Combinatiepreventie voor hiv

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Combinatiepreventie voor hiv"

Transcriptie

1

2 Combinatiepreventie voor hiv GEDRAGSMATIGE ASPECTEN STRUCTURELE DIMENSIE Tom Platteau Seksuoloog ITG DEPARTMENT OF CLINICAL SCIENCES

3

4

5 Verminderen van transmissie door onveilig gedrag aan te pakken

6 Voorbeelden? Seksuele vorming (seksuele gezondheid) Verminderen van het aantal seksuele partners Integreren van condoomgebruik in seksueel contact 6

7 Hoe kan je gedrag veranderen? Counseling Online interventies

8 Praten over seks

9 Belang van praten over seks Seksuele gezondheid verbeteren Seksuele counseling (basis) voor elke hulpverlener: Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit? 9

10 Seksuele counseling en sekstherapie Seksuele counseling: 1 ste lijn Praten over seks Educatie: basisinformatie Adviezen + verwijzing Behandeling: 2 de lijn Bij comorbiditeit Bij gecompliceerde problemen 10

11 Hoeveel keer heeft de gemiddelde Vlaming seks? A. < 1x / maand B. 1x / maand 1x / week C. 2x / week D. > 2x / week 11

12 Frequentie Durex (2005): 106 keer per jaar (= 8.8 / maand) Sexpert (n=1332 seksueel actieve respondenten): < 1x / week: 39,6% 1-2x / week: 40,8% > 2x / week: 19,6% Frequentie neemt af, voornamelijk door relatieduur (minder door leeftijd) 12

13 Masters & Johnson, 1966/1970 Observatie; seksueel goed functionerende koppels Fasen: 13

14 Helen Kaplan, 1977 Psychologisch georiënteerd Toevoeging fase verlangen Biopsychosociaal model van seksualiteit 14

15 Seksuele klachten bespreken APART VERMELD, VAAK IN COMBINATIE 15

16 Zin in seks Niet te weinig zin, maar verschil in zin is probleem Spontaan vs. responsief verlangen (verschil tussen mannen en vrouwen) Als zin niet aanwezig is, is er nog bereidheid om zin te krijgen? Heel vaak onderliggende klacht Medicatie Depressieve klachten Relationeel

17 Relationele aspecten Graag partner betrekken Zelfs een individueel probleem heeft een weerslag op beide partners Ook vaak secundaire klacht, als gevolg van ander probleem Communicatievaardigheden Wat gaat wel goed? Geen goed/fout, wel verbetering voor beiden

18 Seksuele hulpverlening in de hiv-zorg

19 Specialistische hulpverlening Gecompliceerde problematiek Comorbiditeit Ernstig risicovol gedrag Inschatting van onderliggende problematiek: Depressieve episode Trauma Angst Kim Courjaret Eva Hemelaer

20 Specifieke aanpak Drempel! Kader: Relevante factoren en prioriteiten Realistische doelstellingen op korte en lange termijn Individueel plan

21 Seksueel risicogedrag bij hiv Risicofactoren: Kennis over transmissie (ondetecteerbare VL) Rol seksueel overdraagbare infecties Depressie Middelengebruik Beperkte groep die motor is ( lifestyle )?

22 Middelengebruik en seks bij MSM Gebruik je zelf niets?! Bij relatief grote groep genormaliseerd Specifieke situatie bij beperkte groep MSM Bepaalde middelen Specifieke context

23 Chemseks Term geïntroduceerd in 2001 In wetenschappelijke literatuur sinds 2013 Niet alle middelengebruik in seksuele context is chemsex

24 Chemsex

25 Drugwiel

26 Chemseks Term geïntroduceerd in 2001 In wetenschappelijke literatuur sinds 2013 Niet alle middelengebruik in seksuele context is chemsex Niet alle chemsex is problematisch

27 Recreatief vs. problematisch gebruik Sommigen gebruiken gecontroleerd, ondanks erg potente middelen Anderen glijden af naar problematisch gebruik Mentale gezondheid Seksuele gezondheid (inclusief risicovol seksueel gedrag) Sociaal isolement; financieel / professioneel disfunctioneren

28

29

30 Fysieke, legale een sociale omstandigheden veranderen waarin individueel gedrag plaatsvindt

31 Voorbeelden Wegwerken van discriminatie: Sekswerk Homoseksuele relaties Druggebruik Toegankelijkheid tot zorg of opleiding waarborgen Genderongelijkheid bestrijden Identificeren van nieuwe sleutelpopulaties Partnerverwijzing (opsporing en notificatie) Voorbeelden?

32 Introductie tot partnernotificatie

33 Definities Partnerverwijzing: Partneropsporing Partnernotificatie (PN) Betrokken mensen: Gezondheidswerker Index patiënt (gediagnosticeerd met een soa) Genotificeerde partner (mogelijk geïnfecteerd met soa)

34 Partnernotificatie: strategieën Persoonlijk gesprek Telefoon Short Message Service (SMS) Brief Specificiteit van sleutelpopulaties voor hiv en soa

35

36

37

38 Anonieme online partnernotificatie Ontwikkeling van een website

39 Bestaande online tools

40 Belangrijke elementen Vrijwillige notificatie SMS Gebruiksgemak Gezondheidswerkers Indexpatiënten Genotificeerde partners Anonieme notificatie Geen gegevens die identiteit onthullen Geen link tussen IP en NP

41 Speciale aandachtspunten Een code om berichten te versturen om misbruik te beperken Gegenereerd door de gezondheidswerker Beperkt in tijd en aantal berichten Counseling en linkage to care voor genotificeerde partners Mogelijkheid om feedback achter te laten (genotificeerde partners)

42 Partnernotificatie proces

43 Steps Task Executor Frequency 1 Registreer als professional Gezondheidswerker Eenmalig 2 Genereer een code Gezondheidswerker Elke soa episode 3 Notificeer partners Index patient Elke soa episode 4 Laat je testen Genotificeerde partner Elke notificatie

44 Nog niet geregistreerd

45 Tom Platteau 03/

Muziek. Kraftwerk Autobahn. Eddie Vedder: Society. Django Reinhardt: Minor Swing

Muziek. Kraftwerk Autobahn. Eddie Vedder: Society. Django Reinhardt: Minor Swing Muziek Kraftwerk Autobahn Eddie Vedder: Society Django Reinhardt: Minor Swing Seksualiteit en seksuele gezondheid bespreken als hulpverlener. Impact op seksualiteit COMBINATIEPREVENTIE: GEDRAGSMATIGE ASPECTEN

Nadere informatie

Seks en drugs, niet zo rock n roll! Tom Platteau Seksuoloog, PhD

Seks en drugs, niet zo rock n roll! Tom Platteau Seksuoloog, PhD Seks en drugs, niet zo rock n roll! Tom Platteau Seksuoloog, PhD Hiv referentiecentrum - 2018 2,976 mensen met hiv in follow-up 915 mensen in follow-up Hiv/soa testen - 2018 ± 3,182 raadplegingen 945 testen

Nadere informatie

PARTNERALERT.BE. Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Tom Platteau Seksuoloog, PhD

PARTNERALERT.BE. Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Tom Platteau Seksuoloog, PhD PARTNERALERT.BE Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen Tom Platteau Seksuoloog, PhD Partnernotificatie: Informeren van (seksuele) partners dat ze werden blootgesteld aan een seksueel

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit en waar kan het misgaan? Seksualiteit

Nadere informatie

Testen op soa: hoe, wat, waar?

Testen op soa: hoe, wat, waar? Testen op soa: hoe, wat, waar? Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Soa en hiv in België Preventie en plaats van testen Uitdagingen voor soa-bestrijding

Nadere informatie

Homomannen en hiv in België / Vlaanderen. ITG Zorg en Preventie: De Multidisciplinaire Aanpak 23 januari 2019

Homomannen en hiv in België / Vlaanderen. ITG Zorg en Preventie: De Multidisciplinaire Aanpak 23 januari 2019 Homomannen en hiv in België / Vlaanderen ITG Zorg en Preventie: De Multidisciplinaire Aanpak 23 januari 2019 + Relaties + Hiv + Combinatiepreventie Testen Behandelen Condooms - PrEP + Gay Scene + Sensoa

Nadere informatie

Nationaal Actieplan. Soa, hiv en seksuele gezondheid. Doelstellingen

Nationaal Actieplan. Soa, hiv en seksuele gezondheid. Doelstellingen Nationaal Actieplan Soa, hiv en seksuele gezondheid Doelstellingen Pijlers actieplan Seksuele vorming Preventie opsporing en behandeling van soa Preventie opsporing en behandeling van hiv Preventie van

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Opzet van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit? Seksualiteit

Nadere informatie

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop.

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop. Deze taalwijzer is een hulpmiddel voor mensen die schrijven over hiv en/of aids. Net zoals taal verandert zullen we deze taalwijzer ook constant updaten. Voor vragen over het gebruik van bepaalde termen

Nadere informatie

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop.

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop. Deze taalwijzer is een hulpmiddel voor mensen die schrijven over hiv en/of aids. Net zoals taal verandert zullen we deze taalwijzer ook constant updaten. Voor vragen over het gebruik van bepaalde termen

Nadere informatie

SEXPERT II. Holebi-studie

SEXPERT II. Holebi-studie SEXPERT II Holebi-studie Waarom? Kleine aantallen Kwetsbare groep Blinde vlekken Introductie holebi-studie Hoe? Online survey Klik eens uit bed Aangepaste versie van Sexpert I-vragenlijst Niet-representatieve

Nadere informatie

Jaarcongres KP & KNP. Parallelsessie 12 april 2019 SEKS. Noortje Roussel klinisch psycholoog psychotherapeut seksuoloog NVVS

Jaarcongres KP & KNP. Parallelsessie 12 april 2019 SEKS. Noortje Roussel klinisch psycholoog psychotherapeut seksuoloog NVVS Jaarcongres KP & KNP Parallelsessie 12 april 2019 SEKS praten over seks, kennis over complexe comorbiditeit en timing van interventies Noortje Roussel klinisch psycholoog psychotherapeut seksuoloog NVVS

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE Seksuele gezondheid (WHO, 2002) Een staat van fysiek, emotioneel en mentaal welbevinden met betrekking tot seksualiteit Het is

Nadere informatie

O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D. Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D. Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT S E K S U E L E D I S F U N C T I E S I N V L A A N D E R E N : W A T K U N N E N W E V E R W A C H T E N A A N P R E V A L E N T I E C I J F E R S V O O R V L A A N D E R E N? O N D E R Z O E K S R E

Nadere informatie

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University 1 Achtergrond 2 Proefschrift Prospectief in kaart brengen seksuele gevolgen van dikkedarmkanker

Nadere informatie

Swingen: Een alternatieve kijk op seks en relaties. Tom Platteau Lieselot Ooms

Swingen: Een alternatieve kijk op seks en relaties. Tom Platteau Lieselot Ooms Swingen: Een alternatieve kijk op seks en relaties Tom Platteau Lieselot Ooms Duopresentatie Introductie, aanleiding en projectbeschrijving (Tom) 15 maanden SWING: een chronologisch verloop (Lieselot)

Nadere informatie

Factsheets Schorer Monitor 2008

Factsheets Schorer Monitor 2008 # $$$"# Factsheets 1: Mannen met hiv 2: Testen op hiv en soa 3: Vaste partners 4: Losse sekspartners 5: Leefstijlen 6: Jonge mannen 7: Mannen met hoog risicogedrag Deze factsheets zijn gebaseerd op gegevens

Nadere informatie

Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010

Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 Seksualiteit Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 In de gezondheidsenquête is een aantal vragen opgenomen over seksuele gezondheid 1. Friezen van 19 tot en met

Nadere informatie

MAINLINE en P&G292 * NATIONAAL CONGRES SOA-HIV-SEKS * AMSTERDAM * 1 DECEMBER 2014

MAINLINE en P&G292 * NATIONAAL CONGRES SOA-HIV-SEKS * AMSTERDAM * 1 DECEMBER 2014 MAINLINE en P&G292 * NATIONAAL CONGRES SOA-HIV-SEKS * AMSTERDAM * 1 DECEMBER 2014 Druggebruik MSM en sekswerkers (Leon) Mannelijke en transgender sekswerkers Amsterdam (Sjaak) Interview ervaringsdeskundige

Nadere informatie

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine SEXPERT II Studie bij Vlamingen van Turkse origine Introductie Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Hoe? Deelnemers toevallig uitgekozen Interviews bij respondenten thuis Drietalige

Nadere informatie

Egbert Kruijver. Inhoud Lezing 19-06-15. Een veelzijdig vraagstuk. Intimiteit en Seksualiteit In de zorg. seksuoloog NVVS

Egbert Kruijver. Inhoud Lezing 19-06-15. Een veelzijdig vraagstuk. Intimiteit en Seksualiteit In de zorg. seksuoloog NVVS Egbert Kruijver seksuoloog NVVS Intimiteit en Seksualiteit In de zorg Een veelzijdig vraagstuk Egbert Kruijver MW-VO / seksuoloog NVVS 18-06-2015 Het Nachtcongres Seksuoloog in de revalidatie Sophia Revalidatie

Nadere informatie

Sense in Brabant en Zeeland

Sense in Brabant en Zeeland Sense in Brabant en Zeeland Handreiking voor professionals Wat is Sense? Wanneer Sense? www.sense.info Sense-consult Doorverwijzen Meer informatie Sense in Brabant en Zeeland Handreiking voor professionals

Nadere informatie

1401 SOA Factsheet.indd :02

1401 SOA Factsheet.indd :02 1401 SOA Factsheet.indd 1 16-01-14 17:02 Soa Aids Nederland heeft een nieuwe strategie ontwikkeld voor de periode 2013-2018 om het aantal hiv- en soa-infecties onder MSM (mannen die seks hebben met mannen)

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen OVERZICHT De studie van SGG Sexpert-resultaten Prevalentie Meest ingrijpende gebeurtenis Komt het vaker voor bij holebi s? Wat verklaart SGG

Nadere informatie

Chronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten

Chronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten Chronisch nierlijden en seksualiteit informatie voor patiënten CHRONISCH NIERLIJDEN EN SEKSUALITEIT 3 WAT IS SEKSUALITEIT? 4 SEKSUELE PROBLEMEN EN HUN OORZAKEN 4 PROFESSIONELE HULP? 6 CONTACTGEGEVENS 7

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Met behulp van het Onder vier ogen stappenplan Dr Sarah Swannet en seksuoloog Ruth Borms 1 Overzicht DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 DEEL 4 Welkom en start Onder vier ogen

Nadere informatie

Ghapro. In dit nummer. Newsflash. December 2015 Jaargang 1, nr.2. Nieuwsbrief voor gerantes. Belangrijke gebeurtenissen in de prostitutiewereld

Ghapro. In dit nummer. Newsflash. December 2015 Jaargang 1, nr.2. Nieuwsbrief voor gerantes. Belangrijke gebeurtenissen in de prostitutiewereld Ghapro Newsflash December 2015 Jaargang 1, nr.2 Nieuwsbrief voor gerantes In dit nummer Belangrijke gebeurtenissen in de prostitutiewereld - Debat 11 december 2015 - Swingers onderzoek Nieuwe acties Ghapro

Nadere informatie

Relaties 2.0. Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde

Relaties 2.0. Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde Tom Platteau Relaties 2.0 Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde 3 Relaties Traditioneel: monogamie In realiteit is niet iedereen altijd monogaam Meer openheid voor niet-traditionele relatievormen

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Onderzoek Wereldproblemen en Seks

Onderzoek Wereldproblemen en Seks Onderzoek Wereldproblemen en Seks 1V Jongerenpanel 24 oktober 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met dance4life, gehouden van 15 tot en met 23 oktober 2014, deden 1641 jongeren

Nadere informatie

SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN)

SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN) SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN) Geneeskundige dagen van Antwerpen 16 september 2017 Dr Tine Cornelissen Ghapro vzw Dr Karen Smets Huisarts/Domus Medica In de praktijk Ik had me graag eens helemaal laten

Nadere informatie

BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN

BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN APRIL 213 INHOUD Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 212 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de soa-centra, aangiftecijfers,

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT

Inhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT Inhoudsopgave Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING Plaatsbepaling ten opzichte van andere vakliteratuur Visie op hulpverlening Doelgroep Themataken Gebruik

Nadere informatie

Samenvatting. Sense and Sensibilities 175

Samenvatting. Sense and Sensibilities 175 In deze dissertatie wordt een serie studies beschreven die samen een beeld geven van determinanten van gedrag binnen een meer-fasen project dat gericht is op de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van

Nadere informatie

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ?

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? De afdeling seksuele gezondheid heeft als taken het bestrijden van soa, bevorderen van seksuele gezondheid onder jongeren onder

Nadere informatie

Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM)

Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM) Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM) Dr Kristien Wouters, Dr Christiana Nöstlinger Instituut voor Tropische Geneeskunde / Helpcenter ITG Avondseminarie

Nadere informatie

Seksuele ontwikkeling bij jongeren: risicovol of plezierig?

Seksuele ontwikkeling bij jongeren: risicovol of plezierig? Seksuele ontwikkeling bij jongeren: risicovol of plezierig? Katrien Symons, Vakgroep Sociologie, UGent Sexpertlezing 1 juni 2011 Seks en jongeren: een hot topic Jongeren Seks is leuk Beleid Seks is leuk,

Nadere informatie

Kanker en Seksualiteit?

Kanker en Seksualiteit? Birgit Van hoorde Centrum voor Seksuologie en Gender UZ Gent Kanker en Seksualiteit? Intimiteit en seksualiteit bij kanker: wat is normaal? INHOUD Seksualiteit Kanker: gevolgen voor seksualiteit Taak seksuoloog

Nadere informatie

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud

Nadere informatie

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS Pasop vzw 1 KERNBOODSCHAP Sekswerkers: zeer gevarieerde groep qua leeftijd, nationaliteit, werksector, taal, sociale

Nadere informatie

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Leven met de ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson heeft niet alleen lichamelijke, maar ook psychologische en sociaal-emotionele

Nadere informatie

23-4-2012. Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid. Opzet: Seksuele gezondheid in Ned. Seksuele gezondheid. Schuivende paradigma's

23-4-2012. Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid. Opzet: Seksuele gezondheid in Ned. Seksuele gezondheid. Schuivende paradigma's Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid Schuivende paradigma's NHG VOORJAARSCONGRES 19 APRIL 211 Jan van Bergen, huisarts Hoogleraar soa hiv in de 1 e lijn AMC Soa Aids Nederland De huisarts speelt een

Nadere informatie

Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen. Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst invullen

Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen. Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst invullen BIJLAGE 3 VRAGENLIJST VROUWEN Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen 1. Hebt u ooit seksueel contact* gehad? Ja Nee Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst

Nadere informatie

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Ongekende noden Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 25 november 2011 Dixit Woet Gianotten

Nadere informatie

I FEEL Y. De Huid & Seksualiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival

I FEEL Y. De Huid & Seksualiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival De Huid & Seksualiteit Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival 29-09-18 Voorstellen Arts-seksuoloog i.o. NVVS OLVG Oost in Amsterdam Psychiatrie en Psychosomatiek LMC in Leiden

Nadere informatie

Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt

Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt Kristien Wouters Instituut voor Tropische Geneeskunde Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 3 4 maart 2008 www.itg.be

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende het uitwerken van een meer doelmatig en doeltreffend hiv- en aidsbeleid

Voorstel van resolutie. betreffende het uitwerken van een meer doelmatig en doeltreffend hiv- en aidsbeleid stuk ingediend op 1354 (2011-2012) Nr. 1 9 november 2011 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de heer Jan Roegiers, de dames Cindy Franssen, Lies Jans en Mia De Vits, de heer Tom Dehaene en de dames

Nadere informatie

Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid

Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid Vanuit het taboe naar volwaardige zorg Aditi vzw Miek Scheepers 21 februari 2019 Centrum voor advies, informatie en ondersteuning (sinds

Nadere informatie

Seksualiteit en COPD onbesproken maakt onbemind. Maar.waarom en hoe maak je het bespreekbaar? Disclosure belangen spreker

Seksualiteit en COPD onbesproken maakt onbemind. Maar.waarom en hoe maak je het bespreekbaar? Disclosure belangen spreker Seksualiteit en COPD onbesproken maakt onbemind. Maar.waarom en hoe maak je het bespreekbaar? Cynthia Hallensleben, PVK cahag-cursus 2017 1 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Take home Als je ziek bent kun je seksueel gezond zijn Seksuele gezondheid vraagt om aanpassing Aanpassing

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij holebi s in Vlaanderen & partnergeweld bij Vlaamse personen van Turkse origine 1. EEN STUDIE NAAR SEKSUEEL

Nadere informatie

Begeleiding van HIV-patiënten

Begeleiding van HIV-patiënten Symposium Up-to-Date in Infectieziekten Zaterdag 11 februari 2012 Begeleiding van HIV-patiënten Anneleen Lijnen Nurse physician assistant Dienst Infectieziekten 1) Voorstelling Verpleegkundige Ondersteuning

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie SEXPERT Opdrachtgever IWT - Strategisch Basis Onderzoek 4 onderzoeksgroepen van de universiteiten Gent en Leuven en het UZ Gent Bevraging bij 1. Nederlandstaligen

Nadere informatie

Intimiteit en Parkinson

Intimiteit en Parkinson + Intimiteit en Parkinson Anouk van Dillen Gezondheidszorgpsycholoog Seksuoloog NVVS + 14 februari, een mooie dag om over intimiteit te praten! + Nadruk op: - het positieve - wat wel kan - verbetering

Nadere informatie

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Gebruikersgroep Titelpagina Sexpert 24 november 2011 Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Structuur

Nadere informatie

Handreiking Seksualiteit

Handreiking Seksualiteit Handreiking Seksualiteit Mannelijke seksualiteit speelt een centrale rol in belangrijke maatschappelijke vraagstukken rondom seksualisering, pornoficatie, en grensoverschrijdend gedrag. Emancipatiebeleid

Nadere informatie

Seksuele overdracht van hepatitis C bij MSM. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Seksuele overdracht van hepatitis C bij MSM. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Seksuele overdracht van hepatitis C bij MSM Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Epidemiologie: eerste HCV-diagnoses in Londen HCV niet los te koppelen van hiv: meerderheid van HCV bij MSM met hiv London

Nadere informatie

Internetseksverslaving. G.Gielen

Internetseksverslaving. G.Gielen Internetseksverslaving G.Gielen Internet heeft seks toegankelijker gemaakt De media hebben wereldwijd een enorme impact op de sociale constructie van seksualiteit. Onder meer film, televisie, radio en

Nadere informatie

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN

Nadere informatie

Doc 69 Liefde,seks, senior

Doc 69 Liefde,seks, senior Doc 69 Liefde,seks, senior Let s talk about seks Riët Daniel, Gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, Marjolein Oerlemans huisarts, Minouche van Rumste, gynaecoloog Doelen Bewustwording Kennis hebben

Nadere informatie

Seksuele gezondheid in Nederland 2017

Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.

Nadere informatie

Resultaten Klantenonderzoek

Resultaten Klantenonderzoek Resultaten Klantenonderzoek Vorig jaar konden jullie een online vragenlijst invullen over gezondheid, uitbuiting en het wettelijke kader omtrent klanten in de prostitutie. Via deze weg willen we jullie

Nadere informatie

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 26 november 2012 Ongekende noden Reactie van de

Nadere informatie

Jenny Houtepen, Jelle Sijtsema & Stefan Bogaerts. Universiteit van Tilburg, B-CCENTRE

Jenny Houtepen, Jelle Sijtsema & Stefan Bogaerts. Universiteit van Tilburg, B-CCENTRE Jenny Houtepen, Jelle Sijtsema & Stefan Bogaerts Universiteit van Tilburg, B-CCENTRE DSM-IV-TR: Gedurende een periode van ten minste zes maanden recidiverende intense seksueel opwindende fantasieën, seksuele

Nadere informatie

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal

Nadere informatie

Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties

Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Bijeenkomst bevordering seksuele gezondheid Noord Nederland en de rol van de zelforganisaties Drachten 15-3-2010 Bram Tuk Pharos, kennis en adviescentrum

Nadere informatie

maak mij hier zorgen over. Actie op dit gebied moet De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. Clémence Ross-van Dorp

maak mij hier zorgen over. Actie op dit gebied moet De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. Clémence Ross-van Dorp 18-09-2008 Anticonceptie is maatwerk (ongewenste) (en andere rampen) Rik HW van Lunsen, arts-seksuoloog seksuoloog NVVS De laatste jaren stijgt het aantal ongewenste zwangerschappen, abortus en seksueel

Nadere informatie

Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen

Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Wat is HIV, wat is aids en wat zijn de gevolgen tijdens de zwangerschap HIV is het virus dat de ziekte aids veroorzaakt. HIV kan op meerdere manieren

Nadere informatie

FAQ Ouderen en seksualiteit. Hoeveel ouderen hebben een partner? Worden ouderen nog wel eens verliefd? Vinden ouderen seks belangrijk?

FAQ Ouderen en seksualiteit. Hoeveel ouderen hebben een partner? Worden ouderen nog wel eens verliefd? Vinden ouderen seks belangrijk? FAQ Ouderen en seksualiteit Ouderen zijn in Nederland doorgaans redelijk gezond en maatschappelijk actief. De meeste ouderen wonen samen met een partner. In 2011 is de levensverwachting voor mannen 79

Nadere informatie

Erectiestoornissen: een frequent voorkomende en behandelbare aandoening.

Erectiestoornissen: een frequent voorkomende en behandelbare aandoening. Erectiestoornissen: een frequent voorkomende en behandelbare aandoening. Erectiestoornissen: een frequent voorkomende en behandelbare aandoening. Inleiding Deze brochure wil mannen informatie verschaffen

Nadere informatie

Bloody Mary Op zoek naar Bloody Mary - studiedag forensische systeem therapie 6/21/2017

Bloody Mary Op zoek naar Bloody Mary - studiedag forensische systeem therapie 6/21/2017 Bloody Mary Vrouwen als dader Mars versus Venus of een beetje van beiden Anne-Marie Slotboom Universitair hoofddocent strafrecht en criminologie, VU 1 2 o Veel stereotypen over verschillen tussen mannen

Nadere informatie

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE dr. Nele De Witte Romy Sels 1 MHEALTH - WEARABLES Geheel van sensoren en apparaten die op het lichaam kunnen worden gedragen met als doel om

Nadere informatie

Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit

Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit RAAK-Pro project: ezond seksueel gedrag in de residentiële jeugdzorg Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit Het project Seksueel gezond gedrag in de RJ heeft twee doelstellingen: 1. De handelingsverlegenheid

Nadere informatie

Problemen met het seksueel functioneren

Problemen met het seksueel functioneren Factsheet 2007-4 Problemen met het seksueel functioneren Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie Sexpert I Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Innovatie Wie? IWT Twee universiteiten, vier onderzoeksgroepen Hoe? Deelnemers

Nadere informatie

Testen op Locatie Resultaten

Testen op Locatie Resultaten Testen op Locatie Resultaten Kristien Wouters Tom Platteau Overzicht presentatie Medische resultaten Risicofactoren volgens seksueel gedrag Risicofactoren volgens hiv-status Conclusies The way forward...

Nadere informatie

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste Samenvatting Mensen zijn in het algemeen geneigd om consensus voor hun eigen gedrag waar te nemen. Met andere woorden, mensen denken dat hun eigen gedrag relatief vaak voorkomt. Dit verschijnsel staat

Nadere informatie

PrEP de diepte in. 26 juli 2018 Side event AIDS 2018

PrEP de diepte in. 26 juli 2018 Side event AIDS 2018 PrEP de diepte in Rob Hermanussen (huisarts Amsterdam) Adrie Heijnen (huisarts Amsterdam) Mark van den Elshout (ggd Amsterdam) Lisette Verlee (Soa Aids Nederland) 26 juli 2018 Side event AIDS 2018 Programma

Nadere informatie

Seks onder je 25 e. Onderzoek naar de seksuele gezondheid van jarigen in Gelderland-Zuid

Seks onder je 25 e. Onderzoek naar de seksuele gezondheid van jarigen in Gelderland-Zuid Seks onder je 25 e Onderzoek naar de seksuele gezondheid van 17-25 jarigen in Gelderland-Zuid Onderzoek naar relaties en seks Seks onder je 25e is een onderzoek van Rutgers en Soa Aids Nederland. In 2016

Nadere informatie

Redenen voor preventie. A) Jaarlijks worden nog steeds miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV In 2007 werden 2.5 miljoen mensen geïnfecteerd

Redenen voor preventie. A) Jaarlijks worden nog steeds miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV In 2007 werden 2.5 miljoen mensen geïnfecteerd Redenen voor preventie A) Jaarlijks worden nog steeds miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV In 2007 werden 2.5 miljoen mensen geïnfecteerd UNAIDS, Global Report, 2008 Redenen voor preventie B) Aangezien

Nadere informatie

Seksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent

Seksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent Seksualiteit en kanker een zwarte doos 18/10/2018 Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent Korte voorstelling MarjokeVan Coillie Erkend seksuologe en relatietherapeut,

Nadere informatie

Erectiestoornissen: wat vrouwen moeten weten.

Erectiestoornissen: wat vrouwen moeten weten. Erectiestoornissen: wat vrouwen moeten weten. Erectiestoornissen: wat vrouwen moeten weten. Inleiding Erectiestoornissen zijn min of meer bespreekbaar geworden, hoewel het onderwerp toch nog een beetje

Nadere informatie

INFO. Epilepsie en Seksualiteit

INFO. Epilepsie en Seksualiteit INFO Epilepsie en Seksualiteit INLEIDING In deze folder vindt u informatie over seksuele problemen bij epilepsie, de eventuele behandeling daarvan en praktische tips om seksualiteit te bespreken met uw

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

I FEEL Y U. Alopecia & Intimiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. NL-N-CZ-PSO

I FEEL Y U. Alopecia & Intimiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. NL-N-CZ-PSO Alopecia & Intimiteit Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. NL-N-CZ-PSO-1900004 Disclosures Rieky Dikmans Geen potentiële belangenverstrengeling. Voor deze bijeenkomst: Honorarium UCB voor deze presentatie

Nadere informatie

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Waar hebben seksuele problemen mee te maken?

Nadere informatie

Wat er gebeurde in 2018

Wat er gebeurde in 2018 2018 Wat er gebeurde in 2018 13.262 bellers Het aantal soa-consulten is gestegen met 2,5% soa-vindpercentage 14,7% Aantal soa's Aantal consulten per gemeente Start PrEP en Anticonceptie spreekuur Hoogste

Nadere informatie

Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement

Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement Dr. Anja Machielse Dr. Marina Jonkers Coalitie Erbij 5 maart 2015 Foto: Eamonn Doyle Programma Introductie: Visie op eenzaamheid en sociaal isolement Achtergronden

Nadere informatie

Doorbreken cirkel van geweld! Hoe kunnen we een duurzame veilige situatie thuis creëren?

Doorbreken cirkel van geweld! Hoe kunnen we een duurzame veilige situatie thuis creëren? Doorbreken cirkel van geweld! Hoe kunnen we een duurzame veilige situatie thuis creëren? Effectonderzoek naar de aanpak huiselijk geweld in de G4 Majone Steketee Katinka Lünnemann Bas Tierolf Belangrijkste

Nadere informatie

Master in de seksuologie

Master in de seksuologie Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden

Nadere informatie

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische

Nadere informatie

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen

Nadere informatie

Preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dag van het slachtoffer 19 februari 2016

Preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dag van het slachtoffer 19 februari 2016 Preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag Dag van het slachtoffer 19 februari 2016 Inhoud 1. Hoe kijken en interpreteren van de feiten? In functie van preventie Zoeken naar oorzaken 2. Oplossingen

Nadere informatie

Als Amor de draad kwijtraakt

Als Amor de draad kwijtraakt Als Amor de draad kwijtraakt NVKVV Christian Verelst Op welke manier is seksualiteit en intimiteit al aan bod gekomen? Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie Seks of sex, what

Nadere informatie

Belangrijkste bevindingen uit 2017

Belangrijkste bevindingen uit 2017 Belangrijkste bevindingen uit 2017 NIEUWE NAAM Het aantal soa-consulten is gestegen met 5,1% Vindpercentage soa's in 2017 (chlamydia, gonorroe, syfilis, hiv of hepatitis B) onder het landelijk gemiddelde

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie