Bio Humans do it with their brains. Het belangrijkste seksorgaan is. Hersenletsel: wat gebeurt er nu met de seks? Seksualiteit is?

Transcriptie

1 Seksualiteit is? Hersenletsel: wat gebeurt er nu met de seks? Jim Bender Niels Farenhorst Seksualiteit + NAH is? Het belangrijkste seksorgaan is. 5 Bio Humans do it with their brains. 6 1

2 Dus: Hersenletsel heeft gevolgen voor de seksuele beleving en het seksuele gedrag. Maar: Niet iedere verandering hoeft een probleem te zijn. De vraag is of men er last van heeft. Het lichaam na NAH Een biopsychosociaal model Sensibiliteit Beweeglijkheid Coördinatie Spierspanning Cosmetiek Pijn Vermoeidheid Hormonale verstoringen Incontinentie 10 Bijwerkingen van medicatie op seksualiteit The triune brain Medicatie tegen hoge bloeddruk Antipsychotica Antidepressiva Vochtafdrijvende middelen Kunnen een nadelig invloed hebben op het seksuele functioneren 13 2

3 Hiërarchie; hoog reguleert laag Freud Super-ego Ego Id/ Es Psycho Identiteit Ik ben niet wie ik was. Ik begrijp mijzelf niet meer Wie ben ik als man/ vrouw Wat kan ik? Wat wil ik? Wat ben ik voor jou? Trauma van het besef van verandering. Cognitie Verandering Verlies Verwarring Vervreemding Tempo Aandacht Geheugen Communicatie: prosodie, impliciete taalgebruik Praxis/ executieve functies Neurologisch egocentrisme/ abstract attitude Inflexibiliteit 3

4 Emoties Stemmingswisselingen Prikkelbaarheid Depressie Angst/ onzekerheid Euforie Expressie vs beleving Verandering seksleven na THL (Ponsford 2003) Vermoeidheid 47 % Bewegingsbeperkingen 31 % Weinig zelfvertrouwen 31 % Onaantrekkelijk voelen 23 % Pijn 22 % Communicatiemoeilijkheden 21 % Verminderde sensibiliteit 19 % Relatieverslechtering 19% Verminderde toegang tot sociale kontakten 19 % Verminderde behoefte en opwinding 17 % Gedragsproblemen 15 % Sociaal De ander zien De ander horen De ander aanvoelen De ander begrijpen Betekenis van signalen - gebaren - blikken - kleding - geuren - woorden Seksuele gnosis De regel kennen Weten wanneer welke regel geldt De signalen van het overtreden van een regel Je aan een regel kunnen houden Je aan een regel willen houden Spelregels Partnerrelatie; verborgen gevolgen Taken/taakverdeling en rollen Minder ruimte en aandacht voor elkaar Minder overeenstemming over wat mogelijk is Afhankelijkheid Overbelasting Onzekerheid Onbegrip Eenzaamheid 4

5 Intieme vreemden De vertrouwde vreemde in bed Gevolgen NAH op seksuele respons Weinig onderzoek Onderzoeken moeilijk vergelijkbaar Daarom: conclusies niet duidelijk Waar het op neer komt: alles kan Zowel + als - fenomenen VERLANGEN (LIBIDO) TOENAME AFNAME INITIATIEF AFSTEMMING OPWINDING ORGASME STIJF WORDEN (ERECTIE) VOCHTIG WORDEN (LUBRICATIE) PRIKKELBAARHEID ENERGIE AANDACHT WEINIG BEKEND OVER EFFECT NAH SOMS TE VROEG KLAARKOMEN OF NIET MEER UITGEPUT ANGST 5

6 Inadequaat seksueel gedrag Stoornis impulsbeheersing Hyperseksualiteit Seksueel opdringerig gedrag Verlies nuancering Seksuele agressie Soms parafilieën (perversies) Aanraken/ frotteurisme Exhibitionisme, sadisme etc. Wat wordt bedoeld? (overeenstemming?) Waarom is dat een probleem? Voor wie is het een probleem? Probleemgedrag Niet hier Niet nu Niet zo Niet bij mij Ongepast Interventie Als het brein onvoldoende in staat is het gedrag adequaat te reguleren zal de omgeving dit moeten doen. 35 Doe ik dat? Doe IK dat? 6 seksuele probleemgebieden: Hersenletsel is geen excuus maar een verklaring. Seksuele disfuncties Seksuele beleving is veranderd Seksuele relatie problemen Praktische problemen Aanpassingsproblemen Integratie problemen 6

7 Seks + NAH: gevaar of KvL? Gevaar: SOA s, HIV-AIDS, seksueel geweld, ongewenst zwanger, ongewenst gedrag. Dank voor uw aandacht Kwaliteit van leven: relatie, gezin, intimiteit, plezier, identiteit, eigenwaarde, participeren in maatschappij. 7