren wat analoog en digitaal is en wat de de voor en nadelen hiervan zijn. Analoog naar digitaal conversie wordt voor veel
Nadere informatieHarmonischen: remedies
Harmonischen: remedies Harmonischen: remedies - De verbruiker - 12 en 24 pulsige gelijkrichters - Active Front End - Passieve filters - Actieve filters - Hybride filters - Het elektrisch net De verbruiker
Nadere informatieHertentamen Lineaire Schakelingen (EE1300)
Hertentamen Lineaire Schakelingen (EE1300) Plaats: TN-4 A207 --- TN-2 F206 --- TN-5 A211 --- TN-1 F205 Datum: 12 april 2013 Tijd: 09:00-12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven. Mensen met een dyslexie-
Nadere informatieBenodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter
Naam: Klas: Practicum: Kantelfrequentie en resonantiefrequentie Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter Eventueel
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME
TENTMEN ELEKTROMGNETISME 23 juni 2003, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. OPGVE 1 Gegeven is een zeer dunne draad B waarop zch een elektrische lading Q bevindt die homogeen over de lengte
Nadere informatieMagnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3)
Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat, ISBN 978-90-808907-3-2 1 Theorie wisselspanning 1.1 De inductieve spoelweerstand (X L ) Wanneer we een spoel op een wisselspanning
Nadere informatieSTROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding
STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Stroomsensor BT21i is een veelzijdige sensor, die de stroomsterkte kan meten
Nadere informatieToelichting op Wave Files. Toelichting op Wave Files. Digitaal Audio Processing. Toelichting op Wave Files. Toelichting op Wave Files
Digitaal Audio Processing.. Embedded Analoog inlezen en omzetten Digitaal uitsturen (Embedded). Digitaal omzetting naar analoog met R2R ofwel Ladder netwerk. DAP week 2 1 Standaard IFF Interchange File
Nadere informatieElementare elektronica schakelingen in de motorvoertuigentechniek (3)
Elementare elektronica schakelingen in de motorvoertuigentechniek (3) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-808907-4-9 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012
Nadere informatieB-examen radioamateur : Zitting van 8 maart Reglementering
B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart 2000 Reglementering 1. Het maximaal vermogen dat een station van sectie B mag uitzenden in AM is : a. 30 W b. 150 W c. 10 W d. 25 W 2. Mag een radioamateur gebruik
Nadere informatie10 Elektrostatische luidsprekers en scheidingsfilters
10 Elektrostatische luidsprekers en scheidingsfilters De meeste full-range elektrostaten hebben voor huiskamergebruik een redelijke tot goede laagweergave. Zo heeft de QUAD ESL 63 een laagweergave die
Nadere informatiePROEF 1. FILTERS EN IMPEDANTIES. Naam: Stud. Nr.: Doos:
PROEF 1. FILTERS EN IMPEDANTIES. Naam: Stud. Nr.: Doos: 1. RC Circuit. fig.1.1. RC-Circuit als integrator. Beschrijf aan de hand van een differentiaalvergelijking hoe het bovenstaande RCcircuit (fig.1.1)
Nadere informatie+31 (0)900 1200 003 E:
Hygro-thermometer PCE-EM 886 inclusief geluidssensor, lichtsensor, temperatuursensor, vochtigheidssensor, externe temperatuursensor (K-type) en digitale auto-ranging multimeter / groot LCD-beeldscherm
Nadere informatieUitwerking LES 10 N CURSSUS
1) B De resonantiefrequentie van een afstemkring wordt bepaald door: A) uitsluitend de capaciteit van de condensator B) de capaciteit van de condensator en de zelfinductie van de spoel (zowel van de condensator
Nadere informatieBesturing. 200W eindtrap. 28V Voeding db MHz db 2: MHz db db 4: MHz db. 3:
Eddystone S800/ DAB eindtrap 00Watt op 45 MHz Deze Eddystone eindtrap is afkomstig uit een oude DAB zender. In deze zender zaten een aantal van deze eindtrappen gekoppeld. Omdat de eindtrappen oorspronkelijk
Nadere informatieXilinx JTAG Programmer
Xilinx JTAG Programmer User Manual Versie 1 14-10-2007 Jeroen Boere 1 Voorwoord Deze beknopte handleiding zal uitleg geven over de Xilinx JTAG programmer. De auteur kan omwille van geen enkele reden verantwoordelijk
Nadere informatieEXAMEN CONCEPTUELE NATUURKUNDE MET TECHNISCHE TOEPASSINGEN
HIR-KUL-Oef-0607Jan IN DRUKLETTERS: NAAM... VOORNAAM... STUDIEJAAR... EXAMEN CONCEPTUELE NATUURKUNDE MET TECHNISCHE TOEPASSINGEN Deel oefeningen 1 ste examenperiode 2006-2007 Algemene instructies Naam
Nadere informatieTentamen Lineaire Schakelingen, 2 e deel (EE1300-B)
Tentamen Lineaire Schakelingen, 2 e deel (EE1300-B) Plaats: DTC tentamenzaal 2 Datum: 28 januari 2014 Tijd: 09:00-12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 6 opgaven. Gebruik voor elk vraagstuk een nieuw blad.
Nadere informatieDeel 23: db s bij spanningen. Maes Frank
Deel 23: db s bij spanningen Maes Frank 0476501034 frank.maes6@telenet.be MAES Frank db's bij Spanning 1 1. db s bij Spanningen Hier gaan we enkele basis waarden bespreken welke tijdens berekeningen met
Nadere informatieHet moederbord van de zendontvanger "PiligrimPro"
Ruwe vertaling PA3ECT, deze is niet verantwoordelijk voor vertaal fouten. Het moederbord van de zendontvanger "PiligrimPro" Dankzij de op moderne componenten gebaseerde efficiënte ontwerp technieken, heeft
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 oktober 2006 van 14:00 tot 17:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 oktober 2006 van 14:00 tot 17:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en
Nadere informatieNetwerkanalyse, Vak code Toets 2
Netwerkanalyse, Vak code 11005 Toets Datum : Vrijdag 30 januari 009 Plaats : Spiegel Tijd : 9:00h - 1:00h Algemeen Denk eraan je naam op ieder blad in te vullen! Voorzie, indien van toepassing, je uitwerking
Nadere informatieInvloed blikseminslag bij een magnetisch ankerpunt
Invloed blikseminslag bij een magnetisch ankerpunt Document: 14 01 04 Blikseminslag ankerpunt v02.docx Datum: 2 juli 2014 Door: B. Gravendeel Versie: 0.2 Document: 14 01 04 Blikseminslag ankerpunt v02.docx
Nadere informatieEE 2521: Digitale Signaalbewerking
EE 2521: Digitale Signaalbewerking 12. Week 1: Introductie, herhaling begrippen en eigenschappen (sampling, -transformatie, DTFT, convolutie) Week 2/3: Tijdsdiscrete filterstructuren (realisaties) Week
Nadere informatieDit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd.
Tentamen Signaal Verwerking en Ruis Dinsdag 10 13 uur, 15 december 2009 Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd. 1. Staprespons van een filter [elk
Nadere informatieEXAMENFOLDER maandag 26 januari 2015 OPLOSSINGEN. Vraag 1: Een gelijkstroomnetwerk (20 minuten - 2 punten)
Universiteit Gent naam: Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur voornaam: de Bachelor Ingenieurswetenschappen richting: Opties C,, TN en W prof. Kristiaan Neyts Academiejaar 4-5 erste xamenperiode
Nadere informatieHOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES
HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES 6.1. Inleiding. Nu we de racks ontworpen en gemonteerd hebben, moeten we de schakelingen nog afregelen. Dit is noodzakelijk omdat ze voorzien zijn van trimmers die een fijnregeling
Nadere informatienatuurkunde havo 2017-II
Stretchsensor Een stretchsensor is een sensor die wordt gebruikt om een lichaamsbeweging om te zetten in een computerbeeld. Een stretchsensor bevat een strookje rekbaar materiaal, waarvan de elektrische
Nadere informatie1 ELECTROSTATICA: Recht toe, recht aan
1 ELECTROSTATICA: Recht toe, recht aan We beschouwen eerst een oneindig lange lijnlading met uniforme ladingsdichtheid λ, langs de z-as van ons coördinatenstelsel. 1a Gebruik de wet van Gauss en beredeneer
Nadere informatieDeeltentamen A Netwerkanalyse
Vul op alle formulieren die u inlevert uw naam en studentnummer in. Deeltentamen A Netwerkanalyse Datum: dinsdag 7 oktober 2003 Tijd:14.0015.30 Naam: Studentnummer: Cijfer Lees dit eerst Vul uw naam en
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 26 oktober 2010 van 14:00 tot 17:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 26 oktober 2010 van 14:00 tot 17:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en
Nadere informatieFiguur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm K B(s) A( s
1. Een blok-schema van een DC motor is gegeven in figuur 1. Vis) 1 m 1 Ls+R Js+b (0(5) K, Figuur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm
Nadere informatieTENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 15 april 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven
Nadere informatieInhoudsopgave Schakelen van luidsprekers
Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Vermogen...3 Impedantie...3 Serieschakeling van luidsprekers...4...4...4...4 Voorbeeld...4 Parallelschakeling van luidsprekers...4...4...4...4 Voorbeeld...5
Nadere informatieTWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2016 TOETS APRIL :15 12:15 uur
TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2016 TOETS 1 20 APRIL 2016 10:15 12:15 uur Enige constanten en dergelijke 1. AAN DE REKSTOK 5 pt Een man van 75 kg laat de rekstok los in een volledig gestrekte positie
Nadere informatieExperiment. Dutch Speaking Countries. page 1 of 2
G0 page 1 of 2 G0 page 2 of 2 E1 1. 2. page 1 of 6 E1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. page 2 of 6 E1 δ ξ dn dy Y Yi = ξ i Z 0 Z 0 +d+z Z Z 0 d page 3 of 6 E1 Z 0 d dn ( dy ) i = δ i Zd page
Nadere informatieUitwerkingen 1. Opgave 2 a. Ueff. 2 b. Opgave 3
Uitwerkingen Opgave De momentane spanning is de spanning op een moment. De ectieve spanning zegt ook iets over de hoogte van de spanning maar is een soort tijdgemiddelde. Opgave U U U P 30 V, 5 V 30 W
Nadere informatieEindronde Natuurkunde Olympiade 2016 theorietoets deel 1
Eindronde Natuurkunde Olympiade 2016 theorietoets deel 1 1 Volleybal (6pt) Neem een dunne bolvormige bal gevuld met lucht als eenvoudig model voor een volleybal. Het materiaal van de bal is niet veerkrachtig
Nadere informatieHet blijkt dat dit eigenlijk alleen lukt met de exponentiële methode.
Verificatie Shen en Carpenter RDEC methodiek voor de karakterisering van asfaltvermoeiing; vergelijking van verschillende methoden voor het berekenen van de parameters. Jan Telman, Q-Consult Bedrijfskundig
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETIME (3D020) 21 juni 1999, 14.00 17.00 uur UITWERKING 1 Op de geleider bevindt zich een totale lading. De lengte van de geleider (een halve cirkel) is gelijk aan πr. y d ϕ R P x Voor
Nadere informatieBouw je eigen minicomputer
Soldeer stap-voor-stap de Fabschoolino, een open source Arduino. 1 2 3 Je hebt nodig: soldeerbout, soldeersel, batterijhouder, Fabschoolino board (het PCB, ATMEGA 328P (ic) en de losse componenten + beschrijving
Nadere informatieTentamen Lineaire Schakelingen (EE1300)
Tentamen Lineaire Schakelingen (EE1300) Plaats: CT-IZ4.98 CT-IZ 4.99 Datum: 13 april 2012 Tijd: 09:00-12:00 uur Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven. Mensen met een dyslexie- en/of taalachterstand verklaring
Nadere informatieOver Betuwe College Oefeningen H3 Elektriciteit deel 4
1 Door een dunne draad loopt een elektrische stroom met een stroomsterkte van 2 µa. De spanning over deze draad is 50 V. Bereken de weerstand van de dunne draad. U = 50 V I = 2 µa R = 50V 2µA R = 2,5 10
Nadere informatie6 VEELVOUDEN EN ONDERDELEN VAN EENHEDEN
6 VEELVOUDEN EN ONDERDELEN VAN EENHEDEN Bij weerstanden, maar ook bij spanning en stroom, kunnen zeer uit een lopende waarden voorkomen. Spanning kan liggen tussen bijvoorbeeld 0,000 001 V en 160 000 V.
Nadere informatieUitwerking LES 22 N CURSSUS
1) C In een schakeling, bestaande uit een batterij en twee in serie geschakelde weerstanden, moet de stroom door de weerstanden gemeten worden. Wat is de juiste schakeling? A) schakeling 3 ( dit is de
Nadere informatieElementaire meettechniek (3)
Elementaire meettechniek (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-5-6) 1 Multimeters 1.1 Analoge en digitale uitvoeringen Multimeters kent men in vele uitvoeringen 1. Met multimeters kunnen we -zoals het woord
Nadere informatieOnderdelenpakket hf kristal-oscillatoreenheid
Onderdelenpakket hf kristal-oscillatoreenheid NL 2933 HF-oscillatoreenheid voor een, met behulp van een kristal bepaalde, frequentie. Wordt geleverd inclusief een 4433 khz kristal. Te gebruiken in een
Nadere informatieGeavanceerd EMC Printontwerp
Geavanceerd EMC Printontwerp Patrick Dijkstra 9 November 2016 Waar gaan we het over hebben? Introductie DARE!! Filtering en afgeschermde kabels Voedingsontkoppeling Routing (referentievlak) Voor een Veilige
Nadere informatieElektronische Schakelingen. Opgave 1. (4 punten) Naam: Studienummer: Kwartaaltentamen 4 e kwartaal, 12 juni 2001, 14:00 16:00.
Naam: Elektronische Schakelingen Studienummer: Kwartaaltentamen 4 e kwartaal, 12 juni 2001, 14:00 16:00. Gebruik deze opgavenbladen ook voor de antwoorden, in de aangegeven ruimtes en sjablonen, maar houd
Nadere informatieTentamen Elektronische Schakelingen. Datum: vrijdag 28 juni 2002 Tijd:
Vul op alle formulieren die u inlevert uw naam en studienummer in. Tentamen Elektronische Schakelingen Datum: vrijdag 28 juni 2002 Tijd: 09.00-12.00 Naam: Studienummer: Cijfer Lees dit eerst Vul uw naam
Nadere informatieHOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse
HOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse 1. Netwerkanalyse situering analyseren van het netwerk = achterhalen van werking, gegeven de opbouw 2 methoden manuele methode = reductie tot Thévenin- of Norton-circuit zeer
Nadere informatieDARE!! Welkom. Afgeschermde kabels: zin of onzin? Organisatie: Uneto-VNI in samenwerking met de Nederlandse EMC-ESD vereniging
Welkom Afgeschermde kabels: zin of onzin? DARE!! Organisatie: Uneto-VNI in samenwerking met de Nederlandse EMC-ESD vereniging 8 februari 2012 Door: P. Dijkstra Agenda: EMC dag voor de installateur Wat
Nadere informatieNoise/Gain Analyzer. Door W.Schaap PA0WSO
Noise/Gain Analyzer Door W.Schaap PA0WSO w.schaap@planet.nl Inleiding: In het verleden heb ik al eens geprobeerd een meetinstrument te maken om er mee het ruisgetal van een converter of een voorversterker
Nadere informatieIntroductie Smith Diagram. RF seminar B&D 2013 Robert Langenhuysen, PA0RYL
Introductie Smith Diagram RF seminar B&D 2013 Robert Langenhuysen, PA0RYL Transmissielijn 2 Reflection Coefficient and SWR Als de lijn zuiver ohms is, dan X 0 =0 dus absolute waarde van reflection coefficient
Nadere informatieLangere vraag over de theorie
Langere vraag over de theorie a) Bereken de potentiaal van een uniform geladen ring met straal R voor een punt dat gelegen is op een afstand x van het centrum van de ring op de as loodrecht op het vlak
Nadere informatieFormules en begrippen Okt 2006
Elektrische Antenne Factor [EAF] EAF E = 20 log (E/V o ) db/m E de elektrische veldsterkte in V/m (of V/m) V o de antenne spanning in V (of V) De elektrische veldsterkte kan nu bepaald worden door de Elektrische
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 29 januari 2009 van 14:00 tot 17:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 29 januari 2009 van 14:00 tot 17:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en
Nadere informatieCTCSS Encoder Super Flexibel Ontwerpen met een Arduino Nano
CTCSS Encoder Super Flexibel Ontwerpen met een Arduino Nano (voor minder als 2 euro weer QRV op de repeater) Henk Hamoen (PA3GUO) March 2016 Agenda Introductie CTCSS toonslot op repeaters Arduino Nano
Nadere informatie