Kom op CBT-er: en nu ook de seks!

Transcriptie

1 Kom op CBT-er: en nu ook de seks! Ellen Laan, Gz-psycholoog, Seksuoloog NVVS, Reinhilde Melles, Klinisch Psycholoog BiG, VGcT, Seksuoloog NVVS

2 Wat moet een VGCt-er met seks? 1. 35% van vrouwen en 18% van mannen heeft één of meer seksueel probleem, de Graaf, 2018) 2. Slechts 40% van mensen die behoefte hebben aan hulp krijgt die ook (Picavet et al., 2012) CONSPIRACY OF SILENCE Therapeut: Cl zal er wel zelf over beginnen als er problemen met seks zijn. Client: T vraagt er niet naar; het is vast raar als ik mijn seksuele zorgen naar voren breng.

3 De seksuele responscyclus (Masters & Johnson, 1966 & Kaplan, 1977) Human Sexual Response Cycle verlangen opwinding plateau o r g a s m e ontspanning William Masters en Virginia Johnson Hellen Kaplan

4 Beinvloed door hormonen (testosteron) en neurotransmitters Maar ook door eerdere belonende ervaringen

5 Genitale respons = vasocongestie Seksuele opwinding gaat gepaard met congestie (bloedstuwing) van het zwelweefsel in de penis en in het inwendige deel van de clitoris ( airbag ), labia en vaginawand glans root urethra

6 Mechanisme van opwinding Hoe ontstaat seksuele opwinding? Seksuele prikkel Vasocongestie Ook de vagina wordt vochtig Door toenemende druk in de kleine bloedvaatjes van de vagina wordt het bloedplasma uit de vaatjes gedrukt, de vagina gaat zweten )

7 Het mechanisme van opwinding is hetzelfde bij mannen en vrouwen Het enige verschil is in het genitale eind-orgaan

8 De seksuele responscyclus 2.0 (incentive motivation) verlangen opwinding opwinding en verlangen plateau o r g a s m e ontspanning

9 Voorbeeld: Geen zin Zin is afhankelijk van de aanwezigheid en kwaliteit van seksuele prikkels Het is niet nodig al zin te hebben voordat je met vrijen kunt beginnen Van vrijen krijg je zin (als je er opgewonden van wordt) Sterkere prikkels nodig bij ouder worden (mannen en vrouwen)

10 Genitalia-sensitieve stimulatie OMGYes.com

11 Aandacht voor, betekenis van prikkels Psychische klachten hangen sterk samen met problemen met het op gang komen van de seksuele respons, bijvoorbeeld door verhoogde spierspanning (bekkenbodem) geen/weinig aandacht voor seksuele prikkels onveilige context verminderde gevoeligheid van het seksuele responssysteem door medicatie

12 Hoe maak je seks bespreekbaar? Word een professionele voyeur Benadering van sterke waarschijnlijkheid Veel mensen met [..klacht..] hebben seksuele moeilijkheden. Hoe is dat voor u? Benadering van de logische aansluiting Als u zo...dan kan ik me ook voorstellen dat... Motiveren van je vragen Ik stel deze vraag omdat... Toestemming vragen

13 Doorvragen Geruststellen Gebruik je antenne Durf in de spiegel te kijken Sluit aan bij eigen persoonlijkheid Voeg in bij woordgebruik patiënt/cliënt Stel open vragen: Wat bedoelt u met Durf te concretiseren!! Waar doet het precies pijn? Welke aanraking is prettig? Wat gebeurt er dan precies? Denk hardop Parafraseer Reflecteer gevoel Spiegel nonverbale signalen Geef voorlichting!!!! Veel mensen willen zich eerst verbonden voelen en dan seks. Overdrijf Dus jullie raken elkaar helemáál niet meer aan? Geef perspectief Deze klacht is heel goed te behandelen.

14 Doorvragen Geruststellen Wat bedoelt u precies met seks? Vaginale penetratie? Wat doet er precies pijn? Waar zitten die pijnlijke plekjes dan? Hoe laat u blijken dat u zin heeft om te vrijen? Zijn er seksuele prikkels waar u nog wel opgewonden van wordt? Gebruik heldere taal (clitoris, penis, vulva, vagina, penetratie, erectie, opwindingsgevoelens, klaarkomen) Seksuele problemen komen heel veel voor De meeste mensen vinden het lastig om over seks te praten De meeste vrouwen komen niet klaar tijdens penetratie Het is normaal dat de binnenste (vulva-)lippen groter zijn dan de buitenste Als ik het zo hoor is het heel logisch dat u er zo weinig bij voelt...

15 Kom op CBT er: En nu ook de seks! Vrouw: Seks loopt niet lekker 33 jaar, verwezen door de huisarts Angst- en stemmingsklachten Relatie onder druk Situatie: intake Team van therapeuten Zaal: rood = geruststellen groen = doorvragen

16 Stepped care behandeling VOORBEELDEN VAN STEPPED CARE: P: Doorvragen LI: Valideren/geruststellen Stimulus en context SS: Niet-coitusgericht vrijen Communicatie over wensen IT: Bijstellen disfunctionele cognities Sensate focus Medicatie of bijstellen ervan GGZ Zorgstandaard Seksuele Disfuncties (gepubliceerd 4 nov 2018)