Seksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Seksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent"

Transcriptie

1 Seksualiteit en kanker een zwarte doos 18/10/2018 Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent

2 Korte voorstelling MarjokeVan Coillie Erkend seksuologe en relatietherapeut, aangesloten bij de VVS (Vlaamse Vereniging voor Seksuologie) Doorverwijsgids: seksuologen-vlaanderen.be Tewerkgesteld in AZ Sint-Lucas Brugge: KISS project Tewerkgesteld in AZ Zeno Knokke Tewerkgesteld in privé praktijk Sint-Andries: Connect Werking seksuoloog Contact via telefoon, of website Tel: 0472/ Website: marjokeseksuologe.be

3 Seksualiteit en kanker Seksualiteit en kanker lijken onverenigbaar. Het eerste zou moeten gaan over plezier maken en genieten, het tweede is een confrontatie met sterfelijkheid, het gaat over vechten, over overleven. Maar er is meer dan de zieke persoon. Een individu, ziek of niet, blijft in de eerste plaats een persoon met lichamelijke en emotionele noden en behoeften. Intimiteit en seksualiteit zijn zeker zo n behoeften.

4 Seksualiteit en kanker Seksualiteit en kanker: complex!

5 Evaluatie Anamnese (individu, psychologisch, sociaal, medisch) Fysisch onderzoek Labo Gesprek met de seksuologe Assessment van de partnerrelatie (als er één is) omdat partner gerelateerde factoren ook belangrijk zijn in het herstel van de seksuele relatie Ziekte heeft ook een negatieve invloed op het seksueel functioneren en mentale gezondheid van de partner

6 08/12/2016 De rol van een seksuoloog bij de multidisciplinaire aanpak van prostaatkanker en seksuele / relationele problemen

7 Project -Weinig geweten over BELEVING -Multidisciplinaire werkgroep -Samenwerking AZ Sint-Jan, AZ Sint-Lucas en UZ gent + stichting tegen kanker Nederland, Think Blue en Ipsen -Vragenlijst man en partner -Intervieuws ziekenhuis non solum, sed etiam niet alleen, maar ook netwerk AZ Sint-Lucas Brugge - AZ Zeno

8 Doel Kennis en ervaring delen (intern en extern) Bevraging patiënten en partners (zie vragenlijst in opdracht van ProstaatKankerStichting.nl) Bevraging hulpverleners Discussie resultaten Conclusie en publicatie Aanbevelingen en tools voor patiënten en hulpverleners : lotgenotencontact, website, brochures, opleiding, nationale werkgroep, symposia

9 Onderzoek: resultaten Totaal 300 vragenlijst van man en partner Invloed op intimiteit Invloed op seksuele activiteit Gebruik van hulpmiddelen Invloed op de relatie + communicatie Communicatie in de gezondheidszorg

10 PLISSIT Model Ter sprake brengen (PLISSIT model) Exploreren: eigen inschatting van koppel Behandelen: informeren / normaliseren Toeleiding naar gespecialiseerde hulp (doorverwijzen) Je moet geen seksspecialist zijn!

11 Seksualiteit en intimiteit na kanker: niet afwezig maar ANDERS

12 Literatuur Folders Kanker en seksualiteit: KWF kankerbestrijding Kanker en seksualiteit: informatie voor mensen met kanker en hun partner: Limburgse kankerkoepel Intimiteit, seksualiteit en kanker. Wij praten erover, en u? OLV Ziekenhuis Kanker en intimiteit: Stichting tegen kanker Boeken Als je man verandert: wat gebeurt er met een relatie als je man prostaatkanker krijgt? Marion Bloem en Paul Kil Ongehoorzame jongens: ik hoop dat m n dokter er zelf over begint : Hubert Claes en Robert Andrianne Liefde onder druk: relaties in tijden van kanker : Els put. Websites anderstaligen

13 Bedankt voor jullie aandacht!

Kanker en Seksualiteit?

Kanker en Seksualiteit? Birgit Van hoorde Centrum voor Seksuologie en Gender UZ Gent Kanker en Seksualiteit? Intimiteit en seksualiteit bij kanker: wat is normaal? INHOUD Seksualiteit Kanker: gevolgen voor seksualiteit Taak seksuoloog

Nadere informatie

Seksualiteit. De zoektocht naar intimiteit na diagnose. Vanessa Gryspeerdt 11 februari 2017

Seksualiteit. De zoektocht naar intimiteit na diagnose. Vanessa Gryspeerdt 11 februari 2017 Seksualiteit De zoektocht naar intimiteit na diagnose Vanessa Gryspeerdt 11 februari 2017 Kanker en seksualiteit 1 e opzicht: tegengesteld Seksualiteit: plezier en ontspanning Kanker: zorgen en spanning

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Met behulp van het Onder vier ogen stappenplan Dr Sarah Swannet en seksuoloog Ruth Borms 1 Overzicht DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 DEEL 4 Welkom en start Onder vier ogen

Nadere informatie

Praten over seksualiteit in de huisartsenpraktijk

Praten over seksualiteit in de huisartsenpraktijk Praten over seksualiteit in de huisartsenpraktijk Sensoa & Domus Medica i.s.m. Vlaamse Vereniging voor Seksuologie UA Vaardighedenteam OCMW Antwerpen VUB huisartsenopleiding Dr Karen Smets en Ruth Borms

Nadere informatie

R-Sense project RKVL en Sensoa

R-Sense project RKVL en Sensoa Aanbod van Sensoa 1 R-Sense project RKVL en Sensoa Bewoners: Samenleven Liefde en relaties Relaties en grenzen Medewerkers Vlaggensysteem Beleid sleutelfiguren 2 Bevraging hulpverleners en migranten Vluchtelingen,

Nadere informatie

Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners.

Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners. Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners. Deze folder is bedoeld voor hulpverleners van kankerpatiënten met seksuele problemen. Thema kanker en seksualiteit bespreekbaar maken De diagnose en

Nadere informatie

Symposium COZ: Seksualiteit bespreekbaar maken vrijdag 29/3/2019. Kristel Mulders Coördinator Oncopsychologen/onco-seksuologe Jessa Ziekenhuis

Symposium COZ: Seksualiteit bespreekbaar maken vrijdag 29/3/2019. Kristel Mulders Coördinator Oncopsychologen/onco-seksuologe Jessa Ziekenhuis Symposium COZ: Seksualiteit bespreekbaar maken vrijdag 29/3/2019 Kristel Mulders Coördinator Oncopsychologen/onco-seksuologe Jessa Ziekenhuis Seksualiteit en ziekte Uitgangspunt: Seksualiteit is een complex

Nadere informatie

OMGAAN MET DE DIAGNOSE EN DE BEHANDELING HOE MOET HET NU VERDER?

OMGAAN MET DE DIAGNOSE EN DE BEHANDELING HOE MOET HET NU VERDER? OMGAAN MET DE DIAGNOSE EN DE BEHANDELING HOE MOET HET NU VERDER? KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_alg_009 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Moet ik veel weten over de behandeling? 3 03 Hoe kan ik goed voor mezelf

Nadere informatie

Chronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten

Chronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten Chronisch nierlijden en seksualiteit informatie voor patiënten CHRONISCH NIERLIJDEN EN SEKSUALITEIT 3 WAT IS SEKSUALITEIT? 4 SEKSUELE PROBLEMEN EN HUN OORZAKEN 4 PROFESSIONELE HULP? 6 CONTACTGEGEVENS 7

Nadere informatie

(Seksueel & Lichamelijk) Grensoverschrijdend Gedrag Hoe inschatten & Reageren

(Seksueel & Lichamelijk) Grensoverschrijdend Gedrag Hoe inschatten & Reageren (Seksueel & Lichamelijk) Grensoverschrijdend Gedrag Hoe inschatten & Reageren Sam Geuens Klinisch Seksuoloog VVS Ethicus Oplossingsgericht Psychotherapeut (io) Vlaamse Vereniging voor Seksuologie SGG?

Nadere informatie

Intimiteit, seksuele ontwikkeling en beleving bij kinderen (0-18 jr) met een (chronische) aandoening

Intimiteit, seksuele ontwikkeling en beleving bij kinderen (0-18 jr) met een (chronische) aandoening Intimiteit, seksuele ontwikkeling en beleving bij kinderen (0-18 jr) met een (chronische) aandoening De seksuele ontwikkeling van een kind begint al vroeg in het prille leven en loopt eigenlijk door de

Nadere informatie

Praten helpt. Mieke Winants verpleegkundig counseler seksuologie NVVS

Praten helpt. Mieke Winants verpleegkundig counseler seksuologie NVVS Praten helpt Dialysepatiënten Afhankelijk. PD 4x in 24 uur HD 3x per week Seksuele problemen Libidoverlies, niet opgewonden Orgasmeproblemen Pijn bij het vrijen Erectie problemen/ Seksuele ontevredenheid:

Nadere informatie

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 26 november 2012 Ongekende noden Reactie van de

Nadere informatie

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische

Nadere informatie

Psychosociale ondersteuning van melanoompatiënten

Psychosociale ondersteuning van melanoompatiënten Psychosociale ondersteuning van melanoompatiënten Oncocoachen: - Sandra Bortels - Hilde Lenders Oncopsycholoog: - Sofie Engels Jessa Ziekenhuis Hasselt Nationaal kankerplan minister Onkelinx Opstart functie

Nadere informatie

I Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Kanker en seksualiteit

I Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Kanker en seksualiteit I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Kanker en seksualiteit IIInhoudsopgave Inleiding 4 Mogelijke veranderingen op seksueel gebied door kanker 6 Invloed van chemotherapie op seksualiteit

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksualiteit

Bespreekbaar maken van seksualiteit Johan De Munter - Kankercentrum Bespreekbaar maken van seksualiteit INTIEM in team 7 juni 2018 Uz Gent let's also talk about sexuality! scrubsmag.com Inhoud Inleiding Definities Een complex probleem Impact

Nadere informatie

Informatiebrochure Oncologisch Centrum

Informatiebrochure Oncologisch Centrum Informatiebrochure Oncologisch Centrum Oncologisch Centrum 3 We werken samen aan uw gezondheid De laatste jaren is de kennis over de behandeling van kanker sterk toegenomen. Enerzijds heeft dit geleid

Nadere informatie

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Ongekende noden Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 25 november 2011 Dixit Woet Gianotten

Nadere informatie

Praten over seksuele gezondheid

Praten over seksuele gezondheid Praten over seksuele gezondheid Deze factsheet biedt vier stappen aan om over seksuele gezondheid te praten. Het stappenplan is theoretisch onderbouwd. De voorbeelden uit de huisartsenpraktijk geven aan

Nadere informatie

Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie

Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie De voorlichting en begeleiding rondom seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie Wat is het? Voor wie is deze folder? Deze folder is geschreven voor mensen

Nadere informatie

Dermatologiecongres (Chronische) Huidziekten en seksualiteit

Dermatologiecongres (Chronische) Huidziekten en seksualiteit Dermatologiecongres 2018 (Chronische) Huidziekten en seksualiteit Drs. Ilaniek Zantingh Gz-psycholoog / seksuoloog NVVS Disclosures Potential disclosures Ilaniek Zantingh Possible relevant relation with

Nadere informatie

Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014

Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Inhoud Rondleiding Over het HDI (missie, visie en aanbod) Kanker: feiten en cijfers

Nadere informatie

Beter op alles voorbereid. Prostaatkanker en seksualiteit

Beter op alles voorbereid. Prostaatkanker en seksualiteit BEWUSTCHECKLIST Beter op alles voorbereid Prostaatkanker en seksualiteit Nadat U te horen heeft gekregen dat U prostaatkanker hebt, hebt u allereerst het slechte nieuws van de diagnose moeten verwerken.

Nadere informatie

Komt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker

Komt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker Komt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent 26 maart 2015 Uiteindelijk is het belangrijk

Nadere informatie

Je bent jong, krijgt kanker en dan

Je bent jong, krijgt kanker en dan Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade 03 oktober 2014 Je bent jong, krijgt kanker en dan Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade

Nadere informatie

MuCeS: voor al uw vragen en problemen op het gebied van seksualiteit Met welke vragen en problemen kan ik bij MuCeS terecht?

MuCeS: voor al uw vragen en problemen op het gebied van seksualiteit Met welke vragen en problemen kan ik bij MuCeS terecht? MuCeS: voor al uw vragen en problemen op het gebied van seksualiteit Seksualiteit is een onderdeel van het leven. Voor de een is het een zeer belangrijk onderdeel, voor de ander is het veel minder belangrijk.

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Doc 69 Liefde,seks, senior

Doc 69 Liefde,seks, senior Doc 69 Liefde,seks, senior Let s talk about seks Riët Daniel, Gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, Marjolein Oerlemans huisarts, Minouche van Rumste, gynaecoloog Doelen Bewustwording Kennis hebben

Nadere informatie

Seksuologie. mensenkennis. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen

Seksuologie. mensenkennis. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen post-hbo opleiding Seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen mensenkennis Post-hbo opleiding seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen Goede begeleiding bij seksuele problemen vraagt specifieke

Nadere informatie

Een blauwdruk voor AYA zorg in Vlaanderen. Katrien Elpers Johan De Munter Hans Neefs Werkgroep AYA Zorg

Een blauwdruk voor AYA zorg in Vlaanderen. Katrien Elpers Johan De Munter Hans Neefs Werkgroep AYA Zorg Een blauwdruk voor AYA zorg in Vlaanderen Katrien Elpers Johan De Munter Hans Neefs Werkgroep AYA Zorg AYA Movement in Vlaanderen AYA Movement (2016) = samenwerking tussen AYA s, zorgverleners en Kom op

Nadere informatie

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud

Nadere informatie

SH10A. Seksuologie. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen. mensenkennis

SH10A. Seksuologie. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen. mensenkennis SH10A post-hbo opleiding Seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen mensenkennis Post-hbo opleiding seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen Goede begeleiding bij seksuele problemen vraagt specifieke

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Poli Seksuologie

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Poli Seksuologie Medisch Centrum Wilhelmina Informatie voor patiënten Poli Seksuologie 1 Poli Seksuologie Uw huisarts of specialist heeft u doorverwezen naar de poli Seksuologie van het Medisch Centrum Wilhelmina. (Het

Nadere informatie

Suïcidepogers opvangen

Suïcidepogers opvangen Suïcidepogers opvangen Lessen uit de praktijk www.zorgvoorsuïcidepogers.be Rita.vanhove@dagg-cgg.be Samen zorgen voor suïcidepogers Wat is cruciaal in de zorg voor suïcidepogers? Samen zorgen voor suïcidepogers

Nadere informatie

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University 1 Achtergrond 2 Proefschrift Prospectief in kaart brengen seksuele gevolgen van dikkedarmkanker

Nadere informatie

Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019

Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019 Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019 MAAK JE HET BESPREEKBAAR? Doelen Waarom moet seksualiteit besproken worden Welke problemen

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Neovida. Evelyne Smeyers

Neovida. Evelyne Smeyers Neovida Evelyne Smeyers Woord kanker dat valt Ontwrichting Angst Zeer veel onzekerheid Verlies Quote Misschien angst en onzekerheid ja, in ieder geval. Niet zozeer angst voor de ingreep, maar toch wel

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Waar kunt u terecht als u kanker hebt?

Waar kunt u terecht als u kanker hebt? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Waar kunt u terecht als u kanker hebt? z Er is kanker bij u geconstateerd. Als gevolg van uw ziekte kunt u te maken krijgen met

Nadere informatie

SH11B & SH12A. Seksuologie. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen. mensenkennis

SH11B & SH12A. Seksuologie. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen. mensenkennis SH11B & SH12A post-hbo opleiding Seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen mensenkennis Post-hbo opleiding seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen Goede begeleiding bij seksuele problemen vraagt

Nadere informatie

Richtlijn Mammacarcinoom

Richtlijn Mammacarcinoom Richtlijn Mammacarcinoom Truus Smit-Hoeksma Waterlandziekenhuis, Purmerend Fase in de richtlijnontwikkeling - uitwerken conclusie literatuursearch - schrijven aanbevelingen Aanleiding voor aanvullingen

Nadere informatie

Weer aan het werk na kanker: uitgangspunten en voorstelling Rentree Oncologisch congres AZ Sint-Jan

Weer aan het werk na kanker: uitgangspunten en voorstelling Rentree Oncologisch congres AZ Sint-Jan Weer aan het werk na kanker: uitgangspunten en voorstelling Rentree 19-01-2019 Oncologisch congres AZ Sint-Jan Belang van werk Kanker en werk : actueel 40% = op beroepsactieve leeftijd efficiëntere behandeling

Nadere informatie

Zorg en begeleiding na de diagnose gynaecologische kanker

Zorg en begeleiding na de diagnose gynaecologische kanker Zorg en begeleiding na de diagnose gynaecologische kanker Gynaecologie Locatie Langendijk Inhoudsopgave Inleiding Diagnose kanker Schriftelijke informatie Polikliniek gynaecologie Gynaecoloog-oncoloog

Nadere informatie

Vijfde, herziene editie Eerdere edities zijn verschenen via Lifetime/Kosmos uitgeverij MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling, september 2009 Auteurs: Ank van Wageningen en Els Plooij

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4

Nadere informatie

over? referatenagz @referatenagz

over? referatenagz @referatenagz Durf jij de drempel over? referatenagz @referatenagz referatenagz @referatenagz Agenda Referaten AGZ referatenagz @referatenagz WIFI WIFI 1. Inlognaam: g110621 Wachtwoord: XPZ3VKO 2. Inlognaam: g110641

Nadere informatie

Webinar: Hoe praat je over seksuele gezondheid met mensen in kwetsbare situaties? door Ruth Borms Sensoa

Webinar: Hoe praat je over seksuele gezondheid met mensen in kwetsbare situaties? door Ruth Borms Sensoa Webinar: Hoe praat je over seksuele gezondheid met mensen in kwetsbare situaties? door Ruth Borms Sensoa Inleiding en voorstelling Voor pauze Wie Waarom Moeilijk Doel Na de pauze Het Onder 4 Ogen stappenplan

Nadere informatie

De borstverpleegkundige

De borstverpleegkundige De borstverpleegkundige INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN Wanneer je te horen krijgt dat je borstkanker hebt en een borstingreep moet ondergaan is dat even schrikken. Je wordt overspoeld met vragen en twijfels.

Nadere informatie

Waar kunt u terecht als u kanker hebt?

Waar kunt u terecht als u kanker hebt? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Waar kunt u terecht als u kanker hebt? z Vragen? 1 Er is kanker bij u geconstateerd. Als gevolg van uw ziekte kunt u te maken

Nadere informatie

SH12B & SH13A. Seksuologie. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen. mensenkennis

SH12B & SH13A. Seksuologie. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen. mensenkennis SH12B & SH13A post-hbo opleiding Seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen mensenkennis Post-hbo opleiding seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen Goede begeleiding bij seksuele problemen vraagt

Nadere informatie

Borstkanker. Wat nu? T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Borstkanker. Wat nu? T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk Borstkanker Wat nu? T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

Seksuele disfunctie en relatieproblematiek in de urologische praktijk

Seksuele disfunctie en relatieproblematiek in de urologische praktijk Seksuele disfunctie en relatieproblematiek in de urologische praktijk Symposium Seksuologisch Onderzoek Dr Henk Elzevier, Uroloog en Seksuoloog Afdeling Urologie LUMC LEIDEN Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Intimiteit en Parkinson

Intimiteit en Parkinson + Intimiteit en Parkinson Anouk van Dillen Gezondheidszorgpsycholoog Seksuoloog NVVS + 14 februari, een mooie dag om over intimiteit te praten! + Nadruk op: - het positieve - wat wel kan - verbetering

Nadere informatie

Seksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin

Seksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin Seksuele disfuncties Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin Inhoud 1. Definities 2. Resultaten 3. Besluit Holebi 1. Steekproef 2. Prevalentie 3. Leeftijd 4. Duur

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Groepsrevalidatie Parkinson

Patiënteninformatie. Groepsrevalidatie Parkinson Patiënteninformatie Groepsrevalidatie Parkinson Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Algemene informatie... 3 Waarom multidisciplinaire revalidatie?... 4 Inhoud van het revalidatieprogramma... 4 Opbouw van

Nadere informatie

SPREKEN OVER SEKSUALITEIT IN DE CONTEXT VAN PIJN: WAT NA DE PIJNLIJKE STILTE...?!

SPREKEN OVER SEKSUALITEIT IN DE CONTEXT VAN PIJN: WAT NA DE PIJNLIJKE STILTE...?! SPREKEN OVER SEKSUALITEIT IN DE CONTEXT VAN PIJN: WAT NA DE PIJNLIJKE STILTE...?! Paul Enzlin Instituut voor Familiale en seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Centrum voor klinische seksuologie en

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit en waar kan het misgaan? Seksualiteit

Nadere informatie

Intimiteit en seksualiteit

Intimiteit en seksualiteit UMCG Centrum voor Revalidatie Intimiteit en seksualiteit bij chronische ziekte of lichamelijke beperking Tekst met dank aan Egbert Kruijver, revalidatieseksuoloog voor Sophia Revalidatie in Den Haag en

Nadere informatie

apotheek ziekenhuis mutualiteit SIS-kaart dringende medische hulp handicap dokter van wacht medisch centrum gezinsplanning Gezondheid

apotheek ziekenhuis mutualiteit SIS-kaart dringende medische hulp handicap dokter van wacht medisch centrum gezinsplanning Gezondheid SIS-kaart dringende medische hulp handicap gezinsplanning mutualiteit medisch centrum apotheek ziekenhuis dokter van wacht Gezondheid Ik leef in België. Heb ik recht op gezondheidszorg? In België heeft

Nadere informatie

Arjet Borger SEKS VOOR IEDEREEN. Hoe Nederland (niet) over seks praat Prometheus Amsterdam

Arjet Borger SEKS VOOR IEDEREEN. Hoe Nederland (niet) over seks praat Prometheus Amsterdam SEKS VOOR IEDEREEN Arjet Borger SEKS VOOR IEDEREEN Hoe Nederland (niet) over seks praat 2018 Prometheus Amsterdam Van Arjet Borger verschenen eerder: Saar en Jop (2011) Saar en Jop praten over seksualiteit

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT

Inhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT Inhoudsopgave Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING Plaatsbepaling ten opzichte van andere vakliteratuur Visie op hulpverlening Doelgroep Themataken Gebruik

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019

Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019 Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) Kristel Mulders Coördinator oncopsychologen /oncoseksuoloog Jessa Ziekenhuis 03/02/2019 Betrekken van de partner Literatuur over psycho-oncologie: In de dagdagelijkse

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen van de diagnose kanker is een schokkende

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker INTERNE GENEESKUNDE Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding in het Laurentius ziekenhuis Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun

Nadere informatie

Werkhervatting na allogene stamceltransplantatie. Sabine Harinck Verpleegkundig Specialist Hematologie

Werkhervatting na allogene stamceltransplantatie. Sabine Harinck Verpleegkundig Specialist Hematologie Werkhervatting na allogene stamceltransplantatie Sabine Harinck Verpleegkundig Specialist Hematologie Wat te verwachten? Allogene stamceltransplantatie Inleiding en aanleiding onderzoek Methode van onderzoek

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling

Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling DEZE RAPPORTAGE IS AANGEPAST OP 16 JULI 2018 Als kankerpatiëntenorganisaties vinden wij dat ziekenhuizen aan specifieke randvoorwaarden moeten voldoen

Nadere informatie

Relationele en seksuele vorming Dr. Telidja Klaï

Relationele en seksuele vorming Dr. Telidja Klaï Relationele en seksuele vorming Dr. Telidja Klaï Ik volg deze webinar als Ouder Grootouder Professional (arts, leerkracht, ) Student Jongere Poll Relationele en seksuele vorming Ik vind het noodzakelijk

Nadere informatie

Psychosociale begeleiding

Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel MEER INFORMATIE. (NON) HODGKIN Meer informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel MEER INFORMATIE. (NON) HODGKIN Meer informatie Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel MEER INFORMATIE (NON) HODGKIN 2 Inhoud Lotgenotencontact... 4 Hematon... 4 Stichting Jongeren en Kanker (SJK)... 5 Platform Vermoeidheid... 5 Helen

Nadere informatie

Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid

Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid Vanuit het taboe naar volwaardige zorg Aditi vzw Miek Scheepers 21 februari 2019 Centrum voor advies, informatie en ondersteuning (sinds

Nadere informatie

Urologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden

Urologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden 1/5 Urologie Lastmeter Inleiding Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is. U kunt problemen ondervinden op

Nadere informatie

Preventie van suïcide bij de hoog risicogroep suïcidepogers Rita Vanhove

Preventie van suïcide bij de hoog risicogroep suïcidepogers Rita Vanhove Preventie van suïcide bij de hoog risicogroep suïcidepogers Rita Vanhove www.zorgvoorsuicidepogers.be Rita.vanhove@dagg-cgg.be GGZ congres 2014 Symposium Suïcidepreventie Waarom en wat doet Zorg voor Suïcidepogers?

Nadere informatie

HET ZORGTRAJECT COGNITIE. Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen

HET ZORGTRAJECT COGNITIE. Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen HET ZORGTRAJECT COGNITIE Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen HET ZORGTRAJECT COGNITIE Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen Doelstelling Het zorgtraject

Nadere informatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek In deze tijd van openheid in de media over seksualiteit lijkt het alsof seks iets vanzelfsprekends is en er geen problemen op dit gebied bestaan. De indruk wordt gewekt dat seks alleen voorkomt onder jonge,

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren.

Patiënteninformatie. Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren. Patiënteninformatie Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren 1172130 Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren.indd 1 06-12-16 10:02 Onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren

Nadere informatie

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS Dat vind ik een van de mooiste dingen aan de seksuologie: dat de geestelijke en de somatische gezondheidszorg erin samen komen. evaluatie deelnemer mensenkennis Opleiding consulent seksuele gezondheid

Nadere informatie

Doel-, functie- en patiëntgericht handelen

Doel-, functie- en patiëntgericht handelen Diagnostics Education development Quality of care Care for the elderly Doel-, functie- en patiëntgericht handelen Leen De Coninck, ACHG Jan De Lepeleire, ACHG www.achg.be Ziektemodel en geriatrie Ziektemodel

Nadere informatie

Het gebruik van vaginale dilatatoren na allogene stamceltransplantatie

Het gebruik van vaginale dilatatoren na allogene stamceltransplantatie Het gebruik van vaginale dilatatoren na allogene stamceltransplantatie 1 Dilatatoren B.indd 1 19/12/16 16:58 Inleiding U hebt een allogene stamceltransplantatie achter de rug. Mocht u nog niet in de menopauze

Nadere informatie

MuCeS Multidisciplinair Centrum voor Seksuologie

MuCeS Multidisciplinair Centrum voor Seksuologie MuCeS Multidisciplinair Centrum voor Seksuologie MuCeS: voor al uw vragen en problemen op het gebied van seksualiteit Seksualiteit is een onderdeel van het leven. Voor de één is het een zeer belangrijk

Nadere informatie

PDF created with pdffactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdffactory Pro trial version www.pdffactory.com Invloed van autisme op relaties en seksualiteit Sylvie Carette Autisme Centraal 23 februari 2010 Overzicht Invloed van autisme op seksualiteit Seksualiteitsprofiel volwassenen met AS (Hénault enattwood)

Nadere informatie

Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte

Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte Inleiding Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke

Nadere informatie

De sociaal werker in het levertransplantatieteam

De sociaal werker in het levertransplantatieteam De sociaal werker in het levertransplantatieteam evaluatie ondersteuning - begeleiding Kathleen Remans UZ Leuven Doel Sociaal werk => Patiënt en omgeving begeleiden - psychische relationele sociale moeilijkheden

Nadere informatie

Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast?

Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent Stellingen 2 We moeten de patiënt zover krijgen dat hij zijn stoma aanvaardt. Ja Ik

Nadere informatie

Combinatiepreventie voor hiv

Combinatiepreventie voor hiv Combinatiepreventie voor hiv GEDRAGSMATIGE ASPECTEN STRUCTURELE DIMENSIE Tom Platteau Seksuoloog ITG DEPARTMENT OF CLINICAL SCIENCES Verminderen van transmissie door onveilig gedrag aan te pakken Voorbeelden?

Nadere informatie

Als Amor de draad kwijt raakt

Als Amor de draad kwijt raakt Als Amor de draad kwijt raakt Nelle Frederix Seks of sex, what s in a name? 1 Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie

Nadere informatie

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest. Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen

Nadere informatie

I FEEL Y. De Huid & Seksualiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival

I FEEL Y. De Huid & Seksualiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival De Huid & Seksualiteit Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival 29-09-18 Voorstellen Arts-seksuoloog i.o. NVVS OLVG Oost in Amsterdam Psychiatrie en Psychosomatiek LMC in Leiden

Nadere informatie

Verpleegkundig spreekuur. Voor vrouwen met gynaecologische kanker

Verpleegkundig spreekuur. Voor vrouwen met gynaecologische kanker Verpleegkundig spreekuur Voor vrouwen met gynaecologische kanker Verpleegkundig spreekuur Voor vrouwen met gynaecologische kanker Inleiding Uw behandelende gynaecoloog heeft u verteld dat er bij u (mogelijk)

Nadere informatie

k ana ctief Revalidatie KanActief na oncologische aandoeningen informatie voor patiënten

k ana ctief Revalidatie KanActief na oncologische aandoeningen informatie voor patiënten k ana ctief Revalidatie KanActief na oncologische aandoeningen informatie voor patiënten HET KAN ACTIEF NA ONCOLOGISCHE AANDOENINGEN! Een behandeling met chemotherapie of radiotherapie heeft een grote

Nadere informatie

Toekomst van het EPD binnen AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV en AZ Sint-Lucas vzw. Kristof Duthoy Dirk Bernard > 18/11/2017

Toekomst van het EPD binnen AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV en AZ Sint-Lucas vzw. Kristof Duthoy Dirk Bernard > 18/11/2017 Toekomst van het EPD binnen AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV en AZ Sint-Lucas vzw Kristof Duthoy Dirk Bernard EPD landschap in de regio nexuzhealth Integratie met de ehealth-diensten mynexuzhealth mynexuzhealth

Nadere informatie

Heeft de NAH zorg een neglect voor seksualiteit en intimiteit bij NAH getroffenen?

Heeft de NAH zorg een neglect voor seksualiteit en intimiteit bij NAH getroffenen? Heeft de NAH zorg een neglect voor seksualiteit en intimiteit bij NAH getroffenen? Neglect voor seksualiteit in de zorg? Hoe zo? Aandacht in opleidingen? Aandacht in uw teams? Aandacht in behandelprogramma

Nadere informatie

Dit is prostaatkanker

Dit is prostaatkanker Dit is prostaatkanker blaas prostaat De prostaat ligt onder de blaas. Hij is zo groot als een walnoot. De prostaat doet vocht bij de zaad-cellen. Zo krijg je sperma. Bij kanker veranderen de cellen in

Nadere informatie