VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...

Transcriptie

1 VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische Seksuolgoie en Sekstherapie (CeKSS, UPC KU Leuven)

2 KENNISMAKING Wat willen jullie over mij persoonlijk weten opdat je gerust zou zijn dat je het volgende half uur interessant zou (kunnen) zijn? Welke gedachte of welk gevoel had je toen ik je deze vraag stelde 2 minuten geleden? De belangrijkste les van vandaag is : als je wat wil gaan vragen over seksualiteit zal je jouw schroom moeten leren overwinnen

3 WAT IS SEKSUALITEIT? Wat is seksualiteit voor jou? Waarmee is seksualiteit gerelateerd? Waar denk je aan als je het woord seksualiteit hoort? Waar denk je aan als je het woord seks hoort?

4 Wat is seksualiteit? - relatie - intimiteit - liefde - vertrouwen - binding - macht - schaamte - lichamelijkheid - geslacht - voortplanting - anticonceptie - vrijen - geslachtgemeenschap - masturbatie - experimenteren - hulpmiddelen - religie - opvoeding - wetten - recht - media

5 WAT IS SEKSUALITEIT? K L I N I E K Psychologie Gedrag Biologie Cultuur

6 INDELING VAN SEKSUELE DISFUNCTIES Seksuele disfuncties (DSM-IV classificatie) Problemen met het seksueel verlangen Verminderd seksueel verlangen Seksuele aversie Problemen met seksuele opwinding Problemen met vaginale lubricatie Erectiele disfunctie Problemen met orgasme Anorgasmie Premature ejaculatie Seksuele pijnstoornissen Dyspareunie Vaginisme Seksuele disfunctie door een algemene medische conditie

7 DEFINITIE VAN SEKSUELE DISFUNCTIES Verminderd seksueel verlangen (DSM-IV) Aanhoudend of recidiverend gebrek aan (of ontbreken van) seksuele fantasieën en verlangen naar seksuele activiteit. Bij de beoordeling van het gebrek of ontbreken wordt rekening gehouden met factoren die van invloed zijn op het seksueel functioneren zoals de leeftijd, sekse en de levenswijze. De stoornis veroorzaakt duidelijk lijden of relatieproblemen.

8 INDELING VAN SEKSUELE DISFUNCTIES Seksuele disfuncties (classificatie LOPS) Seksuele ontevredenheid Over frequentie, aard, seks met derden, seksuele oriëntatie, eigen uiterlijk,... Problemen met seksualiteitsbeleving Seksuele beleving, seksuele relatie, seksuele aanpassing, praktische seksuele problemen, seksuele integratieproblemen Seksuele zorgen De te problemen Te dik, te dun, te lang, te kort, te gewoon, te behaard, te groot, te scheef,...

9 9 Patiënt Seksueel probleem Relatie Partner

10 Seksueel probleem = niet levensbedreigend IMPACT OP DE PATIËNT een bron van stress gevoel van man-zijn/vrouw-zijn en mannelijkheid/vrouwelijkheid confrontatie met ouder worden geassocieerd met negatieve gevoelens minder fysieke en emotionele bevrediging daling van levenskwaliteit, zich in het algemeen goed voelen depressieve symptomen prikkelbaarheid angst voor een oude dag met een onbevredigende relatie (Leiblum, 2002)

11 IMPACT OP DE PARTNER Ondersteunend en geruststellend: Het is niet erg, trek het u niet aan, morgen zal het wel beter gaan Verwondering: Zou het iets met mij te maken hebben? Kwaadheid, frustratie, bekritiserend, achterdochtig: Heeft hij/zij iemand anders? Hij/zij geeft niet meer om mij? Triestheid: Is dit het einde van onze intieme, seksuele relatie? Geen initiatief nemen om een negatieve ervaring te voorkomen! Bevrijding: Seks was altijd al een last, goed dat het voorbij is (Leiblum, 2002)

12 IMPACT OP DE RELATIE Seksuele problemen afkoeling van de relatie warmte / energie / intimiteit in de relatie verdwijnt relationele spanning en prikkelbaarheid stijgen vluchtgedrag fantasie, pornografie en internet als veilig toevluchtsoord grotere afstand en gevoel van vervreemding (Leiblum, 2002)

13 13 Patiënt Behandeling van een seksueel probleem Relatie Partner

14 IS SEKSUELE HULPVERLENING NODIG? Opdracht Zoek naar: redenen om iets rond seksualiteitsbeleving te doen in jouw praktijk als? redenen om niets rond seksualiteitsbeleving te doen in jouw praktijk als?

15 Seksuele anamnese dysforie ONDERZOEK (1) expliciete redenen Algemeen geen tijd leeftijd en geslacht aanwezigheid van een derde (bv. de partner, ouders,...) culturele verschillen,... Patiënt irrelevant voor de klacht waarmee de patiënt komt de patiënt vraagt er nooit naar patiënten zullen het zelf wel uitzoeken,... Zelf ik respecteer de privacy van mijn patiënten ik wil patiënten niet voor het hoofd stoten, bruskeren ik ben er niet voor opgeleid,...

16 ONDERZOEK (2) Seksuele anamnese dysforie verborgen agenda achter deze redenen ik praat nooit over seksualiteit ik voel me er ongemakkelijk bij als ik een probleem vind, hoe moet ik dat dan oplossen? => persoonlijke visie en attitude tav. seksualiteit

17 Ikzelf en seksualiteit belangrijk zich bewust te zijn van op welke manier men zich verhoudt tav seksualiteit persoonlijke visie ten aanzien van seksualiteit wordt bepaald en beïnvloed door opvoeding persoonlijke ervaring maatschappelijke en culturele waarden en normen denkbeelden, overtuiging over seksualiteitsbeleving continuüm erotofiel vs. erotofoob - voor zichzelf permissief vs. restrictief - voor de patiënten

18 Ikzelf en seksualiteit continuüm Erotofoob Erotofiel Restrictief Permissief 0 100

19 PLISSIT - MODEL Intensive therapy Specific Suggestions Limited Information Permission giving

20 RANDVOORWAARDEN Opdracht: Denk voor jezelf even na wat de gevolgen zouden zijn indien je meer tijd zou maken voor seksuele problemen in je praktijk? Wat heb je nodig om dat te kunnen doen? Wat zou er gebeuren als je het zou doen?

21 ALS JIJ HET DOET,... begin met kleine stappen voor jezelf voor de patiënt verwacht niet te veel van jezelf van de patiënt informeer jezelf over mogelijke behandelingen doorverwijsmogelijkheden

22 ... KAN DE CLIËNT/ PATIËNT HET DAN OOK? 0 ja 0 neen 0 hij/zij moet het ook nog leren