Dermatologiecongres (Chronische) Huidziekten en seksualiteit

Transcriptie

1 Dermatologiecongres 2018 (Chronische) Huidziekten en seksualiteit

2 Drs. Ilaniek Zantingh Gz-psycholoog / seksuoloog NVVS

3 Disclosures Potential disclosures Ilaniek Zantingh Possible relevant relation with industry None Sponsoring of research grants Fees Stock holder other none Onkostenvergoeding Timmx3 none none

4 De huid Het belangrijkste seksuele orgaan Bron: Mustaph, 1977, Huidige seksuologie. Oratie

5 De huid Het grootste seksuele orgaan

6 Seksualiteit (WHO, 2010) centraal aspect van het leven van de mens

7 Seksualiteit (WHO, 2010) centraal aspect van het leven van de mens - seks - genderidentiteit en rollen - seksuele oriëntatie - erotiek - plezier - intimiteit - voortplanting

8 Seksualiteit (WHO, 2010) centraal aspect van het leven van de mens - gedachten - seks - fantasieën - genderidentiteit en rollen - seksuele oriëntatie - erotiek - plezier - intimiteit - voortplanting - verlangens - overtuigingen - attituden - waarden - gedrag - handelingen - rollen - relaties

9 Seksualiteit (WHO, 2010) centraal aspect van het leven van de mens - gedachten - seks - fantasieën - genderidentiteit en rollen - seksuele oriëntatie - erotiek - plezier - intimiteit - voortplanting - verlangens - overtuigingen - attituden - waarden - gedrag - handelingen - rollen - relaties Beïnvloed door de interactie van biologische psychologische, sociale, economische, politieke, ethische, wettelijke, historische, religieuze en spirituele factoren

10 Seksuele gezondheid Met seksualiteit verbonden toestand van fysiek, emotioneel, mentaal en sociaal welzijn Niet alleen voorkomen van negatieve aspecten (seksueel geweld, ongewenste zwangerschappen en soa s) of afwezigheid van ziekte, disfunctie of zwakte Het mogen en kunnen aangaan van plezierige en veilige seksuele ervaringen; zonder dwang, discriminatie en geweld

11 Belang affectief lichamelijk contact - aapjes - (Couveuse) baby s - Volwassenen Bron: Harlow, 1958, The nature of love

12 Belang seksualiteit en intimiteit 86,1% intimiteit en seksualiteit dragen bij aan QOL 76% geluk 38,9% mentaal gezond 29,9% fysiek gezond Bron:

13 Belang seksualiteit en intimiteit - Pijnstillend (endorfine) - Verbindend (oxytocine) - Houdt je actief / in beweging - Weerstand verhogend - Beter slapen - Ontspannend (cortisol / adrenaline) Bron: Gianotten et al, 2008, seksualiteit bij ziekte en lichamelijke beperking

14 Biopsychosociaal

15 De huid en seksualiteit Seksuele gemeenschap is de harmonie van twee zielen en het contact van twee epidermissen Bron: Montagu, Touching: the human significance of the skin.

16 De huid en seksualiteit Door seksuele opwinding neemt de doorbloeding van de huid toe Bron: Masters en Johnson, The human sexual response.

17 De huid en seksualiteit Bij elk sociaal contact neemt de temperatuur van de huid toe Bron: Hahn et al, Hot or not? Thermal reactions to social contact.

18 Erogene zones Delen van de huid die bij het op gang komen van de opwinding een rol spelen Niet alleen geslachtsdelen Individuele verschillen afhankelijk van seksueel geheugen Zijn te ontwikkelen dmv koppeling met seksuele opwinding Bron: Laan en van Lunsen, Seks! Een leven lang leren.

19 Vragen - Denkt u dat de arts seksualiteit bespreekt? - Vraagt u naar seksuele problemen? - Geeft u zelf advies of verwijst u naar informatie bronnen? - Verwijst u naar een seksuoloog?

20 Psoriasis 38% problemen met seksuele intimiteit (Young, 2005) 50% minder seksuele relaties (Ramsay ea, 1988) 41% na start verminderd seksueel actief (Gupta ea, 1997) Bron: Magin et al, 2010, Sex and the skin: a qualitative study of patients with acne, psoriasis and atopic eczema

21 Eczeem 19% geeft aan: het beïnvloedt het seksuele leven (Long ea, 1993) 34% effect op seksuele relaties (Finlay, 1996) Bron: Magin et al, 2010, Sex and the skin: a qualitative study of patients with acne, psoriasis and atopic eczema

22 Psoriasis, exceem en acne Alle drie negatief effect op eigen ervaren seksuele aantrekkelijkheid en zelfvertrouwen Bron: Magin et al, 2010, Sex and the skin: a qualitative study of patients with acne, psoriasis and atopic eczema

23 Psoriasis en eczeem negatief effect seksuele welzijn en capaciteit tot intimiteit Negatieve zelfwaardering en seksueel zelfbeeld Vermijding van intimiteit Bron: Magin et al, 2010, Sex and the skin: a qualitative study of patients with acne, psoriasis and atopic eczema

24 Psoriasis en eczeem 1/3 geremd in aangaan van een seksuele relatie door schaamte Minder sesksuele motivatie in vergelijking met normgroep Vrouwen meer problemen dan mannen Bron: van Dorssen et al, Seksualiteitsbeleving bij patiënten met psoriasis en constitutioneel eczeem

25 Advies aan artsen en andere hulpverleners Besteed aandacht aan de beleving van seksualiteit in de hulpverlening extra aandacht voor vrouwelijke patiënten extra aandacht voor jongeren Bron: van Dorssen et al, Seksualiteitsbeleving bij patiënten met psoriasis en constitutioneel eczeem

26 Praten over seksualiteit - Uitstralen dat je het er over kunt hebben - Pro-seksuele sfeer; bijv. folders op de afdeling, plek in dossier - Folders expliciet geven - Binnen de context van jouw discipline vragen naar effect ziekte en behandeling op relatie en seksualiteit - Opmerking maken

27 Doen! Een kleine oefening Bedenk 2 vragen die jij als zorgverlener een patiënt kan stellen met betrekking tot intimiteit en seksualiteit (schrijf ze kort op)

28 Doen! Een kleine oefening Stel jezelf kort (in 1 zin) voor aan je buurman / buurvrouw Wat is je naam, wat doe je en waar werk je? De ander stelt zich ook voor

29 Doen! Een kleine oefening Stel de 2 vragen die je aan jouw patiënten zou kunnen stellen (de buurman/buurvrouw speelt jouw patiënt en beantwoordt de twee vragen). Op het teken switchen jullie!

30 Praten over seksualiteit Wat vraag je? Seksuele respons curve

31 Praten over seksualiteit Wat vraag je over het seksueel functioneren? LLibido, behoefte (zin / verlangen) O Opwinding O Orgasme PPijn S Spierspanning en satisfactie

32 Praten over seksualiteit BLISS B breng het onderwerp op passende wijze ter sprake LI luister naar de individuele ervaringen S steun de patient(en), toon begrip S stimuleer de communicatie tussen partners S serveer persoonlijk advies en informatie; verwijs zo nodig op passende wijze door Bron: Vocht, de 2012 Seksualiteit in de oncologische en palliatieve zorg in Nederland

33 Praten over seksualiteit PLISSIT Permission (toestemming / luisterend oor) Limited Information (invloed ziekte / lotgenotencontact) Specific Suggestions (tijd maken / ESP zoeken) Intensive Therapy ( Bron: Annon, 1976, The PLISSIT model: A proposed conceptual scheme for the behavioral treatment of sexual problems

34 Seksuologische behandeling Bron: NHG.nl

35 Seksuologische behandeling - Meer intimiteitsgericht leren vrijen - Minder prestatie- en doelgericht leren vrijen - Meer ervaringsgericht leren vrijen - Minder genitaalgericht leren vrijen

36 Hartelijk dank voor jullie aandacht Twitter: djilaniek